1.1. SPIS TREŒCI. PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 1. Instalacje i sieci gazowe dla praktyków

Transkrypt

1 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str SPIS TREŒCI 1. PRZEWODNIK 1.2. Objaœnienia piktogramów 1.3. Wykaz autorów 1.4. Notki biograficzne 1.5. Indeks rzeczowy 2. AKTUALNOŒCI 2.1. Definicje i przepisy Podstawowe definicje i okreœlenia dotycz¹ce sieci gazowej Przepisy prawne 2.2. Budowa przy³¹czy Wprowadzenie 2.3. Przy³¹czenie do sieci gazowej 2.4. U ytkowanie instalacji gazowej Wprowadzenie Warunki wyposa enia budynków w instalacje gazowe U ytkowanie instalacji gazowej Zasady dostawy gazu Wstrzymanie dostaw gazu

2 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 2 PRZEWODNIK 3. PALIWA GAZOWE 3.1. Podstawowe w³asnoœci fizykochemiczne i termodynamiczne gazu ziemnego Podstawowe w³asnoœci gazu ziemnego Wprowadzenie Podzia³ paliw gazowych Podstawy termodynamiki gazu ziemnego Wprowadzenie Podstawowe prawa gazowe Przemiany charakterystyczne Równania stanu gazu Sprê anie gazu Wymiennoœæ paliw 3.2. Przygotowanie gazu ziemnego do transportu i u ytkowania Wprowadzenie 3.3. Nawanianie gazu Wprowadzenie 3.4. Urz¹dzenia zasilane z instalacji gazu p³ynnego Wprowadzenie Ograniczenia poboru gazu Warunki przy³¹czenia gazu do urz¹dzenia i kategorie urz¹dzeñ Instalowanie urz¹dzeñ zasilanych gazem p³ynnym 4. INSTALACJE GAZOWE 4.1. Wymagania formalnoprawne dotycz¹ce zasilania odbiorców w paliwa gazowe Wprowadzenie

3 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Podstawowe wymagania techniczne dotycz¹ce instalacji na paliwa gazowe Wprowadzenie Zasady projektowania instalacji na paliwa gazowe 4.3. Zasady obliczania strat ciœnienia w przewodach gazowych Wprowadzenie Przyk³ady obliczeniowe doboru œrednic przewodów instalacji na paliwa gazowe Pojemnoœæ akumulacyjna instalacji gazowej 4.4. Zasady lokalizacji kurków g³ównych Wprowadzenie 4.5. Przewody gazowe, zasady ich instalowania Wprowadzenie 4.6. Urz¹dzenia do pomiaru zu ycia gazu Wprowadzenie 4.7. Urz¹dzenia gazowe Wprowadzenie Klasyfikacja urz¹dzeñ gazowych Kategorie urz¹dzeñ gazowych Typy urz¹dzeñ gazowych Armatura zabezpieczaj¹ca w urz¹dzeniach gazowych Zabezpieczenia przed wyp³ywem gazu Zabezpieczenia przed wyp³ywem spalin Zabezpieczenie urz¹dzeñ typu A z indeksem AS Nowe kierunki u ytkowania gazu Informacja handlowa

4 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 4 PRZEWODNIK 4.8. Kot³ownie opalane paliwem gazowym Wprowadzenie 4.9. Instalacje gazowe zasilane gazem p³ynnym Wprowadzenie Warunki techniczne dopuszczania instalacji na paliwa gazowe do eksploatacji Wprowadzenie Eksploatacja instalacji gazowych Wprowadzenie Zasady przeprowadzania kontroli stanu technicznego instalacji na paliwa gazowe Wprowadzenie Zakres wykonania okresowej kontroli stanu technicznego instalacji na paliwa gazowe (pe³ny zakres protoko³u pokontrolnego) Kontrola stanu technicznego kurków g³ównych Kontrola innych elementów wyposa enia, instalowanych w bezpoœrednim s¹siedztwie kurka g³ównego Kontrola przewodów gazowych na poziomie piwnic Przegl¹d techniczny odcinków przewodów gazowych do zaworów odcinaj¹cych gazomierzy lub odga³êzieñ na poszczególnych kondygnacjach Kontrola stanu technicznego gazomierzy Zakres kontroli instalacji gazowych w poszczególnych mieszkaniach Kontrola stanu technicznego zainstalowanych urz¹dzeñ gazowych Kontrola sprawnoœci technicznej odprowadzania spalin z urz¹dzeñ gazowych i wentylacji pomieszczeñ, w których s¹ instalowane

5 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Instalacje gazowe z miedzi Wprowadzenie W³asnoœci miedzi Elementy instalacji z miedzi Rury ¹czniki Metody ³¹czenia instalacji gazowych z miedzi Proces lutowania Pojêcia podstawowe Zjawisko w³oskowatoœci i dyfuzji Materia³y do lutowania twardego Technologia wykonywania instalacji gazowych z miedzi Obliczanie instalacji gazowej Przyk³ad obliczenia typowej instalacji gazowej 5. GAZOCI GI 5.1. Klasyfikacja gazoci¹gów Wprowadzenie G³ówne definicje i oznaczenia Gazoci¹gi polietylenowe (PE) W³aœciwoœci polietylenu Rury polietylenowe Kszta³tki polietylenowe Metody ³¹czenia rur i kszta³tek z PE Gazoci¹gi poliamidowe (PA) W³aœciwoœci poliamidu (nylon 11) Rury poliamidowe

6 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 6 PRZEWODNIK Kszta³tki poliamidowe Metody ³¹czenia rur i kszta³tek z PA Budowa gazoci¹gów z tworzyw sztucznych Eksploatacja gazoci¹gów z tworzyw sztucznych Wprowadzenie Uruchomienie gazoci¹gu Okresowa kontrola stanu technicznego gazoci¹gu i przydatnoœci do u ytkowania Prace w³¹czeniowe i naprawcze Ustalanie parametrów pracy gazoci¹gów Wy³¹czenie gazoci¹gów z eksploatacji 5.2. Gazoci¹gi stalowe Rury stalowe do budowy gazoci¹gów Obliczenia wytrzyma³oœciowe gazoci¹gów Technologia spawania gazoci¹gów Izolacja gazoci¹gów Armatura zaporowa i pomocnicza gazoci¹gów 5.3. Budowa gazoci¹gów Organizacja budowy Wytyczenie trasy Wykopy Monta gazoci¹gów Zasypywanie gazoci¹gów i oczyszczanie po monta u Próby ciœnieniowe wytrzyma³oœci i szczelnoœci Uruchomienie gazoci¹gu Odbiór koñcowy gazoci¹gu Oznakowanie gazoci¹gów w terenie Dokumentacja budowy

7 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Techniki i technologie bezwykopowe budowy gazoci¹gów 5.4. Eksploatacja sieci gazowych Wprowadzenie Przyjêcie sieci gazowej do eksploatacji Kontrola stanu technicznego gazoci¹gów Zastosowanie t³oków do czyszczenia i oceny stanu technicznego gazoci¹gów Metody prowadzenia remontów i rekonstrukcji gazoci¹gów 5.5. Projektowanie gazoci¹gów Zasady sporz¹dzania projektów gazoci¹gów Wprowadzenie Obliczanie przepustowoœci gazoci¹gów Wprowadzenie Charakterystyka przep³ywów w gazoci¹gach Chropowatoœæ wzglêdna ruroci¹gów Okreœlenie wspó³czynnika liniowego oporu hydraulicznego Przegl¹d wybranych zale noœci stosowanych w obliczeniach gazoci¹gów Wp³yw ró nicy wysokoœci po³o enia na obliczenia hydrauliczne Wp³yw temperatury na przep³yw gazu Zale noœæ przepustowoœci gazoci¹gu od jego œrednicy Przep³ywy gazu w gazoci¹gach o zmiennej œrednicy, równoleg³ych i dodatkowych obejœciowych (obiegowych)

8 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 8 PRZEWODNIK Zasady okreœlania zapotrzebowania na paliwo gazowe przez grupy odbiorców Przyczyny wystêpowania b³êdów w oszacowywaniu obliczeniowych natê eñ przep³ywu gazu na odcinkach sieci rozdzielczych Dobór œrednic odcinków sieci gazowych Przyk³ad obliczeniowy doboru œrednic Praktyczny dobór œrednic gazoci¹gów Wybrane metody przygotowania danych do obliczeñ natê eñ przep³ywu gazu w sieciach gazowych Praktyczna metoda rozcinania pierœcieniowych sieci gazowych od Ÿród³a zasilania Metoda obliczeñ parametrów eksploatacyjnych sieci gazowych Przy³¹cza gazowe do budynków Gazoci¹gi na gruntach niestabilnych Za³ó enia do obliczeñ sieci gazowych Wp³yw metodyki rozciêcia sieci gazowych na praktyczn¹ efektywnoœæ obliczeñ 5.6. Korozja i ochrona przeciwkorozyjna Rodzaje korozji i mechanizmy jej powstawania Wprowadzenie Korozja chemiczna Korozja elektrochemiczna Rodzaje korozji elektrochemicznej Badanie zmian korozyjnych w sieci gazowej Badanie zmian korozyjnych przy u yciu t³oka pomiarowego

9 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Bezpoœrednia ocena zewnêtrznej korozji Metody zapobiegania korozji Wprowadzenie Stopy odporne na korozjê Modyfikacja œrodowiska zewnêtrznego Ochrona elektrochemiczna przed korozj¹ Pow³oki izolacyjne Elektrochemiczne metody ochrony przed korozj¹ Ochrona przed korozj¹ wywo³an¹ przez pr¹d przemienny z linii wysokiego napiêcia Bezpieczeñstwo zwi¹zane z zagro eniem korozyjnym 6. STACJE GAZOWE 6.1. Rodzaje stacji gazowych Wprowadzenie 6.2. Stacje gazowe w przesyle i dystrybucji Dane do doboru armatury, urz¹dzeñ, orurowania i ogólne zasady ich doboru Zale noœci miêdzy MOP, OP, TOP i MIP na wyjœciu ze stacji redukcyjnych Lokalizacja i elementy sk³adowe stacji gazowych Ci¹gi redukcyjne i typy systemu ciœnieniowego bezpieczeñstwa Wybór typu systemu ciœnieniowego bezpieczeñstwa Nastawy ciœnieñ na urz¹dzeniach redukcyjnych i zabezpieczaj¹cych Wprowadzenie Nastawy ciœnieñ urz¹dzeñ redukcyjnych i zabezpieczaj¹cych w stacjach

10 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 10 PRZEWODNIK redukcyjnych wysokiego ciœnienia I stopnia zasilaj¹cych sieæ œredniego ciœnienia Schematy technologiczne stacji gazowych I stopnia w przesyle i dystrybucji Schematy technologiczne stacji gazowych II stopnia w przesyle i dystrybucji Przewód awaryjny Zespo³y zaporowo-upustowe na przewodach wejœciowych i wyjœciowych stacji Armatura zaporowa i upustowa Odwadniacze, filtry i filtroseparatory Podgrzewacze gazu i kot³y Zawory bezpieczeñstwa i g³owice bezpieczeñstwa Reduktory ciœnienia Rodzaje reduktorów Wybór rodzaju i typu reduktora Dobór wielkoœci reduktora Zespo³y lub uk³ady redukcyjne z reduktorami monitorami Ograniczanie przepustowoœci reduktorów Zawory szybko zamykaj¹ce Wydmuchowe zawory upustowe Aparatura kontrolno-pomiarowa telemetryczna Instalacje do nawaniania gazu Wprowadzenie Urz¹dzenia nawaniaj¹ce Uk³ad rurowy stacji gazowej Wprowadzenie Po³¹czenia i rury

11 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Rury wydmuchowe Obudowa i ogrodzenie stacji gazowych oraz wentylacja Zasilanie stacji w energiê elektryczn¹ i instalacje elektryczne Ochrona odgromowa, z³¹cza izoluj¹ce i wyrównanie potencja³ów Sterowanie prac¹ reduktorów i stacji redukcyjno-pomiarowych Œrodki ochrony przed ha³asem 6.3. Stacje pomiarowe Wprowadzenie Uk³ady pomiarowe Dobór gazomierza do uk³adu pomiarowego Wprowadzenie Gazomierze zwê kowe kryzowe Gazomierze turbinowe Gazomierze rotorowe Gazomierze miechowe Obs³uga uk³adów pomiarowych 6.4. Inne urz¹dzenia pomiarowe Gazomierze ultradÿwiêkowe Przep³ywomierze masowe typu Coriolis Bezinwazyjny termiczny pomiar przep³ywu Optyczny pomiar przep³ywu gazu Przep³ywomierze wirowe 6.5. Dobór typu przeliczania pomiarów i gazomierza Korekcja pomiarów Dobór gazomierza

12 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 12 PRZEWODNIK 6.6. Instalacje redukcji ciœnienia gazu na przy³¹czach Wprowadzenie Elementy technologiczne instalacji redukcji ciœnienia Nastawy ciœnieñ na urz¹dzeniach redukcyjnych i zabezpieczaj¹cych Armatura i wentylacja 6.7. Punkty redukcyjne Wprowadzenie 6.8. Próby ciœnieniowe stacji gazowej Próba wytrzyma³oœci Próba szczelnoœci Próba wytrzyma³oœci i szczelnoœci instalacji redukcji o MOP 0,5 MPa 6.9. Projekt budowlany stacji gazowej Wprowadzenie Dokumentacja techniczno-ruchowa Wprowadzenie U ytkowanie i utrzymanie stacji gazowych Wprowadzenie Badania, u ytkowanie i utrzymanie punktów redukcyjnych i redukcyjno-pomiarowych Wprowadzenie Zasady lokalizacji stacji gazowych w uk³adach sieci rozdzielczych Metodyka wyboru miejsc lokalizacji stacji gazowych w z³o onych uk³adach sieciowych oraz zasady skorygowania konturów zasilania 7. SYSTEMY PRZESY OWE GAZU 7.1 Charakterystyka systemu przesy³owego gazu

13 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Wprowadzenie T³ocznie gazu Magazyny gazu Wprowadzenie Wspó³praca PMG z systemem przesy³owym Systemy SCADA Bilansowanie gazu, straty Prognozowanie zu ycia gazu w systemie Symulacja i optymalizacja w systemie przesy³owym Telemetria w gazownictwie Realizacja prac remontowych w systemie przesy³owym inwestycyjnych na sieci przesy³owej 7.2. Eksploatacja systemu przep³ywowego gazu ziemnego w aspekcie jakoœci i zmiennoœci sk³adu transportowanego gazu Jakoœæ gazów ziemnych przesy³anych sieci¹ gazow¹ Wykraplanie siê kondensatów i ich zwalczanie Powstawanie hydratów w gazoci¹gach i metody zapobiegania Zanieczyszczenia sta³e w gazoci¹gach Wprowadzenie Usuwanie py³ów z gazoci¹gów 7.3. Przy³¹czanie odbiorców do systemu przesy³owego Wprowadzenie Z³o enie przez podmiot ubiegaj¹cy siê o przy³¹czenie do sieci przesy³owej wniosku o okreœlenie warunków przy³¹czenia

14 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 14 PRZEWODNIK Okreœlenie przez operatora systemu przesy³owego warunków przy³¹czenia Zawarcie umowy o przy³¹czenie do sieci przesy³owej Realizacja umowy o przy³¹czenie 8. ZAGRO ENIA W GAZOWNICTWIE, BEZPIECZEÑSTWO I HIGIENA PRACY 8.1. Podstawowe czynniki toksyczne w gazownictwie Wprowadzenie 8.2. Zagro enia po arowe i wybuchowe w gazownictwie Wprowadzenie Warunki tworzenia siê mieszanek wybuchowych Inicjacja wybuchowa Wybuch i jego parametry 8.3. Strefy zagro enia wybuchem obiektów gazowniczych Wprowadzenie Ochrona przeciwpo arowa, ochrona przed wybuchem Wymagania budowlane Wymagania dla pomieszczeñ wentylacja 8.4. BHP przy budowie i eksploatacji sieci i instalacji gazowych Organizacja i ogólne zasady prowadzenia prac gazoniebezpiecznych Roboty ziemne Eksploatacja gazoci¹gów Budowa i eksploatacja stacji gazowych Pod³¹czanie nowo wykonanych gazoci¹gów Bezpieczeñstwo u ytkowania instalacji gazowych

15 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy przy urz¹dzeniach i instalacjach energetycznych 9. PODSTAWY EKONOMII W TRANSPORCIE I DYSTRYBUCJI GAZU 9.1. Ocena efektywnoœci ekonomicznej i inwestycji w gazownictwie Wprowadzenie Czynniki wp³ywaj¹ce na efektywnoœæ inwestycji gazowniczych Wybrane pojêcia ekonomiczne Wprowadzenie Strumienie finansowe Zdyskontowane strumienie finansowe Podstawowe wskaÿniki efektywnoœci ekonomicznej Kryteria efektywnoœci ekonomicznej Przyk³ad wyznaczenia efektywnoœci ekonomicznej przy³¹czenia odbiorcy gazu Uproszczone wskaÿniki efektywnoœci ekonomicznej Podstawowe definicje dotycz¹ce zagadnieñ ekonomicznych 9.2. Zasady budowy systemu zarz¹dzania jakoœci¹ Wprowadzenie System jakoœci wyrobów i us³ug oparty na wymaganiach i wytycznych zawartych w rodzinie norm PN-EN ISO Ksiêga jakoœci, procedury i instrukcje Wymagania normy API Q1

16 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 16 PRZEWODNIK Zarz¹dzanie œrodowiskiem oparte na wymaganiach i wytycznych zawartych w rodzinie norm PN-EN ISO Zarz¹dzanie jakoœci¹ poszczególnych sk³adników œrodowiska Szacowanie ryzyka zwi¹zanego z zanieczyszczeniem œrodowiska System zarz¹dzania bezpieczeñstwem i higien¹ pracy oparty na wymaganiach i wytycznych zawartych w rodzinie norm PN-N S³ownik okreœleñ i definicji 9. Literatura do rozdzia³u 10. ENERGETYKA GAZOWA Zagadnienia zwi¹zane z energetyk¹ gazow¹ Wprowadzenie Podstawy teorii spalania gazów Spalanie gazów Palniki gazowe Skojarzona produkcja energii elektrycznej i ciep³a Wprowadzenie Zasada wytwarzania energii w skojarzeniu Dobór urz¹dzenia Urz¹dzenia do produkcji ciep³a i energii elektrycznej w skojarzeniu o niewielkiej mocy Urz¹dzenia do produkcji ciep³a i energii elektrycznej w skojarzeniu o du ej mocy Instalacje klimatyzacyjne zasilane gazem ziemnym Wprowadzenie Sprê arkowe instalacje klimatyzacyjne Zasada dzia³ania

17 PRZEWODNIK Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str Bilans energetyczny, efektywnoœæ sprê arkowego urz¹dzenia ch³odniczego Absorpcyjne urz¹dzenia ch³odnicze Wprowadzenie Zasada dzia³ania jednostopniowego absorpcyjnego urz¹dzenia ch³odniczego Zasada dzia³ania dwustopniowego absorpcyjnego urz¹dzenia ch³odniczego Bilans energetyczny, efektywnoœæ absorpcyjnego urz¹dzenia ch³odniczego Skojarzona produkcja ch³odu, ciep³a i pr¹du elektrycznego (trójgeneracja) Wprowadzenie Wysokosprawne urz¹dzenia grzewcze Wprowadzenie Kot³y kondensacyjne Gazowe promienniki podczerwone Wprowadzenie Budowa promienników podczerwieni Zasada pracy i doboru promienników Wykorzystanie ciep³a odpadowego i energii gazu na obiektach gazowniczych Wprowadzenie Instalacja do odzysku ciep³a spalin z turbosprê arki na t³oczni gazu Urz¹dzenie wykorzystuj¹ce energiê potencjaln¹ ciœnienia gazu na stacji redukcyjnej Zastosowanie gazu w spalarniach odpadów komunalnych i przemys³owych Wprowadzenie

18 Czêœæ 1, rozdzia³ 1, str. 18 PRZEWODNIK Mo liwoœci wykorzystania biogazu w systemie dystrybucyjnym gazu ziemnego Wprowadzenie Dodawanie biogazu do gazu rozprowadzanego w sieci dystrybucyjnej Uzdatnianie biogazu do parametrów gazu rozprowadzanego w sieci dystrybucyjnej Turbiny gazowe Wprowadzenie Turbina gazowa Obieg porównawczy turbiny gazowej Sprawnoœæ porównawczego obiegu turbiny gazowej