powietrza zanieczyszczeń powietrza Jakość powietrza powietrza rozpatruje się w odniesieniu do: 1. powietrza atmosferycznego na
|
|
- Aleksandra Sokołowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rodzaje i źródła zanieczyszczeń wykład Ochrona środowiska rok II, st. inżynierskie Kazimierz Warmiński Jakość Niewątpliwie na jakość wpływa rodzaj i stęż ężenie (poziom) składnik adników w w nim występuj pujących, w tym: substancji szkodliwych (zanieczyszczeń) im ich więcej tym gorsza jakość gazów w podstawowych i niezbędnych do życia np. tlenu im go mniej tym jest gorsza jakość Jakość rozpatruje się w odniesieniu do: 1. atmosferycznego na zewnątrz budynków na terenie kraju na obszarach ochrony uzdrowiskowej względy środowiskowe, zdrowotne, ekonomiczne 1
2 Jakość rozpatruje się w odniesieniu do: 2. na stanowisku pracy względy zdrowotne 3. w pomieszczeniach mieszkalnych, użytecznou yteczności ci publicznej i in. względy zdrowotne Podział środowiskowych czynników szkodliwych, w tym zanieczyszczeń : Fizyczne Chemiczne Biologiczne Zanieczyszczenia pochodzenia fizycznego 1. Mechaniczne (np.. niektóre pyły y chemicznie neutralne, mogą uszkadzać nabłonek płuc p w sposób mechaniczny np.. azbest) 2
3 Zanieczyszczenia pochodzenia fizycznego 2. Korpuskularne promieniowanie korpuskularne, jonizujące (α, β-, β+, n 0 ) Zanieczyszczenia pochodzenia fizycznego 3. Fale elektromagnetyczne jonizujace (UV, X, γ,, kosmiczne) niejonizujące (radiowe, radarowe, mikrofale, IR, Vis w tym laserowe) dźwiękowe hałas as (dźwi więk ponadnormatywny) Chemiczne zanieczyszczenia Podział ze względu na stan skupienia aerozole suche (pyły) y) stan stały aerozole mokre (mgły) stan ciekły zanieczyszczenia gazowe stan gazowy 3
4 Chemiczne zanieczyszczenia Aerozole układ koloidalny, w którym fazą rozpraszającą jest gaz (powietrze); suche pyły (zawieszone ciało stałe e w gazie): PM10, PM2,5 oraz TSP mokre mgły y (rozproszone kropelki cieczy w gazie) Chemiczne zanieczyszczenia Pył PM10 i PM2,5 (ang. particulate matter) jest to frakcja pyłu u o cząstkach o średnicy aerodynamicznej< 10 µm,, bądźb 2,5 µm TSP (total suspended particulates) pył ogólny zawieszony Chemiczne zanieczyszczenia - pyły 4
5 Chemiczne zanieczyszczenia Zanieczyszczenia gazowe (gazy właściwe, pary) nieorganiczne np. Główne: gazy kwaśne: SO 2, NOx (NO 2, NO), gaz utleniający: O 3 (ozon troposferyczny) inne: CO ( czad ), CO 2 Występuj pujące w mniejszych stęż ężeniach: H 2 S, N 2 O, NH 3, HCl,, HF Chemiczne zanieczyszczenia Zanieczyszczenia gazowe organiczne CH 4 niemetanowe lotne związki zki organiczne (LZO;; VOC; ; NMLZO) np.: formaldehyd, węglowodory w (w tym benzen), związki zki chlorowco- (freony, halony i in.) i siarkoorganiczne, kwasy, alkohole, aldehydy, estry i in. Chemiczne zanieczyszczenia Szczególny rodzaj zanieczyszczeń gazowych stanowią ODORY (H 2 S, merkaptany i inne zw. siarkoorganiczne,, indol, kwas masłowy, aldehydy, ketony i wiele innych) 5
6 Zanieczyszczenia biologiczne mikroorganizmy produkty przemiany materii (alergeny) inne pyły y biologiczne (np.. pyłek kwiatowy, zarodniki) Inne klasyfikacje zanieczyszczeń 1). Ze względu na toksyczność i inne właściwości niebezpieczne: toksyczne (SO 2, NO 2, O 3, CO, HCHO, NH 3, H 2 S) nietoksyczne,, ale szkodliwe w inny sposób b dla środowiska (np( np.. gazy cieplarniane, prekursory smogu fotochemicznego); inne (np.. wybuchowe) Inne klasyfikacje zanieczyszczeń 2). Ze względu na genezę powstawania: pierwotne (bezpośrednio emitowane ze źródeł), np.: SO 2, NO, CO, CO 2, NH 3, pyły wtórne (powstające z zanieczyszczeń pierwotnych w wyniku przemian), np.: O 3 (troposferyczny), formaldehyd, SO 3, aerozole wtórne: H 2 SO 4 i NH 4 NO 3, 6
7 Źródła a zanieczyszczeń Rodzaje i cechy źródeł zanieczyszczeń Punktowe (kominy, wulkany itp.) Liniowe (szlaki komunikacyjne) Płaszczyznowe (rozlewiska, składowiska odpadów, zbiorniki wodne, gleba, pożary lasów w itp.) Rodzaje i cechy źródeł zanieczyszczeń Punktowe występowanie dużych stęż ężeń gazów w i pyłów w w obrębie bie emitora emisja ustabilizowana stosunkowo łatwa kontrola emisji główne źródła a zanieczyszczeń gazowych pochodzenia antropogenicznego 7
8 Rodzaje i cechy źródeł zanieczyszczeń Liniowe i płaszczyznowep stęż ężenia zanieczyszczeń niższe od źródeł punktowych, ale emisja sumaryczna nie musi być mniejsza niejednorodność rozkładu emisji (wydzielanej masy) w czasie i przestrzeni bardzo trudna kontrola i szacowanie emisji główne źródła a naturalne zanieczyszczeń Przyczyny występowania zanieczyszczeń w gazach spalinowych SO 2 zawartość siarki w paliwie NOx (NO, NO 2 i N 2 O) reakcja N 2 z O 2 w temperaturze spalania zawartość azotu w paliwie (przyczyna drugorzędna) dna) Przyczyny cd. CO proces niecałkowitego spalania (niedobór r tlenu, zła z a konstrukcja pieca, nie wyregulowany silnik itp.) CO 2 paliwa węglowe (zawartość C w paliwie) 8
9 Przyczyny cd. węgle kopalne > olej opałowy owy > gaz (w przeliczeniu na masę CO 2 /energia) drewno: zerowy bilans CO 2 wodór: zerowa emisja CO 2 (tylko H 2 O) Przyczyny cd. Pyły: y: pyły y mineralne (przyczyna: zawartość popiołu), - pyły y węglowe w np.. sadza, nie spalone cząstki węgla, w drewna (przyczyna: niedopalenie paliw, niedobór r tlenu) węgle kopalne > drewno > olej > gaz Przyczyny cd. Promieniotwórczo rczość emitowana zaw. w paliwie radionuklidów węgle kopalne > energetyka jądrowaj 9
10 Podział źródeł zanieczyszczeń Naturalne Antropogeniczne Naturalne Podział źródeł - cd. erupcje wulkanów (pyły, y, SO 2, HCl,, HF. H 2 S) pożary lasów w i stepów (CO, CxHy, dioksyny, NOx) wyładowania atmosferyczne (NOx) fermentacja w przewodzie pokarmowym zwierząt (CH 4 ) Naturalne Podział źródeł - cd. roślinno linność,, grzyby (pyłki, zarodniki) morza i oceany (aerozole i pyły y soli nieorganicznych) bagna (CH 4, H 2 S) gleba (pyły, y, N 2 O, NH 3 ) meteory i meteoryty (pyły, y, głównie g Fe x O y ) 10
11 Podział źródeł - cd. Antropogeniczne energetyka (SO 2, CO 2, CO, NOx, pyły, y, WWA) przemysł komunikacja (NOx,, CO, CO 2, CxHy, Pb, pyły) y) rolnictwo (NH 3, N 2 O, CH 4, odory) mieszkalnictwo i gospodarka komunalna (odory, NLZO, pyły) y) 11
12 12
13 13
14 14
15 Struktura emisji [%] zanieczyszczeń w Polsce Rodzaj źródła SO 2 NO x pyły CO OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 100,0 Energetyka zawodowa (elektrownie, elektrociepłownie) Energetyka przemysłowa Technologie przemysłowe Inne źródła stacjonarne Źródła mobilne (komunikacja) 19 0,4 28 0,2 12 0, Emisja ze źródeł antropogenicznych to przede wszystkim procesy spalania 15
16 Ale sąs również wyjątki NH 3 jakie jest główne g źródło o amoniaku? ROLNICTWO Drugi wyjątek, ale połowiczny owiczny to: LZO (NMLZO) jakie jest główne g źródło o LZO? zastosowanie rozpuszczalników ale równier wnież: transport procesy spalania poza przemysłem inne 16
17 Porównanie całkowitych emisji do (w Polsce) wg KOBiZE 2011 Wnioski Jaki z powyższych danych wynika wniosek? Największe pole do zmian przyczyniających cych się do ochrony leży y w dziedzinach wykorzystujących procesy spalania 17
18 Wnioski Najwięcej już zrobiono w sektorze produkcji energii elektrycznej i cieplnej ale jeszcze polska energetyka stoi przed nowymi wyzwaniami (m.in. zmiana źródeł energii!!!) Wnioski A co z transportem? stale rośnie liczba pojazdów, ale sąs coraz mniej emisjogenne A co ze spalaniem poza przemysłem? em? W tym względzie jest najwięcej do zrobienia 18
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza i ich źródła. wykład Ochrona środowiska rok II, st. inżynierskie Kazimierz Warmiński
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza i ich źródła wykład Ochrona środowiska rok II, st. inżynierskie Kazimierz Warmiński Jakość powietrza Na jakość powietrza wpływa rodzaj i stężenie (poziom) składników w
Bardziej szczegółowoŚwiadomi dla czystego powietrza
Świadomi dla czystego powietrza Szkolenia z zakresu przeciwdziałania niskiej emisji Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego jest wprowadzenie do powietrza substancji
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Systemy ochrony powietrza. Wstęp do systemów redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza. 1. Techniczne. 2.
Wstęp do systemów redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza Wykład Kierunek OCHRONA ŚRODOWISKA, st. inżynierskie Kazimierz Warmiński, UWM w Olsztynie 1 Wprowadzenie Obecny stopień zanieczyszczenia powietrza
Bardziej szczegółowoWYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU
WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność
Bardziej szczegółowoOD EMISJI DO JAKOŚCI POWIETRZA struktura emisji zanieczyszczeń na Dolnym Śląsku czynniki wpływające na dyspersję zanieczyszczeń
OD EMISJI DO JAKOŚCI POWIETRZA struktura emisji zanieczyszczeń na Dolnym Śląsku czynniki wpływające na dyspersję zanieczyszczeń Eko Forum Lądek Zdrój, 11 marca 2016 r. Piotr Muskała Uniwersytet Wrocławski
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE
Zanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE Źródła zanieczyszczeń: Naturalne Sztuczne Zanieczyszczenia naturalne Wybuchy wulkanów Wyładowania atmosferyczne Pożary lasów Procesy
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do uchwały nr 95/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 95/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r. Opis stanu jakości powietrza w strefie miasto Płock dotyczy roku 2015 1. Lista substancji w powietrzu, ze
Bardziej szczegółowoNiska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do uchwały nr 94/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 94/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r. Opis stanu jakości powietrza w strefie miasto Radom dotyczy roku 2015 1. Lista substancji w powietrzu, ze
Bardziej szczegółowoDepartament Zrównoważonego Rozwoju Biuro Ochrony Przyrody i Klimatu
Departament Zrównoważonego Rozwoju Zanieczyszczenia powietrza Zanieczyszczenia powietrza to wszelkie substancje (gazy, ciecze, ciała stałe), które znajdują się w powietrzu atmosferycznym, ale nie są jego
Bardziej szczegółowoAspekty środowiskowe w przedsiębiorstwie chemicznym
Aspekty środowiskowe w przedsiębiorstwie chemicznym prof. dr hab. Ewa Siedlecka dr Aleksandra Bielicka-Giełdoń Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, Katedra Technologii Środowiska Studia I stopnia BIZNES
Bardziej szczegółowoWpływ motoryzacji na jakość powietrza
Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa
Bardziej szczegółowo"Jakość powietrza w typowej małopolskiej miejscowości: analiza na przykładzie Suchej Beskidzkiej" W imieniu Polskiego Alarmu Smogowego: Jakub Jędrak
"Jakość powietrza w typowej małopolskiej miejscowości: analiza na przykładzie Suchej Beskidzkiej" W imieniu Polskiego Alarmu Smogowego: Jakub Jędrak Kim jesteśmy? Polski Alarm Smogowy Kim jesteśmy: Polski
Bardziej szczegółowoTechnologie ochrony atmosfery
Technologie ochrony atmosfery Wprowadzenie do przedmiotu czyli z czym to się je Kazimierz Warmiński Literatura: Szklarczyk M. 2001. Ochrona atmosfery. Wydawnictwo UWM Olsztyn. Mazur M. 2004. Systemy ochrony
Bardziej szczegółowoWojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Dębica, grudzień 2016 r.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Dębica, grudzień 2016 r. Monitoring powietrza w województwie podkarpackim Monitoring powietrza w powiecie dębickim Dębica ul. Grottgera Monitorowane
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Bardziej szczegółowoKrajowy bilans emisji SO2, NO X, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata w układzie klasyfikacji SNAP
I N S T Y T U T O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A P A Ń S T W O W Y I N S T Y T U T B A D A W C Z Y INSTI TU TE OF ENVIRONMENTAL P RO TECTION NATIONAL RESEARC H INSTITUTE K R A J O W Y O Ś R O D E K B
Bardziej szczegółowoMonitoring i ocena środowiska
Monitoring i ocena środowiska Monika Roszkowska Łódź, dn. 12. 03. 2014r. Plan prezentacji: Źródła zanieczyszczeń Poziomy dopuszczalne Ocena jakości powietrza w Gdańsku, Gdyni i Sopocie Parametry normowane
Bardziej szczegółowoSpalarnia. odpadów? jak to działa? Jak działa a spalarnia
Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Spalarnia odpadów jak to działa? a? Jak działa a spalarnia odpadów? Jak działa a spalarnia odpadów? Spalarnia odpadów komunalnych Przyjęcie odpadów, Magazynowanie
Bardziej szczegółowoTECHNIKA A EKOLOGIA Jarosław Mrozek
Atmosfera jest powłoką gazową otaczającą kulę ziemską. Składa się ona z kilku, warstw różniących się gęstością, temperaturą, ciśnieniem i składem powietrza. Najistotniejsze funkcje atmosfery, polegają
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM. Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne
SEMINARIUM Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne Prelegent Arkadiusz Primus Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych 24.11.2017 Katowice Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoNiska emisja. co to takiego?
Niska emisja co to takiego? Niska emisja to najprościej ujmując emisja szkodliwych pyłów i gazów na niskiej wysokości. W tym przypadku chodzi o emitory (kominy i inne źródła emisji) znajdujące się na wysokości
Bardziej szczegółowoKolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1
2016 Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 Elżbieta Niemierka Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej 2016-01-07 1. SPIS TREŚCI 2. Gaz cieplarniany - definicja...
Bardziej szczegółowoProblemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich
Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich Barbara Toczko Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 15 listopada 2012 r. Wyniki
Bardziej szczegółowoPowietrze w powiecie kutnowskim
Powietrze w powiecie kutnowskim Powietrze jest rodzajem kapitału przyrodniczego, stanowiącego zasób odnawialny, możliwy do wyczerpania. Zanieczyszczenia powietrza są jednym z głównych przyczyn zagrożeń
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0156/28. Poprawka. Anja Hazekamp, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL
11.3.2019 B8-0156/28 28 Motyw C a (nowy) Ca. mając na uwadze, że wtórne powstawanie cząstek stałych wynika z serii reakcji chemicznych i fizycznych obejmujących różne gazy prekursorowe, takie jak SO 2
Bardziej szczegółowoEliminacja smogu przez zastosowanie kotłów i pieców bezpyłowych zintegrowanych z elektrofiltrem
Eliminacja smogu przez zastosowanie kotłów i pieców bezpyłowych zintegrowanych z elektrofiltrem A. Krupa D. Kardaś, M. Klein, M. Lackowski, T. Czech Instytut Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku Stan powietrza
Bardziej szczegółowoCYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA
Magdalena Szewczyk Dział programowy : Ekologia CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA temat lekcji : Przyczyny i rodzaje zanieczyszczeń powietrza. Cele lekcji w kategoriach czynności uczniów ( cele operacyjne):
Bardziej szczegółowoOcena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro
Ocena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro Barbara Toczko Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Białystok, 5 grudnia 2006 r. System oceny jakosci powietrza w
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do uchwały nr 97/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 97/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r. Opis stanu jakości powietrza w strefie aglomeracja warszawska dotyczy roku 2015 1. Lista substancji w powietrzu,
Bardziej szczegółowoPrezentacja przygotowana w ramach realizowanego przez Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła projektu Oczyść atmosferę dofinansowanego przez Wojewódzki
Prezentacja przygotowana w ramach realizowanego przez Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła projektu Oczyść atmosferę dofinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
Bardziej szczegółowoJakość powietrza to jakość życia
Jakość powietrza to jakość życia Jakość powietrza w Polsce należy do najgorszych w Europie. Każdego roku około 45 tys. Polaków umiera przedwcześnie z powodu narażenia na zanieczyszczone powietrze. Najbardziej
Bardziej szczegółowoLp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA
Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez
Bardziej szczegółowoPOJĘCIA PODSTAWOWE. zanieczyszczenia stałe. PYŁ (Zapylenie, opad pyłu) MGŁA- AEROZOLE GAZY, PARY. ATMOSFERA ciekłe. zanieczyszczenia gazowe
POJĘCIA PODSTAWOWE Środowisko i jego elementy. Zanieczyszczenia środowiska. Klasyfikacja. 1. Podział ze względu na źródło emisji -antropogenne (sztuczne) -biogenne (naturalne). 2. Podział ze względu na
Bardziej szczegółoworegulacja: DCT/SOP/SC/44.xx_Procedura identyfiakcji i oceny znaczenia aspektów i ryzyk środowiskowych rodzaj dokumentu: punkt 5.2.3 procedury numer dokumentu: DCT/ISOFOR/SC/42.01 opracował: Dominika Milion
Bardziej szczegółowoI. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
Bardziej szczegółowoElektrofiltry dla małych kotłów na paliwa stałe. A. Krupa A. Jaworek, A. Sobczyk, A. Marchewicz, D. Kardaś
Elektrofiltry dla małych kotłów na paliwa stałe A. Krupa A. Jaworek, A. Sobczyk, A. Marchewicz, D. Kardaś Rodzaje zanieczyszczeń powietrza dwutlenek siarki, SO 2 dwutlenek azotu, NO 2 tlenek węgla, CO
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Dr inż. Mariusz Szewczyk Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki 35-959 Rzeszów, ul. W. Pola 2 Energia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoNiska emisja sprawa wysokiej wagi
M I S EMISJA A Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. Niska emisja sprawa wysokiej wagi Niska emisja emisja zanieczyszczeń do powietrza kominami o wysokości do 40 m, co prowadzi do
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Zespół Zarządzania Krajową Bazą KOBiZE
Wskaźnikii emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw kotły o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW Warszawa, styczeń 2015 Opracowanie: Zespół Zarządzania Krajową Bazą KOBiZE kontakt: Krajowy Ośrodek Bilansowania
Bardziej szczegółowoZestawienie wzorów i wskaźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza.
Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do. Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do Spis treści: Ograniczenie lub
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia pyłowe i gazowe : podstawy obliczenia i sterowania. poziomem emisji / Ryszard Marian Janka. Warszawa, 2014 Spis treści
Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe : podstawy obliczenia i sterowania poziomem emisji / Ryszard Marian Janka. Warszawa, 2014 Spis treści Przedmowa Wykaz waŝniejszych oznaczeń i symboli IX XI 1. Emisja zanieczyszczeń
Bardziej szczegółowoEmisja i wskaźniki emisji zanieczyszczeń powietrza dla celów monitoringu stanu jakości powietrza oraz POP (wybrane zagadnienia)
Emisja i wskaźniki emisji zanieczyszczeń powietrza dla celów monitoringu stanu jakości powietrza oraz POP (wybrane zagadnienia) Aleksander Warchałowski Katarzyna Bebkiewicz Warszawa, wrzesień 2011 WPROWADZENIE
Bardziej szczegółowoWpływ substancji antropogenicznych na środowisko: eutrofizacja, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze. Sekwestracja CO 2
Wpływ substancji antropogenicznych na środowisko: eutrofizacja, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze. Sekwestracja CO 2 Program Podział zanieczyszczeń środowiska Rodzaje i cechy źródeł zanieczyszczeń Przyczyny
Bardziej szczegółowoNiebezpieczne substancje. Maj 2015 r.
Maj 2015 r. ? Na jakie obciążenia i zanieczyszczenia narażone są płuca podczas pracy? Jaki wpływ mają na nas różnego rodzaju obciążenia i zanieczyszczenia?? 2 10 Co stanowi potencjalne zagrożenie? Aerozole
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia powietrza, ich główne źródła. Sytuacja Polski na tle Europy
Zanieczyszczenia powietrza, ich główne źródła. Sytuacja Polski na tle Europy Dr inż. Krystyna Kubica k.kubica@pie.pl WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ NA ZDROWIE CZŁOWIEKA Katowice, 9 października 2017r. Czynniki sprawcze
Bardziej szczegółowoWODA I OGIEŃ. Prezentacja Mileny Oziemczuk
WODA I OGIEŃ Prezentacja Mileny Oziemczuk Ogień Ogień - suma obserwowalnych zjawisk towarzyszących na ogół fizykochemicznemu procesowi spalania,, a przede wszystkim: emisja promieniowania widzialnego -światła
Bardziej szczegółowoCzyste powietrze pomorza (edycja 2017)
Czyste powietrze pomorza (edycja 2017) Zanieczyszczenie powietrza. Zanieczyszczenia powietrza są głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska. Jednym z podstawowych źródeł zanieczyszczeń powietrza
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Procesy spalania Rok akademicki: 2014/2015 Kod: SEN-1-602-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Energetyka Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów:
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE KOMORY SPALANIA BIOMASY - DREWNA DREWNO POLSKIE OZE 2016
NOWOCZESNE KOMORY SPALANIA BIOMASY - DREWNA 2016 OPAŁ STAŁY 2 08-09.12.2017 OPAŁ STAŁY 3 08-09.12.2017 Palenisko to przestrzeń, w której spalane jest paliwo. Jego kształt, konstrukcja i sposób przeprowadzania
Bardziej szczegółowoBilans emisji krajowej zanieczyszczeń powietrza na potrzeby Konwencji LRTAP
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami Bilans emisji krajowej zanieczyszczeń powietrza na potrzeby Konwencji LRTAP Bogusław Dębski Seminarium Konwencja LRTAP i kierunki dalszego jej rozwoju
Bardziej szczegółowo1. WPROWADZENIE... 3 2. SPOSÓB OBLICZENIA WIELKOŚCI EMISJI... 3 3. TABLICE WIELKOŚCI WYKORZYSTYWANYCH DO OBLICZEO WSKAŹNIKÓW... 4
Wskaźniki emisji zanieczyszczeo ze spalania paliw kotły o mocy do 5 MW t styczeo 2011 SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE... 3 2. SPOSÓB OBLICZENIA WIELKOŚCI EMISJI... 3 3. TABLICE WIELKOŚCI WYKORZYSTYWANYCH DO
Bardziej szczegółowoZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA W POLSCE
ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA W POLSCE BACKGROUND Zanieczyszczenia powietrza substancje 1. Zanieczyszczenia powietrza to wszelkiego rodzaju substancje, których obecność w atmosferze, ma szkodliwy wpływ na
Bardziej szczegółowoPLANOWANY KOCIOŁ. Emisja maksymalna [kg/h] Emisja roczna [Mg/rok] NO ,198 0, ,576 0,4032 0,0072 0, ,00108
Załącznik 3. W niniejszej analizie uwzględniono realizację kotła na ekogroszek o nom. mocy cieplnej na poziomie do 540 kw. Dostępne materiały katalogowe różnych producentów wskazują na maksymalne zużycie
Bardziej szczegółowoBiogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza
Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoDepartament Zrównoważonego Rozwoju Biuro Ochrony Przyrody i Klimatu
Departament Zrównoważonego Rozwoju DYSKUSJA Jaki mamy wpływ na jakość powietrza? Dlaczego potrzebne jest nam czyste powietrze? Jaki wpływ na nasze życie mają zanieczyszczenia powietrza? Zanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia powietrza w Polsce. Zagrożenia zdrowotne
Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zagrożenia zdrowotne Health and Environment Alliance, 2015 Główne źródła zanieczyszczeń powietrza Do głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza w Polsce zaliczamy: Emisje
Bardziej szczegółowoZestawienie wzorów i wskaźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza Grudzień 2016
Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do Grudzień 2016 [na podstawie wytycznych NFOŚiGW] Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających
Bardziej szczegółowoWdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A.
Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A. Historia Zakładu Czerwiec 1974 decyzja o powołaniu Cementowni Ożarów Listopad 1977 - uruchomienie
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowoEuropean Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) cele, zadania, zobowiązania krajów członkowskich
European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) cele, zadania, zobowiązania krajów członkowskich dr inż. Grażyna Mitosek Instytut Ochrony Środowiska PIB IOŚ-PIB, Warszawa 21 marca 2011 1 Cele programu
Bardziej szczegółowoAtmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi
Atmosfera struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi Składniki stałe Ziemia Mars Wenus Nitrogen (N2) Oxygen (O2) Argon (Ar) Neon, Helium, Krypton 78.08% 20.95% 0.93%
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i TSP DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i TSP DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2015 rok luty 2017 SPIS
Bardziej szczegółowoKrajowy bilans emisji SO 2, NO X, CO, NH 3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata w układzie klasyfikacji SNAP Raport syntetyczny
Krajowy bilans emisji SO 2, NO X, CO, NH 3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 2015-2016 w układzie klasyfikacji SNAP Raport syntetyczny Warszawa, styczeń 2018 Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania
Bardziej szczegółowoOpracował: mgr inż. Maciej Majak. czerwiec 2010 r. ETAP I - BUDOWA KOMPLEKSOWEJ KOTŁOWNI NA BIOMASĘ
OBLICZENIE EFEKTU EKOLOGICZNEGO W WYNIKU PLANOWANEJ BUDOWY KOTŁOWNI NA BIOMASĘ PRZY BUDYNKU GIMNAZJUM W KROŚNIEWICACH WRAZ Z MONTAŻEM KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH I INSTALACJI SOLARNEJ WSPOMAGAJĄCYCH PRZYGOTOWANIE
Bardziej szczegółowoZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA
ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA SCENARIUSZ ZAJĘĆ LEKCYJNYCH ETAP EDUKACYJNY: IV (szkoły ponadgimnazjalne) CZAS TRWANIA: 45 minut CEL OGÓLNY: Wprowadzenie w tematykę/utrwalenie wiedzy na temat skutków zanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoAktualny stan jakości powietrza w Warszawie
Aktualny stan jakości powietrza w Warszawie XII Forum Operatorów Systemów i Odbiorców Energii i Paliw CZYSTE POWIETRZE W WARSZAWIE jako efekt polityki energetycznej miasta Warszawa, 23 października 2015
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia gazów i ich usuwanie
Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny Zanieczyszczenia gazów i ich usuwanie Bujarski Marcin Grupa I IMM Sem 1 mgr 1 Spis treści 1. Skład powietrza... 3 2. Zanieczyszczenia powietrza... 5 3. Metody usuwania
Bardziej szczegółowoJak działamy dla dobrego klimatu?
Jak działamy dla dobrego klimatu? Utrzymanie stanu czystości powietrza Zanieczyszczenia powietrza w istotny sposób wpływają na społeczeństwo. Grupy najbardziej narażone to: dzieci, osoby starsze oraz ludzie
Bardziej szczegółowoPGNiG TERMIKA nasza energia rozwija miasta
PGNiG TERMIKA nasza energia rozwija miasta Kim jesteśmy PGNiG TERMIKA jest największym w Polsce wytwórcą ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych efektywną metodą kogeneracji, czyli skojarzonej produkcji
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z EMISJĄ PYŁÓW GAZÓW DLA ŚRODOWISKA. Patr
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z EMISJĄ PYŁÓW GAZÓW DLA ŚRODOWISKA Patr Zanieczyszczenie atmosfery Największym niebezpieczeństwem dla naszej atmosfery są: tlenek węgla, tlenek azotu, dwutlenek siarki oraz pyły. Wszystkie
Bardziej szczegółowoRaport wojewódzki zawierający informacje o zakresie korzystania ze środowiska
Dział 1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza. Raport wojewódzki zawierający informacje o zakresie korzystania ze środowiska Województwo: opolskie Rok: 2016 Tabela A. Zestawienie wielkości emisji zanieczyszczeń
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia wód Rodzaje zanieczyszczeń wód i ich wpływ na środowisko Źródła zanieczyszczeń Metody oczyszczania ścieków
Plan wykładu: Wstęp Klasyfikacja odpadów i zanieczyszczeń Drogi przepływu substancji odpadowych Analiza instalacji przemysłowej w aspekcie ochrony środowiska Parametry charakterystyczne procesu oczyszczania
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI SO 2, NO x, CO i PYŁU CAŁKOWITEGO DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI SO 2, NO x, CO i PYŁU CAŁKOWITEGO DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2014 rok SPIS
Bardziej szczegółowoJacek Nowakowski Gas Business Development Manager
Ciężarówki zasilane LNG Jacek Nowakowski Gas Business Development Manager 14.03. 2018 Materiał zawiera informacje poufne będące własnością CNH Industrial. Jakiekolwiek ich użycie bez wyraźnej pisemnej
Bardziej szczegółowoGospodarka odpadami. Wykład Semestr 1 Dr hab. inż. Janusz Sokołowski Dr inż. Zenobia Rżanek-Boroch
Gospodarka odpadami Agnieszka Kelman Aleksandra Karczmarczyk Gospodarka odpadami. Gospodarka odpadami II stopień Wykład Semestr 1 Dr hab. inż. Janusz Sokołowski Dr inż. Zenobia Rżanek-Boroch Godzin 15
Bardziej szczegółowoCZYM ODDYCHAMY? Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Adam Ludwikowski. Warszawa kwiecień 2012 r.
CZYM ODDYCHAMY? Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Adam Ludwikowski Warszawa kwiecień 2012 r. DZIAŁANIA WIOŚ Zarząd Województwa (opracowuje programy ochrony powietrza) EU Społeczeństwo
Bardziej szczegółowowodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe.
Obecnieprodukcjaenergiielektrycznejodbywasię główniewoparciuosurowcekonwencjonalne : węgiel, ropę naftową i gaz ziemny. Energianiekonwencjonalnaniezawszejest energią odnawialną.doniekonwencjonalnychźródełenergii,
Bardziej szczegółowoNajlepsze dostępne technologie i wymagania środowiskowe w odniesieniu do procesów termicznych. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska
Najlepsze dostępne technologie i wymagania środowiskowe w odniesieniu do procesów termicznych Adam Grochowalski Politechnika Krakowska Termiczne metody utylizacji odpadów Spalanie na ruchomym ruszcie
Bardziej szczegółowoZał.3B. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza
Zał.3B Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza Wrocław, styczeń 2014 SPIS TREŚCI 1. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia
Bardziej szczegółowoTrociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir zawierające substancje niebezpieczne 14. 03 01 82 Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
1. 02 01 01 Osady z mycia i czyszczenia 2. 02 01 03 Odpadowa masa roślinna 3. 02 01 04 Odpady tworzyw sztucznych (z wyłączeniem opakowań) 4. 02 01 08* Odpady agrochemikaliów zawierające substancje, w tym
Bardziej szczegółowoREDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo
Katalizator spalania DAGAS sp z.o.o Katalizator REDUXCO - wpływa na poprawę efektywności procesu spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych w różnego rodzaju kotłach instalacji wytwarzających energie
Bardziej szczegółowoKONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA W DYREKTYWACH UNII EUROPEJSKIEJ I PRAWIE POLSKIM
KONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA W DYREKTYWACH UNII EUROPEJSKIEJ I PRAWIE POLSKIM Wiesław Steinke Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie Cele prezentacji : Zapoznanie z prawem
Bardziej szczegółowomgr inż. Paulina Bździuch dr inż. Marek Bogacki Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
Przykład zastosowania oprogramowania COPERT 4 do oceny zmian emisji zanieczyszczeń do powietrza na przykładzie komunikacji miejskiej w Aglomeracji Krakowskiej Warszawa, 17.01.2017 r. mgr inż. Paulina Bździuch
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowozanieczyszczenia powstające w wyniku procesów spalania paliw w lokalnychkotłowniach i piecach domowych sektora komunalno bytowego.
Emisja niska zanieczyszczenia powstające w wyniku procesów spalania paliw w lokalnychkotłowniach i piecach domowych sektora komunalno bytowego. Umownie przyjmuje się wszystkie kominy o wysokości do 40
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 753
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 753 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 28 września 2017 r. Nazwa i adres EMIPRO SP.
Bardziej szczegółowoKatowicki Węgiel Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PALIW KWALIFIKOWANYCH PRODUKOWANYCH PRZEZ KATOWICKI WĘGIEL SP. Z O.O.
CHARAKTERYSTYKA PALIW KWALIFIKOWANYCH PRODUKOWANYCH PRZEZ KATOWICKI WĘGIEL SP. Z O.O. W 2000r. Katowicki Holding Węglowy i Katowicki Węgiel Sp. z o.o. rozpoczęli akcję informacyjną na temat nowoczesnych
Bardziej szczegółowoPROCESY ADSORPCYJNE W USUWANIU LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Z POWIETRZA
PROCESY ADSORPCYJNE W USUWANIU LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Z POWIETRZA Źródła emisji lotnych związków organicznych (VOC) Biogeniczne procesy fotochemiczne i biochemiczne w otaczającym środowisku (procesy
Bardziej szczegółowoBiomasa alternatywą dla węgla kamiennego
Nie truj powietrza miej wpływ na to czym oddychasz Biomasa alternatywą dla węgla kamiennego Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu dr Bożena Niemczuk Lublin, 27 października
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI. Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.12.2013 r. COM(2013) 919 final ANNEXES 1 to 4 ZAŁĄCZNIKI Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do
Bardziej szczegółowoKATALIZATOR DO PALIW
KATALIZATOR DO PALIW REDUXCO KATALIZATOR DO PALIW Katalizator REDUXCO jest stosowany jako dodatek do paliw węglowodorowych, jest substancją czynną zmniejszającą napięcie powierzchniowe węgla powodując
Bardziej szczegółowoEfekt ekologiczny modernizacji
Efekt ekologiczny modernizacji Gradowa 11 80-802 Gdańsk Miasto na prawach powiatu: Gdańsk województwo: pomorskie inwestor: wykonawca opracowania: uprawnienia wykonawcy: data wykonania opracowania: numer
Bardziej szczegółowogrupa a Człowiek i środowisko
grupa a Człowiek i środowisko................................................. Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 18 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową
Bardziej szczegółowoWaste to energy jak w najprostszy sposób zaadoptować do polskich warunków
Waste to energy jak w najprostszy sposób zaadoptować do polskich warunków Józef Neterowicz Ekspert ds. Ochrony Środowiska i Energii Odnawialnej Związku Powiatów Polskich Członek Rady Konsultacyjnej ds.
Bardziej szczegółowoPIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW
PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW Utylizacja odpadów komunalnych, gumowych oraz przerób biomasy w procesie pirolizy nisko i wysokotemperaturowej. Przygotował: Leszek Borkowski Marzec 2012 Piroliza
Bardziej szczegółowoDZIAŁ 2 ŹRÓDŁA ENERGII przygotowanie do sprawdzianu
DZIAŁ 2 ŹRÓDŁA ENERGII przygotowanie do sprawdzianu I. RODZAJE PALIW KOPALNYCH. II. PRZERÓBKA ROPY NAFTOWEJ I WĘGLA KAMIENNEGO. III. BENZYNA IV. SPOSOBY POZYSKIWANIA ENERGII A ŚRODOWIKO NATURALNE. 1. Wymienić
Bardziej szczegółowoW pierwszym okresie przed 0 r. człowiek walczył o przetrwanie i jego ingerencja w środowisko przyrodnicze była znikoma.
W pierwszym okresie przed 0 r. człowiek walczył o przetrwanie i jego ingerencja w środowisko przyrodnicze była znikoma. W drugim okresie rozwinęło się rolnictwo, potem rzemiosło, powstały manufaktury :
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowo