Nowelizacja prawa zamówień publicznych perspektywa małych i średnich przedsiębiorstw

Transkrypt

1 Nowelizacja prawa zamówień publicznych perspektywa małych i średnich przedsiębiorstw Projekt Enterprise Europe Network Central Poland jest współfinansowany przez Komisję Europejską ze środków pochodzących z programu COSME (na lata ) na podstawie umowy o udzielenie dotacji nr EEN-CP oraz Ministerstwo Rozwoju ze środków budżetu państwa.

2 Podstawowe informacje o nowelizacji Cel nowelizacji Wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady: dyrektywy 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (dyrektywa klasyczna), dyrektywy 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylającej dyrektywę 2004/17/WE (dyrektywa sektorowa)

3 Podstawowe informacje o nowelizacji Data implementacji 18 kwietnia 2016 r.

4 Podstawowe informacje o nowelizacji Gdzie jesteśmy obecnie? 31 marca 2016 r. - I czytanie na posiedzeniu Sejmu 11 kwietnia 2016 r. - Posiedzenie Komisji Gospodarki i Rozwoju (trwa nadal).

5 Podstawowe informacje o nowelizacji Skutki opóźnienia Opóźnienie we wdrożeniu dyrektyw może spowodować wniesienia przez Komisję Europejską skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) lub nałożenia kary finansowej w oparciu o art. 258 i 260 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

6 Podstawowe informacje o nowelizacji Skutki opóźnienia Chaos w przetargach ogłaszanych po dniu 18 kwietnia 2016 r. w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego o wartości powyżej progów unijnych i dofinansowanych z funduszy unijnych. Nieprawidłowością w wydatkowaniu środków unijnych jest każde naruszenie prawa unijnego lub prawa krajowego dotyczącego stosowania prawa unijnego, wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczeg.o zaangażowanego we wdrażanie EFSI, które ma lub może mieć szkodliwy wpływ na budżet Unii poprzez obciążenie budżetu Unii nieuzasadnionym wydatkiem. Korekty finansowe - anulowaniu całości / części wkładu publicznego w ramach operacji lub programu operacyjnego.

7 Podstawowe informacje o nowelizacji Skutki opóźnienia Dualizm prawny po 18 kwietnia 2016 r. Nowe dyrektywy UE Rozporządzenie o JEDZ Możliwość bezpośredniego stosowanie niektórych przepisów Bezpośrednie stosowanie bez potrzeby implementacji Ustawa PZP Obowiązuje do momentu uchylenia

8 Nowelizacja prawa Title zamówień of the presentation publicznych Date 2016 # Podstawowe informacje o nowelizacji Bezpośrednie stosowanie dyrektyw Utrwalona linia orzecznicza Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskie (TSUE) sprecyzowała warunki, w jakich można dopuścić bezpośredni skutek dyrektywy: przepisy dyrektywy muszą być wystarczająco precyzyjne i bezwarunkowe, ich stosowanie nie jest uzależnione od dalszych działań ze strony instytucji unijnych lub organów państw członkowskich, z norm dyrektywy wynikają prawa jednostek wobec państwa, tj. skierowane są one na przyznanie praw jednostkom, upłynął termin implementacji dyrektyw przez dane państwo członkowskie albo implementacja jest nieprawidłowa.

9 Podstawowe informacje o nowelizacji Bezpośrednie stosowanie dyrektyw Brak implementacji lub nieprawidłowa implementacja możne skutkować koniecznością bezpośredniego stosowania tych przepisów dyrektyw, które spełniają warunki określone w orzecznictwie Trybunału. Wykonawcy będą uprawnieni do powoływania się przeciwko zamawiającym publicznym na korzystne dla siebie postanowienia dyrektywy, które spełniają opisane wymogi dla uznania ich bezpośredniej skuteczności. Z orzeczeń TSUE wynika, że może dotyczyć to także sytuacji, w których wpłynie to negatywnie na sytuację innego wykonawcy w postępowaniu. Zamawiający publiczni w odpowiedzi na zarzut wykonawcy, że dane działanie lub zaniechanie jest niezgodne z dyrektywą, zobowiązani są do zbadania i zastosowania tych postanowień dyrektywy, które należy uznać za bezpośrednio skuteczne. (źródło: Aneta Wala, Aleksandra Kunkiel-Kryńska, Bezpośrednie stosowanie dyrektyw zamówieniowych, Zamawiający. Zamówienia Publiczne w Praktyce, nr marzec-kwiecień 16/2016)

10 Podstawowe informacje o nowelizacji Skutki opóźnienia Co zrobić?

11 Podstawowe informacje o nowelizacji Nie tylko nam się nie udało Źródło: L0024

12 Komunikacja elektroniczna między zamawiającym a wykonawcami Cały nowy rozdział 2a Komunikacja elektroniczna zamawiającego z wykonawcami. Odroczone obowiązywanie: 18 kwietnia 2017 r. - odnośnie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonych przez centralnego zamawiającego 18 października 2018 r. odnośnie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonych przez pozostałych zamawiających 18 kwietnia 2018 r. elektroniczna postać jednolitego europejskiego dokument zamówienia (JEDZ)

13 Komunikacja elektroniczna między zamawiającym a wykonawcami Definicja środków komunikacji elektronicznej w ustawie PZP Należy przez to rozumieć środki komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, w szczególności pocztę elektroniczną lub faks. Definicja środków komunikacji elektronicznej w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną Rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną;

14 Komunikacja elektroniczna między zamawiającym a wykonawcami Jakie zmiany nas czekają? W postępowaniu o udzielenie zamówienia komunikacja między zamawiającym a wykonawcami, w szczególności: składanie ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, oświadczeń, w tym jednolitego dokumentu zamówienia (JEDZ) - odbywa się przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

15 Komunikacja elektroniczna między zamawiającym a wykonawcami Jakie zmiany nas czekają? Oferty i wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu sporządza się, pod rygorem nieważności, w postaci elektronicznej, podpisane bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub równoważnego środka, spełniającego wymagania dla tego rodzaju podpisu.

16 Rażąco niska cena lub koszt Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 1. ( ) 2. ( ) 3. wynikającym z przepisów prawa pracy, w szczególności o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i przepisów zabezpieczenia społecznego, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 4. wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 5. powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.

17 Rażąco niska cena lub koszt Czym jest koszt? Pojęcie rachunku kosztów cyklu życia oznacza wszystkie koszty ponoszone w trakcie cyklu życia robót budowlanych, dostaw lub usług. Obejmuje koszty wewnętrzne, ponoszone przez zamawiających lub innych użytkowników, takie jak koszty zużycia energii, materiałów eksploatacyjnych, koszty utrzymania, koszty związane z wycofaniem z eksploatacji, w szczególności koszty zbiórki i recyklingu. Ponadto rachunek kosztów cyklu życia może obejmować koszty przypisane ekologicznym efektom zewnętrznym związane z produktem, usługą lub robotami budowlanymi na przestrzeni ich cyklu życia, np. koszty emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń oraz inne koszty łagodzenia zmiany klimatu. (Uzasadnienie do projektu nowelizacji).

18 Zespół pomocniczy do nadzorowania realizacji zamówienia Art. 20a. 1. W przypadku zamówienia na roboty budowlane lub usługi, którego wartość jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość euro, do nadzoru nad realizacją udzielonego zamówienia powołuje się zespół osób, zwany dalej zespołem. 2. Co najmniej dwóch członków zespołu jest powoływanych do komisji przetargowej. 3. Zespół powoływany jest dla jednego lub więcej powiązanych ze sobą zamówień. 4. Zespołu nie powołuje się, jeżeli zamawiający w inny sposób zapewnia udział co najmniej dwóch członków komisji przetargowej w nadzorze nad realizacją udzielonego zamówienia

19 Warunki udziału w postępowaniu Art. 22 ust 1b. Warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć: 1. uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów; 2. sytuacji ekonomicznej lub finansowej; 3. zdolności technicznej lub zawodowej.

20 Warunki udziału w postępowaniu Co z wiedzą i doświadczeniem?

21 Warunki udziału w postępowaniu Art. 22d ust. 1 Oceniając zdolność techniczną lub zawodową wykonawcy, zamawiający może postawić minimalne warunki dotyczące wykształcenia, kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, potencjału technicznego wykonawcy lub osób skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia, umożliwiające realizację zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.

22 Warunki udziału w postępowaniu UWAGA! Art. 22d ust. 2 Zamawiający może, na każdym etapie postępowania, uznać, że wykonawca nie posiada wymaganych zdolności, jeżeli zaangażowanie zasobów technicznych lub zawodowych wykonawcy w inne przedsięwzięcia gospodarcze wykonawcy może mieć negatywny wpływ na realizację zamówienia.

23 Warunki udziału w postępowaniu Zmiany dotyczące konsorcjum Art. 23 ( ) 5. Zamawiający może określić szczególny, obiektywnie uzasadniony, sposób spełnienia przez wykonawców, o których mowa w ust. 1, warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1b, jeżeli jest to uzasadnione charakterem zamówienia i proporcjonalne. 6. Zamawiający może określić warunki realizacji zamówienia przez wykonawców, o których mowa w ust. 1, w inny sposób niż w przypadku pojedynczych wykonawców, jeżeli jest to uzasadnione charakterem zamówienia i proporcjonalne.

24 Poleganie na potencjale podmiotu trzeciego Art. 22a. 1. Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych.

25 Poleganie na potencjale podmiotu trzeciego Wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia (sprawa: C-324/14) Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem art. 47 ust. 2 i art. 48 ust. 3 dyrektywy 2004/18 przyznają każdemu podmiotowi gospodarczemu prawo do polegania, w przypadku konkretnego zamówienia, na zdolnościach innych podmiotów, niezależnie od charakteru łączących go z nimi powiązań, o ile zostanie wykazane instytucji zamawiającej, że kandydat lub oferent będzie w rzeczywistości dysponował zasobami tych podmiotów, które to zasoby są niezbędne do wykonania zamówienia W tym kontekście okoliczność, że zgodnie z art. 48 ust. 3 dyrektywy 2004/18 wykonawca może polegać na zdolnościach innych podmiotów w stosownych sytuacjach, nie może być interpretowana, jak zdaje się sugerować w szczególności sąd odsyłający, w ten sposób, że taki podmiot może odwołać się do zdolności podmiotów trzecich wyłącznie w wyjątkowych przypadkach.

26 Poleganie na potencjale podmiotu trzeciego Art. 22a ust. 4 W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, gdy podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane.

27 Poleganie na potencjale podmiotu trzeciego Art. 22a ust. 5 Wykonawca, który polega na sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, odpowiada solidarnie z podmiotem, który zobowiązał się do udostępnienia zasobów, za szkodę poniesioną przez zamawiającego powstałą wskutek nieudostępnienia tych zasobów, chyba że za nieudostępnienie zasobów nie ponosi winy.

28 Zamówienia in-house Czym są zamówienia in-house? Prawo umożliwiające podmiotom publicznym, w tym jednostkom samorządu terytorialnego, bezpośrednie (bezprzetargowe) powierzanie realizacji zadań publicznych kontrolowanym przez te podmioty spółkom, w tym spółkom komunalnym (model organizacji rynku opartego na współpracy publiczno-publicznej z wyłączeniem elementu prywatnego).

29 Zamówienia in-house Dlaczego wzbudzają tyle kontrowersji? Raport Najwyższej Izby Kontroli Realizacja zadań publicznych przez spółki tworzone przez Jednostki Samorządu Terytorialnego (w latach ) z dnia 18 grudnia 2015 r. Kluczowe wnioski: blisko 40% przedsięwzięć podejmowanych przez spółki było nierzetelnie przygotowanych. połowa przedsięwzięć była realizowana niezgodnie z przyjętymi założeniami, a w przypadku 30% z nich, przekroczono wyznaczony termin oraz planowane koszty.

30 Zamówienia in-house Dlaczego wzbudzają tyle kontrowersji? łączne koszty skontrolowanych przedsięwzięć zostały zwiększone o 223,8 mln zł (o 7%) w stosunku do pierwotnych planów, a średnie opóźnienie realizacji wyniosło blisko 15 miesięcy. 29% spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego prowadziło działalność niedozwoloną w świetle obowiązujących regulacji, wykraczając poza określoną przepisami sferę użyteczności publicznej oraz podejmując działalność niezwiązaną z zadaniami samorządu terytorialnego. nieprawidłowości w realizacji zadań spowodowały nieuzasadnione wydatkowanie przez jednostki samorządu oraz spółki kwoty 108 mln zł. w latach nastąpił ponad trzykrotny spadek wyniku finansowego analizowanych spółek (o 5,0 mln zł, z łącznego zysku 2,4 mln zł na koniec 2008 r. do straty 2,6 mln zł na koniec 2013 r.), zatrudnienie w tym czasie wzrosło o blisko 10 tys. etatów.

31 Zamówienia in-house Debata między samorządami a sektorem prywatnym Pełne wyłączenie zamówień in-house spod reżimu ustawy Pzp Udzielenia zamówień in-house w trybie z wolnej ręki Rezygnacja z możliwości udzielania zamówień in-house

32 Zamówienia in-house Zamówienie z wolnej ręki Zamówienie z wolnej ręki to tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą.

33 Zamówienia in-house Rodzaje zamówień in-house 1) zamówienia publiczne udzielane podmiotom kontrolowanym (zamówienia typu in-house); 2) zamówienia udzielane przez podmiot kontrolowany kontrolującemu go zamawiającemu (odwrócona relacja typu in-house); 3) zamówienia publiczne udzielane pomiędzy podmiotami kontrolowanymi przez tego samego zamawiającego (siostrzana relacja typu in-house); 4) zamówienia publiczne udzielane podmiotowi kontrolowanemu wspólnie przez kilku zamawiających; 5) powierzenie zadania w ramach horyzontalnej współpracy publicznopublicznej.

34 Koniec części 1

35 Witold Jarzyński radca prawny, redaktor naczelny pisma Zamawiający. Zamówienia Publiczne w Praktyce Kontakt: witold.jarzynski@mustreadmedia.pl Tel.: