Wymagania edukacyjne z języka polskiego. Liceum i Technikum. (Zakres podstawowy i rozszerzony)

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z języka polskiego. Liceum i Technikum. (Zakres podstawowy i rozszerzony) Skala ocen Wymagania przedmiotowo-programowe dopuszczająca Uczeń: -odczytuje sens całego tekstu ( a w nim znaczenia wyrazów, związków frazeologicznych, zdań, grup zdań uporządkowanych w akapicie oraz wydzielonych fragmentów), potrafi objaśnić ich sens na tle całości -rozpoznaje typ nadawcy i adresata tekstu -wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje -korzysta ze słowników i leksykonów, w tym słowników etymologicznych i symboli -analizuje i definiuje (w razie potrzeby z pomocą słowników) znaczenia słów -zna pojęcie aktu komunikacji językowej i wskazuje jego składowe, dostrzega i omawia współczesne zmiany modelu komunikacji językowej -zna pojęcie znaku i systemu znaków, rozróżnia znaki werbalne i niewerbalne, ma świadomość ich różnych funkcji i sposobów interpretacji -prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki -określa problematykę utworu -wskazuje zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego oraz inne wyznaczniki poetyki danego utworu -wykorzystuje w interpretacji elementy np. słowa- klucze, wyznaczniki kompozycji -dostrzega w świecie konflikty wartości oraz rozumie źródła tych konfliktów -tworzy dłuższy tekst pisany lub mówiony zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej -operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych -zna treść i problematykę obowiązujących w cyklu nauczania tekstów kultury, ze szczególnym uwzględnienie utworów oznaczonych w podstawie programowej gwiazdką* -ze wszystkich prac klasowych otrzymał oceny co najmniej dopuszczające a w przypadku oceny niedostatecznej przystępuje do poprawy w ciągu dwóch tygodni - w sytuacji zagrożenia oceną niedostateczną wykorzystuje pod koniec semestru (roku szkolnego) możliwość poprawy oceny poprzez dodatkowe sprawdziany pisemne ( o terminie poprawy decyduje nauczyciel przedmiotu) dostateczna Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę dopuszczającą, a ponadto: -rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych, popularnonaukowych, prasowych -wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym, dokonuje logicznego streszczenia -rozróżnia w dialogu odpowiedzi właściwe i unikowe -rozpoznaje manipulację językową w tekstach reklamowych, w języku polityków i dziennikarzy -rozpoznaje pytania podchwytliwe i sugerujące odpowiedź

2 -sporządza opis bibliograficzny książki i artykułu, bibliografię wybranego tematu -rozpoznaje i nazywa funkcje tekstu -wskazuje i analizuje przykłady odmian terytorialnych, środowiskowych i zawodowych polszczyzny -rozpoznaje w tekstach i wypowiedziach mówionych stylizację, rozróżnia jej rodzaje i określa jej funkcję -rozróżnia pojęcie błędu językowego, poprawności i stosowności wypowiedzi; rozpoznaje i poprawia różne typy błędów językowych -odróżnia słownictwo neutralne od emocjonalnego i wartościującego, oficjalnego od swobodnego -dostrzega w czytanych utworach cechy charakterystyczne określonej epoki -rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego -wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty -dostrzega obecne w tekstach kultury wartości narodowe i uniwersalne -przygotowuje wypowiedź ( wybiera formę gatunkową, kompozycyjną, dobiera właściwe słownictwo) -tworzy samodzielną wypowiedź argumentacyjną według podstawowych zasad logiki i retoryki ( stawia tezę lub hipotezę, dobiera argumenty, hierarchizuje je i dokonuje selekcji, przeprowadza prawidłowe wnioskowanie) dobra bardzo dobra Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę niższą, a ponadto: -tworzy przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki -rozpoznaje w wypowiedzi ironię, objaśnia jej mechanizm i funkcję -rozróżnia i omawia na wybranych przykładach funkcje języka- poznawczą, komunikacyjną oraz społeczną -dostrzega związek języka z obrazem świata -rozpoznaje konwencję literacką -analizując tekst dawne, dostrzega różnice językowe wynikające ze zmian historycznych -porównuje -dostrzega przemiany konwencji i praktykę ich łączenia utwory literackie lub ich fragmenty -porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach -przeprowadza interpretację porównawczą utworów literackich -wskazuje różne sposoby wyrażania wartościowań w tekstach - publicznie wygłasza przygotowaną przez siebie wypowiedź, dbając o dźwiękową wyrazistość przekazu -ocenia własną kompetencję językową oraz kompetencję komunikacyjną -opracowuje redakcyjnie własny tekst Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę niższą, a ponadto: -czyta utwory stanowiące konteksty dla tekstów kultury poznawanych w szkole -twórczo wykorzystuje wypowiedzi krytycznoliterackie i teoretycznoliterackie -szuka literatury przydatnej do opracowywania różnych zagadnień, selekcjonuje ją według wskazanych kryteriów -samodzielnie wybiera do lektury teksty, stosując różne kryteria wyboru,

3 celująca które potrafi uzasadnić -adiustuje tekst na poziomie elementarnym -rozpoznaje i wskazuje wybrane cechy języka polskiego, które świadczą o jego przynależność do rodziny języków słowiańskich, sytuuje polszczyznę na tle innych języków używanych w Europie -postrzega styl potoczny jako centrum systemu stylowego polszczyzny, od którego odróżniają się inne style: artystyczny, naukowy, urzędowy, publicystyczny -rozpoznaje aluzje literackie i symbole kulturowe oraz ich funkcje ideową i kompozycyjną, a także znaki tradycji, np. antycznej, judaistycznej, chrześcijańskiej, staropolskiej -dostrzega w czytanych utworach: parodię, parafrazę i trawestację, wskazuje ich wzorce tekstowe - rozpoznaje i charakteryzuje styl utworu, np. wiersza renesansowego, barokowego, klasycznego, romantycznego -odczytuje treści alegoryczne i symboliczne utworu -konfrontuje tekst literacki z innymi tekstami kultury np. plastycznymi, teatralnymi, filmowymi -dostrzega związek języka z wartościami, rozumie, że język podlega wartościowaniu, jest narzędziem wartościowania, a także źródłem poznania wartości takich jak dobro, prawda, piękno, nadzieja, wiara, miłość, wolność, równość, braterstwo, Bóg, honor, ojczyzna, solidarność, niepodległość, tolerancja -stosuje uczciwe zabiegi perswazyjne, zdając sobie sprawę z ich wartości i funkcji, wystrzega się nieuczciwych zabiegów erystycznych -wykonuje różne działania na tekście cudzym Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę niższą, a ponadto: -odnosi sukcesy podczas konkursów, olimpiad oraz innych form rywalizacji związanych z przedmiotem -uprawia i popularyzuje własną twórczość TEKSTY KULTURY, KTÓRYCH ZNAJOMOŚĆ TREŚCI I PROBLEMATYKI OBOWIĄZUJE NA IV ETAPIE EDUKACYJNYM (SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA). 1. Biblia w literaturze i kulturze Wybrane fragm. Księga Koheleta 2. Literatura Greków i Rzymian Wybór mitów Homer : Iliada (frag,) Sofokles : Król Edyp Hezjod Teogonia Safona: wybrane wiersze Tyrtajos: wybrane wiersze Horacy: wybrane pieśni Zakres podstawowy i rozszerzony

4 Anakreont: wybrane wiersze Do Demeter 3. Średniowiecze *Bogurodzica Lament Świętokrzyski Dzieje Tristana i Izoldy (frag,) Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią Dante Alighieri Boska komedia (frag.) 4. Renesans *Kochanowski J. : wybrane pieśni, treny, psalmy Szekspir W. :Makbet Tomasz Morus Utopia 5. Barok Sęp Szarzyński M. : wybrane sonety Cervantes M.: Don Kichote (frag,) Pasek J.Ch,: Pamiętniki (frag,) Zimorowic J.B. Roczyzna 6. Oświecenie i preromantyzm Krasicki I. Wybrane satyry, Monachomachia (frag,) Goethe J. W. : Cierpienia młodego Wertera, Faust cz.i (frag.) Karpiński F. wiersze -wybór 7. Romantyzm Mickiewicz A. : wybrane sonety i inne wiersze, *Dziady cz. III, *Dziady cz. IV, *Pan Tadeusz, Liryki lozańskie - wybór Słowacki J.: wybrane wiersze, Kordian Norwid C.K. :wybrane wiersze Krasiński Z. Listy(wybór), Nie-Boska komedia 8. Pozytywizm *Prus B.: Lalka Konopnicka M.: Mendel Gdański Orzeszkowa E. : Nad Niemnem (frag,) Flaubert G. Pani Bovary(fragm.) 9. Modernizm Dostojewski F.: Zbrodnia i kara Conrad J,: Jądro ciemności Kasprowicz J.: wybrane wiersze Przerwa- Tetmajer K.: wybrane wiersze Staff L.: wybrane wiersze Żeromski S.: Ludzie bezdomni. Rozdziobią nas kruki i wrony *Wyspiański S,: Wesele Reymont W. S.: Chłopi tom1 Badelaire Ch. wybór tekstów Verlaine P. wybór tekstów Korab-Brzozowiecki wybór tekstów

5 Rimbaud A. wybór tekstów Proust M.- W poszukiwaniu straconego czasu 10. XX-lecie nurt klasyczny. Żeromski S. : Przedwiośnie Nałkowska Z. : Granica Leśmian B.: wybrane wiersze Tuwim J.: wybrane wiersze Lechoń J.: wybrane wiersze 11. XX-lecie nurt awangardowy Kawka F.: Proces *Schulz B.: Sklepy cynamonowe (wybrane opowiadania) *Gombrowicz W.: Ferdydurke Przyboś J. : wybór wierszy Staff L.: wybrane wiersze Jesienin S. Porzuciłem dom rodzinny Kuncewiczowa M. Cudzoziemka Przyboś J. wybór wierszy Witkacy Szewcy (fragm.) Joyce J. Ulisses (fragm.) 12. Wojna w kulturze i literaturze Borowski T.: Opowiadania (wybrane opow.) Krall H.: Zdążyć przed Panem Bogiem Herling-Grudziński G.: Inny świat Miłosz Cz.: wybrane wiersze Baczyński T.: wybrane wiersze Różewicz T.: wybrane wiersze Gajcy T. Wczorajszemu 13. Powojenne nowoczesność Camus A.: Dżuma Miłosz Cz.: wybrane wiersze, Herbert Z. : wybrane wiersze Białoszewski M.: wybrane wiersze Barańczak S. : wybrane wiersze Twardowski J.: wybrane wiersze Szymborska W.: wybrane wiersze Różewicz T.: Tango Kapuściński R. :Cesarz (fragm.) Masłowska D.: Wojna polsko-ruska(fragm.) Gombrowicz W. Dziennik Herling Grudziński Dziennik pisany nocą (fragm.) Libera A. Madame Twardowski J. wybrane wiersze Wojaczek R. wybrane wiersze Zagajewski A. Sobie do pamiętnika

6 W cyklu czteroletnim (technikum) obowiązuje znajomość tekstów kultury z poszczególnych epok literackich: Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Biblia Oświecenie i preromantyzm Modernizm XX-lecie Średniowiecze Romantyzm XX-lecie nurt klasyczny nurt awangardowy Wojna w kulturze i literaturze Renesans Pozytywizm Powojenne nowoczesność Barok W cyklu trzyletnim (liceum) obowiązuje znajomość tekstów kultury z poszczególnych epok literackich: Klasa I Klasa II Klasa III Biblia Romantyzm XX-lecie nurt awangardowy Średniowiecze Pozytywizm Wojna w kulturze i literaturze Renesans Modernizm Powojenne nowoczesność Barok XX-lecie - nurt klasyczny Oświecenie i preromantyzm - - Ponadto w całym cyklu nauczania obowiązuje znajomość wybranych filmów, spektakli teatralnych, artykułów i innych tekstów kultury omawianych na zajęciach języka polskiego.