prognoz demograficznych

Transkrypt

1 Niniejszą informację opracowano na podstawie prognozy ludności faktycznej do 2035 r. dla powiatów oraz miast na prawach powiatu opublikowanej przez Główny Urząd Statystyczny w lipcu 2011 r. Prognoza powiatowa jest spójna z obowiązującą od połowy 2008 r. prognozą dla województw na lata Wyniki dla województwa są zbieżne z sumą stanów ludności w poszczególnych powiatach w województwie, a niewielkie różnice wynikają z zaokrągleń. Podstawę obliczeń prognozy stanowiły stany ludności według płci, wieku i powiatów w dniu 31 grudnia 2007 r. w podziale administracyjnym obowiązującym w dniu 31 grudnia 2007 r. Prognoza nie uwzględnia zatem zmian terytorialnych wprowadzonych począwszy od 1 stycznia 2008 r. Dane prognozujące liczbę ludności faktycznie zamieszkałej w powiatach (liczonych bez miast na prawach powiatu), miastach na prawach powiatu oraz samym województwie, zaprezentowane w interwale pięcioletnim od 2015 r. do 2035 r., odniesiono do rzeczywistej liczby ludności faktycznie zamieszkałej w województwie kujawsko pomorskim według stanu w dniu 31 grudnia 2010 r. Śledzenie prognoz demograficznych pozwala na przewidywanie kształtowania się w przyszłości zjawisk i procesów demograficznych, ich kierunków, tempa rozwoju, jak również przemian w strukturze ludności m.in. według podstawowych cech demograficznych i społeczno ekonomicznych. Stąd w niniejszym opracowaniu przedstawiono prognozę ludności według funkcjonalnych grup wieku. Prognozowane zmiany liczby ludności wskazują, że w 2035 r. w porównaniu ze stanem z końca 2010 r. mieszkańców województwa kujawsko pomorskim będzie mniej o 7,2, tj. 1920,5 tys., przy czym ubytek będzie większy w miastach na prawach powiatu (spadek o 17,7) niż w samych powiatach (o 0,9). Według prognozy ludności, rozkład ludności w powiatach województwa kujawsko pomorskiego nie będzie równomierny. Głównymi przyczynami takiego stanu rzeczy będzie wzrost liczby ludności w powiecie m i m oraz ubytek ludności w pozostałych powiatach i miastach na prawach powiatu. W ciągu najbliższych 25 lat prognozowany ubytek ludności w województwie spowoduje przesunięcia niektórych jednostek administracyjnych do niższych pod względem potencjału demograficznego grup wielkościowych, tj.: powiatu chełmińskiego do grupy powiatów liczących poniżej 50,0 tys. mieszkańców, miasta Włocławek do grupy jednostek liczących od 50,0 tys. do 99,9 tys. mieszkańców, oraz miasta Torunia do grupy od,0 tys. do 199,9 tys. mieszkańców. W 2035 r. w powiatach okalających stolice regionu (Bydgoszcz i Toruń) wzrośnie liczba ludności w porównaniu z 2010 r. W powiecie m wzrost liczby ludności wyniesie 39,7 tys. osób, co spowoduje, że powiat ten znajdzie się (obok powiatu ego, ego i miasta Torunia) w grupie jednostek liczących od,0 tys. do 199,9 tys. mieszkańców. W powiecie m także nastąpi wzrost liczby ludności (o 48,8 tys. osób), jednakże nie zmieni to grupy przynależności jednostki.

2 LUDNOŚĆ W 2010 R. ORAZ PROGNOZA LUDNOŚCI NA LATA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM WEDŁUG POWIATÓW I MIAST NA PRAWACH POWIATU Stan w dniu 31 XII 2010 R R. 96,0 39,4 47,7 96,6 40,9 118,9 50,7 34,0 75,8 43, R R. 92,7 39,0 47,4 93,9 40,1 138,0 48,8 32,8 75,4 44,2 : 2013,6 tys. : 0,1 tys. 1313,5 tys. 40, R R. 97,8 38,8 47,7 98,8 41,0 104,6 51,5 34,7 75,8 96,6 356,2 45,3 43,8 85,5 205,3 66,1,1 163,8 55,3 116,9 46,9 41,6 : 2069,5 tys. 85,3 : 777,2 tys. 1292,4 tys. 66,1 68,9 1,5 55,7 112,1 46,0 40,4 : 2055,4 tys. 84,5 : 747,2 tys. 1308,2 tys. 108,2 340,6 44,5 86,9 197,9 94,7 39,4 47,7 95,4 40,7 129,2 49,9 33,5 75,9 116,8 328,5 44,0 42,1 87,4 192,7 65,7 68,0 157,4 55, ,2 45,3 39,3 : 2040,7 tys. 83,5 : 724,8 tys. 1315,9 tys. 103,9 37,9 82,0 64,9 66,6 153,3 54,9 124,0 315,3 43,3 87,3 187,0,0 38,2 46,6 91,7 39,2 146,0 47,4 31,8 74, ,5 300,2 42,2 39,3 86,3 1,0 63,6 64,7 147,9 53,9 98,9 42,8 36,2 : 1971,6 tys. 79,9 : 6,9 tys. 1300,7 tys. W tys. 86,7 37,2 45,5 89,3 38,1 153,4 45,7 30,6 72,9 136,4 284, ,8 37, ,9 172,5 61,8 62,3 141,7 52,6 93,3 41,2 34,3 : 1920,5 tys. 77,4 : 639,4 tys. 1281,1 tys. 49, 9 i mniej 50,0 99,9,0 199,9 200,0 i więcej 2

3 Analiza prognozy liczby ludności w województwie kujawsko pomorskim do 2035 r. według ekonomicznych grup wieku pozwala zauważyć ogólną tendencję do zmniejszania się liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym (0 17 lat) i produkcyjnym (kobiety lat, mężczyźni lata) oraz wzrostu liczby ludności w wieku poprodukcyjnym (kobiety lat i więcej, mężczyźni 65 lat i więcej). W analizowanej perspektywie czasu Wykres 1. PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI W WIEKU PRZEDPRODUKCYJNYM W LATACH (2010 = ) spadkowe tendencje liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym bardziej intensywnie będą zachodziły w miastach na prawach powiatu, gdzie dynamika ubytku ludności będzie wyższa niż w powiatach (spadek odpowiednio: o 28,6 i o 21,1). Przewiduje się, że spośród miast na prawach powiatu proces depopulacji ludności w wieku przedprodukcyjnym najsilniej dotknie miasto Włocławek, w którym prognozowany jest w 2035 r. ubytek ludności w tej grupie wiekowej o 35,3 w porównaniu z 2010 r. W analizowanym czasie najmniej odczuwalne PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI zmiany w tej grupie nastąpią natomiast W WIEKU PRZEDPRODUKCYJNYM WEDŁUG POWIATÓW I MIAST NA PRAWACH POWIATU DO 2035 R. (2010 = ) w mieście Grudziądzu, gdzie przewiduje się spadek liczby ludności w wieku 0 17 lat o 19,8. W powiatach zjawisko ubytku ludności, która nie osiągnęła jeszcze wieku produkcyjnego, będzie rozkładało się nierównomiernie. Przyrost ludności przewiduje się tylko w powiecie m (wzrost o 5,3 tys. osób) i w powiecie m (o 3,1 tys. więcej mieszkańców). Będzie to stanowiło odpowiednio więcej niż w 2010 r.: o 23,0 i o 14,3. : 76,5 jowski radzie- Największy ubytek ludności w wieku 0 17 lat, prawach powiatu: 71,4 78,9 bo o 37,1 w stosunku do 2010 r. spodziewany W jest w powiecie m.,0,0,0,0 Wykres 2. PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI W WIEKU Podobne tendencje zmian potencjału PRODUKCYJNYM W LATACH (2010 = ) demograficznego przewiduje się w przypadku ludności w wieku produkcyjnym. Szacuje się, że w województwie kujawsko pomorskim liczba ludności w wieku produkcyjnym w 2035 r. spadnie do 5,4 tys. mieszkańców, będzie zatem o 17,3 mniejsza niż w końcu 2010 r. Przewidywany spadek liczebności tej grupy ludności jest jeszcze większy dla miast na prawach powiatu niż w samych powiatach. Według prognoz, w 2035 r. łączna liczba 3

4 mieszkańców miast na prawach powiatu zmniejszy się o 144,0 tys. osób, tj. o 28,5 w porównaniu z 2010 r. W województwie kujawsko pomorskim w miastach na prawach powiatu w omawianym okresie ubytek ludności w największym stopniu dotknie miasto Włocławek (o 33,4 mniej niż w 2010 r.), a w najmniejszym miasto Grudziądz (o 22,9). Spośród powiatów największy spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym do 2035 r., bo o 28,2, prognozowany jest w powiecie m. Jedynie 2 powiaty i należeć będą do jednostek progresywnych, gdzie w omawianym okresie prognozuje się wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym, odpowiednio: 37,3 i o 32,7. W PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI W WIEKU PRODUKCYJNYM WEDŁUG POWIATÓW I MIAST NA PRAWACH POWIATU DO 2035 R. (2010 = ) : prawach powiatu:,0,0,0 82,7 71,5 89,4,0 Wykres 3. PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI W WIEKU POPRODUKCYJNYM W LATACH (2010 = ) miast na prawach powiatu nastąpi wzrost średnio o 30,5, z kolei w grupie powiatów przewiduje się przyrost ludności w wieku poprodukcyjnym przeciętnie o,5. W 2035 r. w grupie miast na prawach powiatu największy wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym w stosunku do 2010 r. prognozowany jest dla miasta Grudziądza, tj. o 49,9, zaś najmniejszy dla miasta Bydgoszczy (o 19,6). Według prognoz GUS najmniejszy przyrost ludności w omawianej grupie wiekowej nastąpi w powiecie m (o 45,5), natomiast populacja w powiatach m i m zwiększy sie aż po 135,6 w każdym z tych powiatów. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w prognozowanej perspektywie czasu w województwie kujawsko pomorskim zachodzić będą także dynamiczne zmiany w grupie ludności w wieku poprodukcyjnym. Szacuje się, że odsetek ludności w wieku + (kobiety)/65+ (mężczyźni) wzrośnie o 53,3, zatem liczebność tej grupy osób zwiększy się o 177,1 tys. osób. Prognozowany przyrost nastąpi we wszystkich analizowanych jednostkach administracyjnych, przy czym tempo wzrostu będzie niższe w miastach na prawach powiatu niż w powiatach. Wśród PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI W WIEKU POPRODUKCYJNYM WEDŁUG POWIATÓW I MIAST NA PRAWACH POWIATU DO 2035 R. (2010 = ) : 153,3 prawach powiatu: 130,5 1,5 W 150,0 1,0 1,0 1,0 4

5 Według prognoz GUS do 2035 r. w województwie kujawsko pomorskim nastąpią zmiany w poszczególnych funkcjonalnych grupach wiekowych. Szczególną uwagę zwrócono na edukacyjne grupy wieku, czyli: dzieci w wieku przedszkolnym (3 6 lat) i ludność objętą obowiązkiem nauki według obowiązującego w Polsce systemu kształcenia (7 12 lat szkolnictwo podstawowe, lat gimnazjalne, lat szkolnictwo ponadgimnazjalne oraz lata kształcenie w szkołach wyższych). Ponadto w kręgu zainteresowania statystyki znalazły się osoby w wieku od 25 do 29 lat, czyli wchodzące na rynek pracy po ukończeniu studiów. PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI WEDŁUG WYBRANYCH GRUP WIEKOWYCH WEDŁUG POWIATÓW I MIAST NA PRAWACH POWIATU DO 2035 R. (2010 = ) 3 6 LAT 7 12 LAT aleksandrowskdrowski aleksan- : 82,1 : 74,0 prawach powiatu: 68,3 prawach powiatu: 76,8 76,8 84, LAT LAT aleksandrowskdrowski aleksan- : 76,1 jowski radzie- :,4 prawach powiatu: 77,3 prawach powiatu: 72,8 81,8 77, LAT LAT :,7 prawach powiatu: 67,2 72,6 : 58,5 prawach powiatu: 50,3 63,4 W 50,0,0,0,0,0,0 5

6 W województwie kujawsko pomorskim w 2035 r. prognozowane zmiany liczby dzieci w wieku od 3 do 6 lat wskazują na spadek w stosunku do 2010 r. o 26,0 (z 82,2 tys. osób do,8 tys.). Skala ubytku ludności w tej grupie wiekowej będzie większa w miastach na prawach powiatu (o 31,7) niż w samych powiatach (o 23,2). Największy spadek wśród miast na prawach powiatu prognozuje się w mieście Włocławku o 35,5, a wśród powiatów w powiecie m o 38,8. Do 2035 r. wzrost potencjału demograficznego w tej grupie wiekowej w stosunku do 2010 r. będzie miał miejsce jedynie w powiecie m i m, odpowiednio: o 20,4 i o 10,6. W grupie ludności w wieku 7 12 lat do 2035 r. prognozowany jest w porównaniu z 2010 r. ubytek ludności o 17,9, czyli o 22,1 tys. osób. W tej grupie wiekowej depopulacja w większym stopniu będzie dotyczyła miast na prawach powiatu (spadek o 23,2) niż powiatów (spadek o 15,4). Prognozowana liczba ludności wskazuje, że największe ubytki, bo o ponad 30,0, będą miały miejsce w mieście Włocławku oraz w powiatach: m i m. W analizowanej perspektywie prognostycznej, podobnie jak w grupie dzieci w wieku 3 6 lat, wzrost liczby dzieci w wieku 7 12 lat przewidywany jest tylko dla powiatu ego (o 27,7) i ego (o 18,2). Spadek liczby ludności w województwie kujawsko pomorskim przewidywany jest także dla grupy osób, które w 2035 r. będą w wieku lat (o 19,6 ludności mniej, czyli spadek z 72,0 tys. osób do 57,8 tys.). Tempo tego procesu będzie większe w miastach na prawach powiatu (ubytek o 22,7) niż w powiatach (o 18,2). Depopulacja w tej grupie wiekowej w omawianym okresie w największym stopniu dotknie powiaty:,,,, golubsko dobrzyński, wąbrzeski oraz miasto Włocławek. W każdym z wymienionych powiatów liczba ludności zmniejszy się o ponad 30. Największą różnicą między prognozowaną liczbą ludności w 2035 r. a stanem z końca 2010 r. objęty będzie prawdopodobnie powiat, gdzie spadek może wynieść aż 34,6. Spośród analizowanych jednostek administracyjnych wzrost liczby ludności w wieku lat prognozowany jest tylko w powiatach: m (o 28,9) i m (o 22,0). W grupie wiekowej odpowiadającej wiekowi młodzieży realizującej obowiązek nauki w szkołach ponadgimnazjalnych (16 18 lat) przewidywany jest w województwie kujawsko pomorskim jeszcze większy spadek liczby ludności niż w grupie osób w wieku lat. Zmniejszenie liczby ludności według prognoz GUS wyniesie 19,7 tys. osób tj. 23,9. W 2035 r. w omawianej grupie wiekowej w miastach na prawach powiatu ubędzie 27,2 ludności, a w powiatach ubędzie 22,3. Największy spadek liczby ludności prognozowany jest w powiecie m (o 42,0). Podobnie, jak w przypadku wcześniej omawianych grup wiekowych, jedynie w powiatach m i m liczba ludności zwiększy się do 2035 r., odpowiednio: o 20,5 i o 17,7. Do 2035 r. w skali całego województwa także w grupie osób w wieku lata nastąpi spadek liczby ludności, tj. o 29,3 (z 187,4 tys. osób do 132,6 tys.). Proces ten będzie zachodził zarówno w miastach na prawach powiatu, jak i w powiatach, odpowiednio mniej: o 32,8 i 27,4. W omawianej grupie wiekowej wśród powiatów wzrost liczby ludności spodziewany jest wyłącznie w powiatach: m (o 20,6) i m (o 12,9). Według prognoz, do najbardziej wyludniających się powiatów ubytek osób w wieku lata o ponad 40,0 będą należały powiaty: (populacja o 45,8 mniejsza niż w 2010 r.), i. Wśród miast na prawach powiatu depopulacja w największym stopniu dotknie miasto Włocławek, gdzie w omawianym okresie prognozowane jest zmniejszenie liczby ludności w omawianej grupie wiekowej o 43,7. Najbardziej znaczące zmiany do 2035 r. przewidywane są dla osób w wieku lat. Prognozuje się, że skala ubytku osób, m.in. które po ukończeniu studiów aktywizują się zawodowo, będzie najwyższa spośród wszystkich omawianych grup wiekowych i wyniesie 41,5 w całym województwie, czyli 74,7 tys. osób. W największym stopniu na zmniejszenie liczby ludności będą narażone miasta na prawach powiatu (spadek o 49,7), i tak: we Włocławku spadek o 51,5, w Bydgoszczy o 51,0, w Toruniu o 49,7, a w Grudziądzu o 43,0. Spośród powiatów proces ten najintensywniej dotknie powiat, 6

7 gdzie prognozowana liczba ludności w analizowanej grupie wiekowej w 2035 r. może być o 51,7 niższa od stanu z grudnia 2010 r. Do pozostałych jednostek, w których spadek liczby ludności osiągnie także znaczący poziom należą powiaty:, chełmiński,, wąbrzeski, oraz. Niewielki wzrost ludności w wieku lat przewiduje się do 2035 r. jedynie w powiecie m o 5,7. Wykres 4. PROGNOZA ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI WEDŁUG WYBRANYCH GRUP WIEKOWYCH W LATACH (2010 = ) lat lat lat lat lat lat Opracowanie merytoryczne: Wiesława Duży, Marta Kobyłecka, Agata Kordowska, Marzena Kowalska, Magdalena Piotrowska pod kierunkiem dr Wiesławy Gierańczyk Kujawsko Pomorski Ośrodek Badań Regionalnych Agnieszka Krautforst Kłoszewska, Magdalena Miśko pod kierunkiem Małgorzaty Rybak Wydział Opracowań Statystycznych Redakcja techniczna, skład i grafika komputerowa: Dariusz Klamecki, Agnieszka Krautforst Kłoszewska, Rafał Lis, Magdalena Miśko pod kierunkiem Małgorzaty Rybak Wydział Opracowań Statystycznych Informatorium: e mail InformatoriumUSBDG@stat.gov.pl, tel