1 PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA OPIS OGÓLNYCH UWARUNKOWAŃ ROZWIĄZANIA GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ...4

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI: 1 PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA OPIS OGÓLNYCH UWARUNKOWAŃ ROZWIĄZANIA GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ Położenie gminy, warunki hydrogeologiczne, obszary chronione Istniejący system gospodarki wodno-ściekowej Problemy, będące podstawą do podjęcia działań BILANS ŚCIEKÓW KONCEPCJA ROZWIĄZANIA SYSTEMU KANALIZACYJNEGO ROZWIĄZANIA TECHNICZNE KOSZTY INWESTYCJI PRZEGLĄD DOSTĘPNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH DLA INWESTYCJI.25 SPIS TABEL: Tabela 1 Struktura działalności gospodarczej na terenie gminy Góra, stan na koniec 2008 r. 4 Tabela 2 Długość sieci sanitarnej na terenie gminy Góra...7 Tabela 3 Aktualny i perspektywiczny bilans ścieków na terenie opracowania...9 Tabela 4 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Czernina Dolna..10 Tabela 5 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Góra...11 Tabela 6 Bilans ilości ścieków dla oczyszczalni Osetno...12 Tabela 7 Bilans ładunków zanieczyszczeń ścieków dla oczyszczalni Osetno...12 Tabela 8 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla zlewni Osetno...12 Tabela 9 Bilans ilości ścieków dla oczyszczalni Wierzowice Wielkie...13 Tabela 10 Bilans ładunków zanieczyszczeń ścieków dla oczyszczalni Wierzowice Wielkie...13 Tabela 11 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla zlewni Wierzowice Wielkie...14 Tabela 12 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Wąsosz...14 Tabela 13 Miejscowości przewidziane do indywidualnego unieszkodliwiania ścieków...14 Tabela 14 Koszty netto dot. prac budowlano-montażowych dla poszczególnych zlewni...22 PPD Wrotech sp. z o.o. 1

2 1 PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Podstawą opracowania jest umowa nr WRI 43/2009 zawarta w dniu r. pomiędzy Gminą Góra, ul. Mickiewicza 1, Góra a Przedsiębiorstwem Projektowo- Doradczym Wrotech ul. Kunickiego 15, Wrocław. Opracowanie niniejsze stanowi koncepcję skanalizowania miejscowości na terenie gminy Góra Śląska, powiat górowski, województwo dolnośląskie, znajdujących się poza wyznaczonymi na terenie gminy aglomeracjami. W zakres koncepcji wchodzą 22 miejscowości, z których dla 12 przewiduje się odprowadzenie ścieków sanitarnych poprzez sieć kanalizacji sanitarnej. Dla pozostałych miejscowości o bardzo małej ilości mieszkańców przewidywane są oczyszczalnie przydomowe. Niniejsza koncepcja obejmuje następujące miejscowości gminy Góra: Bronów, Brzeżany, Glinka, Gola Górowska, Jastrzębia, Kietlów, Laskowa (Laskowice), Łagiszyn, Nowa Wioska, Osetno, Osetno Małe, Polanowo (Kalinówka), Radosław, Rogów Górowski, Ryczeń, Sławęcice, Strumienna, Ułanka, Wieruszowice, Wierzowice Małe, Wierzowice Wielkie, Żarki, które położone są poza wyznaczonymi aglomeracjami na terenie gminy Góra: aglomeracją Czernina Dolna, wyznaczoną Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego Nr 13 z dnia 27 października 2008 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Czernina Dolna, w skład której wchodzą następujące miejscowości z terenu gminy Góra: Chróścina, Czernina, Czernina Dolna, Czernina Górna, Ligota, Strumyk, Sułków, Witoszyce, aglomeracją Góra, wyznaczoną Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego Nr 14 z dnia 27 października 2008 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wyznaczenia aglomeracji: Długołęka, Dobroszyce, Działdowa Kłoda, Góra, Jelenia Góra, Krosnowice, Lubań, Miściwojów, Oława, Strzelin, Szklarska Poręba, Trzebinica, Wisznia Mała, Wojcieszów, Ząbkowice Śląskie, w skład której wchodzą następujące miejscowości: Góra, Stara Góra, Włodków Dolny, Kruszyniec, Borszyn Mały, Borszyn Wielki, Kłoda Górowska, Szedziec, Ślubów, Zawieścice, Grabowno. Ścieki z miejscowości Bronów planuje się skierować do sąsiedniej gminy Wąsosz ze względu na włączenie tej miejscowości do aglomeracji Wąsosz wyznaczonej Rozporządzeniem Nr 2 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 1 marca 2006 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji: Bardo, Jemielno, Kamienna Góra, Kowary, Kudowa Zdrój, Lubin, Oleśnica, Oldrzychowice Kłodzkie, Pieszyce, Wałbrzych, Wąsosz, Wińsko, Zawonia, Żmigród, Żukowice. Przedmiotowa koncepcja ma na celu określenie potrzeb i sposobu rozwiązania problemu uporządkowania gospodarki ściekowej w części gminy objętej opracowaniem. PPD Wrotech sp. z o.o. 2

3 Opracowanie zawiera: - opis ogólnych uwarunkowań sanitacji, w tym: funkcje gminy, warunki hydrogeologiczne, obszary chronione, istniejący system gospodarki wodno-ściekowej, problemy będące podstawą do podjęcia działań, - bilans ścieków, - koncepcję rozwiązania systemu kanalizacyjnego, - określenie rodzaju i wielkości planowanych oczyszczalni ścieków, - rozwiązania sieci kanalizacyjnej, - przykładowe rozwiązania w zakresie oczyszczania ścieków, - szacunkowe koszty inwestycji. Program sanitacji gminy Góra Śląska, po akceptacji, winien służyć za podstawę do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Dla realizacji konkretnych przedsięwzięć, na etapie przygotowania inwestycji należy wykonać niezbędne opracowania szczegółowe tj. - programy budowy poszczególnych oczyszczalni, - mapy sytuacyjno-wysokościowe w skalach 1:500 i 1:1000, - projekty budowlane dla poszczególnych zadań. Dla potrzeb opracowania koncepcji wykorzystano następujące materiały: - statystyka ludnościowa poszczególnych miejscowości gminy Góra - koncepcja skanalizowania gminy Góra opracowana przez WIN w Lesznie, 2007r. - mapy aglomeracji Góra i Czernina Dolna (skala 1 : ) - mapy gminy Góra (skala 1 : i 1 : ) - ekofizjografia gminy Góra - sprawozdania gospodarki wodno-ściekowej M-06 i OS-5 - informacje o sieciach wodno-kanalizacyjnych na terenie gminy - Plan Rozwoju Lokalnego i Plan Ochrony Środowiska Gminy Góra PPD Wrotech sp. z o.o. 3

4 2 OPIS OGÓLNYCH UWARUNKOWAŃ ROZWIĄZANIA GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ 2.1 Położenie gminy, warunki hydrogeologiczne, obszary chronione Gmina Góra położona jest w północnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie górowskim. Geograficznie gmina leży w zasięgu dwóch mezoregionów. Południowa część gminy należy do mezoregionu Pradoliny Głogowskiej, należącego do makroregionu Obniżenie Milicko-Głogowskie, natomiast środkowa i północna część gminy do mezoregionu Wysoczyzna Leszczyńska, należącego do makroregionu Nizina Południowowielkopolska. Obszar gminy obejmuje ha, z czego powierzchnia użytków rolnych wynosi ha, powierzchnia lasów i gruntów leśnych ha natomiast pozostałe grunty i nieużytki to ok ha. Rys. nr 1 Powiat górowski, województwo dolnośląskie Gmina Góra ma charakter przemysłowo-rolniczy. Przeważają małe gospodarstwa rolne. W gminie dominuje produkcja roślinna, mniejszą rolę odgrywa hodowla zwierząt. W gminie zarejestrowane są 1654 podmioty gospodarcze, w tym, w sektorze publicznym - 99 jednostek gospodarczych, natomiast w sektorze prywatnym podmiotów gospodarczych. Dominującą działalnością są usługi handlowe, obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, budownictwo oraz przetwórstwo przemysłowe. Strukturę prowadzonej działalności gospodarczej przedstawia tabela poniżej (podział wg sekcji PKD). Tabela 1 Struktura działalności gospodarczej na terenie gminy Góra, stan na koniec 2008 r. Wyszczególnienie (wg sekcji PKD) Ilość podmiotów Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 46 Przetwórstwo przemysłowe 127 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 2 PPD Wrotech sp. z o.o. 4

5 Budownictwo 212 Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego 568 Hotele i restauracje 19 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 55 Pośrednictwo finansowe 77 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne Edukacja 56 Ochrona Zdrowia i pomoc społeczna 78 Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna oraz pozostała 115 Źródło: GUS, Bank Danych Regionalnych Teren gminy w całości położony jest w zlewni rzeki Baryczy. Głównymi ciekami gminy oprócz rzeki Barycz są Rów Śląski i Rów Polski. Gmina nie jest bogata w wody stojące, na uwagę zasługuje jedynie zbiornik wodny Ryczeń, usytuowany na obszarach zalewowych na wschód od Baryczy. Na terenie gminy występują dwa piętra wodonośne: czwartorzędowe, tworzące główny zbiornik wód podziemnych oraz trzeciorzędowe. Na analizowanym obszarze zlokalizowano następujące tereny chronione: Obszar Chronionego Krajobrazu Obszar IV Dolina Baryczy Obszar Chronionego Krajobrazu Krzywińsko-Osiecki Użytek ekologiczny Chróścina. Gmina Góra ze względu na umiarkowanie zróżnicowaną rzeźbę terenu, zachowane w niektórych miejscach stosunkowo mało zmienione siedliska, a także występowanie w zachodniej części gminy korytarza ekologicznego wzdłuż doliny Baryczy, stanowi cenny i interesujący pod względem przyrodniczym obszar. Występują tu m.in. gatunki górskie np. dziki bez koralowy, olsza szara, gatunki o charakterze oceanicznym np. goździk kartuzek, kokorycz pusta, wiciokrzew pomorski oraz gatunki osiągające w Polsce granice swego występowania np. jałowiec pospolity, zawciąg pospolity. Ochroną prawną objęte jest ponad 50 % powierzchni gminy. Według Waloryzacji Przyrodniczej Gminy 23 gatunki roślin naczyniowych znajdują się pod ochroną, a 27 gatunków jest zagrożonych. Do najcenniejszych należą m.in.: ciemiężyk drobnokwiatowy, cis pospolity, goryczka wąskolistna, groszek błotny, grzybienie białe, kokorycz pustą, miodownik melisowaty. Wśród fauny, 151 gatunków objętych jest prawną ochroną, w tym 28 gatunków jest zagrożonych w Europie, a 85 gatunków zagrożonych lub rzadkich na obszarze Gminy Góra. Na uwagę zasługuje m.in.: czerwończyk nieparek, bielinek rukiewnik, kosternik leśniak, certa wpływająca do Baryczy na tarło, śliz, kumak nizinny, ropucha zielona, ropucha szara, rzekotka drzewna, bekas, błotniak stawowy, bocian czarny, brodziec samotny, wydra, bóbr europejski. W niedalekiej przyszłości Gmina planuje powołać dwa rezerwaty przyrody: Ryczeń i Obniżenie Śląskiego Rowu o łącznej powierzchni 280 ha, w celu ochrony kompleksów lasów łęgowych, olsów, podmokłych łąk oraz bagien z wieloma osobliwościami flory i fauny, jak również 27 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 430 ha. PPD Wrotech sp. z o.o. 5

6 2.2 Istniejący system gospodarki wodno-ściekowej Zaopatrzenie w wodę dla mieszkańców gminy Góra realizowane jest w oparciu o ujęcia wód podziemnych zlokalizowane w miejscowościach: Góra, Czernina, Ryczeń i Wierzowice Wielkie, będących źródłem wody dla wodociągów grupowych. Woda pochodzi z poziomu czwartorzędowego i trzeciorzędowego. Większość miejscowości z terenu gminy zaopatrywana jest w wodę przez system oparty o 4 stacje uzdatniania wody na ujęciach wód oraz sieć wodociągów grupowych w ww. miejscowościach. Natomiast 10 miejscowości tj. Borszyn Wielki, Bronów, Witoszyce, Chróścina, Radosław, Łagiszyn, Brzeżany, Polanowo, Nowa Wioska i Strumienna zasilane są z sieci wodociągowych eksploatowanych przez zakłady wodociągów sąsiednich gmin: Niechlów, Wąsosz oraz Bojanowo. Łączna długość sieci wodociągowych na terenie gminy Góra wynosi 163,0 km szt. przyłączy doprowadza wodę do budynków. Sieć wodociągowa powstawała w latach i obejmuje obecnie ponad 99% mieszkańców. Średnie zużycie wody na jednego mieszkańca wynosi 80 l/d. Na terenie gminy Góra funkcjonuje gminna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków komunalnych, zlokalizowana w miejscowości Góra, która obecnie obsługuje miejscowości Góra i Stara Góra z przysiółkiem Włodków Górny. Technologia oczyszczania ścieków przewiduje mechaniczne i dwustopniowe biologiczne oczyszczanie ścieków z usuwaniem związków biogennych. Unieszkodliwianie osadów następuje w procesie fermentacji metanowej (osad wstępny), stabilizacji tlenowej (osady wtórne i osad nadmierny) i mechanicznego odwadniania osadu na prasie taśmowej. W skład ciągu technologicznego wchodzą następujące urządzenia/obiekty: zlewnia fekalii, krata schodkowa, piaskownik Geigera, pompownia ścieków surowych, osadnik Imhoffa, złoża biologiczne, osadniki pośrednie, pompownia II, komory defosfatacji, komory denitryfikacji, komory osadu czynnego, osadniki wtórne, pompownia recyrkulacji osadu, pompownia osadu nadmiernego, komory stabilizacji osadu, zagęszczacze osadu, stacja odwadniania osadu, stacja dmuchaw, komora pomiarowa ścieków oczyszczonych, wylot do odbiornika. PPD Wrotech sp. z o.o. 6

7 Projektowana przepustowość oczyszczalni wynosi Qśrd =3700 m 3 /d (30266 RLM). Oczyszczalnia oczyszcza ścieki komunalne z miasta, dopływające do oczyszczalni miejską kanalizacją sanitarną oraz ścieki dowożone z terenów wiejskich. Na oczyszczalnię wraz ze ściekami bytowo-gospodarczymi trafiają również ścieki z zakładów przemysłowych tj.: - Przetwórstwo Mięsne Sp.j. Ubojnia, - Runoland Sp.j. (przetwórstwo surowców warzywnych, owocowych i runa leśnego), - PPUH A-LIMA-BIS Sp. z o.o. (produkcja proszku serwatkowego), - Spółdzielnia Mleczarska DEMI, - Pieczarkarnia Jan Pabierowski, - Pieczarkarnia Halina Sulima, - MIXT Sp. z o.o. (młyn) Wymienione wyżej zakłady, zlokalizowane w Górze, odprowadzają ścieki do miejskiej sieci kanalizacyjnej. Ścieki z zakładu Wędmas Sp. z o.o. w Chróścinie dowożone są na oczyszczalnię beczkowozem. Brak jest danych dotyczących stężeń zanieczyszczeń w ściekach z zakładów przemysłowych odprowadzających ścieki do oczyszczalni ścieków, jednak charakter prowadzonej produkcji oraz jakość ścieków dopływających do oczyszczalni wskazuje, iż mają one dużo wyższe ładunki zanieczyszczeń niż typowe ścieki bytowe. Obecnie średniodobowa ilość ścieków dopływających i dowożonych do oczyszczalni wg danych Operatora oczyszczalni (dane z I półrocza 2009 r.) wynosi 1872 m 3 /d. Stężenia zanieczyszczeń w ściekach surowych (bytowo-gospodarczych i przemysłowych) wg danych Operatora oczyszczalni przedstawiają się następująco (średnie z I półrocza 2009 r.): BZT mgo 2 /dm 3 CHZT 2544 mgo 2 /dm 3 zawiesina 1257 mg/dm 3 azot 126,4 mg/dm 3 fosfor 22,7 mg/dm 3 Stąd dobowy ładunek BZT w ściekach dopływających do oczyszczalni wynosi: 1872 m 3 /d x 1864 g/m 3 = 3489 kg/d. A zatem obecne obciążenie oczyszczalni równoważną liczbą mieszkańców RLM wynosi: RLM= Z powyższych danych wynika, że część biologiczna oczyszczalni ze względu na dopływ ścieków o wysokim ładunku zanieczyszczeń jest obecnie przeciążona. Na terenie gminy skanalizowane są miejscowości: Góra i Stara Góra z przysiółkiem Włodków Górny. Długości istniejącej sieci sanitarnej zestawiono poniżej: Tabela 2 Długość sieci sanitarnej na terenie gminy Góra Miejscowość Długość sieci sanitarnej (bez przykanalików) Połączenia do sieci kanalizacyjnej budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania [km] długość [km] liczba [szt.] Góra 27,20 11, Stara Góra, Włodków Górny 5,96 2, Źródło: dane TEKOM Sp. z o.o. w Górze Sieć kanalizacyjna w Górze została wybudowana przed 1994 rokiem, natomiast w Starej Górze i Włodkowie Górnym w roku Stopień skanalizowania gminy wynosi 62%, a PPD Wrotech sp. z o.o. 7

8 ilość wytwarzanych ścieków jest na poziomie analogicznym do średniego jednostkowego zużycia wody, tj. ok. 80 l/d na mieszkańca. Ponadto w miejscowości Gola Górowska eksploatowanych jest 30 przydomowych oczyszczalni ścieków. Operatorem oczyszczalni ścieków i sieci kanalizacyjnych na terenie gminy jest Technika Komunalna TEKOM Sp. z o.o. z siedzibą w Górze przy ul. Podwale 12a. 2.3 Problemy, będące podstawą do podjęcia działań Mieszkańcy obszaru objętego opracowaniem w chwili obecnej odprowadzają ścieki do zbiorników bezodpływowych (szamb) oraz nielegalnie do rowów przydrożnych, na łąki. Zły stan techniczny zbiorników (nieszczelność szamb), powoduje przedostawanie się szkodliwych substancji do gruntu. Korzystanie z szamba jest uciążliwe, kosztowne, a przede wszystkim niebezpieczne, gdyż w przypadku nieszczelności wraz z nieczystościami do gleby a stamtąd do wód gruntowych przedostają się wirusy i bakterie chorobotwórcze, które potem pojawiają się w wodzie pitnej, stając się przyczyną zachorowań ludzi i zwierząt. W czasie opróżniania szamb, transporcie nieczystości i zlewania ich w stacjach zlewnych wydzielają się odory zawierające siarkowodór, amoniak oraz bakterie i grzyby w postaci aerozoli. To nie tylko uciążliwość, ale i zagrożenie chorobami. Ponadto zanieczyszcza się ulice w czasie transportu wyciekami ze zbiorników, a także zanieczyszcza powietrze spalinami. Celem budowy kanalizacji sanitarnej na terenie gminy jest poprawa stanu środowiska. Realizacja inwestycji przyczyni się do zmniejszenia ilości zanieczyszczeń odprowadzanych w sposób niekontrolowany do gruntu i pobliskich cieków. Obecnie, na terenach nieskanalizowanych, tylko część wytwarzanych ścieków jest wywożona i oczyszczana na oczyszczalni. Pozostałe ścieki, trafiając do środowiska bez oczyszczenia, powodują jego degradację, zanieczyszczając cieki wodne i zbiorniki wody pitnej, przyczyniają się do zmniejszenia zdrowotności społeczeństwa oraz degradują obszary cenne pod względem przyrodniczym. PPD Wrotech sp. z o.o. 8

9 3 BILANS ŚCIEKÓW Na analizowanym terenie gminy Góra, objętym koncepcją, brak jest zakładów przemysłowych, za wyjątkiem drobnej wytwórczości i usług. Ścieki produkcyjne z tych obiektów stanowią niewielki procent całkowitej ilości powstających ścieków socjalnobytowych. W koncepcji przyjęto, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 31 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody, ilość ścieków sanitarnych w wielkości 100 dm 3 /mieszkańca na dobę. Na postawie Prognozy ludności na lata opracowanej przez GUS określono perspektywiczną liczbę ludności na obszarach wiejskich gminy Góra dla roku 2015 i Poniżej zestawiono maksymalną liczbę ścieków powstającą na terenie opracowania, tj. dla liczby mieszkańców w roku Tabela 3 Aktualny i perspektywiczny bilans ścieków na terenie opracowania Liczba ludności Jednostkowa Ilość ścieków Miejscowości aktualna perspektywa ilość L.p. gminy Góra ścieków maksymalnie Mk dm 3 /MK*d m 3 /d m 3 /d m 3 /h 1 Bronów ,9 24,0 3,0 2 Brzeżany ,3 16,2 19,6 2,4 3 Glinka , ,4 7,5 4 Jastrzębia ,4 25,3 30,5 3,8 5 Kietlów ,7 3,7 4,4 0,6 6 Laskowa ,7 2,6 3,2 0,4 7 Łagiszyn ,4 12,4 14,9 1,9 8 Nowa Wioska ,3 5,3 6,4 0,8 9 Osetno ,9 39,6 5,0 10 Osetno Małe ,1 3 3,7 0,5 11 Polanowiec ,8 1,8 2,2 0,3 12 Polanowo ,4 1,4 1,7 0,2 13 Radosław ,8 34,8 4,4 14 Rogów Górowski ,6 15,5 18,7 2,3 15 Ryczeń ,6 35,4 42,7 5,3 16 Sławęcice ,7 28,5 34,4 4,3 17 Strumienna ,4 13,3 16,1 2,0 18 Ułanka ,8 1,8 2,2 0,3 19 Wieruszowice ,1 4,1 4,9 0,6 20 Wierzowice Małe ,1 5,1 6,1 0,8 Wierzowice 21 Wielkie ,7 20,6 24,8 3,1 22 Żarki ,3 2,3 2,6 0,3 RAZEM ,7 329,9 397,9 49,7 Źródło: opracowanie własne PPD Wrotech sp. z o.o. 9

10 4 KONCEPCJA ROZWIĄZANIA SYSTEMU KANALIZACYJNEGO W koncepcji przyjęto scentralizowany system kanalizacji sanitarnej z uwagi na istniejącą zwartą i skupioną zabudowę wsi. Przyjęto budowę sieci w układzie grawitacyjno-tłocznym. Na podstawie układu topograficznego gminy oraz istniejącej i planowanej w ramach wyznaczonych aglomeracji infrastruktury gospodarki wodno-ściekowej wydzielono następujące zlewnie - grupowe systemy kanalizacji sanitarnej wraz z oczyszczalniami ścieków: 1. zlewnia Czernina Dolna z planowaną oczyszczalnią ścieków w Czerninie Dolnej dla mieszkańców aglomeracji Czernina Dolna, do której poprzez m. Witoszyce zostaną skierowane ścieki z m. Radosław, 2. zlewnia Góra z oczyszczalnią ścieków w Górze dla mieszkańców aglomeracji Góra, do której poprzez m. Góra zostaną skierowane ścieki z m. Brzeżany, Glinka, Jastrzębia, Łagiszyn, Sławęcice, Strumienna oraz poprzez m. Stara Góra - ścieki z m. Rogów Górowski, 3. zlewnia Osetno z planowaną oczyszczalnią ścieków w Osetnie dla mieszkańców m. Osetno i Ryczeń, 4. zlewnia Wierzowice Wielkie z planowaną oczyszczalnią ścieków w Wierzowicach Wielkich dla mieszkańców m. Wierzowice Wielkie. Ścieki z miejscowości Bronów planuje się skierować do sąsiedniej gminy Wąsosz ze względu na włączenie tej miejscowości do aglomeracji Wąsosz. Zlewnia Czernina Dolna Zlewnia obejmuje planowaną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną w Czerninie Dolnej wraz z kanalizacją sanitarną dla mieszkańców aglomeracji Czernina Dolna (Chróścina, Czernina, Czernina Dolna, Czernina Górna, Ligota, Strumyk, Sułków, Witoszyce) oraz m. Radosław. Przy projektowaniu oczyszczalni ścieków dla aglomeracji Czernina Dolna należy uwzględnić przyłączenie do planowanych sieci - kanalizacji w m. Radosław. Układ sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Czernina Dolna objętej opracowaniem zaprezentowano poniżej. Teren jest w całości zwodociągowany, urządzeń kanalizacyjnych brak. Na terenie miejscowości występuje skoncentrowana zabudowa jednorodzinna. Przebieg sieci grawitacyjnej o średnicy DN 200 mm planowany jest zgodnie z układem ulic w miejscowości. Może wystąpić potrzeba przetłoczenia części ścieków lokalnymi przewodami tłocznymi, co szczegółowo wskaże projekt techniczny kanalizacji. Tabela 4 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Czernina Dolna L.p. Miejscowość Liczba Mk Przewody Pompownie grawitacyjne tłoczne 200 mm 160 mm 63 mm 75 mm liczba wydajność mb mb mb mb szt. l/s 1. Radosław ,4; 0,8; 1,2 RAZEM Źródło: opracowanie własne PPD Wrotech sp. z o.o. 10

11 Zlewnia Góra Zlewnia obejmuje istniejącą oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną w Górze wraz z kanalizacją sanitarną dla mieszkańców aglomeracji Góra (Góra, Stara Góra, Włodków Dolny, Kruszyniec, Borszyn Mały, Borszyn Wielki, Kłoda Górowska, Szedziec, Ślubów, Zawieścice, Grabowno) oraz m. Brzeżany, Glinka, Jastrzębia, Łagiszyn, Sławęcice, Strumienna, Rogów Górowski. Jak przedstawiono w opisie stanu istniejącego gospodarki wodno-ściekowej, gminna oczyszczalnia ścieków w Górze ma rezerwę przepustowości hydraulicznej, natomiast jest przeciążona ładunkiem. Przed rozpoczęciem budowy kanalizacji sanitarnej w miejscowościach włączonych do zlewni należy rozwiązać ten problem poprzez ograniczenie ładunku przyjmowanego z zakładów przemysłowych (urządzenia podczyszczające) lub rozbudowę części biologicznej oczyszczalni. Układ sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Góra objętej opracowaniem zaprezentowano poniżej. Teren jest w całości zwodociągowany, urządzeń kanalizacyjnych brak. Na terenie miejscowości występuje skoncentrowana zabudowa jednorodzinna i wielorodzinna (budynki byłych PGR). Przebieg sieci grawitacyjnej o średnicy DN 200 mm planowany jest zgodnie z układem ulic w miejscowości. Może wystąpić potrzeba przetłoczenia części ścieków lokalnymi przewodami tłocznymi, co szczegółowo wskaże projekt techniczny kanalizacji. Tabela 5 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Góra Przewody Pompownie Liczba grawitacyjne tłoczne L.p Miejscowość Mk 200 mm 160 mm 63 mm 75 mm 90 mm 110 mm liczba wydajność mb mb mb mb mb mb szt. l/s 1. Jastrzębia Strumienna ,0 3. Sławęcice ,3; 0,6; 0,9; 1,2 4. Glinka ,0 5. Brzeżany ,8; 1,2 6. Łagiszyn ,5 7. Rogów Górowski ,6 RAZEM Źródło: opracowanie własne Zlewnia Osetno Zlewnia obejmuje planowaną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną w Osetnie wraz z kanalizacją sanitarną dla mieszkańców m. Osetno i Ryczeń. Planuje się oczyszczalnię ścieków Osetno dla potrzeb skutecznego unieszkodliwiania ścieków bytowo-gospodarczych dopływających siecią kanalizacyjną od mieszkańców miejscowości Osetno i Ryczeń. Bilans ilości ścieków i ładunków zanieczyszczeń przedstawiać się będzie następująco: PPD Wrotech sp. z o.o. 11

12 Tabela 6 Bilans ilości ścieków dla oczyszczalni Osetno Miejscowość Liczba mieszkańców Qdśr m 3 /d Qdmax m 3 /d Qhmax m 3 /h Osetno ,4 38,9 4,9 Ryczeń ,9 41,9 5,2 RAZEM ,3 80,8 10,1 Źródło: Obliczenia własne Tabela 7 Bilans ładunków zanieczyszczeń ścieków dla oczyszczalni Osetno L.p. Wskaźnik Ładunek jednostkowy zanieczyszczeń [g/mk*dobę] Całkowity ładunek zanieczyszczeń [g/dobę] 1 BZT ChZT Cr Zawiesina og Źródło: Obliczenia własne Z powyższych wyliczeń wynika, że dla ścieków powstających na terenie zlewni Osetno trzeba wybudować oczyszczalnię o następujących parametrach: Q = 80 m 3 /d, 673 RLM. Stężenia zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych w oczyszczalni Osetno nie mogą przekraczać dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków bytowych i komunalnych wprowadzanych do wód i do ziemi, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U Nr 137 poz. 984). Dla oczyszczalni ścieków komunalnych o RLM poniżej 2000 stężenia dopuszczalne wynoszą: BZT 5 40 g/m 3 ChZT Cr 150 g/m 3 Zawiesina og. 50 g/m 3. Układ sieci kanalizacyjnej dla zlewni Osetno zaprezentowano poniżej. Teren jest w całości zwodociągowany, urządzeń kanalizacyjnych brak. Na terenie miejscowości występuje skoncentrowana zabudowa jednorodzinna i wielorodzinna (budynki byłych PGR). Przebieg sieci grawitacyjnej o średnicy DN 200 mm planowany jest zgodnie z układem ulic w miejscowości. Może wystąpić potrzeba przetłoczenia części ścieków lokalnymi przewodami tłocznymi, co szczegółowo wskaże projekt techniczny kanalizacji. Tabela 8 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla zlewni Osetno Przewody Pompownie Liczba grawitacyjne tłoczne L.p. Miejscowość Mk 200 mm 160 mm 63 mm 75 mm liczba wydajność mb mb mb mb szt. l/s 1. Osetno Ryczeń ,7; 1,4 RAZEM Źródło: opracowanie własne PPD Wrotech sp. z o.o. 12

13 Zlewnia Wierzowice Wielkie Zlewnia obejmuje planowaną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną w Wierzowicach Wielkich wraz z kanalizacją sanitarną dla mieszkańców tej miejscowości. Planuje się oczyszczalnię ścieków Wierzowice Wielkie dla potrzeb skutecznego unieszkodliwiania ścieków bytowo-gospodarczych dopływających siecią kanalizacyjną od mieszkańców tej miejscowości. Bilans ilości ścieków i ładunków zanieczyszczeń przedstawiać się będzie następująco: Tabela 9 Bilans ilości ścieków dla oczyszczalni Wierzowice Wielkie Miejscowość Liczba mieszkańców Qdśr m 3 /d Qdmax m 3 /d Qhmax m 3 /h Wierzowice Wielkie ,3 24,4 3,0 RAZEM ,3 24,4 3,0 Źródło: Obliczenia własne Tabela 10 Bilans ładunków zanieczyszczeń ścieków dla oczyszczalni Wierzowice Wielkie L.p. Wskaźnik Ładunek jednostkowy zanieczyszczeń [g/mk*dobę] Całkowity ładunek zanieczyszczeń [g/dobę] 1 BZT ChZT Cr Zawiesina og Źródło: Obliczenia własne Z powyższych wyliczeń wynika, że dla ścieków powstających na terenie zlewni Wierzowice Wielkie trzeba wybudować oczyszczalnię o następujących parametrach: Q = 25 m 3 /d, 203 RLM. Stężenia zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych w oczyszczalni Wierzowice Wielkie nie mogą przekraczać dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków bytowych i komunalnych wprowadzanych do wód i do ziemi, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U Nr 137 poz. 984). Dla oczyszczalni ścieków komunalnych o RLM poniżej 2000 stężenia dopuszczalne wynoszą: BZT 5 40 g/m 3 ChZT Cr 150 g/m 3 Zawiesina og. 50 g/m 3. Układ sieci kanalizacyjnej dla zlewni Wierzowice Wielkie zaprezentowano poniżej. Teren jest w całości zwodociągowany, urządzeń kanalizacyjnych brak. Na terenie miejscowości występuje skoncentrowana zabudowa jednorodzinna i wielorodzinna. Przebieg sieci grawitacyjnej o średnicy DN 200 mm planowany jest zgodnie z układem ulic w PPD Wrotech sp. z o.o. 13

14 miejscowości. Może wystąpić potrzeba przetłoczenia części ścieków lokalnymi przewodami tłocznymi, co szczegółowo wskaże projekt techniczny kanalizacji. Tabela 11 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla zlewni Wierzowice Wielkie L.p Miejscowość Liczba Mk Przewody Pompownie grawitacyjne tłoczne 200 mm 160 mm 63 mm 90 mm liczba wydajność mb mb mb mb szt. l/s 1. Wierzowice Wielkie RAZEM Źródło: opracowanie własne Zlewnia Wąsosz Ścieki z miejscowości Bronów planuje się skierować do sąsiedniej gminy Wąsosz (poprzez m. Sułów Wielki do oczyszczalni ścieków w Wąsoszu) ze względu na włączenie tej miejscowości do aglomeracji Wąsosz. Układ sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Wąsosz na terenie gminy Góra tj. dla m. Bronów zaprezentowano poniżej. Teren jest w całości zwodociągowany, urządzeń kanalizacyjnych brak. Na terenie miejscowości występuje skoncentrowana zabudowa jednorodzinna i wielorodzinna. Przebieg sieci grawitacyjnej o średnicy DN 200 mm planowany jest zgodnie z układem ulic w miejscowości. Może wystąpić potrzeba przetłoczenia części ścieków lokalnymi przewodami tłocznymi, co szczegółowo wskaże projekt techniczny kanalizacji. Tabela 12 Charakterystyka układu sieci kanalizacyjnej dla części zlewni Wąsosz L.p. Miejscowość Liczba Mk Przewody Pompownie grawitacyjne tłoczne 200 mm 160 mm 63 mm 75 mm liczba wydajność mb mb mb mb szt. l/s 1. Bronów RAZEM Źródło: opracowanie własne Lokalne systemy unieszkodliwiania ścieków Objęcie osiedli wiejskich scentralizowanym systemem kanalizacji i oczyszczalni ścieków w niektórych przypadkach jest ekonomicznie nieuzasadnione z powodu rozproszonej i nielicznej zabudowy. Celem prawidłowego rozwiązania gospodarki ściekowej, spełniającej wymogi ochrony środowiska, niezbędne jest rozwiązanie tego problemu w skali lokalnej, przez indywidualne systemy unieszkodliwiania ścieków. W koncepcji do indywidualnego unieszkodliwiania ścieków bytowo-gospodarczych przewidziano następujące miejscowości: Tabela 13 Miejscowości przewidziane do indywidualnego unieszkodliwiania ścieków Lp. Miejscowość Liczba mieszkańców Liczba przydomowych oczyszczalni 1. Kietlów Laskowa (Laskowice) PPD Wrotech sp. z o.o. 14

15 3. Nowa Wioska Osetno Małe Polanowiec (Polanowice) Polanowo (Kalinówka) Ułanka Wieruszowice Wierzowice Małe Żarki Razem: Liczba przydomowych oczyszczalni ścieków w poszczególnych miejscowościach / przysiółkach może być różna ze względu na możliwość indywidualnego lub grupowego (kilka gospodarstw domowych) przyłączenia do takiej oczyszczalni. Jest to uzależnione z jednej strony od warunków terenowych (odległość poszczególnych domostw, ukształtowanie terenu, wielkość działki, poziom wód gruntowych, przepuszczalność podłoża) a z drugiej od porozumienia pomiędzy przyszłymi użytkownikami oczyszczalni. Koszt oczyszczalni obsługującej większą liczbę gospodarstw jest zwykle niższy niż koszty wyposażenia pojedynczych gospodarstw w indywidualne przydomowe oczyszczalnie ścieków. PPD Wrotech sp. z o.o. 15

16 5 ROZWIĄZANIA TECHNICZNE Sieci kanalizacyjne Do budowy sieci kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej proponuje się zastosować rury kanalizacyjne z PCV klasy SN8 lub rury dwuścienne z PP, łączone na uszczelki. Jako uzbrojenie kanałów proponuje się studzienki betonowe średnicy 1000 mm a na przyłączach kanalizacyjnych studzienki przyłączeniowe średnicy 425 mm z PCV. Planowaną kanalizację grawitacyjną przewiduje się układać zgodnie ze spadkami terenu przy zagłębieniu początkowym poniżej granicy przemarzania gruntu ok. 1,6 m. Po osiągnięciu maksymalnych zagłębień na poziomie ok. 3,5-4,5 m planuje się zastosowanie przepompowni sieciowych w celu przepompowania ścieków na mniejszą głębokość. Z uwagi na niewielką ilość ścieków kanalizacja grawitacyjna na obszarze miejscowości będzie miała średnicę 0,200 m oraz minimalny spadek dna kanału - 5. Sieć kanalizacji sanitarnej będzie wyposażona w studzienki rewizyjne, przewietrzniki, płuczki kanałowe. Z uwagi na przewidywany charakter przedsięwzięcia w postaci inwestycji liniowej, prowadzonej w większości przypadków w pasie drogowym nie jest wymagane szczególne zapewnienie dróg dojazdowych. W ramach prowadzenia inwestycji należy zlokalizować odpowiednie tereny przeznaczone pod place budowy oraz zapewnić ruch zamienny na czas prowadzenia robót. Kanalizacja grawitacyjna po wybudowaniu i rozpoczęciu eksploatacji nie wymaga strefy ochronnej. W niniejszej koncepcji przyjęto system tłoczny jako sposób na przesył ścieków w kierunku istniejącej / planowanych oczyszczalni. Kanały tłoczne przesyłowe planuje się wykonywać w wykopach otwartych, wąskoprzestrzennych i umocnionych. Rurociągi tłoczne mogą być układane płycej, tuż poniżej granicy przemarzania, tj. 1,40 m pod terenem licząc od górnej krawędzi rury. Przewody zostaną ułożone na podsypce z piasku grubości co najmniej 10 cm. W szczególnych warunkach (określonych po sporządzeniu dokumentacji hydrogeologicznej oraz na etapie wykonawstwa) może być wymagane zwiększenie podsypki lub wymiana i stabilizacja gruntu. Główne pompownie sieciowe na odcinkach tranzytowych obliczone są na maksymalny godzinowy dopływ ścieków. Przewiduje się zamontowanie dwóch pomp, pracujących w układzie 1P+1R. Pompownie lokalne mogą pracować z jedną pompą (ich praca będzie miała charakter impulsowy w zależności od ilości dopływających ścieków z obsługiwanego obszaru). Projektowane przepompownie ścieków są obiektami w pełni automatyzowanymi. Uruchamianie i zatrzymywanie pomp i urządzeń odbywać się będzie automatycznie w zależności od poziomu ścieków w studni zbiorczej pompowni oraz parametrów technologicznych na oczyszczalni. Sygnał o stanie pracy pomp i urządzeń oraz wszelkich awarii w ich funkcjonowaniu przesyłany będzie do centralnej dyspozytorni, niezależnie od tego stan awarii sygnalizowany będzie sygnałem świetlnym i dźwiękowym na zewnątrz obiektu. W skład standardowego wyposażenia wchodzi licznik czasu pracy pomp, w razie konieczności na rurociągu tłocznym może też być zamontowane urządzenie do pomiaru ilości pompowanych ścieków. PPD Wrotech sp. z o.o. 16

17 W przypadku skrzyżowania projektowanych sieci z istniejącym uzbrojeniem podziemnym należy odpowiednio zabezpieczyć miejsce kolizji oraz uzyskać zgodę właściciela uzbrojenia na jej wykonanie. Lokalne oczyszczalnie ścieków Dla uporządkowania gospodarki ściekowej na terenie gminy Góra uwzględniono budowę lokalnych oczyszczalni ścieków dla poszczególnych miejscowości lub grup miejscowości. Lokalne oczyszczalnie o dostępnym szerokim zakresie przepustowości hydraulicznej funkcjonują w oparciu o różnego rodzaju technologie. Poniżej zaprezentowano kilka z nich. Reaktory typu ELA przeznaczone są do stosowania: - na oczyszczalniach ścieków bytowo-gospodarczych, - przemysłowych o składzie jakościowym zbliżonym do ścieków bytowo-gospodarczych. Reaktory ELA mogą pracować przy znacznym udziale ścieków dowożonych. Reaktory biologiczne ELA produkowane są w 7 podstawowych modułach. W skład części biologicznej oczyszczalni może wchodzić od 1 do 4 rektorów z typoszeregu. Zakres przepustowości hydraulicznej wynosi 10 m 3 /d 350 m 3 /d. Oczyszczanie ścieków w reaktorach typu ELA odbywa się w układzie przepływowym przy wykorzystaniu dwufazowego osadu czynnego przebywającego kolejno: - w strefie niedotlenienia (komora niedotleniona w przypadku konieczności usuwania ze ścieków związków biogennych), - w strefie tlenowej (komora tlenowa), - w strefie sedymentacji (osadniki wtórne). Zastosowany w reaktorze dwufazowy osad czynny zapewnia wysokoefektywne usuwanie ze ścieków związków organicznych (BZT 5 ), azotu ogólnego. Usuwanie fosforu ze ścieków realizowane jest przez symultaniczne strącanie fosforu preparatem PIX. Urządzenia reaktora stanowią: - ruszt z dyfuzorami napowietrzania drobnopęcherzykowego, - pompa zatapialna wielofunkcyjna w komorze tlenowej, - mieszadło mechaniczne w komorze niedotlenionej. Pompa wielofunkcyjna i związana z nią instalacja zapewnia właściwą recyrkulację osadu czynnego do komory niedotlenionej, recyrkulację ścieków bogatych w azotany do komory niedotlenionej, odprowadzanie osadu czynnego z reaktora (jako czynnego-nadmiernego), usuwanie osadu czynnego ze szczeliny pomiędzy osadnikiem wtórnym a komorą tlenową. Reaktory wykonywane są w konstrukcji stalowej, zabezpieczonej antykorozyjnie. Zbiornik reaktora może być całkowicie zagłębiony w terenie lub wyniesiony ponad teren. Podstawowy element technologiczny reaktora stanowi kwadratowa w rzucie komora tlenowa (napowietrzania, nitryfikacji), z którą zespolone są komora niedotleniona (denitryfikacji) oraz osadniki wtórne. Dodatkowym wyposażeniem reaktora może być przykrycie od góry pokrywami, zapobiegające wychładzaniu jego zawartości zimą oraz wydzielaniu do otoczenia aerozoli z komory tlenowej. Reaktory typu ELA zapewniają oczyszczanie ścieków do parametrów zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi - także dla przypadku, gdy odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest jezioro lub sztuczny zbiornik wodny. PPD Wrotech sp. z o.o. 17

18 Oczyszczalnia ścieków oparta na technologii firmy Biovac A.S z Norwegii bazuje na procesach osadu czynnego w układzie SBR. Eksploatacja oczyszczalni uwarunkowana ilością dopływających ścieków może być etapowana, ze względu na modułowość i możliwość odrębności pracy reaktorów SBR. Część mechaniczną oczyszczalni stanowi: - pompownia ścieków konieczność zastosowania uzależniona głębokością posadowienia kanału doprowadzającego ścieki, - krata workowa lub urządzenie zblokowane sito + piaskownik, - zbiornik retencyjny z pompami zatapialnymi (2 szt.). W skład części biologicznej wchodzą: - reaktory wykonane z materiału PE lub PCW o dostępnych pojemnościach 5 90 m 3 każdy, umieszczone wewnątrz budynków (pojemności do 30 m 3 ) lub na zewnątrz (zbiorniki izolowane termicznie), - zbiorniki stabilizacji tlenowej osadu. Technologia oczyszczania ścieków obejmuje wstępne mechaniczne oczyszczanie ścieków, a następnie oczyszczanie biologiczne osadem czynnym w układzie SBR w fazach: napełnianie, mieszanie, napowietrzanie, sedymentacja, odpływ, przerwa. Układ taki zapewnia usuwanie związków organicznych, w miarę potrzeb nitryfikację związków azotu oraz denitryfikację metodami biologicznymi. Usuwanie związków fosforu, w miarę potrzeb wspomagane jest strącaniem chemicznym poprzez dawkowanie koagulantu do komór napowietrzania. Reaktory typu Biovac spełniają obowiązujące normy oczyszczania ścieków zarówno wg przepisów krajowych jak i przepisów Unii Europejskiej. Wskaźniki zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych dotrzymywane przez oczyszczanie Biovac są zgodne z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi. Typoszereg oczyszczalni typu Bioclere pozwala na efektywne i energooszczędne oczyszczanie ścieków od jednej rodziny do 2000 osób. Urządzenia Bioclere produkowane są w Polsce na licencji fińskiej. Proces biologicznego oczyszczania odbywa się na złożu zraszanym, którego wypełnienie stanowią specjalne kształtki HUFO. Oczyszczalnia Bioclere składa się z osadnika wstępnego, jednego lub dwóch złóż biologicznych oraz stopnia chemicznego, jeśli wymagana jest redukcja związków fosforu. Oczyszczone ścieki mogą być odprowadzane bezpośrednio do gruntu lub cieków wodnych, spełniając wymagania ochrony środowiska. Poprawnie zainstalowana oczyszczalnia ścieków gwarantuje długi okres bezawaryjnej eksploatacji. Izolacja termiczna obudowy zapewnia niewrażliwość złoża na zmiany temperatury zewnętrznej. Oczyszczalnia charakteryzuje się trwałością i łatwością w eksploatacji z uwagi na prostą konstrukcję, w której jedynymi ruchomymi częściami są mała pompa i wentylator. Nie ma elementów podatnych na korozję. Oczyszczalnia jest niewrażliwa na zmiany przepływów ścieków w ciągu dnia, jak również na kilkudniowy, całkowity brak ich dopływu. W okresach dłuższego postoju należy oczyszczalnię wyłączyć i włączyć, gdy będzie znowu potrzebna. Zarówno włączanie jak i wyłączanie nie wymaga specjalistycznego nadzoru. PPD Wrotech sp. z o.o. 18

19 Przydomowe oczyszczalnie ścieków Przydomowe oczyszczalnie ścieków służą do oczyszczania ścieków bytowo - gospodarczych z gospodarstw indywidualnych na terenach nieskanalizowanych. Oczyszczanie ścieków w przydomowej oczyszczalni ścieków jest kombinacją metody mechanicznej oraz biologicznej beztlenowej i tlenowej. Przydomowe oczyszczalnie składają się z następujących elementów (na podstawie oferty firmy Mirmax): - osadnika gnilnego z filtrem doczyszczającym z polietylenu (HDPE), - studzienki rozdzielczej wykonanej z polietylenu z wylotem o śr. 110 mm i pięcioma wylotami o średnicy 110 mm fabrycznie zaślepionymi; studzienka posiada odpowiednio ukształtowane dno zapewniające energię i równomierny rozpływ podczyszczonych ścieków do poszczególnych nitek drenażu, - studzienki zbiorczej wykonanej jak studzienka rozdzielcza, służącej do połączenia poszczególnych nitek drenażu rozsączającego celem napowietrzenia ścieków. Do studzienki dołączony jest kominek napowietrzający, który powinien być wyniesiony ponad powierzchnię terenu. - drenażu rozsączającego wykonanego z rur kanalizacyjnych PCV o średnicy 110 mm; rury posiadają nacięcia o szerokości 6 mm co 200 mm, - elementów przyłączeniowych rur kanalizacyjnych (kolanka, złączki PCV o średnicy 110 mm), - geowłókniny separującej złoże filtracyjne od przykrywającego go gruntu i chroniącej je przed zamuleniem. Podczyszczanie ścieków zachodzi w osadniku gnilnym za pomocą bakterii beztlenowych i grawitacyjnego oddzielania cząsteczek. Na dnie osadnika tworzy się osad, który ulega fermentacji, w czasie której zanieczyszczenia rozkładane są na substancje rozpuszczalne i na nierozpuszczalne czyli mineralne. Na powierzchni tworzy się kożuch z lżejszych zanieczyszczeń od wody np. tłuszczów oraz innych pływających cząsteczek. Podczyszczone ścieki po przejściu przez filtr odprowadzane są poprzez studzienkę rozdzielczą do złoża rozsączającego. Drugi stopień oczyszczania polega na odprowadzaniu ścieków z osadnika i poddania procesom tlenowego oczyszczania ścieków. Do tego służy drenaż rozsączający. W drenażu ścieki są oczyszczane w wyniku procesów biologicznych i chemicznych. Absorpcja zanieczyszczeń na powierzchni cząstek gruntu powoduje rozwój mikroorganizmów tworzących tzw. błonę biologiczną. Mikroorganizmy te dokonują rozkładu zanieczyszczeń organicznych na stałe i gazowe produkty nieorganiczne. Oczyszczalnia jest urządzeniem praktycznie bezobsługowym, należy jedynie raz na rok dokonać kontroli stanu filtra i jego przepłukania oraz kontroli poziomu osadu z ewentualnym opróżnieniem. Dobrze wykonany drenaż zapewnia redukcję ok. 95 % zanieczyszczeń. Przydomowa oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym może być stosowana tylko i wyłącznie w gruntach dobrze przepuszczalnych (od żwiru do glin piaszczystych). Dodatkowo muszą być spełnione następujące warunki: - poziom wód gruntowych na danym terenie musi być min. 1,5 m poniżej dolnej krawędzi drenów rozsączających, - odległość osadnika od ujęcia wody min. 15 m, od granicy działki min. 2 m, PPD Wrotech sp. z o.o. 19

20 - odległość drenażu rozsączającego od ujęcia wody min. 30 m, od granicy działki min. 2 m. W zależności od poziomu wód gruntowych i rodzaju gruntu stosuje się: - drenaż rozsączający z odprowadzeniem do gruntu, - drenaż rozsączający w nasypie (wysoki poziom wód gruntowych), - filtr piaskowy o przepływie pionowym (grunt trudno przepuszczalny). Schematy dla tych wariantów zaprezentowano poniżej (za ofertą firmy Mirmax). PPD Wrotech sp. z o.o. 20

21 Na rynku znajdują się również oczyszczalnie przydomowe, w których procesy oczyszczania zachodzą w komorach biologicznych (POŚ z osadem czynnym lub złożami biologicznymi). PPD Wrotech sp. z o.o. 21

22 6 KOSZTY INWESTYCJI Na całkowite koszty inwestycji składają się: prace terenowe, prace projektowe, koszty prac budowlano-montażowych, koszty nadzorów inwestorskich, podatek VAT. Prace terenowe obejmują prace geodezyjne, geologiczne i wszelkie ekspertyzy związane z przygotowaniem terenu do realizacji, a leżące zgodnie z procedurą budowlaną po stronie zamawiającego. Koszty tych prac oszacowano na poziomie 22,85 tys. zł netto proporcjonalnie do wartości prac głównych, co stanowi 1% wartości rzeczowego majątku trwałego. Prace projektowe obejmują koszty wykonania projektów poszczególnych przedsięwzięć. Koszty prac projektowych oszacowano na poziomie 68,5 tys. zł netto proporcjonalnie do wartości prac głównych, co stanowi 3% wartości rzeczowego majątku trwałego. Koszty zostały przyjęte na podstawie wartości osiąganych w przetargach na wykonanie projektów dla podobnych inwestycji. Koszty prac budowlano-montażowych Przedstawione koszty prac budowlano-montażowych zostały opracowane w oparciu o szacunki koncepcyjne. Dla ustalenia cen jednostkowych wykorzystano biuletyn Sekocenbudu BCO cz.ii, II kwartał 2009, dla ustalenia cen jednostkowych przepompowni cennik INWAP Brzeg oraz dla ustalenia cen jednostkowych oczyszczalni lokalnych cennik GALEKO Wrocław. Przy kalkulacji założono: - rozbiórkę i odtworzenie nawierzchni w pasie wykopów dla kanałów i rurociągów tłocznych; - prowadzenie przyłączy poza pasem jezdni; - nawierzchnię z mieszanek mineralno-bitumicznych; - studnie rewizyjne z kręgów betonowych fi 1200 co 40 m. Tabela 14 Koszty netto dot. prac budowlano-montażowych dla poszczególnych zlewni Nazwa zadania Ilość Cena jednostkowa Koszt ZLEWNIA GÓRA 1 Kanalizacja wsi Jastrzębia 252 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł zł 2 Kanalizacja wsi Strumienna 132 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 110 mb ,84 zł zł przepompownia 5,0 dm 3 /s H=6,0 kpl ,43 zł zł zł PPD Wrotech sp. z o.o. 22

23 3 Kanalizacja wsi Sławęcice 281 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 90 mb ,11 zł zł przepompownia 0,3 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł przepompownia 0,6 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł przepompownia 0,9 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł przepompownia 1,2 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł zł 4 Kanalizacja wsi Glinka 493 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 90 mb ,11 zł zł przepompownia 2,0 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł zł 5 Kanalizacja wsi Brzeżany 162 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 75 mb ,22 zł zł przepompownia 0,8 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł przepompownia 1,2 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł zł 6 Kanalizacja wsi Łagiszyn 122 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 63 mb ,33 zł zł przepompownia 0,5 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł zł 7 Kanalizacja wsi Rogów Górowski 155 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 63 mb ,33 zł zł przepompownia 0,6 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł zł RAZEM ZLEWNIA GÓRA zł ZLEWNIA CZERNINA DOLNA 8 Kanalizacja wsi Radosław 285 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 63 mb ,33 zł zł przepompownia 0,4 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł przepompownia 0,8 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł przepompownia 1,2 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł zł RAZEM ZLEWNIA CZERNINA DOLNA zł ZLEWNIA OSETNO 9 Kanalizacja wsi Osetno 329 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł Budowa lokalnej oczyszczalni ścieków 80 m 3 /d kpl ,76 zł zł zł PPD Wrotech sp. z o.o. 23

24 10 Kanalizacja wsi Ryczeń 351 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł rurociągi tłoczne dz 75 mb ,22 zł zł przepompownia 0,7 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł przepompownia 1,4 dm 3 /s H=6,0 kpl ,19 zł zł zł RAZEM ZLEWNIA OSETNO zł ZLEWNIA WIERZOWICE WIELKIE 11 Kanalizacja wsi Wierzowice Wielkie 204 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł Budowa lokalnej oczyszczalni ścieków 25 m 3 /d kpl ,70 zł zł zł RAZEM ZLEWNIA WIERZOWICE WIELKIE zł ZLEWNIA WĄSOSZ 12 Kanalizacja wsi Bronów 196 Mk kanały 0,20 mb ,24 zł zł przyłącza 0,16 mb ,93 zł zł zł RAZEM ZLEWNIA WĄSOCZ zł RAZEM zł Źródło: opracowanie własne Koszty nadzorów inwestorskich Przewiduje się zlecanie w drodze przetargu nadzoru inwestorskiego nad realizacją inwestycji. Koszty nadzorów inwestorskich oszacowano na poziomie 68,5 tys. PLN netto. Stanowi to poziom 3% wartości robót głównych. Podatek VAT W przypadku przedmiotowego przedsięwzięcia, w sytuacji realizacji inwestycji przez Gminę Góra, VAT jako element wydatków niemożliwy do rozliczenia z przyszłych wpływów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT stanowi koszt z punktu widzenia kwalifikowalności nakładów, jak również elementu środków trwałych. Zatem do cen wskazanych powyżej należy dodać podatek VAT stawka 22%. PPD Wrotech sp. z o.o. 24