Standardy wymaga - bezkrgowce Kl. I, zakres rozszerzony

Transkrypt

1 Standardy wymaga bezkrgowce Kl. I, zakres rozszerzony Gbki wielokomórkowe zwierzta beztkankowe Tkanki zwierzce Wymagania podstawowe uzasadni stanowisko gbek w przyrodzie, opisa budow gbki, wyróni w budowie gbek róne typy komórek i okreli ich rol, przedstawi sposób odywiania si i sposoby rozmnaania si gbek, poda definicj tkanki, przedstawi typy tkanek zwierzcych, wymieni podstawowe funkcje tkanek: nabłonkowych, miniowych, łcznych (kostna, chrzstna, krew), nerwowej, wymieni właciwoci i funkcje tkanek: nabłonkowych, miniowych, łcznych (kostna, chrzstna, krew), nerwowej, zna fachowe nazwy komórek budujcych tkanki, przedstawi charakterystyczne cechy budowy tkanek, poda lokalizacj tkanek w ciele zwierzcia, Wymagania ponadpodstawowe dokona podziału gbek i analizowa rónice w budowie, wykaza zwizek odywiania si gbek z rol w ekosystemie wodnym, omówi budow i funkcj wszystkich rodzajów tkanek wyszczególnionych w schemacie, wykaza zwizek midzy budow tkanki a pełnion przez ni funkcj, posługiwa si fachowym nazewnictwem z zakresu histologii, rozpozna tkanki na preparatach mikroskopowych i rysunkach, narysowa schematycznie i opisa typowe komórki rónych tkanek, okreli pochodzenie poszczególnych tkanek, analizowa porównawczo tkanki nalece do czterech rónych typów i wchodzce w skład danego typu, Plan budowy i rozwój zwierzt wymieni kolejne stadia rozwoju zarodkowego zwierzcia dwuwarstwowego, poda rónice midzy rodzajami symetrii ciała, przypisa zwierzciu okrelony typ symetrii, poda, jakie typy zwierzt nale do: dwuwarstwowców, trójwarstwowców, pierwoustych, wtóroustych, pierwo i wtórnojamowych, poda cechy rónice: dwu i trójwarstwowce, pierwo i wtórouste, pierwo i wtórnojamowe, wymieni tkanki i narzdy powstajce z poszczególnych listków zarodkowych, wyjani wady i zalety wielokomórkowoci, przedstawi na schematycznych rysunkach kolejne etapy rozwoju zwierzcia od zygoty do powstania trzech listków zarodkowych i wtórnej jamy ciała, porówna rozwój pierwoustych i wtóroustych, 1

2 Zwierzta bezkrgowe: parzydełkowce płazice uzasadni stanowisko parzydełkowców w przyrodzie, wyjani nazwy: jamochłony, parzydełkowce, wymieni gromady jamochłonów i poda przedstawicieli, okreli rodowisko ycia, podstawowe czynnoci yciowe i symetri ciała, wymieni typy komórek w ciele jamochłona i opisa ich funkcj, omówi czynnoci yciowe jamochłonów, scharakteryzowa pokolenie polipa i meduzy, przedstawi sposoby rozmnaania si parzydełkowców, uzasadni stanowisko płaziców w przyrodzie, wyjani nazw: płazice, wymieni podstawowe cechy budowy zewntrznej i wewntrznej, wymieni gromady i przypisa im wolnoyjce i pasoytnicze gatunki, wymieni przystosowania do pasoytniczego trybu ycia np. tasiemca, opisa cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego i nieuzbrojonego, zdefiniowa pojcia: ywiciel poredni, ostateczny, okreli funkcje poszczególnych układów narzdów, opisa budow ciała płazica (trójwarstwowiec, jama ciała, wór powłokowy), przedstawi drogi szerzenia si robaczyc i moliwoci uniknicia zakae, opisa cykl motylicy, z uwzgldnieniem ywicieli, zdefiniowa pojcie: partenogeneza, heterogonia, wyjani, na czym polega przemiana pokole u jamochłonów, opisa metagenez u krkopławów, na wybranych przykładach opisa symbiotyczne zwizki jamochłonów, przedstawi rónice midzy polipami w poszczególnych typach, porówna budow i tryb ycia polipa i meduzy, analizowa budow wewntrzn parzydełkowca, oceni rol parzydełkowców w przyrodzie, uzasadni, dlaczego rafy koralowe nie powstaj na duych głbokociach, omówi czynnoci yciowe wirków, porówna budow wirka i wybranego płazica pasoytniczego wycign wnioski, omówi cykle yciowe: motylicy wskaza partenogenez, pedogenez, heterogoni w cyklu motylicy, omówi cykl yciowy przywry krwi i motyliczki, porówna stopie adaptacji do pasoytnictwa u przywr i tasiemców, omówi strategie yciowe pasoytów, scharakteryzowa drogi zakaenia: bblowcem, krkowcem, przywr krwi, bruzdogłowcem, zdefiniowa pojcie: poliembrionii, pasoytnictwa dwudomowego, oceni rol pasoytnictwa w ewolucji organizmów, 2

3 oblece uzasadni stanowisko obleców w przyrodzie, wymieni cechy budowy nicieni, wymieni nicienie pasoytnicze, poda drogi zakaenia nicieniami i wiedzie, jak im zapobiega, porówna budow płaziców i obleców, porówna przystosowania do pasoytnictwa u glisty i tasiemca, opisa cykl rozwojowy glisty, zdefiniowa: dymorfizm płciowy, wyjani, jakie korzyci daje zwierzciu drony przewód pokarmowy, omówi cykl rozwojowy owsika, oceni znaczenie nicieni w przyrodzie i yciu człowieka, uzasadni, e nicienie opanowały rónorodne rodowiska w porównaniu z płazicami, analizowa cykl rozwojowy włonia spiralnego, filarii, glisty, na podstawie Caenorhabditis elegans wyjani, czym s organizmy modelowe, wrotki przedstawi rodowisko ycia i cykl yciowy wrotków, wskaza cechy rónice wrotki od nicieni, piercienice miczaki uzasadni stanowisko piercienic w przyrodzie, opisa rodowisko ycia piercienic, opisa budow zewntrzn piercienic, analizowa cechy budowy wewntrznej, wymieni gromady i poda ich przedstawicieli, omówi przystosowania ddownicy do ycia w glebie i pijawki lekarskiej do pasoytowania, omówi budow układu krwiononego, oddechowego, wydalniczego i nerwowego piercienic, uzasadni stanowisko miczakóww przyrodzie, poda rodowiska ycia i wspólne cechy miczaków, wymieni gromady i pada ich przedstawicieli, scharakteryzowa budow muszli i jej wystpowanie w poszczególnych gromadach, opisa podstawowe cechy budowy miczaka na przykładzie limaka winniczka, wyjani pojcie: jamy płaszczowej, płaszcza, 3 analizowa rónice w budowie midzy ddownic a glist, porówna budow skposzczetów, wieloszczetów i pijawek, zdefiniowa pojcie i wskaza aromorfozy w ewolucji piercienic, omówi sposoby rozmnaania si ddownicy, nereidy i pijawki, opisa epitoki, opisa znaczenie piercienic w ekosystemach i yciu człowieka, wykona schematyczny rysunek budowy zewntrznej wewntrznej piercienic, porówna budow i tryb ycia limaka, mała i głowonoga, opisa czynnoci yciowe miczaków (w tym rozmnaanie, wskaza cechy głowonoga, wiadczce o wysokim stopniu rozwoju tej grupy, zdefiniowa: skamieniałoci przewodnie i ywe skamieniałoci, poda przykłady, uzasadni, e miczaki to niejednorodna grupa zwierzt, wymieni gatunki limaków słodkowodnych i morskich, omówi krenie krwi u głowonogów, udowodni asymetri w budowie ciała limaków, zdefiniowa: konwergencj, narzdy analogiczne, homologiczne, poda przykłady, wykaza zwizek midzy budow miczka a rodowiskiem ycia,

4 stawonogi szkarłupnie uzasadni stanowisko stawonogów w przyrodzie, wymieni cechy charakterystyczne stawonogów, wymieni gromady i rzdy (pajczaków, owadów, skorupiaków) i przykłady przedstawicieli, opisa budow zewntrzn: skorupiaka (raka), owada, pajka, opisa budow zewntrzn i wewntrzn stawonogów, poda systematyk z uwzgldnieniem podtypów, gromad i rzdów, scharakteryzowa czynnoci yciowe (ze szczególnym uwzgldnieniem rozmnaania si i rozwoju) owada, skorupiaka, pajczaka, opisa i porówna podstawowe typy larw owadów, wymieni rónice midzy larw i poczwark oraz midzy przeobraeniem zupełnym i niezupełnym, wskaza rodowiska ycia stawonogów, wskaza konsekwencje posiadania szkieletu zewntrznego, analizowa progresywne cechy stawonogów, analizowa etapy rozwoju stawonogów, uzasadni znaczenie heterogonii w yciu zwierzt, przedstawi organizacj ycia owadów społecznych, oceni znaczenie stawonogów w przyrodzie i dla człowieka, opisa rodowisko ycia i typ symetrii, wymieni gromady, wymieni cechy charakterystyczne budowy szkarłupni, wykaza zrónicowanie w budowie zewntrznej przedstawicieli poszczególnych gromad, porówna stawonogi z piercienicami, porówna budow zewntrzn, wewntrzn, rozmnaanie si i rozwój przedstawicieli poszczególnych gromad, okreli zwizek midzy rodzajem narzdów gbowych a pokarmem i sposobem jego pobierania, opisa sposoby rozwoju owadów na wybranych przykładach, rozpoznawa typowe gatunki na rysunkach, na wybranych przykładach omówi rónice morfologiczne midzy stawonogami wolnoyjcymi, osiadłymi i pasoytniczymi, wyjani pojcia: mimetyzmu i mimikry (przykłady), scharakteryzowa trylobity, uzasadni znaczenie szkieletu zewntrznego, wykaza zwizek stawonogów z piercienicami, rozpozna i okrela przynaleno systematyczn gatunków stawonogów, porówna budow i czynnoci yciowe przedstawicieli rónych gromad, wykaza zwizek budowy, fizjologii i trybu ycia stawonogów ze rodowiskiem ycia, scharakteryzowa pratchawce jako formy przejciowe, oceni znaczenie anabiozy dla zwierzt, opisa budow i działanie układu ambulakralnego, opisa sposób poruszania si i odywiania szkarłupni, dokona analizy porównawczej budowy zewntrznej, pokrycia ciała oraz układów: krenia, oddechowego, wydalniczego, nerwowego, a take rozmnaania si i rozwoju w poszczególnych typach, 4

5 5