HISTORIA KLASA III GIMNAZJUM - wymagania edukacyjne.

Transkrypt

1 HISTORIA KLASA III GIMNAZJUM - wymagania edukacyjne. DOPUSZCZAJĄCA DOSTATECZNA DOBRA BARDZO DOBRA CELUJĄCA Rozdział I. Europa i naród polski w pierwszej połowie XIX wieku -zna postać Napoleona, daty 1804, zna postać ks. Józefa Poniatowskiego, Jana Henryka Dąbrowskiego, J. Wybickiego i ich dokonania, daty 1797, -zna pojęcia i daty kongresu wiedeńskiego, Królestwa Polskiego 1805, 1813, konsulat, Kodeks Napoleona, konkordat, blokada kontynentalna, Związek Reński, Księstwo Warszawskie, bitwa narodów K. Kniaziewicz, Fryderyk August, , 1809, Legiony Polskie, utworzenie Księstwa Warszawskiego, Konstytucja Księstwa Warszawskiego, wojna polsko-austriacka K. von Metternich, R. Castlereagh, K. de Talleyrand, restauracja, sukcesów Napoleona. -potrafi: wymienić kolejne zdobycze Napoleona, lokalizować je na mapie i osi czasu; -rozumie: sytuację Polaków po rozbiorach i ich dążenia do odzyskania państwa. -potrafi: wyjaśnić, które państwa odegrały największą rolę w trakcie obrad kongresu, wymienić i omawia osiągnięcia Napoleona w polityce wewnętrznej i zewnętrzne -potrafi wyjaśnić czynniki, które umożliwiły Napoleonowi uzyskanie korony, wyjaśnić, dlaczego Polacy poparli politykę Napoleona. -potrafi: wyjaśnić, jak doszło do utworzenia Legionów Polskich, czynniki, które doprowadziły do utworzenia Księstwa Warszawskiego, przyczyny wojny polskoaustriackiej i jej skutki; lokalizować na mapie i osi czasu. -wyjaśnia główne kierunki i konflikty polityki europejskiej początku XIXw.; -rozumie: zasady ustalone na wyjaśnia przyczyny przewagi Francji w Europie w okresie rządów Napoleona i jej wpływ na świadomość narodową porównuje Konstytucję Księstwa Warszawskiego z Konstytucją 3 Maja omawia i ocenia, w jaki sposób na kongresie została rozstrzygnięta sprawa polska

2 podaje lata wydarzeń: 1815 r. powstanie Królestwa Polskiego, - wskazuje na mapie nowy układ granic państw zaborczych na ziemiach polskich po kongresie wiedeńskim - podaje daty wydarzeń: 29/30 listopada 1830 r. noc listopadowa, -wymienia przyczyny wybuchu powstania listopadowego legitymizm, zasada równowagi, Święte Przymierze W. i B. Niemojowscy, W. Łukasiński, , ugrupowania opozycyjne w sejmie, nazwy tajnych organizacji -zna: daty, osoby, pojęcia P. Wysocki, J. Chłopicki, I. Prądzyński, J. Skrzynecki, J. Bem, H. Dębiński, J. Krukowiecki, J. Sowiński ocenić główne postanowienia kongresu; lokalizować na mapie. -rozumie: różnice i sytuację Polaków w trzech zaborach. -potrafi wyjaśnić, na czym polegał konflikt polskorosyjski; lokalizować na mapie i osi czasu. wybuchu i upadku powstania listopadowego. Kongresie, cele realizowane przez Święte Przymierze. -potrafi: scharakteryzować i wskazać różnice między Wielkim Księstwem Poznańskim, Rzeczpospolitą Krakowską i Królestwem Polskim; -potrafi: postawę generałów, stosunek państw europejskich do powstania, następstwa klęski; lokalizować na mapie najważniejsze bitwy powstania analizuje, czym różniło się Księstwo Warszawskie od Kongresówki i innych zaborów opisuje powody wybuchu, przebieg i przyczyny klęski powstania, pracuje z mapą Rozdział II. Europa i naród polski od Wiosny Ludów do powstania styczniowego -wymienia najważniejsze wynalazki i odkrycia XIX w., nowe ideologie liberalizm i konserwatyzm -zna: osoby i ich dzieła, pojęcia :J. Watt, R. Fulton, A. Volt, G. Stephenson, W. Hugo, W. Scott, A. Mickiewicz, F. Chopin, K. Marks, F. Engels, R. Owen, K. Fourier, kolonializm, rewolucja przemysłowa, liberalizm, socjalizm, komunizm, związki zawodowe, romantyzm rewolucji przemysłowej, to, jak wynalazki techniczne wpłynęły na rozwój przemysłu i warunki życia ludności, czym charakteryzowała się gospodarka surowcowa w koloniach, znaczenie nowych ideologii. wyjaśnia etapy tworzenia się pierwszych organizacji robotniczych omawia zmiany społeczne, wywołane przez rewolucję przemysłową

3 -wskazuje na mapie państwa europejskie, do których udawali się Polacy po upadku powstania listopadowego -poprawnie posługuje się terminami: Wielka Emigracja, emisariusze - podaje lata wydarzeń: 1846 r. powstanie krakowskie, 1848 r. wybuch Wiosny Ludów -wskazuje na mapie tereny objęte rabacją galicyjską i powstaniem wielkopolskim - poprawnie posługuje się terminami: Czerwoni, Biali, branka, partie, uwłaszczenie, zna datę I 1863 A.J. Czartoryski, C.K. Norwid, A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasicki, E. Dembowski, J. Szela, P. Ściegienny, Sz. Konarski, 1831, 1846, powstanie krakowskie, rabacja galicyjska, Wielkiej Emigracji Napoleon III, Franciszek Józef, J. Bem, K. Metternich, L. Kossuth, L. Mierosławski; , demonstracja, monarchiści, burżuazja; serwituty Aleksander II, A. Wielopolski, J. Dąbrowski, L. Mierosławski, M. Langiewicz, R. Traugutt, biali i czerwoni, państwo podziemne,.-potrafi: opisać represje popowstaniowe; wymienić główne nurty Wielkiej Emigracji; opisać rabację galicyjską, powstanie krakowskie; lokalizować na mapie. rewolucji i powstań zbrojnych w latach , przyczyny konfliktu niemiecko- polskiego; rozumie, dlaczego w Galicji nie doszło do wybuchu walk. - lokalizować na mapie, opisać przebieg walk w Wielkopolsce i skutki powstania styczniowego, znaczenie powstania dla utrzymania świadomości narodowej Polaków. -potrafi: opisać sytuację Polaków przed wybuchem opisuje i analizuje przebieg rabacji galicyjskiej przedstawia przebieg powstania krakowskiego - omawia przebieg Wiosny Ludów na ziemiach polskich -potrafi: wyjaśnić przyczyny i skutki Wiosny Ludów, udział Polaków, znaczenie Wiosny Ludów;; wskazać skutki Wiosny Ludów dla Polaków w zaborze pruskim i austriackim; opisuje przebieg powstania, lokalizując na mapie tereny walk - wyjaśnić, w jakich okolicznościach doszło do wybuchu powstania; wyjaśnić znaczenie powstania, wyjaśnia różnice między Towarzystwem Demokratycznym Polskim a Hotelem Lambert opisuje przebieg powstania na Węgrzech; rewolucję we Francji, przebieg wydarzeń w krajach niemieckich, porównuje program białych i czerwonych w sprawie odzyskania niepodległości

4 Rozdział III. Świat i Polacy w drugiej połowie XIX wieku -podaje lata wydarzeń: 1871 r. powstanie cesarstwa niemieckiego -poprawnie posługuje się terminami: Północ, Południe, -wymienia najważniejsze odkrycia i wynalazki drugiej połowy XIX w. oraz początku XX w. G. Garibaldi, Wiktor Emanuel II, O. Bismarck b) 1870, 1871, czerwone koszule, depesza emska A. Lincoln, W. Sherman, R. Lee, J. Davis, U. Grant, , secesja, jankesi, niewolnictwo -zna: osoby i ich wynalazki, odkrycia i dokonania. K.F. Benz, G. Daimler, H. Ford, bracia Wright, K. Darwin, W. Roentgen, M. Skłodowska-Curie, L. Pasteur powstania i sytuację w Rosji; zjednoczenia Niemiec i Włoch. -potrafi: wyjaśnić rolę G. Garibaldiego, O. von Bismarcka w procesie zjednoczeniowym Włoch i Niemiec, politykę zagraniczną Bismarcka. -rozumie: różnice między Południem a Północą, przyczyny konfliktu, sytuację Indian i niewolników. -rozumie: skutki stosowania nowoczesnych rozwiązań technicznych dla rozwoju przemysłu, urbanizacji miast, zmian gospodarczych i społecznych. omawia kolejne etapy walk o zjednoczenie Włoch omawia etapy -potrafi: wyjaśnić sytuację polityczną w Europie po wojnie krymskiej przedstawia problem niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych -potrafi: wyjaśnić okoliczności, w jakich doszło do wybuchu wojny secesyjnej, skutki wojny, lokalizować wydarzenia na mapie. opisuje i analizuje konsekwencje rewolucji przemysłowej opisuje znaczenie odkryć w fizyce, medycynie dla rozwoju społecznego omawia nowy układ sił w Europie opisuje i analizuje sytuację gospodarczą Północy i Południa omawia i analizuje podstawowe problemy społeczne w XIX w. -zna: rozmieszczenie -zna: osiągnięcia L. -rozumie: pojęcia odczytuje dane z diagramu wyjaśnia rolę pracy

5 zagłębi przemysłowych na ziemiach polskich, główne gałęzie przemysłu rozwijane na ziemiach polskich -zna: osoby i ich dzieła, osiągnięcia, postawy M. Drzymała, M. Konopnicka, B. Prus, H. Sienkiewicz, St. Wyspiański, I. Łukasiewicz, J. Matejko -wymienia partie ruchu socjalistycznego, narodowej demokracji, ruchu ludowego Konenberga i H. Cegielskiego -potrafi: opisać rozwój sieci kolejowej na ziemiach polskich, scharakteryzować grupy społeczne społeczeństwa polskiego u schyłku XIX w., podać główne kierunki polskiej emigracji -zna pojęcia: Kraj Przywiślański, rusyfikacja, germanizacja, praca organiczna, praca u podstaw, uniwersytet latający, rugi pruskie, strajk szkolny, R. Dmowski, L. Waryński, J. Piłsudski, R. Luksemburg, F. Dzierżyński, 1892, 1895, PPS, SDKPiL, LN, PSL, ruch narodowy i ludowy, endecja, narodowcy, terroryzm, emigracja, praca organiczna, przyczyny zróżnicowania gospodarczego ziem polskich w ramach poszczególnych państw zaborczych -potrafi: scharakteryzować czym była walka o kulturę, opisać sytuację Polaków w zaborze pruskim i rosyjskim, wyjaśnia metody rusyfikacji i germanizacji, wyjaśnić specyfikę autonomii, opisać twórców i ich dzieła, wyjaśnić pojęcia, -rozumie: jaka była sytuacja robotników. statystycznego i wyprowadza wnioski na tej podstawie, wyjaśnić przyczyny polskiej emigracji i odczytać z mapy jej wielkość, omawia politykę germanizacyjną Niemiec i rusyfikację na ziemiach polskich -rozumie: znaczenie pracy organicznej i pracy u podstaw, czym była dla Polaków autonomia galicyjska. -potrafi: wyjaśnić przyczyny powstania organizacji robotniczych i politycznych; wymienić przywódców i programy partii; posługiwać się pojęciami i mapą. -wyjaśnia przyczyny -potrafi: wskazać na mapie -rozumie: skutki ekspansji -zna: główne cechy polityki potrafi organicznej w rozwoju społeczeństwa polskiego, porównuje sytuację Polaków w Galicji do sytuacji w zaborze pruskim i rosyjskim wyjaśnia różnice programowe między partiami robotniczymi, narodowymi i ludowymi; wyjaśnia, dlaczego w Galicji powstał ruch ludowy

6 ekspansji kolonialnej imperia kolonialne i ich posiadłości. kolonialnej. kolonialnej państw europejskich. scharakteryzować politykę kolonialną Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji Rozdział IV. Geneza i przebieg I wojny światowej. Naród polski na początku XX wieku i w okresie wielkiej wojny -zna: daty , postać Mikołaja II -potrafi: wskazać na mapie państwa trójprzymierza i trójporozumienia -zna: daty i pojęcia: , wojna manewrowa, wojna pozycyjna, -zna: fakty związane z działaniami wojennymi w latach Mikołaj II, W. Lenin, A. Kiereński, zna: przebieg wystąpień rewolucyjnych lat w Rosji -zna postacie, daty: Franciszek Ferdynand, G. Princip, , potrafi: wskazać na mapie przebieg ważniejszych działań na froncie -rozumie: na czym polegał totalny charakter działań wojennych -zna pojęcia: traktat pokojowy w Brześciu; rewolucja lutowa, rewolucja październikowa, czerwony terror -rozumie: związek między porażką w wojnie z Japonią a wybuchem rewolucji w Rosji. -rozumie: okoliczności wybuchu I wojny światowej -rozumie: sens działań wojennych w pierwszym roku wojny. -potrafi: wyjaśnić okoliczności przystąpienia Stanów Zjednoczonych do wojny. -rozumie: związek między rewolucją lutową a październikową. Potrafi: opisać najważniejsze wydarzenia -potrafi: przedstawić przebieg rewolucji na ziemiach polskich -zna: tło kolonialne powstania dwóch przeciwstawnych bloków politycznomilitarnych - potrafi wyjaśnić, na czym polegał plan wojny błyskawicznej - potrafi wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew i przebieg frontów - przedstawia przebieg wojny domowej w Rosji i porewolucyjny chaos - potrafi wymienić zdobycze rewolucji, które przetrwały po jej upadku - potrafi opisać przebieg dwóch wojen bałkańskich - potrafi wyjaśnić przyczyny porażki wojny błyskawicznej - potrafi przeanalizować dane statystyczne dotyczące liczby ludności oraz zasobów uzbrojenia i wyciągnąć wnioski - potrafi wyjaśnić rolę Niemiec w wydarzeniach w Rosji w 1917 roku

7 -zna: daty i wydarzenia: 11 listopada zna: daty, osoby, wydarzenia: J. Piłsudski, R. Dmowski, W. Wilson -zna postaci i pojęcia: P. Hindenburg, Wilhelm II, F. Foch, ludobójstwo, zniszczenia, bezrobocie, wymuszona emancypacja -zna: daty, wydarzenia koncepcja trialistyczna, niepodległościowa, autonomiczna, antyniepodległościowa, Akt 5 listopada orędzie Wilsona (1917), Komitet Narodowy Polski w Paryżu; kryzys przysięgowy w Legionach, punkt 13 orędzia Wilsona (1918) w 1917 roku w Rosji. -potrafi: wyjaśnić przyczyny klęski Niemiec. -rozumie: wpływ warunków zewnętrznych (zabór, sytuacja na froncie) na poglądy i działania prowadzące do odzyskania niepodległości przez Polskę. -rozumie: związek między zaangażowaniem USA w działania wojenne a porażką Niemiec. -potrafi: przedstawić poglądy i działalność J. Piłsudskiego i R. Dmowskiego w czasie wojny. na podstawie tekstów źródłowych opisuje morale armii niemieckiej jesienią 1918 roku - wyczerpująco opisuje ewolucję sprawy polskiej, przywołując daty, nazwy dokumentów sformułowania w nich zawarte