M A G I S T E R S K A
|
|
- Bogna Wiśniewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydzia Matematyki i Nauk Informacyjnych P R A C A M A G I S T E R S K A Szymon Pisarek Ontologicznie zorientowane przeszukiwanie Internetu Opiekun pracy Prof. Marcin Paprzycki WARSZAWA 2005
2 Autor pragnie podzi kowa Panu prof. Marcinowi Paprzyckiemu oraz Pani dr Marii Ganzha za pomoc w realizacji pracy magisterskiej
3 Spis Tre ci: 1. Wst p Sie Semantyczna Definicja Potrzeba Sieci Semantycznej Technologie Sieci Semantycznej RDF Resource Description Framework Schemat RDF (RDF Schema) Ontologie (Ontology) Agenci Programowi (Software Agents) JADE Fundament dla tworzenia Systemów Wieloagentowych JENA Ontologiczna Baza Danych System Wspomagania Podró y Wprowadzenie Elementy Systemu Wspomagania Podró y Agenci Systemu Wspomagania Podró y Podsystem Odpowiedzialny za Gromadzenie Danych Start i zako czenie pracy podsystemu CCS Komunikacja WA CA oraz IA - CA Uwagi odno nie koordynatora (CA) Uwagi odno nie agentów typu Wrapper Agent (WA) Logowanie w systemie CCS Raportowanie w systemie CCS Implementacja Testowanie Przyk ady dzia ania systemu CCS Marriott Hotels Wrapper Agent Hilton Hotels Wrapper Agent Starwood Hotels Wrapper Agent Podsumowanie Bibliografia... 70
4 1. Wst p Ci y przyrost ilo ci informacji dost pnej w Internecie ma zarówno pozytywne jak i negatywne skutki. Z jednej strony znajduj si tam prawie wszystkie istotne informacje z prawie ka dej dziedziny, z drugiej za strony ich ilo jest tak wielka, i bardzo cz sto mamy problem ze znalezieniem tych danych, które s nam naprawd potrzebne. Wielu naukowców, w tym P. Maes [Maes 1994], twierdzi, e inteligentni agenci programowi mog by odpowiedzi na problem zalewu informacj. Je li rzeczywi cie ma si tak sta to koniecznym jest przekszta cenie informacji dost pnej w Internecie w posta, która dzie czytelna dla tych e agentów. Jedn z mo liwych dróg osi gni cia tego celu jest Semantic Web (Rozdzia 2), czyli Internet Semantyczny, w którym informacja jest opisana ontologicznie. W tym celu mo emy pos si j zykami opisu zasobów, takimi jak: Resource Description Framework (RDF) (podrozdzia 2.3.1) czy Ontology Web Language (OWL) (podrozdzia 2.3.3). Niestety, w chwili obecnej praktycznie nie ma dost pnych danych w formacie RDF/OWL. Jedno z niewielu wi kszych repozytoriów to ChefMoz, jednak e korzystanie z tych e danych bywa bardzo k opotliwe [Gawinecki, 2005a]. Aby przetestowa hipotez P. Maes, o skuteczno ci agentów programowych postanowili my stworzy agentowy System Wspomagania Podró y, w którym dane opisane b j zykiem RDF. Celem niniejszej pracy jest omówienie rozwi za zastosowanych przy gromadzeniu danych dla systemu. W nast pnym rozdziale przedstawiona zostanie koncepcja Sieci Semantycznej (Internetu Semantycznego), omówione zostan g ówne technologie nowej generacji Internetu. Nast pnie w Rozdziale 3 omówiony zostanie ca ciowy obraz systemu oraz przedstawieni zostan jego agenci. Rozdzia 4 ca kowicie po wi cony jest podsystemowi odpowiedzialnemu za gromadzenie danych (Content Collection Subsystem, CCS). Przedstawione zostan szczegó owe informacje na temat komunikacji agentów, przyjrzymy si bli ej agentom podsystemu CCS oraz zaproponowane zostan mo liwo ci usprawnienia tego podsystemu. Rozdzia 4 zostanie zako czony przyk adem dzia ania podsystemu odpowiedzialnego za gromadzenie danych.
5 W opisach elementów Systemu Wspomagania Podró y oraz przy opisach wykorzystywanych technologii pozostali my przy nazwach angielskich, aby utrzyma zgodno z nazwami wyst puj cymi w bibliografii.
6 2. Sie Semantyczna 2.1 Definicja Jaka jest ró nica pomi dzy zwyk Sieci (Web) a Sieci Semantyczn [Semantic Web]. Zwyk a sie z ona jest z olbrzymiej liczby w ów, które powi zane s ró nego typu relacjami. My chcieliby my umie w jasny i przejrzysty sposób opisa te relacje oraz potrafi atwo nimi zarz dza. Strony Internetowe, które teraz tworzymy przeznaczone s dla ludzi, my potrzebujemy natomiast stron, które s rozumiane równie przez maszyny. To w nie jest idea Sieci Semantycznej (SS). Jako pewna wizja, Sie Semantyczna jest kolekcj dokumentów XML [XML], semistrukturalnych baz danych oraz milionów obiektów, które s a odpowiednio opisane. Co wi cej, na podstawie informacji z Internetu Semantycznego, maszyny, agenci programowi, serwisy internetowe wykonuj akcje i podejmuj decyzje. Idea SS zosta a zapocz tkowana prze Tim a Berners a Lee, twórc sieci Web. Jego zdaniem rozwój sieci powinien i równocze nie w dwóch kierunkach. Po pierwsze chcieliby my, aby elementy sieci (np.: serwisy internetowe) wspó pracowa y ze sob w wi kszym stopniu. Z drugiej za strony bardzo wa ne jest, aby informacje prezentowane w sieci, by y rozumiane przez maszyny. Na rysunku 1 przedstawiony jest oryginalny diagram ukazuj cy wizj SS wed ug Tim a Berners-Lee. Pocz tkowa wizja sieci wed ug Tim a Berners-Lee ewoluowa a ze zwyk ego pobierania stron HTML [HTML] z serwerów internetowych. Na wy ej przedstawionym rysunku atwo zauwa relacje mi dzy obiektami, m.in. includes (zawiera), describes (opisuje) czy wrote (napisa ). Niestety zapis tego typu relacji praktycznie nie istnieje obecnie w sieci Web. Technologie pozwalaj ce na tworzenie, utrzymywanie, zarz dzanie takimi relacjami to m.in. Resource Description Framework (RDF) czy Ontologie opisane w dalszej cz ci tego rozdzia u.
7 Rys. 1. Wizja Sieci Semantycznej wed ug Tim a Berners-Lee. Prawa autorskie Tim Berners Lee. Wa nym wnioskiem z powy szego diagramu jest, i do oryginalnej wizji sieci Web zosta y do one metadane (dane o danych) dla informacji prezentowanych w zwyk ej sieci Web. Te dodatkowe metadane potrzebne s, aby informacje prezentowane w sieci by y rozumiane przez maszyny. Powy ej chcia em przedstawi podstawow ró nic mi dzy zwyk sieci Web a Sieci Semantyczn. O zwyk ej sieci czasami mówi si, e jest systemem, gdzie ludzie sami czytaj strony internetowe, podczas gdy Sie Semantyczna jest systemem, gdzie to maszyny czytaj, rozumiej i przetwarzaj informacje prezentowane w sieci. Ciekawy artyku na temat SS mo na przeczyta w [Berners-Lee, 2001].
8 Ca y czas zbli amy si do stron internetowych rozumianych przez maszyny, ale jeszcze uga droga aby to osi gn. 2.2 Potrzeba Sieci Semantycznej Sie Semantyczna jest nie tylko do u ytku World Wide Web [WWW]. SS reprezentowana jest przez zbiór technologii, które pomog rozwi za kluczowe problemy zwi zane z obecn architektur systemów IT. Poni ej przedstawiam dwa przyk ady. Prze adowanie informacji (Information overload) Prze adowanie informacji jest jednym z powa nych problemów, które potrzebuj szybkiego rozwi zania. Problem ten staje si coraz wi kszy razem ze zwi kszaj cym si dost pem do Internetu. Niestety nasza przewaga tworzenia informacji nad ponownym wykorzystaniem powsta ej wcze niej wiedzy pozostawia ten problem nierozwi zanym. aba agregacja informacji (Poor Content Aggregation) Zarz dzanie informacjami pochodz cymi z ró nych róde jest problemem pojawiaj cym si w wielu obszarach, za przyk ad niech pos : agregacja portali (portal aggregation) oraz przegl danie zawarto ci (content mining). Niestety wi kszo technik maj cych na celu rozwi zanie tych problemów to zeskrobywanie danych ze strony WWW (Screen Scraping). Du ym minusem tej metody jest, i zeskrobuje ona informacje zapisane w j zyku HTML, który opisuje format (czcionka, rozmiar, itp.), ale nie prezentuje znaczenia dokumentu. Programista, który zeskrobuje informacje z danej strony musi wiedzie, i interesuj ce go dane znajduj si w pewnej jej cz ci. Problem szybko pojawia si przy zmianie wygl du strony. Metoda ta wymaga ci ego zarz dzania. 2.3 Technologie Sieci Semantycznej Pomimo tego, i koncepcja Sieci Semantycznej wci ewoluuje, wiele zosta o ju zrobione: RDF j zyk s cy do opisu zasobów, ontologie czy agenci programowi.
9 2.3.1 RDF Resource Description Framework Zgodnie ze organizacj W3C (World Wide Web Consortium), Resoucre Description Framework [RDF] jest j zykiem zaprojektowanym, aby wspomóc Sie Semantyczn w podobny sposób jak HTML pomóg w zapocz tkowaniu oryginalnej Sieci. Interesuj cy tutorial RDF znajduje si na stronie: Mo liwo ci j zyka XML w dostarczanie dokumentów rozumianych przez maszyny s ograniczone, z pomoc przychodzi RDF, który to dostarcza znaczne wi ksze wsparcie dla przeszukiwania czy katalogowania. RDF jest jedn z technologii umo liwiaj cych opis zasobów czy metadanych (danych o danych). RDF dostarcza wspólne struktury, dzi ki czemu mo e by on wykorzystywany dla wymiany danych XML. W szcególno ci, zgodnie ze stwierdzeniem zawartym w wy ej wymienionym tutorialu, RDF jest uzupe nieniem XML. XML dostarcza sk adnie oraz definiuje notacj, natomiast RDF dodaje semantyczne znaczenie w ustandaryzowany sposób. Przyjrzyjmy si bli ej modelowi danych j zyka RDF. J zyk RDF dostarcza model cy do opisywania danych, w którym zasoby (resources) posiadaj w ciwo ci (properties). Zasobem jest dowolny obiekt (object), który jest identyfikowany poprzez Unikalny Identyfikator Zasobu (Uniform Resource Identifier (URI)) [URI1], [URI2] ciwo ci powi zane z zasobami identyfikowane s poprzez typy w ciwo ci (property-types), ka da w ciwo ma odpowiadaj jej warto. Warto ci (value) mo e by sta a warto (literal) (taki jak ci g znaków czy liczba) b inny zasób, który z kolei mo e mie swoje w ciwo ci. Kolekcja w ciwo ci, które odnosz si do jednego zasobu nazywa si opisem (description). Poni szy graf przedstawia podstawowy opis RDF (RDF description).
10 Rys. 2. Opis RDF. ycie j zyka RDF do opisu zasobu najpro ciej zilustrowa na konkretnym przyk adzie. We my pod uwag nast puj ce dwa zdania: 1. Autorem artyku u X jest Szymon Pisarek. 2. Szymon Pisarek jest autorem artyku u X. Dla ka dego cz owieka te dwa zdania znacz dok adnie to samo (tj. Szymon Pisarek jest autorem artyku u X). Jednak e dla maszyny s to kompletnie ró ne dwa ci gi znaków. ywaj c trójki RDF: zasobu, w ciwo ci i odpowiadaj cej jej warto ci, j zyk RDF stara si dostarczy jednoznaczn metod przedstawiania informacji w rozumiany przez maszyny format. RDF dostarcza mechanizmu l cz cego w ciwo ci z zasobami, wiec zanim mo na powiedzie co o Artykule X, trzeba zadeklarowa zasób reprezentuj cy Artyku X. Dzieje si tak, poniewa zdanie Autorem artyku u X jest Szymon Pisarek ma jeden zasób Artyku X, w ciwo ci jest autor i odpowiadaj jej warto ci jest Szymon Pisarek. Aby rozró ni elementy modelu danych, specyfikacja definiuj ca Model i Syntaktyk j zyka RDF [RDF Model and Syntax] reprezentuje relacje pomi dzy zasobami, w ciwo ciami oraz warto ciami w ciwo ci przy pomocy skierowanego grafu. Zasoby reprezentowane s poprzez w y, w ciwo ci reprezentowane s poprzez skierowane, nazwane kraw dzie natomiast warto ci w ciwo ci takie jak ci gi znaków
11 zawarte s w cudzys owy. Model danych przedstawiaj cy podane wy ej zdanie znajduje si na poni szym rysunku. Rys. 3. Graf RDF. Je li dodatkowe informacje na temat autora by yby potrzebne, np.: jego adres i strona internetowa, musieliby my rozszerzy nasz model. Za my, e w tym przypadku informacje opisuj ce Szymona Pisarka s po dane. Nale y zatem stworzy zasób (jednoznacznie identyfikowany) reprezentuj cy Szymona Pisarka. Graf RDF przedstawiaj cy ten opis przedstawiony jest poni ej. Rys. 4. Graf RDF. W przyk adzie tym ci g znaków Szymon Pisarek zosta zamieniony poprzez zasób identyfikowany przez Autor_001 razem z w ciwo ciami: Imi i Nazwisko, oraz Strona WWW. U ywanie URI dla identyfikowania zasobów pozwala na jednoznaczne okre lenie warto ci w ciwo ci. Prosz zauwa, i Szymon Pisarek mo e by warto ci dla wielu ró nych w ciwo ci. Szymon Pisarek mo e by nie tylko autorem Artyku u X, mo e by on równie programist pracuj cym w Firmie Y. Jednoznaczne definiowanie zasobów umo liwia ponowne u ycie informacji.
12 2.3.2 Schemat RDF (RDF Schema) Schematy RDF (RDFS) [RDF Schema] u ywane s do tworzenia s owników. Schematy RDF definiuj mo liwe w ciwo ci w danym opisie RDF (RDF Description), jak równie wiele charakterystyk oraz restrykcji dotycz cych warto ci w ciwo ci. Schematy RDF identyfikowane s przy pomocy XML owych przestrzeni nazw (XML namespaces) [XML Namespace] Ontologie (Ontology) Ontologia jest terminem cz sto pojawiaj cym si podczas rozmowy na temat Sieci Semantycznej. Czym zatem jest Ontologia? Ontologia jest to dzia filozofii, który zastanawia si na odpowiedzi na zasadnicze pytania: (a) co istnieje? oraz (b) je li to, co istnieje, mo na rozdzieli na cz ci, to czym te sk adniki i jakie s relacje mi dzy nimi? Jednak e w uj ciu informatycznym ontologia jest czym troch innym. Ontologia opisuje encje razem z relacjami pomi dzy tymi encjami. Ontologie mog opisywa strony internetowe, samochody, ludzi, zwierz ta jak równie relacje mi dzy lud mi, przyj cia urodzinowe oraz praktycznie wszystko, co mo emy sobie wyobrazi. zyk XML nie jest wystarczaj cy, aby dobrze reprezentowa Ontologie. J zykiem cym do przedstawiania ontologii mo e za to by RDF, jednak e nawet bardziej przystosowany do Ontologii jest Ontology Web Language [OWL]. OWL i RDF s bardzo podobne, jednak e OWL jest mocniejszym j zykiem, który mo e by atwiej zrozumiany przez maszyny ni RDF. OWL posiada wi kszy s ownik i ma mocniejsz sk adnie. J zyk OWL zosta zaprojektowany, aby stworzy wspólny sposób przetwarzania informacji nie wy wietlania (jak robi to HTML). Dokumenty tworzone w j zyku OWL przeznaczone s dla programów komputerowych, nie dla ludzi. OWL ma trzy podj zyki: OWL Lite OWL DL (zawiera OWL Lite)
13 OWL Full (zawiera OWL DL) Jednak e, w praktyce j zyki te s równie popularne. Równocze nie cz sto kwestionowana jest skomplikowana struktura j zyka OWL (porównywana do takich zyków programowania jak Algol czy Ada, które nigdy nie upowszechni y si min. nie z powodu nadmiernego skomplikowania). Tak wi c, ze wzgl du na jego prostot i wi ksz dost pno narz dzi, zadecydowali my si pos si w niniejszej pracy zykiem RDF. Przyjrzyjmy si zatem przyk adowi Ontologii, niech b dzie to Ontologia Lotniska (Airport Ontology) stworzona przez DARPA DAML Program [Airport Ontology]. Klasa Airport ma nast puj ce w ciwo ci: Elevation - elewacja iatacode kod nadany przez International Air Transport Association,[IATA] icaocode kod nadany przez International Civil Aviation Authority,[ICAO] latitude szeroko geograficzna location - lokazlizacja longitude d ugo geograficzna name nazwa lotniska Poni ej przedstawiony jest zapis ontologii Airport Ontology w j zyku RDF. <rdf:rdf xmlns:rdf =" xmlns:rdfs=" xmlns:owl=" xml:base=" <owl:ontology rdf:about=""> <owl:versioninfo>$id: airport-ont.daml,v /03/14 06:24:16 mdean Exp $</owl:versioninfo> <rdfs:comment>airport</rdfs:comment> </owl:ontology> <rdfs:class rdf:id="airport"> <rdfs:subclassof> <owl:restriction> <owl:onproperty rdf:resource="#name"/> <owl:allvaluesfrom rdf:resource=" </owl:restriction> </rdfs:subclassof> <rdfs:subclassof> <owl:restriction>
14 <owl:onproperty rdf:resource="#iatacode"/> <owl:allvaluesfrom rdf:resource=" </owl:restriction> </rdfs:subclassof> <rdfs:subclassof> <owl:restriction> <owl:onproperty rdf:resource="#icaocode"/> <owl:allvaluesfrom rdf:resource=" </owl:restriction> </rdfs:subclassof> <rdfs:subclassof> <owl:restriction> <owl:onproperty rdf:resource="#location"/> <owl:allvaluesfrom rdf:resource=" </owl:restriction> </rdfs:subclassof> <rdfs:subclassof> <owl:restriction> <owl:onproperty rdf:resource="#latitude"/> <owl:allvaluesfrom rdf:resource=" </owl:restriction> </rdfs:subclassof> <rdfs:subclassof> <owl:restriction> <owl:onproperty rdf:resource="#longitude"/> <owl:allvaluesfrom rdf:resource=" </owl:restriction> </rdfs:subclassof> <rdfs:subclassof> <owl:restriction> <owl:onproperty rdf:resource="#elevation"/> <owl:allvaluesfrom rdf:resource=" </owl:restriction> </rdfs:subclassof> </rdfs:class> <owl:datatypeproperty rdf:id="elevation"/> <owl:datatypeproperty rdf:id="iatacode"/> <owl:datatypeproperty rdf:id="icaocode"/> <owl:datatypeproperty rdf:id="latitude"/> <owl:datatypeproperty rdf:id="location"/> <owl:datatypeproperty rdf:id="longitude"/> <owl:datatypeproperty rdf:id="name"/> </rdf:rdf>
15 2.3.4 Agenci Programowi (Software Agents) Czym jest Agent Programowy? Na pytanie to nie ma jednoznacznej odpowiedzi, istnieje wiele definicji Agenta Programowego [Paprzycki 2003]. Jednak e mo emy przyj, i Agent jest samodzieln jednostk programow [software artifact] umieszczon w pewnym rodowisku, zdoln do komunikowania si z innymi Agentami, przemieszczania si oraz podejmowania autonomicznych decyzji, w celu wykonania swojego zadania ustalonego podczas projektowania b w trakcie dzia ania agenta. Chcieliby my równie, aby agent umia uczy si ze swoich do wiadcze. Wa ne te jest, aby agenci, którzy nie s sami w swoim rodowisku s tam równie inni agenci byli w stanie komunikowa si i wspó pracowa ze swoimi s siadami. Zbiór agentów komunikuj cych si oraz wspó pracuj cych ze sob tworzy System Wieloagentowy (Multi-Agent System). Ca y czas d ymy do wy szego poziomu abstrakcji programowania, kiedy to obiekt (object) by najwy szym poziomem abstrakcji, teraz jest to Agent. Prace nad Agentami Programowymi zosta y zapocz tkowane w celu pog bienia wiedzy na temat modeli komputerowych zajmuj cych si zagadnieniami rozproszonej sztucznej inteligencji. Nowa fala zainteresowania Agentami powsta a z powodu bardziej praktycznych zastosowa, takich jak: uproszczenie wykonywania zada w systemach rozproszonych, lepsze zarz dzanie informacj czy w ko cu poprawienie interakcji ytkownika z programem komputerowym. Wizja Sieci Semantycznej wymaga, aby Agenci umieli komunikowa si oraz wspó pracowa ze sob. Aby by o to mo liwe potrzeba organizacji definiuj cej standardy pozwalaj ce budowa systemy oparte na Agentach Programowych. Organizacj tak jest powsta a w 1996 roku w Szwajcarii: Foundation for Inteligent Physical Agents [FIPA]. Promuje ona rozwi zania agentowe a tak e wspó prace systemów agendowych z innymi technologiami. FIPA definiuje standardy obejmuj ce Zarz dzanie Agentami (Agent management), Transport Wiadomo ci (Agent Message Transport) oraz Komunikacje Agentów (Agent Communikaction).
16 Specyfikacja Zarz dzanie Agentami opisuje kontrol oraz zarz dzania agentami na konkretnych platformach (Agents Platforms) a tak e pomi dzy tymi platformami. Specyfikacja Transport Wiadomo ci okre la sposób transportu oraz reprezentacje wiadomo ci pomi dzy ró nymi protoko ami transportu danych w sieci, zarówno w rodowiskach standardowych jak i bezprzewodowych. Specyfikacja Komunikacja Agentów zajmuje si mi dzy innymi: j zykiem s cym do komunikacji: Agent Communication Language [ACL], wiadomo ciami zapisanymi w tym j zyku oraz protoko ami wymiany wiadomo ci. Przyjrzyjmy si bli ej popularnemu protokó owi wymiany wiadomo ci w Systemach Wieloagentowych, Contract Net Protocol [Contract Net Protocol]. Contract Net Protocol (CNP) CNP jest drobn modyfikacj oryginalnego protokó u stworzonego przez Smith a oraz Davis a, poprzez dodanie wiadomo ci typu: odrzucenie (rejection) oraz potwierdzenie (confirmation). W protokóle tym jeden z agentów odgrywa rol inicjatora (initiator), który prosi jednego lub wi cej agentów (participants), aby wykonali pewne zadanie. Nast pnie optymalizuje on funkcj charakterystyczn dla tego zadania. Charakterystyka ta bardzo cz sto zawiera cen wykonania zadania (oczywi cie okre lon w sposób specyficzny dla problemu). Kolejnym krokiem jest wybranie agenta do wykonania zadania. Rysunek 5 przedstawia protokó CNP wyra ony przy u yciu j zyka UML.
17 Rys. 5. Protokó CNP. Prawa autorskie FIPA. Przeanalizujmy powy szy diagram. Inicjator wysy a propozycj zadania do wykonania (call for proposal) do m agentów. Agenci, którzy otrzymali t propozycj s potencjalnymi wykonawcami i mog przes n (n <= m) odpowiedzi. Mog by to propozycje wykonania zadania (propose), b odmowy jego wykonania (refuse). Gdy tylko minie maksymalny czas oczekiwanie na odpowied (deadline), inicjator przegl da propozycje i wybiera agentów do wykonania zadania (optymalizuj c funkcj charakterystyczn zadania). Nast pnie inicjator przesy a akceptacj na wykonanie zadania (accept-proposal) do wybranych agentów, natomiast pozosta ym wysy a odrzucenie propozycji (reject-proposal). Gdy tylko agent, b cy potencjalnym
18 wykonawc, otrzyma accept-proposal, rozpoczyna wykonanie zadania. Po zako czeniu zadania, wykonawca przesy a wiadomo informuj o statusie, mo e by to: informdone zadanie wykonane poprawnie, inform-result zadanie wykonanie poprawnie wraz z informacj mówi o rezultacie zadania, czy w ko cu failure w przypadku, gdy wyst pi y b dy podczas wykonywania zadania JADE Fundament dla tworzenia Systemów Wieloagentowych Szerokie wykorzystanie agentów w praktyce b dzie mo liwe tylko, gdy b istnia y powszechnie dost pne narz dzia umo liwiaj ce w prosty sposób tworzenie oraz zarz dzanie Agentami Programowymi. Java Agent DEvelopment Framework [JADE] jest fundamentem do tworzenia Systemów Agentowych zgodnych ze specyfikacjami FIPA, ca kowicie stworzonym w j zyku Java [Java]. Wi cej informacji na temat JADE mo na znale na stronie internetowej Tworzenie agentów w rodowisku JADE jest bardzo proste, wystarczy stworzy tylko klas dziedzicz z klasy Agent (jade.core.agent). Z tego te powodu, z punktu widzenia programisty agentem jest dowolna instancja klasy rozszerzaj cej klas bazow jade.core.agent. Klasa pochodna klasy Agent musi implementowa nast puj ce metody: setup() - miejsce inicjalizacji, tutaj dodawane s zachowania takedown() miejsce na zwolnienie przetrzymywanych zasobów (podobne do destruktora z j zyka C++). Ka de zadanie, które agent wykonuje obs ugiwane jest przez odpowiednie zachowanie (behaviour). Zachowanie jest obiektem dowolnej klasy, która dziedziczy z klasy jade.core.behaviours.behaviour. Wewn trzny mechanizm JADE odpowiedzialny jest za zarz dzanie zachowaniami w sposób niewidoczny dla programisty. W celu zmuszenia agenta, aby wykona pewne zadanie wystarczy doda odpowiadaj ce mu zachowanie do puli zachowa Agenta (przy wykorzystaniu metody addbehaviour()). Zachowanie mo e by dodane w dowolnym momencie: przy starcie Agenta (w metodzie setup()) lub z poziomu innego zachowania.
19 Ka da klasa dziedzicz ca z klasy Behaviour musi implementowa metod action(), która w rzeczywisto ci definiuje operacje wykonywane podczas wykonania zachowania oraz metod done(), która informuje, czy zachowanie to zako czy o prac i mo e by usuni te z puli zachowa Agenta. cie ka ycia Agenta przedstawiona jest na poni szym rysunku. Rys. 6. cie ka ycia Agenta. Rysunek pochodzi z JADE PROGRAMMING FOR BEGINNERS JENA Ontologiczna Baza Danych Jena jest fundamentem do tworzenia aplikacji przeznaczonych dla Sieci Semantycznej. Jest to produkt open source, który zosta zapocz tkowany przez firm Hewlett-Packard.
20 rodowisko to dostarcza: interfejsy do pracy z j zykiem RDF (klasy odpowiedzialne za czytanie i pisanie w formatach: RDF/XML, N3 oraz N-Triples) interfejsy do pracy z j zykiem OWL mo liwo przechowywania danych w pami ci oraz w relacyjnych bazach danych zyk RDQL j zyk zapyta dla danych zapisanych w j zyku RDF [RDQL] Wi cej informacji mo na znale w [JENA].
21 3. System Wspomagania Podró y 3.1 Wprowadzenie Po przedstawieniu idea Sieci Semantycznej (SS), najwy sza pora na przedstawienie Systemu Wspomagania Podró y (Travel Support Project, TSP), systemu, który stara si w pe ni wykorzysta mo liwo ci SS. W rozdziale tym przedstawiona jest g ówna cz systemu, g ówny nacisk po ony jest na te elementy systemu, które s ju wykonane lub zostan wykonane wkrótce. W zwi zku z tym, w opisie nie pojawi si wszyscy Agenci prezentowani w [Angryk, 2002], [Galant, 2002a] i [Gordon, 2005a]. 3.2 Elementy Systemu Wspomagania Podró y Rys. 7. Schemat Systemu Wspomagania Podró y. Zarys architektury systemu przedstawiony zosta na Rysunku 7 (jego pe ny opis znajduje si w [Gordon, 2005a]). W dalszej cz ci rozdzia u zaprezentowane s g ówne elementy systemu.
22 User (U) Dost p do systemu mo liwy jest poprzez ró nego rodzaju klientów internetowych, od przegl darek, poprzez palmtopy, telefony obs uguj ce protokó WAP, sko czywszy na agentach innych systemów. Content Delivery Subsystem (CDS) odgrywa bardzo wa rol. Jest on odpowiedzialny po pierwsze za format i syntaktyk komunikatów wymienianych pomi dzy ytkownikami a samym systemem. Agenci odpowiedzialni za t cz a tak e szczegó y, w jaki sposób jest to realizowane mo na znale w [Galant, 2002b], [Kaczmarek, 2005]. Z drugiej za strony, CDS odpowiedzialny jest za semantyczne znaczenia interakcji typu: u ytkownik-system. Dwaj agenci odgrywaj tutaj szczególne role. Pierwszy to Personalization Infrastructure Agent (PIA), który sk ada si z prostych podagentów RDF (ka dy z nich jest klas wewn trz PIA). Podagenci RDF rozszerzaj zbiór wybranych elementów (zwi zanych z podró ) jako odpowied dla oryginalnego zapytania w celu stworzenia Maximum Response Set (MRS). MRS jest przekazywany dalej to drugiego kluczowego agenta, Agenta Personalnego (Personal Agent, PA), który filtruje i pozycjonuje wynikowy zbiór. PA wykorzystuje profil ytkownika (user profile) w celu filtracji oraz stworzenia hierarchicznej struktury informacji otrzymanych od PIA (jako MRS). W celu stworzenie lepszego profilu ytkownika, PA zapami tuje reakcje u ytkownika na otrzymanie propozycji. Content Management Subsystem (CMS) odpowiada za ca funkcji zwi zanych z zarz dzaniem danymi zgromadzonymi w centralnym repozytorium. Agenci tego podsystemu (typu Data Management Agent (DMA)) odpowiedzialni s m.in. za nadzór, aby dane w systemie by y aktualne. Za my, i co pi tek zmienia si repertuar pewnego kina, CMS o tym wie i to on informuje w odpowiednim czasie CCS, i odpowiednie dane powinny zosta zaktualizowane. Innym zadaniem CMS jest uzupe nianie niekompletnych danych. Za my, e posiadamy dane na temat hotelu: jego nazw i adres, ale nie mamy numeru telefonu. W tej sytuacji CMS informuje CCS, e nale y znale brakuj ce informacje. Wi cej danych na temat agentów DMA znajduje si w [Angryk 2002], [Gordon, 2005a].
23 Content Collection Subsystem (CCS) stanowi przedmiot niniejszej pracy i odpowiedzialny jest za gromadzenie danych (pochodz cych z ró nych róde ) oraz przekszta canie ich do postaci wymaganej przez system (opisanej j zykiem RDF i odpowiadaj cych zak adanej przez system ontologii podró y [Gordon, 2005b], [Gawinecki, 2005b]). CCS wykorzystuje zbiór agentów typu Wrapper Agent (WA), którzy odpowiedzialni s za zeskrobywanie informacji prezentowanych na znanych im stronach WWW. Bie cy status Sieci Semantycznej zmusza nas do r cznego tworzenia ka dego agenta WA. Warto jednak zauwa, i zak ada si, e w przysz ci dane w postaci trójek RDF b standardem sieci Web. Jedyna operacja wymagana, aby przystosowa system do nowej sytuacji b dzie zamian bie cych, statycznych agentów WA na ich ontologicznych odpowiedników bez najmniejszej zmiany pozosta ej cz ci systemu. To w nie jest jeden z plusów tworzenia Systemów Wieloagentowych [(Jennings, 2001)]. Content Storage (CS) zawiera dane sk adaj ce si z trójek j zyka RDF odpowiadaj cych przyj tej w systemie ontologii. CS dzia a w oparciu o system JENA, który jest, opisan powy ej, opracowan przez HP baz danych dla danych ontologicznych opisanych np. w zyku RDF. Verified Content Providers (VCP) oraz Other Sources (OS) to skutek podzia u Internetu na ród a, którym mo emy zaufa, oraz ca reszt. VCP zawieraj informacje, które s aktualne i spójne, natomiast OS to zbiornice danych, co do których takiej pewno ci nie mamy. Kolejny rysunek (Rysunek 8) przedstawia system przy u yciu j zyka UML [UML]. Mamy tutaj do czynienia z diagramem typu przypadek u ycia (Use-case). Widoczni s tam przedstawieni powy ej agenci wraz z pozosta ymi agentami centralnej cz ci systemu; jak równie ich podstawowe oddzia ywania.
24 Rys. 8. System Wspomagaj cy Podró owania. Diagram UML przypadek u ycia. Przeanalizujmy powy szy diagram. Zacznijmy od tego, e w chwili obecnej postanowili my nie zajmowa si ród ami danych nale cymi do Other Sources. Tak wi c na powy szym rysunku przedstawiamy wy cznie strony WWW (Web sites) oraz serwisy internetowe (Web-services) nale ce do VCP. ród a te u ywane s w funkcji Gromadzenia Danych (Data Collection), która wykonywana jest przez agentów typu Wrapper Agent (WA), agentów indeksuj cych dane Indexing Agent (IA) oraz jednego lub kilku koordynatorów Coordinator Agent (CA). Jak doskonale wida CA mo e otrzymywa dania wyszukania informacji (Data requests) od Data Management Agents (DMA). dania danych reprezentuj sytuacj, gdy znalezione tokeny s potencjalnie nieaktualne (jako cz funkcji Zarz dzania Danymi (Data Management)) w wyniku czego nowy token, ze wie ymi danymi, powinien by dostarczony przy wykorzystaniu odpowiedniego agenta WA. Tylko dwaj agenci: DMA oraz DB Agent (DBA) maj bezpo redni dost p do bazy danych JENA. W podsystemie Content Delivery
25 Subsystem mamy dwie funkcje. Travel Service Selection powi zana jest z u ytkownikiem (User) korzystaj cym z systemu (przep yw informacji od User a do centralnego repozytorium). Druga funkcja: Response Delivery reprezentuje operacje wykonywane pomi dzy czasem, gdy pocz tkowa odpowied na zapytanie u ytkownika jest pobierana z repozytorium JENA a momentem, gdy ostateczna, spersonalizowana odpowied dostarczana jest do u ytkownika (przep yw informacji od centralnego repozytorium do User a). 3.3 Agenci Systemu Wspomagania Podró y Wrapper Agent (WA) odwiedza ró ne strony WWW (HTML, XHTML) i przekszta ca zapisane tam informacje z formatu XML, HTML czy XHTML do trójek RDF opisuj cych obiekty powi zane z podró owaniem przy wykorzystaniu odpowiedniej ontologii [Gawiniecki, 2005a], [Gawiniecki, 2005b]. WA tworzony jest przez koordynatora CA na podstawie informacji z pliku konfiguracyjnego. Plik konfiguracyjny mo e by stworzony przez administratora systemu i dostarczany do nowo stworzonego CA podczas startu systemu lub mo e by zawarty w wiadomo ci przes anej od DMA, który to odkry, i jeden lub wi cej tokenów powinno by uaktualnionych. Do ka dego zbudowanego tokenu do czana jest data stworzenia, okre lany jest jego priorytet i nast pnie token jest przesy any do CA. Na zako czenie swojej pracy WA wysy a odpowiedni wiadomo do CA i ulega samozniszczeniu. Nowy agent WA z tak sam funkcjonalno ci tworzony jest przez CA za ka dym razem, gdy jest to potrzebne. W celu atwienia zarz dzania agentami, system nasz tworzy instancje agentów WA dla ka dego zadania, pomimo tego, i mog oni produkowa token opisuj cy ten sam zasób. Dla przyk adu we my agenta WA, który poszukuje informacji o wszystkich hotelach Marriott na wiecie (zadanie to by o zapisane w pliku konfiguracyjnym), w tym samym czasie inny WA mo e zosta poproszony o znalezienie informacji na temat warszawskiego hotelu Marriott (jako zadanie z wysokim priorytetem zg oszone przez DMA). Rol agenta indeksuj cego Indexing Agent (IA) jest zapewnienie, e token z naj wie szymi danymi sk adowany jest w repozytorium JENA. Diagram stanu (UML) przedstawiaj cy WA jest na Rysunku 9.
GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007
GEO-SYSTEM Sp. z o.o. 02-732 Warszawa, ul. Podbipięty 34 m. 7, tel./fax 847-35-80, 853-31-15 http:\\www.geo-system.com.pl e-mail:geo-system@geo-system.com.pl GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości
Bardziej szczegółowoBazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15
Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa
Zamawiający: Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75 Przedmiot zamówienia: Produkcja Interaktywnej gry matematycznej Nr postępowania: WMiNI-39/44/AM/13
Bardziej szczegółowo2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Bardziej szczegółowoSystem Informatyczny CELAB. Przygotowanie programu do pracy - Ewidencja Czasu Pracy
Instrukcja obsługi programu 2.11. Przygotowanie programu do pracy - ECP Architektura inter/intranetowa System Informatyczny CELAB Przygotowanie programu do pracy - Ewidencja Czasu Pracy Spis treści 1.
Bardziej szczegółowoZobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence.
Informacje dla kadry zarządzającej Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence. 2010 Cisco i/lub firmy powiązane. Wszelkie prawa zastrzeżone. Ten dokument zawiera
Bardziej szczegółowoSystemy mikroprocesorowe - projekt
Politechnika Wrocławska Systemy mikroprocesorowe - projekt Modbus master (Linux, Qt) Prowadzący: dr inż. Marek Wnuk Opracował: Artur Papuda Elektronika, ARR IV rok 1. Wstępne założenia projektu Moje zadanie
Bardziej szczegółowoMicrosoft Management Console
Microsoft Management Console Konsola zarządzania jest narzędziem pozwalającym w prosty sposób konfigurować i kontrolować pracę praktycznie wszystkich mechanizmów i usług dostępnych w sieci Microsoft. Co
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ADMINISTROWANIA ORAZ USUWANIA
Załącznik nr 5 do umowy nr 11/DI/PN/2013 PROCEDURA ADMINISTROWANIA ORAZ USUWANIA BŁĘDÓW I AWARII W APLIKACJI CENTRALNEJ Rozdział 1. ADMINISTROWANIE APLIKACJĄ CENTRALNĄ 1. Wykonawca zobowiązany jest do
Bardziej szczegółowoPOMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM PLANOWANIE DZIAŁAŃ Określanie drogi zawodowej to szereg różnych decyzji. Dobrze zaplanowana droga pozwala dojechać do określonego miejsca w sposób, który Ci
Bardziej szczegółowoDziedziczenie : Dziedziczenie to nic innego jak definiowanie nowych klas w oparciu o już istniejące.
Programowanie II prowadzący: Adam Dudek Lista nr 8 Dziedziczenie : Dziedziczenie to nic innego jak definiowanie nowych klas w oparciu o już istniejące. Jest to najważniejsza cecha świadcząca o sile programowania
Bardziej szczegółowoAkademickie Centrum Informatyki PS. Wydział Informatyki PS
Akademickie Centrum Informatyki PS Wydział Informatyki PS Wydział Informatyki Sieci komputerowe i Telekomunikacyjne ROUTING Krzysztof Bogusławski tel. 4 333 950 kbogu@man.szczecin.pl 1. Wstęp 2. Tablica
Bardziej szczegółowoOpis obsługi systemu Ognivo2 w aplikacji Komornik SQL-VAT
Opis obsługi systemu Ognivo2 w aplikacji Komornik SQL-VAT Spis treści Instrukcja użytkownika systemu Ognivo2... 3 Opis... 3 Konfiguracja programu... 4 Rejestracja bibliotek narzędziowych... 4 Konfiguracja
Bardziej szczegółowoProjektowanie bazy danych
Projektowanie bazy danych Pierwszą fazą tworzenia projektu bazy danych jest postawienie definicji celu, założeo wstępnych i określenie podstawowych funkcji aplikacji. Każda baza danych jest projektowana
Bardziej szczegółowoHAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.
HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne
Bardziej szczegółowoElementy i funkcjonalno
Konsola operatora Konsola operatora zapewnia dost p do najwa niejszych informacji o po czeniu i aktualnym statusie abonentów, dzi ki czemu u atwia przekazywanie po cze. Konsola przewy sza swoimi mo liwo
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoInstalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania...
Zawartość Instalacja... 1 Konfiguracja... 2 Uruchomienie i praca z raportem... 4 Metody wyszukiwania... 6 Prezentacja wyników... 7 Wycenianie... 9 Wstęp Narzędzie ściśle współpracujące z raportem: Moduł
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoVinCent Office. Moduł Drukarki Fiskalnej
VinCent Office Moduł Drukarki Fiskalnej Wystawienie paragonu. Dla paragonów definiujemy nowy dokument sprzedaży. Ustawiamy dla niego parametry jak podano na poniższym rysunku. W opcjach mamy możliwość
Bardziej szczegółowoRozdział 6. Pakowanie plecaka. 6.1 Postawienie problemu
Rozdział 6 Pakowanie plecaka 6.1 Postawienie problemu Jak zauważyliśmy, szyfry oparte na rachunku macierzowym nie są przerażająco trudne do złamania. Zdecydowanie trudniejszy jest kryptosystem oparty na
Bardziej szczegółowoPostanowienia ogólne. Usługodawcy oraz prawa do Witryn internetowych lub Aplikacji internetowych
Wyciąg z Uchwały Rady Badania nr 455 z 21 listopada 2012 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Uchwała o poszerzeniu możliwości
Bardziej szczegółowoSystem kontroli wersji SVN
System kontroli wersji SVN Co to jest system kontroli wersji Wszędzie tam, gdzie nad jednym projektem pracuje wiele osób, zastosowanie znajduje system kontroli wersji. System, zainstalowany na serwerze,
Bardziej szczegółowoOpis zmian funkcjonalności platformy E-GIODO wprowadzonych w związku z wprowadzeniem możliwości wysyłania wniosków bez podpisu elektronicznego
Opis zmian funkcjonalności platformy E-GIODO wprowadzonych w związku z wprowadzeniem możliwości wysyłania wniosków bez podpisu elektronicznego Wstęp. Dodanie funkcjonalności wysyłania wniosków bez podpisów
Bardziej szczegółowoPODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 2009/2010 SEMESTR 3
PODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 29/2 SEMESTR 3 Rozwiązania zadań nie były w żaden sposób konsultowane z żadnym wiarygodnym źródłem informacji!!!
Bardziej szczegółowoREGULAMIN. przeprowadzania naboru nowych pracowników do korpusu służby cywilnej w Kuratorium Oświaty w Szczecinie.
Załącznik do zarządzenia Nr 96 /2009 Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty w Szczecinie z dnia 23 września 2009 r. REGULAMIN przeprowadzania naboru nowych pracowników do korpusu służby cywilnej w Kuratorium
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW ZADANIA
INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW 1. Zawody III stopnia trwają 150 min. 2. Arkusz egzaminacyjny składa się z 2 pytań otwartych o charakterze problemowym, 1 pytania opisowego i 1 mini testu składającego
Bardziej szczegółowoSieci komputerowe. Definicja. Elementy 2012-05-24
Sieci komputerowe Wprowadzenie dr inż. Maciej Piechowiak Definicja grupa komputerów lub innych urządzeń połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów Elementy Cztery elementy
Bardziej szczegółowoW dobie postępującej digitalizacji zasobów oraz zwiększającej się liczby dostawców i wydawców
W dobie postępującej digitalizacji zasobów oraz zwiększającej się liczby dostawców i wydawców oferujących dostępy do tytułów elektronicznych, zarówno bibliotekarze jak i użytkownicy coraz większą ilość
Bardziej szczegółowoPROE wykład 7 kontenery tablicowe, listy. dr inż. Jacek Naruniec
PROE wykład 7 kontenery tablicowe, listy dr inż. Jacek Naruniec Prosty kontener oparty na tablicach Funkcja dodawanie pojedynczego słonia do kontenera: 1 2 3 4 5 6 7 11 12 13 14 15 16 17 21 22 23 24 25
Bardziej szczegółowoIntegracja systemów, integracja procesów
Nowe rozwiązania informatyczne w zmieniającej się rzeczywistości akademickiej Integracja systemów, integracja procesów... Janina Mincer-Daszkiewicz Uniwersytet Warszawski, MUCI jmd@mimuw.edu.pl Warszawa,
Bardziej szczegółowoBudowa systemów komputerowych
Budowa systemów komputerowych dr hab. inż. Krzysztof Patan, prof. PWSZ Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System
Bardziej szczegółowoZarządzanie Zasobami by CTI. Instrukcja
Zarządzanie Zasobami by CTI Instrukcja Spis treści 1. Opis programu... 3 2. Konfiguracja... 4 3. Okno główne programu... 5 3.1. Narzędzia do zarządzania zasobami... 5 3.2. Oś czasu... 7 3.3. Wykres Gantta...
Bardziej szczegółowoPoniżej instrukcja użytkowania platformy
Adres dostępowy: http://online.inter-edukacja.wsns.pl/ Poniżej instrukcja użytkowania platformy WYŻSZA SZKOŁA NAUK SPOŁECZNYCH z siedzibą w Lublinie SZKOLENIA PRZEZ INTERNET Instrukcja użytkowania platformy
Bardziej szczegółowoWarunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą
Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą 1. 1. Opis Oferty 1.1. Oferta Usługi z ulgą (dalej Oferta ), dostępna będzie w okresie od 16.12.2015 r. do odwołania, jednak nie dłużej niż do dnia 31.03.2016 r.
Bardziej szczegółowoProgramowanie Zespołowe
Programowanie Zespołowe Systemy kontroli wersji dr Rafał Skinderowicz mgr inż. Michał Maliszewski Systemy kontroli wersji Śledzenie zmian, np.: w kodzie źródłowym Łączenie zmian dokonanych w plikach Ułatwienie
Bardziej szczegółowoHarmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział 1 ewyniki. mmedica - INSTR UKC JA UŻYTKO W NIKA
Wersja 5.1.9 Spis treści Rozdział 1 1.1 1.1.1 1.1.2 1.2 1.3 1.4 1.5 I Konfiguracja... 1-1 OID świadczeniodawcy... 1-2 Dodanie... instytucji zewnętrznej 1-4 Dodanie... zlecenia 1-11 Pobranie... materiału
Bardziej szczegółowoMotywuj świadomie. Przez kompetencje.
styczeń 2015 Motywuj świadomie. Przez kompetencje. Jak wykorzystać gamifikację i analitykę HR do lepszego zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji? 2 Jak skutecznie motywować? Pracownik, który nie ma
Bardziej szczegółowoRegulamin serwisu internetowego ramowka.fm
Regulamin serwisu internetowego ramowka.fm Art. 1 DEFINICJE 1. Serwis internetowy serwis informacyjny, będący zbiorem treści o charakterze informacyjnym, funkcjonujący pod adresem: www.ramowka.fm. 2. Administrator
Bardziej szczegółowoInstrukcja Obsługi STRONA PODMIOTOWA BIP
Instrukcja Obsługi STRONA PODMIOTOWA BIP Elementy strony podmiotowej BIP: Strona podmiotowa Biuletynu Informacji Publicznej podzielona jest na trzy części: Nagłówek strony głównej Stopka strony podmiotowej
Bardziej szczegółowoelektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej
elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej A Instrukcja użytkownika Instalacja usług wersja 1.1 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ul. Batorego 5, 02-591 Warszawa www.epuap.gov.pl
Bardziej szczegółowoSieci komputerowe cel
Sieci komputerowe cel współuŝytkowanie programów i plików; współuŝytkowanie innych zasobów: drukarek, ploterów, pamięci masowych, itd. współuŝytkowanie baz danych; ograniczenie wydatków na zakup stacji
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).
Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki
Bardziej szczegółowoI. Zakładanie nowego konta użytkownika.
I. Zakładanie nowego konta użytkownika. 1. Należy wybrać przycisk załóż konto na stronie głównej. 2. Następnie wypełnić wszystkie pola formularza rejestracyjnego oraz zaznaczyć akceptację regulaminu w
Bardziej szczegółowoWarszawska Giełda Towarowa S.A.
KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne
Załącznik Nr 1 do Zarządzenie Nr4/2011 Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku z dnia 20 maja 2011r. REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ
Bardziej szczegółowoNOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH
NOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej swoich członków. Do prowadzenia swych spraw stowarzyszenie może zatrudniać pracowników, w tym swoich
Bardziej szczegółowoUchwała Nr... Rady Miejskiej Będzina z dnia... 2016 roku
Uchwała Nr... Rady Miejskiej Będzina z dnia... 2016 roku w sprawie określenia trybu powoływania członków oraz organizacji i trybu działania Będzińskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Na podstawie
Bardziej szczegółowoRegu g l u a l min i n w s w pó p ł ó p ł r p acy O ow o iązuje od dnia 08.07.2011
Regulamin współpracy Obowiązuje od dnia 08.07.2011 1 1. Wstęp Regulamin określa warunki współpracy z firmą Hubert Joachimiak HubiSoft. W przypadku niejasności, prosimy o kontakt. Dane kontaktowe znajdują
Bardziej szczegółowoJĘZYK UML JAKO NARZĘDZIE MODELOWANIA PROCESU PROJEKTOWO-KONSTRUKCYJNEGO
JĘZYK UML JAKO NARZĘDZIE MODELOWANIA PROCESU PROJEKTOWO-KONSTRUKCYJNEGO Andrzej BAIER, Tomasz R. LUBCZYŃSKI Streszczenie: W ostatnich latach można zaobserwować dynamiczny rozwój analizy zorientowanej obiektowo.
Bardziej szczegółowoSystem zarządzania bazą danych (SZBD) Proces przechodzenia od świata rzeczywistego do jego informacyjnej reprezentacji w komputerze nazywać będziemy
System zarządzania bazą danych (SZBD) Proces przechodzenia od świata rzeczywistego do jego informacyjnej reprezentacji w komputerze nazywać będziemy modelowaniem, a pewien dobrze zdefiniowany sposób jego
Bardziej szczegółowoWaldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
Bardziej szczegółowoInstrukcja programu PControl Powiadowmienia.
1. Podłączenie zestawu GSM. Instrukcja programu PControl Powiadowmienia. Pierwszym krokiem w celu uruchomienia i poprawnej pracy aplikacji jest podłączenie zestawu GSM. Zestaw należy podłączyć zgodnie
Bardziej szczegółowoInsERT GT Własne COM 1.0
InsERT GT Własne COM 1.0 Autor: Jarosław Kolasa, InsERT Wstęp... 2 Dołączanie zestawień własnych do systemu InsERT GT... 2 Sposób współpracy rozszerzeń z systemem InsERT GT... 2 Rozszerzenia standardowe
Bardziej szczegółowoSKRÓCONA INSTRUKCJA OBSŁUGI ELEKTRONICZNEGO BIURA OBSŁUGI UCZESTNIKA BADANIA BIEGŁOŚCI
SKRÓCONA INSTRUKCJA OBSŁUGI ELEKTRONICZNEGO BIURA OBSŁUGI UCZESTNIKA BADANIA BIEGŁOŚCI 1. CO TO JEST ELEKTRONICZNE BIURO OBSŁUGI UCZESTNIKA (EBOU) Elektroniczne Biuro Obsługi Uczestnika to platforma umożliwiająca
Bardziej szczegółowoPrzypomnienie najważniejszych pojęć z baz danych. Co to jest baza danych?
Przypomnienie najważniejszych pojęć z baz danych. Co to jest baza danych? 1 Podstawowe pojęcia: 2 3 4 5 Dana (ang.data) najmniejsza, elementarna jednostka informacji o obiekcie będąca przedmiotem przetwarzania
Bardziej szczegółowoWZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA Rada Europy Strasburg, Francja SKARGA na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Artykułu 45-47 Regulaminu Trybunału 1 Adres pocztowy
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE NR 1
dnia 16.03.2016 r. ZAPYTANIE OFERTOWE NR 1 W związku z realizacją w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Tytuł projektu: Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoVLAN Ethernet. być konfigurowane w dowolnym systemie operacyjnym do ćwiczenia nr 6. Od ćwiczenia 7 należy pracować ć w systemie Linux.
VLAN Ethernet Wstęp Ćwiczenie ilustruje w kolejnych krokach coraz bardziej złożone one struktury realizowane z użyciem wirtualnych sieci lokalnych. Urządzeniami, które będą realizowały wirtualne sieci
Bardziej szczegółowoJak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach.
Jak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach. 1 PROJEKTY KOSZTOWE 2 PROJEKTY PRZYCHODOWE 3 PODZIAŁ PROJEKTÓW ZE WZGLĘDU
Bardziej szczegółowoArchiwum Prac Dyplomowych
Archiwum Prac Dyplomowych Instrukcja dla studentów Ogólna procedura przygotowania pracy do obrony w Archiwum Prac Dyplomowych 1. Student rejestruje pracę w dziekanacie tej jednostki uczelni, w której pisana
Bardziej szczegółowoProgram Google AdSense w Smaker.pl
Smaker.pl Program Google AdSense w Smaker.pl Pytania i odpowiedzi dotyczące programu Google AdSense Spis treści Czym jest AdSense... 2 Zasady działania AdSense?... 2 Jak AdSense działa w Smakerze?... 3
Bardziej szczegółowoSystem do kontroli i analizy wydawanych posiłków
System do kontroli i analizy wydawanych posiłków K jak KORZYŚCI C jak CEL W odpowiedzi na liczne pytania odnośnie rozwiązania umożliwiającego elektroniczną ewidencję wydawanych posiłków firma PControl
Bardziej szczegółowo1. Korzyści z zakupu nowej wersji... 2. 2. Poprawiono... 2. 3. Zmiany w słowniku Stawki VAT... 2. 4. Zmiana stawki VAT w kartotece Towary...
Forte Handel 1 / 8 Nowe funkcje w module Forte Handel w wersji 2011a Spis treści: 1. Korzyści z zakupu nowej wersji... 2 2. Poprawiono... 2 Nowe funkcje w module Forte Handel w wersji 2011 Spis treści:
Bardziej szczegółowoSieć komputerowa grupa komputerów lub innych urządzeo połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład:
Sieci komputerowe Sieć komputerowa grupa komputerów lub innych urządzeo połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład: korzystania ze wspólnych urządzeo, np.
Bardziej szczegółowoPKN ORLEN S.A. Elektroniczny słownik lub tłumacz multijęzyczny. Zapytanie ofertowe. Dotyczy: Wersja: 1.0 Data: 26.07.2010r.
PKN ORLEN S.A. Zapytanie ofertowe Dotyczy: Elektroniczny słownik lub tłumacz multijęzyczny. Wersja: 1.0 Data: 26.07.2010r. 1 1. KLAUZULA OCHRONY INFORMACJI Dostawca zobowiązuje się do traktowania wszelkich
Bardziej szczegółowoOpis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej
Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej 3.1 Informacje ogólne Program WAAK 1.0 służy do wizualizacji algorytmów arytmetyki komputerowej. Oczywiście istnieje wiele narzędzi
Bardziej szczegółowoProgram szkoleniowy Efektywni50+ Moduł III Standardy wymiany danych
Program szkoleniowy Efektywni50+ Moduł III 1 Wprowadzenie do zagadnienia wymiany dokumentów. Lekcja rozpoczynająca moduł poświęcony standardom wymiany danych. Wprowadzenie do zagadnień wymiany danych w
Bardziej szczegółowoWskazówki dotyczące przygotowania danych do wydruku suplementu
Wskazówki dotyczące przygotowania danych do wydruku suplementu Dotyczy studentów, którzy rozpoczęli studia nie wcześniej niż w 2011 roku. Wydruk dyplomu i suplementu jest możliwy dopiero po nadaniu numeru
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy)
Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy) 1. Wejście na stronę http://www.officemedia.com.pl strona główną Office Media 2. Logowanie do zakupowej części serwisu. Login i hasło należy
Bardziej szczegółowoPolityka prywatności strony internetowej wcrims.pl
Polityka prywatności strony internetowej wcrims.pl 1. Postanowienia ogólne 1.1. Niniejsza Polityka prywatności określa zasady gromadzenia, przetwarzania i wykorzystywania danych w tym również danych osobowych
Bardziej szczegółowoREGULAMIN SPORT MEETS ELEGANCE
REGULAMIN SPORT MEETS ELEGANCE Postanowienia ogólne 1. Wyzwanie Sport meets elegance ( wyzwanie ) jest organizowane przez Holmes Place Poland Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie
Bardziej szczegółowoWtedy wystarczy wybrać właściwego Taga z listy.
Po wejściu na stronę pucharino.slask.pl musisz się zalogować (Nazwa użytkownika to Twój redakcyjny pseudonim, hasło sam sobie ustalisz podczas procedury rejestracji). Po zalogowaniu pojawi się kilka istotnych
Bardziej szczegółowoKomunikat dla osób rozliczających umowy w sprawie nowego sposobu rozliczania umów w związku z likwidacją II fazy rozliczeń.
Cel wprowadzenia nowego modelu: Komunikat dla osób rozliczających umowy w sprawie nowego sposobu rozliczania umów w związku z likwidacją II fazy rozliczeń. 1. Unifikacja procesu rozliczeń w skali całego
Bardziej szczegółowoSpring MVC Andrzej Klusiewicz 1/18
Spring MVC pierwsza aplikacja Kod źródłowy aplikacji którą tworzę w niniejszym kursie jest do pobrania z adresu: http://www.jsystems.pl/storage/spring/springmvc1.zip Aplikacja jest tworzona w NetBeans,
Bardziej szczegółowoZdalne odnawianie certyfikatów do SWI
Zdalne odnawianie certyfikatów do SWI Instrukcja użytkownika Wersja 1.0 Strona 1 Spis treści Wstęp... 3 Dostęp do systemu... 4 Wymagania systemowe... 5 Instalacja certyfikatu użytkownika... 8 Sprawdzenie
Bardziej szczegółowoInstrukcja instalacji oraz wykorzystania podpisu cyfrowego
Instrukcja instalacji oraz wykorzystania podpisu cyfrowego Poniższy dokument został stworzony w celu zaznajomienia użytkowników komputerów osobistych pracujących w systemie Windows XP z możliwościami wykorzystania
Bardziej szczegółowoPODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA ENGLISH NEDERLANDS DEUTSCH FRANÇAIS ESPAÑOL ITALIANO PORTUGUÊS POLSKI ČESKY MAGYAR SLOVENSKÝ SAFESCAN MC-Software OPROGRAMOWANIE DO LICZENIA PIENIĘDZY SPIS TREŚCI WPROWADZENIE I
Bardziej szczegółowoCitiDirect EB - Mobile
CitiDirect Ewolucja Bankowości System bankowości elektronicznej dla firm Podręcznik Użytkownika CitiDirect EB - Mobile CitiService Pomoc Techniczna CitiDirect Tel. 0 801 343 978, +48 (22) 690 15 21 Poniedziałek-piątek
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01
Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01 1 Pytanie nr 1: Czy oferta powinna zawierać informację o ewentualnych podwykonawcach usług czy też obowiązek uzyskania od Państwa
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA NAUCZANIA PRZEDMIOTU RACHUNKOWOŚĆ SKOMPUTERYZOWANA" NA WYDZIALE ZARZĄDZANIA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
KONCEPCJA NAUCZANIA PRZEDMIOTU RACHUNKOWOŚĆ SKOMPUTERYZOWANA" NA WYDZIALE ZARZĄDZANIA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Grzegorz Bucior Uniwersytet Gdański, Katedra Rachunkowości 1. Wprowadzenie Rachunkowość przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoREJESTRATOR RES800 INSTRUKCJA OBSŁUGI
AEK Zakład Projektowy Os. Wł. Jagiełły 7/25 60-694 POZNAŃ tel/fax (061) 4256534, kom. 601 593650 www.aek.com.pl biuro@aek.com.pl REJESTRATOR RES800 INSTRUKCJA OBSŁUGI Wersja 1 Poznań 2011 REJESTRATOR RES800
Bardziej szczegółowoRozliczenia z NFZ. Ogólne założenia. Spis treści
Rozliczenia z NFZ Spis treści 1 Ogólne założenia 2 Generacja raportu statystycznego 3 Wczytywanie raportu zwrotnego 4 Szablony rachunków 4.1 Wczytanie szablonów 4.2 Wygenerowanie dokumentów rozliczenia
Bardziej szczegółowoOgłoszenie o zwołaniu Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia IDM Spółka Akcyjna w upadłości układowej z siedzibą w Krakowie na dzień 30 czerwca 2015 roku
Ogłoszenie o zwołaniu Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia IDM Spółka Akcyjna w upadłości układowej z siedzibą w Krakowie na dzień 30 czerwca 2015 roku Zarząd Spółki IDM Spółka Akcyjna w upadłości układowej
Bardziej szczegółowoOgłoszenie Zarządu o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Yellow Hat S.A. z siedzibą w Warszawie
Ogłoszenie Zarządu o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Yellow Hat S.A. z siedzibą w Warszawie Zarząd Yellow Hat S.A. z siedzibą w Warszawie, wpisanej do Rejestru Przedsiębiorców
Bardziej szczegółowoRozwiązywanie nazw w sieci. Identyfikowanie komputerów w sieci
Rozwiązywanie nazw w sieci Identyfikowanie komputerów w sieci Protokół TCP/IP identyfikuje komputery źródłowe i docelowe poprzez ich adresy IP. Jednakże użytkownicy łatwiej zapamiętają słowa niż numery.
Bardziej szczegółowoRegulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju
Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Art.1. 1. Zarząd Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju, zwanego dalej Stowarzyszeniem, składa się z Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika, Sekretarza
Bardziej szczegółowoZP/6/2015 WYKONAWCA NR 1 Pytanie 1 Odpowiedź: Pytanie 2 Odpowiedź: Pytanie 3 Odpowiedź: Pytanie 4 Odpowiedź: Pytanie 5 Odpowiedź:
30.04.2015 r. Działając zgodnie z treścią art. 38 ust. 1 i 2 Pzp, Zamawiający informuje, że w postępowaniu prowadzonym pod numerem ZP/6/2015, w dniu 29 kwietnia 2015 r., Wykonawcy złożyli pytania do treści
Bardziej szczegółowoAktualizacja CSP do wersji v7.2. Sierpień 2014
Aktualizacja CSP do wersji v7.2 Sierpień 2014 Co się stanie? Portal CSP będzie wyłączony od 28 sierpnia do poniedziałku 1 września na czas aktualizacji do nowej wersji Co to znaczy? Wygląd portalu ulegnie
Bardziej szczegółowoWarszawa, 08.01.2016 r.
Warszawa, 08.01.2016 r. INSTRUKCJA KORZYSTANIA Z USŁUGI POWIADOMIENIA SMS W SYSTEMIE E25 BANKU BPS S.A. KRS 0000069229, NIP 896-00-01-959, kapitał zakładowy w wysokości 354 096 542,00 złotych, który został
Bardziej szczegółowoPlatforma do obsługi zdalnej edukacji
Andrzej Krzyżak. Platforma do obsługi zdalnej edukacji Projekt platformy e-learningowej wykonanej w ramach pracy magisterskiej obejmował stworzenie w pełni funkcjonalnego, a zarazem prostego i intuicyjnego
Bardziej szczegółowoKancelaris - Zmiany w wersji 2.50
1. Listy Kancelaris - Zmiany w wersji 2.50 Zmieniono funkcję Dostosuj listę umożliwiając: o Zapamiętanie wielu widoków dla danej listy o Współdzielenie widoków między pracownikami Przykład: Kancelaria
Bardziej szczegółowoart. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),
Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Bardziej szczegółowoRegulamin Projektów Ogólnopolskich i Komitetów Stowarzyszenia ESN Polska
Regulamin Projektów Ogólnopolskich i Komitetów Stowarzyszenia ESN Polska 1 Projekt Ogólnopolski: 1.1. Projekt Ogólnopolski (dalej Projekt ) to przedsięwzięcie Stowarzyszenia podjęte w celu realizacji celów
Bardziej szczegółowoInstrukcja wprowadzania ocen do systemu USOSweb
Instrukcja wprowadzania ocen do systemu USOSweb Uwaga! Niniejsza instrukcja nie stanowi pe nego opisu wszystkich funkcji systemu USOSweb. Zawiera ona jedynie informacje niezb dne do pomy lnego wprowadzania
Bardziej szczegółowoDotyczy: Odnowa centrum wsi śegiestów poprzez budowę oświetlenia ulicznego wzdłuŝ drogi powiatowej 1517K w śegiestowie
Zp.271.14.2014 Muszyna, dnia 03 kwietnia 2014 r. Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna ul. Rynek 31 33-370 Muszyna Dotyczy: Odnowa centrum wsi śegiestów poprzez budowę oświetlenia ulicznego wzdłuŝ drogi
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowo