MIASTO Miejski paraliż komunikacyjny (Karolina Macios) 11 Uśmiech na tacy (Aleksandra Budzińska) 24 Nowe miejsca (Ola Przegorzalska) 27

Transkrypt

1

2 tekst sponsorowany

3

4 spis treści str. 38 ZIMOWA SESJA MODY KULTURA Książki recenzje (Łucja Kucia) 13 Kraków Miasto Kobiet: rozmowa z Tatianą Okupnik, Natalią Kukulską, Kasią Kowalską (Aneta Pondo) 14 Reżyser, nie-artysta, rozmowa z Agatą Dudą-Gracz (Anna Laszczka) 18 Z wizytą w mieście nowości w kinie (Kamil Śmiałkowski) 22 Muzyka recenzje (Paweł Gzyl) 23 Wydarzenia (kalendarium) 23 MIASTO Miejski paraliż komunikacyjny (Karolina Macios) 11 Uśmiech na tacy (Aleksandra Budzińska) 24 Nowe miejsca (Ola Przegorzalska) 27 EDUKACJA Emocje bez tabu (Łucja Kucia) 12 Senior z apetytem na wiedzę (Aleksandra Soboń-Smyk) 26 ZAKOPANE Słowik z Tatr, rozmowa z Hanią Rybką (Katarzyna Paluch) 20 Zakopiański niezbędnik 21 MODA Moskwa. Niedźwiedź kocha błyskotki (Małgorzata Kubik) 32 City news moda 36 Sesja mody: Zimno... Ciepło 38 ZDROWIE I URODA Konkurs Srebrne Lustra Miasta Kobiet 8 City news uroda 42 Natura do poprawki, rozmowa z Julitą Zaczyńską-Janeczko (Magdalena Kufrej) 44 Test: Włosy jak marzenie (Aleksandra Budzińska) 48 Test: Masaż niebiański (Matylda Stanowska) 51 Chcę urodzić w domu (Aneta Pondo) 52 Wiele powodów, by żyć (Karolina Kelman) 56 SPORT Hokej damska rzecz (Magdalena Kufrej) 60 NIERUCHOMOŚCI Własne M (Magdalena Kufrej) 64 Wydawca: Agencja Etna, Kraków , ul. Ujejskiego 11/3, tel. 012 / ; redaktor naczelny: Aneta Pondo; sekretarz redakcji: Andrzej Politowicz, redakcja@miastokobiet.pl; skład i opracowanie graficzne: Eliza Luty; współpraca: Aleksandra Budzińska, Blanka Antoniewicz-Goraj, Paweł Gzyl, Karolina Kelman, Agnieszka Kozak, Łucja Kucia, Magdalena Kufrej, Anna Laszczka, Katarzyna Paluch, Ola Przegorzalska, Karolina Siudeja, Aleksandra Soboń-Smyk, Matylda Stanowska, Kamil M. Śmiałkowski; ilustracje: Agnieszka Kucia, Eliza Luty, Aurelia Milach; reklama: tel./fax , Barbara Fijał (tel ) Ludmiła Mentlewicz (tel ) Renata Stós-Pacut (tel ); Druk: Leyko, ul. Romanowicza 11; Naklad: 11 tys. egz. Miasto Kobiet bezpłatny dwumiesięcznik, dostępny w kawiarniach, klubach i restauracjach, salonach kosmetycznych i fryzjerskich, ośrodkach SPA, sklepach, przychodniach, klubach fitness, itp. Kolejne wydanie Miasta Kobiet ukaże się 6 marca. Zamówienia na reklamy przyjmujemy do 16 lutego. Całostronicowe reklamy i materiały promocyjne są na stronach: 3, 5,16, 28, 30, 31, 34, 49, 61,62, 63 oraz na II, III i IV stronie okładki Okładka: Natalia Kukulska w czasie sylwestrowego koncertu na Rynku: Kraków Miasto Kobiet, fot. Andrzej Rubiś, z archiwum Krakowskiego Biura Festiwalowego, więcej na stronie 14 UWAGA! nowy adres redakcji: ul. UJEJSKIEGO 11/3 nasi współpracownicy Marcin Urban, 34 lata, fotografik, współzałożyciel MAI Studio ( Zawodowo szczególne interesują go zdjęcia mody, portrety ludzi i fotografia reklamowa, a po pracy dobre filmy, książki fantasy, jazda na rowerze i zabawy z 8-letnią córką. To jego obiektyw złowił dla nas modelkę umykającą na rakietach śnieżnych wyproszonych z muzeum (Zimno... Ciepło, str. 38) Magdalena Tracz, 28 lat, z wykształcenia socjolog, z zamiłowania wizażystka-stylistka, właścicielka Atelier Visage ( Prywatnie śpiewa, tańczy, chodzi po górach, a zimą jeździ na nartach. Stylizowała naszą zimową sesję; śnieżno-lodowy makijaż na naszej modelce to jej dzieło. (Zimno... Ciepło, str. 38)

5

6 KONKURS DLA CZYTELNIKÓW 10 zaproszeń na zabiegi do Gabinetu Beautymed (ul. Konfederacka 1): 5 zaproszeń po 80 zł na zabieg mikrodermabrazji; 5 zaproszeń po 100 zł na zabieg beautytek (lifting twarzy, wyszczuplanie figury). sms-y o treści: MKA mikrodermabrazja imię nazwisko, MKA beautytek imię nazwisko 3 zaproszenia na zabiegi kosmetyczne do Centrum Kosmetyki i Medycyny Estetycznej Medicor (ul. Karmelicka 10): Spokój Alp zabieg na twarz odprężająco-regenerujący (250 zł); Złota gorączka zabieg pielęgnacyjny na ciało (290 zł); Cellulogia i rytuał odmładzający (250 zł) sms-y o treści: MKA twarz imię nazwisko, MKA cialo imię nazwisko, MKA rytual imię nazwisko 5 zaproszeń po 80 zł na zabieg masażu głowy SAMBHANA w Body Time Ayurveda (ul. Konfederacka 23) sms o treści: MKA ayurveda imię nazwisko 2 zaproszenia na zabiegi kosmetyczne do Studia Angel (ul. Zwierzyniecka 30): zabieg wyszczuplający i redukujący cellulit na ciepło lub na zimno (170 zł); zabieg odmładzająco-ujędrniający czerwone wino (170 zł) sms-y o treści: MKA cellulit imię nazwisko, MKA wino imię nazwisko 3 karnety po 100 zł (5 wejść) na urządzenie Vacu Well Studio Pięknego Ciała, (ul. Urzędnicza 26) sms o treści: MKA vacuwell imię nazwisko 2 zaproszenia na zabiegi kosmetyczne do Salonu Pięknego Ciała (al. 29 Listopada 104): zabieg opalania natryskowego - całe ciało (70 zł); seans w wyszczuplającej kapsule PowerSlim Studio (100 zł) sms-y o treści: MKA opalanie imię nazwisko, MKA kapsula imię nazwisko 2 zaproszenia do Salonu Fryzjersko-Kosmetycznego L'art Studio (ul. Krowoderska 46): pielęgnacja włosów - Rytuał Kerastase (130 zł); manicure (30 zł) sms o treści: MKA kerastase imię nazwisko, MKA manicure imię nazwisko 1 zestaw kosmetyków Beauty 4 You (ul. Cieplińskiego 15), peeling i olejek do ciała (85 zł) sms o treści: MKA kosmetyki imię nazwisko 1 seans w kapsule odmładzającej (50 zł) w Leśnym Spa w hotelu City SM (ul. Gajowa 16) sms o treści: MKA spa imię nazwisko Wyślij sms na numer 7101 koszt sms-a 1,22 zł (z VAT) Konkurs trwa od 16 stycznia do 15 lutego 2009 Losowanie nagród 16 lutego. Zwycięzców poinformujemy sms-em. Nagrody będą do odbioru w redakcji, ul. Ujejskiego 11/3. Informacje o konkursie także na stronie listy do redakcji Droga Redakcjo! Urodziłam się u schyłku lat 60. i właśnie oswajam się z myślą, że przekroczyłam czterdziestkę. To, co działo się przed moim urodzeniem w miasteczku, w którym mieszkali moi rodzice, znam tylko z opowiadań mamy. Nawet takie szczegóły, jak to, że pierwszy w okolicy samochód kupił sobie miejscowy lekarz (skoda octavia, rok 1963). Gdy znów jako pierwszy z pompą przywiózł sobie telewizor, stało się jasne, że to on reprezentuje w miasteczku modę i nowoczesność. Dlatego nikt się nie zdziwił, gdy wkrótce stał się właścicielem ultranowoczesnego kompletu mebli ze stalowych rurek obciąganych siatką z żyłki. Dziś czegoś takiego nikt nie postawi sobie nawet na działce, bo sąsiedzi popadaliby na serce ze śmiechu ale wówczas to było coś! Dopiero wprowadzano do użycia plastiki, więc wprowadzano je wszędzie. Były więc supermodne płaszcze z ortalionu, nylonowe sukienki, plastikowe zastawy na stół i inne idiotyzmy. Dlaczego o tym wspominam? Bo przed świętami znalazłam u mojego fryzjera wrześniowy numer Miasta Kobiet a w nim wywiad z Preeti Agraval, indyjską lekarką pracującą Polsce. To, o czym ona mówi, uświadomiło mi, jak łatwo i bez wyobraźni zachłystujemy się tzw. nowoczesnością, negując bez namysłu, odruchowo niemal to, co stare i sprawdzone, i w ten sposób doprowadzając nasze życie do absurdu. Nie wiem, ile lat nasz miasteczkowy lekarz cieszył się swymi mebelkami, nim po cichu wymienił je na dębowe. Pewnie niedługo. Wiem za to, że nie wtrącał się do pracy miejscowej akuszerki, pani Latosiowej, osoby ogólnie znanej i poważanej, z której pomocą dzieci przychodziły na świat w sypialni rodziców. ( ) Pani Agraval dzięki temu, że nie jest stąd widzi, czego sami już nie widzimy, i z uporem twierdzi, że aby wychować zdrową i emocjonalnie rozwiniętą młodzież, powinniśmy zadbać o pierwsze sekundy życia małego człowieczka, o ich jakość i o to, by pierwszą rzeczą, do której maluch się przytuli po urodzeniu, nie były zdezynfekowane lizolem kafelki szpitala. Trochę żal, że to nie nasi lekarze dostrzegli, że brniemy w ślepy zaułek. Nadzieja w tym, że kiedy nasz lekarski narybek rozjedzie się po świecie w poszukiwaniu pracy, będzie podpatrywać nie tylko, ile zarabiają ich zachodni koledzy. A gdy (jeśli) kiedyś wróci, opowie swym wstrząśniętym kolegom w kraju, że kobieta na Zachodzie inaczej niż nasza, może urodzić nawet sama, bo ma tę zdolność od matki natury! Serdecznie pozdrawiam. Barbara S., odtąd stała czytelniczka... Pani Barbara otrzymuje od nas książkę Piąta Aleja Candace Bushnell (Znak) O porodach w domu piszemy w tym numerze na stronie 52 Drodzy Czytelnicy, czekamy na wasze listy, opinie, komentarze. Adres: Miasto Kobiet, ul. Ujejskiego 11/3, Kraków lub redakcja@miastokobiet.pl

7

8 KONKURS SREBRNE LUSTRA dla najlepszych Trwa konkurs o SREBRNE LUSTRA. Czytelniczki Miasta Kobiet wybierają w nim NAJLEPSZE KRAKOWSKIE gabinety kosmetyczne (salony fryzjerskie, ośrodki spa i day-spa, nail bary, gabinety masażu i kluby fitness). GŁOSOWANIE ODBYWA SIĘ W 3 KATEGORIACH: KATEGORIA GŁÓWNA najlepsze miejsce Chcemy wytypować miejsca, które w opinii naszych Czytelniczek najlepiej dbają o ich wygląd i samopoczucie; gdzie jakość zabiegów i poziom obsługi tworzą klimat, dla którego chce się do nich wracać. KATEGORIA najlepsze ręce Często do salonu kosmetycznego lub fryzjerskiego przychodzimy dla kosmetyczki, fryzjera lub masażysty. To ich ręce i ich osobowość decydują o magnetyzmie miejsca. Głosować można na kosmetyczkę, fryzjera, masażystę, manikurzystkę, itp. KATEGORIA najlepszy zabieg Liczymy na to, że dzięki utworzeniu tej kategorii uda się wytypować najciekawsze zabiegi, proponowane przez krakowskie salony kosmetyczne. We wszystkich kategoriach oprócz nagród głównych zostaną przyznane wyróżnienia. Zastrzegamy sobie także możliwość wprowadzenia dodatkowych nagród. KONKURS TRWA DO 15 LUTEGO 2009 JAK GŁOSOWAĆ: Głosowanie odbywa się na kuponach zamieszczonych w Mieście Kobiet i na stronie Kupon należy wypełnić i wysłać (lub przynieść) na adres redakcji: Miasto Kobiet, ul. Ujejskiego 11/3, Kraków lub przysłać mailem na adres: redakcja@miastokobiet.pl Głosować można we wszystkich trzech kategoriach lub tylko w wybranych (jednej lub dwóch) Uzasadnienie wyboru na kuponie do głosowania nie jest obowiązkowe, niemniej jednak kupony z uzasadnieniem będą premiowane udziałem w dodatkowym losowaniu nagród, a najciekawsze uzasadnienia zostaną opublikowane w Mieście Kobiet. Warunkiem udziału w głosowaniu jest wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych. Każdy z Czytelników może wypełnić maksymalnie 3 kupony. Kupony należy przysyłać do 15 lutego 2009 (liczy się data stempla pocztowego) NAGRODY DLA CZYTELNIKÓW: Kupony biorą udział w losowaniu nagród ufundowanych przez firmę Clarena (kosmetyki, patrz obok). Losowanie finałowe odbędzie się 20 lutego 2009 Nagrody dla GABINETÓW i KOSMETYCZEK Oprócz tytułowych Srebrnych Luster w konkursie zostaną przyznane nagrody: dla najlepszego miejsca (aparat do mikrodermabrazji i dwa kursy masażu od firmy Clarena) dla najlepszych rąk (zestawy kosmetyków firmy Clarena ) dla najlepszego zabiegu (publikacja w Mieście Kobiet) KONKURS DODATKOWY: Czekamy na listy od czytelniczek z opisem wizyt w gabinetach kosmetycznych i ciekawych zabiegów. Wśród osób, które nadeślą listy rozlosujemy nagrody. Opublikujemy najciekawsze z nich. ORGANIZATOR: Miasto Kobiet SPONSOR: Clarena

9 Peeling z kwasami owocowymi Zawarte w preparacie kwasy AHA rozpuszczają zrogowaciały naskórek, a granulki wosku jojoba ułatwiają jego usunięcie. (wartość 39 zł) NAGRODY DLA CZYTELNICZEK Zapraszamy Czytelniczki do głosowania na ulubione gabinety, kosmetyczki i zabiegi. Wszystkie kupony wezmą udział w losowaniu nagród wspaniałych kosmetyków ufundowanych przez firmę Clarena: 5 peelingów enzymatycznych, 5 peelingów z kwasami owocowymi, 5 serum wzmacniających do cery naczyniowej, 5 diamentowych liftingów pod oczy Diamentowy lifting pod oczy Ekskluzywny krem przeznaczony do wrażliwej, dojrzałej, wymagającej skóry wokół oczu. Preparat likwiduje obrzęki i zasinienia, poprawia elastyczność, nawilżenie, uzupełnia niedobory lipidów. (wartość 79 zł) Serum wzmacniające do cery naczyniowej Luksusowy peeling enzymatyczny Delikatny, pachnący peeling w postaci opalizującej emulsji przeznaczony dla cery suchej i wrażliwej. Szybki i łatwy do wykonania. (wartość 45 zł) Kuracja wzmacniająca cerę wrażliwą, podrażnioną, zaczerwienioną i naczyniową. Receptura bogata w naturalne składniki aktywne wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i zapobiega ich nadmiernemu rozszerzaniu. (wartość 79 zł) NAGRODY DLA GABIENTÓW I KOSMETYCZEK Konkurs wyłoni zwycięzców w trzech kategoriach. Otrzymają oni cenne nagrody, ufundowane przez firmę Clarena. aparat do mikrodermabrazji diamentowej firmy Rubica masaż Anty-Ageing autorstwa Gila Amsallema kurs masażu Imagination na twarz Nagrody dla gabinetów w kategorii NAJLEPSZE MIEJSCE 1 nagroda aparat do mikrodermabrazji diamentowej firmy Rubica wraz z kursem i certyfikatem (wartość 2900 zł), więcej str nagroda kurs masażu Anty-Ageing autorstwa Gila Amsallema (wartość 500 zł) 3 nagroda kurs masażu Imagination na twarz (stemple ziołowe) (wartość 300 zł) Nagrody dla kosmetyczek w kategorii NAJLEPSZE RĘCE 1 nagroda zestawów kosmetyków z linii kawiorowej: gel, tonik do demakijażu, krem, serum, perły, mus kawiorowy do ciała i peeling solny (wartość 433 zł) 2 nagroda zestaw kosmetyków z linii złotej: krem, serum, mus kawiorowy do ciała, peeling solny (wartość 335 zł) 3 nagroda zestaw kosmetyków z linii pod oczy: płyn do ekspresowego demakijażu oczu i ust, perły pod oczy, krem pod oczy z kofeiną, diamentowy lifting pod oczy (wartość 268 zł) Nagrody w kategorii NAJLEPSZY ZABIEG Nagrodzone zabiegi zostaną opisane w Mieście Kobiet K U P O N K O N K U R S O W Y NAJLEPSZE MIEJSCE... NAJLEPSZE RĘCE... NAJLEPSZY ZABIEG (nazwa i adres) (imię i nazwisko, gabinet) (nazwa, gabinet) Uzasadnienie... Uzasadnienie... Uzasadnienie Imię i nazwisko telefon... Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb konkursu zgodnie z ustawą z dnia r. o ochronie danych osobowych, DzU nr 133, poz podpis... I ADRES REDAKCJI: MIASTO KOBIET, UL. UJEJSKIEGO 11/ KRAKÓW

10

11 { felieton} MIEJSKI PARALIŻ KOMUNIKACYJNY albo MIĘDZYPERSONALNA PRZESTRZEŃ KONFLIKTOWA, czyli w skrócie MPK Przed tobą nowy rok, nowe postanowienia, nowe doświadczenia, włącznie z tymi bolesnymi. Nowe wyzwania, nowe traumy, nowe życie. Także nowe, nieograniczone możliwości przemierzania Krakowa środkami komunikacji miejskiej. Na początek nowego roku powtórzenie tego, co przydatne w mieście Kraków, czyli krótka instrukcja obsługi tramwaju. Po pierwsze zdąż, a to bywa trudne w zakorkowanym mieście. Co prawda szanse, że tramwaj odjedzie przed czasem, są znikome, podobnie jak to, że ty zjawisz się o tej porze na przystanku. A więc jesteś punktualnie. To bardzo ładnie z twojej strony, wszak punktualność cechą królów, podobnie jak i problemy z dekapitacją, ale nie o tym Niepotrzebnie się spieszyłaś, bo tramwaj i tak się spóźni. Zawsze możesz zadrzeć odrobinę głowę i w milczeniu kontemplować migający elektroniczny rozkład jazdy, na którym najaktualniejszą informacją jest ta, że sprzęt testowany bywa omylny. Zimno, prawda? No cóż, jak za zimno, to trzeba było się wyprowadzić do cieplejszych krain. Ktoś zmusza? No wybacz, ale po co ta obrażona mina? Nikt nie każe ci tu czekać, równie dobrze możesz iść. Dobra, podjeżdża. Przygotuj się. Staruszka po lewej może być niebezpieczna. Chwytne kończyny, jeśli trzeba, zawsze trafią cię w splot słoneczny albo naruszą żywą tkankę. Tramwaj staje, drzwi się otwierają, ze środka bucha zatęchły zapach niemytych ciał. No to wchodzimy. Łatwo powiedzieć, co? No, nie patrz tak na mnie, to nie ja ustalam zasady w tym mieście. Nie ma miejsca? Bez przesady, zawsze jest miejsce. Trzymaj się staruszki, należy do gatunku świetnie radzącego sobie w środkach komunikacji miejskiej. Przy odrobinie szczęścia pomyślą, że jesteś z nią i nikt nie waży się ciebie tknąć. Udało się? Świetnie, teraz musisz tylko uważać na następnym przystanku, bo fala wychodząca zmiata ze sobą wszystko, co stanie jej na drodze, a potem trudniej dostać się z powrotem. Jeśli unikniesz fali odpływowej i utkniesz na mieliźnie, dobra nasza! No, chyba że akurat chcesz wysiąść, ale nie bądźmy fatalistami, w końcu nowy rok przed nami, no halo!, odrobinę pozytywnej energii! Jedziesz, jest bosko, skup się na tym. Nagle, obok ciebie drobne zamieszanie, tłum gęstnieje, a potem stopniowo rozchodzi się na dwie części jak pod Mojżeszowym dotknięciem. W pustej przestrzeni zostajesz tylko ty i jakiś Boże, co za fetor! Cofasz się, ale za późno, za twoimi plecami mur człowieczej obojętności. Oddychaj ustami! Skup się na innych zmysłach, w najlepszym przypadku masz ich jeszcze ze cztery. O, Turnaua możesz na przykład pokontemplować. To znakomita terapia ilustracja: Eliza Luty KAROLINA MACIOS społeczna wszyscy bierzemy głęboki wdech, albo lepiej nie, to sobie zostawmy na później, skupmy się na powtarzaniu za naszym wewnętrznym głosem: następny przystanek Plac Wszystkich Świętych. Plac Wszystkich Świętych. Następny przystanek Filharmonia. Filharmonia. Następny przystanek Bracka. A na Brackiej pada deszcz. Jak to w Krakowie. Ale nie o tym Na szczęście niebawem znów rozliczenie roku podatkowego, do tramwaju wróci Ania Dymna i będziesz mogła ćwiczyć swoje pozytywne myślenie o życiu. W dodatku zawsze jeszcze pozostaje ci cudowny dar MPK dla zabieganych klientów, gratisowy dodatek do biletu za jedyne dwa pięćdziesiąt albo złoty trzydzieści pięć (uczniowie i studenci do 26. roku życia się nie liczą, sorry, moi drodzy, ale taka jest prawda), czyli darmowa telewizja. Bez abonamentu! Dzięki niej możesz się dowiedzieć, że najszybszym środkiem komunikacji w Krakowie jest tramwaj, bo uwaga, teraz będzie wstrząsające novum nie stoi w korkach! A to ci niespodzianka, myślisz sobie, kiedy siedzisz w tym cholernym tramwaju, a cholerny tramwaj stoi w czymś, co wszak nie może być korkiem, bo w korku toto przecież nie stoi. Gorzej, że korek stoi na torach tramwajowych, ale to już nie problem MPK, więc i nie twój, klienta MPK, tylko miasta Krakowa. Ale nie o tym Dzięki MPK masz bezproblemowe życie. I to w nowym roku. Gratis!... Karolina Macios jest autorką książki Wszyscy mężczyźni mojego kota (wyd. Znak) Karolina Macios, fot. Anna Ciupryk 11

12 {edukacja} EMOCJE BEZ TABU Dzieciństwo tylko pozornie jest nieograniczonym pławieniem się w szczęściu i beztrosce. Stres czyha na maluchy w domach rodzinnych nawet pod opieką troskliwych, ale często zabieganych rodziców. A już funkcjonowanie wśród rówieśników to pasmo niekończących się problemów. Wszyscy chcemy być atrakcyjni, akceptowani, więc walczymy o swoją pozycję w grupie, jak umiemy. Nawet dorośli mają z tym wiele problemów. Tymczasem dzieci, zwłaszcza en masse, potrafią być bezwzględne. Wie o tym każdy jeszcze pamiętamy swoje wczesne szkolne doświadczenia i są wśród nich takie, o których wolelibyśmy zapomnieć. O emocjach mówi się otwarcie dopiero od niedawna. Jeszcze pokolenie dzisiejszych 30-, 40-latków wychowywano na kaleki emocjonalne, w atmosferze braku szacunku dla uczuć, zwłaszcza negatywnych: złość była absolutnie niedopuszczalna, zazdrość to temat tabu, zwłaszcza między rodzeństwem, a osoba płaczliwa natychmiast otrzymywała etykietkę beksy. W ten sposób załatwiano większość dziecięcych problemów. Ostatnio sytuacja się zmienia. Przyswoiliśmy nawet pojęcie inteligencji emocjonalnej i przyjmujemy do wiadomości, że pozbawiony jej człowiek będzie miał trudności nie tylko w życiu prywatnym, ale i wielkiej kariery zawodowej pewnie nie zrobi. Zdrowie emocjonalne jest więc w cenie. O dzieci, o ich wszechstronny rozwój, też dbamy bardziej niż kiedykolwiek; chronimy przez wszelkimi niepowodzeniami, głośno krzyczymy o prawach dziecka. Problem jednak polega na tym, że nadal nie bardzo wiemy, jak z dziećmi rozmawiać o trudnych sprawach; liczymy na to, że same z problemów wyrosną, że sobie poradzą. I rzeczywiście radzą sobie niekoniecznie zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Do tej pory również rodzice i nauczyciele musieli radzić sobie sami. Przygotowany przez Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne program przeciwdziałania przemocy w szkole Bezpieczne Dziecko ma na celu przypomnienie, że skłonności do rozwiązy- NADAL NIE BARDZO WIEMY, JAK Z DZIEĆMI ROZ- MAWIAĆ O TRUDNYCH SPRAWACH wania problemów za pomocą przemocy pojawiają się znacznie wcześniej, niż podejrzewamy. Już w grupie trzylatków należy stanowczo reagować na przejawy niewłaściwych zachowań, choć właśnie w przypadku małych dzieci jesteśmy skłonni je bagatelizować. Brakuje nam umiejętności komunikowania się, nie umiemy lub boimy się rozmawiać z małymi dziećmi zapominamy, że nie wystarczy surowo ukarać, zabronić. Trzeba jeszcze jasno wyznaczyć granice pomiędzy dopuszczalnym i niedopuszczalnym zachowaniem i wyjaśnić, dlaczego to robimy. Warto też nawet z maluchem rozmawiać o mechanizmach zachowań agresywnych. Zwłaszcza, że czasu jest niewiele. Edukacja emocjonalna najlepsze skutki przynosi w wychowaniu przedszkolnym i kształceniu zintegrowanym. Później można już tylko niwelować skutki niewłaściwych zachowań. Kluczem do sukcesu, jak uważa autorka programu dr Elżbieta Zubrzycka, jest zrozumienie. Jeśli dzieci zrozumieją niesprawiedliwość, w której uczestniczą, strach, jaki rządzi całym procesem, oraz zauważą swoją podtrzymującą rolę w zaklętym kręgu przemocy, wówczas mogą zechcieć przerwać tabu milczenia i wspierania dręczyciela. Muszą jednak otrzymać wsparcie rodziców i nauczycieli podobnie dorośli są bezradni bez woli współpracy ze strony uczniów. W udzielaniu wsparcia jakkolwiek to niezwykle ważne my, dorośli, nie jesteśmy najlepsi. O ile agresja nie stanowi już tabu, rozmowa na tematy zaliczane do wstydliwych : dręczenie psychiczne w rodzinach, zły dotyk, molestowanie seksualne jest prawie niemożliwa. Owszem, mamy dotkliwe luki w języku brakuje słów, nie potrafimy zdefiniować problemów, napotykamy silny opór ze strony ofiar, o tym wiadomo, ale o dziwo! pojawia się kolejny problem. Nauczyciele po prostu boją się podejmować działania profilaktyczne, ponieważ napotykają silny opór ze strony rodziców, którzy nie życzą sobie, aby z ich dziećmi rozmawiać o podobnych problemach. Ba! niektórzy protestują nawet przeciw nauczaniu o prawach dziecka. Tymczasem media donoszą o kolejnych ofiarach przemocy wśród dzieci i młodzieży Przed nami jeszcze długa droga. Seria Bezpieczne Dziecko jest doskonałą podstawą do skonstruowania programu profilaktycznego czy programu edukacji emocjonalnej. Obejmuje terapeutyczne opowiadania dla dzieci w różnym wieku (świetnie nadają się na lektury szkolne!), materiały dla rodziców i wychowawców, wskazówki do pracy wychowawczej, propozycje ćwiczeń z dziećmi. Największą zaletą serii jest inicjowanie otwartej komunikacji oraz budowanie zaufania między dziećmi i dorosłymi. Dzięki niej i rodzice, i wychowawcy mogą się wzajemnie wspierać w procesie wychowywania dzieci. Łucja Kucia 12 Miasto Kobiet 2009

13 ... redaguje Łucja Kucia Katarzyna Miller, Tatiana Cichocka, Bajki rozebrane [Feeria] książki news Augustus Y. Napier, Małżeństwo: krucha więź. W poszukiwaniu partnerstwa i trwałości [Znak] Grudzień jako miesiąc szczególnej obfitości prezentów pozwolił mi zakosztować wyjątkowej porcji babskiego wsparcia. Pośród różnej maści podarków znalazłam również takie od dwóch wyjątkowych kobiet. Były to oczywiście książki. Ale jakie! Niby nic szczególnego, sama je przegapiłam w zalewie nowości wydawniczych. Pierwsza Małżeństwo: krucha więź znanego nam już terapeuty rodzinnego, autora Karuzeli rodzinnej ma prostą białą okładkę z ogromną czerwoną gaśnicą. I trzeba przyznać, że zawiera mądrość zdolną ugasić każdy małżeński pożar. Gdyby to jednak było takie proste Na przykładzie małżeństw swoich klientów i swojego własnego Augustus Napier analizuje kolejne fazy związku, wskazuje przyczyny kryzysów, ale nade wszystko uświadamia nam, że przez całe dorosłe życie w kolejnych związkach zmagamy się z lojalnością wobec rodziny, w której się wychowaliśmy, i wobec naszego partnera, co gorsza również wobec naszych dzieci. Wygląda na to, że przeszłość przeszkadza nam w zbudowaniu naszej nowej tożsamości i co za tym idzie szczęśliwej przyszłości. A zmierzenie się z przeszłością bywa bardzo bolesne. I tym właśnie książka ta różni się od hurraoptymistycznych poradników typu: 10 łatwych sposobów na szczęśliwe małżeństwo. Autor do ostatniej chwili nie ukrywa przed nami trywialnej właściwie prawdy, że każdy związek to ciężka praca. Druga książka nosi intrygujący tytuł Bajki rozebrane, a jej pierwowzorem były publikowane przed dwoma laty w Zwierciadle rozmowy między Katarzyną Miller i Tatianą Cichocką. Autorki maltretują popularne baśnie: zarówno te tradycyjne (braci Grimm), jak i literackie (Andersena); analizują je, czytają na różnych poziomach. Sugestywnym dopełnieniem tekstu są ilustracje Anny Kunki-Kawełczyk. Większość z nas jest przekonana, że odbiera bajki dosłownie ot! takie sobie historyjki, ale w gruncie rzeczy odczytujemy zawarte w nich przekazy podświadomie, intuicyjnie niczym dzieci. Bywa też tak, że dziecko nie może odczepić się od jakiejś baśni warto się jej przyjrzeć, ponieważ wyznacza ona jego drogę rozwoju, określa problemy, z którymi być może będzie zmagać się przez całe życie. Która opowiada o mnie? Kopciuszek, Dzikie łabędzie, Czerwone trzewiczki, Brzydkie kaczątko, Sinobrody, Czerwony Kapturek? Może każda po trochu? Wiele z nich dotyczy niedojrzałości, tłumionej seksualności, poszukiwania własnej tożsamości, lęku przed kobiecą inicjacją. I tu wracamy do naszych kłopotów z przeszłością, które być może przeszkadzają nam w stworzeniu harmonijnego związku. Jeśli są one bardzo poważne, prawdopodobnie nie poradzimy sobie bez pomocy fachowca. Jeśli jednak mieliśmy szczęście i nasz bagaż życiowy nie ciąży nam zanadto, czytajmy i opowiadajmy baśnie, tak jak one opowiadają NAS do czego zachęcają autorki Bajek rozebranych. 13

14 { SYLWESTER 2008} KRAKÓW Miasto Kobiet Ten wieczór bezsprzecznie należał do kobiet. A dokładnie do pięciu kobiet, które ze sceny rozgrzewały zgromadzone na Rynku Głównym tłumy chętnych do przywitania nowego roku pod chmurką. Tatiana Okupnik, Natalia Kukulska, Kasia Kowalska, Kate Ryan i wreszcie gwiazda roztaczająca największy blask Leona Lewis wyśpiewały swoje największe przeboje w koncercie Kraków - Miasto Kobiet Organizatorem Sylwestra było Krakowskie Biuro Festiwalowe Miasto Kobiet było patronem medialnym Sylwestra na Rynku fot. Andrzej Rubiś, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego 14 Miasto Kobiet 2009

15 ROMANISTKA Z ŁODZI Rozmowa z Tatianą Okupnik fot. Andrzej Rubiś, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego LEONA LEWIS Z wykształcenia jest Pani romanistką. Szkoda, że nie śpiewa Pani po francusku Mam nagranych parę utworów po francusku, jeszcze z czasów Blue Cafe, a potem występów solowych. Na płycie On my own jest utwór Afterglow, w którym korzystam z francuskiego. Jednak do muzyki, którą wykonuję, lepiej klei się język angielski. Osoby, które osiągnęły sukces, przenoszą się zwykle do Warszawy. Widocznie jeszcze nie osiągnęłam sukcesu A na serio? Co ma Łódź, czego nie ma Warszawa? TATIANA OKUPNIK Większy spokój, nie mamy też takich korków jak w Warszawie. Lubię oddzielać pracę od życia prywatnego i gdy wracam do Łodzi, do domu, wiem, że tam mogę się schować. Warszawa kojarzy mi się z pracą. A jak się Pani czuje w Krakowie? Tu jest pięknie. Zazdroszczę takim miastom, jak Kraków czy Wrocław, starych kamienic. Lubię też nasz łódzki fabryczny styl, ale jak się przyjeżdża do Krakowa, to się czuje historię. Macie też bardzo dobre restauracje i dobre jedzenie. Jaki był to dla Pani rok? Taki jak każdy miał swoje górki i dołki. Opole? Dziennikarze widzą tylko, że zajęłam przedostatnie miejsce. Ja podeszłam do tego inaczej. Dla mnie każdy występ jest zabawą. Wiedziałam, że mam do zaprezentowania publiczności opolskiej nowy materiał. Zresztą kiedyś, na festiwalu Eurowizji, była podobna klapa. Ale nie zniechęca mnie to do dalszej pracy. Odbieram to jak pewnego typu klapsik. Co by Pani wpisała na listę swoich sukcesów w minionym roku? Taniec z gwiazdami i stworzenie niesamowitego klimatu w tym programie. Przy okazji nauczyłam się wielu nowych rzeczy, a także jeździć na łyżwach. Z sukcesów muzycznych to, że rozpoczęłam pracę nad drugim albumem. Parę utworów już zostało nagranych. To dlatego zrezygnowała Pani z Tańca z gwiazdami? Tak, byłoby mi za ciężko łączyć nagrywanie nowej płyty i dalszy udział w programie. Jak będzie ta płyta? Podobno zmienia Pani producenta? Rzeczywiście, znowu postanowiłam poszukać nowych relacji muzycznych, i znowu będzie Nowy Jork, trochę Atlanta, nowi producenci, świeża krew. Mam nadzieję, że płyta będzie się podobała. Czy sylwester w pracy to u Pani norma? Obiecuję sobie, że w końcu spędzę jakiegoś sylwestra w domu, w skarpetkach frotte, w dresie, jedząc i oglądając filmy. Ale gdy tylko pojawia się jakaś propozycja, myślę sobie: może jeszcze nie tym razem Od 1997 roku wszystkie sylwestry spędziłam na scenie. Rozmawiała Aneta Pondo fot. Andrzej Rubiś, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego 15

16 SEXI FLEXI Rozmowa z Natalią Kukulską Miesiąc temu ukazała się reedycja Sexi Flexi, albumu za który na Rynku w Krakowie odebrała Pani Złotą Płytę. Czy rok temu, kiedy wydawała Pani tę płytę, zupełnie inną od poprzednich, nie bała się Pani, że fani nie kupią nowej Kukulskiej? Każdy lubi być zrozumiany i doceniony, ale podczas tworzenia nie może być ograniczony i zastanawiać się, spekulować, kto to kupi i czy polubi. Komercyjne produkty zazwyczaj są sezonowe i szybko się wypalają. Śpiewam od dziecka, jako dorosła wokalistka wydałam już 6 solowych płyt i każda była trochę inna. Tym razem była dłuższa przerwa i mogłam złapać do siebie większy dystans. Śpiewam oszczędniej, w muzyce jest więcej luzu i zabawy. Świetnie się czuję śpiewając materiał z Sexi Flexi na żywo. Jest to poza tym płyta autorska w warstwie muzycznej i tekstowej, choć tworzyłam ją z Planem B świetnymi producentami, którzy otworzyli mnie i inspirowali. Jaki ma Pani stosunek do poprzednich płyt? Lubi Pani wykonywać stare utwory? Niektóre tak. Zmieniają aranżacje, mają nowe garnitury pasujące do klimatu tego, co robię obecnie. Lubię zmieniać koncerty wtedy nie wpadam w rutynę. Coraz częściej jest Pani okrzykiwana przez media ikoną mody. Jak się Pani z tym czuje? Czy zawsze lubiła się Pani bawić swoim wizerunkiem? To wyzwanie, które zobowiązuje. Ale tak poważnie, moda mnie inspiruje obok wnętrzarstwa uważam ją za najciekawszą ze sztuk pop kultury. Wyrażanie strojem siebie, estetyka, zabawa konwencją to bardzo ciekawe, zwłaszcza w przypadku mojego zawodu. Traktuję bowiem swoje płyty jako projekty audiowizualne, gdzie oczywiście muzyka jest punktem wyjścia, ale są też klipy, zdjęcia, koncerty a tam już sfera wizualna też o czymś powinna opowiadać lub coś podkreślać. Ma Pani swoich ulubionych projektantów? O tak, w Polsce pracuję najczęściej z Violą Śpiechowicz to moja serdeczna przyjaciółka. Jest niekonwencjonalna, ciągle mnie zaskakuje oryginalnością i tym, że wyprzedza czas. Na Sylwestrze w Krakowie też wystąpiłam w jej stroju. Nie miała łatwego zadania, bo musiał być ciepły, sceniczny, i wygodny ze względu na taniec. Na pewno nie był sztampowy. Ale pracuję też często z Justynką Chrabelską, zdolną młodą projektantką, z duetem Paprocki/Brzozowski, z Agą Guz czy z Maciejem Zieniem. Każdy z nich ma inny charakter twórczości. Już niedługo zaczyna Pani pracę nad nową płytą. Jaka będzie? Od razu po powrocie z Krakowa zaczęliśmy z mężem coś już skrobać. To dobry dla mnie czas, mam wiele pomysłów i łatwo mi przychodzą. Z Michałem świetnie się rozumiemy, więc pracuje nam się przyjemnie i sprawnie. To będzie nasza wspólna płyta. Nasz 10-letni związek niezwykle nas do siebie zbliżył. Jesteśmy całością i mam nadzieję, że to będzie słychać. A muzyczne założenia? Na razie przejrzyste pomysły, charakterystyczne reefy elektro i akustyczne, ciekawe beaty jeśli chodzi o brzmienia. Zabawa dźwiękami, łapanie chwili i zajawek... bardziej europejsko, mniej amerykańsko. Na co, poza nagraniem nowej płyty, liczy Pani w przyszłym roku? Na zdrowie! rozmawiała Aneta Pondo KATE RYAN NATALIA KUKULSKA fot. Andrzej Rubiś, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego fot. Anna Kaczmarz, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego fot. Andrzej Rubiś, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego 16 Miasto Kobiet 2009

17 fot. Andrzej Rubiś, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego fot. Andrzej Rubiś, arch. Krakowskiego Biura Festiwalowego MY SPACE OSWAJANIE DEMONÓW Rozmowa z Kasią Kowalską KASIA KOWALSKA Jak pani ocenia rok, który się właśnie kończy? To był dla mnie rok przełomowy, bo po czterech latach wydałam płytę, nad którą pracowałam półtora roku z przerwami, bo zaszłam w ciążę, urodziłam dziecko, wyremontowałam dom. Dużo się działo. Pani komentarz do najnowszej płyty Antepenultimate brzmi: W każdym z nas są niezaspokojone pragnienia, tęsknoty i inne demony... Chciałam poprzez tę płytę lepiej je zrozumieć i oswoić... Jakie demony chce Pani oswoić? Te, które ze mną żyją i które hoduję wraz ze swoimi lękami. Każdy to chyba ma, tak myślę. Chciałam choć trochę wyrzucić z siebie rzeczy, których wcześniej nie było w moich tekstach, jak słabość do mężczyzn i do zabawy. Zrobiłam to i trochę mi teraz lepiej. Od poprzedniej płyty minęły 4 lata. Czy miała Pani w tym okresie chwile zwątpienia co do własnych sił twórczych? Wielokrotnie. W zasadzie te cztery lata to był jeden wielki czas zwątpienia. Chciałabym się rozwijać, a nie powielać, stąd zmiana producenta, zmiana muzyków i nieustanne szukanie siebie. Jestem dosyć trudna we współpracy. Trzeba trochę za mną pochodzić, porozmawiać. Widzę setki przeszkód, ale lubię atmosferę studia, prób, tzw. bicia piany. Pani znakiem rozpoznawczym są teksty o skomplikowanych relacjach damskomęskich, o rozstaniach, niezrozumieniu, lękach. Potrafiłaby Pani napisać piosenkę o miłości szczęśliwej? Tak, o miłości matki do dziecka. Zresztą kiedyś już taką piosenkę napisałam, nosi tytuł,,jesteś odrobiną szczęścia. Była dla mojej córki Oli i o niej, dziś mogę ją zaśpiewać dla Ignacego. Dzieci są naszym lustrem, wiele się od nich uczymy, stajemy sie dzięki nim silniejsi. Niedawno urodziła Pani drugie dziecko. Czy macierzyństwo Panią uskrzydla? Tak. To efekt słynnego hormonu oksytocyny. Sprawia on, że kiedy człowiek jest zakochany albo karmi, jest na takim lekkim rauszu. I ja też tak się czuję, jakbym cały czas unosiła się trochę nad ziemią. Jestem dużo pogodniejsza, a znajomi mówią mi, żebym karmiła jak najdłużej. Jestem szczęśliwa, że mam drugie, zdrowe dziecko. To daje mi siłę do pracy, prób i nocnego wstawania. W relacjach z dziećmi często i na ogół nieświadomie powielamy błędy naszych rodziców. Jakich błędów chciałaby Pani uniknąć? Jestem zbyt nerwowa i łapię się na tym, że krzyczę jak moja mama, ale staram się to kontrolować. Wrażliwość pomaga w życiu, czy przeszkadza? Mnie pomaga. Lubię też ludzi wrażliwych nie tylko na samych siebie, ale na otoczenie, na dzieci, zwierzęta. Reszty unikam jak plagi Kiedy ruszy Pani w trasę koncertową z piosenkami z najnowszej płyty? Czy będzie na niej Kraków? Tak, będzie. Na razie mamy zaplanowanych dziesięć koncertów. Odsyłam wszystkich na stronę będą tam informacje na ten temat. Czego spodziewa się Pani po nadchodzącym roku? Nie wiem. Ktoś kiedyś zapytał: Jak najpewniej rozśmieszyć Boga? Odpowiedź brzmiała: Opowiedz mu o swoich planach... Mniej stresów i dużo zdrowia życzę sobie i czytelniczkom Miasta Kobiet. Rozmawiała Aneta Pondo 17

18 { teatr} Agata Duda-Gracz, fot. Marcin Wegner REŻYSER NIE-ARTYSTA ROZMOWA Z AGATĄ DUDĄ-GRACZ, REŻYSEREM I SCENOGRAFEM Ostatnim głośnym wydarzeniem teatralnym Krakowa był festiwal Boska Komedia. Zamiast się zachwycać, stałam w kącie z plakietką na kultowej smyczy i przysłuchiwałam się rozmowom, które stanowiły licytację intelektualnych osiągnięć osób oczekujących na spektakl. Czy zwykły widz, taki z biletem, ma jeszcze prawo rozmawiać o teatrze? Czy nie boi się stanąć w miejscu, gdzie toczy się walka o laur najbardziej świadomego odbiorcy? Nie wierzę w zjawisko tzw. przeciętnego widza, tak jak uważam, że nie ma czegoś takiego jak szary człowiek. Każdy widz jest nieprzeciętny już z samego założenia jest kimś dla kogo robimy spektakle no chyba, że robimy je dla siebie i paru znawców przedmiotu. Jeśli przedstawienie nie dotyka widzów, to może dlatego, że ludzie, którzy je tworzyli, poczuli się lepsi od swoich odbiorców. Hasło nie każdy widz to zrozumie jest przecież powszechnie stosowaną zasłoną dymną dla nieudolności scenicznego przekazu. Czy jednak nie dzieje się tak, jak powiedział Stanisław Lem: Jeśli wpatrywać się będziemy w atramentowe bazgroły, których nie potrafimy zrozumieć, ktoś wreszcie powie, że to wzór na nieskończoność wszechświata, a reszta będzie jak tłum oglądający szaty cesarza? Całkowicie się z tym zgadzam. Jest taka stara zasada Cacatum non est pictum nabazgrane nie znaczy namalowane. Dziś stosujemy ją odwrotnie. Sztuka zaczęła ludzi dzielić na tych, którzy są gotowi do obcowania z nią i do jej należytego zrozumienia (twórcy i krytycy) oraz tych przeciętnych, zwykłych widzów zjadaczy chleba, którzy i tak nic nie zrozumieją, więc niech trzymają się disco polo i kolorowych show w telewizji. XIX-wieczna definicja: Sztuka to umiejętność wytwarzania rzeczy według reguł już dawno przestała obowiązywać. Bardzo często umiejętność wytwarzania zostaje zastąpiona umiejętnością szokowania albo odwagą pokazania tego, co pozostaje zakryte. Tylko nic już nie jest zakryte i jak wygląda każdy widzi. To powoduje, że wiele tematów jest pomijanych, bo nie są wystarczająco współczesne a pseudoartystyczny bełkot, w którym nikt nie może się połapać, nazywany jest sztuką nie dla każdego. To jest oczywiście hucpa i robienie z widzów idiotów. Niestety ten rodzaj tajemniczości jest dziś dość powszechny w sztuce zwłaszcza w plastyce. Przychodzimy do galerii, widzimy wstawioną do sedesu jarzeniówkę i pojawia się bolesny, świdrujący proces myślowy co to jest? Czy fakt, że nie rozumiem, oznacza, że jestem przeciętnym odbiorcą o skarlałej duszy i wątłym umyśle? Czym to może skutkować? Mam nadzieję, że powrotem sztuki do odbiorcy. W tej chwili zbyt często mamy do czynienia ze sztuką dla sztuki, a to samozjadający się, chory twór. Proszę zauważyć, co się dzieje. Powstaje biblia pauperum w najgorszym z możliwych wydań. Mam na myśli twórczość telewizyjną dla mas szerszych niż określał to komunizm. Z drugiej STARAM SIĘ GADAĆ ZE SCENY O TYM, CO JEST DLA MNIE WAŻNE, BEZ POCZUCIA MISJI I MONOPOLU NA RACJĘ strony w galeriach toczą się pojedynki na jak największe zagmatwanie, przeintelektualizowanie. Nie ma środka! Jednak nie sposób nie zauważyć, że w polskim teatrze dzieje się wiele dobrego. Tyle jest teraz języków teatralnych, sposobów mówienia o świecie. Profesor Nowosielski powiedział kiedyś, że sztuka nie rozwija się ruchem liniowym tylko spiralnym te same zjawiska, problemy i tematy pojawiają się w twórczości każdego pokolenia, tylko już na innym poziomie czasowym i obyczajowym. Tak samo jest w teatrze on nie upada tylko ewoluuje, aby w nowy sposób opowiadać o tym, o czym mówił pięćset lat temu. W dobie intelektualnych, a czasem może pseudointelektualnych, pojedynków wielkość określa krytyk. Dla Pani szykują szufladkę z karteczką: Podobne do Szajny, Kantora, a w ogóle ta Agata to chyba facet. Wystarcza tam miejsca dla Pani? Nie dyskutuję z tym, co się o mnie mówi i pisze. Staram się robić swoje, bez względu na to, czy ktoś mnie za to chwali, czy gani. Jeśli to co robię kojarzy się z Kantorem czy Szajną, to dla mnie oczywisty zaszczyt. Ale moje spektakle są moje. Nie zamierzam nikogo nimi zadowalać ani spełniać oczekiwań. Staram się gadać ze sceny o tym, co jest dla mnie ważne, bez poczucia misji i monopolu na rację. Galgenberg, fot. Marcin Wegner Wróćmy do inspiracji. Kiedy wyszłam ze spektaklu Galgenberg sama przed sobą bałam się przyznać, że pobrzmiewała tam nuta Malczewskiego. Nieodparcie narzucało mi się skojarzenie z Błędnym kołem. Bardzo się cieszę, bo Błędne koło było jednym z obrazów, które wieszałam sobie nad biurkiem, gdy pisałam adaptację. Jacek Malczewski to zresztą moje stałe źródło inspiracji, podobnie jak malarstwo Beksińskiego, Boscha, Breugla i mojego ojca. Bliscy są w Pani życiu bardzo ważni, a to kłóci się z obrazem artysty, lansowanym w kolorowych magazynach: artysta kocha płomiennie, ale krótko, jest uczuciowo skomplikowany, co znaczy, że nikt go nie rozumie i dlatego jest niestały... Być może wśród artystów tak jest, ale ja artystą nie jestem. Staram się być reżyserem. Jak to, powszechny sposób postrzegania ludzi sztuki jest jeden pomazaniec boży. Jeżeli ktoś tak się czuje, to gratuluję mu samopoczucia i szczerze zazdroszczę, bo nigdy czegoś takiego nie doznałam. Chcę być w swoim 18 Miasto Kobiet 2009

19 zawodzie jak najlepszym rzemieślnikiem, a nie patałachem. Oczywiście szalone historie o rozwodach, romansach i adopcjach bardzo mnie bawią. Fascynuje mnie, że ich bohaterowie mają na to tyle czasu. Tzw. twórczość to proces czasożerny; jeśli ktoś ma jeszcze czas zapełnić swoją osobą tabloidy, to chapeau bas. Ma Pani własną definicję artysty? Myślę, że są dwie odmiany artystów. Ta pierwsza to Artysta Prawdziwy ktoś, komu w pełnym wymiarze udało się wprowadzić w życie maksymę: Kiedy sztuka karmi się życiem, to życie staje się sztuką. To geniusz, który osiągnął absolutną perfekcję warsztatową i harmonię pomiędzy myślą a umiejętnością jej przekazu. Jest również druga odmiana artysty (niezwykle popularna) to ktoś, kto po prostu za artystę się uważa, bez względu na to, czy coś potrafi czy nie. Pani świat wielu określa jako brzydki, twardy, dotykający rzeczy złych aż skóra cierpnie. Wiotka, delikatna kobieta i taka tematyka. Dlaczego? Kilka razy już mnie o to pytano i zawsze mam kłopot z odpowiedzią. Tata opowiadał mi o wspaniałym nauczycielu, jakiego miał w liceum plastycznym w Częstochowie. Był nim niedawno zmarły batalista Edward Mesjasz. Uczniowie kłócili się z nim potwornie. Byli wtedy na etapie wielbienia punktów, linii i płaszczyzn á la Kandinsky, a niekwestionowanym bożyszczem był Makowski. Na zakończenie jednego z gorących sporów ze swoimi zbuntowanymi uczniami profesor Mesjasz powiedział: Dobrze! W takim razie życzę wam, żebyście mieli takie dzieci, jakie malujecie!. Spełnienie tej klątwy byłoby chyba najstraszniejszym połączeniem życia i sztuki, jakie można sobie wyobrazić. Ja zaś staram się tych dwóch sfer nie łączyć. Staram się chronić moich bliskich przed moją pracą, a moją pracę przed moją prywatnością. Oczywiście, że pracując nad spektaklem biorę z siebie, ale to nie znaczy, że gadam o sobie. Nie uprawiam publicznych wiwisekcji. Zajmuję się opowiadaniem historii, które są o wiele ciekawsze niż moja osoba. Kobieta według Pani to... Odnoszę wrażenie, że żyjemy w epoce, w której różnice pomiędzy płciami coraz bardziej się zacierają. Dlatego chyba nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie. Na ile Panią jako reżysera i scenografa ukształtowała uczelnia, a na ile rodzina? Myślę, że zdecydowanie bardziej rodzina niż uczelnia. W szkole dane mi było obserwować warsztat wielkich reżyserów, uczyć się pracy z aktorem. Wszystko, na czym ten zawód się opiera, jest jednak w głowie. Potrzeba obserwacji, forma wyrażania uczuć, sposób myślenia to wynosi się z domu. Pani zawsze mówi o domu szczęśliwym. Tak, bo mój dom był niezwykły. Ale zrozumiałam to dopiero wtedy, kiedy go opuściłam. Nie dane mi było przeżyć konfliktu pokoleń. Rodzice nigdy nie zbyli mnie, bo byłam mała i do czegoś nie dorosłam. Moje sprawy były tak samo ważne, decyzje w pełni tolerowane, ale granice wyraźnie zaznaczone i nieprzekraczalne. Oni się ze mną przyjaźnili, a ja dopiero teraz, mając swoje dziecko, rozumiem, jakie to niezwykłe. Rozmawiali ze mną o wszystkim po czasie jednak Romeo i Julia, fot. Marcin Wegner { teatr} zauważyłam, że nigdy nie poruszali tematu pieniędzy i nie mówili źle o innych ludziach. Byli za to wszystkiego ciekawi, wszystko ich interesowało. Z przyczyn oczywistych dużo mówiło się o sztuce, ale jakoś tak normalnie, bez zadęcia. Patrząc przez pryzmat czasu na tatę i mamę, na ludzi którzy u nas bywali, mam wrażenie, że moje pokolenie jest jakieś takie skarlałe, mniejsze. Nie potrafimy cenić tego, co mamy i jesteśmy tacy nienażarci. Odnoszę wrażenie, jakby nasz świat składał się głównie z przedmiotów i potrzeby ich posiadania. Bardzo tęsknię za moim domem może dlatego staram się być wierna temu, czego mnie w nim nauczono. To niełatwe. Ale możliwe. Co sądzi Pani o pogoni za wieczną młodością, o skupianiu się na własnym wyglądzie jako celu? To jeszcze jeden sposób walki ze strachem. Boimy się przyznać do tego, że przemijamy. Boimy się drugorzędności i symptomów zużycia. To jest w równym stopniu normalne jak smutne. Niebezpieczne wydaje mi się jednak to, że powierzchowność stała się aż tak ważna. Ta wielka ilość magazynów o życiu gwiazd, gdzie problemem jest, co kto sobie poprawił, czy sukienka dobrze leżała, czy torebka była właściwie dobrana do reszty O wielu naprawdę znakomitych aktorach nie pisze się już w kontekście roli, mistrzostwa warsztatu, tylko zmienionego uczesania. Grozi nam, że coraz mniejsze znaczenie będzie miało, co kto sobą reprezentuje, a coraz większe, jak wygląda. Czego w takim razie można życzyć komuś takiemu jak Pani, z zauważonym dorobkiem, z pozycją, ale także z żywym buntem? Żeby nic się w moim życiu nie zmieniło; żeby było jak teraz żeby trwało, bo jest piękne takie jakie jest. Choć jestem świadoma wszystkiego, co straciłam i czego nie posiadam, wiem, że jednak żyję na wyspach szczęśliwych. Nie potrzebuję więc niczego ponad to i życzę sobie, bym nie straciła tego, co mam. Rozmawiała Anna Laszczka Spektakle w reżyserii Agaty Dudy-Gracz można oglądać w Teatrze im. J. Słowackiego (Galgenberg) i Teatrze Stu (Romeo i Julia) 19

20 { muzyka} SŁOWIK z Tatr Hania Rybka, fot. arch. artystki H ania Rybka jest drobna, za to możliwości jej głosu są ogromne. Związana jest z folklorem góralskim, ale wszechstronne uzdolnienia pozwalają jej na współpracę z klasyczną orkiestrą (Tatrzańska Orkiestra Klimatyczna) i zes- połami jazzowymi. Właśnie wróciła z trasy koncertowej, na którą światowej sławy jazzman, Bennie Maupin, zaprosił ją po nagraniu wspólnej płyty Niedawno zostałaś mamą. Jak to wpłynęło na twoje życie artystki, wokalistki, koncertującej i podróżującej? Miniony rok był czasem ogromnych zmian w moim życiu założyłam rodzinę, przyszła na świat nasza córeczka Hania. To jest najpiękniejszy okres w moim życiu. Wszystko obróciło się o sto osiemdziesiąt stopni, ale uważam, że to bardzo dobrze! Jestem teraz mocno skoncentrowana na córce i rodzinie, ale dzięki mojemu mężowi, Maćkowi, który mi bardzo pomaga, udaje mi się pogodzić bycie mamą ze śpiewaniem. W kwietniu, z trzymiesięczną wtedy Hanią, byliśmy na koncertach w Ameryce. To przykład, że można zrealizować wiele rzeczy, trzeba tylko chcieć i mieć blisko kogoś, kto rozumie i chce pomóc. Zdarzyło się kiedyś, że wyjechałaś na koncert zostawiając córeczkę w domu? Nie, zawsze jeździ z nami. To tak piękny okres w życiu, że zależy mi na tym, żebyśmy jak najwięcej czasu spędzali razem. Hania była z nami w Los Angeles, Chicago, Nowym Jorku i Berlinie, więc chcąc nie chcąc zwiedziła już spory kawałek świata. Chciałabyś, żeby w przyszłości poszła w twoje ślady i zajęła się profesjonalnie muzyką? Nie chcę planować jej życia. Z czasem okaże się, czym Pan Bóg ją obdarował jeżeli dobrym słuchem i głosem, to może będzie zajmować się muzyką. Liczne podróże miały związek z koncertami z Benniem Maupinem? Tak. Jak mówiłam na początku, to był rok wyjątkowy, także pod względem artystycznym. Dostałam propozycję, o której nigdy nawet nie marzyłam. Choć nie ukrywam, że gdzieś po cichu myślałam kiedyś o jazzie i improwizowaniu. Benniego poznałam dzięki mojemu koledze ze studiów, Łukaszowi Życie, który zaprosił mnie z mężem na koncert w zakopiańskim klubie A Love Supreme. Tam doszło do pierwszego spotkania i rozmów. Dałam Benniemu swoją płytę folkową i góralską, a on zaprosił mnie do zaśpiewania wokaliz w dwóch utworach na koncercie poprzedzającym nagranie jego nowej płyty Early Reflections. Po tych próbach zaproponował mi udział w nagraniu płyty. Po wydaniu krążka rozpoczęła się trasa promocyjna. Rozpoczęliśmy ją w USA we wspomnianym Los Angeles i Nowym Jorku. Koncerty były dla mnie ogromnym przeżyciem. Prestiżowe kluby, znakomici muzycy, wyrafinowana publiczność. Trasa była wielkim wyzwaniem i wyjątkowym momentem w moim życiu. Chciałabyś kontynuować jazz w swojej dalszej twórczości? Pewnie tak, ale nie lubię planowania i wyprzedzania faktów, bo życie pisze różne scenariusze i znowu może się wydarzyć coś, o czym nie myślałam. Być może uda się jeszcze zagrać z Benniem. Po promocji w Stanach mieliśmy też trasę europejską w Berlinie graliśmy w klubie Quasimodo, poza tym w Koszycach i na festiwalu w Kaliszu i właściwie nie było mowy o tym, że współpraca się kończy raczej, że się zaczyna. Pewnie będę musiała wziąć się ostro do pracy, by wrócić do dawnej kondycji. Myślę, że będę kontynuować kierunek jazzowy. Ale nie zrezygnuję nigdy z mojej muzyki góralskiej, folkowej. Lubię nowe wyzwania. Usłyszałam kiedyś od mojej przyjaciółki, że jeżeli ktoś stoi w miejscu, to się cofa, a jeśli idzie do przodu, to się rozwija. Więc ja nie chcę stać w miejscu. Współpraca z muzykiem tak wielkiego formatu jak Bennie Maupin to dla mnie ogromna lekcja. Wiem, że muszę dużo z siebie dać i to mnie mobilizuje. Z jednej strony jazz, z drugiej folklor, twoje płyty są bardzo różnorodne, współpracowałaś także z orkiestrą. Jesteś otwarta na każdy rodzaj muzyki? Tak, jestem bardzo otwarta. Muzyka nie ma barier, jest jak wielkie morze jest co robić i jest się czego uczyć a ja lubię się wciąż uczyć czegoś nowego i to jest w tym najpiękniejsze. Czy znajdujesz jeszcze czas, żeby iść w góry i podziwiać przyrodę Tatr? Kocham to robić! Moim ulubionym miejscem, które dawniej odwiedzałam sama, a teraz chodzę tam z rodziną, jest Rusinowa Polana. Uwielbiam to miejsce, choć przyznaję, że w sezonie nie korzystamy z uroków gór. Ale kiedy jest spokój, jak teraz, to często udaje się wyjść w góry i zaznać ciszy, żeby później móc skoncentrować się na pracy. Mogłabyś mieszkać w innym miejscu? Nie! Nie mieszkałabym nigdzie indziej. Kiedy studiowałam i mieszkałam przez jakiś czas w Krakowie, bardzo tęskniłam za rodzinnymi stronami. Nigdy nie zmieniłabym miejsca zamieszkania i mogę tylko dziękować Bogu, że urodziłam się tutaj, że wychowałam się w takiej tradycji i w takiej kulturze. I że mogę się nią dzielić z innymi. Rozmawiała Katarzyna Paluch 20 Miasto Kobiet 2009