HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ II rok trzyletnich studiów licencjackich (filologia polska) rok akademicki 2011/2012, semestr I

Transkrypt

1 dr A. Borkowska-Rychlewska konsultacje: wtorek, godz (pokój 203) HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ II rok trzyletnich studiów licencjackich (filologia polska) rok akademicki 2011/2012, semestr I 1. Zajęcia organizacyjne i bibliograficzne * Prezentacja programu zajęć. * Warunki zaliczenia: a) aktywna obecność (dopuszczalne są 2 nieobecności na zajęciach, kolejne należy zaliczyć ustnie na konsultacjach, powyżej 6 nieobecności w roku brak zaliczenia przedmiotu) b) referat (lista tematów poniżej) o objętości min. 10 stron znormalizowanych (czcionka 12, interlinia 1,5) - do 30 listopada 2011: konsultacje - bibliografia i konspekt pracy (z wykorzystaniem 3. obowiązkowych opracowań historycznoliterackich podanych przez prowadzącego oraz kilku opracowań uzupełniających wybranych przez autora referatu) - 3 stycznia 2012 (wtorek): złożenie gotowego referatu * Egzamin: sesja zimowa; obowiązuje 30 tekstów literackich (11 obowiązkowych oraz 19 wybranych według załączonej listy), jedno opracowanie: A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997 lub wyd. nast., oraz cały materiał z ćwiczeń (łącznie z podanymi opracowaniami) U PROGU ROMANTYZMU 2-3. Wprowadzenie w ogólną problematykę epoki - romantyzm polski wobec romantyzmów europejskich - problemy romantycznego przełomu (M. Janion, Romantyzm polski wśród romantyzmów europejskich, [w:] eadem, Gorączka romantyczna, Warszawa 1975; M. Żmigrodzka, Problemy romantycznego przełomu, [w:] eadem, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, red. M. Kalinowska i E. Kiślak, Warszawa 2002) Naród wobec historii i prawdy Objawienia - Hymn do Boga Jana Pawła Woronicza (*M. Nesteruk, Z. Rejman, Wstęp, do: J. P. Woronicz, Pisma wybrane, Warszawa 1993; R. Przybylski, Dramat narodu wybranego, [w:] A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1998, s ) 4. Polska tragedia neoklasycystyczna i mit narodowy - Barbara Radziwiłłówna Alojzego Felińskiego (D. Ratajczakowa, Wstęp, do: Polska tragedia neoklasycystyczna, BN I/260, Wrocław 1988; Z. Przychodniak, Między tragedią a melodramatem, [w:] Dramat polski. Interpretacje, Gdańsk 2001) 5-6. Ku źródłom romantycznego poznania Ballady i romanse Adama Mickiewicza (Cz. Zgorzelski, Wstęp, do: A. Mickiewicz, Wybór poezyj, t. 1, BN I/6, Wrocław 1997; I. Opacki, W środku niebokręga. O Balladach i romansach" Mickiewicza, Pamiętnik Literacki 1980, z. 3; R. Przybylski, Romantyzm jako przepaść klasyka, [w:] idem, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Gdańsk 1996) Narodziny romantycznych form epickich powieść poetycka (Maria Antoniego Malczewskiego) (R. Przybylski, Wstęp, do: A. Malczewski, Maria, Wrocław 1976; M. Żmigrodzka, Dwa oblicza polskiego romantyzmu (Mickiewicz-Malczewski), Pamiętnik Literacki 1970, z. 1, s , przedruk [w:] eadem, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, red. M. Kalinowska i E. Kiślak, Warszawa 2002)

2 DRAMAT I TEATR ROMANTYCZNY 9. Metamorfozy bohatera romantycznego dramatu Dziady wileńsko-kowieńskie Adama Mickiewicza (M. Witkowski, Na drodze ku Dziadom, [w:] idem, Świat teatralny młodego Mickiewicza, Warszawa 1971; W. Owczarski, Każdy w swoją stronę. II część Dziadów Adama Mickiewicza, [w zbiorze:] Dramat polski. Interpretacje, cz. 1: Od wieku XVI do Młodej Polski, wstęp: D. Ratajczakowa, red. J. Ciechowicz i Z. Majchrowski, Gdańsk 2010) Metamorfozy bohatera romantycznego dramatu Dziady drezdeńskie Adama Mickiewicza (W. Weintraub, Dziadów część III manifest profetyzmu, [w:] idem, Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1982) 12. Tragizm racji cząstkowych Nie-boska komedia Zygmunta Krasińskiego (M. Janion, Wstęp, [w:] Z. Krasiński, Nie-Boska komedia, BN I/ 46, Wrocław 1974; J. Fiećko, Trzy odsłony Pankracego. Nie-boska komedia Zygmunta Krasińskiego, [w zbiorze:] Dramat polski. Interpretacje, cz. 1: Od wieku XVI do Młodej Polski, wstęp: D. Ratajczakowa, red. J. Ciechowicz i Z. Majchrowski, Gdańsk 2010) Balladyna Juliusza Słowackiego wobec konwencji d r a m a t u romantycznego (*M. Inglot, Wstęp, do: J. Słowacki, Balladyna, BN I/51, Wrocław 1984; W. Weintraub, Balladyna czyli zabawa w Szekspira, Pamiętnik Literacki 1970, z. 4, przedruk [w:] idem, Od Reja do Boya, Warszawa 1977) Balladyna Juliusza Słowackiego wobec konwencji t e a t r u romantycznego (Z. Raszewski, Słowacki i Mickiewicz wobec teatru romantycznego, oraz O teatralnym kształcie Balladyny, Pamiętnik Teatralny 1959, z.1-2-3) ROMANTYCZNE PRZEKRACZANIE GRANIC Tajemnice genezyjskie natury i historii Genezis z Ducha oraz poezja mistyczna Juliusza Słowackiego (A. Kowalczykowa, Wstęp, do: J. Słowacki, Krąg pism mistycznych, Wrocław BN I/245, Kraków 1997; Juliusza Słowackiego rym błyskawicowy, red. S. Makowski, Warszawa 1980, tu wybrane szkice) 17. Sztuka i cywilizacja w rozprawach i nowelistyce Cypriana Norwida: O sztuce (Dla Polaków) i Ad leones! (E. Nowicka, K. Kuczyńska, Wstęp [do:] Dwa głosy o sztuce: Klaczko i Norwid, Poznań 2009; K. Trybuś, Ad leones! C. Norwida w kilku odsłonach, [w:] idem, Stary poeta. Szkice o Norwidzie, Poznań 2001) 18. Parabola, ironia i filozofia człowieka w liryce Cypriana Norwida (Vade-mecum) (J. Fert, Wstęp, do: C. Norwid, Vade-mecum, BN I 271, Wrocław 1990; W. Stróżewski, Filozofia człowieka w Vade-mecum Cypriana Norwida, Studia Norwidiana 17-18, ) Aleksander Fredro klasycysta, romantyk czy literacki samotnik? (Pan Jowialski) (W. Billip, Wstęp [do:] A. Fredro, Pan Jowialski, Wrocław 1968, BN I 36) 21. Powieść ludowa w literaturze polskiego romantyzmu (Ulana Józefa I. Kraszewskiego) (S. Burkot, Czy jest możliwe arcydzieło polskiej powieści romantycznej?, [w zbiorze:] Trzynaście arcydzieł romantycznych pod. red. E Kiślak i M. Gumkowskiego, Warszawa 1996)

3 Klasycyzm po 1795 r. i romantyzm kanon lektur Lektury obowiązkowe: 1. A. Feliński, Barbara Radziwiłłówna (oprac. D. Ratajczakowa) 2. A. Fredro, Zemsta (oprac. M. Inglot) 3. Z. Krasiński, Nie-Boska komedia (oprac. M. Janion) 4. J. I. Kraszewski, Ulana 5. A. Malczewski, Maria. Powieść ukraińska (oprac. R. Przybylski) 6. A. Mickiewicz, Wybór poezji (oprac. C. Zgorzelski) 7. A. Mickiewicz, Dziady kowieńsko-wileńskie (cz. I, II, IV) i Dziady drezdeńskie (cz. III 8. A. Mickiewicz, Pan Tadeusz (oprac. S. Pigoń) 9. C. Norwid, Vade-mecum (oprac. J. Fert) 10. J. Słowacki, Kordian (oprac. M. Inglot) 11. J. Słowacki, Beniowski (oprac. A. Kowalczykowa) Lektury do wyboru: 12. C. Godebski, Wiersz do legiów polskich (oprac. Z. Libera) J.U.Niemcewicz, Śpiewy historyczne (oprac. Z. Libera) 13. A. Mickiewicz, Grażyna Konrad Wallenrod (oprac. S. Chwin) 14. S. Goszczyński, Zamek kaniowski Król zamczyska (oprac. M. Inglot) 15. K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności (oprac. A. Witkowska) M. Mochnacki, O literaturze polskiej w wieku XIX (oprac. M. Strzyżewski) J.I. Kraszewski, O powieściopisarzach i powieści (wybór) 16. A. Fredro, Pan Jowialski (oprac. W. Billip) Dożywocie (oprac. M. Inglot) 17. A. Mickiewicz, Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego (oprac. Z. Stefanowska) Prelekcje paryskie (wybór) 18. J. Słowacki, Liryki Powieści poetyckie (Jan Bielecki, Żmija, Lambro, oprac. M. Ursel) 19. J. Słowacki, Balladyna (oprac. M. Inglot) Anhelli Król-Duch 20. J. Słowacki, Horsztyński Ksiądz Marek (oprac. M. Piwińska) Sen srebrny Salomei (oprac. A. Kowalczykowa) 21. Z. Krasiński, Wybór listów (oprac. Z. Sudolski) J. Słowacki, Listy do matki (wybór) 22. Z. Krasiński, Irydion Agaj-Han 23. C. Norwid, Pierścień wielkiej damy (oprac. S. Świontek) Quidam 24. C. Norwid, Trylogia włoska Czarne kwiaty i Białe kwiaty 25. J.B. Zaleski, Wybór poezji (oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek) W. Pol, Wybór poezji (oprac. M. Janion) 26. T. Lenartowicz, Wybór poezji (oprac. J. Nowakowski) W. Syrokomla, Wybór poezji (oprac. F. Bielak) K. Ujejski, Wybór poezji (oprac. K. Poklewska) 27. H. Rzewuski, Pamiątki Soplicy I. Chodźko, Pamiętniki kwestarza 28. N. Żmichowska, Poganka (oprac. T. Żeleński-Boy) J.B. Dziekoński, Sędziwój L. Sztyrmer, Powieści nieboszczyka Pantofla 29. J. Korzeniowski, Kollokacja (oprac. S. Kawyn) Opowiadania (oprac. S. Kawyn) Krewni (oprac. S. Kawyn) 30. J.I. Kraszewski, Poeta i świat Latarnia czarnoksięska (seria I) Obowiązuje lektura niektórych wstępów do tekstów wydanych przez BN (nazwiska autorów opracowań w nawiasie) Student może dokonać 3 przesunięć w obrębie pozycji (na przykład przeczytać Irydiona oraz Agaj-Hana, pomijając Pamiątki Soplicy i Pamiętniki kwestarza). Student ma prawo wprowadzić na listę lektur do 3 tekstów spoza kanonu (zamiast utworów z pozycji 12-30) po wcześniejszym uzgodnieniu zmian z prowadzącym zajęcia.

4 TEMATY REFERATÓW: 1. Symbolika światła i ciemności w Marii Antoniego Malczewskiego [A. Kowalczykowa, Pejzaż romantyczny, Kraków 1982; K. Korotkich, Dynamika światła i koloru w Marii Antoniego Malczewskiego, w zbiorze: Antoniemu Malczewskiemu w 170. rocznicę pierwszej edycji Marii. Materiały sesji naukowej Białystok 5-7 V 1995, pod. red. H. Krukowskiej, Białystok 1997; H. Krukowska, Ciemna strona istnienia, [w:] A. Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, wprow. H. Krukowska i J. Ławski, Białystok 2002] 2. Kreacja pacholęcia w Marii Antoniego Malczewskiego wobec romantycznego postrzegania dziecka i dzieciństwa [M. Piwińska, Dziecko. Fragment romantycznej biografii, Twórczość 1976, nr 8; A. Kubale, Dziecko romantyczne. Szkice o literaturze, Warszawa 1984; J. Brzozowski, O pacholęciu w Marii raz jeszcze, w zbiorze: Antoniemu Malczewskiemu w 170. rocznicę pierwszej edycji Marii. Materiały sesji naukowej Białystok 5-7 V 1995, pod. red. H. Krukowskiej, Białystok 1997] 3. Poszukiwanie tożsamości w Mickiewiczowskim wierszu [Śniła się zima ] [D. Danek, Sen (marzenie senne) w literaturze polskiej XIX wieku, Ruch Literacki 1986, M. Piasecka, Śniła się zima. Sen wiersz egzystencja, Pamiętnik Literacki 1987; A. Litwornia, Nad tekstem Mickiewicza Śniła się zima Pamiętnik Literacki 1998, z. 2] 4. Boleść przypomnienia nas samych trawi motyw pamięci w II i IV części Dziadów Adama Mickiewicza [R. Przybylski, Słowo i milczenie bohatera Polaków. Studium o Dziadach, Warszawa 1993; R. Fieguth, Rozpierzchłe gałązki. Cykliczne i skojarzeniowe formy kompozycyjne w twórczości Adama Mickiewicza, przeł. M. Zieliński, Warszawa 2002] 5. Śpiewy obrzędowe, gusła i inkantacje poetyka obrzędu w II części Dziadów Adama Mickiewicza [S. Pigoń, Formowanie Dziadów części drugiej. Rekonstrukcja genetyczna, Warszawa 1967; J. Skuczyński, Podstawy obrzędowe a przestrzeń teatralna w Dziadach, Pamiętnik Literacki 1988, z. 2; L. Kolankiewicz, Dziady. Teatr święta zmarłych, Warszawa 1999] 6. Dramat jest najsilniejszą realizacją poezji Mickiewicz jako teoretyk dramatu w Lekcji XVI [J. Ciechowicz, O różnych sposobach czytania Lekcji teatralnej Mickiewicza, Pamiętnik Literacki 1990, z. 2; Z. Raszewski, Słowacki i Mickiewicz wobec teatru romantycznego, Pamiętnik Teatralny 1959, z.1-2-3; W. Szturc, Adam Mickiewicz i koncepcja dramatu słowiańskiego w Lekcji XVI, [w:] idem, Teoria dramatu romantycznego w Europie XIX wieku, Kraków 1999] 7. Podwojony autoportret, czyli o dualizmie postaw w Godzinie myśli Juliusza Słowackiego [M. Piwińska, Złe wychowanie. Fragmenty romantycznej biografii, Warszawa 1981; E. Łubieniewska, Słowackiego portret artysty z czasów młodości, Pamiętnik Literacki 1988, z. 3; S. Treugutt, Godzina myśli w zbiorze: Juliusz Słowacki. W sto pięcdziesiąciolecie urodzin. Materiały i szkice, Warszawa 1959] 8. Ironia romantyczna w Balladynie Juliusza Słowackiego [W. Szturc, Ironia romantyczna. Pojęcie, granice, poetyka, Warszawa 1992; M. Żmigrodzka, Etos ironii romantycznej po polsku, [w:] eadem, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, red. M. Kalinowska i E. Kiślak, Warszawa 2002; W. Weintraub, Balladyna czyli zabawa w Szekspira, Pamiętnik Literacki 1970, z. 4, przedruk [w:] idem, Od Reja do Boya, Warszawa 1977] 9. Horsztyński Juliusza Słowackiego polski Hamlet? [J. Maciejewski, Funkcja hamletyzmu w Horsztyńskim Juliusza Słowackiego; w zbiorze: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu, Warszawa 1978; M. Janion, M. Żmigrodzka, Gorzkie arcydzieło, w zbiorze: Trzynaście arcydzieł romantycznych, pod. red. E Kiślak i M. Gumkowskiego, Warszawa 1996; K. Kurek, Polski Hamlet. Z historii idei i wyobraźni narodowej, Poznań 1999]. 10. Chór dwunastu harfiarzy czyli o muzyczności Lilli Wenedy Słowackiego [J. Kułtuniakowa, Kilka uwag o roli chóru w dramacie romantycznym, [w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu, Wrocław 1966; A. Seweryn, Najsubtelniejszy muzyk w poezji? Juliusz Słowacki a muzyka, Roczniki Humanistyczne 2006, z. 1; M. Sokalska, Juliusz Słowacki. Inspiracje operowe w dziełach dramatycznych, [w:] eadem, Opera a dramat romantyczny. Mickiewicz Krasiński Słowacki, Kraków 2009]

5 11. Jeśli twa piękność jest z Boga, / nie jest z otchłani kategoria piękna w Księciu Niezłomnym Calderona-Słowackiego [B. Baczyńska, Książę Niezłomny. Hiszpański pierwowzór i polski przekład, Wrocław 2002; J. Kleiner, Pod urokiem towianizmu i Księcia Niezłomnego, [[w:]] idem, Juliusz Słowacki. Dzieje twórczości, t. 4: Poeta mistyk, oprac. J. Starnawski, Kraków 1999 ; W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1982; 12. Refleksja nad religią, historią i kulturą w Listach poetyckich z Egiptu Juliusza Słowackiego [Cz. Zgorzelski, Listy poetyckie z Egiptu, [w:] idem, Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego, Warszawa 1981; R. Przybylski, Podróż Juliusza Słowackiego na Wschód, Kraków 1982; K. Poklewska, Romantyczny podróżnik, czyli rzeczywistość w poezję przemieniona. O wierszu Na szczycie piramid, [w:] Juliusz Słowacki poeta europejski, red. M. Cieśla-Korytowska, W. Szturc, A. Ziołowicz, Kraków 2000] 13. Obrazy Włoch w liryce Zygmunta Krasińskiego [Z. Sudolski, Krasiński. Opowieść biograficzna, Warszawa 1997; O. Płaszczewska, O ziemio włoska!... liryczna Italia Zygmunta Krasińskiego, [w:] Zygmunt Krasiński nowe spojrzenia, red. G. Halkiewicz-Sojak i B. Burdziej, Toruń 2001; J. Borowczyk, Podbiłem sobie wiekową pustynię. Krasińskiego fragmenty z pamięci, [w:] Zygmunt Krasiński: pytania o twórczość, red. B. Kuczera-Chachulska, M. Prussak i E. Szczeglacka, Warszawa 2005] 14. Krasiński wobec śmierci. Eros i thanatos w wierszu [Gdybym dziś, jutro lub dnia z tych jakiego ] [W. Gutowski, W kręgu romantycznej fenomenologii śmierci, [w:] Style zachowań romantycznych, Warszawa 1986; Z. Sudolski, Krasiński. Opowieść biograficzna, Warszawa 1997; M. Bieńczyk, Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci, Gdańsk 2001] 15. Symbol daje do myślenia o pozorach i prawdzie w Tajemnicy Lorda Singelworth Cypriana Norwida [M. Adamiec, Tajemnica Lorda Singelworth albo metafizyka balonu, Studia Norwidiana , nr 3-4; E. Dąbrowicz, Tajemnica Lorda Singelworth Cypriana Norwida: strategia publicznego mówienia, Studia Norwidiana , nr 3-4; D. Plucińska, Wymiaru tragizmu i ironii w trylogii włoskiej Norwida, [w:] Problemy tragedii i tragizmu. Studia i szkice, red. H. Krukowska, J. Ławski, Białystok 2005] 16. W czymże jesteśmy sobie współ-udzielni? Paraboliczne sensy Cywilizacji Cypriana Norwida [I. Sławińska, O prozie epickiej Norwida, [w:] eadem, Reżyserska ręka Norwida, Kraków 1971; M. Janion, Jak smutny żeglarz, wstęp do: C. Norwid, Cywilizacja. Legenda, Gdańsk 1973; Z. Trojanowiczowa, Cywilizacja Norwida. Propozycja nowej lektury, Roczniki Humanistyczne 1998, z.1, przedruk [w:] eadem, Romantyzm. Od poetyki do polityki. Interpretacje i materiały, red. A. Artwińska, J Borowczyk, P. Śniedziewski, Kraków 2010] 17. Koncepcja teatru w teatrze w Tyrteju-Za kulisami Cypriana Norwida [I. Sławińska, T. Makowiecki, Za kulisami Tyrteja, [[w:]] I. Sławińska, Reżyserska ręka Norwida, Kraków 1971; S. Sawicki, Tyrteusz Wielki Norwida, [w:] idem, Norwida walka z formą, Warszawa 1986; S. Świątek, Norwidowski teatr świata, Łódź 1983] 18. Między biegunami dobra i zła o scalaniu świata w Assuncie Cypriana Norwida [E. Kasperski, Świat wartości Norwida, Warszawa 1981; P. Siekierski, Assunta, w zbiorze: Cyprian Norwid intepratacje, red. S. Makowski, Warszawa 1986; Z. Szmydtowa, Platon w twórczości Norwida, w zbiorze: Poeci i poetyka, Warszawa 1964] 19. Trzy po trzy Aleksandra Fredry gawęda, pamiętnik czy powieść autobiograficzna? [J.M. Rymkiewicz, Aleksander Fredro jest w złym humorze, Warszawa 1977; D. Siwicka, Oko w oko z Trzy po trzy, Teksty Drugie 1993, nr 2; B. Dopart, Oryginalność gatunkowa Trzy po trzy Aleksandra Fredry, w zbiorze: Z ż ycia i twórczości Aleksandra Fredry. W dwusetną rocznicę urodzin poety, red. Z. Stojamowicz, G. Stojak, Przemyśl 1994] 20. Teatralna koncepcja świata w Panu Jowialskim Aleksandra Fredry [S. Pigoń, W pracowni Aleksandra Fredry, Warszawa 1956; M. Inglot, Świat komedii Fredrowskich, Wrocław 1986; M. Ursel, Teatralizacja działań postaci w komediach Fredry, Pamiętnik Literacki 1993, z. 1] 21. Wampiryzm sztuki w polskiej powieści parabolicznej Poganka Narcyzy Żmichowskiej [M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Między buntem a rezygnacją. O powieściach Narcyzy Żmichowskiej, Warszawa 1978; B. Zwolińska, Wampiryzm w literaturze romantycznej i postromantycznej, Gdańsk 2002; M. Janion, Wampir. Biografia symboliczna, Gdańsk 2008] 22. Idylliczna wizja Litwy w poetyckiej trylogii Anafielas Józefa Ignacego Kraszewskiego [A. Opacka, Litewska epopeja J. I. Kraszewskiego. Szkice o Anafielas, Katowice 1988; M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Kraszewskiego wizje przeszłości i przyszłości, Lublin 1997; M. Litwinowicz, Litewskie starożytności według Kraszewskiego, Pamiętnik Literacki 2003, z. 2]