Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa Łódzkiego cele i kierunki działań, informacja o projekcie POKL, realizowane badania

Transkrypt

1 Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa Łódzkiego cele i kierunki działań, informacja o projekcie POKL, realizowane badania Łódź, 3 marzec 2014 r.

2 Podstawa działania ROT zapisy w dokumentach strategicznych: Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego , regiony, miasta, obszary wiejskie Przygotowanie i wdrożenie systemu monitorowania i raportowania procesów rozwojowych i efektów polityki rozwoju w układach przestrzennych, w tym bazy wskaźników Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 utworzenie regionalnego obserwatorium terytorialnego w celu budowy zintegrowanego systemu monitorowania i ewaluacji polityki rozwoju regionalnego Uchwała Nr 410/13 Zarządu Województwa Łódzkiego z dnia 27 marca 2013 r. utworzenie Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego Województwa Łódzkiego

3 Cele ROT: Zintegrowany system monitorowania i ewaluacji sytuacji społeczno-gospodarczej oraz interwencji publicznych w województwie Poprawa sprawności zarządzania rozwojem regionalnym

4 Zadania ROT: prowadzenie analiz i ewaluacji polityk publicznych zapisanych w strategicznych dokumentach krajowych i wojewódzkich, prowadzenie badań i analiz dotyczących sytuacji społeczno-gospodarczej i trendów rozwojowych, prognozowanie zmian sytuacji społeczno-gospodarczej, opracowywanie raportów, opracowywanie scenariuszy rozwoju województwa oraz rekomendacji w zakresie zmian kierunków polityki rozwoju regionu,

5 Zadania ROT: budowa zintegrowanego systemu monitorowania sytuacji społeczno-gospodarczej oraz interwencji publicznych w województwie, monitorowanie procesu realizacji SRWŁ 2020, budowa i koordynacja sieci współpracy między instytucjami działającymi na rzecz rozwoju regionalnego na szczeblu regionalnym oraz wymiana informacji i danych. współpraca z Krajowym Obserwatorium Terytorialnym,

6 Krajowe Obserwatorium Terytorialne Samorząd Województwa Łódzkiego JST Krajowe Forum Terytorialne Regionalne Forum Terytorialne Instytucje publiczne i niepubliczne

7 dane nieprzetworzone ROT Partnerzy Portal internetowy Dane przetworzone Analizy Raporty Rekomendacje

8 Partnerzy Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego Województwa Łódzkiego Urząd Marszałkowski WŁ Administracja publiczna Uczelnie wyższe JST Inne Regionalne Centrum Polityki Społecznej Urząd Statystyczny w Łodzi Uniwersytet Łódzki Samorządy gminne Samorządy gospodarcze Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi - Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej Politechnika Łódzka Samorządy powiatowe Instytucje otoczenia biznesu Zarząd Dróg Wojewódzkich Komenda Wojewódzka Policji Uniwersytet Medyczny Samorządy wojewódzkie Organizacje Pozarządowe Departamenty UMWŁ Izba Skarbowa Wojewódzkie Centrum Zdrowia Publicznego

9 Sieć współpracy ROT: Formy współpracy: Konsultacje dotyczące wypracowania optymalnego modelu działania, w tym pozyskiwania, agregowania i wymiany danych Porozumienia o współpracy Spotkania robocze Udostępnianie baz danych Wspólne projekty badawcze Wspólne konferencje, publikacje Efekty współpracy: Portal internetowy ROT prezentujący wyniki tworzonych analiz i raportów Ogólnodostępna, regionalna baza danych stanowiąca kompleksowy zbiór informacji społeczno-gospodarczych zebranych przez ROT i partnerów ROT na temat województwa łódzkiego Interaktywna mapa regionu - graficzna prezentacja danych i wyników analiz wykonywanych przez ROT

10 Projekt 1/POKL/5.2.1/2013 Wdrożenie systemu monitorowania polityk publicznych w województwie łódzkim Beneficjent: Województwo Łódzkie Realizator projektu: Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi Cel główny projektu: Wzmocnienie analityczne, organizacyjne i techniczne potencjału ROT WŁ poprzez wdrożenie sprawnego systemu monitorowania polityk publicznych Okres realizacji :

11 Projekty badawcze ROT 2015 Badania ROT prowadzone w ramach projektu: BADANIA DLA KRAJOWEGO OBSERWATORIUM TERYTORIALNEGO BADANIA WŁASNE Przegląd regionalny 2012 (badanie zakończone) Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów (badanie zakończone) Kształtowanie powiązań funkcjonalnych obszarów metropolitalnych Łodzi i Warszawy Możliwości rozwoju Łódzko- Świętokrzyskiej Platformy Zaawansowanych Materiałów Budowlanych Potencjały przemysłów kreatywnych w ŁOM Monitorowanie SRWŁ 2020 Atrakcyjność instytucji otoczenia biznesu dla rozwoju przedsiębior -czości w regionie łódzkim Perspektywy rozwoju terenów inwestycyjnych w regionie łódzkim

12 Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów zarys metodologiczny Badanie zrealizowane w całej Polsce na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego według metodologii przygotowanej przez Krajowe Obserwatorium Terytorialne. Cel główny badania: Analiza potencjałów i trendów rozwojowych w zakresie zmian gospodarczych i społecznych w regionach oraz mapowanie specjalizacyjne regionów (smart specialisation). Wymiar terytorialny: Badanie 16 województw (poziom NTS 2 w skali kraju, w skali województw NTS 3, NTS 4). Wymiar czasowy: Efekt prac: 16 raportów wojewódzkich, Raport zbiorczy wizytówka regionalnych inteligentnych specjalizacji na poziomie krajowym, Identyfikacja specjalizacji ponadregionalnych.

13 Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów zarys metodologiczny cd. Proponowana metodologia: metody badawcze: scenariuszowa, metoda pięciu sił Portera, metody statystyczne, techniki badawcze: grupa ekspertów, desk research, zoogniskowane wywiady grupowe. Badanie zrealizowane przez ROT WŁ we współpracy z ekspertami z Uniwersytetu Łódzkiego oraz Urzędem Statystycznym w Łodzi. W ramach badania zlecono wykonanie ekspertyzy dotyczącej oceny specjalizacji regionalnych metodą pięciu sił Portera.

14 Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów potencjały regionalne Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera instytucjonalna Sfera przestrzenna Sfera przyrodniczokulturowa znaczące zasoby pracy biały sektor potencjał kultury wyższego rzędu potencjał rozwoju rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego potencjał rozwoju sektora TSL (transport, spedycja, logistyka) potencjał rozwoju sektora usług rynkowych wysoko wyspecjalizowanych (BPO, ICT) potencjał rozwoju sektora farmaceutyczno-kosmetyczno-medycznego potencjał przemysłów tradycyjnych (przemysł włókienniczy, odzieżowy i meblarski) potencjał rozwoju sektora energetycznego potencjał rozwoju sektora przemysłu materiałów budowlanych potencjał rozwoju sektora maszynowego i elektromaszynowego potencjał rozwoju biogospodarki potencjał uzdrowiskowy potencjał przemysłów kreatywnych potencjał B+R potencjał akademicki centralne położenie województwa Łódź z obszarem metropolitalnym wyspecjalizowane obszary funkcjonalne walory przyrodniczo-krajobrazowe dolin rzecznych złoża surowców mineralnych dziedzictwo kulturowe kultura ludowa

15 Sfera społeczna (przykładowe wskaźniki) % 80,0 Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych edukacja przedszkolną w Polsce i w woj. łódzkim 60,0 40,0 20,0 ŁÓDZKIE POLSKA 0, os Liczba ludności w Polsce i w województwie łódzkim na 1 placówkę biblioteczną ŁÓDZKIE POLSKA

16 Sfera gospodarcza (przykładowe wskaźniki) zł PKB na 1 mieszkańca w złotych w podregionach województwa łódzkiego Podregion 15 - łódzki Podregion 16 - m. Łódź Podregion 17 - piotrkowski Podregion 18 - sieradzki Podregion 19 - skierniewicki zł Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach w przeliczeniu na 1 mieszkańca w złotych ŁÓDZKIE POLSKA

17 ogółem w wieku lata Sfera instytucjonalna (przykładowe wskaźniki) Struktura wydatkowania środków B+R według rodzajów badań w województwie łódzkim w latach w % ,8 46,4 39,2 41,5 41,2 43,7 27,2 24,2 31,7 28,7 27,6 28,0 26,0 29,4 29,1 29,8 31,2 28, badania podstawowe badania stosowane prace rozwojowe Studenci szkół wyższych na 10 tys. ludności (ogółem i w wieku lata) POLSKA ogółem Łódzkie ogółem POLSKA w wieku Łódzkie w wieku 19-24

18 Sfera przestrzenna

19 Sfera przestrzenna

20 Sfera przestrzenna

21 Sfera przyrodniczo-kulturowa

22 Sfera przyrodniczo-kulturowa (przykładowe wskaźniki) 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Udział obszarów prawnie chronionych w ogólnej powierzchni województwa łódzkiego i powiatów w 2012 r Domy kultury na mieszkańców na lata ŁÓDZKIE POLSKA

23 Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów analiza strategicznych uwarunkowań rozwoju Analiza SWOT regionu łódzkiego w kontekście potencjałów Uśpione i utracone potencjały województwa łódzkiego Potencjały uśpione: potencjał naukowo-badawczy łódzkich uczelni słabo wykorzystany w procesach gospodarczych i społecznych położenie komunikacyjne regionu słabo wykorzystane gospodarczo niska tożsamość mieszkańców z regionem zaniedbane dziedzictwo architektoniczno-budowlane potencjał rekreacyjno-turystyczny słabo zagospodarowany degradacja branży mody i wzornictwa niewykorzystany potencjał srebrnej gospodarki zanik wielokulturowości Łodzi Potencjały utracone nietrwale: utrata potencjału ludnościowego degradacja znaczenia Międzynarodowych Targów Łódzkich obniżenie rangi Łódzkiej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej oraz przemysłu filmowego Łodzi spadek znaczenia prywatnego szkolnictwa wyższego Potencjały utracone trwale: upadek wielkoskalowego przemysłu utrata funkcji decyzyjnej w elektroenergetyce

24 Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów analiza strategicznych uwarunkowań rozwoju Potencjały uśpione to potencjały niewykorzystane lub wykorzystywane w sposób nieefektywny. Przyczyny niewykorzystania potencjału mogą być różne (m.in. finansowe, technologiczne, prawno-administracyjne, społeczne), ale muszą być one jasno określone oraz odwracalne bądź usuwalne, tj. w krótkoterminowej perspektywie istnieje teoretyczna możliwość wyeliminowania tej bariery. Potencjały utracone - to takie potencjały, których konwersja do pełnowartościowych potencjałów jest niemożliwa lub skrajnie utrudniona. Można je podzielić na: potencjały utracone trwale charakteryzują się niemożnością lub nieopłacalnością przywrócenia im wartości czynnika rozwojowego, są to potencjały historyczne, tj. potencjały, które w przeszłości generowały czynniki rozwojowe, a obecnie ich rola jest neutralna bądź negatywna, potencjały utracone nietrwale to takie potencjały, dla których można przywrócić związane z nimi czynniki rozwojowe, jednak jest to możliwe tylko w perspektywie średnio lub długookresowej.

25 Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów analiza strategicznych uwarunkowań rozwoju Scenariusze rozwoju potencjałów regionalnych do 2020 r. Wskaźniki Scenariusz optymistyczny 2020 Scenariusz realistyczny 2020 Scenariusz pesymistyczny 2020 PKB na 1 mieszkańca (Polska =100) Średnioroczne tempo wzrostu PKB (%) Wskaźnik zatrudnienia ludności w wieku lata (%) ,7 2,5 1, Stopa bezrobocia (%) 5,0 8,0 16,0 Udział nakładów na B+R w relacji do PKB Liczba lekarzy na 10 tys. mieszkańców 1,7 1,0 0,

26 Znaczące zasoby pracy Biały sektor Potencjał kultury wyższego rzędu Potencjał rozwoju rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego Potencjał rozwoju sektora TSL (transport, spedycja, logistyka) Potencjał rozwoju sektora usług rynkowych wysoko wyspecjalizowanych (BPO, ICT) Potencjał rozwoju sektora farmaceutyczno - kosmetyczno -medycznego Potencjał przemysłów tradycyjnych (przemysł włókienniczy, odzieżowy i meblarski) Potencjał rozwoju sektora energetycznego Potencjał rozwoju sektora przemysłu materiałów budowlanych Potencjał rozwoju sektora maszynowego i elektromaszynowego Potencjał rozwoju biogospodarki Potencjał uzdrowiskowy Potencjał przemysłów kreatywnych Potencjał akademicki Potencjał sfery B+R Centralne położenie województwa w kraju Wyspecjalizowane obszary funkcjonalne Łódź z obszarem metropolitalnym Walory przyrodniczo-krajobrazowe dolin rzecznych Złoża surowców naturalnych Dziedzictwo kulturowe Kultura ludowa Analiza strategicznych dokumentów szczebla regionalnego Spójność i komplementarność polityki regionalnej w budowaniu potencjałów (fragmenty): SFERA SPOŁECZNA SFERA GOSPODARCZA SFERA INSTYTUCJ ONALNA SFERA PRZESTRZENNA SFERA PRZYRODNICZO- KULTUROWA PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Cel 1. Cel 2. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 2020 REGIONALNA STRATEGIA INNOWACJI WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO RSI LORIS REGIONALNA STRATEGIA INNOWACJI DLA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO LORIS 2030 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNNY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

27 Identyfikacja i klasyfikacja specjalizacji regionalnych Istotną wartością dodaną badania są wyniki trójelementowych badań ankietowych zrealizowanych wśród trzech różnych grup respondentów: przedsiębiorców, pracowników ROT, ekspertów zewnętrznych uczestniczących w Letniej Szkole Innowacji. Najważniejsze z badań to identyfikacja i klasyfikacja cech oraz determinant sektorowych, a także regionalnych specjalizacji gospodarczych z zastosowaniem metody pięciu sił Portera. Analiza ta koncentrowała się głównie na identyfikacji uwarunkowań sektorowych otoczenia przedsiębiorstwa i polegała na określeniu pięciu wzajemnie na siebie oddziałujących uwarunkowań: konkurencji w sektorze, sile przetargowej dostawców, sile przetargowej nabywców, groźbie nowych wejść, groźbie substytutów. W ramach ekspertyzy zlecono przeprowadzenie badań ankietowych w zakresie oceny konkurencyjności kluczowych branż regionu łódzkiego. Badaniem objęto 180 wybranych celowo firm w branżach: włókienniczej, medycznej, farmaceutycznej, kosmetycznej, przemysłów kreatywnych, rolno spożywczej, materiałów budowlanych, maszynowej i elektromaszynowej, IT, logistyki.

28 Siła przetargowa dostawców Metoda pięciu sił Portera Groźba nowych wejść Kontekst strategii i rywalizacji wewnątrz sektora Groźba substytutów Siła przetargowa odbiorców

29 Identyfikacja i klasyfikacja specjalizacji regionalnych Celem badania była pogłębiona analiza specjalizacji regionalnych województwa łódzkiego mająca na celu weryfikację trafności wyboru poszczególnych specjalizacji regionalnych, jako strategicznych z punktu widzenia polityki rozwoju województwa oraz ich klasyfikację ze względu na poziom rozwoju specjalizacji regionalnych. Przeprowadzona analiza miała na celu wyodrębnienie trzech grup branż: obecnych branż kluczowych starterów gospodarczych (przyszłych branż kluczowych) sektorów uznanych w regionie za innowacyjne i konkurencyjne

30 Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 Przemysły kreatywne Przemysł meblowy Przemysły maszynowy i elektromaszynowy Eko-przemysły Eko-usługi Usługi dla ochrony zdrowia Logistyka BPO Przemysł włókienniczy Przemysł energetyczny Przemysł medyczny Przemysł farmaceutyczny Przemysł kosmetyczny Przemysł rolno-spożywczy Przemysł materiałów budowlanych Informatyka i telekomunikacja Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego LORIS 2030

31 Możliwości oddziaływania polityki regionalnej na sektory regionalne wg ich rodzajów: Sektory Obecne sektory kluczowe Specjalizacje inteligentne Startery gospodarcze Przemysł włókienniczy 3 Przemysł materiałów budowlanych 3 Przemysł rolno-spożywczy 3 BPO 2 TSL (transport-spedycja-logistyka) 2 Usługi dla ochrony zdrowia 3 Przemysł maszynowy i elektromaszynowy 1 Przemysł energetyczny 2 Przemysł farmaceutyczny 2 2 Przemysł medyczny 1 1 Przemysł kosmetyczny 2 2 Informatyka i telekomunikacja 1 1 Przemysły kreatywne 3 Przemysł meblarski 3 Eko-przemysły 2 Eko-usługi 2 3 duże możliwości oddziaływania polityki regionalnej 2 umiarkowane możliwości oddziaływania polityki regionalnej 1 niewielkie możliwości oddziaływania polityki regionalnej

32 Identyfikacja i klasyfikacja specjalizacji regionalnych Obecne branże kluczowe rozumiane jako sektory ważne na obecnym etapie rozwoju regionu, bez względu na ich potencjał innowacyjny i rozwojowy w perspektywie najbliższych 10 lat Startery gospodarcze (przyszłe branże kluczowe) rozumiane jako sektory, które w perspektywie najbliższych 10 lat mogą stać się ważnymi obszarami specjalizacji gospodarczej regionu Branże uznawane w regionie za innowacyjne i konkurencyjne rozumiane jako sektory, które już na obecnym etapie rozwoju regionu, ze względu na ich wysoką innowacyjność, potencjał technologiczny i dalsze perspektywy wzrostu, decydują jednocześnie o jego konkurencyjności i stanowią o jego specyfice gospodarczej

33 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ w w w. b p p w l. l o d z k i e. p l