Jak efektywnie zarządzać energią, czyli Najtańsza energia to ta, której się nie zużywa. Optymalizacja kosztów dostaw energii.

Transkrypt

1 Jak efektywnie zarządzać energią, czyli Najtańsza energia to ta, której się nie zużywa. Optymalizacja kosztów dostaw energii. Piotr Pawelec Prezes Zarządu Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa sp. z o.o.

2 Zarządzanie energią Zarządzanie energią to ogół czynności służących kontroli, nadzorowi i działań inwestycyjnych, zarządczych, korygujących służących optymalizacji kosztów związanych z energią i jej nośnikami (tj. nośnikami energii elektrycznej, ciepła i gazem). Zarządzanie jest kluczowym elementem w prawidłowym gospodarowaniu strategicznym zasobem jakim jest energia elektryczna. Zarządzać można jednak na dwa sposoby: albo traktując każdy z elementów w oderwaniu od pozostałych, jako jedne z wielu czynności związanych z administrowaniem gminą, albo można podejść w sposób kompleksowy, łączący wszystkie elementy w jeden, spójnie zarządzany system, nastawionym na efektywność kosztową i optymalne zaspokojenie potrzeb mieszkańców Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

3 Zarządzanie energią obowiązek ustawowy Ustawa z dnia roku o samorządzie gminnym z późn. zm. art. 7 ust. 1: Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: (.) 3)wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, Ustawa z dnia roku prawo energetyczne w art. 18 ust. 1. Do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy: 1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy; 2) planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy; 3) finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy; 4) planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

4 Zarządzanie energią: po co? 1. Bezpieczeństwo energetyczne Dokładne rozpoznanie, czym dysponuje gmina Generacja rozproszona. Wykorzystanie lokalnych źródeł energii w gminie. Większa samowystarczalność energetyczna. Mniejsze straty przesyłowe. Zasilanie awaryjne w przypadku blackoutu.

5 Zarządzanie energią: po co? 2. Dobre zarządzanie i konkretne oszczędności Bardzo wysokie koszty energii cieplnej, elektrycznej oraz gazu. Rosnące zapotrzebowanie na energię. Potencjalne źródło dużych oszczędności. Efektywność energetyczna

6 40% 30% 20% 10% 0% 40% 35% 25% udział w potencjale oszczędności Oszczędność poprzez zarządzanie energią Oszczędność poprzez usprawnienia i optymalizację wykorzystania urządzeń i systemów Oszczędność poprzez inwestycje w modernizację i termomodernizacje obiektów

7 Źródło:

8 Światowy wyrost zapotrzebowania na energię

9 Zarządzanie energią: po co? 3. Kontekst społeczny Obciążenia budżetów gospodarstw domowych. Czyste środowisko naturalne Czysty transport Nowe miejsca pracy Aktywizacja społeczności lokalnej

10 Zarządzanie energią: po co? 4. Kontekst środowiskowy Obniżenie niskiej emisji. Poprawa warunków życia mieszkańców. Czystsze środowisko naturalne. Rozwój zrównoważony. Pozostawienie większych ilości energii pierwotnej dla przyszłych pokoleń.

11 Wzrost koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze Obserwuje się przyśpieszenie wzrostu koncentracji wszystkich gazów cieplarnianych w atmosferze w ostatnich dziesięcioleciach Przypisywane jest to intensyfikacji działalności człowieka Źródło: IV Raport IPCC

12 Zarządzanie energią: po co? 5. Promocja gminy Gmina przyjazna środowisku. Większe zainteresowanie inwestorów. Porozumienie burmistrzów (Covenant of Mayors) ciekawa perspektywa ( Opracowanie SEAP Sustatainable Energy Action Plan (Plan działania na rzecz zrównoważonego zużycia energii) określającego działania niezbędne do osiągnięcia przyjętego zobowiązania w zakresie redukcji emisji CO2.

13 Rola samorządu w zarządzaniu energią Kształtowanie lokalnej polityki energetycznej; poprzez stosowne dokumenty strategiczne, jakimi między innymi są Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz Lokalne plany działań dotyczące efektywności energetycznej Prowadzenie działalności gospodarczej związanej z zaopatrzeniem w energię elektryczną, ciepło i paliwo gazowe szczególnie w obszarze ciepła sieciowego, kiedy zadanie to realizuje spółka skarbu gminy; Odbiorca paliw i energii - w całym obszarze usług komunalnych Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

14 Niezbędne elementy świadomego zarządzania energią Zebranie danych dotyczących wykorzystania energii (elektrycznej, cieplnej, gazowej). Bardzo istotne znaczenie ma jakość zebranych danych. Od tego skąd i w jaki sposób zbierane są dane, jakie narzędzia pomiarowe są wykorzystywane zależy wiarygodność efektów tej pracy. Warto tu oprzeć się o sprawdzone przykłady, chociażby jak te przywołane niżej (Bielsko- Biała, Częstochowa). Analiza zgromadzonych dokumentów. Zebrane dane trzeba odpowiednio przetworzyć, by uzyskać wszystkie kluczowe informacje, posiąść wiedzę gdzie i jak tracona jest energia, w którym miejscu jest możliwe uzyskanie oszczędności lub zwiększenie efektywności Przyjęcie konkretnej polityki w zakresie zarządzania energią, która może zostać skonkretyzowana poprzez założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe czy też dobrowolnie przyjęte zobowiązania określone w planie działań na rzecz energii zrównoważonej środowiskowo (ang. Sustainable Energy Action Plan SEAP). Dzięki odpowiedniemu planowaniu będzie możliwe kształtowanie gospodarki energetycznej gminy w sposób uporządkowany. Można też zapewnić bezpieczne, niezawodne dostawy energii, a mieszkańcy zyskują swobodny dostęp do poszczególnych nośników energii. Łatwiej będzie też wybrać dostawców energii. Taka polityka to także ograniczenie negatywnego wpływu gospodarki energetycznej gminy na środowisko przyrodnicze i klimatyczne oraz podstawa do starania się o środki finansowe na realizacje zadań w zakresie rozwoju infrastruktury energetycznej. Jest to też tworzenie warunków umożliwiających powstawanie nowych miejsc pracy. Działania wykonawcze w zakresie zarządzania energią, jako realizacja przyjętej polityki. Dobrze przygotowany plan działań zawiera nie tylko dezyderaty co do stanu docelowego, ale również wskazuje działania, które mają do niego doprowadzić wraz z przydzieleniem odpowiednich zasobów ludzkich, technicznych czy finansowych ujęte w harmonogramie. Takie podejście umożliwia kontrolę nad realizacją założonego planu i ewentualne korekty działań. Monitoring i korekta realizowanych działań. Monitoring jest możliwy tylko wtedy gdy mamy odpowiednie wskaźniki realizacji zaplanowanych działań, gdy wiadomo kiedy mają one zostać zrealizowane i przy użyciu jakich zasobów Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

15 Zarządzanie energią ISO 50001:2011 ISO to standard umożliwiający ustanowienie systemu i procesów niezbędnych do osiągnięcia poprawy efektywności energetycznej. Sprawnie funkcjonujący system optymalnego zarządzania energią pozwala na znaczne obniżenie kosztów i redukcję emisji gazów cieplarnianych oraz gwarantuje zgodność z wymaganiami ustawowymi (Ustawa o Efektywności Energetycznej oraz Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych). System Zarządzania Energią ISO jest odzwierciedleniem najlepszych praktyk z zakresu zarządzania energią, opiera się na sprawdzonych w środowisku międzynarodowym standardach i inicjatywach Możliwe jest zintegrowanie SZE z dotychczas funkcjonującymi systemami zarządzania System został stworzony na tyle elastycznie, by odpowiadać uwarunkowaniom każdej organizacji - bez względu na jej rozmiar, branżę lub charakter prawny. Jest to doskonałe narzędzie do osiągnięcia ekonomicznych i organizacyjnych celów Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

16 Korzyści z wdrożenia i certyfikacji systemu zarządzania energią: Identyfikacja i monitorowanie aspektów energetycznych szczególnie związanych z istotnym zużyciem energii obszary, procesy, miejsca, urządzenia o wysokim zużyciu energii; przejrzystość zużycia i użytkowania energii obniżenie zużycia energii i jej kosztów zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych ciągłe doskonalenie wydajności energetycznej i realizacja celów energetycznych zabezpieczenie dostępności zasobów energii zmniejszenie ryzyka operacyjnego i finansowego wczesne wykrywanie i korekcja znaczących zmian poprzez ciągłe monitorowanie zwiększanie świadomości środowiskowej wśród kierownictwa i pracowników wypełnienie regulacji prawnych Utrzymanie zgodności zasad eksploatacji i utrzymania urządzeń z istniejącymi udokumentowanymi instrukcjami bądź procedurami bądź identyfikacja braku uregulowań w tym zakresie. Opomiarowanie bieżącego zużycia energii do zapotrzebowania na energię Narzędzie pozwalające poprawiać efektywność energetyczną Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

17 Podstawowe pojęcia istotne dla normy Energia : energia elektryczna, paliwa, para, ciepło, sprężone powietrze oraz tym podobne media (energia odnosi się do różnych form energii, w tym odnawialnej, którą można nabyć, przechowywać, uzdatniać, użytkować w urządzeniach lub w procesie, bądź odzyskiwać). Efektywność energetyczna: proporcja lub inna ilościowa relacja pomiędzy danymi wyjściowymi wykonania, usług, towarów czy energii, oraz energią pobieraną (Sprawność przetwarzania; energia wymagana/ energia wykorzystana, wydajność/ pobór, teoretyczna energia użytkowana do działania/ energia użyta do działania). System zarządzania energią SZE (EnMS): zestaw wzajemnie powiązanych i oddziałujących na siebie elementów, służących do ustanowienia polityki i celów energetycznych, oraz procesów i procesów, na potrzeby osiągnięcia tych celów Cel energetyczny: określony wynik lub osiągnięcie, spełniające politykę energetyczną organizacji, związany z poprawą wydajności energetycznej Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

18 Podstawowe pojęcia istotne dla normy cd. Wydajność energetyczna: mierzalne wyniki, powiązane z efektywnością energetyczną (3.8), użytkowaniem energii oraz zużyciem energii (W kontekście systemów zarządzania energią wyniki można mierzyć w stosunku do polityki energetycznej organizacji, jej celów, zadań oraz innych wymagań wydajności energetycznej). Wskaźnik wydajności energetycznej EnPI: ilościowa wartość lub miara wydajności energetycznej, zdefiniowanej przez organizację (Wskaźniki EnPI można wyrazić za pomocą prostego parametru, stosunku lub poprzez bardziej złożony model). Polityka energetyczna: oświadczenie organizacji odnośnie jej ogólnych intencji i kierunku, obranego przez organizację w zakresie swojej wydajności energetycznej, formalnie wyrażone przez najwyższe kierownictwo. Polityka energetyczna wytycza ramy działania oraz ustalania celów i zadań energetycznych. Przegląd energetyczny: ustalenie wydajności energetycznej organizacji na podstawie danych i innych informacji, prowadzące do zidentyfikowania możliwości w zakresie doskonalenia Użytkowanie energii: sposób lub rodzaj zastosowania energii (Przykład: wentylacja; oświetlenie; ogrzewanie; chłodzenie; transport; procesy; linie produkcyjne) Znaczące użytkowania energii: użytkowanie energii, skutkujące znaczącym zużyciem energii i/ lub stanowiące znaczący potencjał w zakresie poprawy wydajności energetycznej Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

19 Niezbędne elementy efektywnego zarządzania energią Czynniki energetyczne: parametry wpływające na wynik zużycia energii w procesach, np. temperatura, ciśnienie, prędkość przepływu, objętość, wielkość/ ilość produkcji, Związek pomiędzy zużyciem energii i powiązanymi czynnikami energetycznymi Ocena - bieżące vs. oczekiwane zużycie energii w przyjętych przedziałach czasu Dokumentowanie czynników i aspektów energetycznych, możliwości oszczędzania energii, znaczących odchyleń od oczekiwanego poziomu zużycia energii Monitorowanie niezgodności administracyjnych oraz mających wpływ na osiągany wynik zużycia energii Szkolenia na wszystkich poziomach, szczególnie dla personelu mającego znaczący wpływ na zużycie energii Plan pomiarów zużycia energii Efektywność energetyczna w działaniach operacyjnych Energetyczna linia bazowa/ Profil energetyczny/ Aspekty energetyczne w procesach projektowania oraz modyfikacjach wyrobów, usług, procesów, technologii Uwzględnienie zużycia energii w łańcuchach dostaw i zakupach produktów, surowców, usług Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

20 Zasady procedur ISO w zarządzaniu energią (Cykl Deminga) Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

21 Cykl zarządzania energią według procedur ISO :2011 Ciągłe doskonalenie Polityka energetyczna Planowanie Przegląd kierownictwa Wdrożenie i wykonanie Audit wewnętrzny Sprawdzenie i korekcja Monitorowanie i pomiary Działania korygujące i zapobiegawcze Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

22 Zarządzanie energią przykład: Przetarg na energię Wprowadzenie zasady TPA (skrót od angielskiego Third Party Access dostęp trzeciej strony) została wprowadzona przez przepisy unijne i w pełni weszła w Polsce w życie od lipca 2007 roku. Oznacza ona, że przedsiębiorstwa dystrybucyjne zobowiązane są do udostępnienia swojej infrastruktury dystrybucyjnej wszystkim przedsiębiorstwom obrotu energią (sprzedawcom energii), które mają odpowiednie koncesje. W konsekwencji wprowadzenia zakup energii elektrycznej związany jest z dwoma umowami: z operatorem systemu dystrybucyjnego oraz z przedsiębiorstwem obrotu energią Operator systemu dystrybucyjnego odpowiedzialne jest za ruch sieciowy w systemie dystrybucyjnym elektroenergetycznym. W praktyce zarządza ono infrastrukturą, do której przyłączeni są odbiorcy końcowi i dzięki któremu możliwe jest odbieranie energii elektrycznej. Właśnie z operatorem systemu dystrybucyjnego (zakładem energetycznym, przedsiębiorstwem dystrybucyjnym pod takimi nazwami funkcjonują też te przedsiębiorstwa) podpisywana jest umowa na dystrybucję energii, określająca grupy taryfowe, w jakich jest dostarczana energia. przedsiębiorstwo obrotu energią zajmuje się dostarczaniem energii elektrycznej do odbiorcy po określonych cenach podpisywana jest umowa na zakup energii, przy czym aby dostać adekwatną dla siebie ofertę należy określić zapotrzebowanie na szacunkową ilość energii (w MWh lub kwh) w poszczególnych grupach taryfowych, ustalonych wcześniej umową z zakładem energetycznym. W praktyce samorządy najczęściej mają podpisaną umowę kompleksową czyli umowę zarówno na dystrybucję energii jak i energię dwóch powiązanych ze sobą kapitało i własnościowo przedsiębiorstw (np. PGE Dystrybucja i PGE Obrót) Możliwość wpływu na cenę energii jest największa jeśli się zastosuje zasadę TPA Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

23 Zebranie danych wejściowych Sporządzenie audytu zużycia energii Opracowanie SIWZ i ogłoszenie przetargu Procedura przygotowania przetargu na zakup energii elektrycznej Wypowiedzenie umów kompleksowych, podpisanie nowej umowy na dystrybucję energii Rozstrzygnięcie przetargu, wybór najkorzystniejszej oferty, podpisanie umowy na zakup energii Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

24 Przetargi na energię grupowo czy indywidualnie Mniej i taniej Gmina Goleniów - obiekty Gminy i jej jednostek organizacyjnych - zużycie: MWh, cena 265,60 zł/mwh Gmina Goleniów - oświetlenie - zużycie: MWh 255,30 Jakie czynniki mają wpływ na uzyskaną cenę: 1. ilość energii 2. sposób odbioru energii 3. czas trwania umowy 4. ryzyka związane z utrzymaniem stałej ceny 5. termin ogłoszenia przetargu Więcej i drożej Gmina Poznań - grupowy zakup dla obiektów i oświetlenia - zużycie: MWh, cena 266,90 zł/mwh w tym - oświetlenie - zużycie: MWh - cena 258,00 MWh. Źródło: AM PREDA Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

25 Planowanie energetyczne jako element skutecznego zarządzania energią Planowanie energetyczne jest obowiązkiem ustawowym gmin (art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, art. 18 i 19 ustawy prawo energetyczne) Dokumentem obowiązkowym dla gmin są Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Zapewnia on: Kształtowanie gospodarki energetycznej gminy w sposób uporządkowany. Zapewnienie bezpiecznych, niezawodnych dostaw energii. Zapewnienie swobodnego dostępu użytkowników do poszczególnych nośników energii. Zapewnienie wyboru dostawców energii. Ograniczenie negatywnego wpływu gospodarki energetycznej gminy na środowisko przyrodnicze i klimatyczne. Podstawa do starania się o środki finansowe na realizacje zadań w zakresie rozwoju infrastruktury energetycznej. Tworzenie warunków umożliwiających powstawanie nowych miejsc pracy Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

26 Warunki skutecznego planowania energetycznego Diagnoza stanu istniejącego Określenie aktualnego zapotrzebowania na media energetyczne Opis gminy z uwzględnieniem uwarunkowań społecznych, ekonomicznych, środowiskowych itp. Charakterystyka istniejącej infrastruktury energetycznej Priorytety gminy Prognoza popytu na energię Odniesienie do dokumentów strategicznych gminnych, regionalnych, krajowych Analiza scenariuszy zakładów energetycznych Określenie potencjału rozwojowego oraz potencjału oszczędności Zdefiniowanie celów W zakresie zapewnienia niezawodnego i pełnego zaspokojenia potrzeb energetycznych odbiorców, W zakresie minimalizacji kosztów zaspokojenia potrzeb energetycznych odbiorców, W zakresie mniejszenia obciążenia środowiska przyrodniczego w tym rozwoju OZE, W zakresie efektywności energetycznej Przygotowanie programu wykonawczego Określenie priorytetów Wybór zadań do realizacji i wskazanie źródeł ich finansowania oraz harmonogramu Wskazanie jednostek odpowiedzialnych za realizację programu wykonawczego

27 Etapy przygotowania założeń do planu... Decyzja o opracowaniu dokumentu i procedurze jego relaizacji (własnymi siłami, eksperckie, model mieszany) wójt/burmistrz/prez ydent Wyb ór wyko nawc y (opcj onaln ie)) Zebranie danych (ankietyzacja, dokumenty zakładu energetycznego i gazowniczego, informacje o gminie) wykonawca/urząd Analiza dokumentów (m.in. Strategia rozwoju gminy, studium uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego, program ochrony środowiska, prograzm rozwoju lokalnego itp.) oraz zebranych danych Opracowanie założeń i przesłanie ich do opinii marszałka pod kątem zakresu współpracy z innymi gminami i zgodności z polityką energetyczną państwa Konsulta cje społeczn e (21 dni Przyjęcie założeń przez Radę Gminy

28 Efekty opracowania Założeń Ład energetyczny w interesie społeczności lokalnej i jej gospodarki. Zgodność w zakresie celów strategicznych rozwoju społeczno - gospodarczego gminy i planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych. Harmonijna współpraca ze wszystkimi podmiotami lokalnego rynku paliw i energii na rzecz zapewnienia zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Warunki umożliwiające zaistnienia konkurencyjnego lokalnego rynku energii. Obecność inwestorów zewnętrznych zainteresowanych rozwojem infrastruktury energetycznej zgodnie z potrzebami gminy.

29 Podsumowanie Zarządzanie energią jest ważnym instrumentem umożliwiającym: Osiągnięcie bezpieczeństwa energetycznego Zdobycie wymiernych korzyści finansowych dzięki oszczędnościom i wzrostowi efektywności energetycznej Uzyskanie wymiernych korzyści społecznych Polepszenie stanu środowiska naturalnego i warunków życia mieszkańców Wypromowanie gminy jako gospodarującej z rozwagą zasobami i dbającą o swoich mieszkańców Pozyskanie środków na realizację inwestycji Zarabiać można nie tylko przez zdobywanie nowych środków, ale również przez zmniejszenie potrzeby wydawania pieniędzy czyli poprzez oszczędności. Media energetyczne i sama energia stanowią potencjalne pole do dużych oszczędności, a więc i zarobków Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax

30 Dziękuję za uwagę Piotr Pawelec tel fax Instytut Dobrych Ekorozwiązań Alternatywa Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, Rzeszów, piotr.pawelec@ide-a.pl, tel , fax