Nr. 3 ( ) W numerze: O mandze i anime słów kilka - czy chińskie bajki przeznaczone są tylko i wyłącznie dla dzieci? - str.

Transkrypt

1 Nr. 3 ( ) W numerze: O mandze i anime słów kilka - czy chińskie bajki przeznaczone są tylko i wyłącznie dla dzieci? - str. 3-6 Samobójstwa w Japonii - o problemie dotykającym coraz większą liczbę Japończyków - str. 7 Magia Studia Ghibli - kilka słów o najbardziej rozpoznawalnym studiu japońskiej animacji spod znaku sąsiada Totoro - str Gejsza - dama czy ladacznica? - jakie tajemnice skrywają kobiety ubrane w kimona? - str

2 Spis treści: O mandze i anime słów kilka - str. 3-6 Samobójstwa w Japonii - str. 7 Magia japońskiej animacji... Trzeci numer Nyanpass postanowiliśmy poświęcić tematom, z których słynie Kraj Kwitnącej Wiśni, czyli mandze i anime. Gdybym miał zapytać kto kojarzy takie produkcje jak Dragon Ball, Naruto czy Pokémon myślę, że z pewnością znalazłoby się wiele osób. Znakiem tego, styczność z tym tematem już mieliście i nie jest on do końca tak obcy jak mogłoby się wydawać! Dlatego też w pierwszym tekście przybliżymy w jaki sposób doszło do powstania fenomenu japońskiej kreski. Przedstawimy Wam także jedną z najbardziej rozpoznawalnych pracowni pełnometrażowych filmów animowanych - Studia Ghibli. W tym numerze znalazło się także miejsce na opowieść o tajemniczych gejszach, w związku z którymi pojawia się sporo mitów i legend. Czy faktycznie powinno się je kojarzyć tylko i wyłącznie z kobietami lekkich obyczajów? Smażony kurczak na liściach sałaty - str. 8-9 Magia Studia Ghibli - str Gejsza - dama czy ladacznica? - str Gods Eater Burst - Recenzja - str Ciekawostki z Japonii - str Rozmówki - str. 20 Trzeci numer w wielu przypadkach jest numerem ostatnim. W naszym przypadku nie wiemy czy powinniśmy się z Wami żegnać. Dlatego więc w imieniu redakcji chciałbym podziękować wszystkim, którzy postanowili sięgnąć po Nyanpass. Mówimy więc do zobaczenia, ponieważ nikt nie wie co przyniesie przyszłość... Redaktor naczelny : Michał Grabowski Redakcja: Redaktor naczelny - Michał Grabowski Sekretarz redakcji - Sebastian Jastrzębski Autorzy tekstów - Karolina Kobak, Anna Maria Piskorz Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM w Olsztynie

3 W większości przypadków manga i anime błędnie określane są mianem chińskich bajek. W tym jednym krótkim stwierdzeniu, o dziwo, mieszczą się aż dwa błędy interpretacyjne. Pierwszym z nich jest przypisywanie im chińskich korzeni, gdyż są one wytworem japońskim, drugim zaś traktowanie ich wszystkich jak bajki. Zarówno manga jak i anime są bardzo ważnym elementem japońskiej historii i kultury, dlatego też postaram się pokrótce o nich opowiedzieć.

4 Zacznijmy od mangi, której początki wedle wielu źródeł, mimo pierwszy raz użytego oficjalnie określenia w publikacji Hokusai ego Mangi z XIX wieku, zawierającej posortowane prace ze szkicowników znanego artysty ukiyo-e Hakusaia, sięgają znacznie dalej, ponieważ rysowane już w XII wieku giga (zabawne obrazki) miały wiele cech przypisywanych mandze, chociażby zainteresowanie historią i prostą, syntetyczną linię. Jednak rozwój i dzisiejsza forma, jaką przybrała i reprezentuje manga nie jest w pełni zasługą Japończyków. Wielkim przełomem w jej rozwoju było otwarcie się Japonii na świat w połowie XIX wieku (w erze Meiji), gdyż zaczęto sprowadzać zachodnich artystów, by nauczali japońskich studentów europejskich metod i technik kreowania obrazu. liznę, nagie ciało bez szczegółów lub z przysłoniętymi częściami intymnymi) i hentai (jap. zboczeniec; sceny erotyczne i pornograficzne, szczególnie w anime). Swoje miejsce, zazwyczaj z o wiele mniejszym naciskiem na erotykę, znalazł też homoseksualizm, który dzielony jest w mandze na kilka kategorii: shōjo-ai (dziewczęca miłość) lub yuri oraz shōnen-ai (chłopięca miłość) lub yaoi. Wbrew pozorom manga nie cieszy się w Japonii tak ogromną popularnością jak można by się spodziewać. Traktowana jest raczej, jako rozrywka dla młodzieży, hobbystów i zapaleńców. Czytanie jej w miejscach publicznych budzi nie większe zainteresowanie niż rozwiązywanie krzyżówki. W formie, za pewne znanej większości z Was, zaistniała dopiero po II Wojnie Światowej. W XX wieku zaczęło jednoznacznie kojarzyć się z komiksem, który w japońskiej kulturze, w odróżnieniu chociażby od amerykańskiej, jest formą sztuki, a za razem literaturą popularną. Ma też jednak cechę wspólną dla komiksów na całym świecie, była i jest krytykowana za zawierające się w niej podteksty seksualne i przemoc. Autorzy mają jednak pełną swobodę tworzenia swych dzieł, gdyż nie ma jakichkolwiek zakazów prawnych, które by ich ograniczały. Dzięki tej wolności artyści trudniący się rysowaniem mangi mogą tworzyć dla każdej grupy wiekowej i na dowolny temat. Manga tak jak i komiksy z zachodu dzieli się na wiele różnych gatunków, które w obu przypadkach w większości się pokrywają, są jednak pewne gatunki charakterystyczne dla komiksu japońskiego i pojawiające się w nim częściej. Przykładami mogą być: gekiga (dramatyczne obrazy) skierowane do starczego odbiorcy, czy mecha (gigantyczne roboty). Jednak, gdy mowa o Japonii, to nie może zabraknąć też kontrowersji. Wspomniałem wcześniej o krytyce dotyczącej podtekstów seksualnych. Sprawa dotyczy tu kilku gatunków: ecchi (lekko erotyczne, często widać bie- Pora na kilka słów na temat anime. Jego historia sięga początków XX wieku. Zaczęło się od eksperymentowania przez japońskich filmowców nad znanymi już we Francji, Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Rosji technikami animacji. Owocem tych prób było pierwsze animowane dzieło Otena Shimokawy z 1917 roku, ówcześnie 26-letniego filmowca-amatora, pt. Imokawa Mukuzō Genkanban no Maki (Odźwierny Muzuko Imokawa tłum. S. J.), trwające 5 minut. Jednak za pierwszy światowy sukces japońskiej animacji uznane zostało dzieło Seitarō Kitayamy pt. Momotarō (Brzoskwiniowy Chłopiec / Chłopiec od brzoskwiń tłum. S. J.) z 1918 roku.

5 Od połowy lat 30. i podczas II Wojny Światowej anime było wykorzystywane przez japoński rząd do działań propagandowych mających umocnić nacjonalizm i kult cesarza wśród społeczeństwa. Tuż po wojnie i do końca lat 50. panował zastój w japońskim przemyśle filmowym. Głównym powodem takiej sytuacji była popularność produkcji amerykańskich m.in. Walta Disney a, Metro-Goldwyn-Mayer, czy Warner Bros. Taki stan rzeczy nie trwał jednak dość długo, bo już w latach 60. japońskie produkcje animowane wróciły na rynek. Początkowo były to seriale telewizyjne takie jak Astro Boy, Sally Czarodziejka, Czarodziejskie Zwierciadełko i Biały Lew Kimba, jednak w latach 70. popularność anime zaczęła gwałtownie wzrastać co zaowocowało ekranizacjami różnych mang i powstawaniem filmów animowanych wyróżniających się spośród innych produkcji tego gatunku. Powstawały jego nowe gatunki np. wspomniany wcześniej w mandze mecha, tokusatsu o herosach, czy science fiction. Od lat 80. filmy anime zaczęły podbijać świat, a w latach 90. były znane na prawie każdym kontynencie. Tak ogromna popularność niosła za sobą tak ogromne dochody, że anime zyskało w Kraju Kwitnącej Wiśni rangę nowej branży gospodarczej. Jeśli chodzi o podzielenie anime na konkretne gatunki, to jest to prawie że niewykonalne. Mieszają się one ze sobą tworząc nowe gatunki i podgatunki. Wynika to z chęci twórców, jak w przypadku mangi, dotarcia do możliwie największego grona odbiorców. Ogromny wpływ na rozwój anime miał rozwijający się postęp technologiczny, zmiany obyczajowe, szeroko pojęty modernizm, a wraz z nimi pożądający coraz więcej konsumpcjonizm. Anime coraz częściej kierowano do młodzieży i dorosłych. Po prostu każdy znajdzie coś dla siebie niezależnie od wieku, płci, preferencji seksualnych, zainteresowań, a nawet wykonywanego zawodu. Możliwość uproszczonej klasyfikacji anime, jest motyw przewodni danej pozycji. Jeżeli więc lubisz rozbudowane sceny walki sięgniesz po shōnen, jeśli interesują Cię piękne kobiety odwiedź dział bishōjo (spokojnie Drogie Panie, pamiętam i o Was przystojnych mężczyzn znajdziecie w alejce z bishōnen), a gdy poszukujecie czegoś bardziej ambitnego, gatunkiem godnym polecenia jest seinen (anime przeznaczone dla starszej młodzieży). Ważnym elementem mającym wpływ na odbiór danego anime jest muzyka. Ścieżki dźwiękowe towarzyszące widzowi mają za zadanie nie tylko uatrakcyjnić odbiór, ale też wprowadzić w odpowiedni nastrój i nadać odpowiednie tempo akcji. Odpowiadają za to głównie openingi i endingi danego anime (początek i zakończenie). Ciekawostką jest, iż za aranż akustyczny w anime odpowiadają często profesjonalni muzycy i kompozytorzy, choć modnym jest też wykorzystywanie utworów początkujących, rozwijających się zespołów.

6 Mam nadzieję, że choć część z Was zyskała coś po przeczytaniu tego artykułu. Niektórzy za pewne dowiedzieli się czegoś, inni poszerzyli swoją wiedzę, a Ci, którzy byli negatywnie nastawieni spojrzą na mangę i anime nieco łaskawszym okiem. Nie tylko przez wzgląd na bogatą historię, ale też fakt, iż nie są to tylko chińskie bajki, ale alternatywny rodzaj sztuki, przekazywania emocji i opowiadania historii, który z pełną odpowiedzialnością mogę polecić Wszystkim, którzy zmęczeni są już zwykłymi filmami i serialami, które oglądamy, na co dzień. Sebastian Jastrzębski

7 japońskich samobójców postanawia zakończyć swój żywot. Raz na rok specjalnie powołany patrol przeczesuje las, w poszukiwaniu ciał. Wiele z nich jest w zaawansowany stopniu rozkładu, większość pożarta przez zwierzęta. Od 2002 roku władze zrezygnowały z przekazywania do opinii publicznej informacji o ilości znalezionych zwłok, ze względu na stale rosnącą liczbę ofiar. Podobnym miejscem na świecie, które upodobali sobie samobójcy, jest Most Golden Gate w San Francisco. Seppuku, czyli rytualne popełnienie samobójstwa, praktykowano w Japonii prawdopodobnie od XII wieku, kiedy to samurajowie ustanowili kodeks Bushi-do. Odebranie sobie życia przez rozcięcie własnych wnętrzności pokazywało niewinność rycerza i oczyszczało go z wszelkich postawionych mu zarzutów. Nie dotykała go hańba, ani potępienie. W kolejnych wiekach harakiri popełniali ci, którzy chcieli zaprotestować przeciwko rozkazom wyżej postawionych od siebie. Ostatnie seppuku miało miejsce w 1970 roku (!), mimo, że formalnie ta forma odebrania sobie życia została zniesiona w 1868 roku. Śmiertelne poradniki Samobójstwo to temat, o którym się raczej w Polsce nie rozmawia. Dla porównania, w Kraju Wschodzącego Słońca, istnieje bardzo wiele publikacji dotyczących odebrania sobie życia, najpopularniejszą do tej pory jest ta, autorstwa Wataru Tsurumi, wydana w 1993 roku The Complete Manual of Suicide. Z książki tej możemy się dowiedzieć, która z metod zadania sobie śmierci jest najskuteczniejsza, dokładnie opisuje jakiego bólu samobójca może się spodziewać oraz jak będą wyglądać jego zwłoki, np. po skoku z wysokości, utopieniu czy samospaleniu. Aokigahara las samobójców Aokigahara, zwany inaczej Morzem Drzew, to, mogłoby się wydawać, jeden z najzwyklejszych z lasów na świecie. Od innych kniei wyróżnia go jednak to, że to tutaj wielu Głównie mężczyźni Podobnie jak na całym świecie, tak i w Japonii życie częściej odbierają sobie mężczyźni. Związane jest to najczęściej z brakiem pracy, z trudnościami finansowymi, czy zbyt szybkim tempem życia. W ostatnich latach największy współczynnik samobójstw obserwowany jest w prowincji Iwate, co jest kolejnym bardzo smutnym skutkiem tsunami, które zniszczyło tę część Japonii w 2011 roku, pozbawiając wielu ludzi środków do życia. Metody Śmierć przez powieszenie to wciąż najpopularniejsza metoda odebrania sobie życia na całym świecie. Na kolejnym miejscu uplasowało się zatrucie gazem, a potem: skok z wysokości, podcięcie żył i przedawkowanie leków. Wiele mówi się też o wpadaniu pod pędzący pociąg, ale władze japońskie takie sytuacje interpretują jako wypadki drogowe. Statystyki Największa liczba samobójstw w Japonii miała miejsce w roku 2003, kiedy cały kraj pogrążył się w głębokim kryzysie gospodarczym, a liczba osób, które odebrały sobie życie sięgnęła 34 tysięcy! Ku ogromnej uldze władz od 2007 roku liczba samobójstw systematycznie maleje, w 2013 roku było to 21 osób na 100 tys. mieszkańców. Karolina Kobak

8 Smażenie w głębokim tłuszczu to jedna z najpopularniejszych metod przygotowywania jedzenia w Kraju Kwitnącej Wiśni. Japończycy zajadają się nimi podczas lunchów i obiadów. Dzisiaj chciałabym zaproponować Wam, drodzy czytelnicy, panierowanego kurczaka w ziołach, zawiniętego w liście sałaty.

9 Składniki na 2 porcje: Pół piersi z kurczaka 3 łyżki mąki ziemniaczanej 2 łyżki mąki pszennej Olej roślinny 1 łyżka sosu sojowego ½ łyżki wina Shaoxing (ewentualnie cherry) Pół ząbka czosnku Sól Liście sałaty Mięta, szczypiorek, kolendra Sos chilli Przygotowujemy marynatę. Sos sojowy, wino Shaoxing i czosnek dokładnie mieszamy ze sobą. Następnie sięgamy po pierś z kurczaka i kroimy ją na 10 mniejszych kawałków, które następnie wkładamy do marynaty i zostawiamy na 30 minut, aby nabrały smaku. Mąkę ziemniaczaną i pszenną łączymy ze sobą, a następnie posypujemy tak przygotowaną mieszanką nasze zamarynowane kawałki kurczaka. Na patelni rozgrzewamy olej, a następnie smażymy kurczaka przez kilka minut, aż mięso stanie się złociste i chrupiące. Wyławiamy je wtedy z oleju i odkładamy na papierowy ręcznik, aby pozbyć się nadmiaru tłuszczu. Usmażone mięso posypujemy obficie posiekanymi ziołami i zawijamy w liście sałaty. Maczamy w sosie chilli. Itadakimasu! Karolina Kobak Pamiętaj o: Wino Shaoxing żółte, ryżowe wino. Nadaje się do picia samo w sobie, ale częściej stosowane jest do gotowania. Ma bursztynowy kolor, jest delikatne i cierpkie, z posmakiem karmelu. Żródło:

10 W 1986 roku Hayao Miyazaki wyreżyserował pierwszą, oficjalną animację Studia Ghibli Laputa podniebny zamek. Film opowiadający o poszukiwaniach legendarnej wyspy, który uznawany jest przez znawców tematyki jako jeden z najlepszych w dorobku Miyazakiego podbił serca widzów a także otrzymał wspomnianą wcześniej nagrodę Anime Grand Prix w 1986 roku. Tym samym rozpoczęła się świetna passa studia, która do dnia dzisiejszego, a każdy film uznawany jest za jedyny w swoim rodzaju o czym świadczyć może niepo dwóch latach od premiery kinowej filmu Spirted dawna nominacja obrazu Kaguya-hime no MonogaAway: W krainie bogów obraz Hayao Miyazakiego pojatari (かぐや姫の物語) Isao Takahaty i Yoshiakiego wił się w ramówce jednego z kanałów polskiej telewizji. Nishimury do Oscara, utrzymuje studio na szczycie. Mimo że miałem dość nikłe pojęcie na temat japońskiej kultury, a zwłaszcza świata japońskiej animacji Spirted Away było jednym z tych filmów, które do dziś wspominam najcieplej. A co najważniejsze każda kolejna chęć odświeżenia sobie tej pozycji wywołuje te same emocje, jakie towarzyszyły przy pierwszym spotkaniu. Ale dlaczego filmy Studia Ghibli są takie magiczne? Studio Ghibli, które mieści się dzielnicy Koganei w Tokio można śmiało nazwać jednym z towarów eksportowych japońskiej kultury nie tylko ze względu na sam fakt popularność mangi i anime na świecie. Mógłbym nawet pokusić się o stwierdzenie, że masowo tworzonym serialom animowanym w Kraju Kwitnącej Wiśni brakuje pewnej głębi, którą można zauważyć w pełnometrażowych filmach Ghibli. Samo studio zostało założone w 1985 roku przez Hayao Miyazakiego, Isao Takahatę i Toshio Suzukiego po tym, jak dość spory sukces odniósł ich pierwszy film - Nausicaä z Doliny Wiatru w roku Wcześniej zarówno Miyazaki jak i Takahata mieli już dość spore doświadczenie w tworzeniu filmów animowanych. Natomiast Suzuki był redaktorem prowadzącym magazyn Animage najstarszy japoński magazyn o tematyce mangi i anime, który z resztą prowadzony jest do dnia dzisiejszego, a co roku na jego łamach przyznawane są prestiżowe nagrody Anime Grand Prix dla najlepszego filmu animowanego Sam Miyazaki wyreżyserował łącznie dziesięć z dwudziestu dwóch filmów Studia Ghibli (łącznie z Nausicą, która pojawiła się przez w utworzeniem studia, ale niektórzy wliczają ją do całości), gdzie Isao Takahata pracował nad pięcioma. Pojawiło się także kilku innych reżyserów takich jak Tomomo Mochizuki czy

11 Hiroyuki Morita. Smutnym jednak akcentem było, iż Miyazaki w 2013 roku ogłosił koniec kariery reżysera filmów pełnometrażowych i potwierdził rozstanie z Ghibli. Co ciekawe jego ostatni film, Zrywa się wiatr, także został nominowany do Oscara w ubiegłym roku. Tego z kolei dostał za inny obraz wspomniany na samym początku Spirted Away W krainie bogów. Od samego początku widz jest ciekawy tego gdzie główna bohaterka podąży, kogo spotka i co najważniejsze czy wszystko zmierzy do szczęśliwego zakończenia. Jednakże na szczególną uwagę zasługuje kreacja głównego miejsca wydarzeń: pagody, w której znajduje się łaźnia przeznaczona dla bogów, gdzie Chihiro musi wypracować wolność dla swoich rodziców. W niej z kolei nie tylko poznajemy kolejnych bohaterów (jak chociażby wiedźma Yubaba, Haku czy Kamaji), ale także możemy zaobserwować jak zmienia się ich podejście w stosunku do Chihiro. Przecież nie każdy jest w stanie umyć połykającego wszystko na swojej drodze boga wyglądającego jak wielka sterta mułu rzecznego, prawda? Spirted Away W krainie bogów, który można smiało nazwać jako najbardziej znany z dorobku legendarnego rysownika i Studia Ghibli teoretycznie opowiada historię dziewczynki o imieniu Chichiro, która próbuje uratować swoich rodziców zamienionych w świnie. Jednakże gdyby się przyjrzeć mu bliżej okazuje się, że Spirted Away w zamyśle autora miał przedstawić nie tylko piękną historię pełną magicznych stworzeń czy pięknych miejsc, których nie brakuje. Poprzez obraz Miyazyazaki przedstawił szerszej publice to jak wygląda świat japońskich animacji, który nie musi opierać się tylko na stereotypowym mordobiciu z użyciem supermocy. Tak czy inaczej w Spirted Away pojawia się nie tylko motyw zmiany stosunku do głównej bohaterki, ale i także w pewnym sensie znajduje się miejsce na przyjaźń Chihiro i Haku, historię ducha o imieniu Kaonashi przejmującego emocje osoby, przy której się znajduje, a w momencie rozstania głównej bohaterki z nowopoznanymi przyjaciółmi pojawia się łza wzruszenia. Głównie ze względu na to w jaki sposób opowiedziana została historia z pozoru zwykłej dziewczynki. Co ciekawe Miyazaki w tym jak i innych filmach nie starał się pisać scenariusza i wymyślał go na bieżąco. Powód był dość prosty,

12 ale i może dla niektórych nie do końca zrozumiały po strukturyzacji kadr. Niektórzy mówili nawet o tym, prostu nie chciał na takowy marnować swojego czasu! iż Omoide no Marnie było ostatnim ich filmem. Jednakże w połowie 2014 podczas wywiadu z Miyazakim Dlatego też może jego filmy są w pewnym sensie jedy- ten powiedział, iż jego słowa odnośnie odejścia z Ghine w swoim rodzaju, a każdy z nich, mimo że rysowa- bli nie zostały dobrze zrozumiane i jego przejście na ny podobną kreską, poruszał inne ważne kwestie.jako emeryturę nie powinno spowodować zamknięcia leświetny przykład może posłużyć także inny, bardzo zna- gendarnego już studia. Tym bardziej, że przecież nieny film Studia Ghibli Mój sąsiad Totoro opowiadał dawno pojawiła się wieść o nominacji jednego z ich po części historię dzieciństwa Hayao Miyazakiego, który ostatnich filmów do Oscara. Więc dlaczego dalej nie podobnie jak główne bohaterki Satsuki i Mei Kusakabe tworzyć pięknych, a zarazem niosących przesłanie filwychowywały się wraz z ojcem. Z kolei Księżniczka Mo- mów i w ten sposób przedstawiać japońską sztukę? nonoke porusza kwestię wspólnego istnienia środowi- Wydaje mi się, że w momencie gdy pojawi się informacja ska naturalnego oraz człowieka. I mimo, że był jednym z odnośnie oficjalnego zamknięcia Ghibli świat filmu, nie najbrutalniejszych filmów w dorobku Studia Ghibli sta- tylko animowanego i nie tylko azjatyckiego, zatrzyma się rał się pokazać, iż prowadzenie walk czy wielkich wojen i uroni łzę. Tak samo jak w momencie, gdy uśmiechnięta nie ma większego sensu. Tym samym każdy film wycho- Chihiro odjeżdża z tytułowej krainy bogów. Tylko będzie dzący czy to spod ręki samego mistrza Miyazakiego, czy to łza smutku, a wielu wielbicieli japońskiej kreski przyinnych reżyserów japońskiego studia jest czymś więcej pomni sobie najpiękniejsze obrazy Miyazakiego i spółki. niż tylko animowanym filmem dla dzieci i niesie za sobą przesłanie, które powinni odczytać także starsi odbiorcy. Michał Grabowski Problem w tym, że nie do końca wiadomo jaka będzie przyszłość samego Ghibli. Po odejściu Miyazakiego studio ogłosiło chwilowe zawieszenie prac na czas re-

13 Kim ona jest? Skąd się wzięła? Co jest jej celem? Ludzie często wolą nie odpowiadać na zadane im pytania czy wkraczać na nieznane tematy. Mogliby przez to okazać, że czegoś nie wiedzą, a do tego ciężko się przyznać. Najlepiej, więc zanim się ją oceni, najpierw zapoznać się z jej niezwykłą i bogatą historią. Jedno jest pewne fascynuje każdego bez wyjątku nawet, gdy wydaje się być tematem nieprzyzwoitym czy krępującym, a co za tym idzie zdecydowanie ciekawym. Dzięki głośnej książce Artura Goldena Wyznania Gejszy o życiu Mineko Iwasaki na nowo usłyszał o niej świat.

14 Pochodzenie Gejsza uważana jest przez Japończyków za strażniczkę ich przeszłości oraz wielowiekowej tradycji. Nie da się jej całkowicie zrozumieć, nie znając historii Japonii. Utożsamia się ją z tym, co tajemnicze, zwiewne, piękne, ulotne jest jak ptak na niebie czy kolorowy motyl. Sama nazywa się artystką i tak chciałaby być postrzegana przez innych. Poza granicami Japonii uważa się często, iż gejsza jest to pani tzw. lekkich obyczajów. Wrażenie to wzięło się z okresu po drugiej wojnie światowej, gdy to Amerykanie okupujący kraj Kwitnącej Wiśni, korzystali z usług prostytutek stylizowanych właśnie na gejsze, których w obecnym czasie nie spotykało się na ulicach. U samego źródła tkwi jednak ziarenko prawdy. Geneza tego zawodu pochodzi od taiko-mochi, czyli mężczyzn-błaznów. Początkowo wykonywać go mogła tylko płeć brzydka, a ich zadaniem było zabawianie klientów czekających na swoją kolej w domach publicznych. Z czasem do ich grona dołączyły, także panie, które określano mianem onna-geisha. Za protoplastkę gejsz uważa się kobietę żyjącą w XVIII wieku w Fukagawie. Jako pierwsza użyła terminu geisha, co w tłumaczeniu oznacza gei sztuka, a sha osoba, która uprawia sztukę i bardzo to miłuje. Ona jak i jej pierwsze następczynie wywodziła się z grona prostytutek, które umilały czas swoim gościom tańcem. Z biegiem czasu kobiety te skupiły się wyłącznie na tańcu i grą na instrumentach, gdy mężczyźni raczyli się herbatą przez nie podawaną i oczekiwali na kurtyzanę. Innym określeniem na gejsze jest także geiko, które używane jest w Kioto do podkreślenia wyższego poziomu wyszkolenia w tym zawodzie. Mit Ważną postacią wśród gejsz jest bogini Amaterasu. Każda z dziewcząt praktykujących na gejsze składa w alkowie obietnice bycia posłuszną Starszej Siostrze przed wizerunkiem bogini - Słońce. Jak wiele innych historii w Japonii, tak i ta ma swoją legendę o stworzeniu zawodu. Bogini zezłoszczona zachowaniem swojego brata, który w sposób niewybredny uprzykrzał jej życie(podrzucał do jej pałacu własne odchody albo obdarte ze skóry konie), postanowiła skryć się w jaskiniach. Brat nie mógł jej tam znaleźć, więc mogła egzystować w spokoju, lecz świat spowiła ciemność. Opuściła ją dopiero będąc pod wpływem uroku tańca gejszy, który ją niezmiernie zafascynował. Do dziś gejsze są dumne z tego, iż ich kunszt uratował przed egipskimi ciemnościami całą Japonię. Wygląd Szaty gejszy składają się z trzech części: obi, nagajuban i kimono. Nagajuban jest szatą noszoną pod kimono, obi zaś może mieć nawet 6 metrów długości i jest to pas którym związywane jest ubranie. Cały strój zdecydowanie przepięknie się prezentuje, lecz jego wadą jest to, iż może ważyć 12 kilogramów. Dodatkowo gejsza nie nosi pod ubraniem bielizny, aby nie zniekształcać kimona. Zamiast tego owijają się wokół bioder kawałkiem cienkiego materiału nazywanego koshimaki. Z kolei białe skarpetki, czyli tobi noszą o rozmiar mniejsze, aby się brzydko nie marszczyły i podkreślały kształt ich stóp w butach, które mają nie mniej niż 5-10 centymetrów. Gejsza dzięki butom na wysokich platformach porusza się z wielką gracją, jak pisze w swojej książce Golden Chód kobiety winien być jak fala szeleszcząca po piaszczystym cyplu. Uczesanie gejszy zawsze wyglądało kunsztownie, a najbardziej popularnym z nich jest Shimada. Było to pracochłonne i kosztowne zajęcie, ale dawało bardzo zadowalające rezultaty. Składało się z całej masy grzebieni, szpilek, wstążek czy wiszących ozdóbek. W późniejszym czasie gejsze często decydowały się na

15 zakładanie peruk, dzięki czemu w dużej mierze oszczędzały swój czas. Twarze młodszych gejsz malowane są na biało z elementami różu na policzkach, niepełny wykrój ust na czerwono, brwi na czarno-różowo, linia rzęs czernią, zaś kąciki czerwienią, bądź różem. Wykwalifikowana gejsza, może używać bardziej stonowanych kolorów, a białą maskę zakładać już tylko na uroczystości, usta zaś maluje już w całości na czerwono. Geiko nie mogą nosić kolczyków według zasad konfucjanizmu, które głoszą, iż utrzymanie ciała nietkniętego aż do śmierci jest podstawowym obowiązkiem człowieka, ponieważ w ten sposób dziękujemy rodzicom - twórcom tego ciała. Gejsze przez wiele lat rozwijały swoje zdolności w wielu dziedzinach i stały się w nich mistrzyniami m.in. ikebanie - sztuce układania kwiatów, sado - sztuka parzenia herbaty, w sztuce prowadzenia konwersacji czy też shodo czyli kaligrafii. Jest kobietą silną, piękną i wykształconą, a mężczyźni płacą im za samą przyjemność przebywania w ich towarzystwie. Wielu laików i ludzi zazdrosnych utożsamia je z kobietami upadłymi sprzedającymi swoje ciało. Gejsze odróżnia od nich to, iż obecnie mają możliwość zdecydowania czy pójdą do łóżka ze swoim klientem i należy to do ich sfery prywatnej, a do niedawna zaś było to zakazane przez Matke głowę Domu Gejsz. Anna Maria Piskorz

16 pełnieniu formalności zostajemy wcieleni do jednostki Gods Eater, czyli pożeraczy bogów mających za zadanie walczyć z potworami-bogami pałętającymi się po świecie. Od tego momentu naszym domem będzie baza Far East Branch jedno z kilku miejsc skupiających walczących z Aragami. Dość szybko także poznajemy nowych towarzyszy broni. Kotę - luzaka i śpiocha, Somę tajemniczego samotnika, Sakuyę medyka polowego i Lindowa - dowódcę oddziału w którym się znajdujemy, który zawsze powtarza jedno: nie dajcie się zabić. Pojawia się także postać doktora Sasakiego, który na początku wyjaśnia nam czym są Aragami i szef tej całej bazy... którego imienia tak naprawdę nie pamiętam. Pojawia się też cała gama dodatkowych żołnierzy takich jak chociażby Kanon Daiba i inni, których zazwyczaj używamy gdy nie mamy dostępnych tych z naszego zespołu. Powiem szczerze: jak na razie jest to jedna z gier, które mogę śmiało dodać do grona tych najlepszych i tych, przy których wkładam całe serce w granie. Duża liczba recenzentów porównuje ją do MonsterHunera, w którego jeszcze nie udało mi się zagrać na PlayStation Portable. Ale z pewnością był to jeden z czynników, które pozwoliły Gods Eater Burst zgarnąć tylko 71 oczek na 100 w serwisie Metacritic. Nie jest to może zła ocena, ale też zdaje mi się że jest ździebko za niska. Naszym bohaterem jest postać, którą sami możemy stworzyć. Nic nowego w produkcjach opierających się na pewnego rodzaju polowaniu na potwory. Po wy- Cała moc pożeraczy skupia się w ich ostrzu, które błyskawicznie może się zamienić w karabin. Dodatkowo posiada on moc tytułowego pożeracza bogów pozwalającego pozyskiwać specjalne surowce z poległych Aragami. Te posłużą nam do tworzenia nowych broni, ulepszeń starych czy odblokowywanie innych jak na przykład elementy ubrania. Wracając jeszcze do ostrza, którym przyjdzie nam walczyć to podczas walki pozwalają nam wejść w tryb Burst, który na pewien czas zwiększa wysokość naszego skoku oraz obrażenia zadawane przeciwnikom. Dzięki niemu możemy także podzielić się swoją mocą z innymi towarzyszami na polu bitwy lub też użyć jej przeciwko Aragami. Tym bardziej, że możemy użyć dokładnie tych samych umiejętności, które posiada dany typ przeciwnika. Jeżeli ostrze jest najważniejszą bronią Gods Eatera to łatwo także domyślić się jaką rolę może odgrywać w tej grze zdobywane doświadczenie. Otóż w Gods Eater Burst liczy się bardziej doświadczenie związane z samą znajomością gry, ponieważ za starcia nie zdobywamy żadnych punktów doświadczenia, które później przyczyniają się do naszego rozwoju. Jedyne co ulepszamy to broń, kupujemy nowy ekwipunek. Oczywiście starzy

17 wyjadacze gier crpg takich jak Baldur s Gate mogą kręcić nosem i nawet całkiem dobrze ich rozumiem. Jednakże tutaj liczy się doświadczenie, znajomość słabych punktów naszych przeciwników i ataków których używają przez co o wiele łatwiej dobrać swoje uzbrojenie. Jeżeli chodzi o różnorodność misji i lokacji to można powiedzieć, że jest dość średnia. Ale tak naprawdę rozumiem dlaczego nie jest ona aż tak różnorodna jak w innych produkcjach jest ona po prostu grą na konsolę przenośną. Mamy kilka lokacji, w których mamy za zadanie zabić danego stwora i ewentualnie zająć się innymi znajdującymi się w pobliżu. Jednakże wydaje mi się, że potencjał leżący kreacji poziomów. Przecież zawsze można znaleźć ciekawe rozwiązanie w zniszczonym walką z potworami świecie. Do tego wszystkiego, co można zobaczyć w grze dla pojedynczego gracza można dodać także można tryb Multiplayer. Niestety ten świeci pustkami i znalezienie kogoś do wspólnej zabawy graniczy z cudem. Co dla mnie jest ciekawe, możliwość ściągnięcia DLC do tej gry z czego nie korzystałem. Ciekawy jestem jednak tego o ile one wydłużają rozgrywkę. Być może jest to góra 2-3 godziny na sprawdzenie wszystkich nowości zaoferowanych przez twórców. Mógłbym sobie jednak zadać pytanie: czy jestem zawiedziony? Ani trochę! Po dobrych 50 godzinach zabawy, gdzie zostaje mi jeszcze walka z ostatnim przeciwnikiem grało mi się naprawdę dobrze. Tym bardziej, że historia poszczególnych bohaterów jak np. powolna zmiana nastawienia Somy spowodowana pewną dziewczynką powoduje, iż można się do bohaterów przywiązać. Ale to typowa cecha gier związanych z gatunkiem japońskich RPG. Cała oprawa audiowizualna jest jak najbardziej dobra. Może nie jest cudowna, ale dobrze komponuje się z poszczególnymi momentami w grze. Graficznie także nie ma się co czepiać, ale na pewno jest porządna jak na konsolę przenośną i ciężko jest w niej uświadczyć jakichkolwiek ścinek. Można byłoby się natomiast przyczepić do trochę długiego czasu ładowania się poziomów i tego, że nie można gry zainstalować na karcie pamięci w celu przyspieszenia tego procesu. Jednakże byłoby to po prostu czepianie się byle czego tylko po to, aby obniżyć grze ocenę. Gods Eater Burst jest grą naprawdę ciekawą i wartą ogrania chociażby ze względu na dość oryginalne przedstawienie historii głównych bohaterów. Jednakże oceny mówią same za siebie. Recenzenci dają jej a gracze 92. Kto ma rację? Raczej przekonać się o tym powinien każdy sam. Dla mnie obok Metal Gear Solid: Peace Walker i God of War: Ghost of Sparta jest to jedna z najlepszych gier w jakie udało mi się grać na przenośnej konsoli Sony i z tego powodu daję jej ocenę 8,5/10. Szkoda tylko, że trochę musiałem się nagimnastykować żeby tą grę zdobyć. Co ciekawe jakiś czas temu pojawiła się już druga odsłona Gods Eater, w którą tym razem można zagrać zarówno na PlayStation Portable, jak i PlayStation Vita! Oferuje ona dość sporą liczbę nowości i widać, że twórcy odrobili pracę domową w kwestii ulepszenia tego, co już gra posiadała. Dlatego polecam wyposażyć się w je obydwie! Dziesiątki godzin siekania w imię walki o nasz świat gwarantowane! Michał Grabowski

18 Wakamaru Human Washing Machine Opieka nad ludźmi starszymi czy niepełnosprawnymi często wymaga od ich bliskich ogromnego poświęcenia, a przede wszystkim własnego czasu. Japończycy jak w wielu innych przypadkach, tak i w tej kwestii wpadli na świetny pomysł, który w dużej mierze ułatwia takiej rodzinie codzienne funkcjonowanie. Projekt w dziedzinie robotyki Wakamaru zrewolucjonizował rynek i może być ogromnym krokiem ku naszej przyszłości. Do niedawna roboty współpracujące z ludźmi były możliwe jedynie w filmach czy książkach sc-fi, jednak firma Mitsubishi Heavy Industries udowodniła, że to marzenie może być realne. Stworzyli oni sympatycznie wyglądającego, żółtego robota, o wysokości 1m i wadze zaledwie 30 kg, kształtem zaś przypominającego człowieka. Pierwsza ich seria trafiła do sprzedaży już w 2005 roku i była do nabycia za dolarów. Wakamaru zasilany jest akumulatorem, porusza się z prędkością 1km/h, przy czym potrafi omijać przeszkody. Do jego funkcji należą m.in. rozpoznawanie twarzy, alarmowanie o włamaniu, przypominanie o zażyciu leków, sprawdza pogodę czy powiadamia o mailach, a gdy nie ma nic do roboty, może wraz z domownikami oglądać telewizję. Robot ma zaprogramowaną funkcję mowy, dlatego może witać i żegnać rozmówcę oraz odpowiadać na zadane mu pytania. Ten zadziwiający projekt stworzony przez Toshiyuki Kita ze względu na swoją przydatność z roku na rok staje się co raz bardziej przydatny i już wkrótce może trafić do domów każdego z nas. Wiele rzeczy już wymyślono, jednak pomimo tego nadal wiele nas zaskakuje. Mało kto słyszał zapewne, że istnieje pralka stworzona do prania ludzi. Wydawać by się to mogło absurdalne i ciężkie do wyobrażenia, ale taki projekt wymyślono już w w latach 70 ubiegłego wieku przez Sanyo Electric Company. Funkcjonalny model Avant Santelubain 999 firma oddała do użytku dopiero ponad 30 lat później w 2004 roku i może być to zapowiedź gwałtownej śmierci tradycyjnych wanien i pryszniców. Cała akcja reklamowana była zachęcająco pod hasłem: Temperatura jest w sam raz, więc zakosztuj bąbelkowej przyjemności na miarę XXI wieku!, a udział wzięli w niej mieszkańcy lokalnego domu spokojnej starości. Sposób użycia pralki wygląda następująco użytkownik układa się wygodnie we wnętrzu Avanta, a następnie zostaje dokładnie spryskany wodą oraz mydłem, za odpowiednią temperaturę wody odpowiada światło podczerwone, które dostosowuje, ją do ciała tak by nie była ani zbyt zimna, ani zbyt gorąca. Dodatkową atrakcją jest to, iż pralka wyposażona jest również w aromaterapię, masaż oraz ujędrnianie skóry i muzykoterapie, by korzystanie z niej było jeszcze bardziej przyjemne. Po skończeniu swoich obowiązków dokonuje sama czyszczenia własnego wnętrza, więc nie musimy się obawiać osadów czy bakterii albo korzystania z niej po kimś innym. W obecnym momencie pralka skierowana jest do ludzi starszych i niepełnosprawnych, dzięki niej czynności związane z higieną intymną są dla nich ogromnym ułatwieniem.

19 Hikaru Skirt Moda tak samo jak technologia szaleńczo gna naprzód. Obecnie często dochodzi również do ich syntezy, zadziwiającej, jak i w niektórych przypadkach praktycznej. Każdy sam powinien ocenić do jakiej kategorii należy projekt Kiyoyuki Amano, który stwierdził, że dobrze by było bo nikt jeszcze na to nie wpadł - połączyć ze sobą spódnice oraz lampkę. Umieszczenie żarówki w odpowiednim miejscu daje ciekawą poświatę i daje możliwość wyróżnienia się wśród tysiąca nierzadko nudnych - innych kreacji. Tutaj konkretnie oświetlany jest fragment ud między kolanówkami, a spódniczką, dzięki umieszczonym odpowiednio diodom. Uszyta jest z czarnej koronki w stylu gothic-lolita i o dziwo wygląda naprawdę elegancko, pomimo wyzywającego akcentu. Już teraz padają propozycje rozwoju i modyfikowania projektu o możliwość zmian barwy światła w zależności od nastroju czy od tego co chcemy przekazać. Cała akcja reklamowana jest jako "spódniczka wypełniająca puste miejsce pomiędzy modą a cosplayem", a w sesji zdjęciowej udział bierze popularna japońska modelka Achinami. Nie trafiła jednak - pomimo wyprodukowania całej kolekcji - jeszcze do sprzedaży. Twórca projektu przekonuje, że jest to już tylko kwestia czasu kiedy spódniczki znajdą się na rynku, a sceptycy i niedowiarki mogą się nabijać, ale jedno jest pewne w Japonii znanej z wielu dziwactw na pewno stanie się wielkim hitem, wystarczy sobie przypomnieć jaką popularnością cieszą się tam świecące zęby. Sakura Nazwa Kraj Kwitnącej Wiśni odnośnie Japonii nie wzięła się znikąd. Sakura czyli kwitnąca wiśnia właśnie jest wszechobecnym i bardzo popularnym symbolem tego kraju. Możemy go znaleźć dosłownie wszędzie na ceramice, kimonach, jako ozdoba w piśmiennictwie oraz wielu innych przedmiotach użytku codziennego. Utożsamia się go z ulotną naturą życia i ulotnością piękna. Japończykom kojarzy się z samurajami oraz bushi i jest bardzo popularnym imieniem nadawanym dziewczynkom. Najbardziej oczekiwanym momentem w roku jest sakura-zensen, który można przetłumaczyć jako front kwitnienia wiśni. Całe rodziny wybierają się wspólnie do parków czy świątyń, aby wspólnie świętować ten przepiękny moment. Samo kwitnienie rozpoczyna się już w lutym w Okinawie, przesuwa się ku Tokio i Kioto gdzie dociera pod koniec marca i początku kwietnia, a swoją wędrówkę kończy w maju w Hokaido. Japończycy z uwagą śledzą owe zjawisko, które doczekało się nawet swojego czasu antenowego tuż po pogodzie, by wszyscy dobrze wiedzieli kiedy przyjdzie ten wyjątkowy, magiczny czas. Ogrom siły tego symbolu może zobrazować fakt, iż podczas II wojny światowej rząd wykorzystywał go do działań propagandowych. Głoszono, iż dusze poległych żołnierzy odrodzą się w kwiatach wiśni, a nawet i bez tego Sakura była dla nich ogromną motywacją, gdyż japońscy piloci malowali ją na bokach swoich samolotów przed samobójczą misją. Anna Maria Piskorz

20 Jako, że zbliża się wiosna i pewnie część z Was jest bliska podjęcia decyzji o podróży do Japonii, postanowiłem przygotować odpowiednie dla takiej okoliczności zwroty. Nie jest to może zbiór zapewniający wam możliwość wybrnięcia z każdej sytuacji, ale w połączeniu z odrobiną cierpliwości i życzliwością Japończyków powinien być w miarę pomocny. 英 語 が 話 せますか? [Eigo ga hanasemasuka?] - Czy mówi pan po angielsku? 日 本 語 が 少 ししか 話 せません [Nihongo ga sukoshi shika hanasemasen.] - Mówię po japońsku tylko trochę. 中 心 街 まではどう 行 けばいいですか? [Chūshingai made wa dō ikeba ii desuka?] - Jak się dostać do centrum? この 通 りはなんといいますか? [Kono tōri wa nan to iimasuka?] - Jaka to ulica? ゆっくり 話 してください [Yukkuri hanashite kudasai.] - Proszę mówić powoli. 書 いてくださいませんか? [Kaite kudasaimasenka?] - Czy mógłby pan to zapisać? もう 一 度 言 ってくださいませんか? [Mō ichido itte kudasaimasenka?] - Czy możesz powtórzyć? わかりません [Wakarimasen.] - Nie rozumiem / Nie wiem 道 に 迷 いました [Michi ni mayoimashita.] - Zgubiłem się. 私 はここは 知 らないので 案 内 してください [Watashi wa koko wa shiranai no de, annai shite kudasai.] - Nie jestem stąd. Proszę o pomoc. 盗 まれました [Nusumaremashita.] - Zostałem okradziony. 番 近 くにある 銀 行 はどこですか? [Ichiban chikaku ni aru ginkō wa doko desuka?] - Gdzie jest najbliższy bank? 空 いている 部 屋 がありますか? [Aite iru heya ga arimasuka?] - Czy są wolne pokoje? 森 の 名 前 で 予 約 をしてあります [Mori no namae de yoyaku o shite arimasu.] - Mam rezerwację na nazwisko Mori (zamiast Mori oczywiście wstawiamy własne nazwisko) 写 真 をとってくださいませんか? Shashin o totte kudasaimasenka? - Czy mógłby pan nam zrobić zdjęcie? Sebastian Jastrzębski Ale czy to na pewno koniec?