LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO NA ROK SZKOLNY 2008/2009

Transkrypt

1 LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO NA ROK SZKOLNY LITERATURA 1. Emigrant jako bohater literacki. Scharakteryzuj go, analizując utwory z różnych epok. 2. To się czyta dzisiaj modni pisarze, modne książki. Omów temat, analizując i interpretując utwory spoza szkolnego kanonu lektur. 3. Groteska jako sposób wyrażania w literaturze tragiczności świata. Omów na przykładach wybranych utworów. 4. Naturalistyczne i symboliczne obrazy w utworach S. Żeromskiego i W. Reymonta. Omów ich funkcje na 5. Omów genezę dramatu i jego przemiany na przestrzeni wieków. 6. Motto, tytuł, ostatnia scena jako klucz do odczytania dzieła. Zinterpretuj wybrane utwory. 7. Dziennik pisarza jako źródło wiedzy o epoce i autorze. Zinterpretuj wybrane utwory, uwzględniając kontekst epoki. 8. Portrety i karykatury Polaków w literaturze. Analizując utwory z dwóch epok, omów sposoby kreowania postaci i ich role w utworze. 9. Manifesty programowe kolejnych pokoleń artystycznych i grup literackich oraz ich realizacje literackie. Omów temat na podstawie wybranych przykładów. 10. Autobiografia jako tworzywo literackie. Omów temat na wybranych 11. Rosja w oczach swoich pisarzy. Porównaj i oceń sposób mówienia o państwie i społeczeństwie, analizując wybrane przykłady. 12. Mowa ezopowa. Omów zjawisko, analizując celowo wybrane utwory XIX i XX wieku. 13. Motyw dworu w literaturze. Omów temat, przywołując utwory z różnych epok literackich. 14. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych 15. Na podstawie wybranych baśni polskich wykaż paraboliczny charakter tego gatunku. 16. Na podstawie analizy i interpretacji wybranych utworów zaprezentuj różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. 17. Kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Porównaj funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach XIX i XX wieku. 1

2 18. Na podstawie analizy wybranych utworów wykaż nowatorstwo formalne i tematyczne literatury faktu. 19. Motyw szkoły w literaturze. Analizując wybrane utwory, przedstaw różne sposoby jego funkcjonowania. 20. Treść i forma literackich manifestów programowych. Porównaj przykłady z różnych epok. 21. Wpływ domu rodzinnego na tożsamość człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 22. Konflikt racji rodziców i dzieci w literaturze. Analizując wybrane utwory, przedstaw przyczyny i skutki tego zjawiska. 23. Paradoks w poezji W. Szymborskiej i wierszach poetów barokowych. Porównaj na wybranych przykładach mechanizm zastosowania tego środka wyrazu i jego funkcję światopoglądową. 24. Jaką prawdę o bohaterach literackich poznajemy na podstawie przedmiotów, którymi się otaczają? Omów problem, interpretując przykłady z realistycznej prozy trzech różnych okresów literackich. 25. Rozmowy z samym sobą. Monologi bohaterów z dzieł literackich reprezentujących różne epoki i gatunki literackie. Interpretując celowo wybrane przykłady, porównaj okoliczności życiowe, w których rodzą się refleksje oraz formę ich ekspresji. 26. Odwołując się do utworów Zbigniewa Herberta i Czesława Miłosza omów nurt poetyckiej moralistyki. 27. Człowiek współczesny poszukujący wartości nadających sens życiu. Rozważ problem na podstawie wybranych utworów literackich. 28. Historia jako temat polskiej epiki XIX i XX wieku. Omów temat, analizując wybrane utwory. 29. Świat uczuć bohaterów romantycznych. Omów temat odwołując się do utworów literackich. 30. Konflikt ojca i syna w literaturze. Rozważ jego przyczyny i konsekwencje, posłuż się odpowiednimi przykładami. 31. Odwołując się do wybranych utworów lirycznych noblistów polskich, omów rolę poety we współczesnym świecie. 32. Buntownik i jego różne literackie wcielenia. Rozwiń temat na 33. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza (np. J. Kochanowskiego, A. Mickiewicza, F. Kafki i innych). Rozwiń temat analizując utwory wybranego twórcy. 34. Everyman jako typ bohatera literackiego. Omów temat na 35. Polaków portret własny w literaturze XVII i XVIII w. Omów temat na wybranych 36. Jak przenikały do literatury najpopularniejsze motywy mitologiczne? Wskaż na 2

3 37. Sztuka epistolarna jako rodzaj wypowiedzi literackiej. Omów temat na 38. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych utworów. 39. Portrety nauczycieli w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranej literatury. 40. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj wykorzystywane w nich środki wyrazu. 41. Motyw ojca w literaturze. Omów na podstawie literatury polskiej i powszechnej. 42. Bohaterowie literatury czasów niewoli. Odwołując się do wybranych utworów literackich dokonaj ich prezentacji i oceny. 43. Miłość i nienawiść w jaki sposób uczucia i emocje kształtują zachowanie wybranych bohaterów literackich różnych epok? Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 44. Dokonaj analizy środków literackich, za pomocą których twórcy okresu oświecenia i pozytywizmu realizowali funkcję dydaktyczną literatury. 45. Realizacja programu zawartego w Romantyczności. Omów temat odwołując się do innych utworów Adama Mickiewicza. 46. Bunt jako postawa niezgody na świat. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich. 47. Odwołując się do wybranych tekstów, przedstaw dramat pokolenia apokalipsy spełnionej ukazany w literaturze XX wieku. 48. Dramat człowieka uwikłanego w swój czas historyczny. Omów temat w odniesieniu do utworów literackich różnych epok. 49. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich. 50. Odwołując się do wybranych utworów, omów koncepcję poety i poezji w twórczości romantyków i Tadeusza Różewicza. 51. Okrucieństwo i pogarda człowieka wobec człowieka ujawniona przez systemy totalitarne. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich. 52. Odwołując się do wybranych lektur, omów różne modele patriotyzmu przedstawione w literaturze. 53. Odwołując się do wybranych utworów literackich, omów problem odpowiedzialności i wierności własnym zasadom. 54. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj na wybranych przykładach sposoby i cele tego literackiego zjawiska. 55. Od Juliusza Verne'a do Stanisława Lema - analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science fiction. 3

4 56. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów problem na 57. Dom rodzinny idealizowany i karykaturalnie przedstawiony. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich. 58. Literatura faktu i parabola jako dwa sposoby mówienia o współczesności. Omów temat na 59. Dylematy moralne osób sprawujących władzę. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 60. Dialog twórców literatury z filozofami. Omów temat na przykładach wybranych dzieł literackich. 61. Wolna i zniewolona, w marzeniach i w rzeczywistości, ale zawsze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich. 62. Przedstaw podmiot liryczny wierszy Kazimierza Przerwy Tetmajera jako wyraziciela niepokojów człowieka z przełomu wieków XIX i XX. 63. Postacie mitologiczne jako symbole wartości uniwersalnych. Omów na 64. Rola zwierząt w literaturze. Omów na podstawie wybranych utworów. 65. Arkadyjska przestrzeń, odrzucona wartość, źródło konfliktów. Przedstaw literackie obrazy domu. 66. Postacie biblijne jako symbole wartości uniwersalnych. Omów na 67. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach. 68. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze omów sposoby ich przedstawiania. 69. Twórcy współcześni wobec totalitaryzmu i nowej wiary. Omów problem w odniesieniu do wybranych utworów literackich. 70. Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia. Przedstaw widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej. 71. Porównaj światopogląd średniowiecznego rycerza, renesansowego humanisty i siedemnastowiecznego Sarmaty, odwołując się do wybranych utworów literackich. 72. Obrazy Boga w literaturze. Omów na 73. Historia i jej literackie przetworzenia. Odwołaj się do utworów interpretujących oraz odtwarzających wydarzenia historyczne. 74. Średniowieczna religijność a sposoby postrzegania i przedstawiania Boga w literaturze następnych stuleci. Przedstaw na 75. Wizje Apokalipsy przeczuwanej a nieodwracalna katastrofa Apokalipsy spełnionej. Odnieś się do sposobu interpretowania dziejów w wybranych utworach. 4

5 76. Przejawy nietolerancji w wybranych utworach różnych epok. Zaprezentuj przyczyny zjawiska, skutki. 77. Obraz zaświatów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj na przykładach utworów z różnych epok. 78. Przedstaw charakter kultury ziemiańskiej na przykładzie wybranych utworów z polskiej literatury różnych epok. 79. Motywy autobiograficzne w literaturze. Omów zagadnienie w odniesieniu do wybranych utworów z różnych epok. 80. Artysta jako bohater literacki. Przedstaw i porównaj różne sposoby oraz znaczenie kreacji tej postaci w wybranych utworach różnych epok. 81. Przedstaw funkcjonowanie naturalizmu w wybranych utworach literackich XIX i XX wieku. 82. Fraszka jako forma wypowiedzi artystycznej. Omów zagadnienie na 83. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX wieku. 84. Inspiracje biblijne w literaturze renesansu i literaturze współczesnej. Scharakteryzuj je, analizując wybrane utwory. 85. Tradycje eposu homeryckiego w literaturze polskiej. Omów na 86. Atrakcyjność poetyki przypowieści w literaturze różnych epok. Omów na 87. Praca jako błogosławieństwo i przekleństwo. Omów temat na wybranych przykładach literackich. 88. Różnorodne ujęcia motywu arkadii w literaturze. Omów na 89. Różne przejawy tradycji czarnoleskiej w poezji polskiej XX wieku. Rozwiń temat na przykładach wybranych utworów. 90. Sarmatyzm wzorce i ostrzeżenia. Rozwiń temat na przykładach wybranych utworów literackich. 91. Żart, śmiech, satyra jako wyraz dezaprobaty wobec rzeczywistości w literaturze dwu epok. Omów na przykładach wybranych utworów. 92. Paraboliczność jako sposób interpretowania rzeczywistości w literaturze XX wieku. Omów problem na 93. Literackie wizje rodziny ukształtowane w różnych epokach. Omów sposoby twórcze analizując przykłady. 94. Subiektywne postrzeganie świata: pamiętniki w literaturze. Omów na 95. Literackie powroty do arkadii młodości. Odwołując się do wybranych utworów dziewiętnastego wieku, porównaj różne sposoby ich ujęcia. 96. Sposoby kreowania bohatera we współczesnym dramacie polskim. Rozwiń temat na 5

6 97. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na 98. Realizm, symbolizm, groteska różne sposoby przedstawiania rzeczywistości w literaturze. Omów na 99. Maska i kostium jako sposoby kontaktu pisarza z czytelnikiem. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich Modlitwa jako wyraz przeżyć subiektywnych i stały gatunek literacki w liryce dawnej i współczesnej. Omów na 101. Ambitne, potulne, szaleńczo kochające. Przedstaw wizerunki żon w literaturze polskiej i obcej Kostium historyczny w utworze literackim. Omów jego funkcje w wybranych utworach literackich z różnych epok Motyw snu i sposoby jego ujęcia w literaturze różnych epok. Omów na 104. Zaprezentuj, odwołując się do wybranych utworów, obraz totalitaryzmu w literaturze XX wieku Przedstaw poezję dwudziestolecia międzywojennego jako wyraz charakteru epoki Różne odmiany satyry. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych utworów literackich z różnych epok Scharakteryzuj i skomentuj wymowę wielkich monologów bohaterów wybranych tragedii Szekspira Funkcja fantastyki literackiej. Omów zagadnienie na 109. Różne sposoby konstruowania czasu w epice. Omów zagadnienie na 110. Groteska jako sposób wyrażania w literaturze tragiczności świata. Omów na przykładach wybranych utworów Człowiek wobec Boga. Przedstaw różne ujęcia tego motywu w wybranych dziełach literackich Twórcy dwóch dowolnie wybranych epok w poszukiwaniu recepty na szczęśliwe życie. Omów temat, analizując dobrane dzieła Poeci dwóch wybranych epok wobec przemijania i śmierci Różne prezentacje sylwetek uczniów i nauczycieli w literaturze różne sposoby pisania o szkole. Przedstaw je, analizując wybrane utwory Porównaj portrety dziecka szczęśliwego i nieszczęśliwego w wybranych utworach literackich różnych epok Pisarz jako świadek swojej epoki. Omów problem na wybranych 117. Systemy totalitarne i ich konsekwencje jako temat literatury. Omów na 118. Od paraboli do groteski, od psychologicznej analizy do dokumentowania ludzkich zachowań. Przedstaw sposoby przedstawiania człowieka i jego losu w wybranych utworach literackich Koncepcje osobowości poety i roli poezji. Przedstaw na podstawie wybranych utworów literackich. 6

7 120. Związki literatury i filozofii. Przedstaw na 121. Literatura w służbie ideologii. Ukaż zjawisko na przykładzie twórczości wybranego autora lub autorów Radość życia jej źródła i przejawy. Analiza porównawcza wybranych utworów literatury Problemy moralne człowieka współczesnego. Omów temat w oparciu o wybrane utwory literackie Różne modele artysty w literaturze XIX i XX wieku. Omów na 125. Obrazy polskiej wsi i odbicie problemów jej mieszkańców. Omów różne sposoby ich kreowania na przykładach utworów z wybranych epok Różne modele życia literackich par małżeńskich. Omów ich funkcje i sposób kreowania Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów na 128. Romantyczna i pozytywistyczna koncepcja służenia ojczyźnie. Porównaj je analizując wybrane przykłady z literatury Różne ujęcia motywu pielgrzyma w literaturze. Omów na 130. Motyw miasta w literaturze XIX i XX wieku. Omów jego funkcje i sposób przedstawienia, odwołując się do wybranych utworów Utopie i antyutopie w literaturze sposoby kreowania i ich funkcje. Omów na 132. Szydercy, prześmiewcy, parodyści ich rola w tradycji europejskiej i w wieku XX. Omów temat na wybranych przykładach literackich Paradoks i ironia jako sposoby interpretacji świata. Omów na wybranych przykładach z polskiej liryki współczesnej Omów problem zniewalania ludzi w odwołaniu do wybranych tekstów literackich Scharakteryzuj figurę tyrana, despoty, władcy absolutnego w odwołaniu do wybranych tekstów literackich Ironia losu- omów problem w odwołaniu do wybranych dzieł literackich Analizując odpowiednie przykłady literackie omów różne funkcje sakralizacji wybranych miejsc i krajobrazu Bohaterowie literaccy wobec wartości fundamentalnych i wyborów ostatecznych. Omów problem w odwołaniu do wybranych utworów Odwołując się do znanych ci wizerunków cudzoziemca w literaturze polskiej, omów różne aspekty cudzoziemskości obyczajowe, psychologiczne, egzystencjalne. 7

8 140. Odwołując się do wybranych utworów, przedstaw kreacje bohaterów, którzy doświadczyli okrucieństw II wojny i próbują odbudować świat wartości Degradacja człowieczeństwa i próby jej przezwyciężenia. Omów problem, odwołując się do przykładów literatury współczesnej podejmującej temat narkomanii Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice analiza wybranych utworów Rola i zadania poety w czasach współczesnych. Omów problem odwołując się do wybranych utworów. KORESPONDENCJA SZTUK 1. Malarskość w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. Porównaj utwór z jego wybranymi realizacjami filmowymi (teatralnymi). 2. Pokolenie Kolumbów w literaturze i filmie. Porównaj różne sposoby ich kreowania. 3. Ideał kobiecej urody w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj i porównaj wybrane dzieła kultury. 4. Ruiny, groby, opustoszałe zamki. Na podstawie wybranych dzieł omów sposoby funkcjonowanie motywu w literaturze i sztuce XIX wieku. 5. Literackie i malarskie obrazy Krakowa lub Warszawy. Zinterpretuj i porównaj wybrane dzieła sztuki. 6. Stanisław Wyspiański: poeta- malarz. Omów związki literatury, malarstwa i muzyki u twórcy Wesela. 7. Zaprezentuj wybrany dramat romantyczny lub modernistyczny i jego dzieje sceniczne. 8. Dialog z tradycją romantyczną w literaturze i w filmie. Przedstaw na 9. Dzieło literackie i jego ekranizacja. Omów na wybranych 10. Język filmu i język literatury. Przedstaw na wybranych 11. Dzieła sztuki w utworach literackich ich funkcje. Omów na 8

9 12. Różne przedstawienia Boga w literaturze i malarstwie. Przedstaw na 13. Omów motyw tańca i koła taneczników w literaturze i malarstwie od średniowiecznych tańców śmierci po Wesele. 14. Różne ujęcia motywu maryjnego w literaturze i malarstwie. Przedstaw na 15. Wizerunek uwodzicielki w utworach literackich i filmowych.. Omów zagadnienie na 16. Wykaż związki między literaturą i innymi dziedzinami sztuki w wybranej epoce kultury. 17. Motyw pożegnania w literaturze i malarstwie. Przedstaw różne jego ujęcia na 18. Literacka i malarska technika naturalistyczna. Analiza porównawcza wybranych przykładów. 19. Naturalistyczne obrazy nędzy w literaturze i malarstwie XIX wieku. Omów sposoby ich tworzenia na 20. Język teatru i język literatury. Porównaj wybrany dramat polski i jego interpretację sceniczną. 21. Rola pejzażu w literaturze i malarstwie romantyzmu. Omów temat na 22. Porównaj różne obrazy wsi polskiej, odwołując się do literatury i malarstwa. 23. Dramat człowieka uwikłanego w historię. Przedstaw, odwołując się do dzieł literackich i filmowych. 24. Totalitaryzm w ujęciu literackim i filmowym. Porównaj wybrane teksty kultury. 25. Różnorodne ujęcia motywu cierpienia w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na 26. Świat to labirynt, teatr, sen.... Omów kilka różnych przykładów mówienia o świecie, wybierając z literatury, filmu, malarstwa lub innej dziedziny sztuki. 27. Klasycyzm estetyka, światopogląd, sposób na życie? Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i tekstów kultury. 28. Prawda o człowieku i kulturze europejskiej w świetle II wojny światowej omów wybrane przez siebie, najbardziej przejmujące świadectwa i przekonywające wizje artystyczne /literatura i inne dziedziny sztuki/. 29. Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracje dla literatury. Omów temat. 30. Dialog z tradycją literacką w obrazach i rzeźbach. Analiza wybranych dzieł. 9

10 31. Kostium historyczny i jego funkcja w literaturze i innych dziełach sztuki. 32. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziełach sztuki. Przeanalizuj wybrane. 33. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Analiza porównawcza wybranych dzieł literackich i sztuki. 34. Symbolika stroju. Omów temat, analizując wybrane dzieła literackie i inne. 35. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. 36. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Analiza porównawcza dzieł. 37. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie omów jego najciekawsze, Twoim zdaniem, wykorzystania. Scharakteryzuj kryteria oceny, którymi się posłużyłeś przy wyborze. 38. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym (analiza wybranych dzieł). 39. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych (analiza wybranych dzieł). 40. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 41. Problemy filmowej adaptacji. Porównaj film z jego literackim pierwowzorem, oceń adaptację. 42. Średniowieczna sztuka umierania. Przedstaw realizację tego motywu w literaturze i sztuce tego okresu. 43. Wykaż, odwołując się do utworów wybranej epoki, że literatura i sztuka wyrażają światopogląd swego czasu. 44. Tatry i "tatrzańskość" w twórczości pisarzy i malarzy XIX i XX wieku. Omów temat odwołując się do wybranych utworów literackich. 45. Artystyczna interpretacja historii w literaturze i malarstwie. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych przez siebie dzieł literackich i malarskich.(na przykład: twórczość Henryka Sienkiewicza, malarstwo Jana Matejki.) 46. Młodzi przeciwko starym odwołując się do wybranych przykładów, ukaż konflikt pokoleń literackich jako zjawisko charakterystyczne dla różnego rodzaju przełomów w sztuce. 47. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie. 48. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe). 10

11 49. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i malarstwie. Odwołaj się do wybranych przykładów. 50. Wielkie przyjaźnie w literaturze i filmie. Omów na wybranych 51. Tematyka żydowska w kulturze. Swoją wypowiedz zilustruj odpowiednimi przykładami tekstów kultury. 52. Poezja śpiewana jako forma ekspresji artystycznej. Omów temat na JĘZYK 1. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj zjawisko wykorzystując samodzielnie zebrany materiał językowy. 2. Słowo i obraz w komiksie. Omów na 3. Na podstawie wybranego utworu literackiego omów indywidualny język pisarza. 4. Język internautów. Scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materiału językowego.. 5. Językowe sposoby przedstawiania świata w poezji współczesnej. Przedstaw na 6. Dlaczego język się zmienia? Podaj przyczyny i przykłady tych zmian. 7. Rola mass mediów w kształtowaniu języka współczesnej polszczyzny. 8. Czy współczesna kultura lansuje wulgaryzmy? Powołaj się na przykłady z filmów i literatury. 9. Żart językowy i jego funkcje we fraszce, komedii i innych gatunkach literackich. Pokaż zjawisko na 10. Kolokwializmy w poezji i ich funkcje. Przedstaw zjawisko na 11. Kicz językowy. Przedstaw zjawisko analizując cechy języka przykładowych piosenek nurtu disco polo. 12. Współczesny język urzędowy. Zanalizuj środki językowe i dokonaj ich oceny pod względem poprawności Językowe sposoby wartościowania świata przedstawione w tekstach literackich i w reklamach. Omów temat analizując wybrane przykłady. 14. Stylizacja środowiskowa w literaturze. Zanalizuj jej odmiany i funkcje. 15. Gwara w literaturze. Omów zjawisko, opierając się na wybranych 16. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na 11

12 17. Wpływ języków obcych na kształtowanie współczesnej polszczyzny. Omów problem i oceń zasadność zapożyczeń językowych. 18. Etykieta językowa różnych czasów i środowisk. Zanalizuj wybrane przykłady literackie. 19. Przedstaw różne sposoby realizacji komizmu językowego w wybranych utworach różnych autorów i epok. 20. Zabawa językiem czy celowy zabieg autora? Na wybranych przykładach omów funkcję neologizmów w literaturze i współczesnej polszczyźnie. 21. Sztuka przemawiania. Wskaż retoryczne środki perswazji i ekspresji w wybranych tekstach literackich ( np. renesansowych, barokowych, oświeceniowych.). 22. Język potoczny jako tworzywo literackie piosenek rockowych. Omów temat, analizując wybrane teksty. 23. Współczesna ekspansja języka angielskiego. Zbadaj przyczyny, zanalizuj zebrane słownictwo ( np. słownictwo kulinarne, polska muzyka, nazwy firm i spółek). 24. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj funkcje,,skrzydlatych słów w tekstach mówionych i pisanych. 25. Scharakteryzuj i skomentuj nowomowę w wybranych przykładach polskiej powieści produkcyjnej z lat 50. XX wieku. 26. Funkcje archaizacji języka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 27. Dialektyzacja w tekstach literackich i jej funkcje. Wskaż i omów zagadnienie, zwracając uwagę na cechy fonetyczne, fleksyjne, składniowe i leksykalne wybranych tekstów. 28. Zanalizuj środki językowe charakterystyczne dla wybranej gwary środowiskowej np. gwary myśliwych Sposoby indywidualizacji języka bohaterów literackich. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok. 30. Język współczesnej publicystyki nowomowa czy poprawna polszczyzna? Zbadaj problem, odwołując się do wybranych tekstów prasowych. 31. Omów najnowsze zapożyczenia we współczesnej polszczyźnie. Oceń ich zasadność, odwołując się do przykładów. 32. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich (Na przykładzie przysłów o określonej tematyce.) 33. Funkcjonowanie związków frazeologicznych we współczesnej reklamie. Analizują zgromadzony przez siebie materiał, omów cele i sposoby ich wykorzystania. 12

13 34. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 35. Specyfika języka bohaterów literatury science-fiction. Omów na przykładach wybranych utworów. 36. Język mówiony jako tworzywo literatury, np. w twórczości Bolesława Prusa, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Barańczaka. Analiza celowo dobranych utworów. 37. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Analiza przykładów (np. listów Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Kamila Norwida, Fryderyka Chopina). 38. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów. 39. Scharakteryzuj i oceń język Twoich rówieśników. Wykorzystaj samodzielnie zebrany materiał językowy. 40. Jak w polszczyźnie odzwierciedla się kultura naszych przodków? Analiza zgromadzonego materiału językowego. 41. Sztuka przekonywania, a manipulacja językowa. Porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 42. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 43. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria, którymi się posłużyłeś. 44. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość. 45. Dokonując analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata kreują. 46. Odwołując się do wybranych przykładów, omów rodzaje stylizacji językowej i jej funkcje w utworach literackich. 47. Specyfika języka ludzi z różnych przedziałów pokoleniowych. Zanalizuj wypowiedzi osób z Twojej rodziny, znajomych i kolegów. 48. Omów tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny na podstawie wybranych tekstów. 49. Frazeologia i przysłowia jako językowe odbicie obrazu świata. Omów temat na wybranym materiale. 50. Rola zapożyczeń we współczesnym języku polskim. Omów temat, wykorzystując samodzielnie zebrany materiał językowy. 51. Odwołując się do przykładów ze współczesnej prasy, przedstaw i scharakteryzuj wybrane gatunki publicystyki. 13