nr 2/2008 (19) MAJ 2008 ISSN

Transkrypt

1 MAJ 2008 ISSN

2 Szanowne Koleżanki! Szanowni Koledzy! Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa (WOIIB) Poznań ul. H. Wieniawskiego 5/9 Sekretariat tel. (0-61) , fax (0-61) OKK tel. (0-61) , tel./fax (0-61) ROZ, OSD tel. (0-61) Sprawy członkowskie tel. (0-61) strona internetowa: Biuro Izby czynne: poniedziałek wtorek, środa, czwartek 11ww piątek Delegatury terenowe WOIIB Kalisz, ul. Rumińskiego 2 (pok. 204) tel. (0-62) Kalisz.wkp@piib.org.pl czynna: poniedziałek wtorek, czwartek Konin, ul. Mickiewicza 17 tel. (0-63) Konin.wkp@piib.org.pl czynna: poniedziałek, wtorek, piątek Leszno, ul. Sikorskiego 9 a (pok. 8) tel. (0-65) Leszno.wkp@piib.org.pl czynna: poniedziałek, wtorek, czwartek Piła, ul. Browarna 19 (pok. 281) tel. (0-67) Pila.wkp@piib.org.pl czynna: poniedziałek wtorek czwartek Gniezno, ul. Tumska 15 (pok. 7) tel. (0-61) Gniezno@wkp.piib.org.pl czynna: poniedziałek czwartek piątek Dyżury w siedzibie WOIIB Dom Technika, ul. Wieniawskiego 5/9, Wiceprzewodniczący Rady Wielkopolskiej OIIB dr inż. Jacek Skarżewski w każdy poniedziałek w godz pok. 03 mgr inż. Danuta Gawęcka w każdy czwartek w godz pok. 03 Przewodniczący Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej dr inż. Daniel Pawlicki we wtorki w godz pok. 209 Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej mgr inż. Jerzy Tykociński we wtorki w godz pok. 207 Ośrodek Informacji Technicznej Poznań, ul. Wieniawskiego 5/9 pok. 312, tel. (0-61) Godziny otwarcia: poniedziałek środa, piątek Oddajemy do Państwa dyspozycji pierwszy numer Biuletynu WOIIB po VII Zjeździe Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, który odbył się 8 kwietnia br. Zjazd podsumował działalność samorządu zawodowego za 2007 rok. Zdecydowaną większością głosów zatwierdził sprawozdania organów, udzielił absolutorium Radzie WOIIB oraz rozliczył realizację budżetu. Ponadto został zatwierdzony Program działalności Rady i budżet na rok W kwietniu br. Wielkopolski Urząd Pracy, w drodze konkursu, przydzielił nam dotację na szkolenia ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Z tych środków będziemy organizowali szkolenia od września 2008 r. do stycznia 2010 r. na temat: Wielkopolski Inżynier Budownictwa rozwój kompetencji zawodowych w zakresie budownictwa XXI wieku budownictwo energooszczędne. Zapraszamy wszystkich chętnych do zgłaszania swoich kandydatur na poszczególne cykle szkoleniowe składające się z 7 sesji r. o godz organizujemy spotkanie informacyjno-szkoleniowe o realizacji przygotowań do sporządzania świadectw energetycznych. Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa będzie organizowała szkolenie dla swoich członków, którzy z mocy ustawy będą uprawnieni do takiej działalności. W dniach kwietnia 2008 r. odbyły się Targi INSTALACJE 2008, w których WOIIB wzięła aktywny udział organizując 3 sesje szkoleniowe. W pierwszej, dotyczącej budynków niskoenergetycznych, uczestniczył Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury - Pan Piotr Styczeń. Przedstawione referaty były na bardzo wysokim poziomie merytorycznym, co podkreślał gospodarz imprezy Prezes Międzynarodowych Targów Poznańskich Pan Przemysław Trawa. Przedstawiciele WOIIB wzięli aktywny udział w ciekawej tematycznie konferencji w Łodzi na temat: 80 lat samodzielnych funkcji technicznych w polskim budownictwie, prezentując jeden z opublikowanych referatów. Przygotowujemy się do VII Krajowego Zjazdu PIIB, który odbędzie się w dniach czerwca br. w Warszawie. W trakcie Zjazdu zaprezentujemy szereg postulatów ujętych we wnioskach VII Zjazdu WOIIB, który zobowiązał delegatów do ich przedstawienia. Z koleżeńskim pozdrowieniem. mgr inż. Jerzy Stroński Przewodniczący Rady WOIIB Zapraszamy do zapoznania się z ofertą bezpłatnych szkoleń organizowanych dla członków Izby przez Wielkopolską Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa zamieszczoną na ostatnich stronach Biuletynu. Szkolenia zostały usystematyzowane terminowo i tematycznie dla poszczególnych branż i specjalności zawodowych. ISSN Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

3 Szanowni Państwo! Przedstawiamy kolejny numer Biuletynu WOIIB, w którym znajdziecie Państwo Sprawozdanie z VII Zjazdu. Publikując sprawozdanie wraz z podjętymi uchwałami realizujemy jedną z nich. Sprawozdanie Okręgowej Komisji Rewizyjnej uzupełnia informacje związane ze Zjazdem oraz pozwoli Państwu zapoznać się z kierunkami oraz oceną działania Rady WOIIB w 2007 roku. Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa współpracuje z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi na coraz szerszym polu. Wzięliśmy udział w kolejnych targach INSTALACJE We współpracy z Politechniką Poznańską Izba zorganizowała trzy specjalistyczne sesje szkoleniowe. Adresatami jednej z nich byli diecezjalni ekonomi. Pozostałe dwie były otwarte dla wszystkich chętnych. Omówienie tych ostatnich znajdziecie Państwo na łamach Biuletynu wraz z jednym z referatów. Wszystkie wygłoszone prezentacje są zamieszczone na naszej stronie internetowej. Jest to realizacja postulatów uczestników szkolenia, którzy byli pod wrażeniem wysokiego poziomu merytorycznego wykładów. Podobną opinię wyraził również Prezes MTP Pan Przemysław Trawa, dziękując za przygotowanie szkolenia na tak wysokim merytorycznym poziomie. Jak określił, współpraca MTP z Wielkopolską Okręgową Izbą Inżynierów Budownictwa ma dla Targów znaczenie strategiczne. W dziale Techniki i Technologie polecam Państwu opracowanie przygotowane przez pracowników naukowych Politechniki Poznańskiej pt.: Rozwiązania zintegrowane instalacji dla energooszczędnego budownictwa indywidualnego. Aby Państwa zachęcić, proponuję cytat: Rosnące zainteresowanie budownictwem pasywnym zmusza do przekazywania oraz poszerzania wiedzy związanej z funkcjonowaniem instalacji wentylacji i ogrzewania w budynkach pasywnych. Jakkolwiek są one zbliżone do układów tradycyjnych, jednak muszą charakteryzować się wysokimi sprawnościami i precyzyjnie uwzględniać wiele nietypowych oddziaływań. Ze względu na wpływ instalacji na budynki, znacznie większy w przypadku budynków pasywnych, ewentualne błędy projektowe mogą prowadzić do wadliwego funkcjonowania układów i niezachowania parametrów komfortu klimatycznego. Złe przykłady realizacji mogą oddziaływać zniechęcająco na przyszłych potencjalnych inwestorów. Gorąco polecam ten artykuł. Szczególnie polecam Państwu ostatnie strony tego numeru Biuletynu. Przedstawiamy na nich Plan szkoleń dla członków Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w 2008 roku. Dokładna lektura planu szkoleń pozwoli Państwu znaleźć ciekawą dla siebie propozycję i w związku z tym zarezerwować sobie czas i możliwość skorzystania ze szkolenia. Życzę miłej lektury tego numeru Biuletynu. Redaktor Naczelny Mirosław Praszkowski Przepraszam Pana dr. inż. Zenona Kierczyńskiego Dyrektora Zarządu WIB za błędne podanie imienia w Biuletynie nr 18. Redaktor Naczelny Mirosław Praszkowski SPIS TREŚCI Z ŻYCIA IZBY Sprawozdanie z VII Zjazdu Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa str. 4-7 Sprawozdanie z działalności Okręgowej Komisji Rewizyjnej WOIIB str INSTALACJE 2008 str Szkolenia członków Zespołu ds. procesów budowlanych WOIIB str TECHNIKI I TECHNOLOGIE Rozwiązania zintegrowane instalacji dla energooszczędnego budownictwa indywidualnego str FAKTY, WYDARZENIA, OPINIE Podsumowanie doświadczeń z kierowania organem krajowym i radą okręgową samorządu zawodowego str Sprawozdanie z konferencji Problemy rzeczoznawstwa budowlanego str KOMENTARZE Obiekty wielkogabarytowe str Plan szkoleń str Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa Redaktor naczelny: Mirosław Praszkowski Rada Programowa: Przewodniczący: doc. dr inż. Marian Krzysztofiak Z-ca przewodniczącego: mgr inż. Wojciech Białek, Sekretarz: inż. Jerzy Gawroniak, Członek: mgr inż. Stefan Granatowicz, Członek: mgr inż. Lech Grodzicki, Członek: mgr inż. Tadeusz Łuka, Członek: inż. Jan Wicorek. Wydawca: Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa Poznań, ul. Wieniawskiego 5/9 tel. (061) , Opracowanie graficzne i druk: PPR TONGRAF w Pile al. Wojska Polskiego 32-34, tel. (067) Okładka: Biurowiec FUTURA, ul. Piątkowska w Poznaniu. Publikacja za zgodą CDF Architekci. Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 3

4 Realizując uchwałę Zjazdu, przedstawiamy Sprawozdanie z VII Zjazdu WOIIB wszystkim członkom, a nie tylko delegatom. Sprawozdanie z VII Zjazdu Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa Obrady Zjazdu prowadziło jednomyślnie wybrane przez delegatów Prezydium Zjazdu. Od lewej: Jerzy Stroński Przewodniczący Rady WOIIB, prof. Wojciech Radomski Wiceprezes PIIB, Jadwiga Gałach Wiceprzewodnicząca Zjazdu, Lech Grodzicki Przewodniczący Zjazdu, Stefan Granatowicz Wiceprzewodniczący Zjazdu, Krystyna Cieszkowska Sekretarz, Roman Napierała Sekretarz. VII Zjazd Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Poznaniu rozpoczął swoje obrady 8 kwietnia 2008 r. o godz w sali nr 1 Domu Technika NOT w Poznaniu przy ul. Wieniawskiego 5/9. Zjazd otworzył Przewodniczący WOIIB p. Jerzy Stroński, który powitał serdecznie przybyłych delegatów, a także zaproszonych gości: Pana Zbigniewa Dąbrowskiego przedstawiciela Wojewody Wielkopolskiego, Pana Jerzego Gładysiaka Dyrektora Departamentu Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego oraz Przewodniczącego Poznańskiego Oddziału PZITB, Pana Andrzeja Nowaka Dyrektora Wydziału Urbanistyki i Architektury Urzędu miasta Poznania, Pana prof. Wojciecha Radomskiego - Wiceprezesa Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, obserwatora obrad Zjazdu WOIIB z ramienia Rady Krajowej PIIB, Pana prof. Józefa Jasiczaka Dziekana Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej, Pana Jerzego Witczaka Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Poznaniu, Pana Marka Czuryłę - Przewodniczącego Wielkopolskiej Okręgowej Izby Architektów, Pana Zenona Kierczyńskiego - Dyrektora Zarządu Wielkopolskiej Izby Budownictwa, Pana Krzysztofa Dudę przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy, Pana Wojciecha Wiatra - Przewodniczącego Cechu Rzemiosł Budowlanych Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej, Pana Jana Lemańskiego Przewodniczącego Zarządu Oddziału PZITS, Pana Juliana Gałęckiego - Prezesa, Panią Annę Studzińską Prezesa Hanza Brokers Sp. z o.o. Komisja Mandatowa uznała Zjazd za prawomocny, albowiem: - na VII Zjazd WOIIB wybrano 204 delegatów, - wysłano 199 zaproszeń, - w dniu Zjazdu czynnych było 197 delegatów, 4 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

5 - w Zjeździe uczestniczyło 126 delegatów, co stanowi 63,95% ogólnej ich liczby wybranych przez Obwodowe Zebrania Wyborcze i posiadających czynne i bierne prawo wyborcze. Poniżej przedstawiamy (według kolejności zabierania głosu), najważniejsze tezy z wystąpień poszczególnych gości Zjazdu. Pan Jerzy Gładysiak w imieniu Marszałka Województwa Wielkopolskiego - p. Marka Woźniaka, podziękował za zaproszenie na Zjazd oraz realizację przez WOIIB zadań w obszarze budownictwa na terenie Wielkopolski, zwłaszcza tych zadań, które były realizowane przy wykorzystaniu środków unijnych. Zaapelował o wsparcie inżynierów budownictwa przy realizacji projektów budowlanych w latach , na które Wielkopolska otrzymała dotacje unijne w wysokości 1 mld 200 mln euro. Jako nowowybrany Przewodniczący Oddziału PZITB w Poznaniu, poprosił o dalszą efektywną współpracę WO- IIB ze stowarzyszeniem, które reprezentuje. Podziękował za bardzo dobrą dotychczasową współpracę. Życzył delegatom owocnych obrad i życzliwej oceny dotychczasowej działalności Rady WOIIB. Pan Krzysztof Duda w imieniu Okręgowego Inspektora PIP, podziękował za zaproszenie na Zjazd i odczytał pismo Okręgowego Inspektora skierowane do delegatów. W piśmie tym podkreślono aktywną działalność WOIIB na rzecz umacniania bezpieczeństwa pracy na budowach. Życzył delegatom owocnych obrad, a wszystkim członkom WOIIB sukcesów w pracy zawodowej i w życiu osobistym. Pan Andrzej Nowak w imieniu Prezydenta miasta Poznania podziękował za zaproszenie na Zjazd i podkreślił siłę organizacyjną WOIIB na rzecz realizacji różnych przedsięwzięć. Zwrócił uwagę na możliwość wpływu WOIIB na tworzenie europejskich standardów w przepisach budowlanych. Życzył delegatom owocnych obrad. Liczba członków LICZBA CZŁONKÓW WOIIB W LATACH Pan Jan Lemański Przewodniczący Poznańskiego Oddziału PZITS, przypomniał początki tworzenia WOIIB. Podkreślił rolę samorządu zawodowego inżynierów budownictwa w tworzeniu prawa budowlanego, a także ochrony zawodu. Życzył owocnych obrad i całej WOIIB dalszych osiągnięć organizacyjnych. Pan Jerzy Witczak, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Poznaniu, podziękował za zaproszenie na Zjazd i życzył konstruktywnych obrad. Zaproponował, by Izba przyczyniła się do aktywizacji zawodowej młodych adeptów zawodów budowlanych. Pan prof. Wojciech Radomski, Wiceprezes PIIB, przekazał życzenia owocnych obrad od Prezesa PIIB prof. Zbigniewa Grabowskiego. Poinformował delegatów, że z dużą satysfakcją przyjął po raz kolejny zaproszenie do uczestnictwa w obradach Zjazdu WOIIB, gdyż z wielkim uznaniem widzi jak w Wielkopolsce są rozwijane tradycje samorządowe inżynierów budownictwa. Podkreślił rolę i znaczenie WOIIB w strukturach PIIB. Życzył delegatom owocnych obrad. Pan Marek Czuryło Przewodniczący Wielkopolskiej Okręgowej Izby Architektów, podziękował za kolejne już 7 zaproszenie na Zjazd Izby. Podkreślił dobrą współpracę Rad Okręgowych obu Izb. Zaapelował o zjednoczenie sił i działań we wszystkich przyszłych przedsięwzięciach legislacyjnych. Zaproponował stworzenie w Wielkopolsce wspólnego forum środowiska projektantów, by wypracować konstrukcyjne wnioski do działania w przyszłości. Życzył zebranym pomyślnych obrad. Zenon Kierczyński Dyrektor Zarządu Wielkopolskiej Izby Budownictwa, podkreślił bardzo dobrą współpracę pomiędzy Izbami, która przekłada się na realizację wielu przedsięwzięć dla dobra branży budowlanej, dla budowania dobrego wizerunku budowlańca. Życzył owocnych obrad, przyjęcia dobrego programu pełnego wyzwań, które uda się sprawnie zrealizować. Przewodniczący WOIIB, p. Jerzy Stroński, podsumowując działania Rady w 2007 r. zwrócił szczególną uwagę na: Systematyczny wzrost ilości członków. Przedstawił skalę przyrostu liczby członków w latach oraz omówił dokładnie dane z roku sprawozdawczego wraz z podziałem na branże ROK Rys. 1 Liczba członków w latach W 2007 roku: - przyjęto nowych członków 608 osób, w tym: - kandydatów 597, - przeniesionych z innych Izb 11, - skreślono z listy członków 222 osoby, w tym z powodu: - zgonu 54, Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 5

6 - pisemnej rezygnacji 14, - przejścia do innych Izb 3, - nieopłacenia składek przez okres dłuższy niż 12 miesięcy 151, - zawieszono członkostwo 242 osobom, w tym: - na własną prośbę 82, - z powodu nieopłacenia składek przez okres dłuższy niż 6 miesięcy 161, - anulowania zawieszenia -1, - wznowiono członkostwo 86 osobom r. WOIIB liczyła 8788 członków, a liczba członków zawieszonych na ten dzień wynosiła 411 osób. LICZBA CZ ONKÓW W/G BRAN - stan na r. IE 1223 BD 716 IS 1807 WM 218 BK 113 BM 66 BT 82 BW 0 BO 4974 Rys. 2 Liczba cz onków wg bran Rys. 2. Liczba członków wg branż Lp. Rok realizacji ogółem Szkolenia specjalistyczne Liczba uczestników Łączne koszty w PLN Tab. 1. Zestawienie informacji dotyczących szkoleń w latach Biuletyn Informacyjny WOIIB pełniący nie tylko funkcję informacyjną, ale także włączający się w proces szkoleniowy realizowany w Izbie. Na jego łamach publikowane są materiały informujące o nowych rozwiązaniach technologicznych, a także referaty związane z warsztatami organizowanymi przez Izbę podczas różnych imprez targowych na MTP. 5. Zacieśnianie współpracy z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi przy organizacji imprez branżowych i wystawienniczych. MTP określają tą współpracę mianem strategicznej. 6. Podpisanie w 2007 r. umowy o międzynarodowej współpracy z francuską Federacją Budownictwa i Robót Publicznych z regionu Vosges. Izba pracuje nad kolejnymi kontaktami w celu nawiązania dobrej współpracy z podobnymi samorządami zawodowymi w państwach UE. 7. Sfinalizowanie pod koniec 2007 r. zakupu nowej siedziby dla Izby Poznań, ul. Dworkowa 14. W tym punkcie Przewodniczący Rady WOIIB, p. Jerzy Stroński, szczegółowo omówił sprawy związane z zakupem nowej siedziby oraz przedstawił wizualizację projektu adaptacji budynku, którą prezentujemy poniżej. 2. Sprawne i merytoryczne funkcjonowanie 8 zespo ów problemowych:. Sprawne i merytoryczne funkcjonowanie 8 zespołów problemowych: ds. Doskonalenia Zawodowego i Szkole. Komisja Rada Programowa Komisja ds. Biuletynu Doskonalenia WOIIB. Zawodowego i Szkoleń. Komisja Rada Funduszu Programowa Zapomóg. Biuletynu WOIIB. Zespó prawno-regulaminowy. Zespó Komisja ds. procesów Funduszu budowlanych. Zapomóg. Zespó Zespół ds. wspó pracy prawno-regulaminowy. z Wielkopolsk Okr gow Izb Architektów. Rada Biblioteczna. Zespół ds. procesów budowlanych. Zespó Zespół ds. kontaktów ds. współpracy zagranicznych. z Wielkopolską Okręgową 3. Wzrost ilo ci Izbą szkole Architektów. i uczestników tych szkole w porównaniu z minionymi latami. Szkolenia s dobierane Rada pod okre lone Biblioteczna. zapotrzebowania poszczególnych grup zawodowych. Przy tej okazji poinformowa Zespół delegatów, ds. kontaktów e WOIIB zagranicznych. otrzyma a dotacj na szkolenia z EFS w Ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki. 3. Wzrost ilości szkoleń i uczestników tych szkoleń w porównaniu z minionymi latami. Szkolenia są dobierane pod Rok Szkolenia Liczba uczestników czne koszty Lp. realizacji ogó em specjalistyczne w PLN określone zapotrzebowania poszczególnych grup zawodowych Przy tej okazji 18 poinformował 12 delegatów, że WOIIB otrzymała 2006 dotację na 33 szkolenia z EFS 17 w Ramach Programu Wejście główne od ul. Dworkowej. Operacyjnego Kapitał Ludzki W drugim 161 planie 934 widoczny budynek szkoleniowy. 6 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa nr 2/2008 Tab. (19) 1. Zestawienie informacji dotycz cych szkole w latach

7 Wejście od podwórza, z widoczną windą dla osób niepełnosprawnych. W merytorycznej części Zjazdu, po wysłuchaniu sprawozdań z działalności w 2007 r. złożonych przez: Radę WOIIB, Okręgową Komisję Kwalifikacyjną, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny, Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i Okręgową Komisję Rewizyjną i po złożeniu wniosku przez Przewodniczącego OKR o udzielenie absolutorium Radzie WOIIB, delegaci dyskutowali i oceniali funkcjonowanie oraz pracę organów Izby. Aprobując przedstawione sprawozdania, udzielili absolutorium Radzie WOIIB i zaakceptowali złożone rozliczenie realizacji budżetu Izby w 2007 r. W dalszej części obrad Zjazdu delegaci wypracowali najważniejsze zadania do realizacji w 2008 r. i zaaprobowali budżet Izby na ich realizację. Widok od strony ogrodu. Wśród postulatów zgłoszonych przez delegatów podczas obrad VII Zjazdu WOIIB, po dyskusji przyjęto do realizacji w 2008 r. następujące wnioski: Wprowadzić na stronie internetowej WOIIB informację o wykazie norm dostępnych w delegaturze oraz stałą informację o Serwisie Budowlanym. Spowodować, aby sprawozdania ze Zjazdów WO- IIB wraz z uchwalonymi wnioskami zostały przesłane wszystkim delegatom i były udostępnione na stronie internetowej WOIIB. 3. Uczynić starania w kierunku możliwości ubiegania się o uprawnienia budowlane przez techników budowlanych. 4. Wprowadzić do Izby specjalność łączącą zagadnienia z zakresu ochrony środowiska i początkowych faz procesu budowlanego. Wypracowując te i inne wnioski delegaci wykazali, że są żywotnie zainteresowani dalszym dynamicznym rozwojem samorządu zawodowego branż budowlanych i zmianą wizerunku polskiego budowlańca. Lech Grodzicki Mirosław Praszkowski Delegaci w trakcie głosowania. Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 7

8 Sprawozdanie z działalności Okręgowej Komisji Rewizyjnej Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Poznaniu Sprawozdanie z działalności Okręgowej Komisji Rewizyjnej obejmuje okres od zakończenia VI Zjazdu Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, tj. od 28 marca 2007 roku do 14 marca 2008 roku. W tym okresie Okręgowa Komisja Rewizyjna Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa działała w składzie wybranym na V Zjeździe WOIIB: kol. Włodzimierz Draber Poznań. Przewodniczący, kol. Michał Rakowski Poznań. Zastępca Przewodniczącego, kol. Urszula Bartkowska Murowana Goślina. Sekretarz, oraz członkowie OKR: kol. Iwona Dąbrowska Konin, kol. Anna Maria Kołłątaj Piła, kol. Rajmund Jakuszkowiak Leszno, kol. Wiktor Liszczyński Gostyń. W okresie sprawozdawczym OKR odbyła 7 posiedzeń, w dniach: 1 czerwca, 21 września, 9 listopada, 14 grudnia 2007 roku oraz 25 stycznia, 15 lutego i 14 marca 2008 roku. Z każdego posiedzenia sporządzono protokół, który przekazuję razem ze sprawozdaniem z dotychczasowej działalności. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej WOIIB lub jego zastępca uczestniczył w posiedzeniach Okręgowej Rady Izby oraz Prezydium Rady. Ponadto Przewodniczący Komisji Rewizyjnej jako delegat uczestniczył w VI Krajowym Zjeździe PIIB w Warszawie, który odbył się w dniach 22 i 23 czerwca 2007 roku oraz uczestniczył w posiedzeniu wyjazdowym Krajowej Komisji Rewizyjnej w dniach roku w Walewicach. W posiedzeniu KKR uczestniczył Prezes PIIB prof. Zbigniew Grabowski. W posiedzeniu KKR w Otwocku w dniu 22 kwietnia 2007 roku brał udział Zastępca Przewodniczącego OKR WOIIB kol. Michał Rakowski. Cały skład Okręgowej Komisji Rewizyjnej brał udział w warsztatach szkoleniowych zorganizowanych przez OKR WIIB pod patronatem KKR. Ogólną tematyką warsztatów szkoleniowych były metody, zakres i sposoby przeprowadzania kontroli w OIIB ze szczególnym uwzględnieniem kontroli w zakresie działalności finansowej izb inżynierów budownictwa. Jako gospodarze warsztatów szkoleniowych zorganizowaliśmy je w Kiekrzu koło Poznania w Ośrodku DWLOT w dniach 11, 12 i 13 maja 2007 roku. Warsztaty szkoleniowe zostały zorganizowane w porozumieniu z KKR PIIB w Warszawie z udziałem Okręgowych Komisji Rewizyjnych: ZPOIIB, KPOIIB, LOIIB, WOIIB oraz przedstawicieli KKR PIIB z Przewodniczącą KKR mgr inż. Krystyną Korniak Figą. Ponadto w warsztatach szkoleniowych udział brali skarbnicy i księgowi ww. Okręgowych Izb Inżynierów Budownictwa. Łącznie w warsztatach uczestniczyło 36 osób. Uczestnicy warsztatów zapoznali się z następującą tematyką: - Aktualnie obowiązujące zmiany dotyczące podatków i rachunkowości po 1 stycznia 2007 roku. - Metody analizy sprawozdań finansowych w samorządzie zawodowym. - Zasady konstrukcji budżetu. - Rachunek zysków i strat, bilans i budżet, wzajemne powiązania i różnice. Przejście z rachunku zysku i strat do budżetu. - Metodologia w zakresie przeprowadzania i rozliczenia inwentaryzacji. Podstawową działalnością OKR w okresie sprawozdawczym była kontrola WOIIB. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 8 kontroli według poniższego wykazu: W zakresie kontroli działalności statutowej WOIIB, OKR przeprowadziła dwie kontrole: 1. Kontrola realizacji wniosków VI Zjazdu WOIIB, styczeń 2008 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Michał Rakowski, b) Członek zespołu Anna Kołłątaj, c) Członek zespołu Urszula Bartkowska. 2. Kontrola realizacji uchwał Rady WOIIB podjętych w 2007 roku, styczeń 2008 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Michał Rakowski, b) Członek zespołu Iwona Dąbrowska, c) Członek zespołu Wiktor Liszczyński. W zakresie kontroli działalności finansowej i gospodarczej WOIIB, OKR przeprowadziła sześć kontroli: Kontrola działalności Zespołu do spraw procesów budowlanych WOIIB, luty 2008 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Michał Rakowski, b) Członek zespołu Rajmund Jakuszkowiak c) Członek zespołu Urszula Bartkowska. Kontrola zawierania umów cywilno prawnych przez WOIIB, listopad 2007 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Michał Rakowski, b) Członek zespołu Iwona Dąbrowska, 8 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

9 c) Członek zespołu Anna Kołłątaj. 3. Kontrola terminowości i prawidłowości wykonywania zobowiązań publiczno prawnych (podatki, opłaty ZUS itp.) przez WOIIB, luty 2008 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Michał Rakowski, b) Członek zespołu Rajmund Jakuszkowiak, c) Członek zespołu Wiktor Liszczyński. 4. Kontrola dokumentacji kasowej WOIIB, inwentaryzacja kasy, grudzień 2007 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Włodzimierz Draber, b) Członek zespołu Anna Kołłątaj, c) Członek zespołu Urszula Bartkowska. 5. Kontrola budżetu i finansów WOIIB za 2007 rok, marzec 2008 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Włodzimierz Draber, b) Członek zespołu Urszula Bartkowska, c) Członek zespołu Rajmund Jakuszkowiak. 6. Kontrola prawidłowości zakupu nowej siedziby WOIIB w Poznaniu, styczeń 2008 r. Wyznaczono zespół kontrolny w składzie: a) Przewodniczący Włodzimierz Draber, b) Członek zespołu Anna Kołłątaj, c) Członek zespołu Wiktor Liszczyński. I. Wyniki kontroli działalności statutowej WOIIB przedstawiają się następująco: W wyniku kontroli stwierdzono, że na VI Zjeździe Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa przyjęto trzy wnioski, które zostały przegłosowane: 1. Zmiana sposobu wypłacania ekwiwalentu za dojazdy. 2. Udostępnić członkom Izby bezpłatną prenumeratę co najmniej jednego czasopisma technicznego po uprzednim zadeklarowaniu. 3. Umożliwić każdemu członkowi WOIIB dostęp do Serwisu Budowlanego przez Internet. Realizacja wniosków VI Zjazdu WOIIB przedstawia się następująco: 1. Zmiana sposobu wypłacania ekwiwalentu za dojazdy. Na posiedzeniu Rady WOIIB w dniu r. ustalono, że w WOIIB obowiązują zasady gospodarki finansowej uchwalone przez PIIB. Interpretacja zasad gospodarki finansowej przez PIIB jest jednoznaczna, rozliczenie podróży służbowych następuje na zasadach ogólnych. 2. Udostępnić członkom Izby bezpłatną prenumeratę co najmniej jednego czasopisma technicznego po uprzednim zadeklarowaniu. W ramach realizacji ww. wniosku rozesłano z nr 3/2007 Biuletynu Informacyjnego WOIIB ankietę na temat czasopism oferowanych członkom WOIIB. Na ankietę w terminie do r. odpowiedziały 844 osoby. Po przeanalizowaniu kosztów związanych z realizacją wniosku na posiedzeniu Rady WOIIB w dniu 11 grudnia 2007 r. ustalono, iż członek WOIIB pokrywa koszty prenumeraty w wysokości 30%, a Izba 70%. Stosowne informacje wysłano do wszystkich, którzy wypełnili ankiety. Prenumeratę zamówiono dla członków, którzy wpłacili 30% kosztów zamówionych czasopism. Na podstawie dokonanych wpłat zamówiono czasopisma dla 449 osób. 3. Umożliwić każdemu członkowi dostęp do Serwisu Budowlanego przez Internet. Firma Wolters Kluwer, która jest wydawcą Serwisu Budowlanego napotkała przeszkody natury techniczno-informatycznej i nie przedstawiła WOIIB oferty na udostępnienie przez Internet każdemu członkowi Izby Serwisu Budowlanego. Wobec powyższego WOIIB zakupiła Serwis Budowlany dla pięciu delegatur i Ośrodka Informacji Technicznej WOIIB z którego mogą korzystać wszyscy zainteresowani członkowie naszej Izby. W związku z powyższym należy stwierdzić, że wnioski przyjęte przez VI Zjazd Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa zostały zrealizowane w ramach możliwości i kompetencji WOIIB. Nie stwierdza się również nieprawidłowości dotyczących podejmowania i realizacji Uchwał Okręgowej Rady WOIIB. Wszystkie uchwały podjęte przez Prezydium WOIIB zostały zaakceptowane przez Radę Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Poznaniu i zostały zrealizowane. Biorąc pod uwagę wyniki kontroli w zakresie działalności statutowej WOIIB należy stwierdzić, że Wielkopolska Okręgowa Izby Inżynierów Budownictwa w Poznaniu w roku 2007 prowadziła działalność w sposób prawidłowy. II. Wyniki kontroli działalności finansowej i gospodarczej WOIIB przedstawiają się następująco: - Komisja nie stwierdza żadnych nieprawidłowości przy zawieraniu umów przez Biuro Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Poznaniu. - Inwentaryzację kasy przeprowadzono w sposób prawidłowy zgodnie z wymaganiami przepisów prawnych. W skład Komisji Inwentaryzacyjnej wchodziły osoby powołane w zarządzeniu Nr 17/12/07. W trakcie inwentaryzacji kasy nie stwierdzono niezgodności między stanem raportu kasowego, a stanem gotówki w kasie. Stan gotówki w kasie na dzień roku wynosił w banknotach i w bilonie 4 162,14 zł. Na wyciągach nr: 199 i 288 z kont bankowych na dzień roku salda wynosiły na jednym rachunku ,28 zł, a na drugim ,29 zł. Komisja stwierdza, że kasa jest prowadzona w sposób prawidłowy i ma odpowiednie zabezpieczenie. - Nie stwierdzono uchybień w terminowości i prawidłowości wykonywania zobowiązań publiczno-prawnych czyli płatności przez Wielkopolską Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa w Poznaniu (podatki, opłaty ZUS itp.). - Kontrola prawidłowości zakupu nowej siedziby Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w Poznaniu wykazała, że w tej kadencji Rady WOIIB, dzięki nieustannym Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 9

10 staraniom Prezydium Rady doszło do zakupu siedziby dla Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. Po wielu poszukiwaniach znaleziono interesujący obiekt przy ulicy Dworkowej 14 w rejonie Sołacza w Poznaniu, który spełniał wszystkie postawione kryteria: - atrakcyjna cena - optymalna pow. użytkowa dla potrzeb WOIIB - położenie blisko centrum - dobry dojazd środkami komunikacji - dobra możliwość parkowania. 29 października ubr. Rada Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa podjęła uchwałę nr 119/07 wyrażającą zgodę na zakup tego obiektu na siedzibę WOIIB w Poznaniu (zał. Nr 1). Prawo do tej nieruchomości miało dwóch właścicieli. W związku z powyższym zostały zawarte dwa akty notarialne, jeden 8 listopada 2007 roku a drugi 21 grudnia 2007 roku. Obiekt został przekazany zgodnie z aktami notarialnymi z dniem 1 stycznia 2008 roku. Pomieszczenia tego obiektu były wynajmowane najemcom. W związku z powyższym, z dniem 1 stycznia 2008 roku wypowiedziano umowy najmu, ostatni najemcy opuszczą lokale 31 maja 2008 roku. Budynek wymaga remontu i dostosowania do potrzeb WOIIB. Komisja stwierdza na podstawie dokumentów, że przy zakupie siedziby postępowano w sposób rozważny i odpowiedzialny i nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Należy teraz jak najprędzej wyremontować i dostosować zakupiony obiekt dla potrzeb WOIIB i opuścić wynajmowane pomieszczenia, ponieważ od 1 stycznia 2008 roku ponosimy koszty utrzymania tego obiektu. 5. Kontrola wykazała, że prawidłowo działa Zespół do spraw procesów budowlanych. 6. Działalność finansowa WOIIB przedstawia się następująco: Z przedstawionych dokumentów księgowych sprawozdania finansowego na dzień r., rachunek wyników za okres od r. do r. przedstawia się następująco: A. Przychody z działalności statutowej: - składki wpisowe ,00 zł - składki członkowskie ,33 zł - opłaty za postępowania kwalifikacyjne ,55 zł - opłaty za egzaminy na uprawnienia budowlane ,00 zł - opłaty za postęp. kwalifikacyjne na rzeczoznawców ,50 zł - Łącznie przychody zamknęły się kwotą ,38 zł B. Koszty realizacji działań statutowych wyniosły: ,21 zł C. Wynik na działalności statutowej ,17 zł D. Koszty administracyjne wyniosły: w tym: - koszty amortyzacji środków trwałych ,34 zł - koszty zużycia materiałów i energii ,36 zł - usługi obce ,86 zł - wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia ,10 zł - pozostałe koszty ,54 zł - Łącznie koszty administracyjne zamknęły się kwotą ,20 zł E. Pozostałe przychody ,16 zł F. Pozostałe koszty ,28 zł G. Przychody finansowe ,64 zł H. Koszty finansowe ,54 zł Wynik finansowy brutto na całokształcie działalności Wielkopolskiej Izby Inżynierów Budownictwa wynikający z zapisów księgowych w 2007 roku wyniósł: ,95 zł. W 2007 roku wartość majątku WOIIB wzrosła o kwotę ,24 zł do poziomu ,22 zł. W 2007 roku nastąpiła zasadnicza zmiana w strukturze majątku WOIIB, a wiąże się to z zakupem nieruchomości przeznaczonej na siedzibę Izby. Wartość aktywów trwałych wzrosła o ,06 zł, a stan aktywów obrotowych zmniejszył się o ,79 zł. Przedstawione powyżej dane potwierdza opinia i raport z badania sprawozdania finansowego WOIIB za 2007 rok przeprowadzonego przez firmę Eureka Auditing Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadził w imieniu tej firmy biegły rewident Andrzej Furmanowski. Z raportu wynika, że sprawozdanie finansowe WOIIB za 2007 rok zostało sporządzone prawidłowo w oparciu o obowiązujące przepisy. Po analizie budżetu wynika, że na planowane w budżecie przychody w 2007 roku w kwocie zł uzyskano przychody w wysokości ,33 zł. Główne czynniki wzrostu wpływów w 2007 roku to: - większe wpływy z wpłacanych składek członkowskich i wpisowego w 2007 roku o kwotę ,33 zł, - wyższe odsetki od lokat bankowych niż planowane o kwotę ,64 zł, - pozostałe przychody ,90 zł. Wzrost wpływów wyniósł ,02 zł. Wpływy byłyby wyższe, ale obniżyła je pozycja postępowanie kwalifikacyjne i egzaminy o kwotę ,95 zł, ponieważ zaplanowano wyższe wpływy z tej pozycji niż uzyskano. Na planowane wydatki w 2007 roku w kwocie ,00 zł wydatkowano kwotę ,00 zł, jest to kwota mniejsza o ,00 zł. W trakcie kontroli OKR ustalono że na oszczędności w poszczególnych pozycjach budżetu w 2007 roku złożyły się następujące przyczyny: - w niektórych pozycjach nie wykorzystano planowanych środków w budżecie, - nie wykorzystano rezerwy budżetowej, - nie stwierdzono rażących przekroczeń wykorzystania środków w pozycjach budżetu w 2007 roku. Natomiast 10 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

11 jeżeli występowały przekroczenia to w bardzo minimalnych kwotach. Na podstawie przedstawionych dokumentów księgowych i opinii biegłego rewidenta komisja stwierdza że: - sprawozdanie finansowe WOIIB przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie informacje istotne dla oceny sytuacji majątkowej i finansowej WOIIB w Poznaniu, - sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z ustawą i zasadami rachunkowości oraz na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych. - WOIIB prowadzi prawidłową i oszczędną działalność finansową. W wyniku przeprowadzonych kontroli oraz udziału w posiedzeniach Okręgowej Rady Izby i Prezydium Rady stwierdza się, że: - w WOIIB wszystkie jej organy statutowe oraz powołane przez Okręgową Radę Izby komisje i zespoły działają prawidłowo; - w pełni działają delegatury WOIIB w Gnieźnie, Kaliszu, Koninie, Lesznie i Pile; - wydawany jest nieodpłatnie Biuletyn Informacyjny WOIIB; - organizowane są nieodpłatne szkolenia dla członków WOIIB; - dla członków WOIIB którzy znajdują się w trudnej sytuacji stworzono możliwości skorzystania z zapomóg finansowych; - WOIIB mocno angażuje się przy organizacji i bierze udział w targach BUDMA; - nawiązano współpracę z zagranicą; - zakupiono budynek na siedzibę WOIIB. Po przeanalizowaniu protokołów z kontroli przeprowadzonych przez OKR oraz sprawozdań za 2007 rok Rady oraz organów WOIIB, OKR na posiedzeniu w dniu 14 marca 2008 roku podjęła jednogłośnie Uchwałę nr OKR/1/08 o wystąpieniu do VII Zjazdu WOIIB z wnioskiem o udzielenie absolutorium Okręgowej Radzie za okres sprawozdawczy. Biorąc pod uwagę całokształt działania WOIIB oraz Uchwałę OKR nr 1/08/OKR składam wniosek do VII Zjazdu o udzielenie absolutorium Radzie WOIIB w Poznaniu. Do sprawozdania załączono 8 protokołów z kontroli. Przewodniczący Okręgowej Komisji Rewizyjnej WOIIB Włodzimierz Draber Międzynarodowe Targi Poznańskie INSTALACJE 2008 W dniach r. w Poznaniu odbywały się, organizowane co dwa lata, Międzynarodowe Targi Poznańskie IN- STALACJE Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa wspólnie z Politechniką Poznańską oraz MTP zorganizowała dwie sesje szkoleniowe. Tradycją już się stało, że darmowe wejściówki na imprezy targowe (po zarejestrowaniu się) dla wszystkich chętnych skupionych w PIIB są dołączane do kolejnych wydań Inżyniera Budownictwa. Jest to możliwe dzięki bardzo ścisłej współpracy WOIIB z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi, które tę współpracę określają mianem strategicznej. Dynamiczny rozwój budownictwa i coraz bardziej zaostrzane normy UE wymuszają poszukiwania nowych rozwiązań technicznych związanych z właściwym wykorzystaniem energii podczas eksploatacji obiektów budowlanych. Rozpoczęcie sesji. Od lewej: prof. dr hab. inż. Edward Szczechowiak, Piotr Styczeń Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Jerzy Stroński Przewodniczący WOIIB. Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 11

12 Rangę tych zagadnień podkreślił Piotr Styczeń Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, otwierając 22 kwietnia sesję poświęconą Technice instalacyjnej w budynkach niskoenergetycznych. Przedstawiciele Politechniki Poznańskiej zaprezentowali naukowe rozwiązania proponowane w nowoczesnym budownictwie. Pierwszy zabrał głos prof. dr hab. inż. Edward Szczechowiak z Politechniki Poznańskiej, który omówił Wymagania w zakresie techniki instalacyjnej w budynkach niskoenergetycznych. Zwracając uwagę na wymogi współczesności podkreślił: - efektywniejsze gospodarowanie zasobami środowiska, w tym paliwami pierwotnymi, - optymalny komfort cieplny i jakość powietrza (IAQ), - wzrost efektywności w budownictwie (unikanie strat i optymalizacja zysków, a nie nadmierne zużycie energii dla uzupełnienia strat,) - synergię między jakością energetyczną i ekologiczną budynku, a efektywnością jego technicznego wyposażenia. Wskazał również na kierunki zmian wynikające z prawodawstwa europejskiego (Directive 2002/91/EC on the energy performance of buildings): Dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków: - charakterystyka klimatu lokalnego, - warunki klimatu wewnętrznego, jakość powietrza, - położenie i orientacja budynku, - charakterystyka budynku (przenikanie ciepła przez obudowę i szczelność powietrzna, podział wewnętrzny), - pasywne systemy słoneczne i ochrona przed promieniowaniem, - instalacje ogrzewcze i ciepłej wody, jakość izolacji, - instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne, wentylacja naturalna, - instalacje oświetleniowe. Zasady bilansowania energii. Źródło: E. Szczechowiak INSTALACJE Technika instalacyjna w budynkach niskoenergetycznych. Poznań, r. Szczególny nacisk w zapisach dyrektywy: - aktywne systemy słoneczne i oparte zasoby energii odnawialnej, - układy skojarzone różnych mocy, - systemy ciepłowniczo-chłodnicze. Szczegółowo omówił rolę energooszczędności w budownictwie i zaprezentował podział budynków na: - budynki energooszczędne (niskoenergetyczne), - budynki pasywne, - budynki zero energii dla ogrzewania oraz rodzaje energii w ocenie budynków: - zapotrzebowanie ciepła do ogrzewania (chłodzenia), - zapotrzebowanie energii do ogrzewania (wraz ze stratami systemu dystrybucji), - zapotrzebowanie energii końcowej (ciepło do ogrzewania, ciepłej wody, straty systemu dystrybucji, energia pomocnicza), - zapotrzebowanie energii pierwotnej (energia końcowa + straty na wyprodukowanie energii, transport i pozyskanie). Prof. Edward Szczechowiak omówił również nowe rozwiązania budynków efektywnych energetycznie. W trakcie prelekcji. W środku Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Styczeń. Źródło: E. Szczechowiak INSTALACJE Technika instalacyjna w budynkach niskoenergetycznych. Poznań, r. 12 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

13 W podsumowaniu swojego wystąpienia, prezentując podejście zintegrowane do problematyki technik instalacyjnych w budynkach niskoenergetycznych, zwrócił szczególną uwagę na: - stosowanie filozofii zrównoważonego rozwoju, - projektowanie budynków spełniających przynajmniej standardy oszczędności energii (ochrona cieplna dla lata i zimy), - energooszczędne techniki instalacyjne, - określenie rzeczywistych strumieni powietrza i ich zmienności w czasie - zależnie od potrzeb, - osuszanie i chłodzenie rozdzielone, - nawilżanie tylko w przypadkach uzasadnionych, - wybór systemów dostosowanych do funkcji użytkowej pomieszczeń, - regulację i sterowanie wg kryteriów oszczędności energii i uzasadnionego zużycia, - optymalne planowanie zaopatrzenia w ciepło, energię chłodniczą i elektryczną, - analizę ekonomiczną w cyklu życia (koszty inwestycyjne, eksploatacyjne, likwidacji/przebudowy). - ustalenie ilości powietrza wentylacyjnego, - rozwiązanie koncepcji rozdziału powietrza (rozmieszczenie i dobór otworów nawiewnych i wywiewnych), - dobór przekrojów kanałów wentylacyjnych, urządzeń przygotowania powietrza, (filtry, urządzenia do odzysku ciepła, wymienniki gruntowe, nagrzewnice itp.) oraz wentylatorów. Strefa nawiewu w domu mieszkalnym obejmuje z reguły pokoje dzienne, salony, sypialnie, pokoje do pracy, strefa przepływu przedpokoje, korytarze, klatki schodowe, natomiast strefa wyciągu - pomieszczenia wilgotne (łazienka, WC, kuchnia) i o znacznej emisji zanieczyszczeń (pokój osoby palącej). Wszystkie pomieszczenia obu stref: nawiewu i wywiewu powinny posiadać otwory wyrównawcze w przegrodach działowych umożliwiające przepływ powietrza ze strefy nawiewu do strefy wywiewu nawet przy zamkniętych drzwiach. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się zapachów i zanieczyszczeń w budynkach. Kolejny referat na temat Rozwiązań układów grzewczych i wentylacyjnych w budynkach niskoenergetycznych przedstawiła prof. dr hab. inż. Halina Koczyk z Politechniki Poznańskiej. Przekrój mieszkalnego domu pasywnego. Źródło: H. Koczyk INSTALACJE Rozwiązania układów grzewczych i wentylacyjnych w budynkach niskoenergetycznych, Poznań r. Prof. dr hab. inż. Halina Koczyk w trakcie prelekcji. Omawiając układy wentylacyjne i grzewczo-wentylacyjne, prof. Koczyk zaakcentowała konieczność właściwego doboru systemu grzewczego i wentylacyjnego, którego celem powinno być ograniczenie zużycia energii pierwotnej oraz maksymalne wykorzystanie źródeł odnawialnych, w oparciu o dobór właściwych nośników ciepła, czyli powietrza i wody (o możliwie niskiej temperaturze zasilania). Tak zbudowana instalacja powinna charakteryzować się: - elastycznością, - małą bezwładnością cieplną, - ograniczeniem strat ciepła w instalacji grzewczej. Projektowanie instalacji wentylacyjnej domu niskoenergetycznego powinno obejmować trzy etapy: Rozprowadzenie przewodów nawiewnych i wywiewnych powinno być starannie zaplanowane i stanowić prosty zwarty układ o małej liczbie załamań i małych stratach ciśnienia. W przygotowaniu powietrza wentylacyjnego stosuje się wysokoefektywny odzysk ciepła z powietrza wentylacyjnego. W przypadku równych strumieni powietrza nawiewanego i wywiewanego i braku odzysku wilgoci, sprawność temperaturowa odzysku ciepła określona jest wzorem: gdzie: t n temperatura powietrza nawiewanego [ C], t p temperatura w pomieszczeniu [ C], t o temperatura powietrza opuszczającego rekuperator [ C], temperatura powietrza zewnętrznego [ C]. t e t t t p p t t 0 e t t n p t t e e Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 13

14 uczestników szkolenia. Poruszana problematyka i zaprezentowane sposoby rozwiązań w technice instalacyjnej w budynkach niskoenergetycznych spowodowały ożywioną dyskusję uczestników z prelegentami. 24 kwietnia odbyła się kolejna sesja, której tematami były: 1. Zarządzanie energią i obsługa techniczna obiektów w DALKII FM mgr inż. Krzysztof Skowroński. 2. Doświadczenia we wdrażaniu Facility Management mgr inż. Patryk Jóźwiak. Uczestnicy warsztatów. Prof. dr hab. inż. Halina Koczyk stwierdziła, że najpopularniejszymi źródłami ciepła na cele c.w.u. domów niskoenergetycznych są: - gazowe kotły kondensacyjne, - pompy ciepła, w tym zwłaszcza urządzenia kompaktowe na cele ogrzewania, c.w.u i wentylacji, - automatycznie zasilane kotły na paliwo odnawialne np. pelety. Jednocześnie zauważyła, że wszystkie z tych źródeł mogą opcjonalnie współpracować z kolektorem słonecznym. Według prelegentki, rozwiązaniami charakteryzującymi się najwyższym współczynnikiem efektywności ekologicznej są kolejno: - gazowy kocioł kondensacyjny współpracujący z kolektorem słonecznym, - gazowy kocioł kondensacyjny, - gazowy kocioł niskotemperaturowy. Prof. Koczyk stwierdziła, że dla obniżenia zużycia energii pierwotnej przez budynki niskoenergetyczne istotne jest wykorzystanie aktywnych termicznych systemów słonecznych z kolektorami słonecznymi oraz systemów fotowoltaicznych. W następnej części sesji zaprezentowano: 1. Rozwiązania zintegrowane instalacji dla budownictwa indywidualnego mgr inż. Michał Szymański, Politechnika Poznańska, 2. Instalacje grzewcze w budynkach mieszkalnych po termorenowacji dr inż. Małgorzata Basińska, Politechnika Poznańska. Ze względu na duże zainteresowanie poruszanymi tematami informujemy, że wszystkie prezentacje przedstawione podczas MTP INSTA- LACJE 2008 są dostępne na naszej stronie internetowej: Opracowanie i zdjęcia: Mirosław Praszkowski Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą Ks. Jan Twardowski W minionym półroczu z szeregów członków Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa odeszli Koledzy: Jerzy Matwiejczuk - Leszno Zbigniew Gawel - Leszno Witold Ciszewski - Krotoszyn Wszystkie wystąpienia przedstawicieli Politechniki Poznańskiej spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem 14 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa nr 2/2008 4/2007 (19) (17)

15 Szkolenia członków Zespołu ds. procesów budowlanych WOIIB Zespół ds. procesów budowlanych został utworzony w I kadencji działania naszej Izby i jest jednym z najbardziej ukierunkowanych na sprawy merytoryczne związane z wykonywaniem zawodu inżyniera budownictwa zespołem WOIIB. Zespół działa w podziale na 4 sekcje: projektowania, wykonawstwa, nadzoru i rzeczoznawstwa. Członkowie Zespołu podejmują się wielu zadań zgodnie z zatwierdzonym regulaminem prac tego gremium (patrz strona internetowa Izby ). Do jednych z podstawowych, należy pomoc indywidualnym członkom Izby w ukierunkowaniu załatwienia problemów związanych z wykonaniem zawodu poprzez porady prawne i techniczne. Dlatego ważnym jest, aby członkowie zespołu wzbogacali swą wiedzę poprzez udział w różnego rodzaju szkoleniach i konferencjach, a także poprzez możliwość wymiany poglądów i doświadczeń w trakcie prowadzenia dyskusji w gronie specjalistów z różnych branż. Temu celowi służyło ostatnie dwudniowe posiedzenie Zespołu, które odbyło się w dniach 25/26 kwietnia w Dymaczewie k/ Mosiny. Spotkanie miało charakter seminaryjno-szkoleniowy, a gośćmi szczególnymi, którzy zaszczycili obrady swoją obecnością byli Przewodniczący Rady WOIIB - Jerzy Stroński, Przewodniczący Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej - Daniel Pawlicki i Przewodniczący Rady Bibliotecznej Janusz Plamowski. W części pierwszej, oprócz spraw bieżących, jakim zwykle poświęcone jest każde, z co dwumiesięcznych spotkań Zespołu, tym razem wykorzystując obecność zaproszonych gości dyskutowano również na wiele innych związanych z ostatnimi działaniami WOIIB tematów. Do takich między innymi należało podsumowanie współorganizowanych przez naszą Izbę sesji na Targach Instalacje 2008, których tematyka dotyczyła budzącego ostatnio szerokie zainteresowanie budownictwa niskoenergetycznego i związanego z tym tematem wpływu wentylacji i klimatyzacji na ogrzewanie i mikroklimat oraz zarządzanie energią. Istotnym dla Członków Izby jest fakt organizowania od września br. szkoleń dotyczących sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków z przyznanych nam w ramach funduszy UE pieniędzy. W tej sprawie Izba zorganizowała dla wszystkich zainteresowanych, spotkanie informacyjno-szkoleniowe 5 maja w PAN, a kolejne planuje w czerwcu br. Korzystając z obecności na spotkaniu p. dr. Janusza Plamowskiego, Przewodniczącego nowego zespołu tzw. Rady Bibliotecznej utworzonego w końcu ubiegłego roku z inicjatywy Zespołu ds. procesów Budowlanych dyskutowano nad aktualnymi zasobami Ośrodka Informacji Technicznej WOIIB i planami dotyczącymi ukierunkowania tych zbiorów w przyszłości. Zdaniem Rady, a pogląd ten podzielali również członkowie Zespołu, wydaje się właściwym, aby Izba koncentrowała się Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 15

16 na kompletowaniu wszelkich potrzebnych naszym członkom przepisów i norm, natomiast pozostałe pozycje oferować poprzez współpracę z innymi ośrodkami bibliotecznymi np. Politechniki Poznańskiej. Obecność p. dr. Daniela Pawlickigo Przewodniczącego OKK sprowokowała natomiast dyskusję na temat etyki, w tym w szczególności dotyczącej rzetelności potwierdzania praktyk przez osoby prowadzące praktykantów. Sytuacja w tym zakresie jest niepokojąca, a warto podkreślić, że nieprawidłowości takie podlegają odpowiedzialności zawodowej i karnej z tytułu poświadczenia nieprawdy. Stałym elementem spotkań zespołu są relacje z prac Komisji Prawno-Regulaminowej. Członkowie Zespołu są na bieżąco informowani o działaniach podjętych przez naszą Okręgową Komisję jak i szczebla krajowego, a to z uwagi na zaangażowanie w pracach obu tych gremiów, członka Zespołu kol. Jerzego Franczyszyna. Dowiedzieliśmy się między innymi, że Ministerstwo Infrastruktury planuje zastąpienie decyzji o pozwoleniu na budowę - procedurą rejestracji zamierzonej inwestycji oraz zastąpienie decyzji w sprawie pozwolenia na użytkowanie obiektów budowlanych - rejestracją zakończonych robót budowlanych. Ponadto, że planuje się utworzenie w Polsce 12 Obszarów Metropolitalnych, że Towarzystwa Budownictwa Społecznego nie zostaną zlikwidowane, a także, że do końca 2008 r. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie ma opracować nowe warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Część druga miała charakter szkoleniowo seminaryjny. Zaprezentowano cztery wystąpienia. Pierwsze dwa przygotowali i przedstawili sami członkowie Zespołu. Oba poświęcono zagadnieniom bezpiecznego wykonywania robót budowlanych. Celem pierwszego było na przykładzie zaprezentowanych wypadków przekazanie zasad ustalania okoliczności przyczyn wypadków śmiertelnych oraz sposobów ich uniknięcia. Drugie, zaznajomienie, wykorzystując do tego celu specjalnie zrealizowany film, z zasadami prawidłowego i bezpiecznego montażu rusztowań na przykładzie budowy Złotych Tarasów w Warszawie. Materiał ten oprócz swojego instruktażowego charakteru pokazał również realizację niezwykle ciekawego, jednocześnie trudnego i unikatowego na skalę europejską przedsięwzięcia inżynierskiego. Spotkanie zakończyły dwa referaty, które wygłosili zaproszeni przez Zespół prelegenci. Temat Infrastruktura w Wielkopolsce na Euro 2012 zaprezentował Przedstawiciel Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Miasta w Poznaniu p. Maciej Sobociński (skrót tego referatu zostanie zamieszczony w następnym biuletynie), a drugi dotyczący Przepisów technicznych i Norm w budownictwie poprowadził p. Bronisław Wosiek Przewodniczący OKK ŚLOIIB. W tym bardzo merytorycznym i interesującym wystąpieniu przedstawiony został proces tworzenia się w Polsce prawodawstwa dotyczącego prawa budowlanego i uprawnień budowlanych oraz proces związany z powstawaniem norm krajowych i Eurokodów. Puentą wystąpienia był komentarz odnoszący się do obowiązujących obecnie przepisów w zakresie rzeczoznawstwa w nawiązaniu do panelowej dyskusji, która odbyła się na ten temat w kwietniu 2008 r. w Miedzeszynie na Konferencji Naukowo-Technicznej Problemy rzeczoznawstwa budowlanego. Opracowanie: Danuta Gawęcka i Przemysław G. Barczyński Zdjęcia: Stanisław Kaczmarek, Ryszard Kowalski 16 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

17 Rozwiązania zintegrowane instalacji dla energooszczędnego budownictwa indywidualnego Wentylacja budynków pasywnych Rosnące zainteresowanie budownictwem pasywnym zmusza do przekazywania oraz poszerzania wiedzy związanej z funkcjonowaniem instalacji wentylacji i ogrzewania w budynkach pasywnych. Jakkolwiek są one zbliżone do układów tradycyjnych, jednak muszą charakteryzować się wysokimi sprawnościami i precyzyjnie uwzględniać wiele nietypowych oddziaływań. Ze względu na wpływ instalacji na budynki, znacznie większy w przypadku budynków pasywnych, ewentualne błędy projektowe mogą prowadzić do wadliwego funkcjonowania układów i niezachowania parametrów komfortu klimatycznego. Złe przykłady realizacji mogą oddziaływać zniechęcająco na przyszłych potencjalnych inwestorów. trzeby ogrzewania budynku, a pojawia udział energii związanej z funkcjonowaniem systemu wentylacji mechanicznej. Zmniejszają się wartości bezwzględne dotyczące przygotowania CWU i zużycia energii elektrycznej przez sprzęt AGD. Wykorzystywane wewnętrzne zyski ciepła i energia słoneczna stanowią przeważającą część w bilansie zysków. Zastosowanie zrównoważonej wentylacji mechanicznej w budynkach pasywnych pozwala na znaczne ograniczenie strat ciepła związanych z niekontrolowanym przepływem powietrza, co jest widoczne w przykładzie na rysunku 2. Dalsze obniżanie strat ciepła układów przygotowania CWU, centralnego ogrzewania CO i wentylacji możliwe jest dzięki integracji systemów w ramach kompaktowych Rys. 1. Zmiany wymagań oraz struktura zużycia energii końcowej w budynkach według norm szwedzkich i niemieckich [kwh/m²a], budynek TYP typowy, LOW - niskoenergetyczny, PAS pasywny; normy NIE niemieckie, SWE szwedzkie, [2] Ewolucja struktury zużycia energii w budynkach Zmienność wymagań dotyczących zużycia energii końcowej w oparciu o normy szwedzkie i niemieckie przedstawiono na rysunku 1. Rysunek 2. ilustruje przykładową strukturę strat (-) i zysków (+) ciepła budynku tradycyjnego i pasywnego w okresie zimowym. Oprócz oczywistej tendencji obniżania zużycia energii widoczny jest fakt zmiany struktury bilansu. Zmniejsza się względny udział zapotrzebowania energii na po- Rys. 2. Porównanie struktury strat (-) i zysków (+) ciepła budynku tradycyjnego i pasywnego na przykładzie budynku Hannover Kronsberg, [2] urządzeń grzewczo-wentylacyjnych. Obniżenie start ciepła budynków do wartości nie przekraczającej 10 W/m² pozwala na rezygnację z klasycznego systemu ogrzewania wodnego na rzecz układu powietrznego. Idea technologii pasywnej zakłada przede wszystkim minimalizację strat energii, dopiero w drugiej kolejności optymalizację produkcji ciepła i procesów energetycznych. Optymalizacja pracy instalacji wymaga współdziałania architekta, konstruktora i projektanta instalacji technicznego Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa nr 2/2008 4/2007 (19) (17) 17

18 wyposażenia budynków w ramach tzw. procesu projektowania zintegrowanego. W tym względzie można przywołać stwierdzenie amerykańskiego architekta Louisa Sullivana Form follows function (ang. forma służy funkcji), co w przypadku budownictwa pasywnego oznacza konieczność równoległego formułowania założeń dotyczących struktury, układu funkcjonalnego budynku i założeń architektonicznobudowlanych oraz wymagań instalacyjnych. Budynek spełniający kryteria izolacyjności cieplnej i szczelności powietrznej nie uzyska certyfikatu energetycznego budynku pasywnego, jeśli zaprojektowana wadliwie, ze względu na ograniczenia architektoniczno-funkcjonalne, instalacja będzie w efekcie powodować zbyt duże zużycie energii pierwotnej. Budynki pasywne Zgodnie z założeniami sformułowanymi przez W. Feista, założyciela Passivhaus Instytut (PHI), w warunkach środkowoeuropejskich budynki pasywne charakteryzują się następującymi parametrami energetycznymi odnoszonymi do jednostki użytecznej ogrzewanej powierzchni budynku [1, 3]: zapotrzebowanie ciepła na cele grzewcze 15 kwh/m²a 1 całkowite zużycie energii pierwotnej 120 kwh/m²a całkowite zużycie energii końcowej 42 kwh/m²a jednostkowa moc grzewcza 10 W/m² Wentylacja budynków pasywnych powinna charakteryzować się następującymi cechami [2, 3]: zrównoważona wentylacja mechaniczna nawiewnowywiewna, której zadaniem jest utrzymanie komfortu klimatycznego w pomieszczeniach, w tym komfortu cieplnego i jakości powietrza wewnętrznego kryteria wyznaczania strumienia powietrza świeżego: strumień powietrza 30 m³/h os krotność wymian w/h wymiennik ciepła przeciwprądowy, sprawność odzysku ciepła φ 75% ograniczona temperatura nawiewu t N 52 C szczelność budynku (liczba wymian przy różnicy ciśnień 50 Pa) n 50 < 0.6 h -1 zintegrowana pompa ciepła (odzysk ciepła z powietrza wywiewanego) q 10 W/m² gruntowy wymiennik ciepła (powietrzny lub cieczowy) umożliwiający wstępny podgrzew powietrza wentylacyjnego t > 0 C 1 na potrzeby ogrzewania CO, przygotowania CWU, oświetlenia, zasilania urządzeń elektrycznych, pomp, sprzętu AGD i innych domowych urządzeń elektrycznych dostarczający podgrzane powietrze stanowiące dolne źródło dla pompy ciepła obniżający temperaturę nawiewu w lecie t N <t Z Koszty inwestycyjne związane z budową budynku pasywnego są wyższe w porównaniu z technologią tradycyjną, mogą zostać jednak zredukowane do wartości standardowych po uwzględnieniu preferencyjnych kredytów, dotacji i subsydiów rządowych (dostępne w Niemczech, Austrii). Warto zauważyć, iż globalna analiza kosztów zdyskontowanych wykazuje ekonomiczną opłacalność budynków pasywnych w porównaniu z budynkami niskoenergetycznymi, co jest związane ze skokowym obniżeniem kosztów wynikającym z rezygnacji z klasycznych układów wodnych na rzecz systemu powietrznego. Dalsze obniżanie strat energii w kierunku budynków zero-energetycznych w konsekwencji prowadzi do gwałtownego wzrostu kosztów zdyskontowanych, co zilustrowano na rysunku 3. Rys. 3. Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne w zależności od zapotrzebowania ciepła na CO, [2] Kompaktowe urządzenie grzewczo-wentylacyjne W budynkach jednorodzinnych za przygotowanie CWU, szczątkowego ogrzewania CO i wentylację odpowiada zintegrowane kompaktowe urządzenie grzewczo-wentylacyjne. Układ ten został po raz pierwszy zaprezentowany przez Christofa Drexela w Austrii w roku Obecnie, dość jeszcze nieliczne urządzenia, produkowane są przez firmy Aerex, Drexel und Weiss, Tecalor, Paul, Stibel Elektron czy Viessmann. Średni koszt zakupu urządzenia waha się w granicach Szacowany koszt inwestycji związany z instalacją grzewczo-wentylacyjną dla domku jednorodzinnego oscyluje w granicach , natomiast koszty eksploatacyjne w zakresie /a. Na rysunku 4. przedstawiono jeden z najbardziej typowych schematów technologicznych opisywanych kompaktowych urządzeń grzewczo-wentylacyjnych z przygotowaniem CWU. 18 Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa

19 Rys 4. Typowy schemat kompaktowego urządzenia grzewczo-wentylacyjnego dla budynku pasywnego Powietrze: Z zewnętrzne, N nawiewane, W wywiewane, U usuwane; F filtr powietrza, WG wymiennik gruntowy, N nagrzewnica, WC wymiennik ciepła, WN wentylator nawiewny, SW sterowanie wydajnością wentylatorów, WW wentylator wywiewny, PC pompa ciepła, GE grzałka elektryczna, KS kolektory słoneczne, ZCW zbiornik ciepłej wody, ZW zimna woda, CWU ciepła woda użytkowa, PN podgrzewanie powietrza nawiewanego Rys. 5. Kompaktowe urządzenie grzewczowentylacyjne firmy Drexel und Weiss, [4] Rys. 6. Przykładowa struktura zużycia energii elektrycznej przez kompaktowe urządzenie grzewczo-wentylacyjne, [4] W skład urządzenia wchodzą następujące moduły i elementy: Centrala wentylacyjna wymiennik ciepła przeciwprądowy (kanałowy) sprawność odzysku ciepła 75% 92%, obejście wymiennika (bypass), zwykle sterowane automatycznie, układ zabezpieczenia przed zamarznięciem wymiennika - nagrzewnica elektryczna; zatrzymanie wentylatora na okres np. 5 min (nastawy 1 30 min), wentylatory - prąd stały DC 24 48V W, elektronicznie komutowane ECM, strumień powietrza m³/h (np Pa), kilka biegów pracy (3), spiętrzenie wentylatorów Pa, filtry - powietrza zewnętrznego F7, powietrza wywiewanego G3 G4, pozostałe parametry - pobór energii elektr. < 0.45 (0.3) Wh/m³, szczelność (recyrkulacja) < 3% 50 Pa, kanały Ø 160 mm, hałas < 35dB(A), straty ciepła do otoczenia < 5 (2) W/K, Pompa ciepła odzysk ciepła z powietrza wywiewanego/ zewnętrznego, czynnik chłodniczy R134a, temperatury min. dolnego źródła (powietrze) -16 C, min. powietrza nawiewanego +18 C, maksymalna powietrza nawiewnego +52 C, moc grzewcza kw, moc chłodnicza - ~ 1.0 kw, współczynniki wydajności COP - grzanie , chłodzenie 2.5, strumień powietrza zewnętrznego m³/h, Grzałka/nagrzewnica elektryczna regulowana moc 2 9 kw, podgrzewanie CWU i powietrza, Przygotowanie CWU temperatura zasilania 55 C, moc grzewcza 2 3 kw, pojemność zasobnika CWU L, temperatura - pompa ciepła 65 C, grzałka elektryczna 70 C, Przyłącza gruntowy wymiennik ciepła - straty ciśnienia < 50 Pa, kolektory słoneczne, obieg ogrzewania CO - ogrzewanie grzejnikowe/płaszczyznowe (zintegrowane przyłącze CO). Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa 19

20 Przykładowe urządzenie firmy Drexel Und Weiss zaprezentowano na rys. 5. Dla tego typu agregatu na rys. 6. przedstawiono strukturę zużycia energii elektrycznej przez poszczególne jego podzespoły (wentylatory, sprężarka pompy ciepła, grzałka, pompy obiegowe). Urządzenie o wymiarach zbliżonych do dużej lodówki 600 mm x 770 mm x 2000 mm (niektóre modele są dwukrotnie szersze) korzysta tylko z energii elektrycznej i przyłącza zimnej wody, co pozwala na rezygnację z przyłączy gazu czy sieci cieplnej do budynku. Dla ograniczenia strat ciepła przez obudowę do otoczenia izolacja jest wykonane z tworzywa sztucznego. W przypadku urządzenia Vitotres 343 firmy Viessmann konstrukcja centrali wentylacyjnej wykonana jest z materiału izolacyjnego, w którym osadzone są elementy centrali: nagrzewnica, wymiennik, wentylatory (rysunki 7, 8, 9). Rys.7. Schemat funkcjonalny kompaktowego urządzenia grzewczo-wentylacyjnego Vitotres 343 firmy Viessmann, [5] AB powietrze usuwane, AU powietrze zewnętrzne, AW doprowadzenie powietrza zewn. do pompy ciepła, E spust, FO powietrze odprowadzane, HR powrót CO, HV zasilanie CO, KW zimna woda, RL powrót obiegu solarnego, VL zasilanie obiegu solarnego, WW ciepła woda użytkowa, Z cyrkulacja, ZU powietrze doprowadzane,»» prowadzenie powietrza; 1 odzysk ciepła, 2 obejście letnie, 3 czujnik temperatury pomieszczenia, 4 doprowadzenie powietrza zewn. do pompy ciepła, 5 gruntowy wymiennik ciepła, 6 powietrze doprowadzane, 7 pompa ciepła, 8 powietrze odprowadzane, 9 mieszacz CO/CWU 3-drog., 10 nagrzewnica powietrza doprowadzanego, 11 ogrzewanie elektryczne, 12 czujnik temperatury wody w podgrzewaczu, 13 pojemnościowy podgrzewacz CWU, 14 kolektor słoneczny, 15 przeponowe naczynie wzbiorcze, 16 czujnik temperatury cieczy w kolektorze, 17 grzejnik, 18 pompa obiegu grzewczego, 19 pompa cyrkulacyjna, 20 konsola przyłączeniowa, 21 zestaw uzupełniający obiegu grzewczego, 22 zestaw uzupełniający obiegu solarnego, 23 zestaw uzupełniający cyrkulacji, 24 filtr powietrza zewnętrznego, 25 zawór zwrotny klapowy, 26 termostat pomieszczeniowy, 27 zawór spustowy, 28 podgrzewacz przepływowy CWU, 29 filtr powietrza zewnętrznego, 30 płytowy wymiennik ciepła, 31 przeponowe naczynie wzbiorcze, 32 zawór bezpieczeństwa, 33 ogranicznik temperatury, 34 Vitotrol Biuletyn Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa