Wytyczne do prób instruktorskich 1. Przewodnik

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do regulaminu zdobywania stopni instruktorskich w Pomorskiej Chorągwi Harcerzy Wytyczne do prób instruktorskich 1. Przewodnik 1.1. Wybór opiekuna próby Opiekunem próby powinien być drużynowy kandydata. Komentarz: Jest to sytuacja naturalna ze względu na to że: 1. To właśnie drużynowemu zależy najbardziej na wychowaniu swoich następców i jest to jednocześnie elementem jego próby na wyższy stopień. 2. Drużynowy na co dzień pracuje ze swoimi przybocznymi, doskonale ich zna, może ich stale obserwować oraz udzielać pomocy, rad i wskazówek. 3. Zadania próby realizowane są w drużynie, są więc elementem pracy wychowawczej za którą odpowiada drużynowy. 4. Próba z racji tego, że przechodzi ją osoba nie posiadająca uprawnień do samodzielnej pracy wychowawczej z młodzieżą, realizowana jest pod bezpośrednim nadzorem opiekuna w tej sytuacji najwłaściwszym do tego zadania instruktorem jest drużynowy kandydata. 5. Drużynowy jest naturalnym mistrzem i wodzem dla swoich harcerzy. Na życzenie kandydata, opiekunem próby może być inny instruktor niż jego drużynowy, z tym że w takim przypadku kandydat na czas trwania próby powinien zostać przybocznym swojego opiekuna. Jeżeli wybrany opiekun nie prowadzi własnej drużyny, kandydat pozostaje przybocznym w wybranej drużynie za zgodą jej drużynowego a opiekun musi posiadać stopień min. podharcmistrza. Komentarz: Wymóg ten podyktowany jest koniecznością posiadania przez opiekuna znacznego doświadczenia instruktorskiego mogącego zapobiec konfliktom spowodowanym nienaturalnością sytuacji, w której opiekun będzie musiał w jakiś sposób ingerować w pracę nie swojej drużyny Warunki dopuszczenia do próby Kandydat musi mieć ukończone 17 lat. Komentarz: Wymóg ten podyktowany jest tym aby kandydat zaraz po odbyciu próby, która powinna trwać około 12 miesięcy, mógł mieć przyznany stopień do czego wymagana jest pełnoletność. Komisja Instruktorska może jednak w szczególnej sytuacji dopuścić do odbywania próby harcerzy po ukończeniu 16 lat jeśli będzie to sprzyjać poprawie warunków w jakich działa drużyna (np. mała miejscowość z dala od ośrodków akademickich, gdzie występuje duża rotacja kadry ze względu na wyjazdy na studia) Charakter zadań próby 1

2 W zależności od tego czy kandydat zdobywa stopień na funkcji przybocznego w gromadzie zuchowej, czy drużynie harcerzy zadania próby powinny mieć nieco inny charakter. Kandydat, wraz z opiekunem, powinien zaprojektować próbę w taki sposób, aby udowodnić, że posiadł następujące umiejętności: Gromada zuchowa stosowanie systemu tęczy prowadzenie dokumentacji systemu tęczy wizualizacja osiągnięć zuchów stosowanie sytemu szóstkowego organizacja zabaw w podziale na szóstki organizacja gier i konkursów pomiędzy szóstkami stosowanie systemu gwiazdek zuchowych układanie indywidualnych prób na gwiazdkę stosowanie systemu sprawności zuchowych zaprojektowanie i przeprowadzenie cyklu zabawowego na sprawność stosowanie podstawowych form pracy zuchowej poprowadzenie majsterki poprowadzenie teatrzyku poprowadzenie Kręgu Rady planowanie i organizacji zbiórek gromady zaplanowanie i przeprowadzenie zbiórki gromady planowanie i organizacji wycieczek gromady zaplanowanie i przeprowadzenie wycieczki gromady współpraca z dorosłymi poprowadzenie zebrania informacyjnego z rodzicami przeprowadzenie wizyt u rodziców i rozmów w kwestiach wychowawczych współpraca ze szkołą lub parafia przy której działa gromada zaplanowanie i podjęcie wspólnych działań z dyrektorem szkoły / nauczycielem /duchownym w reakcji na problemy wychowawcze środowiska, w którym działa gromada Drużyna harcerzy stosowanie sytemu zastępowego poprowadzenie zbiórki ZZ, poprowadzenie zbiórki RD, przeprowadzenie wizytacji zbiórek zastępów i sformułowanie wniosków, zorganizowanie i pokierowanie zadaniem drużyny wymagającym współdziałania zastępów, zaprojektowanie i przeprowadzenie współzawodnictwa pomiędzy zastępami w formie gry terenowej, punktacji obozowej itp., 2

3 stosowanie systemu stopni harcerskich wyznaczenie indywidualnej próby na stopień młodzika, wywiadowcy i ćwika, zorganizowanie szkoleń z technik harcerskich i udział w zaliczaniu wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności, poprowadzenie pod kierunkiem drużynowego spotkania oceniającego i zamykającego próbę indywidualną, zorganizowanie biegu na stopień młodzika lub wywiadowcy, stosowanie systemu sprawności harcerskich przeprowadzenie prób na sprawności dla każdego z poziomów stosowanie podstawowych form pracy harcerskiej wygłoszenie gawędy przeprowadzenie ogniska tematycznego zorganizowanie gry terenowej pokierowanie konserwacją sprzętu drużyny przeprowadzenie podchodów planowanie i organizacja zbiórek drużyny, biwaków i wypraw drużyny zaplanowanie i przeprowadzenie zbiórek drużyny zaplanowanie pod względem kwatermistrzowskim i programowym wypraw drużyny oraz przeprowadzenie dwudniowego biwaku. obozownictwo udział w sporządzaniu wraz z drużynowym planu pracy obozu, pełnienie funkcji oboźnego na obozie drużyny pokierowanie budową dużej wspólnej budowli obozowej (kuchnia, stołówka, sanitariaty, itp.) współpraca z dorosłymi przeprowadzenie wraz z drużynowym wizyt w domach i rozmów z rodzicami współpraca ze szkołą lub parafią przy której działa drużyna zaplanowanie i podjęcie wspólnych działania z dyrektorem szkoły / nauczycielem / proboszczem miejscowej parafii / wikarym 1.4. Otwarcie i zatwierdzenie programu próby Otwarcie próby następuje na posiedzeniu Komisji Instruktorskiej. Spotkanie powinno przebiegać w obrzędowej i braterskiej atmosferze i składać się następujących elementów: wysłuchanie kandydata, który oświadcza, że chce zostać instruktorem i przedstawia motywy tej decyzji, wysłuchanie opinii opiekuna o kandydacie, zapoznanie się Komisji z opinią przełożonego kandydata (w przypadku, jeżeli opiekunem próby jest drużynowy, kandydat przedstawia opinię hufcowego), przedstawienie przez kandydata projektu zadań próby, dyskusja nad programem próby, ogłoszenie decyzji o zatwierdzeniu programu próby i jej otwarciu. 3

4 1.5. Rola i zadania opiekuna próby Opiekunem próby powinien być drużynowy drużyny, w której jest ona odbywana. Zadaniem opiekuna jest pomoc w przygotowaniu do wykonania zadań oraz ocena praktycznych i wychowawczych efektów ich realizacji przez kandydata. Oceny tej dokonuje się na bieżąco wraz z kandydatem. W przypadku niezadowalających efektów, opiekun może nakazać powtórzenie błędnie wykonanego zadania w formie innego przedsięwzięcia o tym samym charakterze. Komentarz: Zadania opiekuna próby przewodnikowej mają szczególny charakter. Wynika to z faktu, że kandydat nie może jeszcze prowadzić samodzielnej pracy wychowawczej. Wykonywanie przez niego zadań próby musi się odbywać pod bezpośrednim nadzorem opiekuna, który przejmuje osobistą odpowiedzialność za skutki tych działań, zarówno w aspekcie bezpieczeństwa jak i efektów wychowawczych i organizacyjnych. Opiekun musi więc towarzyszyć kandydatowi i go wspierać na każdym etapie realizacji zadań próby, począwszy od planowania, przez realizację po podsumowanie, przy okazji dzieląc się z nim własną wiedzą i doświadczeniem instruktorskim. Opiekun sporządza swój własny raport z wykonania próby przez kandydata zamieszczając w nim ocenę i wnioski dotyczącego każdego z zaliczonych przez niego zadań próby. Raport ten przedstawia Komisji Instruktorskiej Kontrola przebiegu próby przez Komisję Instruktorską Ze względu na specyfikę próby przewodnikowskiej a zwłaszcza fakt, że jej opiekunem powinien być drużynowy, Komisja Instruktorska powinna naocznie przekonać się o poziomie przygotowania kandydata, nie tylko z pisemnego raportu lecz obserwując go także w działaniu. Dlatego zaleca się aby realizacja minimum jednego zadania została zwizytowana przez członka Komisji lub wyznaczonego przez Komisję instruktora. Z wizytacji powinien zostać sporządzony raport. Ocenę wizytowanego zadania należy przeprowadzić wraz z kandydatem i jego opiekunem Rozmowa instruktorska cel, kryteria i warunki Cel sprawdzania wiedzy Fakt odbycia wzorcowego nawet kursu instruktorskiego nie musi przełożyć się na wymagany poziom wiedzy kandydata. Efekt jest uzależniony od jego zdolności umysłowych i osobistego zaangażowania w proces przyswajania wiedzy. Komisja Instruktorska przyjmując odpowiedzialność za poziom przygotowania metodycznego kandydatów do stopni, a tym samym za efekty ich przyszłej pracy wychowawczej powinna znaleźć odpowiednią formę indywidualnej oceny wiedzy metodycznej posiadanej przez kandydata, a tym samym oceny stopnia jego świadomości jako harcerskiego wychowawcy. Ocenie podlega zakres i poziom posiadanej wiedzy oraz zdolność zastosowania jej w praktyce. 4

5 Kryteria oceny Poszczególne elementy rozmowy sprawdzającej wiedzę metodyczną powinny być oceniane w sposób jednolity, wypracowany przez Komisję Instruktorską. Pozytywne zamknięcie próby powinno być uwarunkowane stwierdzeniem, że kandydat opanował wymaganą wiedzę w stopniu uznawanym przez Komisję Instruktorską za wysoki oraz, że kandydat potrafi przełożyć ją na praktyczne działania Warunki prowadzenia rozmowy Rozmowa ma przede wszystkim charakter obrony planu pracy drużyny. Zadając pytania kandydatowi można odnosić się do zaplanowanych, a więc i przemyślanych przez niego przedsięwzięć i jednocześnie ocenić w jakim stopniu wykorzystał on wymaganą wiedzę w zaplanowanych przedsięwzięciach Zamknięcie próby Posiedzenie Komisji Instruktorskiej, na której odbywa się zamkniecie próby powinno przebiegać w obrzędowej i braterskiej atmosferze oraz zawierać: raport kandydata z wykonania zadań próby, przedstawienie raportu opiekuna odnośnie wykonanych poszczególnych zadań próby, przedstawienie raportu z wizytacji zadań próby przez członka Komisji Instruktorskiej lub wyznaczonego przez Komisję instruktora, dyskusję składu Komisji Instruktorskiej, opiekuna i hufcowego na temat oceny realizacji próby i stopnia jego przygotowania praktycznego, ogłoszenie i uzasadnienie decyzji w sprawie zamknięcia próby. Próba zamknięta z wynikiem pozytywnym przy jednoczesnym spełnieniu pozostałych wymagań oznacza wystąpienie z wnioskiem do komendanta chorągwi o przyznanie stopnia. W razie wątpliwości, Komisja może podjąć decyzję o przedłużeniu próby i wyznaczeniu dodatkowych zadań. 2. Podharcmistrz 2.1. Wybór opiekuna próby Opiekunem próby może być wybrany przez kandydata instruktor w stopniu podharcmistrza lub harcmistrza. Istotnym jest, aby w każdym przypadku opiekunem była osoba, która jest dla kandydata autentycznym mistrzem. 5

6 2.2. Warunki dopuszczenia do próby Kandydat musi posiadać stopień przewodnika i pełnić w chwili otwarcia próby funkcje drużynowego. W wyjątkowych sytuacjach Komisja Instruktorska może wyrazić zgodę na otwarcie próby przez kandydata nieprowadzącego obecnie drużyny o ile kandydat wykazał się szczególnymi osiągnięciami wychowawczymi na innym polu oraz doskonałą znajomością metodyki prowadzenia drużyny lub wcześniej pełnił funkcję drużynowego i może wykazać się sukcesami na tym polu. Komentarz: Wymóg prowadzenia drużyny wynika z charakteru próby i idei stopnia podharcmistrza, który jest stopniem dla dobrych drużynowych dążących do mistrzostwa w tej dziedzinie Charakter zadań próby Próba na stopień podharcmistrza ma specyficzny charakter. W całości odbywa się w środowisku prowadzonej przez kandydata drużyny i poświęcona jest podnoszeniu jakości prowadzonej przez kandydata pracy wychowawczej. W trakcie realizacji próby kandydat powinien udowodnić, że jest dobrym drużynowym i dąży do mistrzostwa w tej dziedzinie. W szczególności: Prowadził przy wykorzystaniu pełnego systemu metodycznego własną gromadę zuchową / drużynę harcerską. Opracował program podniesienia na wyższy poziom pracy wychowawczej w gromadzie / drużynie i zrealizował założone w tym programie cele. Komentarz: jest to najistotniejsze z punktu widzenia idei stopnia zadanie próby podharcmistrzowskiej. Jego wykonanie ma wykazać czy kandydat ma możliwości, chęci i osiągnięcia w dążeniu do mistrzostwa. Dla oceny wartości wykonanej próby, a tym samym kwalifikacji drużynowego istotne jest osiągnięcie założonego postępu. Nie wyznacza się jednolitego dla wszystkich drużyn poziomu pracy jaki ma zostać osiągnięty w wyniku realizacji próby np. leśny poziom kategoryzacji. Jeden kandydat może zaczynać od zera np. założyć nową drużynę lub przejąć upadającą i doprowadzić ją do poziomu regulaminowej drużyny związkowej. Inny, który przejmie od poprzednika drużynę w bardzo dobrym stanie np. puszczańską będzie musiał zdefiniować obszary istniejących niedomagań metodycznych i wyznaczyć cele jeszcze bardziej ambitne. W jednym i drugim przypadku, choć drużyn tych nie da się porównywać, próba polega na tym czy kandydat wyznaczył sobie odpowiednio ambitne cele i je osiągnął w pracy z drużyną. Przeprowadził udaną kolonię letnią i zimową gromady / obóz i zimowisko drużyny. Wytypował na przybocznych i przygotował do otworzenia próby co najmniej jednego kandydata na instruktora, prowadzi ich próby przewodnikowskie w charakterze opiekuna, Zdobył uprawnienia państwowe do samodzielnej pracy wychowawczej z dziećmi i młodzieżą na obozach i koloniach (kierownik placówki wypoczynku). Rozwija swoje życie zawodowe/naukowe i osobiste - realizuje wybrane plany osobistej przyszłości. 6

7 Posiada ugruntowany światopogląd Otwarcie i zatwierdzenie programu próby Otwarcie próby następuje na posiedzeniu Komisji Instruktorskiej. Spotkanie powinno przebiegać w obrzędowej i braterskiej atmosferze i składać się następujących elementów: wysłuchanie oświadczenia kandydata, który oświadcza, że chce poddać się próbie podharcmistrzowskiej i przedstawia motywy tej decyzji wysłuchanie opinii opiekuna o kandydacie, zapoznanie się z opinią przełożonego, przedstawienie przez kandydata projektu zadań próby, dyskusja nad programem próby, ogłoszenie decyzji o zatwierdzeniu programu próby i jej otwarciu Rola i zadania opiekuna próby Kandydat powinien wybrać na opiekuna próby podharcmistrza lub harcmistrza, który jest dla niego autentycznym mistrzem w harcerstwie. Zadaniem opiekuna jest pomoc w przygotowaniu i wykonaniu zadań oraz ocena praktycznych i wychowawczych efektów ich realizacji przez kandydata. Oceny tej dokonuje się na bieżąco wraz z kandydatem. Opiekun sporządza swój własny raport z wykonania próby przez kandydata zamieszczając w nim ocenę i wnioski dotyczące przebiegu próby. Raport ten przedstawia Komisji Instruktorskiej Rozmowa Instruktorska Rozmowa sprawdzająca poziom wiedzy kandydata do stopnia podharcmistrza może być prowadzona w oparciu o raport z realizacji planu podniesienia jakości pracy drużyny. Wskazane jest, aby podczas rozmowy kandydat miał możliwość odnosić posiadaną wiedzę do własnych doświadczeń w dotychczasowej pracy instruktorskiej. W ten sposób można ocenić nie tylko posiadaną przez kandydata wiedzę teoretyczną ale także umiejętność zastosowania jej w praktyce Zamknięcie próby Posiedzenie Komisji Instruktorskiej, na której odbywa się zamknięcie próby powinno przebiegać w obrzędowej i braterskiej atmosferze oraz zawierać: raport kandydata z wykonania zadań próby, przedstawienie ocen i wniosków opiekuna odnośnie wykonanych poszczególnych zadań próby, przedstawienie opinii przełożonego dotyczącej rozwoju drużyny w okresie trwania próby, 7

8 przedstawienie raportu z wizytacji zadań próby przez członka Komisji Instruktorskiej lub wyznaczonego przez Komisję instruktora (można odstąpić od wymogu wizytacji o ile Komisja nie ma wątpliwości, że kandydat osiągnął wyraźny sukces w podniesieniu poziomu swojej drużyny), dyskusję składu Komisji Instruktorskiej, opiekuna i przełożonego na temat oceny realizacji próby i stopnia rozwoju kandydata i jego drużyny, ogłoszenie i uzasadnienie decyzji w sprawie zamknięcia próby. Próba zamknięta z wynikiem pozytywnym, przy spełnieniu pozostałych wymagań, oznacza wystąpienie do komendanta chorągwi z wnioskiem o przyznanie stopnia. W razie wątpliwości, Komisja może podjąć decyzję o przedłużeniu próby i wyznaczeniu dodatkowych zadań. Wnioski dotyczące kształcenia Na koniec roku kalendarzowego Komisja instruktorska przekazuje Szkole Instruktorów wnioski wynikające z przeprowadzonych prób instruktorskich dla ogólnej oceny jakości, efektywności i rozwoju kształcenia instruktorskiego. 8