DZIAŁANIE, UśYWANIE I KONSERWACJA WENTYLOWANYCH KWASOWYCH BATERII TRAKCYJNYCH

Transkrypt

1 DZIAŁANIE, UśYWANIE I KONSERWACJA WENTYLOWANYCH KWASOWYCH BATERII TRAKCYJNYCH

2 Spis treści Reakcje chemiczne w akumulatorach kwasowych... 3 Zasada działania akumulatora kwasowego... 7 Pojemność akumulatora kwasowego Ładowanie CięŜar właściwy Stan rozładowania baterii trakcyjnych jako funkcja cięŝaru właściwego w róŝnych temperaturach Napięcie Współczynnik przeładowania baterii Zakończenie rozładowania Elektroliza wody Rodzaje ogniw baterii trakcyjnych Stosowanie i konserwacja wentylowanych kwasowych baterii trakcyjnych Odbiór i przechowywanie Uruchomienie Zasady bezpieczeństwa Wymagania odnośnie konserwacji Sprawdzanie baterii

3 REAKCJE CHEMICZNE W AKUMULATORACH KWASOWYCH Przypomnienie: 1/ Struktura materii Materia, bez względu na to czy jest w stanie ciekłym, stałym czy gazowym, składa się z atomów. 2/ Atomy Atomy składają się z elektrycznie naładowanych cząstek lub elementarnych cząstek elektrycznych

4 Ładunki ujemne (elektrony) wirują wokół rdzenia, składającego się z ładunków dodatnich (protonów) i ładunków neutralnych (neutronów). Wniosek: Odnośnie struktury materii naleŝy pamiętać, Ŝe: - Atomy są neutralne z elektrycznego punktu widzenia. Ujemne ładunki elektryczne = dodatnie ładunki elektryczne Ogólnie rzecz biorąc składniki materii tworzą bardzo bliską rodzinę

5 3/ Co to jest elektryczność? A Elektryzacja atomu Wszystkie atomy (np. atom ołowiu) posiadają zewnętrzne elektrony. Są one najbardziej wraŝliwe na zewnętrzne działania lub wpływy. Pod wpływem działania siły lub w wyniku chemicznej reakcji moŝliwe jest usunięcie jednego lub więcej elektronów z atomu - 5 -

6 I odwrotnie, atom moŝe zyskać i zatrzymać jeden lub więcej elektronów. B Elektryzacja ciała PoniewaŜ wszystko jest zbudowane z atomów, które mogą zostać naładowane, wynika z tego, Ŝe substancja lub ciało zostanie elektrycznie naładowane kiedy kilka atomów z których jest zbudowane zyska lub straci jeden lub więcej elektronów. Mówi się, Ŝe wtedy ciało posiada ładunek elektryczny: zmagazynowało ilość elektryczności proporcjonalnie do liczby zyskanych lub utraconych elektronów. Co się tyczy przewodnika elektrycznego, przez ukierunkowanie ruchu elektronów w jednym kierunku zostanie utworzony ciągły przepływ wolnych elektronów lub strumień elektronowy prąd elektryczny. C Skąd pochodzi prąd? Np. akumulator kwasowy - 6 -

7 ZASADA DZIAŁANIA AKUMULATORA KWASOWEGO 1/ Rozładowanie W akumulatorze kwasowym następuje przemiana energii chemicznej w energię elektryczną. Ten generator posiada własność wytwarzania ładunków ujemnych na zacisku (-) (nadwyŝka elektronów) i ładunków dodatnich na zacisku (+) (brak elektronów)

8 W rezultacie, gdy przewodnik elektryczny zostanie podłączony do zacisków akumulatora kwasowego: - Na zacisku (+) zgromadzony ładunek dodatni przyciąga wolne elektrony zawarte w przewodniku. To przyciąganie działa najpierw na najbliŝsze elektrony a następnie działa po kolei na inne wolne elektrony obecne w przewodniku

9 prosto do zacisku (-) akumulatora a ruch tych wszystkich elektronów tworzy prąd elektryczny. 2/ Reakcje elektrochemiczne Dodatnia płyta akumulatora kwasowego jest zrobiona z dwutlenku ołowiu (PbO 2 ). Ujemna płyta jest zrobiona z ołowiu gąbczastego (Pb). Elektrolit jest roztworem kwasu siarkowego rozcieńczonego w wodzie (H 2 SO 4 )

10 Reakcja mająca miejsce na elektrodzie, podczas rozładowania, na biegunie dodatnim jest następująca: PbO H e - Pb H 2 O Pb 2+ + SO 4 2- PbSO 4 Co daje: PbO H + + SO e - PbSO H 2 O Woda jest takŝe produkowana a siarczan ołowiu osadzany gdy kwas siarkowy jest zuŝywany. Reakcja na biegunie ujemnym jest następująca: Pb Pb e - Pb 2+ + SO 4 2- PbSO 4 Co daje: Pb + SO 4 2- PbSO 4 + 2e - i, ponownie, powstaje siarczan ołowiu a kwas jest zuŝywany. 3/ Podsumowanie Podczas rozładowania: - Energia chemiczna jest przekształcana w energię elektryczną. - Aktywne dodatnie i ujemne substancje są zasiarczane w wyniku działania elektrolitu (rozcieńczony kwas siarkowy). - CięŜar właściwy elektrolitu zmniejsza się. Podczas ładowania: - Energia elektryczna jest przekształcana w energię chemiczną. - Płyty ujemne i dodatnie są odsiarczane. - CięŜar właściwy elektrolitu powraca do swojego poziomu nominalnego

11 (+) ANODA Dwutlenek ołowiu PbO 2 + Roztwór z nadmiarem kwasu siarkowego Podczas rozładowania Podczas ładowania Roztwór o niskim stęŝeniu kwasu Siarczan ołowiu PbSO 4 + (-) (H 2 SO 4 ) (H 2 SO 4 ) KATODA + Ołów gąbczasty H 2 O Siarczan ołowiu Pb PbSO 4 To dwukierunkowe równanie podkreśla odwracalność reakcji chemicznych. 4/ Kilka definicji RóŜnica potencjałów (lub napięcie na zaciskach) jest napięciem zmierzonym na zaciskach ogniwa. Siła elektromotoryczna (lub napięcie jałowe) jest napięciem na zaciskach akumulatora w stanie spoczynku. Symbol U E WyraŜone w wolt wolt Wartość ta jest niezaleŝna od kształtu i rozmiaru akumulatora a zaleŝy od cięŝaru właściwego elektrolitu, w którym zanurzone są elektrody

12 Opór wewnętrzny jest oporem akumulatora powiązanym z: - oporem właściwym kwasu siarkowego - separatorami - oporem właściwym kraty i substancji aktywnych - konstrukcją - stanem ładowania Napięcie na zaciskach Podczas ładowania: U = E + RI Waha się od 2,0 V do 2,8 V Podczas rozładowania: U = E RI Waha się od 2,0 V do 1,7 V Napięcie nominalne Umowna wartość jednego ogniwa jest określona na 2 wolty lub 6 i 12 wolt dla jednego monobloku. Napięcie końcowe Napięcie, przy którym zostaje zakończone rozładowanie. Symbol R U U U WyraŜone w mω wolt wolt wolt

13 POJEMNOŚĆ AKUMULATORA KWASOWEGO Czas trwania reakcji, to jest pojemność akumulatora, zaleŝy od ilości materiału aktywnego uŝywanego podczas rozładowania. Pojemność w Ah = I (natęŝenie rozładowania w A) x T (czas rozładowania w godzinach) Np.: natęŝenie = 100 A czas = 5 h pojemność = 100 x 5 = 500 Ah = C 5 1/ Pojemność zmienia się w zaleŝności od wagi i rozmiaru akumulatora Np. Typ ogniwa Długość w Szerokość Wysokość Waga w kg Pojemność mm w mm w mm z kwasem w Ah 5 PzS 400 L , PzS 960 HX , PzB 220 E , , PzB 700 E , , / Pojemność zmienia się w zaleŝności od stopnia rozładowania natęŝenie (A) 100 Stopień rozładowania = np. = 0,2 C 5 pojemność (Ah) 500 Np. Pojemność (C 5 ) ogniwa 500 AH NatęŜenie rozładowania Stopień rozładowania Czas trwania rozładowania Uzyskana pojemność Pojemność 50 A 0,1 C 5 11 h 11x50 A = 550 Ah A 0,2 C 5 5 h 5x100 A = 500 Ah = C A 0,3 C 5 2 h 40 2,67x150 A = 400 Ah A 0,4 C 5 1 h 45 1,75x200 A = 350 Ah A 0,5 C 5 1 h 12 1,20x250 A = 300 Ah 60 %

14 3/ Pojemność zmienia się w zaleŝności od temperatury Pojemność akumulatora trakcyjnego jest podana dla temperatury 30 C (przeciętna średnia temperatura elektrolitu). JeŜeli temperatura jest niŝsza niŝ 30 C będzie miała miejsce utrata pojemności i odwrotnie, jeŝeli temperatura jest wyŝsza niŝ 30 C nastąpi przyrost pojemności. Średnio, utrata pojemności na C poniŝej 30 C wynosi 0,75 %. Przyrost pojemności na C powyŝej 30 C wynosi 0,75 %. Np. ogniwo ma pojemność 600 Ah przy C 5 w 30 C. Jaka będzie jego pojemność przy +17 C? - RóŜnica temperatury w stosunku do temperatury odniesienia = 30 C 17 C = 13 C - Utrata pojemności = 0,75% x 13 = 9,75% - % pojemności przy 17 C = 100% - 9,75% = 90,25% - Pojemność w Ah = 90,25 x 600/100 = 541,5 Ah 4/ Pojemność zmienia się w zaleŝności od napięcia końcowego Np. Ogniwo ma pojemność 300 Ah przy 5 godzinach (C 5 ) dla napięcia końcowego 1,70 V. JeŜeli zmieni się napięcie końcowe zmieni się takŝe pojemność. Napięcie końcowe Czas rozładowania Pojemność w Ah UŜywana pojemność NATĘśENIE 1,70 V 5 h 5 h x 60 A = 300 Ah 100% ROZŁADOWANIA 1,78 V 4 h 4 h x 60 A = 240 Ah 80% 60 A 1,90 V 2 h 2 h x 60 A = 120 Ah 40%

15 % POJEMNOŚCI JAKO FUNKCJA STOPNIA ROZŁADOWANIA Wykres rozładowania 0,2 C 5 przy 30 C

16 5/ Pojemność zmienia się w zaleŝności od cięŝaru właściwego elektrolitu (lub stęŝenia kwasu) Wytworzenie 1 Ah wymaga: 4,46 g PbO 2 3,86 g Pb 3,66 g H 2 SO 4 Elektrolit jest roztworem kwasu siarkowego rozcieńczonego w wodzie. Ilość czystego H 2 SO 4 zawartego w akumulatorach moŝe zostać określona na podstawie poniŝszej tabeli: CięŜar właściwy elektrolitu przy 15 C Ilość H 2 SO 4 zawartego 1 litrze elektrolitu (w gramach) 1, , , , , , , Podsumowując, jeŝeli bateria utraci elektrolit w wyniku powtarzającego się jego przelewania, utraci swoją pojemność

17 Np. Ogniwo posiada pojemność 550 Ah a objętość elektrolitu wynosi 6 litrów (cięŝar właściwy = 1,31 przy 15 C lub 1,30 przy 30 C) W następstwie przelania cięŝar właściwy elektrolitu spadł do 1,240 (15 C) na końcu ładowania. Obliczenie pojemności ogniwa przy tym cięŝarze właściwym. Odpowiedź: 1 Ilość czystego H 2 SO 4 w ogniwie o cięŝarze właściwym elektrolitu 1,310 (15 C). Odnosząc się do tabeli, ilość H 2 SO 4 = 529 gram 6 litrów x 529 g = 3174 g 2 - Ilość czystego H 2 SO 4 w ogniwie (d = 1,24 15 C) Odnosząc się do tabeli, ilość H 2 SO 4 = 400 gram 6 litrów x 400 g = 2400 g 3 Utrata czystego H 2 SO = 774 g 4 Utrata pojemności 774 g / 3,66 g = 211,5 Ah Pojemność tego ogniwa przy cięŝarze właściwym 1,24 (15 C) ,5 Ah = 338,5 Ah Uwaga: Przelanie elektrolitu prowadzi do: - utraty pojemności baterii - pogorszenie się własności ogniw baterii - pogorszenie się własności kraty - pogorszenie się własności sprzętu - pogorszenie się stanu podłogi w pokoju ładowania

18 ŁADOWANIE Energia elektryczna jest przekształcana w energię chemiczną. 1/ Zmiany napięcia Siła elektromotoryczna E wzrasta, opór wewnętrzny spada. Napięcie na zaciskach ogniwa wzrasta (U = E + RI). Kiedy napięcie ogniwa osiąga 2,37 wolt na ogniwo przy 30 C, uwalniany jest ga z na płytach dodatnich i ujemnych. Następnie napięcie wzrasta gwałtownie ze względu na odwrócenie biegunowości płyty ujemnej. 2/ Zmiany gęstości względnej Płyty dodatnie i ujemne odnawiają kwas siarkowy podczas odsiarczania. Wytwarzają ponownie kwas siarkowy. Kwas siarkowy cięŝszy niŝ elektrolit rozładowanego ogniwa pozostaje na dole dając znaczną róŝnicę cięŝaru właściwego pomiędzy górną i dolną częścią akumulatora. Ujednorodnienie elektrolitu ma miejsce na końcu ładowania przy elektrolizie wody (rozkład wody na wodór i tlen). Ładowanie musi zostać przedłuŝone (przeładowanie), aby osiągnąć pełne ujednorodnienie elektrolitu

19 Stałe napięcie i stały cięŝar właściwy wskazują na wystarczające naładowanie baterii

20 CIĘśAR WŁAŚCIWY CięŜar właściwy: D Jest zaleŝnością pomiędzy masą roztworu i masą identycznej objętości cieczy odniesienia: jako jednostka podstawowa została wybrana woda przy 4 C. D V 4 = Masa roztworu przy V C Masa identycznej objętości wody przy 4 C 1/ Pomiar cięŝaru właściwego Przepłukać aerometr kilka razy przed dokonaniem odczytu. Przepłukać pod wodą bieŝącą po uŝyciu. 2/ Dokonywanie odczytu Odczytać na dole menisku 3/ Interpretacja cięŝaru właściwego Zawsze zmierzyć temperaturę, poniewaŝ cięŝar właściwy: zmniejsza się ze wzrostem temperatury wzrasta ze spadkiem temperatury (około 0,0007 na stopień C) Np. Odczyt cięŝaru właściwego 1,245 przy 35 C jest równy 1,255 przy 20 C l ub 1,265 przy 5 C

21 STAN ROZŁADOWANIA BATERII TRAKCYJNYCH JAKO FUNKCJA CIĘśARU WŁAŚCIWEGO W RÓśNYCH TEMPERATURACH

22 ZMIANY CIĘśARU WŁAŚCIWEGO JAKO FUNKCJA TEMPERATURY NOMINALNY CIĘśAR WŁAŚCIWY 1,300 PRZY 30 C ZMIANY CIĘśARU WŁAŚCIWEGO JAKO FUNKCJA STANU ROZŁADOWANIA PRZY 30 C

23 NAPIĘCIE Napięcie (Ut) mierzone na zaciskach akumulatora jest róŝnicą algebraiczną pomiędzy napięciami płyt dodatnich [U+] i ujemnych [U-]. Np. na końcu ładowania POJEMNOŚĆ OGNIWA 600 Ah przy 0,2C5 NATĘśENIE ŁADOWANIA 20 A = C5/30 Ut U+ U- 2,65 V 2,45 V -0,20 V Interpretacja: Ut = [U+] [U-] = 2,45- (-0,20) = 2,65 V Np. na końcu rozładowania POJEMNOŚĆ OGNIWA 600 Ah przy 0,2C5 NATĘśENIE ŁADOWANIA 120 A = C5/5 Ut U+ U- 1,70 V 1,95 V + 0,25 V Interpretacja: Ut = [U+] [U-] = 1,95 (+ 0,25) = 1,70 V Uwaga: napięcie zmienia się w zaleŝności od: cięŝaru właściwego elektrolitu natęŝenia temperatury

24 1/ Zmiana napięcia jako funkcja natęŝenia (T = 30 C) (na końcu ładowania, po kilku cyklach uŝytkowania) NAPIĘCIE NatęŜenie C 5 /10 C 5 /20 C 5 /30 C 5 /40 C 5 /50 C 5 /60 Napięcie 2,77 V 2,71 V 2,66 V 2,63 V 2,61 V 2,59 V 2/ Zmiana napięcia jako funkcja temperatury (natęŝenie = C 5 /30) (na końcu ładowania) po kilku cyklach uŝytkowania Temperatura Napięcie 15 C 2,74 20 C 2,72 25 C 2,69 30 C 2,66 35 C 2,64 40 C 2,

25 3/ Wykresy korekcyjne napięcie jako funkcja natęŝenia ładowania i temperatury SPRAWDZENIE ZAKOŃCZENIE ŁADOWANIA Korygowanie napięcia jako funkcja wyjścia C5/x SPRAWDZENIE ZAKOŃCZENIE ŁADOWANIA Korygowanie napięcia jako funkcja temperatury

26 WSPÓŁCZYNNIK PRZEŁADOWANIA BATERII Definicja: Współczynnik przeładowania = Liczba Ah przywróconych podczas ładowania Liczba Ah wykorzystanych podczas rozładowania Np. Ogniwo 540 Ah przy C 5 rozładowanie do 80% Liczba Ah na wyjściu = 432 Ah Liczba Ah wykorzystanych do ładowania = 518,4 Ah Współczynnik przeładowania 518,4 / 432 = 1,2 ZAKOŃCZENIE ROZŁADOWANIA Podczas pracy, aby zachować średnią długość okresu uŝytkowania baterii zaleca się nie rozładowywanie baterii poza 80% jej nominalnej pojemności przy 0,2C

27 ELEKTROLIZA WODY 1/ ZuŜycie wody Elektroliza wody (chemiczny rozkład wody przez przepuszczanie przez nią prądu elektrycznego) występuje kiedy akumulator kwasowy jest naładowany. Ilość wody zuŝytej na 1 Ah przeładowania jest równa 0,00033 dm 3 (l) lub 0,33 g. Np. = Obliczenie zuŝycia wody w dm 3 na ogniwo podczas ładowania baterii 760 Ah przy C 5 po rozładowaniu do 80% i przy współczynniku przeładowania = 1,2. % rozładowania = 80% Liczba Ah na wyjściu = 0,8 x 760 = 608 Ah Współczynnik przeładowania = 1,2 Liczba przywróconych Ah = 1,2 x 608 = 730 Ah Liczba Ah przeładowania = = 122 Ah ZuŜycie wody/ogniwo = 122 x 0,00033 dm 3 = 0,040 dm 3 (l) 2/ Uwalnianie wodoru i tlenu Podczas elektrolizy wody powstaje wodór i tlen. H 2 O H 2 + ½ O 2 Ilość uwolnionego tlenu dla 1 Ah przeładowania wynosi 0,21 litra. Ilość uwolnionego wodoru dla 1 Ah przeładowania wynosi 0,42 litra. Np. patrz poprzedni przykład Liczba Ah przeładowania = 122 Ah Ilość uwolnionego wodoru na ogniwo = 122 x 0,42 = 52 litry

28 RODZAJE OGNIW BATERII TRAKCYJNYCH BATERIA RODZAJE OGNIW POJEMNOŚĆ W Ah NA PŁYTĘ DODATNIĄ PzS 60 L 60 PzS 80 L 80 HAWKER PERFECT PzS 90 L 90 HAWKER PERFECT HX PzS 110 L 110 wielkość DIN PzS 140 l 140 PzS 110 Na 110 (198 mm) PzS 120 HX 120 PzS 150 HX Ah do 1500 Ah w C 5 PzB 23 E 23 PzB 32 E 32 HAWKER PERFECT PzB 42 E 42 wielkość BS PzB 55 E 55 (157,5 mm) PzB 65 E 65 PzB 75 E 75 PzB 85 E Ah do 800 Ah w C 5 PzB 95 E 95 PzB 100 E 100 HAWKER NATIONAL wielkość DIN (198 mm) 90 Ah do 1500 Ah w C 5 HAWKER NATIONAL wielkość BS (155 mm) PzS 45 S 45 PzS 60 S 60 PzS 80 S 80 PzS 90 S 90 PzS 100 S 100 PzS 110 S 110 PzS 120 S 120 PzS 130 S 130 PzS 150 S 150 PzB 23 S 23 PzB 32 S 32 PzB 42 S 42 PzB 55 S 55 PzB 65 S 65 PzB 75 S Ah do 900 Ah w C 5 PzB 95 S

29 STOSOWANIE I KONSERWACJA WENTYLOWANYCH KWASOWYCH BATERII TRAKCYJNYCH ODBIÓR I PRZECHOWYWANIE 1/ Odbiór Sprawdzić czy produkt został dostarczony w dobrym stanie. JeŜeli nie, poinformować przewoźnika o jakichkolwiek zastrzeŝeniach. 2/ Przechowywanie baterii Warunki przechowywania: - Utrzymywać w czystości górną część baterii. - Chronić baterię przed wpływem pogody. - Aby zredukować samowyładowanie poŝądane jest przechowywanie baterii w chłodnym miejscu. Długość przechowywania: - Długość przechowywania jest funkcją temperatury. - Aby moŝna było łatwo ponownie naładować baterię zalecane są poniŝsze czasy przechowywania: Temperatura otoczenia Długość przechowywania < 30 C 2 miesiące > 30 C 1 miesiąc - Sprawdzić poziom elektrolitu po kaŝdym ładowaniu

30 URUCHOMIENIE Sprawdzić czy jest zgodna biegunowość urządzenia elektrycznego i baterii. Sprawdzić czy ładowarka jest odpowiednia dla baterii. Podłączyć kable do ładowania zachowując prawidłową biegunowość, aby uniknąć przeciwnego ładowania i zniszczenia baterii i / lub ładowarki. Przeprowadzić doładowanie wyrównawcze. W razie potrzeby uzupełnić poziom elektrolitu w kaŝdym ogniwie uŝywając tylko wody demineralizowanej lub destylowanej. - Nigdy nie przekraczać maksymalnego poziomu elektrolitu jeŝeli bateria jest wyposaŝona w tradycyjne korki. - JeŜeli bateria jest wyposaŝona w automatyczne korki podłączyć system napełniający do zasilania wodą. Czyścić baterię wilgotną gąbką a następnie suchą szmatką. Sprawdzić czy osłony połączeń są prawidłowo zamocowane. (HAWKER NATIONAL: złącza śrubowe). Uwaga: - Traktować baterię ze szczególną dbałością przez pierwsze kilka cykli (baterie osiągają swoją pełną pojemność dopiero po kilku cyklach). - Unikać rozładowania ich w stopniu większym niŝ 70% w tym okresie. Potem głębokość rozładowania moŝe wzrosnąć do 80%. - Zapisywać wartości napięcia, cięŝarów właściwych, temperatur w rejestrze

31 ZASADY BEZPIECZEŃSTWA 1/ OdzieŜ Zakładać odzieŝ ochronną podczas obsługi, konserwacji i naprawy baterii. Okulary i obuwie ochronne Kwasoodporne rękawice, fartuch i odzieŝ. 2/ Przed i podczas ładowania Otworzyć pokrywę obudowy, aby umoŝliwić ulotnienie się wodoru podczas ładowania

32 Nie usuwać korków. Nie umieszczać niczego na baterii. UŜywać izolowanych narzędzi do podłączenia baterii. Usunąć pierścionki, zegarki, bransoletki lub części odzieŝy z częściami metalowymi, które mogą wejść w kontakt z zaciskami baterii podczas jej obsługi. Nigdy nie upuszczać metalowych przedmiotów na baterię. MoŜe to spowodować zwarcie

33 3/ Pomieszczenie baterii Nie palić; nie uŝywać otwartego ognia ani niczego co moŝe wytworzyć iskry. Zawsze zapewnić dobrą wentylację podczas ładowania. (przestrzegać przepisów obowiązujących w Twoim kraju). 4/ Unikać wycieku lub przelania elektrolitu

34 WYMAGANIA ODNOŚNIE KONSERWACJI 1/ Konserwacja codzienna Ładować baterię w razie potrzeby (ładowanie normalne). Sprawdzić czy osłony połączeń znajdują się na miejscu (HAWKER NATIONAL złącza śrubowe). 2/ Konserwacja cotygodniowa Sprawdzić czy wyjścia elektryczne są w dobrym stanie. W razie potrzeby uzupełnić elektrolit w kaŝdym ogniwie uŝywając tylko wody demineralizowanej lub destylowanej. - Nigdy nie przekraczać maksymalnego poziomu jeŝeli bateria jest wyposaŝona w tradycyjne korki, z zaworami i wskaźnikami poziomu. - Podłączyć zasilanie wodą baterii jeŝeli bateria jest wyposaŝona w korki automatyczne

35 BARDZO WAśNE W trudnych warunkach pracy na przykład wysoka temperatura otoczenia poziom elektrolitu musi być sprawdzany tak często jak to konieczne. JeŜeli zostaną zauwaŝone ślady przelania elektrolitu ogólnie, ślady siarczanu ołowiu lub siarczanu miedziowego umyć baterię wodą o niskim ciśnieniu przy załoŝonych i zamkniętych korkach ogniwa a następnie wytrzeć suchą szmatką. 3/ Konserwacja miesięczna Przeprowadzić kontrolę końca ładowania i doładowanie wyrównawcze w razie potrzeby. JeŜeli bateria nie była uŝywana w ciągu miesiąca, przeprowadzić doładowanie wyrównawcze. 4/ Konserwacja roczna Ładowarka i bateria: - Odkurzyć wnętrze, - Wyczyścić filtr powietrza jeŝeli ładowarka jest wyposaŝona w chłodzenie wymuszone. Sprawdzić ustawienia ładowarki: - Styki zasilania. - Dokręcić złącza na ołowianych zaciskach baterii. JeŜeli ładowarka zostanie zatrzymana automatycznie przez system kontrolny timer / woltomierz - sprawdzić: - Napięcie przełączenia przekaźnika woltomierza. - Prawidłowe działanie timerów zatrzymania i bezpieczeństwa. 5/ JeŜeli okres uŝytkowania baterii jest za krótki, sprawdzić: Czy obciąŝenie jest zgodne z pojemnością baterii. Stan baterii. Ustawienie ładowarki

36 SPRAWDZANIE BATERII 1/ Zasada Na końcu ładowania przeprowadzić pełny przegląd baterii, tj.: - natęŝenie na końcu ładowania - napięcie, temperatura i cięŝary właściwe wszystkich ogniw. Przeprowadzić konieczne korekty, aby uzyskać te wartości przy wielkości C/30 i temperaturze 30 C. 2/ Interpretacja wyników Wykorzystać poniŝszą tabelę, uzupełniając pierwsze dwie linie wartościami zmierzonymi na końcu ładowania. WYNIKI UZYSKANE PRZY 30 C Napięcie U 2,65 V U 2,65 V U < 2,65 V U < 2,65 V CięŜar właściwy 1,290 d 1,300 d < 1,290 d < 1,290 1,290 d 1,300 Interpretacja wyników Bateria w dobrym stanie Bateria ma dobre napięcie, ale Bateria ma słabe napięcie i cięŝar Bateria ma słabe napięcie słaby cięŝar właściwy właściwy Nieprawidłowość Utrata elektrolitu (przelanie) Brak ładowania JeŜeli ostatnia bateria przeprowadzić test rozładowania CO ZROBIĆ Skorygować cięŝar właściwy Doładowanie wyrównawcze, odsiarczanie w razie potrzeby Wymienić ją jeŝeli jej pojemność nie jest dłuŝej wystarczająca

37 3/ Inne moŝliwe przyczyny utraty pojemności Przeładowanie W przypadku przeładowania, na końcu ładowania, prąd łatwo elektrolizuje wodę przy: - wzroście temperatury - wzroście zuŝycia wody - zagęszczeniu elektrolitu - wzroście ulatniania gazu - pogorszeniu jakości materiału aktywnego - korozji kraty - bardziej gwałtownym zanieczyszczeniu płyty ujemnej antymonem - przyspieszonym starzeniu

38 Niedoładowanie - Niedoładowanie prowadzi do zasiarczenia płyt. - Unikać zbyt mocnego rozładowania baterii. - Nie pozostawiać rozładowanej baterii. Dodanie wody niedestylowanej lub niedemineralizowanej lub produktów nieznanych Dodanie zanieczyszczeń zanieczyszczenie materiału aktywnego zasiarczenie zniszczenie materiału aktywnego utrata pojemności Nigdy nie podłączać Ŝadnego systemu elektrycznego bezpośrednio (np. światło migające) tylko do kilku ogniw baterii. Powoduje to nierównowagę w akumulatorze podczas ładowania powodując utratę pojemności, ryzyko obniŝonej Ŝywotności lub pełne i gwałtowne zniszczenie akumulatora

39 Siedziby europejskie S.A. Enersys N.V. Houtweg Bruksela Belgia Hawker S.A. Rue Alexander Fleming ZI EST BP Arras Cedex - Francja Tel: Fax: www. hawker.invensys.com Szczegóły dotyczące najbliŝszego biura Hawker na stronie internetowej Ref. DCT503G/ Podlega zmianom