PRZYKŁADY ZASTOSOWA RODOWISKA WIRTUALNEGO AUTOPW W BADANIACH KIEROWCÓW POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH MAREK GUZEK
|
|
- Henryk Borowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRZYKŁADY ZASTOSOWA RODOWISKA WIRTUALNEGO AUTOPW W BADANIACH KIEROWCÓW POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH MAREK GUZEK Streszczenie W artykule przedstawiono wirtualne rodowisko bada kierowców pojazdów samochodowych symulator jazdy samochodem autopw, zbudowane i eksploatowane na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej. Opisano jego budow, własno ci i podstawowe parametry oraz mo liwe obszary zastosowa. Zaprezentowano kilka przykładów wykorzystania urz dzenia w badaniach kierowców. Dotycz one oceny zachowania kierowców w sytuacjach zagro enia wypadkowego, charakteryzowanego przez np. czas reakcji kierowcy, rodzaj podejmowanych działa obronnych, itp. Słowa kluczowe: symulator jazdy samochodem, symulacja, własno ci psychofizyczne 1. Wprowadzenie Kieruj cy pojazdem w ponad 70% wypadków s ich sprawcami [10]. Poprawa bezpiecze stwa ruchu drogowego musi si wi za ze zmian zachowa kieruj cych pojazdami, wzrostem poczucia odpowiedzialno ci za swe zachowanie, podejmowane decyzje. Niezb dnym jest rozpoznanie zagro e płyn cych ze strony kierowcy. Badania kieruj cych pojazdem w warunkach ruchu drogowego jest niebezpieczne i drogie. Trudno jest uzyska powtarzalno wyników. Lepszym rozwi zaniem s testy na torze badawczym, bez udziału ruchu drogowego. Niedogodno ci zwi zan z tego typu badaniami jest zale no od warunków atmosferycznych, pory roku oraz trudno ci w dost pie do toru, co cz sto wi e si z niemałymi kosztami. Rozwój technik symulacyjnych, wzrost wydajno ci komputerów i układów do generowania obrazów umo liwił budow wirtualnego rodowiska bada kierowców symulatorów jazdy samochodem. Zastosowanie ich zwi ksza niezale no od warunków pogodowych, sprzyja wzrostowi powtarzalno ci wyników. W artykule przedstawiono symulator jazdy samochodem autopw, który jest głównym elementem wyposa enia Pracowni Bada Symulacyjnych Ruchu Samochodu na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej. Opisano podstawowe dane charakteryzuj ce to stanowisko badawcze. Przedstawiono przykładowe oraz mo liwe zastosowania tego symulatora w badaniach systemu człowiek (kierowca) pojazd otoczenie.
2 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, Charakterystyka symulatora jazdy samochodem autopw Symulator jazdy samochodem autopw zbudowano na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej [2]. Jest on podstawowym stanowiskiem badawczym Pracowni Bada Symulacyjnych Ruchu Samochodu. Urz dzenie zbudowano w latach oraz zmodernizowano w latach Na rysunku 1 przedstawiono plan zagospodarowania Pracowni. AutoPW jest stanowiskiem laboratoryjnym umo liwiaj cym badanie kierowcy w zainscenizowanych warunkach ruchu pojazdu, w tym w sytuacjach przedwypadkowych w ruchu drogowym. Elementarne dane techniczne przedstawiono w tabeli 1. Podstawowe elementy to (rys. 1 oraz 2): naturalna kabina kierowcy z kompletem elementów wyposa enia, jeden lub dwa ekrany, na których jest wy wietlany (za pomoc projektora lub dwóch projektorów) obraz widziany przez przedni szyb samochodu, układ czujników poło enia elementów sterowania pojazdem (pedały przyspieszenia, hamulca, sprz gła, d wignia zmiany biegów, przeł czniki deski rozdzielczej), układ komputerowy symulatora, układ akwizycji danych słu cy do wymiany informacji mi dzy czujnikami a układem komputerowym. Układ komputerowy składa si z dwóch komputerów PC. W komputerze głównym symulowany jest ruch pojazdu na podstawie danych z czujników ( mierz cych działanie kierowcy) oraz danych charakteryzuj cych pojazd i warunki drogowe. Ponadto komputer ten generuje obraz widziany przez kierowc, stosownie do jego działa i zaplanowanej scenerii otoczenia (wykorzystywany tu jest standard otwartej biblioteki graficznej OpenGL). Komputer pomocniczy słu y do generowania efektów d wi kowych, monitorowania działa kierowcy oraz zadawania wskaza lampek kontrolnych deski rozdzielczej pojazdu przez instruktora nadzoruj cego badania. AutoPW jest symulatorem statycznym. Oznacza to, e kabina pojazdu pozostaje w trakcie pracy symulatora nieruchoma (kierowca nie odczuwa ciałem bod ców bezwładno ciowych). Nie znaczy to, e tego rodzaju efekty nie s brane pod uwag w symulacji ruchu. Model matematyczny pojazdu stosowany w symulatorze [11, 12] opisuje dynamik ruchu pojazdu. Został on pozytywnie zweryfikowany eksperymentalnie dla typowych testów zalecanych przez ISO [5]. Według klasyfikacji proponowanej w [15], symulator autopw mie ci si w tzw. klasie redniej symulatorów. Szczegóły budowy mo na znale w ródłach [2, 3, 12].
3 80 Marek Guzek Przykłady zastosowa rodowiska wirtualnego autopw w badaniach kierowców pojazdów samochodowych ródło: [2]. Rysunek 1. Schemat zagospodarowania pomieszcze symulatora ródło: Opracowanie własne. Rysunek 2. Widok pomieszczenia symulatora autopw i przykładowy obraz widziany przez kierowc
4 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, Typ Wymuszenia ze strony kierowcy Tablica rozdzielcza K ty widzenia rozmiar obrazu Obraz Projekcja, Model ruchu pojazdu Czas reakcji kierowcy Komputery D wi k ródło: [2]. Tabela 1. Podstawowe parametry symulatora autopw statyczny, kabina samochodu osobowego k t obrotu kierownicy, siła nacisku na pedał hamulca, przemieszczenie pedału "gazu", przemieszczenie pedału sprz gła, poło enie d wigni zmiany biegów (tak e stacyjka, przeł czniki wiateł itp.) samochodu osobowego; działaj wska niki i lampki kontrolne; mo liwo zadawania stanów awaryjnych k t widzenia: do około 95 (w wersji dwuekranowej) w płaszczy nie poziomej i około 42 w płaszczy nie pionowej; wymiary obrazu: szeroko do 4,4 m, wysoko 2.1 m 16 mln kolorów, rozdzielczo XGA (1024 x 768 dpi na jeden ekran) projektor TFT, cz stotliwo od wie ania obrazu Hz 7 stopni swobody (2 współrz dne poło enia rodka masy pojazdu w układzie zwi zanym z drog, k t odchylenia, 4 k ty obrotu kół jezdnych), quasistatyczny opis zmian reakcji normalnych drogi, podatno układu kierowniczego, zło ony nieliniowy model sił kontaktowych i momentów stabilizuj cych opon dokładno pomiaru 0,02 0,04 s 2 komputery klasy PC technologia Sound Blaster (standard PC) 3. Przykładowe zastosowania symulatora autopw Urz dzenie umo liwia badania kierowcy w normalnych warunkach ruchu pojazdu oraz w sytuacjach przedwypadkowych. Przykładowe testy obejmuj : ruszanie i rozp dzanie pojazdu (ze zmian biegów) na prostoliniowym odcinku drogi, hamowanie pojazdu na nawierzchni jednorodnej oraz na nawierzchni o ró nych współczynnikach przyczepno ci dla kół lewej i prawej strony, omijanie przeszkody lub hamowanie przed przeszkod pojawiaj c si nagle na drodze, badania analogiczne do opisanych wcze niej, ale na drodze z łukami poziomymi (zakr tami), ze skrzy owaniami, na drodze dwupasmowej, jazd w kolumnie, dostosowuj c si do warunków narzuconych przez pojazd poprzedzaj cy (ruszanie, hamowanie), wyprzedzanie na nawierzchniach o ró nych współczynnikach przyczepno ci, długotrwał jazd po torze zamkni tym, w trakcie której badane s reakcje kierowcy (zm czonego lub poddanego działaniu u ywek lub leków) w zainscenizowanej sytuacji przedwypadkowej. Dane charakteryzuj ce działania kierowcy oraz samochodu s zapisywane. Mog wi c by pó niej analizowane pod k tem badanego problemu. W dotychczasowej eksploatacji symulatora znajduje on swoje zastosowanie w dwóch obszarach: działalno ci dydaktycznej prowadzonej na Wydziale Transportu (zagadnienia zwi zane z mechanik ruchu samochodu oraz ogólnie z wykorzystaniem symulatorów w badaniach i szkoleniu kierowców) oraz w pracach badawczych. Prace badawcze dotycz przede wszystkim
5 82 Marek Guzek Przykłady zastosowa rodowiska wirtualnego autopw w badaniach kierowców pojazdów samochodowych oceny działania kierowców w sytuacjach zagro enia wypadkowego. Prowadzone były tak e badania zwi zane z wpływem parametrów ogumienia pojazdu na własno ci dynamiczne samochodu. Poni ej zostan przedstawione przykłady takich aplikacji Ocena czasu reakcji kierowcy Czas reakcji kierowcy jest jednym z podstawowych parametrów charakteryzuj cych stan psychofizyczny kierowcy. Jest to standardowa wielko, której warto jest zakładana przez biegłych w opiniach dotycz cych rekonstrukcji wypadków drogowych. W latach wykonany był projekt badawczy Rozwój i aktualizacja bazy danych dotycz cych czasów reakcji osób kieruj cych pojazdami drogowymi (N /1251) [8, 14]. Projekt ten, realizowany by przez zespoły z trzech o rodków: Politechnik wi tokrzysk (lider), Politechnik Warszawsk i Politechnik Krakowsk. Obejmował ocen czasu reakcji w ró nych rodowiskach badawczych, w tym badania w symulatorze autopw. Na potrzeby bada, aby mo liwie blisko przybli y si do realnych warunków drogowych, zaaran owano w symulatorze scenariusz sytuacji wypadkowej polegaj cej na nagłym pojawieniu si przeszkody na drodze [8]. Odtworzono sceneri rzeczywistego skrzy owania w Warszawie patrz rys. 3. Badany kierowca prowadzi pojazd z okre lon pr dko ci. W pewnej chwili (odległo ci), z drogi podporz dkowanej, na skrzy owanie wje d a drugi pojazd (przeszkoda). Badany kierowca, aby unikn kolizji zmuszony jest podj działania obronne : hamowanie, omijanie. Na rysunku 4 przedstawione zostały kolejne kadry ilustruj ce przebieg jednego z testów. Rysunek 3. Skrzy owanie ulic Kosiarzy i Piechoty Łanowej w Warszawie: obraz rzeczywisty i odwzorowanie w symulatorze ródło: Opracowanie własne.
6 83 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, 2011 Rysunek 4. Przykładowe kadry z realizacji jednej z prób ródło: Opracowanie własne, tak e [9]. Oceniano czas reakcji rozumiany jako okres od chwili, gdy przeszkoda stawała si widoczna dla badanego (chwili pocz tkowej), do chwili pojawienia si działania na okre lonym elemencie sterowania samochodem. Podstawowymi wielko ciami były czasy reakcji na kole kierownicy, pedale hamulca oraz pedale przyspieszenia. Rozwa ano ró ne warianty przebiegu sytuacji: ró ne pr dko ci badanego pojazdu w zakresie od 36 do 65km/h, odległo ci, przy których przeszkoda zaczynała by widoczna od 5 do 50m. Przeprowadzono badania dla 3 scenariuszy: scenariusz 1 przeszkoda w postaci samochodu osobowego wje d aj cego na skrzy owanie (tu tak e druga przeszkoda w postaci pojazdu nadje d aj cego z przeciwka patrz rys. 4), scenariusz 2 przeszkoda w postaci pieszego wchodz cego na jezdni, scenariusz 3 przeszkoda w postaci du ego
7 84 Marek Guzek Przykłady zastosowa rodowiska wirtualnego autopw w badaniach kierowców pojazdów samochodowych samochodu ci arowego przeje d aj cego przez skrzy owanie. Ka dy badany kierowca w danym scenariuszu wykonywał wykonał 22 próby. Przebadano ponad 100 kierowców. W efekcie zgromadzono około rejestracji, które poddano analizie. Na rysunku 5 przedstawiono wybrane przebiegi jednej z rejestracji. Rysunek 5. Wybrane przebiegi rejestracji z jednej z prób w tzw. scenariuszu 1: trajektorie y(x), pr dko (VO1), przyspieszenia wzdłu ne (AKsi1) i poprzeczne (AEta1) badanego pojazdu, działania kierowcy na elementach sterowania samochodem (EGaz poło enie pedału przyspieszenia, PNH siła nacisku na pedał hamulca, Alfk k t obrotu kierownicy). Zestawienie w funkcji poło enia na drodze, strzałk zaznaczono dla badanego pojazdu poło- enie i warto ci parametrów w chwili pocz tkowej ródło: Opracowanie własne. Na rysunku 6 przedstawiono wybrany fragment tej analizy. Jest to zestawienie rednich (oraz odchyle standardowych) czasów reakcji na kole kierownicy uzyskanych w scenariuszu 1. Wyniki s przedstawione w funkcji tak zwanego czasu ryzyka. Czas ryzyka to iloraz odległo ci od
8 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, przeszkody w chwili jej zauwa enia do pr dko ci badanego pojazdu. Ilustruje on czas do wyst pienia kolizji z przeszkod o ile kierowca nie podejmie adnych działa. Pomijaj c szczegółowe analizy (które mo na znale np. w [7, 8], we wszystkich badaniach stwierdzono du y wpływ tego parametru na czas reakcji kierowcy: czasu ryzyka charakteryzuj cego sytuacj zagro enia prowadzi do wzrostu czasów reakcji. W przedstawionym przykładzie, warto rednia czasu reakcji na kole kierownicy wzrasta od około 0,33s dla najmniejszych czasów ryzyka do ponad 1s dla najwi kszych. Równie rozrzut (odchylenie standardowe) staje si coraz wi kszy. Rysunek 6. Czas reakcji na kole kierownicy w tzw. scenariuszu 1 ródło: [7] Ocena skuteczno ci działania kierowcy Inn interesuj cym zagadnieniem jest ocena na ile mo liwe jest unikni cie kolizji (wypadku). Na rysunku 7 przedstawiono przykładowe wyniki takiej analizy. Wybrano przykład oparty na badaniach opisanych w poprzednim punkcie. Dotyczy on realizacji tak zwanego scenariusza 1: nagły wjazd na skrzy owanie, z prawej strony przeszkody w postaci samochodu osobowego (oraz druga przeszkoda w postaci pojazdu nadje d aj cego z przeciwka patrz rys. 4 oraz 5). Pokazano liczno kierowców, którym nie udało si unikn kolizji z przeszkod oznaczon P1 samochód osobowy wyje d aj cy z prawej strony. Tak jak poprzednio, jest to zestawienie w funkcji czasu ryzyka. Widoczny jest wpływ tego parametru. Przy czasach ryzyka nie wi kszych ni 0,6 s, praktycznie w 100% przypadków dochodziło do kolizji. Dla czasów ryzyka w przedziale od 0,6 s do około 1,5 s liczba odnotowanych kolizji w przybli eniu liniowo ulega zmniejszeniu. Dla czasów ryzyka powy ej 1,5 s odnotowywano kolizje tylko w pojedynczych przypadkach (od 0 do 4).
9 86 Marek Guzek Przykłady zastosowa rodowiska wirtualnego autopw w badaniach kierowców pojazdów samochodowych 3.3. Ocena sposobu działania kierowcy 100 Kolizja z P1 liczba badanych n=100 Liczba badanych maj cych kolizje z P Czas ryzyka, [s] Rysunek 7. Liczba kierowców maj cych kolizj z przeszkod P1 w tzw. scenariuszu 1 ródło: Opracowanie własne, patrz te [9]. Analizie mo na tak e podda sposób działania kierowców w zale no ci od analizowane sytuacji. Na rysunkach 8 i 9 przedstawiono przykładowe wyniki takiej analizy dla bada opisanych w punktach 3.1 i 3.2. Rys. 8 pokazuje procentowy udział kierowców, którzy podj li działanie na pedale hamulca roboczego, za rys. 9 na kole kierownicy. Poniewa cz kierowców podejmowała działania na obu mechanizmach sterowanie, suma dla danego czasu ryzyka nie jest równa 100%. Pomijaj c szczegółow analiz (patrz [7]), tu równie jest zauwa alny wpływ czasu ryzyka. Dla rednich czasów ryzyka (0,5 1,5s) wi kszo kierowców wykonywała oba działania: % hamowało i 80 90% skr cało. Dla wi kszych czasów ryzyka (powy ej 1,5s), kierowcy przede wszystkim decydowali si na manewr hamowania, natomiast udział kierowców wykonuj cych skr t stopniowo maleje. W zakresie małych czasów ryzyka (poni ej 0,5s) wraz ze spadkiem tego czasu udział zarówno przypadków hamowania jak i skr cania maleje. Znacz ca cz badanych nie podj ła adnego manewru obronnego.
10 87 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, 2011 Rysunek 8. Cz sto podejmowania decyzji o hamowaniu w tzw. scenariuszu 1 ródło: Opracowanie własne, patrz te [7]. Rysunek 9. Cz sto podejmowania decyzji o wykonaniu manewru omijania w tzw. scenariuszu 1 ródło: Opracowanie własne, patrz te [7].
11 88 Marek Guzek Przykłady zastosowa rodowiska wirtualnego autopw w badaniach kierowców pojazdów samochodowych 3.4. Ocena reakcji ciała w sytuacji kolizji W symulatorze autopw prowadzone były równie badania, w których próbowano oceni naturalne ruchy kierowcy, w chwili kolizji drogowej (wynikaj ce nie z działania sił zderzenia, ale na skutek jego wiadomych i pod wiadomych działa ). Były to prace podj te w ramach europejskiego programu APROSYS (Advanced Protection Systems) [1]. W zaarana owanej sytuacji zderzenia bocznego (rys. 10), w której kierowca bez wzgl du na podj te działania obronne nie miał mo liwo ci unikni cia kolizji oceniano mi dzy innymi napi cie mi niowe (EMG), prac serca (EKG) oraz ruch ciała kierowcy. Przykładowe ilustracje z tych bada pokazano na rys. 10 i 11. S to (rys. 11) zarejestrowane w trakcje jednej z prób przebiegi napi ciowe (EMG) dla mi nia czworobocznego grzbietu TR (łac. musculus trapezius) oraz mi nia prostuj cego przedramienia EDS (łac. extensor digitorum superficialis). Miar oceny jest amplituda sygnału EMG zmierzonego w badaniu odniesiona do napi cia odniesienia najwi kszego, jakie badany był w stanie wytworzy napinaj c maksymalnie dany mi sie (okre lonego w oddzielnym te cie poza symulatorem). Na rys. 11 podano warto ci tej miary dla stanu normalnej jazdy oraz w chwili zderzenia. Widoczne jest, e w przypadku mi ni EDS napi cie w chwili zderzenia zbli ało si do maksymalnych (warto ci pow. 80%). Bardziej szczegółowy opis i interpretacj wyników mo na znale w [13]. Rysunek 10. Przebieg próby wraz z zachowaniem si kierowcy w badaniach APROSYS, ródło: [1, 15].
12 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, mi sie jazda zderzenie TR-L 6,5 23,0 TR-R 2,3 9,8 EDS-L 1,5 82,9 EDS-R 2,7 93,3 Rysunek 11. Przykładowe zarejestrowane sygnały napi ciowe mi ni: czworobocznego grzbietu TR i prostuj cego przedramienia EDS (L Lewy mi sie, R prawy mi sie, podane warto ci ilustruj procentowy wska nik EMG wzgl dem napi cia odniesienia) ródło: [1, 13].
13 90 Marek Guzek Przykłady zastosowa rodowiska wirtualnego autopw w badaniach kierowców pojazdów samochodowych 3.5. Ocena wpływu alkoholu Symulator autopw był równie wykorzystany w próbach oceny wpływu alkoholu na wybrane parametry psychofizyczne kierowcy w trakcie prowadzenia samochodu. Pomijaj c aplikacje edukacyjne (testy i materiały wykonywane na rzecz mediów), wykonano dwie prace badawcze na ten temat. Dokładny opis mo na znale w [4, 16]. Analizowano czas reakcji oraz sposób działania kierowców intoksykowanych alkoholem. W badaniach opisanych w [4] zbudowano w rodowisku graficznym symulatora specjalny tor badawczy (rys. 12 i 13). Składał si on z odcinków prostych, slalomu, zakr tów. Przebadano 7 młodych m czyzn. Badani spo ywali alkohol w takiej ilo ci, aby uzyska jego szczytowe st enie we krwi na poziomie około 0,8. Dla ró nych stanów zawarto ci alkoholu w organizmie oceniano czas reakcji, zdolno do utrzymywania si w zadanym torze jazdy, intensywno oddziaływania Rysunek 12. Badania wpływu alkoholu na własno ci psychofizyczne kierowcy: schemat toru badawczego ródło: Opracowanie własne, patrz te [4]. Rysunek 13. Badania wpływu alkoholu na własno ci psychofizyczne kierowcy: widok symulatora oraz toru podczas badania ródło: Opracowanie własne, patrz te [4].
14 91 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, 2011 na elementy sterowania samochodem, parametry ruchu pojazdu (pr dko, przyspieszenia wzdłu ne i poprzeczne). Na ich podstawie sformułowano zbiorczy, jako ciowy wynik przedstawiony na rys. 14: procentowy udział przypadków poprawy wyników i pogorszenia wyników wzgl dem uzyskiwanych na trze wo. S to wyniki uzyskane dla kolejnych stanów zawarto ci alkoholu w fazie szczytowej oraz jego wydalania z organizmu. Potwierdzono ogólne opinie o degraduj cym wpływie alkoholu nawet przy niewielkich jego st eniach (do 0.8 ), chocia zwraca uwag niemała liczba przypadków, w których badani uzyskiwali lepsze wyniki ni na trze wo. Bardziej szczegółowe opracowania mo na znale w [4]. Poprawa wyników Pogorszenie wyników Udział w ogólnej liczbie punktów pomiarowych, [%] ,8a St enie alkoholu we krwi, [ ] Rysunek 14. Badania wpływu alkoholu na własno ci psychofizyczne kierowcy: ocena jako ciowa wpływu alkoholu na popraw lub pogorszenie wyników dla kolejnych odnotowanych st e alkoholu ródło: [4]. 4. Podsumowanie Zastosowanie symulatora jazdy samochodem w badaniach systemu kierowca pojazd otoczenie w porównaniu do bada drogowych zwi ksza niezale no od warunków pogodowych, sprzyja wzrostowi powtarzalno ci wyników. Jak pokazały przedstawione w pracy przykłady, umo liwia to te badania w du o szerszym zakresie parametrów opisuj cych badan sytuacj czy problem. Istotn zalet jest fakt uczestniczenia w badaniu rzeczywistego kierowcy. Taka metoda nie jest pozbawiona wad, np. uproszcze symulatora w stosunku do rzeczywisto- ci (np. brak bod ców bezwładno ciowych w statycznym symulatorze autopw). Je li jednak istnieje korelacja wyników uzyskiwanych w symulatorze z wynikami prób drogowych, to mo na tak metod traktowa jako równowa n badaniom drogowym. Dotychczasowe do wiadczenia pracy z symulatorem autopw wskazuj, e taka korelacja istnieje [6].
15 92 Marek Guzek Przykłady zastosowa rodowiska wirtualnego autopw w badaniach kierowców pojazdów samochodowych Bibliografia 1. Aprosys. Integrated Program on Advanced Protection Systems. Subproject SP6: Intelligent Safety Systems [Online]. Dost pne: 2. AutoPW. Symulator jazdy samochodem, (2011) [Online]. Dost pne: 3. Chodnicki P., Guzek M., Lozia Z., Mackiewicz W., Stegienka I., Statyczny symulator jazdy samochodem autopw, wersja 2003,. Zeszyty Naukowe Politechniki wi tokrzyskiej. Mechanika. Zeszyt nr 79. Kielce 2004r. s Czarkowski P., Guzek M., Ostrowski M. Ocena wpływu alkoholu na wybrane własno ci psychofizyczne kierowcy w badaniach w symulatorze jazdy samochodem. Paragraf na drodze. Pa dziernik Numer specjalny. Instytut Ekspertyz S dowych, Kraków S ISSN Guzek M., Lozia Z., Pieni ek W., Weryfikacja eksperymentalna modelu symulacyjnego stosowanego w symulatorze jazdy samochodem, Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów Politechniki Warszawskiej. Nr 4 (34)/99. Warszawa 1999r. s Guzek M., Jurecki R., Lozia Z., Sta czyk T. L., Comparative analyses of driver behaviour on the track and in virtual environment, Driving Simulation Conference Europe, DSC 2006 Europe, Paris, October Guzek M., Jurecki R., Lozia Z., Sta czyk T., Zdanowicz P., Badania reakcji kierowców na pojazd wyje d aj cy z prawej strony, realizowane w symulatorze jazdy samochodem, Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów Nr 1/(77)/2010, Warszawa 2010, s Guzek M., Jurecki R., Lozia Z., Sta czyk T., Pieni ek W., Assessment of drivers reaction times. Tests on the track and in the driving simulator, Czasopismo Logistics and Transport No: 2(11)/2010 ISSN , International University of Logistics nad Transport In Wrocław. Pp: Guzek M., Jurecki R., Lozia Z., Sta czyk T. L., Zdanowicz P.: Research on behaviour of drivers in accident situation conducted in car driver simulator Journal of KONES. Powertrain and transport. Vol. 16, No. 1. P ISSN Komenda Główna Policji. Statystyki [Online]. Dost pne: Lozia Z., Model symulacyjny ruchu i dynamiki samochodu dwuosiowego, wykorzystywany w symulatorze, Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów Politechniki Warszawskiej. Zeszyt 4(34)/99, Warszawa 1999r. s Lozia Z., Symulatory jazdy samochodem. WKŁ, Warszawa, Matusiak K., Dziewo ski T., Lozia Z., Guzek M. Assessment of Driver s and Passenger s Behaviour when Fading an Imminent Side Crash, Proceedings of 2005 International IRCOBI Conference on the Biomechanics of Impact. September 21 23, 2005 Prague (Czechy), p Sta czyk T i in., Rozwój i aktualizacja bazy danych dotycz cych czasów reakcji osób kieruj cych pojazdami drogowymi, Sprawozdanie ko cowe z realizacji projektu badawczego MNiSzW (N /1251) realizowanego w latach r. 15. Weir D. H., Clark A. J., A survey od mid-level driving simulators, SAE TP Zaranka J., Guzek M., Pe eli nas R., Experimental research on influence of alcohol on drivers psychophysiological quality, Proceedings of the 7 th International Scientific conference
16 93 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 46, 2011 Transbaltica 2011, May 5-6, Vilnius Gediminas Technical Univ., Lithuania. p ISBN (online: EXAMPLES OF VIRTUAL REALITY TOOL AUTOPW APPLICATIONS IN ROAD VEHICLES DRIVERS RESEARCH Summary In the paper the autopw driving simulator - virtual environment for road vehicle driver research is presented. The autopw driving simulator was built at the Warsaw University of Technology. It has been a main tool at the Laboratory for Simulation Tests of the Vehicle Motion and Dynamics at the Faculty of Transport. The characteristic (structure, parameters) of the device is presented. Possible applications and a few examples in driver-vehicle-surroundings system research are depicted. The applications deal mainly problems of the driver behaviour in road accident situations (driver reaction time, type of defensive manoeuvres being carried out, etc.). Keywords: driving simulator, simulation, psychophysical properties Marek Guzek Zakład Eksploatacji i Utrzymania Pojazdów Wydział Transportu Politechnika Warszawska ul. Koszykowa 75, Warszawa mgu@it.pw.edu.pl
CZAS REAKCJI KIEROWCY SAMOCHODU
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 2 Transport 206 Marek Guzek CZAS REAKCJI KIEROWCY SAMOCHODU : 206 Streszczenie: reakcji kierowców pojazdów samochodowych wykonanych dami eksperymentalnymi. h
Bardziej szczegółowoBADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH
BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH Dr inż. Artur JAWORSKI, Dr inż. Hubert KUSZEWSKI, Dr inż. Adam USTRZYCKI W artykule przedstawiono wyniki analizy symulacyjnej
Bardziej szczegółowoBADANIA REAKCJI KIEROWCÓW NA PIESZEGO WYCHODZĄCEGO Z PRAWEJ STRONY, REALIZOWANE W SYMULATORZE JAZDY SAMOCHODEM
Marek GUZEK, Rafał S. JURECKI, Michał KARENDAŁ, Zbigniew LOZIA, Piotr ZDANOWICZ BADANIA REAKCJI KIEROWCÓW NA PIESZEGO WYCHODZĄCEGO Z PRAWEJ STRONY, REALIZOWANE W SYMULATORZE JAZDY SAMOCHODEM Streszczenie
Bardziej szczegółowoautopw WIRTUALNE ŚRODOWISKO BADAŃ KIEROWCÓW autopw VIRTUAL ENVIRONMENT OF DRIVER TESTING
PIOTR CHODNICKI, MAREK GUZEK, ZBIGNIEW LOZIA, WIKTOR MACKIEWICZ, IRENEUSZ STEGIENKA autopw WIRTUALNE ŚRODOWISKO BADAŃ KIEROWCÓW autopw VIRTUAL ENVIRONMENT OF DRIVER TESTING Streszczenie W niniejszym artykule
Bardziej szczegółowoPROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa
Zamawiający: Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75 Przedmiot zamówienia: Produkcja Interaktywnej gry matematycznej Nr postępowania: WMiNI-39/44/AM/13
Bardziej szczegółowoC5 - D4EB0FP0 - Informacje ogólne : Poduszki powietrzne INFORMACJE OGÓLNE : PODUSZKI POWIETRZNE
Strona 1 z 7 INFORMACJE OGÓLNE : PODUSZKI POWIETRZNE 1. Przedmowa Poduszka powietrzna niezależnie, czy czołowa, czy boczna, jest elementem wyposażenia, który uzupełnia ochronę jaką zapewnia pas bezpieczeństwa.
Bardziej szczegółowoMANEWRY NA DRODZE WŁĄCZANIE SIĘ DO RUCHU
MANEWRY NA DRODZE Poruszając się rowerem po drogach napotykasz na innych uczestników ruchu drogowego - pieszych i poruszających się różnymi pojazdami. Czasem możesz natknąć się na nieruchomą przeszkodę.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.
INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. I. UWAGI OGÓLNE. 1. Dostarczanie posiłków, ich przechowywanie i dystrybucja musza odbywać się w warunkach zapewniających
Bardziej szczegółowoROZPORZ DZENIE MINISTRA TRANSPORTU 1) z dnia r.
PROJEKT z dnia 12.11.2007 r. ROZPORZ DZENIE MINISTRA TRANSPORTU 1) z dnia... 2007 r. zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie szczegó owych warunków technicznych dla znaków i sygna ów drogowych oraz urz dze
Bardziej szczegółowoUstawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania. Prawidłowe ustawienie
Ustawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania Przodem do kierunku jazdy? Bokiem? Tyłem? Jak ustawić wózek, aby w razie awaryjnego hamowania dziecko było jak najbardziej bezpieczne? Na te
Bardziej szczegółowoCZASY REAKCJI KIEROWCÓW. ŚRODOWISKA BADAŃ, METODOLOGIA I PRZYKŁADOWE WYNIKI
Marek GUZEK 1, Zbigniew LOZIA 1, Piotr ZDANOWICZ 1 Rafał S. JURECKI 2, Tomasz L. STAŃCZYK 2, Wiesław PIENIĄŻEK 3 1 Politechnika Warszawska Wydział Transportu, Zakład Eksploatacji i Utrzymania Pojazdów
Bardziej szczegółowoPRZYKŁAD REALIZACJI ŚCIEŻKI PROZDROWOTNEJ NA LEKCJACH TECHNIKI BEZPIECZNIE NA WYCIECZKĘ ROWEROWĄ
PRZYKŁAD REALIZACJI ŚCIEŻKI PROZDROWOTNEJ NA LEKCJACH TECHNIKI BEZPIECZNIE NA WYCIECZKĘ ROWEROWĄ mgr MIROSŁAW NIEDBAŁA Szkoła Podstawowa w Sułowie Prawie każdy młody człowiek w wieku szkoły podstawowej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowo11.1. Zale no ć pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej od czasu starzenia
11. Wyniki bada i ich analiza Na podstawie nieniszcz cych bada ultrad wi kowych kompozytu degradowanego cieplnie i zm czeniowo wyznaczono nast puj ce zale no ci: pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej
Bardziej szczegółowoBEZPIECZE STWO SYSTEMU CZŁOWIEK-POJAZD-OTOCZENIE (C-P-O) W RUCHU DROGOWYM
Kazimierz LEJDA, Dagmara KARBOWNICZEK BEZPIECZE STWO SYSTEMU CZŁOWIEK-POJAZD-OTOCZENIE (C-P-O) W RUCHU DROGOWYM Streszczenie Ruch drogowy jest to system, który zdeterminowany jest przez współdziałanie
Bardziej szczegółowoINFORMACJA PRASOWA. Cel: zakup komputerów, budowa sieci LAN, zakup i wdroŝenie aplikacji aktualnie dostępnych na rynku.
RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI BIURO MINISTRA WYDZIAŁ INFORMACJI Warszawa, dnia 13 października 2007 r. INFORMACJA PRASOWA Minione dwa lata przyniosły przełom w informatyzacji polskiego
Bardziej szczegółowoOCENA CZASU REAKCJI KIEROWCY NA STANOWISKU autopw-t
OCENA CZASU REAKCJI KIEROWCY NA STANOWISKU autopw-t Marek GUZEK 1 Streszczenie W pracy przedstawione zostaną wyniki badań własnych oceny czasu reakcji na prototypowym stanowisku autopw-t, zbudowanym na
Bardziej szczegółowoCzas reakcji kierowcy samochodu w zależności od metody oceny
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. XX Transport 206 Marek Guzek Politechnika Warszawska, Wydział Transportu Czas reakcji kierowcy samochodu w zależności od metody oceny Rękopis dostarczono: 04.206r.
Bardziej szczegółowoBADANIE CZASU REAKCJI KIEROWCÓW Z WYKORZYSTANIEM URZ DZENIA MCR 2001E
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 96 Transport 2013 Marek Guzek, Krzysztof Kobyla ski Wydzia Transportu, Politechnika Warszawska BADANIE CZASU REAKCJI KIEROWCÓW Z WYKORZYSTANIEM URZ DZENIA MCR
Bardziej szczegółowoBiuro Ruchu Drogowego
KOMENDA GŁÓWNA G POLICJI Biuro Ruchu Drogowego Kampania pod hasłem ODBLASKI ŻYCIA W okresie od stycznia do października 2008 roku miało miejsce: 40 725 wypadków drogowych, w wyniku których 51 987 osób
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR
L 160/8 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 21.6.2012 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 523/2012 z dnia 20 czerwca 2012 r. zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY
ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie wstępne ogólne 8 Obowiązki pracodawcy Podstawowy obowiązek
Bardziej szczegółowoINFORMACJE DLA KIEROWCÓW
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW Prawo jazdy Kierowcy pojazdów mechanicznych mogą prowadzić samochody na terenie Szwecji na podstawie polskiego prawa jazdy i polskiego świadectwa kwalifikacji. Niezależnie od okresu
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, ROZDZIAŁ 1
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1217/2003 z dnia 4 lipca 2003 r. ustanawiające powszechne specyfikacje dla krajowych programów kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego (Tekst mający znaczenie
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoci trwałej modułu steruj cego robota. Po wł niami i programami. W czasie działania wykorzystywane w czasie działania programu: wy robota (poło
ci trwałej modułu steruj cego robota. Po wł niami i programami. W czasie działania wykorzystywane w czasie działania programu: wy robota (poło W systemie AS robot jest sterowany i obsługiwany w trznych
Bardziej szczegółowo12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych
Open Access Library Volume 2 211 12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych 12.1 Wyznaczanie relacji diagnostycznych w badaniach ultrad wi kowych
Bardziej szczegółowoW Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E
W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E Z E S Z Y T Y N A U K O W E I N S T Y T U T U A U T O M A T Y Z A C J I P R O C E S Ó W T E C H N O L O G I C Z N Y C H I Z I N T E G R O W A N Y C H
Bardziej szczegółowoWyzwania bezpieczeństwa nowoczesnych platform nauczania zdalnego
Wyzwania bezpieczeństwa nowoczesnych platform nauczania zdalnego Paweł Lubomski Gdańsk, 30 kwietnia 2015 Szerokie grono odbiorców Platformy zamknięte: studenci uczniowie kursanci kursów komercyjnych Platformy
Bardziej szczegółowoPROJEKT TYMCZASOWEJ ORGANIZACJI RUCHU
PBS Dit Ryszard Przybył 62-300 Września ul. Kościuszki 60/4 tel. 502 174 480, fax 061 640 13 81 e-mail pbsdit@interia.pl projekty dróg, ulic, placów, zjazdów oraz nadzory nad robotami drogowymi PROJEKT
Bardziej szczegółowoKwestionariusz dotyczący działań podejmowanych w szkołach w obszarze wyboru i zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne
Wzór kwestionariusza Kwestionariusz dotyczący działań podejmowanych w szkołach w obszarze wyboru i zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne Poniższa lista pytań zawiera wszystkie pytania jakie mogą pojawić
Bardziej szczegółowo14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY
14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY Ruch jednostajny po okręgu Pole grawitacyjne Rozwiązania zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE STANOWISKA autopw-t W BADANIACH KIEROWCÓW
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 96 Transport 2013 Jacek Drobiszewski, Marek Guzek, Wiktor Mackiewicz Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu WYKORZYSTANIE STANOWISKA autopw-t W BADANIACH
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST - 05.03.11 RECYKLING
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST - 05.03.11 RECYKLING Jednostka opracowująca: SPIS SPECYFIKACJI SST - 05.03.11 RECYKLING FREZOWANIE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH NA ZIMNO SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Postanowienia ogólne
Załącznik do zarządzenia Rektora nr 59 z dnia 20 lipca 2015 r. REGULAMIN PRZYZNAWANIA ZWIĘKSZENIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO Z DOTACJI PROJAKOŚCIOWEJ ORAZ ZASADY PRZYZNAWANIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO W
Bardziej szczegółowoNadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym
Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym W ciągu ostatnich lat Prezes Urzędu Transportu Kolejowego zintensyfikował działania nadzorcze w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego w Polsce,
Bardziej szczegółowoegzamin A2 30 180 210 Egzamin teoretyczny trwa 25 minut i składa się z 2 części:
Opłata egzaminacyjna Kategoria Egzamin teoretyczny Egzamin Całościowa opłata za praktyczny egzamin A2 30 180 210 1. Część teoretyczna. Egzamin teoretyczny trwa 25 minut i składa się z 2 części: 20 pytań
Bardziej szczegółowoSzkolenie instruktorów nauki jazdy Postanowienia wstępne
Załącznik nr 6 do 217 str. 1/5 Brzmienia załącznika: 2009-06-09 Dz.U. 2009, Nr 78, poz. 653 1 2006-01-10 Załącznik 6. Program szkolenia kandydatów na instruktorów i instruktorów nauki jazdy 1 1. Szkolenie
Bardziej szczegółowoPILNE Informacje dotyczące bezpieczeństwa Aparat ultrasonograficzny AFFINITI 70 firmy Philips
Strona 1 z 5 Szanowni Państwo! W aparatach ultrasonograficznych AFFINITI 70 firmy Philips wykryto usterkę, która może stanowić potencjalne zagrożenie dla pacjentów lub użytkowników. Niniejsze informacje
Bardziej szczegółowoSPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy
Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy pod red. Bogdana Rączkowskiego Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia
Bardziej szczegółowoRonda, skrzyżowania i inne trudne zjawiska (3 pytania) 1. Korzystając z pasa rozpędowego
Ronda, skrzyżowania i inne trudne zjawiska (3 pytania) 1. Korzystają z pasa rozpędowego a. można jadą nim wyprzedza ć samohody jadą e po naszej lewej stronie (Nie. Pas rozpędowy nie służy do wyprzedzania
Bardziej szczegółowoOPIS TECHNICZNY. Przedsi wzi cie : remont chodników i miejsc postojowych przy ul. J. Styki i Słowia skiej w Bogatyni. Wykonawca robót:...
OPIS TECHNICZNY Do projektu sposobu zabezpieczenia terenu pasa drogowego (chodnika i miejsc parkingowych) zgodnie z wymogami bezpiecze stwa ruchu drogowego i projektu organizacji ruchu drogowego w rejonie
Bardziej szczegółowoD - 05.03.11 FREZOWANIE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH NA ZIMNO 1. WST P... 2 2. MATERIA Y... 2 3. SPRZ T... 2 4. TRANSPORT... 3 5. WYKONANIE ROBÓT...
D - 05.03.11 FREZOWANIE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH NA ZIMNO SPIS TRE CI 1. WST P... 2 2. MATERIA Y... 2 3. SPRZ T... 2 4. TRANSPORT... 3 5. WYKONANIE ROBÓT... 3 6. KONTROLA JAKO CI ROBÓT... 4 7. OBMIAR ROBÓT...
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy, Maszyny i Urządzenia Energetyczne, I rok mgr Pomiar małych ciśnień Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska AGH Kraków
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne
Załącznik Nr 1 do Zarządzenie Nr4/2011 Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku z dnia 20 maja 2011r. REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ
Bardziej szczegółowoPROJEKT ORGANIZACJI RUCHU
UL. PTASIA 2A 58-500 JELENIA GÓRA (* 75) 642 00 33 PROJEKT ORGANIZACJI RUCHU ZMIANA ORGANIZACJI RUCHU SKRZYŻOWANIA ULIC: PODGÓRZYŃSKIEJ BOHATERÓW WRZEŚNIA 1939 R. OSIEDLE DWUDZIESTOLECIA W JELENIEJ GÓRZE
Bardziej szczegółowoPrzygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś
Przygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś Druk: Drukarnia VIVA Copyright by Infornext.pl ISBN: 978-83-61722-03-8 Wydane przez Infornext Sp. z o.o. ul. Okopowa 58/72 01 042 Warszawa www.wieszjak.pl Od
Bardziej szczegółowoPorównanie czasu reakcji kierowcy w różnych środowiskach badawczych
Paragraf na drodze Marek Guzek Porównanie czasu reakcji kierowcy w różnych środowiskach badawczych Streszczenie W artykule autor zestawia w jednym miejscu i porównuje uzyskane 4 różnymi metodami eksperymentalnymi
Bardziej szczegółowoPRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH
PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH ZMIANY NR 2/2010 do CZĘŚCI VIII INSTALACJE ELEKTRYCZNE I SYSTEMY STEROWANIA 2007 GDAŃSK Zmiany Nr 2/2010 do Części VIII Instalacje elektryczne i systemy
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Specyfikacja warunków zamówienia
Załącznik nr 1 Specyfikacja warunków zamówienia Przedmiot zamówienia Wynajem sali szkoleniowej dla uczestników szkoleń w ramach projektu Nowa rola współfinansowanego przez Unię Europejską i Budżet Państwa
Bardziej szczegółowo7. Symulacje komputerowe z wykorzystaniem opracowanych modeli
Opracowane w ramach wykonanych bada modele sieci neuronowych pozwalaj na przeprowadzanie symulacji komputerowych, w tym dotycz cych m.in.: zmian twardo ci stali szybkotn cych w zale no ci od zmieniaj cej
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP
INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP 1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zakresy prądowe: 0,1A, 0,5A, 1A, 5A. Zakresy napięciowe: 3V, 15V, 30V, 240V, 450V. Pomiar mocy: nominalnie od 0.3
Bardziej szczegółowoMAREK GUZEK 1 Politechnika Warszawska. Streszczenie. 1. Wprowadzenie
OCENA CZASU REAKCJI KIEROWCY NA STANOWISKU autopw-t MAREK GUZEK 1 Politechnika Warszawska Streszczenie W artykule przedstawione są wyniki badań własnych oceny czasu reakcji, wykonanych na prototypowym
Bardziej szczegółowoBudowa drogi gminnej w m. Bieganowo wraz ze skrzyŝowaniem z drogą powiatową nr 2922P PROJEKT ZMIANY TYMCZASOWEJ ORGANIZACJI RUCHU.
Budowa drogi gminnej w m. Bieganowo wraz ze skrzyŝowaniem z drogą powiatową nr 2922P PROJEKT ZMIANY TYMCZASOWEJ ORGANIZACJI RUCHU. 2 OPIS INWESTYCJI ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA Karta uzgodnień 1. CZĘŚĆ OGÓLNA
Bardziej szczegółowoPRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG
PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG WYPŁACALNOŚCI (MB) Próg rentowności (BP) i margines bezpieczeństwa Przychody Przychody Koszty Koszty całkowite Koszty stałe Koszty zmienne BP Q MB Produkcja gdzie: BP próg rentowności
Bardziej szczegółowoProjekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
Bardziej szczegółowoUKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH
UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu
Bardziej szczegółowoWPŁYW WIEKU I DOŚWIADCZENIA KIEROWCÓW NA UZYSKIWANE WARTOŚCI CZASÓW REAKCJI
Tomasz L. Stańczyk 1 Rafał Jurecki 2 Zbigniew Lozia 3 Wiesław Pieniążek 4 WPŁYW WIEKU I DOŚWIADCZENIA KIEROWCÓW NA UZYSKIWANE WARTOŚCI CZASÓW REAKCJI Streszczenie Referat jest prezentacją części wyników
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r.
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych przeprowadzonych
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH DO PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ
Powiatowy Urząd Pracy w Rzeszowie KRYTERIA WYBORU INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH DO PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ Rzeszów 2014 r. 1. Niniejsze kryteria opracowano w oparciu o: POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 - Ustawę dnia
Bardziej szczegółowoKLAUZULE ARBITRAŻOWE
KLAUZULE ARBITRAŻOWE KLAUZULE arbitrażowe ICC Zalecane jest, aby strony chcące w swych kontraktach zawrzeć odniesienie do arbitrażu ICC, skorzystały ze standardowych klauzul, wskazanych poniżej. Standardowa
Bardziej szczegółowoDostawa pojazdu specjalnego wyposażonego w podnośnik koszowoteleskopowy na potrzeby Tramwajów Szczecińskich Sp. z o.o.
MODYFIKACJA TREŚCI SPECYFIKACJI PRZETARGOWEJ (SP) ZAMAWIAJĄCY: Tramwaje Szczecińskie Spółka z o. o. z siedzibą przy ul. Klonowica 5, 71-241 Szczecin PROWADZĄC PRZETARG NIEOGRANICZONY SEKTOROWY na realizację
Bardziej szczegółowoZintegrowane Systemy Zarządzania Biblioteką SOWA1 i SOWA2 SKONTRUM
Zintegrowane Systemy Zarządzania Biblioteką SOWA1 i SOWA2 SKONTRUM PROGRAM INWENTARYZACJI Poznań 2011 Spis treści 1. WSTĘP...4 2. SPIS INWENTARZA (EWIDENCJA)...5 3. STAŁE UBYTKI...7 4. INTERPRETACJA ZAŁĄCZNIKÓW
Bardziej szczegółowoPoznań, Poznań, PS.Pi.5.6-431-1/11/11. Pani Katarzyna Wiśniewska Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Srebrnej Górze 62-120 Wapno ZALECENIA POKONTROLNE
Poznań, Poznań, PS.Pi.5.6-431-1/11/11 Pani Katarzyna Wiśniewska Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Srebrnej Górze 62-120 Wapno ZALECENIA POKONTROLNE Na podstawie art. 22 pkt. 9 ustawy z dnia 12 marca 2004
Bardziej szczegółowoSYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE
SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE Wstęp Rozdział 1 przedstawia istotę mieszkania jako dobra ekonomicznego oraz jego rolę i funkcje na obecnym etapie rozwoju społecznego i ekonomicznego.
Bardziej szczegółowoOd redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.
Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.
Bardziej szczegółowoWaldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
Bardziej szczegółowoPostrzeganie reklamy zewnętrznej - badania
Według opublikowanych na początku tej dekady badań Demoskopu, zdecydowana większość respondentów (74%) przyznaje, że w miejscowości, w której mieszkają znajdują się nośniki reklamy zewnętrznej (specjalne,
Bardziej szczegółowoFIRMA PROJEKTOWO US UGOWA PROBUD
FIRMA PROJEKTOWO US UGOWA PROBUD PROJEKT STA EJ ORGANIZACJI RUCHU W ZWI ZKU Z PROJEKTEM BUDOWLANYM BUDOWA UL. PI SUDSKIEGO OD UL. WITOSA DO UL. MICKIEWICZA WRAZ Z KANALIZACJ SANITARN ETAP I Inwestor :
Bardziej szczegółowoPREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V 4034-1
PREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V 4034-1 DO UKŁADANIA RUROCIĄGÓW TECHNIKAMI BEZWYKOPOWYMI 1. Rodzaje konstrukcji 1.1.
Bardziej szczegółowoZAANGA OWANIE PRACOWNIKÓW W PROJEKTY INFORMATYCZNE
ZAANGA OWANIE PRACOWNIKÓW W PROJEKTY INFORMATYCZNE LESZEK MISZTAL Politechnika Szczeci ska Streszczenie Celem artykułu jest przedstawienie metody rozwi zania problemu dotycz cego zaanga owania pracowników
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY. z dnia 25 stycznia 2002 r. (Dz. U. z dnia 8 lutego 2002 r.)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 25 stycznia 2002 r. w sprawie wysokości opłat za przeprowadzenie badań technicznych pojazdów. (Dz. U. z dnia 8 lutego 2002 r.) Na podstawie art. 84a ust. 1
Bardziej szczegółowoLKA 4101-07-04/2013 P/13/151 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
LKA 4101-07-04/2013 P/13/151 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę P/13/151 Zapewnienie prawa do jednakowego wynagradzania
Bardziej szczegółowoLekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.
Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z
Bardziej szczegółowo40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA
ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia
Bardziej szczegółowoKomentarz Sesja letnia 2012 zawód: technik eksploatacji portów i terminali 342[03] 1. Treść zadania egzaminacyjnego wraz z załączoną dokumentacją
Komentarz Sesja letnia 2012 zawód: technik eksploatacji portów i terminali 342[03] 1. Treść zadania egzaminacyjnego wraz z załączoną dokumentacją 1 2 3 4 Oceniane elementy zadania egzaminacyjnego: I. Tytuł
Bardziej szczegółowoKATALOG ROZWIĄZA ZAŃ AKUSTYCZNYCH - UNIKALNE NARZĘDZIE DLA PROJEKTANTÓW. Marek Niemas
KATALOG ROZWIĄZA ZAŃ AKUSTYCZNYCH - UNIKALNE NARZĘDZIE DLA PROJEKTANTÓW Marek Niemas Zakres katalogu ZAKRES PREZENTACJI Jednoliczbowe wskaźniki charakteryzujące właściwości dźwiękoizolacyjne i dźwiękochłonne
Bardziej szczegółowoPOLITYKA PRYWATNOŚCI
POLITYKA PRYWATNOŚCI stosowanie do przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2013 r., poz. 1422 ze zm.) oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie
Bardziej szczegółowoPraca badawcza. Zasady metodologiczne ankietowego badania mobilności komunikacyjnej ludności
Praca badawcza Zasady metodologiczne ankietowego badania mobilności komunikacyjnej ludności Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
Bardziej szczegółowoWojewództwo Lubuskie, 2016 r.
Województwo Lubuskie, 2016 r. Kursy kwalifikacyjne, szkolenia doskonalące dla nauczycieli w zakresie tematyki związanej z nauczanym zawodem. Studia podyplomowe itp. Np. uczelnie wyższe w przypadku szkoleń
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: 0101872HC8201
INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: PZ-41SLB-E PL 0101872HC8201 2 Dziękujemy za zakup urządzeń Lossnay. Aby uŝytkowanie systemu Lossnay było prawidłowe i bezpieczne, przed pierwszym uŝyciem przeczytaj niniejszą
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)
Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+
Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Projekt: wersja β do konsultacji społecznych Opracowanie: Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi Ul. Piotrkowska 175 90-447 Łódź Spis treści
Bardziej szczegółowoRAPORT DEKRY WNIOSKI DLA POLSKI
Konferencja Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego Bezpieczeństwo na głównych szlakach komunikacyjnych kraju Bank Światowy, Warszawa dn. 7 czerwca 2013r. RAPORT DEKRY WNIOSKI DLA POLSKI Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
Bardziej szczegółowoPani Magdalena Domasik Centrum Szkoleń DOMASIK ul. Sienkiewicza 11 07-440 Goworowo
Warszawa, 10 grudnia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.431.8.2015 Pani Magdalena Domasik Centrum Szkoleń DOMASIK ul. Sienkiewicza 11 07-440 Goworowo WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 39h ust. 2
Bardziej szczegółowoHiTiN Sp. z o. o. Przekaźnik kontroli temperatury RTT 4/2 DTR. 40 432 Katowice, ul. Szopienicka 62 C tel/fax.: + 48 (32) 353 41 31. www.hitin.
HiTiN Sp. z o. o. 40 432 Katowice, ul. Szopienicka 62 C tel/fax.: + 48 (32) 353 41 31 www.hitin.pl Przekaźnik kontroli temperatury RTT 4/2 DTR Katowice, 1999 r. 1 1. Wstęp. Przekaźnik elektroniczny RTT-4/2
Bardziej szczegółowo850, 64/3, 770, 335/1, 10, 851, 326 obręb Tarczyn
Zamierzenie budowlane Przebudowa mostu przez rzekę Tarczynkę (JNI 0109684) w ciągu drogi powiatowej nr 2855W w km 0+161,00 w miejscowości Tarczyn. Nr działek 850, 64/3, 770, 335/1, 10, 851, 326 obręb Tarczyn
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe dotyczy zamówienia publicznego o wartości nieprzekraczającej 30 000 euro.
Zaproszenie do złożenia oferty cenowej na Świadczenie usług w zakresie ochrony na terenie Pałacu Młodzieży w Warszawie w 2015 roku Zapytanie ofertowe dotyczy zamówienia publicznego o wartości nieprzekraczającej
Bardziej szczegółowoBadanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM)
Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadą działania oraz sterowaniem bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami
Bardziej szczegółowoCASE CPI może być wczesnym wskaźnikiem tendencji zmian cen w gospodarce
23.11.2015 CASE CPI może być wczesnym wskaźnikiem tendencji zmian cen w gospodarce Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ (Źródło: http://www.case-research.eu/en/node/59021)
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków
Bardziej szczegółowoInstrukcja zarządzania bezpieczeństwem Zintegrowanego Systemu Zarządzania Oświatą
Załącznik Nr 4 do Zarządzenia Nr 838/2009 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 21 kwietnia 2009 r. Instrukcja zarządzania bezpieczeństwem Gmina Miejska Kraków 1 1. Ilekroć w niniejszej instrukcji jest mowa
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r.
Zarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r. w sprawie: ustalenia instrukcji dotyczącej sposobu i trybu przetwarzania informacji niejawnych oznaczonych klauzulą
Bardziej szczegółowo