MAINSTREAM. Wydawnictwo Czarna Owca Warszawa 2011
|
|
- Mateusz Chmiel
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 3 MAINSTREAM Wydawnictwo Czarna Owca Warszawa 2011
2 4 Tytuł oryginału MAINSTREAM: ENQUÊTE SUR CETTE CULTURE QUI PLAÎT À TOUT LE MONDE Redakcja Ewa Kaniowska Korekta Bogusława Jędrasik Jolanta Spodar DTP Dariusz Piskulak Copyright for the cover design by Franco Brambilla Copyright Éditions Flammarion, 2010 Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Czarna Owca, 2011 Wydanie I Wydawnictwo Czarna Owca Sp. z o.o. (dawniej Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza) ul. Alzacka 15a, Warszawa wydawnictwo@czarnaowca.pl Dział handlowy: tel. (22) faks (22) Zapraszamy do naszego sklepu internetowego: Druk i oprawa Drukarnia READ ME Książka została wydrukowana na papierze Norset 70g/m 2, vol. 1,5 dystrybuowanym przez ISBN
3 5 Spis treści Słowo od wydawcy francuskiego Prolog Część pierwsza AMERYKAŃSKI ENTERTAINMENT 1. Jack Valenti MPAA przypuszcza atak na Amerykę Łacińską Multipleksy Od drive-in do multipleksu 45 Kiedy popcorn staje się modelem ekonomicznym 49 Od suburbiów do eksurbiów 52 Coca-Cola odkupuje wytwórnię Columbia Studio Disneya Od Toy Story do Króla Lwa 70 Miramax i Dream- Works: upadek Nowe Hollywood Studia to banki 84 Nie daliśmy zielonego światła dla Spider-Mana 89 Marketing albo spęd bydła 95 Monopol związków Wszyscy indies, z Indianą Jonesem włącznie Treść to my 111 Tajni agenci 114
4 6 SPIS TREŚCI 6. Wynalezienie pop music Pokolenie mp3 wygrało, ale to nie moje pokolenie 130 Cool to hip plus sukces komercyjny 139 Nash ville, druga muzyczna stolica Stanów Zjednoczonych 144 Music Television Pauline, Tina i Oprah Tina Brown, czyli nowe dziennikarstwo kulturalne 169 Marka Oprah 175 Nowy krytyk USC, uniwersytet mainstreamu Badania i rozwój 194 Różnorodność kulturowa 197 Część druga ŚWIATOWA WOJNA KULTUROWA 9. Kung-fu panda: Chiny wobec Hollywood Niedaleko placu Tian anmen, w sercu chińskiej cenzury 213 Kradzież multipleksów Warnera 220 Hongkong, Hollywood Azji 223 Jak Murdoch stracił w Chinach miliony i znalazł żonę Jak Bollywood wyrusza na podbój świata Nowe Bollywood Lost in translation Cool Japan 266 Manga, medium globalne 270 Wojna między j-popem i k-popem Geopolityka dram, seriali ramadanowych i innych telenoweli Walka formatów 282 Seriale ramadanowe 291 Telenowele zdobywają Amerykę (Północną i Południową) Miami, stolica pop Ameryki Łacińskiej Reggaeton jednoczy latynoskie masy 316 LA, Latin America 320
5 SPIS TREŚCI Jak Al-Dżazira stała się mainstreamową stacją świata arabskiego W siedzibie Al-Dżaziry w Katarze 333 Format news & entertainment 343 Wojna obrazów 349 Al-Arabija, czyli gdy Saudyjczycy wkraczają do gry 355 Rzeka prawdy 362 Telewizja Południa 363 Visit Israel, Before Israel Visits You Książę mediów na pustyni Muzyka w Libanie, telewizja w Dubaju, film w Kairze 385 Hollywood na pustyni Antymainstreamowa kultura Europy Złudne sukcesy europejskich gier wideo 408 Kultura pansłowiańska w Europie Środkowej 412 Libanizacja kultury europejskiej 418 Londyn i Paryż, stolice afrykańskiej world music 421 Na granicy Europy, Azji i świata arabskiego: zamerykanizowana Turcja 431 Podsumowanie Słownik Słownik wyrażeń angielskich uwzględnionych przez tłumacza 477 Źródła
6 8
7 9 Słowo od wydawcy francuskiego Ta książka opiera się na precyzyjnych źródłach: całość przypisów i bibliografia, które nie są tutaj wymienione, szczegółowa lista 1250 osób przepytanych w terenie w trzydziestu krajach na potrzeby tego badania, indeks cytowanych nazw i spółek oraz liczne dane statystyczne i tabele dotyczące grup medialnych na świecie zostały przeniesione na stronę internetową, która jest naturalnym przedłużeniem tej książki, rozmyślnie dwumediowej papierowej i internetowej (patrz s. 487 i strona internetowa fredericmartel. com). Ponadto słowa i wyrażenia amerykańskie, a także arabskie, japońskie itd., które często przewijają się w tej pracy, ujęto i wyjaśniono w słowniku na końcu książki, na s. 469.
8 10
9 11 Prolog Nie sposób sobie wyobrazić mniej mainstreamowego miejsca niż Harvard Faculty Club. Ta zarezerwowana dla profesorów restauracja mieści się na kampusie prestiżowego Uniwersytetu Harvarda, w Massachusetts, w Stanach Zjednoczonych. Miał tu dom pisarz Henry James, a dziś, wciąż w tym protestanckim, białym, męskim duchu, zrodzonym z purytanizmu i skromnego pożywienia (w Harvard Faculty Club dość źle się jada), konwersacje prowadzą najwięksi wykładowcy Harvardu. W jadalni, przy nakrytym białym obrusem stole, spotykam ponownie Samuela Huntingtona. W ciągu tych lat, kiedy mieszkałem w Stanach Zjednoczonych i zbierałem materiały do książki, kilka razy spotkałem się z Huntingtonem, znanym na całym świecie ze swojej pracy Zderzenie cywilizacji. Jej temat: dziś cywilizacje ścierają się ze sobą już nie tylko po to, by chronić swoje interesy, lecz także w obronie wartości by potwierdzić pewną tożsamość i kulturę. To książka, jak mówi się po angielsku, opinionated, bardzo zaangażowana, która przywołuje Zachód i resztę, jeden Zachód wobec wielu krajów niezachodnich. Huntington podkreśla w niej szczególnie porażkę demokratyzacji krajów muzułmańskich, której przyczyną jest islam. Książka ta była komentowana i często krytykowana na całym świecie. Podczas obiadu na Harvardzie wypytuję Huntingtona o jego wielką teorię, kulturę masową, nowy porządek międzynarodowy po 11 września i ogólną kondycję świata. Słabym głosem wygłasza kilka banałów, nie mając wyraźnie nic do powiedzenia na temat globalnej kultury, a potem pyta mnie to pytanie zadają wszyscy w Stanach Zjednoczonych gdzie znajdowałem się 11 września.
10 12 PROLOG Mówię mu, że byłem tego ranka na lotnisku w Bostonie, o tej samej godzinie, kiedy dziesięciu terrorystów wchodziło na pokłady samolotów rejsowych American Airlines 11 i United Airlines 175, które kilka minut później miały się roztrzaskać o dwie wieże World Trade Center. Stary człowiek ma osiemdziesiąt lat zamyśla się. Jedenasty września był koszmarem dla Stanów Zjednoczonych i chwilą konsekracji dla Huntingtona, którego tezy o światowej wojnie kultur wydały się nagle prorocze. Mam wrażenie, że zapada w drzemkę, gdy kończymy obiad (zmarł kilka miesięcy po naszych spotkaniach). W ciszy zaczynam się przyglądać obrazom mistrzów na ścianach Harvard Faculty Club. I zastanawiam się, w jaki sposób ten mężczyzna o elitystycznych poglądach, symbol wysokiej kultury, mógł zrozumieć stawki w wojnie kultur? Czy widział Gotowe na wszystko (Desperate Housewives), serial, który oglądają teraz wszyscy w USA i którego dwie bohaterki nazywają się Kayla i Nora Huntington? Nie mam odwagi zadać mu tego pytania: wiem, że Samuel Huntington w swej purytańskiej sztywności nie ma upodobania do entertainmentu rozrywki. A właśnie ona stanowi temat tej książki. Kilka tygodni później siedzę w biurze Josepha Nye a, wówczas prezesa Kennedy School, prestiżowej szkoły nauk politycznych i dyplomacji, również mieszczącej się na kampusie Harvardu. Ten pełen energii siedemdziesięciolatek, były wiceminister obrony za prezydentury Billa Clintona, także zaangażowany jest w światową wojnę kultur. Lecz podczas gdy idee Huntingtona przygotowały erę Busha, te sformułowane przez Nye a zapowiadają dyplomację Obamy. Nye uwypuklił złożone współzależności stosunków między narodami w czasach globalizacji i wymyślił pojęcie soft power. Jego koncepcja zakłada, że aby wywierać wpływ na sprawy międzynarodowe i poprawić swój wizerunek, Stany Zjednoczone muszą używać już nie tylko swojej siły militarnej, ekonomicznej i przemysłowej (hard power), lecz także kultury. Soft power to uwodzenie, a nie przymus tłumaczy mi Joe Nye w swoim gabinecie. A amerykańska kultura jest w centrum tej siły oddziaływania, niezależnie od tego, czy jest high, czy low, czy chodzi o sztukę, czy rozrywkę, czy została stworzona na Harvardzie,
11 PROLOG 13 czy w Hollywood. Nye przynajmniej mówi mi o globalnej kulturze masowej i wydaje się dobrze poinformowany w kwestiach gry i dynamiki międzynarodowych grup medialnych. Ale soft power to też wpływ poprzez wartości, takie jak wolność, demokracja, indywidualizm, pluralizm prasy, ruchliwość społeczna, gospodarka rynkowa i model integracji mniejszości w Stanach Zjednoczonych ciągnie swój wywód. To także dzięki normom prawnym, systemowi copyrightu, słowom, które tworzymy, ideom, jakie rozpowszechniamy w świecie, power może być soft. Poza tym, oczywiście, nasz wpływ jest dziś wzmacniany przez Internet, przez Google, YouTube, MySpace i Facebook. Autor cieszących się powodzeniem idei, Nye zdefiniował nową bliską mu dyplomację Baracka Obamy jako taką, która ma być dyplomacją smart power, połączenia perswazji i siły, soft i hard. Czy słynne teorie Huntingtona i Nye a, tak sobie przeciwstawne, są rzeczywiście trafne w dziedzinie geopolityki kultury i informacji? Czy cywilizacje przystąpiły już nieodwołalnie do światowej wojny treści, czy też może prowadzą dialog w większym stopniu, niż można by przypuszczać? Dlaczego amerykański model rozrywki zdominował świat? Czy ten model jest ze swej natury amerykański, czy jest do powielenia gdzie indziej? Jakie są wschodzące kontrmodele? W jaki sposób tworzy się obieg informacji na świecie? Czy różnorodność kulturowa, która stała się ideologią globalizacji, jest realna, czy też okaże się pułapką, jaką mieszkańcy Zachodu sami na siebie zastawili? Tymi pytaniami, krążącymi wokół geopolityki kultury i mediów, zajmuje się niniejsza książka. Na plaży Juhu w Mumbaju nowa nazwa Bombaju w Indiach Amit Khanna, dyrektor generalny Reliance Entertainment, jednej z najpotężniejszych indyjskich grup produkcji filmów i programów telewizyjnych, która zakupiła właśnie część amerykańskiego studia DreamWorks Stevena Spielberga, objaśnia mi strategię Indusów: Jest tu 1,2 miliarda mieszkańców. Mamy pieniądze. Mamy doświadczenie. Razem z Azją Południowo-Wschodnią stanowimy jedną czwartą populacji planety, z Chinami jedną trzecią. Chcemy odgrywać główną rolę
12 14 PROLOG w sferze polityki, gospodarki, a także kultury. Wierzymy w globalny rynek, mamy wartości indyjskie wartości do wypromowania. Stawimy czoło Hollywood na jego własnym terenie. Nie po to jedynie, by zarobić pieniądze, lecz by pokazać nasze wartości. I głęboko wierzę, że możemy odnieść sukces. Trzeba się będzie z nami liczyć. Kilka miesięcy później jestem w Egipcie, a potem w Libanie i w Zatoce Perskiej razem z szefami grupy Rotana. Założona przez saudyjskiego miliardera Al-Walida, Rotana stawia sobie za cel stworzenie jednej kultury arabskiej: jej siedziba znajduje się w Rijadzie, studia telewizyjne w Dubaju, dział muzyczny w Bejrucie, sekcja filmowa w Kairze. Multimedialna i panarabska strategia kulturalna grupy również zasadza się na obronie pewnych wartości i określonej wizji świata. Opiera się na miliardach dolarów pochodzących z Arabii Saudyjskiej i potencjalnym audytorium około 350 milionów Arabów (być może półtora miliarda, gdyby wliczyć wszystkich muzułmanów, zwłaszcza z Azji Południowej i Południowo-Wschodniej). Będziemy prowadzić tę walkę potwierdzają szefowie grupy Rotana. Podczas innej podróży na dziewiętnastym piętrze jednego z wieżowców Hongkongu spotykam Petera Lama, komunistycznego dyrektora decydującego o losach grupy esun, giganta kina i muzyki w Chinach kontynentalnych i Hongkongu. Mamy 1,3 miliarda Chińczyków; mamy pieniądze; mamy najbardziej dynamiczną gospodarkę na świecie; mamy doświadczenie: będziemy mogli podbić rynki międzynarodowe i stać się konkurencją dla Hollywood. Będziemy Disneyem Chin. W kwaterze głównej TV Globo w Rio de Janeiro, w siedzibie międzynarodowej korporacji Sony w Tokio, w Televisie w Meksyku, Telesurze w Caracas i Al-Dżazirze w Katarze, wśród szefów czołowej indonezyjskiej grupy telekomunikacyjnej w Dżakarcie, w siedzibie China Media Film i Shanghai Media Group w Chinach słyszałem, w ciągu pięciu lat tych badań, dość podobne wypowiedzi. W Chinach, Indiach i Meksyku inauguruje się dziś średnio jeden nowy ekran multipleksu dziennie. A ponad połowa abonentów płatnej telewizji znajduje się w Azji. Światowa wojna kultur została rzeczywiście wypowiedziana. W miarę jak na gospodarczej arenie świata pojawiają się nowi giganci Chiny,
13 PROLOG 15 Indie, Brazylia, ale także Indonezja, Egipt, Meksyk, Rosja ich produkcja w dziedzinie rozrywki i informacji również się zwiększa. To wschodzenie kultury rynków wschodzących. Wobec amerykańskiego entertainmentu i kultury europejskiej te nowe światowe przepływy treści zaczynają nabierać znaczenia. Rysuje się całkiem nowa mapa wymiany kulturalnej. Statystyki Banku Światowego i MFW (Międzynarodowego Funduszu Walutowego) jeszcze nie mierzą skali tego zjawiska, raporty UNESCO pomijają temat milczeniem (albo przytaczają liczby, których źródłem jest chińska lub rosyjska propaganda), jeśli chodzi o WTO, miesza je ona z innymi kategoriami produktów i usług. Nikt nie ocenił jeszcze rozmiaru tej ogromnej zachodzącej zmiany ani nie przeprowadził badań terenowych, by zdać relację z nowej światowej bitwy treści. Czy nowi rywale Zachodu staną się kulturowymi wrogami? Czy przepowiednie na temat zderzenia cywilizacji są trafne? W Azji, Ameryce Łacińskiej, na Bliskim Wschodzie, w Afryce stopniowy wzrost silnych przemysłów w sektorze audiowizualnym i informacyjnym stawia nowe pytania, wykraczające poza stare schematy. Będę tu zresztą mówił o przemysłach kreatywnych czy przemysłach treści, które to wyrażenia zawierają w sobie media i technologię cyfrową i które wolę od zbyt obciążonego znaczeniami, przestarzałego i dziś już niedoskonałego sformułowania przemysły kulturalne. Ponieważ nie chodzi już tylko o produkty kulturalne, lecz także o usługi. Nie o kulturę jedynie, ale także o treści i formaty. Nie tylko o przemysły, lecz również o rządy w ich poszukiwaniu soft power i mikroprzedsiębiorstwa szukające nowych rozwiązań w niematerialnych mediach i twórczości. W kontakcie z tymi światowymi grupami komunikacyjnymi, często kierowanymi przez nowe generacje menedżerów i zaskakująco młodych artystów, odkrywa się złożone problemy współzależności ze Stanami Zjednoczonymi, przyciąganie i niechęć, jakie wzbudza amerykański model, napięcia pomiędzy afirmacją tożsamości regionalnej i poszukiwaniem światowego sukcesu, trudności z obroną wartości w świecie, gdzie treści stają się globalne. Ujawnia się również wiele nierówności między krajami dominującymi i zdominowanymi: niektóre z nich pojawiają się
14 16 PROLOG jako producenci treści, inne są zalane przez światowe przepływy kulturalne. Dlaczego Egipt i Liban radzą sobie dobrze, a Maroko nie? Dlaczego Miami, a nie Buenos Aires, Meksyk, a nie Caracas? Dlaczego Hongkong i Tajwan, ale jeszcze nie Pekin? Dlaczego Brazylia, a nie Portugalia? Dlaczego coraz bardziej pięćdziesiąt stanów amerykańskich, a coraz mniej dwadzieścia siedem krajów Europy? By wyjść poza upraszczające teorie wymyślone w Harvard Faculty Club, trzeba było przeprowadzić badania w terenie. Przez pięć lat przemierzałem więc planetę, objeżdżając stolice entertainmentu, przepytując ponad 1250 aktorów tych przemysłów kreatywnych w trzydziestu krajach na całym świecie. To, co stamtąd przyniosłem, jest jednocześnie nowe, fascynujące i niepokojące. To badanie na temat światowej wojny o treści. I ta wojna już się rozpoczęła. * * * Mainstream jest książką o geopolityce kultury i mediów na świecie. Dotyczy globalizacji entertainmentu i zajmuje się tym, co robią społeczeństwa, kiedy nie pracują: ich relaksem i rozrywką w tym kontekście często mówi się o przemysłach rozrywkowych. Skupiając się na tych przemysłach, które produkują treści, usługi i produkty kulturalne, kładę akcent na ilość, a nie tylko na jakość. Mówię o blockbusterach, hitach i bestsellerach. Moim tematem nie jest sztuka mimo że Hollywood i Broadway produkują także sztukę lecz to, co nazywam kulturą rynkową. Ponieważ pytania, jakie stawiają przemysły kreatywne w zakresie treści, marketingu czy oddziaływania, są interesujące, nawet kiedy dzieła, które wytwarzają, takie nie są. Pozwalają zrozumieć współczesny kapitalizm kulturalny, światową walkę o treści, grę aktorów pragnących zyskać soft power, rozkwit mediów na południowej półkuli i powolną rewolucję, jaką przeżywamy dzięki Internetowi. Staram się uchwycić to, co pisarz Francis Scott Fitzgerald nazywał, à propos Hollywood, the whole equation, pełny bilans: arytmetykę sztuki i pieniędzy, dialog treści i kanałów, kwestię modelu ekonomicznego i twórczości masowej. Interesuję się biznesem show-businessu. Próbuję zrozumieć, w jaki sposób mówi się jednocześnie do wszystkich i we wszystkich krajach świata.
15 PROLOG 17 Przemysły kreatywne nie są już dzisiaj tematem wyłącznie amerykańskim to temat globalny. Moje badania zaprowadziły mnie więc do Hollywood, ale także do Bollywood, do MTV oraz do TV Globo, na amerykańskie przedmieścia zapełnione multipleksami i do Afryki Subsaharyjskiej, gdzie jest tak mało kin, do Buenos Aires w poszukiwaniu muzyki latino i do Tel Awiwu, gdzie starałem się zrozumieć amerykanizację Izraela. Interesował mnie plan podboju Chin przez Ruperta Murdocha i plan walki indyjskich i saudyjskich miliarderów przeciw Hollywood. Chciałem się dowiedzieć, w jaki sposób w Azji upowszechnia się j-pop i k-pop pop japoński i koreański i dlaczego o serialu telewizyjnym w Korei mówi się drama, w Ameryce Łacińskiej telenowela, a w Kairze serial ramadanowy. Towarzyszyłem lobbystom amerykańskich agencji kulturalnych i studiów podczas ich przesłuchań w Kongresie i słuchałem wystąpienia Roberta Redforda przed amerykańskim Senatem. Lecz jeszcze więcej czasu spędziłem w wielkich czarnych gettach w Stanach Zjednoczonych. Obserwowałem produkcję Króla Lwa na Broadwayu wraz z szefem Disneya i zdjęcia do filmu bollywoodzkiego w Mumbaju, przerwane przez szympansy. Prowadziłem badania na okupowanych terytoriach Zachodniego Brzegu Jordanu i Gazy, by zrozumieć miejsce i znaczenie mediów i piosenkarzy arabskich, spotkałem się ze służbą prasową Hezbollahu, gdyż chciałem odwiedzić Al- -Manar, jego stację telewizyjną w południowym Bejrucie. A przeprowadzając wywiady z szefami biura Al-Dżaziry w Ad-Dausze, Bejrucie, Kairze, Brukseli, Londynie, Dżakarcie, a nawet w Caracas, chciałem się dowiedzieć, czy założyciel stacji, emir Kataru, miał rację, mówiąc: Wierzymy w związek cywilizacji, nie w konflikt cywilizacji. Tematyka książki jest więc rozległa, ponieważ obejmuje, na pięciu kontynentach, jednocześnie przemysł filmowy i muzyczny, rozrywkę telewizyjną, media, a także działalność wydawniczą, teatr komercyjny, parki rozrywki, a nawet gry wideo i mangę. By rozjaśnić fundamentalne zmiany będące udziałem tych sektorów, poruszam również kwestie technologii cyfrowej, choć stanowią one raczej tło. W pracy tej nie odwiedzimy Google ani Yahoo, ani YouTube (które należy do tego pierwszego), ani MySpace (które należy do Murdocha) taki jest mój wybór. Nie interesuje
16 18 PROLOG mnie Internet jako taki, lecz to, jak Internet rewolucjonizuje, pośrednio, sektor przemysłów kreatywnych. Wszędzie, zarówno w Arabii Saudyjskiej, jak i w Indiach, Brazylii czy Hongkongu, spotykałem ludzi budujących cyfrowe przemysły kreatywne jutra. Ci optymistyczni i często młodzi przedsiębiorcy widzą w Internecie możliwości, rynek, szansę, podczas gdy w Europie i w Stanach Zjednoczonych moi rozmówcy, często starsi, dostrzegają w nim zagrożenie. To pęknięcie międzypokoleniowe a być może międzycywilizacyjne. Wobec obszerności zagadnienia podejściem przyjętym w tej książce jest skupienie się na badaniach w terenie: na ludziach, z którymi przeprowadzałem rozmowy, i miejscach, w których byłem. Stąd wybór, który nie jest mi zbyt bliski, pisania w pierwszej osobie by pokazać, że tematem książki jest również samo przeprowadzane badanie. Mówię o tym, co widziałem. Polegam przede wszystkim na źródłach, z którymi sam się zetknąłem nie na informacjach z drugiej ręki, czerpanych z książek czy z prasy. W rezultacie świadomie akceptuję niezliczone ślepe uliczki, jakie taki wybór implikuje, uprzywilejowując raczej oryginalne i powracające z przemysłu na przemysł pytania, aniżeli pracę wyczerpującą temat. Na przykład, przedstawiam dokładne analizy przypadków grup Disneya i Rotany, opisuję Motown, Televisę i Al-Dżazirę oraz sieci Ruperta Murdocha czy Davida Geffena, ponieważ są one reprezentatywne dla entertainmentu i kultury mainstreamowej, lecz przywołuję tylko przelotnie Time Warner, Viacom, Vivendi czy BBC, chociaż mają ogromne znaczenie i tam także prowadziłem badania. To trudny wybór, wynikający w dużym stopniu z formatu i metodologii badań tej książki. Myślę zresztą, że analiza przemysłów kreatywnych zyskuje na nieograniczaniu się do ich ekonomii. Mam duży podziw dla socjologii amerykańskiej, jej doceniania wagi skrupulatnej obserwacji terenu i jej mnożenia rozmów. Chciałem wreszcie napisać tę książkę w sposób rozrywkowy odpowiadający jej tematowi. A więc badanie tak, ale refleksja również. O ile niniejsza książka jest przede wszystkim opisem, wynikające z niej analizy ujęte zostały w podsumowaniu, podczas gdy źródła i niezliczone dane statystyczne figurują na stanowiącej jej przedłużenie
17 PROLOG 19 stronie internetowej. Profesjonaliści przemysłów kreatywnych, których spotykałem w terenie, dzielili się ze mną swoimi p r z e- c z u c i a m i; wśród nich liczni są tacy, którzy, jak się domyśliłem, mają również p l a n. Natrafiłem jednak na niewiele osób, które w czasach globalizacji i przewrotu cyfrowego miałyby w i z j ę: ta książka stara się stworzyć, w podsumowaniu, tę globalną wizję geopolityczną. Napotkałem jednak podczas moich badań poważny problem z dostępem do informacji. Spodziewałem się, że źródła w Chinach będą nieliczne, z powodu cenzury państwa, szybko też zrozumiałem, że trudno będzie wcześniej umówić spotkania w Mumbaju, Rio czy Rijadzie, ale nie przypuszczałem, że może być równie ciężko prowadzić badanie w Stanach Zjednoczonych, w wielkich wytwórniach płytowych i studiach holly - woodzkich. Wszędzie musiałem mnożyć prośby o wywiad, a moja kartoteka dziennikarska była dokładnie przeczesywana przez osoby zajmujące się public relations, słynnych PR people. Często informacje były blokowane wewnętrznie, przez dział komunikacji, i zewnętrznie, przez wyspecjalizowaną agencję, do której mnie odsyłano. Potrzebowałem dużo czasu, by zrozumieć, że ci PR people, o których myślałem naiwnie, że mają za zadanie ułatwić komunikację, byli faktycznie po to, by ją utrudnić; ich rola nie polegała na rozpowszechnianiu informacji, tylko na jej zatrzymaniu. I zostałem lepiej przyjęty w telewizji Al- -Dżazira i stacji Telesur telewizji Chaveza w Wenezueli niż w Foxie i ABC. Wobec tej zmowy milczenia kto się właściwie wypowiada? Wszyscy, oczywiście: szefowie wielkich wytwórni mówią o swoich konkurentach, niezależni o wielkich wytwórniach, jedni nieoficjalnie, inni dla background information only, bez możliwości cytowania ich (wszystkie rozmowy wykorzystane w tej książce pochodzą z pierwszej ręki, a wypowiedzi nieoficjalne zostały pominięte, z wyjątkiem usprawiedliwionych przypadków, i wówczas jest to zaznaczone w tekście). Mówią związkowcy, mówią twórcy, mówią agenci i bankowcy (w przypadku spółek notowanych na giełdzie miałem także dostęp do rzeczywistych liczb). Mówią wszyscy, ponieważ popycha ich do tego ego, z chęci reklamy, zwłaszcza gdy potrafi się znaleźć dobre kanały dostępu i obejść
18 20 PROLOG PR people. W gruncie rzeczy, jeśli Chiny cenzurują informacje z powodów politycznych, wielkie wytwórnie amerykańskie cenzurują je z powodów handlowych, ponieważ film czy płyta jest strategicznym produktem kulturalnego kapitalizmu. Rezultat jest podobny: kultura tajemnicy, a często kłamstwa, i to podobieństwo do komunistycznych Chin nie przynosi Stanom Zjednoczonym chluby. Pozostaje główne pytanie: jakie jest miejsce modelu amerykańskiego w moim badaniu i na czym polega szczególna rola Stanów Zjednoczonych w sektorze entertainmentu i mediów na całym świecie? Ich siła jest oczywista, a ich machina kulturalna w światowym przepływie treści jest jak na razie nie do pobicia. Można by to nazwać, parafrazując powiedzenie Che Guevary, Ameryką przez duże A. To od Stanów Zjednoczonych musiałem więc rozpocząć badania, starając się zrozumieć, jak działa entertainment w Hollywood i w Nowym Jorku, lecz także w Waszyngtonie poprzez rozmaite lobby, w Nashville i Miami w przemyśle płytowym, w Detroit, gdzie upowszechniła się muzyka pop, na wielkich przedmieściach, gdzie wymyślono multipleksy, i na kampusach uniwersytetów miejscu badań i rozwoju Hollywood. Przed opisaniem globalizacji kultury i nowej wojny treści na pięciu kontynentach co stanowi drugą część tej książki trzeba najpierw zrozumieć niewiarygodną amerykańską machinę do produkowania obrazów i snów, machinę entertainmentu i kultury, która staje się mainstreamowa. Właśnie w Stanach Zjednoczonych, w samolocie, który wiózł mnie z Los Angeles do Waszyngtonu, wpadłem na pomysł, by zatytułować tę książkę Mainstream. To słowo, trudne do przetłumaczenia, znaczy dominujący lub dla szerokiego ogółu i używa się go na ogół do określenia mediów, programu telewizyjnego czy produktu kulturalnego mających trafić do szerokiej publiczności. Mainstream to odwrotność kontrkultury, subkultury, niszy; dla wielu to przeciwieństwo sztuki. W szerszym znaczeniu słowo to dotyczy również idei, ruchu czy partii politycznej (dominujący nurt), które pragną uwieść każdego. Wychodząc więc od badania na temat przemysłów kreatywnych i mediów na świecie, Mainstream pozwala analizować politykę i biznes, które także chcą przemawiać do wszystkich. Wyrażenie kultura
19 PROLOG 21 mainstreamowa może zresztą mieć konotację pozytywną i wcale nie elitarystyczną, w znaczeniu kultury dla każdego, lub bardziej negatywną, w znaczeniu kultury rynkowej, komercyjnej czy też kultury sformatowanej, zuniformizowanej. Spodobała mi się również niejednoznaczność tego słowa, z jego różnymi odcieniami; słyszałem je w ustach setek rozmówców na całym świecie, którzy wszyscy starają się tworzyć kulturę mainstreamową, taką jak Amerykanie. I właśnie w tamtej chwili, przybywszy do Waszyngtonu, na początku długiego badania na temat obiegu zglobalizowanych treści, poznałem jednego z najsłynniejszych promotorów kultury mainstreamowej: Jacka Valentiego.
ZAKRESY ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN LICENCJACKI OBOWIĄZUJĄCE W INSTYTUCIE DZIENNIKARSTWA I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ
ZAKRESY ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN LICENCJACKI OBOWIĄZUJĄCE W INSTYTUCIE DZIENNIKARSTWA I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ A. DLA KIERUNKU DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA I. Wiedza o mediach 1. Funkcje mediów.
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWA OCHRONA ŚRODOWISKA* 30 EGZ. CYWILIZACJA I KULTURA W REGIONIE BLISKIEGO I
STUDIA NAD AFRYKĄ ORAZ BLISKIM I ŚRODKOWYM WSCHODEM STACJONARNE STUDIA II STOPNIA OD 2011/2012 ROK I PRZEDMIOT LICZBA GODZIN F.ZAL. BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE* 45 EGZ. PRAWO GOSPODARCZE UE* 30 EGZ.
Bardziej szczegółowo" " " " " AMERYKA! " " " " " " " " " " " " " " " " " Godziny konsultacji" Poniedziałek, godz "
Dr Renata Duda Uniwersytet Wrocławski Instytut Studiów Międzynarodowych email: renata.duda@uni.wroc.pl AMERYKA! 1 Konwersatorium specjalistyczne, II rok Bezpieczeństwo Międzynarodowe, studia stacjonarne
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW NA KIERUNKU: dziennikarstwo i komunikacja społeczna. SPECJALNOŚĆ: Fotografia i film. FORMA STUDIÓW: niestacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: II
PLAN STUDIÓW NA KIERUNKU: dziennikarstwo i komunikacja społeczna SPECJALNOŚĆ: Fotografia i film FORMA STUDIÓW: niestacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: II PROGRAM OBOWIĄZUJĄCY OD ROKU AKADEMICKIEGO 2016/2017
Bardziej szczegółowoautorska KLASA MEDIALNA Liceum Ogólnokształcące Nr I im. Danuty Siedzikówy Inki we Wrocławiu
autorska KLASA MEDIALNA Liceum Ogólnokształcące Nr I im. Danuty Siedzikówy Inki we Wrocławiu Dziś środki masowego przekazu to nie tylko prasa, radio i telewizja, kino. Od kilku lat trwa multimedializacja
Bardziej szczegółowoKsiążka została wydana dzięki dotacji Instytutu Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
Recenzja: prof. dr hab. Janina Godłów-Legiędź Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce: Fotolia anyaberkut Redaktor prowadzący: Łukasz Żebrowski Redakcja i korekta: Claudia Snochowska-Gonzalez
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Globalizacja gospodarki Myśl globalnie działaj lokalnie dr Katarzyna Czech Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 7 kwietnia 2014 roku Co to jest gospodarka światowa? zbiorowość
Bardziej szczegółowoSpecjalna sesja TNS Polska i Millward Brown Marketing Summit, Kraków, 7 czerwca 2016
Specjalna sesja TNS Polska i Millward Brown Marketing Summit, Kraków, 7 czerwca 2016 Marketing, technologie i zmieniający się media mix TRENDY W MEDIACH CYFROWYCH I TRADYCYJNYCH Kuba Antoszewski / Millward
Bardziej szczegółowoSOCJOLOGIA GLOBALNYCH PROCESÓW SPOŁECZNYCH
SOCJOLOGIA GLOBALNYCH PROCESÓW SPOŁECZNYCH Wykład 4 KONFLIKT CYWILIZACJI Samuel Huntington SAMUEL HUNTINGON ZDERZENIE CYWILIZACJI, 1993, 1997 Ur. 1927 r., amerykański profesor Uniwersytetu Eaton, prezes
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3
Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT 69--69; 68-7-0 UL. ŻURAWIA A, SKR. PT. INTERNET http://www.cbos.pl OŚRODEK INFORMACJI 69-6-9, 6-76- 00-0 W A R S Z A W A E-mail: sekretariat@cbos.pl TELEFAX
Bardziej szczegółowoPraca szyta na miarę
Praca szyta na miarę Nieunikniona przyszłość rynku pracy? Projekt badawczo-komunikacyjny dotyczący nowej segmentacji pracowników Magdalena Felczak 1 Kontekst rynkowy rynek pracy dzisiaj Walka o talenty,
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 01/01 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoINSTYTUT STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
INSTYTUT STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH Minimum programowe dla studentów MISH od r. 2009/10 Studia pierwszego stopnia ROK I Historia stosunków międzynarodowych Geografia polityczna i ekonomiczna świata Wstęp
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0156/153. Poprawka 153 Isabella Adinolfi, Rosa D'Amato, Rolandas Paksas w imieniu grupy EFDD
21.3.2019 A8-0156/153 153 Motyw 5 (5) Promowanie europejskiej różnorodności kulturowej zależy od istnienia prężnego i odpornego sektora kultury i sektora kreatywnego, które będą w stanie tworzyć, produkować
Bardziej szczegółowoznak firmowy wydawcy
www.bezkresywiedzy.com www.ziarnowiary.com znak firmowy wydawcy Każdego roku tysiące przedstawicieli kręgów akademickich korzysta z usług naszej grupy wydawniczej i publikuje swoje badania naukowe. Nasza
Bardziej szczegółowoPOLITOLOGIA, STACJONARNE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA NOWY PROGRAM STUDIÓW dla studentów rozpoczynających naukę w roku akademickim 2016/2017
POLITOLOGIA, STACJONARNE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA NOWY PROGRAM STUDIÓW dla studentów rozpoczynających naukę w roku akademickim 2016/2017 KOD Rygor Ilość godzin Przedmiot USOS Razem W ćw inne Punkty I
Bardziej szczegółowoWPŁYW RELIGII I KULTURY NA ROZWÓJ WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW
ĆWICZENIA IV WPŁYW RELIGII I KULTURY NA ROZWÓJ WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW POJĘCIE RELIGII I KULTURY RELIGIA to zespół wierzeń dotyczących ludzkości i człowieka, związanych z nim zagadnień oraz form organizacji
Bardziej szczegółowoPoniższe pytania dotyczą różnych spraw związanych z korzystaniem z mediów i urządzeń cyfrowych, w tym komputerów stacjonarnych, laptopów, notebooków,
Poniższe pytania dotyczą różnych spraw związanych z korzystaniem z mediów i urządzeń cyfrowych, w tym komputerów stacjonarnych, laptopów, notebooków, smartfonów, tabletów, telefonów komórkowych bez dostępu
Bardziej szczegółowoTOMASZ MAJOR. Myśli Przewodnie. Europa
TOMASZ MAJOR Myśli Przewodnie Europa Kraków, listopad 2014 Myśli Przewodnie Późnym latem 2014 roku rozpocząłem wielką przygodę. Zrobiłem przegląd kilkuset książek, które towarzyszyły mi podczas podróży
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Globalizacja gospodarki Dr Katarzyna Czech Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 18 kwietnia 2011 r. Gospodarka światowa zbiorowość różnych podmiotów Państwa Przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoWe create chemistry. Nasza strategia korporacyjna
We create chemistry Nasza strategia korporacyjna Filozofia firmy BASF Od czasu założenia firmy w roku 1865, nasz rozwój jest odpowiedzią na zmiany zachodzące w otaczającym nas świecie. W naszym wyobrażeniu
Bardziej szczegółowoForma zajęć zaliczenia. ECTS łącznie
Kierunek: stosunki międzynarodowe studia II st. Specjalność: Studia pozaeuropejskie Specjalizacja: Studia nad Afryką oraz Bliskim i Środkowym Wschodem minimum programowe 2018/2019 I rok Lp Nazwa modułu
Bardziej szczegółowoSocjologia. jest nauką, która pozwala zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć procesy jakie mają miejsce we współczesnym świecie.
SOCJOLOGIA Socjologia jest nauką, która pozwala zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć procesy jakie mają miejsce we współczesnym świecie. BO Z NAMI NIE BĘDZIESZ SIĘ NUDZIŁ Socjologia dostarcza wiedzy, bez
Bardziej szczegółowoEuropejska Fundacja Młodzieży
Europejska Fundacja Młodzieży Wsparcie dla młodych ludzi w Europie Stworzona dla młodych Dialog Możliwości Społeczność Partnerstwo Całym sercem Interaktywność Elastyczność Wymiana Profesjonalność RADA
Bardziej szczegółowoKIERUNEK: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA Program dla MISHuS na rok akademicki 2012/2013
KIERUNEK: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA Program dla MISHuS na rok akademicki 2012/2013 Lp. Nazwa przedmiotu Semestr Liczba godz. w sem. I Forma zal./ Punkty ECTS Liczba
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK MIĘDZY INFORMATYKĄ I TECHNOLOGIĄ INFORMACYJNĄ
ZWIĄZEK MIĘDZY INFORMATYKĄ I TECHNOLOGIĄ INFORMACYJNĄ Technologia informacyjna Grażyna Koba wyd. MiGra INFORMATYKA Koncentruje się wokół problemu informacji oraz wokół komputera, jego budowy, programowania
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW STACJONARNYCH II STOPNIA - Kierunek: POLITOLOGIA
Nowy program dla studentów rozpoczynających naukę od 1 października 2018 KOD USOS Przedmiot Rygor Ilość godzin Razem W ćw inne Punkty I Semestr ECTS Teoria polityki E 45 15 30 6 Analiza systemów politycznych
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA PR I KOMUNIKACJA BIZNESOWA. FUNDACJA ALL THAT ART! 26 i 27 października 2012 Wrocław
26 PAŹDZIERNIKA 2012 Od PR-owca do Konsultanta Komunikacji Biznesowej. Jak przekształcać PR w komunikację biznesową? HALINA FRAŃCZAK I TADEUSZ DULIAN DELOITTE Strategia komunikacji 1. Co to jest komunikacja
Bardziej szczegółowoWykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia
Wykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia Kierunek: Stosunki międzynarodowe (studia I stopnia) Przedmioty
Bardziej szczegółowoTRANSATLANTIC TRENDS POLAND
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND P.1 Czy uważa Pan(i), że dla przyszłości Polski będzie najlepiej, jeśli będziemy brali aktywny udział w sprawach światowych, czy też jeśli będziemy trzymali się od nich z daleka?
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... 11. Strona internetowa książki... 14. Uwagi na temat statystyk migracyjnych... 15. Rozdział 1. Wprowadzenie...
Spis treści Przedmowa.............................................................. 11 Strona internetowa książki................................................. 14 Uwagi na temat statystyk migracyjnych......................................
Bardziej szczegółowo" " " " " " " " " " " " " " " KONSPEKT ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI POLITYCZNE$ II ROK, STUDIA LICENCJACKIE, NIESTACJONARNE, SM$
1 z 8 KONSPEKT ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI POLITYCZNE$ II ROK, STUDIA LICENCJACKIE, NIESTACJONARNE, SM$ ROK AKADEMICKI 2014/2015, SEMESTR ZIMOWY$ NIEDZIELA, GODZ. 10.25-11.55, s. 11 PROWADZĄCY:
Bardziej szczegółowoPodstawy balonowych kreacji
Strona1 Jakub B. Bączek Podstawy balonowych kreacji Wydawnictwo: STAGEMAN POLSKA Copyright: Jakub B. Bączek Warszawa 2011 www.stageman.pl Strona2 WPROWADZENIE Animacja czasu wolnego to jeszcze słabo rozpowszechniony
Bardziej szczegółowoDziennikarstwo obywatelskie. Czym jest?
Dziennikarstwo obywatelskie Czym jest? Dziennikarze obywatelscy Kim są? Dziennikarstwo obywatelskie......to rodzaj dziennikarstwa uprawianego przez nieprofesjonalnych dziennikarzy w interesie społecznym.
Bardziej szczegółowoKierunki migracji: USA, Indie, Pakistan, Francja, RFN
Dane statystyczne Wzrost natężenia migracji Zmiana kontekstu migracji Rozwój komunikacji: internet, skype Nowoczesny transport Koniec zimnej wojny Globalizacja Wybuch nacjonalizmów Wydarzenia polityczne
Bardziej szczegółowoCentrum Rozwoju Talentów i Dobre Lekcje. zapraszają uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych na FERIE Z TALENTAMI
Centrum Rozwoju Talentów i Dobre Lekcje zapraszają uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych na FERIE Z TALENTAMI otwarte warsztaty i prelekcje 16-20 stycznia 2017 Chcesz poznać swoje talenty i
Bardziej szczegółowoPoradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską.
Poradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską. Pobrany ze strony www.kalitero.pl. Masz pytania skontaktuj się ze mną. Dokument stanowi dzieło w rozumieniu polskich i przepisów prawa. u Zastanawiasz się JAK
Bardziej szczegółowoStosunki międzynarodowe studia niestacjonarne Seminaria dyplomowe w roku akademickim 2016/2017 Spis treści
Stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne Spis treści HARMONOGRAM SPOTKAŃ... 2 Prof. zw. dr hab. Zbigniew Czachór... 3 Prof. zw. dr hab. Andrzej Gałganek... 4 Prof. zw. dr hab. Zdzisław Puślecki...
Bardziej szczegółowoW POLSCE. Piotr Dobrołęcki Daria Dobrołęcka. Patronat medialny
P A P I E R W POLSCE 2013 Piotr Dobrołęcki Daria Dobrołęcka Patronat medialny RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2013 P A P I E R RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2013 P A P I E R Piotr Dobrołęcki Daria Dobrołęcka ze specjalnym
Bardziej szczegółowoJesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem
Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA SPECJALNOŚĆ: SPECJALIZACJA: DZIENNIKARSTWO SPOROTWE
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 5/2010 Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 27 stycznia 2010 r. PROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA SPECJALNOŚĆ: SPECJALIZACJA: DZIENNIKARSTWO
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić charakterystyczne Afryki.
Bardziej szczegółowoPOLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej:
POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej: Ania (23 l.) Gdybym tylko mogła, nie słuchałabym wiadomości o polityce. Nie interesuje mnie to
Bardziej szczegółowoUczeń potrafi: przedstawić cechy. środowiska przyrodniczego. wyróżniające Europę na tle innych kontynentów. wyjaśnić przyczyny. zróżnicowania ludów
Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. EUROPA. RELACJE PRZYRODA - CZŁOWIEK - GOSPODARKA 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele
Bardziej szczegółowoInternet. łączy pokolenia
Internet łączy pokolenia n Temat zajęć: Internet łączy pokolenia n Cel główny: Nawiązanie więzi międzypokoleniowej; edukacja międzypokoleniowa n Cele szczegółowe: uświadomienie dzieciom ważnej roli przewodnika
Bardziej szczegółowoGEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA
GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA O szansach i zagrożeniach związanych z przebiegunowaniem politycznym i gospodarczym świata i miejscu Polski w tym procesie. Profesor Robert Gwiazdowski 25 LAT
Bardziej szczegółowoŻycie młodych ludzi w państwie Izrael
III SPOTKANIE - Konflikt izraelsko-palestyński na progu XXI wieku Życie młodych ludzi w państwie Izrael 1. Powszechna służba wojskowa kobiet i mężczyzn (rola IDF w społeczeństwie); 2. Aktywność polityczna
Bardziej szczegółowoTemat: Obcy, który trafia na Północ, płacze dwa razy (scenariusz lekcji na podstawie filmu Jeszcze dalej niż Północ )
Temat: Obcy, który trafia na Północ, płacze dwa razy (scenariusz lekcji na podstawie filmu Jeszcze dalej niż Północ ) 1. Komedia Jeszcze dalej niż północ przebiła swoją popularnością taki nieśmiertelny
Bardziej szczegółowoPolskie kino w opinii Internautów. wyniki badań bezpośrednich
Polskie kino w opinii Internautów wyniki badań bezpośrednich Zakres i częstotliwość oglądania polskich filmów Badani są bardzo aktywnymi uczestnikami życia kulturalnego. Niemal 60% badanych było w ciągu
Bardziej szczegółowoMYŚL GLOBALNIE, DZIAŁAJ GLOBALNIE. dr Katarzyna Blanke- Ławniczak
MYŚL GLOBALNIE, DZIAŁAJ GLOBALNIE dr Katarzyna Blanke- Ławniczak URUCHOM W SOBIE: 1. Global-mind-set, czyli globalną mentalność chęć i umiejętność eksploracji świata, poszukiwanie nowych trendów i możliwości.
Bardziej szczegółowoSprzedawaj do Chin - pomagamy firmom zdobyć chiński rynek. Kompleksowe rozwiązania z zakresu e-commerce oraz e-marketingu w Chinach.
Sprzedawaj do Chin - pomagamy firmom zdobyć chiński rynek. Kompleksowe rozwiązania z zakresu e-commerce oraz e-marketingu w Chinach. 1,4 miliarda mieszkańców CHINY Klasa średnia 300 milionów ludzi (cała
Bardziej szczegółowoBiuletyn IR Cyfrowego Polsatu kwietnia 2013 r.
Biuletyn IR Cyfrowego Polsatu 15 21 kwietnia 2013 r. Prasa o nas Data Prasa o rynku TMT w Polsce Parkiet: Cyfrowy Polsat Analitycy Deutsche Banku podwyższyli do 22 zł z 18,5 zł wcześniej cenę docelową
Bardziej szczegółowoEUROBAROMETR PARLAMETR: ANALIZA REGIONALNA 2016 PARLAMENT EUROPEJSKI W ODBIORZE SPOŁECZNYM W POLSCE UE28 REGIONY W KRAJU
PARLAMETR: 2016 REGIONY W KRAJU 1 PARLAMETR: 2016 ZAŁĄCZNIK DOTYCZĄCY METODOLOGII: ANALIZA WYNIKÓW EUROBAROMETRU W ROZBICIU NA REGIONY Poniższa analiza regionalna jest oparta na badaniach Eurobarometru
Bardziej szczegółowoWydział Teologiczny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie zaprasza na studia licencjackie i magisterskie na kierunku: TEOLOGIA a także DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA RELIGIOZNAWSTWO
Bardziej szczegółowoLiczba Lp. Nazwa modułu kształcenia
I ROK STUDIÓW I semestr 1. Nauka o prawie wykład O zaliczenie na ocenę 30 3 2. Nauka o polityce wykład/ćwiczenia O Egzamin 30/30 5 3. Historia powszechna XX wieku wykład/ćwiczenia O Egzamin 30/30 5 4.
Bardziej szczegółowoRodzaj zajęć dydaktycznych. 1. Historia filmu niemego konwersatorium O zaliczenie konwersatorium ćwiczenia
Plan studiów dla roczników, które rozpoczęły studia w latach 2016/2017 oraz 2017/2018 I ROK STUDIÓW I semestr orma Historia filmu niemego O zaliczenie 4 Wprowadzenie do kultury audiowizualnej Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014
Seria Wykłady z Socjologii, t. 8 Redaktor naukowy serii: prof. dr hab. Piotr Sztompka Recenzja: prof. dr hab. Marian Golka Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna
Bardziej szczegółowoPrzemysły kreatywne. Na podstawie raportu: Analiza potrzeb i rozwoju przemysłów kreatywnych wykonanego na zlecenie Ministerstwa Gospodarki
Przemysły kreatywne Na podstawie raportu: Analiza potrzeb i rozwoju przemysłów kreatywnych wykonanego na zlecenie Ministerstwa Gospodarki Przemysły kreatywne Termin creative industriesw języku polskim
Bardziej szczegółowoRamowy Program Studiów Kierunek: Kulturoznawstwo Studia I stopnia: stacjonarne. Pensum: 180 ECTS i 1810 godz
Ramowy Program Studiów Kierunek: Kulturoznawstwo Studia I stopnia: stacjonarne. Pensum: 180 ECTS i 1810 godz. Legenda: E egzamin; Z zaliczenie; ZO zaliczenie z oceną; O ocena; PP praca pisemna; w wykład;
Bardziej szczegółowoSTUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PLAN STUDIÓW niestacjonarnych
Egzamin po semestrze Forma zaliczenia Razem Wykłady Konwersatoria Seminaria Ćwiczenia Laboratoria. Ćw. terenowe STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Godziny zajęć Rozkład godzin zajęć Lp. Kod dyscypliny w programie
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoNiniejszy ebook jest własnością prywatną.
Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego
Bardziej szczegółowoW MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!!
W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W dniu 30-04-2010 roku przeprowadziłem wywiad z moim opą -tak nazywam swojego holenderskiego dziadka, na bardzo polski temat-solidarność. Ten dzień jest może najlepszy
Bardziej szczegółowowspółczesnej PROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA SPECJALNOŚĆ: dziennikarstwo muzyczne FORMA STUDIÓW : stacjonarne
PROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA SPECJALNOŚĆ: dziennikarstwo muzyczne FORMA STUDIÓW : stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA : I stopnia PROGRAM OBOWIĄZUJĄCY OD ROKU AKADEMICKIEGO
Bardziej szczegółowoRodzaj zajęć dydaktycznych*
I ROK STUDIÓW I semestr O/ orma zaliczenia 1. Nauka o prawie wykład O zaliczenie na ocenę 18 3 2. Nauka o polityce wykład/ćwiczenia O Egzamin 18/18 5 3. Historia powszechna XX wieku wykład/ćwiczenia O
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 01/013 WydziałPrawa, Administracji i Stosunków Miedzynarodowych Kierunek
Bardziej szczegółowoNajnowsze statystyki dotyczące magazynów i e-magazynów. na podstawie przeglądu magazynu branżowego Press
Najnowsze statystyki dotyczące magazynów i e-magazynów na podstawie przeglądu magazynu branżowego Press Papierowa sieć lipiec 2011 Zamknięcie wersji drukowanej Machiny i przeniesienie tytułu do internetu
Bardziej szczegółowoSzybki rozwój biznesu online. Czyli jak wystrzelić w biznesie GVO
Przemek Szczęch wita na dzisiejszej prezentacji pt. Szybki rozwój biznesu online Czyli jak wystrzelić w biznesie GVO Kim jestem, i moja historia od początku.. Wszystko zaczęło się od TWRPS Ebizneskurs.pl
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... 9. Czas przemiany 1861 1876
Recenzenci: prof. dr hab. Lucyna Aleksandrowicz prof. dr hab. Elżbieta Oleksy prof. dr hab. Izabella Rusinowa Redaktor prowadzący: Agnieszka Szopińska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki:
Bardziej szczegółowoPromuj swój biznes... samodzielnie! StartAP Akademia Przedsiębiorczości, 19 marca 2014
Promuj swój biznes... samodzielnie! StartAP Akademia Przedsiębiorczości, 19 marca 2014 Informatykiem Kim jestem? Kim jestem? Informatykiem Przedsiębiorcą Kim jestem? Historia Patrz.pl 3 studentów ocena
Bardziej szczegółowoPrzedmiot Typ zajęć i liczba godzin Forma zaliczenia kategoria nazwa W Ć/Wa L S PSM E ZAO ZAL
ROK I, SEMESTR I, 2018-2019 (NABÓR 2018-2019) kategoria nazwa W Ć/Wa L S PSM E ZAO ZAL 1. O Filozofia 20 E 3 2. O Socjologia 20 E 3 3. K Media w nauczaniu Kościoła 20 E 3 4. K Kultura języka 20 E 3 5.
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI. wniosku w sprawie ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 30.5.2018 COM(2018) 366 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do wniosku w sprawie ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY ustanawiającego program Kreatywna Europa (2021
Bardziej szczegółowoISBN (wersja online)
Magdalena Jasiniak Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Finansów, Zakład Finansów Korporacji, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 39 RECENZENT Włodzimierz Karaszewski SKŁAD
Bardziej szczegółowoANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE
ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE Programy Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego Erasmus + Kreatywna Europa Europa dla obywateli Eurydyka Agencja Wykonawcza ds. Edukacji,
Bardziej szczegółowoStudia I stopnia. Wydział Nauk Społecznych Politologia STUDIA STACJONARNE
Ć Ć Ć Ć Ć Ć ykłady ydział Nauk Społecznych Politologia Studia I stopnia STUDIA STACJONARNE Specjalność: integracja europejska Czas trwania studiów 6 semestrów od roku akad. 2012/13 A. tym I II 1 Nauka
Bardziej szczegółowoO czym, dlaczego i dla kogo napisaliśmy Jak na dłoni. Genetyka Zwycięstwa
O czym, dlaczego i dla kogo napisaliśmy Jak na dłoni. Genetyka Zwycięstwa Dawno dawno temu wstępujący na tron osiemnastoletni król Jigme Singye Wnagchuck, najmłodszy monarcha świata, ogłosił: Szczęście
Bardziej szczegółowoŻycie młodych ludzi w państwie Izrael
III SPOTKANIE - Konflikt izraelsko-palestyński na progu XXI wieku Życie młodych ludzi w państwie Izrael 1. Powszechna służba wojskowa kobiet i mężczyzn (rola IDF w społeczeństwie); 2. Aktywność polityczna
Bardziej szczegółowoTest mocny stron. 1. Lubię myśleć o tym, jak można coś zmienić, ulepszyć. Ani pasuje, ani nie pasuje
Test mocny stron Poniżej znajduje się lista 55 stwierdzeń. Prosimy, abyś na skali pod każdym z nich określił, jak bardzo ono do Ciebie. Są to określenia, które wiele osób uznaje za korzystne i atrakcyjne.
Bardziej szczegółowoRazem: liczba godzin zajęć. Razem: punkty ECTS
rogram studiów studia stacjonarne II stopnia na kierunku DZIENNIKRSTWO I MEDIOZNAWSTWO dla rozpoczynających studia w roku akademickim 2019/2020 Rok studiów: pierwszy Semestr: pierwszy Nazwa przedmiotu/
Bardziej szczegółowoRodzaj zajęć dydaktycznych*
I ROK STUDIÓW I semestr dydaktycznych 1. Nauka o prawie wykład O zaliczenie na ocenę 30 3 2. Nauka o polityce wykład/ćwiczenia O Egzamin 30/30 5 3. Historia powszechna XX wieku wykład/ćwiczenia O Egzamin
Bardziej szczegółowoDziennikarstwo i komunikacja społeczna studia niestacjonarne Seminaria dyplomowe w roku akademickim 2017/2018 Spis treści
Dziennikarstwo i komunikacja społeczna studia niestacjonarne Spis treści HARMONOGRAM SPOTKAŃ... 2 Dr hab. Wojciech Adamczyk... 3 Prof. zw. dr hab. Ryszard Kowalczyk... 4 Prof. UAM dr hab. Piotr Pawełczyk...
Bardziej szczegółowoGeneracja Y o mediach społecznościowych w pracy
Generacja Y o mediach społecznościowych w pracy Raport z badania sierpień 2013 r. O badaniu Media społecznościowe powoli zmieniają organizacje. Nie dzieje się to tak szybko, jak się spodziewano kilka lat
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Informator ETS na rok akademicki 2009/2010 STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE www.ka.edu.pl Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE
Bardziej szczegółowoKonflikt. skuteczne umiejętności praktyczne rozwiązania dostosowane do potrzeb. Program szkolenia
Program szkolenia Konflikt i trudne sytuacje zawodowe skuteczne umiejętności praktyczne rozwiązania dostosowane do potrzeb Kontakt: Tel. 0 22 330 99 80 Fax. 0 22 330 99 83 Kom. 0 604 720 161 e-mail: biuro@edisonteam.pl
Bardziej szczegółowoDebiut na NewConnect 12 lipca 2010
Debiut na NewConnect 12 lipca 2010 Portal Filmowy STOPKLATKA marketing@stopklatka.pl 2010 1 Stopklatka.pl - wiodący portal filmowy najdłużej istniejący polski portal filmowy od sierpnia 1996 roku wysoka
Bardziej szczegółowoTelewizja publiczna z misją Opracowała: Anna Równy
Szkoła gimnazjalna JĘZYK POLSKI Scenariusz z wykorzystaniem nowych mediów i metod aktywizujących (45 min) Scenariusz zgodny z podstawą programową (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 27 sierpnia
Bardziej szczegółowoGniewomir Pieńkowski Funkcjonalne Obszary Analizy Problemu Kryzysu w Stosunkach Międzynarodowych
Gniewomir Pieńkowski Funkcjonalne Obszary Analizy Problemu Kryzysu w Stosunkach Międzynarodowych Łódź 2014r. Skład, redakcja i korekta techniczna: Wydawnicto Locuples Projekt okładki: Wydawnictwo Locuples
Bardziej szczegółowoDziennikarstwo i komunikacja społeczna studia I stopnia
Załącznik do Uchwały Nr 99/2016 Senatu UKSW z dnia 23 czerwca 2016 r. Dziennikarstwo i komunikacja społeczna studia I stopnia Dokumentacja dotyczaca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia na
Bardziej szczegółowoProcesy globalizacyjne
Procesy globalizacyjne Cele lekcji pojęcie globalizacja ; płaszczyzny globalizacji; przykłady procesów globalizacji; wpływ globalizacji na rozwój społeczno-gospodarczy regionów; skutki globalizacji dla
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. Film współczesny. 03.45/s,1,V. Wydział Humanistyczny. Instytut Filologii Polskiej. kulturoznawstwo. studia pierwszego stopnia
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa Kod Film współczesny 03.45/s,1,V Wydział Wydział Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej Kierunek kulturoznawstwo Specjalizacja/specjalność filmoznawczo-teatrologiczna
Bardziej szczegółowoOd Wciskania do Sprzedawania. Mistrzem Etycznej Sprzedaży
Szkolenie Od Wciskania do Sprzedawania czyli jak zostać Mistrzem Etycznej Sprzedaży Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak zmieniłoby się Twoje życie zawodowe, gdyby każdy klient z otwartymi rękoma brał
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE OTWARTE 11.03.2014 LUB 13.03.2014!! INSTRUKCJA OBSŁUGI MEDIÓW Z ELEMENTAMI KRYZYSU!!
SZKOLENIE OTWARTE 11.03.2014 LUB 13.03.2014 INSTRUKCJA OBSŁUGI MEDIÓW Z ELEMENTAMI KRYZYSU DLACZEGO VISION GROUP? Łączymy wiedzę i umiejętności z zakresu public relations z dziennikarskim doświadczeniem.
Bardziej szczegółowoStrategia medialna Unii Europejskiej. dr Anna Ogonowska a.ogonowska@uw.edu.pl
Strategia medialna Unii Europejskiej dr Anna Ogonowska a.ogonowska@uw.edu.pl Źródła informacji o polityce europejskiej Źródło: Standard Eurobarometer no 80 (2013) Narzędzia strategii medialnej narzędzia
Bardziej szczegółowoEdukacja Kultura Rozrywka. Gdyńskie Centrum Animacji
Edukacja Kultura Rozrywka Gdyńskie Centrum Animacji Cel strategiczny - promocja polskiej animacji. Cele taktyczne: Stworzenie centrum skupiającego w swoim obszarze wybitnych specjalistów. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoGospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA
Gospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA Cele Zaprezentowanie rysu historycznego Zarysowanie wybranych trendów współczesnej gospodarki
Bardziej szczegółowoROZUMIENIE ZE SŁUCHU
Imię i nazwisko: Data urodzenia: Kraj: Kierunek studiów: punkty: / 70 p. ROZUMIENIE ZE SŁUCHU Proszę wysłuchać tekstu i wykonać zadania. Tekst zostanie odczytany dwa razy. 1. Proszę wybrać jedną poprawną
Bardziej szczegółowoGeografia Bliżej geografii Część 3 Przedmiotowy system oceniania. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu ognia Islandia podstawowe jednostki Europy; wymienić podstawowe
Bardziej szczegółowo