TENDENCJE W HANDLU USŁUGAMI NA ŚWIECIE I W UE
|
|
- Dominik Zawadzki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA OECONOMICA 209, 2007 K atarzyna N owacka-bandosz' TENDENCJE W HANDLU USŁUGAMI NA ŚWIECIE I W UE Trwająca od połowy XX w. serwicyzacja współczesnych procesów gospodarczych sprawiła, że usługi stały się najważniejszym sektorem gospodarki większości krajów i najbardziej dynamicznie rozwijającym się składnikiem handlu światowego. Międzynarodowy handel usługami jest obecnie jednym z instrumentów globalizacji, która tworzy warunki do dalszej ekspansji powiązań w gospodarce światowej. Wyniki analiz zaprezentowane w niniejszej pracy ukazują tendencje w handlu usługami na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Unii Europejskiej. 1. Wzrost znaczenia usług w handlu międzynarodowym Po II wojnie światowej usługi stały się ważnym elementem gospodarek poszczególnych krajów oraz handlu międzynarodowego. Do zaistnienie tego zjawiska przyczyniło się wiele czynników, wśród których najważniejsze to1: wzrost zamożności społeczeństw, który powoduje zwiększone zainteresowanie potrzebami wyższego rzędu, a zatem i usługami, które je zaspokajają; wydłużenie średniej długości życia, co spowodowało wzrost liczby ludności w wieku emerytalnym i zapotrzebowanie na usługi związane z wypoczynkiem, rozrywką, podróżami itd.; wzrost ilości czasu wolnego, który można przyjemnie zagospodarować (np. usługami turystycznymi, kulturalnymi, rekreacyjnymi itd.); zainteresowanie inwestycjami w człowieka, które warunkują sprostanie konkurencji na rynku pracy; stąd zainteresowanie usługami, które dotychczas wykonywane były w obrębie gospodarstw krajowych i domowych (np. gastronomią, usługami edukacyjnymi świadczonymi przez zagranicę); * Mgr, asystent w Katedrze Handlu Zagranicznego i Międzynarodowych Stosunków Ekonomicznych na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego. ' Por. m. in. E. Kawecka-Wyrzykowska, Międzynarodowy handel usługami, [w:] Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze, Warszawa 1996, s ; K. Kłosiński, Usługi w obrocie międzynarodowym, Rynki Zagraniczne 1999, nr 117, s. 12; A. Payne, Marketing usług. PWE, Warszawa 1997, s. 15 i dalsze.
2 relatywnie szybka rozbudowa sektora publicznego, w związku z rozwojem pro cesów integracyjnych w świecie, której towarzyszy wzrost popytu na różnego rodzaju usługi rządowe, prawne, konsultacyjne świadczone przez specjalistów zagranicznych; wzrost produkcji towarów, który pociąga za sobą rozwój usług uzupełniających (transportowych, spedycyjnych, ubezpieczeniowych itd.); unowocześnienie sektora usług w miarę postępu technicznego, co umożliwiło wzrost wydajności pracy w tym sektorze i przyczyniło się do powstania nowych rodzajów usług oraz poprawy ich jakości, a także możliwości ich świadczenia na odległość (np. telewizja satelitarna, usługi międzybankowe, internetowe itd.); wzrost specjalizacji w usługach, która spowodowała powstanie nowych rodzajów usług (np. z usług transportowych wydzieliła się spedycja, a z ubezpieczeniowych szereg ich specyficznych rodzajów). Ponadto wąska specjalizacja poszczególnych gałęzi gospodarki doprowadziła do korzystania z usług specjalistów zagranicznych, ze względu na brak krajowych w danym momencie (np. w dziedzinie badania rynku, prowadzenia kampanii reklamowych, wprowadzania nowych produktów bankowych itd.); rozwój globalizacji, który zwiększył zapotrzebowanie na usługi związane z komunikowaniem, podróżami i przepływem informacji, jak również spowodował wzrost aspiracji społecznych (np. w zakresie edukacji, lepszych metod nauczania, aby móc lepiej konkurować w szybko zmieniającej się rzeczywistości). Dodatkowo E. Kawecka-Wyrzykowska wskazuje na korporacje transnarodowe, których działalność również mogła znacznie przyczynić się do wzrostu znaczenia usług w handlu światowym. Przy czym zjawisko to nie jest jednoznaczne. Z jednej strony korporacje faktycznie przyczyniły się do wzrostu eksportu usług, w następstwie rozwoju eksportu towarów oraz usług wyspecjalizowanych. Z drugiej strony, działalność firm transnarodowych doprowadziła do zastąpienia części eksportu usług ich wytwarzaniem w kraju odbiorcy (poprzez tworzenie tam filii i oddziałów)2. Warto również dodać, że ważnym czynnikiem dynamizującym obroty usługami (szczególnie w latach 70.) była ich mniejsza podatność na zmiany koniunkturalne w gospodarce światowej. Cecha ta wynika przede wszystkim z charakteru nakładów inwestycyjnych oraz typu zaopatrzenia w tym sektorze. Część usług jest immanentnie związana z międzynarodowym obrotem towarowym (np. transportowe) i te są niewątpliwie w większym stopniu narażone na wpływ wahań koniunkturalnych. Jednak szereg usług jest świadczonych zupełnie niezależnie od obrotu towarowego i wykazują one relatywnie wyższą dynamikę nawet w warunkach recesji gospodarczej3. Do wzrostu znaczenia usług w handlu międzynarodowym mogła się również przyczynić liberalizacja handlu usługami, zarówno o zasięgu ogólnoświatowym (głównie w ramach Światowej Organizacji Handlu, ang. World Trade Organization - WTO), jak i regionalnym (np. w ramach integracji krajów Europy Zachodniej). Pod auspicjami WTO powstała i funkcjonuje pierwsza wielostronna umowa międzynarodowa ustana- 2 Por. Międzynarodowe stosunki gospodarcze, red. A. Budnikowski, E. Kawecka-Wyrzykowska, PWE, Warszawa 2000, s Por. W. Januszkiewicz, Międzynarodowa wymiana usług, (w:) Międzynarodowe przepływy gospodarcze. Nowe tendencje i próby regulacji, red. L. Balcerowicz, PWN, Warszawa 1987, s
3 wiającą zasady swobodnego obrotu usługami. Jest to Uktad ogólny w sprawie handlu usługami (ang. General Agreement on Trade in Services - GATS), który wszedł w życie w styczniu 1995 roku. Stanowi on zespół zasad i reguł handlu usługami, mających na celu rozwój handlu w warunkach przejrzystości i liberalizacji4. Do zadań GATS należy również ułatwianie wzrostu udziału w handlu światowym krajów rozwijających się5. Z kolei podstawę prawną integracji rynku usług w Unii Europejskiej stanowią zapisy Traktatu Rzymskiego podpisanego już w 1957 r. Jednakże przepisy te były stosunkowo ogólne, co umożliwiało ich dość dowolną interpretację. Korzystając z tego, poszczególne kraje członkowskie przez dziesiątki lat utrzymywały szereg regulacji wewnętrznych, uniemożliwiających swobodny przepływ usług. Zmiany w tym zakresie przyniosła dopiero budowa jednolitego rynku wewnętrznego w drugiej połowie lat 80. (za symboliczna datę rozpoczęcia funkcjonowania wspólnego rynku UE uważa się początek 1993 roku). W efekcie Unia Europejska stała się najbardziej zintegrowanym obszarem gospodarczym, aczkolwiek na rynku usług pozostało jeszcze wiele barier. Dopiero niespełna dziesięć lat później podjęto kolejny ważny krok w kierunku realizacji liczących niemalże 50 lat założeń traktatowych. W roku 2004 rozpoczęto bowiem prace nad dyrektywą, która ma doprowadzić do całkowitej swobody przepływu usług w UE. Warto dodać, że dyrektywa, którą ostatecznie przyjęto i której przepisy państwa członkowskie mają obowiązek wdrożyć do 2010 r. jest stosunkowo mało liberalna (w porównaniu do swojej początkowej wersji). Pozostaje jednak pytanie, czy będzie to wystarczająca motywacja dla poszczególnych państw członkowskich do zniesienia istniejących od lat na rynku usług różnych form protekcjonizmu. Uwzględniając wszystkie wspomniane czynniki, usługi stały się najbardziej dynamicznie rozwijającym się składnikiem handlu światowego. W latach wartość międzynarodowego handlu usługami wzrosła ok. 7,5-krotnie, podczas gdy handel towarami zwiększył się ok. sześciokrotnie6. Przejawem wzrostu roli usług w obrotach międzynarodowych było także systematyczne zwiększanie się wskaźnika udziału usług we wpływach dewizowych z tytułu wywozu towarów i usług. W roku 1980 wynosił on 15% i w następnych latach wzrastał oscylując wokół 20%. W 2006 roku wskaźnik przekroczył 18%. Warto zauważyć, że najwyższe wartości wskaźnik udziału usług w handlu międzynarodowym przyjmował w Europie (a w tym w UE) oraz w Ameryce Północnej. W każdym z tych regionów ponad 1/5 całkowitych wpływów eksportowych generowały właśnie usługi (por. dane tab. 1). Międzynarodowy handel usługami odgrywa zatem relatywnie większą rolę w zamożniejszych częściach świata. 4 Współczesna ekonomika usług, red. S. Flejterski, A. Panasiuk, J. Perenc, G. Rosa, PWN, Warszawa 2005, s K. Kłosiński, A. Masłowski, Globalizacja sektora usług w Polsce, PWE, Warszawa 2005,
4 Rzeczywiste znaczenie usług w handlu już teraz inoże być o wiele większe, niż wskazują statystyki. Uważa się bowiem, że dane statystyczne nie odzwierciedlają w pełni rzeczywistej rangi sfery usług w handlu zagranicznym7. Tabela 1. Udział wpływów z eksportu usług w handlu ogółem w poszczególnych regionach świata w 2000 i 2006 r. (w %) Region Afryka 17,6 15,1 Ameryka Południowa i Środkowa 19,4 15,3 Ameryka Północna 21,3 21,5 Azja 14,4 14,7 Europa 21,6 21,8 w tym UE 25 21,0 21,6 Środkowy Wschód 11,1 8,9 Wspólnota Niepodległych Państw 10,6 10,8 Świat 18,8 18,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Statistics Database, WTO. 2. Struktura rodzajowa obrotów usługowych Dostępne dane statystyczne pozwalają na wydzielenie trzech głównych grup usług będących przedmiotem międzynarodowego handlu. Są to: usługi transportowe, turystyczne i pozostałe. Do grupy usług pozostałych zalicza się nowoczesne usługi, tj. usługi łącznościowe (telekomunikacyjne, pocztowe, kurierskie), usługi ubezpieczeniowe, usługi finansowe usługi informatyczne i informacyjne, prawa autorskie, patenty, opłaty licencyjne oraz inne np. usługi budowlane, usługi dla ludności, kulturalne, rekreacyjne. Największą dynamiką charakteryzuje się od wielu lat eksport pozostałych usług rynkowych. Stąd też wynika ich duży i ciągle rosnący udział w strukturze eksportu usług. Od początku lat 80. do 2006 r. odsetek usług pozostałych wzrósł z ok. 35% do prawie 50% (por. dane tab. 2). Szybki wzrost udziału tej grupy w handlu światowym jest przede wszystkim zasługą szybkiego tempa rozwoju usług nowoczesnych, związanych z transferem wiedzy technicznej, na które popyt w skali świata systematycznie rośnie. Na drugim miejscu w strukturze eksportu usług znalazły się podróże. W drugiej połowie lat 80. turystyka zaczęła przeważać w światowym handlu usługami nad transportem. Jednak udział usług turystycznych w globalnych wpływach z eksportu usług wykazuje lekką tendencję spadkową. Na początku obecnej dekady odsetek przypadający na podróże wynosił ok. 32%, a w 2006 r. były o prawie 5 punktów procentowych mniejszy. Wiąże się w dużej mierze z atakami terrorystycznymi. 7 Więcej na ten czyt. A. Kuźnar, Rozmiary i struktura międzynarodowego handlu usługami czystymi, Bank i Kredyt 2004, nr 11-12, s. 6-8 oraz M. O k u I u s, Usługi jako czynnik aktywizujący długofalowy rozwój gospodarki, Raporty IRiSS" 1998, nr 71, Warszawa, s. 44.
5 Tabela 2. Struktura rodzajowa światowego eksportu usług w latach (w %) Wyszczególnienie Struktura Usługi rynkowe ogółem: Transportowe 36,8 28,6 23,3 23,4 23,1 Podróże 28,4 33,9 32,1 28,0 27,2 Pozostałe 34,8 37,5 44,6 48,6 49,7 Ź r ó d ł o: Jak w tab. 1. Najmniejszy udział w strukturze rodzajowej wykazywały usługi transportowe. Ta grupa straciła najwięcej na znaczeniu, gdyż w początkach lat 89. jej udział w światowym eksporcie usług rynkowych wynosił ok. 37% (w połowie lat 70. aż ponad 40%), a w końcu analizowanego okresu, czyli w roku 2006 tylko ok. 23%. O wielkości obrotów tymi rodzajami usług decyduje przede wszystkim tempo rozwoju handlu towarowego oraz ruchu ludności w skali świata. Zwolnienie dynamiki ich obrotów, notowane w latach dziewięćdziesiątych oraz w początkach obecnej dekady, skutkowało więc pogorszeniem pozycji zajmowanej przez usługi transportowe w strukturze międzynarodowego handlu niewidzialnego. Tendencje w światowym imporcie usług rynkowych są podobne do już ukazanych. Analizując strukturę rodzajową międzynarodowych obrotów usługowych, należy zwrócić uwagę na jej zróżnicowanie w poszczególnych regionach świata. W Azji, Ameryce Północnej i w Europie (w tym w UE) struktura eksportu jest analogiczna jak w skali świata, tj. w ogólnej wymianie usług rynkowych największy odsetek odnotowały usługi pozostałe. Wysoki udział usług pozostałych w strukturze eksportu pozostaje zatem w wyraźnym związku ze stopniem rozwoju gospodarczego krajów położonych w tych regionach. Drugim co do wielkości udziałem charakteryzowały się usługi podróżnicze a najmniejszy procent przypadł na usługi transportowe (w Azji odwrotnie - por. dane tab. 3). Tabela 3. Udział usług w ogólnej wymianie usług rynkowych w poszczególnych regionach świata w 2006 r. (w %) Region Usługi podróżnicze Usługi pozostałe Usługi transportowe eksport import eksport import eksport import Afryka 50,0 17,8 25,3 40,7 24,5 41,5 Azja 24,4 23,4 48,6 42,3 27,0 34,3 Europa 25,5 27,8 52, ,2 23,8 w tym UE 25 24,6 27,4 53,2 49,3 22,2 23,3 Ameryka Północna 29,1 26,5 52,9 45,4 18,0 28,1 Ameryka Południowa i Środkowa Źródło: Jak w tab ,6 23,7 31,2 39,8 23,2 36,5
6 Z kolei analizując dane dotyczące struktury importu usług stwierdzić można przewagę usług pozostałych niemalże we wszystkich regionach z wyjątkiem Afryki), co wiążę się z globalną tendencją wzrostu światowego popyt na usługi pozostałe. 3. Struktura geograficzna handlu usługami Prawidłowością na międzynarodowym rynku usług jest dominująca rola krajów wysoko rozwiniętych, pochodzących z Europy, Ameryki Północnej i Azji (por. dane tab. 4). Wynika to stąd, że położone tam kraje mają przewagi komparatywne w branżach wytwarzających usługi, które mogą być świadczone transgranicznie (np. usługi bankowe i inne finansowe oraz informatyczne) i dzięki temu korzystają z szybkiego postępu technologicznego. Tabela 4. Struktura geograficzna światowego eksportu usług w latach (w %) Region Eksport Import Afryka 2,1 2,4 2,5 3,0 Ameryka Południowa i Środkowa 3,2 2,8 3,7 3.1 Ameryka Północna 22,2 17,0 18,2 15,3 Azja 20,7 22,6 25,0 25,4 Europa 48,5 51,0 45,7 46,7 - w tym UE 15 41,0 43,4 40,8 41,0 UE 25-46,0-43,2 Środkowy Wschód 2,2 2,3 3,3 3,7 Wspólnota Niepodległych Państw 1.2 1,9 1,6 2,8 Świat 100,0 100,0 100,0 100,0 Ź r ó d ł o: Jak w tab. 1. Blisko połowę globalnych obrotów usługowych generują same kraje Unii Europejskiej. Państwa te zwiększyły swój udział w globalnych obrotach usługowych na przestrzeni ostatnich 11 lat o 3,3 pkt procentowe w eksporcie i 1,5 pkt proc w imporcie. Efekt ten w pewnym stopniu spowodowany został zwiększeniem liczby krajów członkowskich tego ugrupowania. W tym miejscu warto również zauważyć, że blisko 60% obrotów UE realizowanych jest tylko między krajami członkowskimi (poprzez tzw. handel wewnątrzregionalny)8. Ważną cechą charakterystyczną międzynarodowych obrotów usługowych jest bardzo wysoka koncentracja geograficzna handlu. Na przestrzeni ostatnich 30. lat lista krajów największych eksporterów i importerów usług nie ulegała większym zmianom.
7 Sa to w zasadzie te same wysoko rozwinięte kraje, spośród których aż 6 państw należy do UE, tj.: Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania i Holandia, a pozostałe to: USA i Japonia. W 2006 r. na wspomnianą ósemkę państw przypadała ponad połowa światowego eksportu usług. (por. dane tab. 5). Kraj Tabela 5. Główni eksporterzy i importerzy usług w 2006 r. pozycja Eksporterzy udział w eksp. świat.(%) pozycja Importerzy udział w imp. świat.(%) Stany Zjednoczone 1 14, Wielka Brytania 2 7,8 3 6,6 Niemcy 3 6,2 2 8,6 Francja 4 4,8 5 4,5 Japonia 5 4,5 4 5,(5 Hiszpania 7 3,8 10 2,8 Włochy 6 3,9 6 3,9 Holandia 8 3,2 8 3 Chiny 9 3,1 7 3,5 Hongkong-Chiny 10 2,6 - - Ź r ó d ł o: Jak w tab. 1. Dane statystyczne wskazują także na kolejne charakterystyczne zjawisko na analizowanym rynku, a mianowicie główni eksporterzy należą jednocześnie do światowej czołówki importerów usług. Co więcej, te same kraje (czyli w głównej mierze państwa członkowskie UE) zajmują również ważne miejsce na międzynarodowym rynku towarowym. Warto dodać, że przez wiele lat na liście największych importerów pierwsze miejsce zajmowały Niemcy, jednakże pod koniec lat 90. ustąpiły miejsca Stanom Zjednoczonym, które w ten sposób kontrolują cały obrót usługowy w skali świata. 4. Bilans wymiany usług Obroty usługami w skali świata zamykają się dodatnim saldem. W głównej mierze wynika to z dodatnich sald Ameryki Północnej oraz Europy (w tym również dla UE), a zatem najbogatszych regionów świata. Kraje te osiągnęły wysoki poziom specjalizacji w handlu usługami. Pozwala im to równoważyć nie tylko ujemne salda w ich bilansach handlowych, ale również na rachunkach obrotów bieżących.
8 Rys. 1. Bilans usług dla poszczególnych grup krajów i regionów geograficznych (w min USD) Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Statistics Database, WTO. 5. Wnioski Międzynarodowa wymiana usług jest uważana na dziedzinę młodszą niż handel towarowy. Nabrała na znaczeniu po II wojnie światowej i od tego czasu nieustannie się rozwija. Wzrost znaczenia usług stał się prawidłowością ekonomiczną i wymogiem rozwoju we współczesnym świecie. Największą dynamiką charakteryzują się od wielu lat obroty tzw. usługami pozostałymi. Szybki wzrost udziału tej grupy usług w handlu światowym jest przede wszystkim zasługą szybkiego tempa rozwoju usług nowoczesnych, związanych z transferem wiedzy technicznej, na które popyt w skali świata systematycznie rośnie. Wysoki udział usług pozostałych w strukturze eksportu poszczególnych krajów pozostaje w wyraźnym związku ze stopniem ich rozwoju gospodarczego. W efekcie głównymi uczestnikami międzynarodowej wymiany usług są kraje wysoko rozwinięte, wśród których prym wiedzie Unia Europejska. Przy czym blisko 60% obrotów Wspólnoty realizowanych jest tylko między krajami członkowskimi (tzw. handel wewnątrzregionalny). Z kolei poszczególne kraje członkowskie zaliczają się do liderów handlu usługami w skali globalnej. Państwa te osiągnęły zatem wysoki poziom specjalizacji w handlu usługami, co pozwala im równoważyć ujemne salda w bilansach handlowych. Katarzyna Nowacka-Bandosz T E N D E N C IE S IN T R A D E IN S E R V IC E S IN W O R L D A N D!N T IIE E U R O P E A N U N IO N Presently services are most important sector of economy in most countries. Economies can not develop without modern services e.g. telecommunication insurance, informatics, financial services. In foreign trade those services are called other. They hale been growing very Fast along with development of technology. Development countries tale the biggest advantage о fit and dominate in word trade in services. This is especially true for European Union. Members of his organization take leading positions in Word trade in services. These countries hale reached the highest level of specialization in trade in services.
Sektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej
KONFERENCJA NAUKOWA UNIA EUROPEJSKA INTEGRACJA KONKURENCYJNOŚĆ - ROZWÓJ Sektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej mgr Anna Surma Syta 28 maj 2007 Plan prezentacji 1. Podsumowanie 2. Integracja
ZMIANY STRUKTURY ŚWIATOWEGO HANDLU USŁUGAMI W LATACH 1980 2006
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 13 Katarzyna Nowacka-Bandosz ZMIANY STRUKTURY ŚWIATOWEGO HANDLU USŁUGAMI W LATACH 1980 2006 Dynamiczny rozwój handlu usługami stał się jedną
Tendencje w rozwoju sektora usług w Polsce w latach 2000 2006
Jan Hybel Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej SGGW Tendencje w rozwoju sektora usług w Polsce w latach 20002006 Wstęp Jedną z najważniejszych zmian obserwowanych w strukturze współczesnej gospodarki
Handel z Polską 2015-06-30 17:07:08
Handel z Polską 2015-06-30 17:07:08 2 Od lat Królestwo Belgii jest ważnym partnerem handlowym Polski. W polskich dostawach do tego kraju dominują maszyny i urządzenia, sprzęt elektryczny oraz pojazdy -
Handel zagraniczny Finlandii w 2015 r. oraz aktywność inwestycyjna
Według wstępnych danych fińskiego Urzędu Celnego w roku 215 wartość fińskiego eksportu wyniosła 53,8 mld EUR, co oznacza spadek o 4 % w stosunku do roku 214. Wartość importu zmniejszyła się o 6 % i osiągnęła
TENDENCJE W ŚWIATOWYM HANDLU USŁUGAMI POZOSTAŁYMI W LATACH 1980 2009
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 18 Katarzyna Nowacka-Bandosz TENDENCJE W ŚWIATOWYM HANDLU USŁUGAMI POZOSTAŁYMI W LATACH 1980 2009 Jednym z ważniejszych zjawisk charakteryzujących
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,
Handel zagraniczny w Polsce i Małopolsce w 2017 roku
Handel zagraniczny w Polsce i Małopolsce w 2017 roku Wymiana handlowa niezmiennie pozostaje kluczowym elementem polskiej gospodarki. Rok 2017 jest pierwszym w historii współczesnej Polski (po 1989 roku)
Międzynarodowy handel usługami w 2014 roku.
Międzynarodowy handel usługami w 2014 roku. Spis treści Wstęp 3 1. Przychody z tytułu usług 5 1.1. Usługi transportowe 7 1.2. Usługi uszlachetniania oraz napraw 8 1.3. Podróże zagraniczne 8 1.4. Pozostałe
Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w I kwartale 2014 r.
Biuro Analiz i Programowania Warszawa, 15 maja 2014 r. Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w I kwartale 2014 r. Od akcesji Polski do UE obroty towarami rolno-spożywczymi sukcesywnie rosną. Trend
Otwarty Świat. Atrakcyjność Inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2008
Otwarty Świat Atrakcyjność Inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2008 Dane dotyczące raportu 834 menedżerów z 43 krajów Badane firmy pochodziły z 5 głównych sektorów: 2 37% przemysł, sektor motoryzacyjny
PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 2 (XVII) Wydawnictwo SGGW Warszawa 27 Stanisław Stańko 1 Katedra Ekonomiki Rolnictwa i Międzynarodowych
PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 11 (XXVI) Zeszyt 4 Wydawnictwo SGGW Warszawa 2011 Małgorzata Bułkowska 1 Zakład Ekonomiki Przemysłu
Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie.
Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Potrzeby rozwojowe światowego przemysłu powodują, że globalny popyt na roboty przemysłowe odznacza się tendencją wzrostową. W związku z tym, dynamiczny
Wpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro
Wpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro PREZENTACJA WYNIKÓW Wojciech Mroczek Znaczenie strefy euro w światowym handlu 1996-1998 2004-2006 Czy wprowadzenie
WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA
WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA Aktywność Polski na rynku międzynarodowym realizowana jest w trzech głównych obszarach: 1. Udziału w tworzeniu wspólnej polityki handlowej Unii Europejskiej uwzględniającej interesy
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Opracowania sygnalne PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W LATACH 1995-2004
Opracowania sygnalne PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W LATACH 1995-2004 Urząd Statystyczny w Katowicach, ul. Owocowa 3, 40-158 Katowice www.stat.gov.pl/urzedy/katow e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl
Mikro i makroekonomia integracji europejskiej Spotkanie 2
Mikro i makroekonomia integracji europejskiej Spotkanie 2 Katarzyna Śledziewska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Unia celna efekty handlowe Unia celna. Analiza na modelu
KIERUNKI 2014 SEKTOR AUTO-MOTO
KIERUNKI 2014 SEKTOR AUTO-MOTO Rola i wpływ auto-moto na gospodarkę Wraz z efektem mnożnikowym auto-moto tworzy 7,8% wartości dodanej (104 mld PLN w 2012 r.); wpływ bezpośredni części produkcyjnej jest
dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska Warszawa Rynek serów i twarogów w Polsce i UE
dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska 20 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Rynek serów i twarogów w Polsce i UE Produkcja serów w Polsce [1.] tys. ton 800 600 400 200 0 2000 2004 2008
156 Eksport w polskiej gospodarce
156 Eksport w polskiej gospodarce Eksport w polskiej gospodarce struktura oraz główne trendy Eksport jest coraz ważniejszym czynnikiem wzrostu gospodarczego w Polsce. W 217 r. eksport stanowił 54,3% wartości
Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek
Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek AGENDA 1. Definicje 2. Okres przed-tradycyjny 3. Rewolucja Przemysłowa 4. Współczesna gospodarka Światowa Definicje gospodarka światowa, ekon. historycznie ukształtowany
Ewolucja polsko-niemieckiej wymiany handlowej na przełomie XX i XXI wieku
Ewolucja polsko-niemieckiej wymiany handlowej na przełomie XX i XXI wieku Nr 146 / 2013 22 11 13 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta Wojciechowskiego Instytut Naukowo-Badawczy, Poznań Autor: Piotr Misztal Handel
Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33
Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie
Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego
Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego Dr Bogdan Buczkowski Katedra Wymiany Międzynarodowej Konferencja organizowana w ramach projektu Utworzenie nowych interdyscyplinarnych programów kształcenia
Zmiany międzynarodowych przepływów towarów i usług polskiego sektora rolno-żywnościowego
Zmiany międzynarodowych przepływów towarów i usług polskiego sektora rolno-żywnościowego Cezary Klimkowski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Wprowadzenie
Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się
Francuski sektor łodzi rekreacyjnych 2015-09-07 14:17:04
Francuski sektor łodzi rekreacyjnych 2015-09-07 14:17:04 2 Branża łodzi rekreacyjnych stanowi mocną stronę francuskiego handlu zagranicznego. Od roku 2011 sektor ten osiąga regularne nadwyżki, zwłaszcza
Polski handel zagraniczny szkółkarskim materiałem ozdobnym po akcesji z UE
Polski handel zagraniczny szkółkarskim materiałem ozdobnym po akcesji z UE Lilianna Jabłońska Dominika Kowalczyk Dawid Olewnicki Warsaw University of Life Sciences SGGW Wzrost znaczenia roślin ozdobnych
Procesy globalizacyjne
Procesy globalizacyjne Cele lekcji pojęcie globalizacja ; płaszczyzny globalizacji; przykłady procesów globalizacji; wpływ globalizacji na rozwój społeczno-gospodarczy regionów; skutki globalizacji dla
Rola sektora MSP w handlu zagranicznym Polski w latach 1994 2004
Mariusz Chądrzyński Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej SGGW Rola sektora w handlu zagranicznym Polski w latach 1994 2004 Wstęp Handel zagraniczny należy do najstarszych form współpracy gospodarczej
Spis treści. Wstęp 11
Spis treści Wstęp 11 Rozdział 1 Tendencje w rozwoju społeczeństwa niemieckiego 14 1.1. Podstawowe dane liczbowe i cechy społeczeństwa Niemiec 14 1.2. Sytuacja ekonomiczna niemieckich gospodarstw domowych
SPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 13
SPIS TREŚCI Wprowadzenie............................................... 13 ROZDZIAŁ I Wzrost roli usług w gospodarce Unii Europejskiej................ 13 1. Teoretyczne podstawy rozwoju usług.........................
ROZWÓJ SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA W GLOBALNEJ GOSPODARCE
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 17 Anna Bielawa Józef Frąś Historia systemów zarządzania sięga końca lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, gdy zaczęły powstawać w USA pierwsze
Akademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Globalizacja gospodarki Myśl globalnie działaj lokalnie dr Katarzyna Czech Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 7 kwietnia 2014 roku Co to jest gospodarka światowa? zbiorowość
Szykuje się mocny wzrost sprzedaży detalicznej w polskich sklepach w 2018 r. [ANALIZA]
Szykuje się mocny wzrost sprzedaży detalicznej w polskich sklepach w 2018 r. [ANALIZA] data aktualizacji: 2018.05.25 GfK prognozuje, iż w 2018 r. w 28 krajach członkowskich Unii Europejskiej nominalny
Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego i dekompozycja jego zmian w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej
Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego i dekompozycja jego zmian w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej dr Iwona Szczepaniak, dr Łukasz Ambroziak Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Józefów,
Charakterystyka przyjazdów cudzoziemców do Polski w 2014 roku
Charakterystyka przyjazdów cudzoziemców do Polski w 2014 roku W 2014 r. badania statystyczne w zakresie zagranicznej turystyki przyjazdowej i wyjazdowej oraz krajowej prowadzone są przez Urząd Statystyczny
RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Rzecznik Prasowy Prezesa GUS seminarium naukowe pod patronatem naukowym prof. dr hab. Józefa Oleńskiego Prezesa GUS RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY prof. nadzw. dr
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań poświęconych ocenie wymiany handlowej
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY RYNEK WEWNĘTRZNY W 2007 R.
Materiał na konferencję prasową w dniu 26 sierpnia 2008 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Handlu i Usług Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS RYNEK WEWNĘTRZNY W 2007 R. Na stronie internetowej
HANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY EKONOMIA POLITYCZNA. AUTOR: Sebastian Radzimowski. POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej
HANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY AUTOR: Sebastian POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej EKONOMIA POLITYCZNA WPROWADZENIE 1/1 I. HANDEL MIĘDZYNARODOWY CELE PREZENTACJI TERMIN Handel
Inwestycje zagraniczne w Małopolsce 2009-2010
Inwestycje zagraniczne w Małopolsce 2009-2010 Inwestycje zagraniczne w Małopolsce 2009-2010 Plan prezentacji 1. Metody badań 2. Dynamika napływu inwestycji 3. Typy inwestycji 4. Struktura branżowa inwestycji
Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska
Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.
Wymiana handlowa Grecji 2010-08-13 15:05:13
Wymiana handlowa Grecji 2010-08-13 15:05:13 2 Opracowanie nt. wymiany handlowej Grecji - wg danych Narodowego Urzędu Statystycznego Grecji za lata 2008-2009. WYMIANA HANDLOWA GRECJI [1] Od szeregu lat
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df nstytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia sześćdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (V kwartał 2009 r.) oraz prognozy na lata 2010 2011 KWARTALNE
Uniwersytet Szczeciński
studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania nr 37, t. 1 Katarzyna Nowacka-Bandosz* Uniwersytet Szczeciński Szerokie ujęcie usług w wymianie międzynarodowej STRESZCZENIE W artykule przedstawiono
Podmioty gospodarcze według rodzajów i miejsc prowadzenia działalności w 2013 roku
Warszawa, 2014.12.12 Podmioty gospodarcze według rodzajów i miejsc prowadzenia działalności w 2013 roku Liczba jednostek, biorących udział w rocznym badaniu przedsiębiorstw o liczbie pracujących 10 i więcej
Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia
Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia dr.inż. Wojciech Winogrodzki Prezes Zarządu Członek Konfederacji Lewiatan Przygotowując moje wystąpienie wykorzystałem:
Stan i struktura bezrobocia na koniec I kwartału 2016roku
Stan i struktura bezrobocia na koniec I kwartału 2016roku Liczba bezrobotnych stan na koniec marca w latach 2013-2016 2013 2014 2015 2016 9495 9356 7795 6828 kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety
Akademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Globalizacja gospodarki Dr Katarzyna Czech Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 18 kwietnia 2011 r. Gospodarka światowa zbiorowość różnych podmiotów Państwa Przedsiębiorstwa
Trendy i perspektywy ekspansji zagranicznej polskich firm
Trendy i perspektywy ekspansji zagranicznej polskich firm KUKE S.A. Polski ubezpieczyciel należności z przeważającym udziałem Skarbu Państwa 63,31% 36,69% Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych Spółka
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia dziewięćdziesiąty pierwszy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2016 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017
Klub Laureatów Dolnośląskiego Certyfikatu Gospodarczego 25 kwietnia 2016 roku
25 kwietnia 2016 roku Bieżąca sytuacja gospodarcza Grzegorz Warzocha - AVANTA Auditors & Advisors www.avanta-audit.pl Międzynarodowa sytuacja gospodarcza 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% Globalne tendencje gospodarcze
Wspólne polityki sem. I wykład 1 Zagadnienia wstępne. Prowadzący: Dr K. Śledziewska
Wspólne polityki sem. I wykład 1 Zagadnienia wstępne Prowadzący: Dr K. Śledziewska Plan zajęć Rozwój procesów integracyjnych po II Wojnie Światowej. Integracja regionalna a gospodarka światowa, definicja
Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa
Sektor Gospodarstw Domowych Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE Raport nr 13 LIStopad 2008 Warszawa 1 Gospodarka Polski Prognozy i opinie Raport Gospodarka
prognoz demograficznych
Niniejszą informację opracowano na podstawie prognozy ludności faktycznej do 2035 r. dla powiatów oraz miast na prawach powiatu opublikowanej przez Główny Urząd Statystyczny w lipcu 2011 r. Prognoza powiatowa
Jak być skutecznym w kraju niemieckojęzycznym i dlaczego tylko niektórzy odnoszą sukcesy?
Jak być skutecznym w kraju niemieckojęzycznym i dlaczego tylko niektórzy odnoszą sukcesy? Zapraszamy do udziału w spotkaniu informacyjnym Wrocław 28 marca 2019, godz. 10.00 Dolnośląska Agencja Współpracy
HANDEL USŁUGAMI NA ŚWIECIE I W POLSCE W LATACH
Studia i Prace WNEIZ US nr 47/1 2017 STUDIA I MATERIAŁY DOI: 10.18276/sip.2017.47/1-17 Katarzyna Nowacka-Bandosz * Uniwersytet Szczeciński HANDEL USŁUGAMI NA ŚWIECIE I W POLSCE W LATACH 2005 2015 STRESZCZENIE
Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji. VI. Międzynarodowy wymiar przedsiębiorczości
Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji VI. Międzynarodowy wymiar przedsiębiorczości Renesans przedsiębiorczości a internacjonalizacja początkujących firm Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji
Zmiany w strukturze popytu na światowym rynku usług skutki dla Polski
UNIERSYTET SZCZECIŃSKI YDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA Katarzyna Nowacka-Bandosz Zmiany w strukturze popytu na światowym rynku usług skutki dla Polski Autoreferat pracy doktorskiej Promotor: dr
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import
Tendencje umiędzynarodowienia
UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI Z e s z y t y Naukowe nr 858 Współczesne Problemy Ekonomiczne DOI: 10.18276/wpe.2015.11-08 Hanna Soroka-Potrzebna* Tendencje umiędzynarodowienia polskiej gospodarki Słowa kluczowe:
MINISTERSTWO GOSPODARKI Warszawa, 16 lipca 2008 r. Departament Analiz i Prognoz DAP-II-079/RS/inf_NBP_05/2008
MINISTERSTWO GOSPODARKI Warszawa, 16 lipca 2008 r. Departament Analiz i Prognoz DAP-II-079/RS/inf_NBP_05/2008 INFORMACJA o sytuacji w handlu zagranicznym w maju 2008 roku i po 5 miesiącach b.r. (na podstawie
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR ZATRUDNIENIA W WYBRANYCH KRAJACH WYSOKOROZWINIĘTYCH
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 32 PRACE KATEDRY EKONOMETRII I STATYSTYKI NR 11 21 BARBARA BATÓG JACEK BATÓG Uniwersytet Szczeciński Katedra Ekonometrii i Statystyki ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR
Streszczenie. Eksport i import w 2014 roku. Małopolska na tle Polski. Zaangażowanie firm w handel zagraniczny
Streszczenie Eksport i import w 2014 roku Zwiększyła się wartość eksportu i importu w stosunku do 2013 roku. Wartość dóbr i usług, które trafiły na eksport w 2014 roku wyniosła: 7,8 mld euro z Małopolski,
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne
Globalny rynek artykułów rolnych miejsce Polski na nim
Janusz Rowiński Globalny rynek artykułów rolnych miejsce Polski na nim Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Suchedniów, 10 12 czerwca 2013 roku 1 Globalny
Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r.
Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie
Statystyka bilansu płatniczego źródło informacji o nierównowadze gospodarczej
Jacek Kocerka / Departament Statystyki Statystyka bilansu płatniczego źródło informacji o nierównowadze gospodarczej Łódź / 18 października 2013 Statystyka bilansu płatniczego źródło informacji o nierównowadze
Pełen tekst raportu:
1 S t r o n a Raport powstał w ramach projektu Małopolskie Obserwatorium Gospodarki. Publikację przygotowała: Agnieszka Górniak Pełen tekst raportu: WWW.MOG.MALOPOLSKA.PL Małopolskie Obserwatorium Gospodarki
Przemysł spożywczy w Polsce analiza z wykorzystaniem tablic przepływów międzygałęziowych
Przemysł spożywczy w Polsce analiza z wykorzystaniem tablic przepływów międzygałęziowych Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 21 kwietnia 2017 r. Plan wystąpienia Bilans tworzenia i rozdysponowania
Kapitał zagraniczny. w województwie lubelskim i Lublinie
Kapitał zagraniczny w województwie lubelskim i Lublinie SPIS TREŚCI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. PODMIOTY Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO... 4 PODMIOTY Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO WG PRZEDZIAŁÓW ZATRUDNIENIENIA...
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa
Finanse ubezpieczeń społecznych
Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również
Finanse ubezpieczeń społecznych
Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również
Międzynarodowa integracja MSG
Międzynarodowa integracja MSG Kryteria wyodrębniania ugrupowań integracyjnych kryteria polityczne kryteria ekonomiczne Prawidłowości rozwoju ugrupowań integracyjnych Zmniejszanie się różnic w poziomie
Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu
.pl https://www..pl Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu Autor: Elżbieta Sulima Data: 27 września 2016 Produkcja drobiu w Unii Europejskiej stale rośnie, konsumenci wciąż bowiem chętnie spożywają
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach
Renata Knap, Halina Nakonieczna-Kisiel
DOI: 10.18276/pz.2015.4-02 p r z e g l ą d z a c h o d n i o p o m o r s k i ROCZNIK XXX (LIX) Rok 2015 zeszyt 4 A R T Y K U Ł Y Renata Knap, Halina Nakonieczna-Kisiel Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk
MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ
MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Małgorzata Bułkowska mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Konferencja: Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2005 R.
Urząd Statystyczny w Bydgoszczy e-mail: SekretariatUSBDG@stat.gov.pl http://www.stat.gov.pl/urzedy/bydgosz tel. 0 52 366 93 90; fax 052 366 93 56 Bydgoszcz, 31 maja 2006 r. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE
BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE
INSTYTUT INFORMACJI RYNKOWEJ DPCONSULTING WWW.IIR-DPC.PL BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE Dla POLSKIEJ IZBY KONSTRUKCJI STALOWYCH lipiec - sierpień 2015 METODOLOGIA Badanie przeprowadzono techniką
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty siódmy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE
LIBERALIZACJA WYMIANY HANDLOWEJ KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWOWSCHODNIEJ W OKRESIE TRANSFORMACJI
EDWARD MOLENDOWSKI LIBERALIZACJA WYMIANY HANDLOWEJ KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWOWSCHODNIEJ W OKRESIE TRANSFORMACJI ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DOŚWIADCZEŃ KRAJÓW CEFA WYDAWMCIWO UNIWERSYTETU EK0N0MICZICGO W
Zmiany koniunktury gospodarczej a sytuacja ekonomiczna wybranych przedsiębiorstw z branży budowlanej w Polsce
Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu Wydział Ekonomiczny Mgr Dorota Teresa Słowik Zmiany koniunktury gospodarczej a sytuacja ekonomiczna wybranych przedsiębiorstw
Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich
Iwona Szczepaniak Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich Konferencja nt. Rozwój obszarów wiejskich stan obecny i perspektywy IUNG-PIB, UP w Lublinie, Lublin,
Teoria Wymiany Międzynarodowej ĆWICZENIA, SEMESTR ZIMOWY 2016/17
1 Teoria Wymiany Międzynarodowej ĆWICZENIA, SEMESTR ZIMOWY 2016/17 Informacje kontaktowe 2 Leszek Wincenciak, Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Materiały: www.wne.uw.edu.pl/lwincenciak
BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP
5 th International Forum SPECIAL FORUM & EXHIBITION BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP Challenges and Opportunities for Collaboration European Union Poland Eastern Europe Countries November 28-30, 2011
Seminarium informacyjno naukowe
Seminarium informacyjno naukowe Budownictwo na Lubelszczyźnie w statystyce perspektywy dla nauki Przemiany budownictwa ostatniej dekady w woj. lubelskim na tle kraju w świetle badań statystycznych Zofia
RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 41/2010
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w skupie W pierwszym tygodniu października br. w krajowym skupie zbóż przeważały spadkowe tendencje cen. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df nstytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia sześćdziesiąty czwarty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2009 r.) oraz prognozy na lata 2009 2010 KWARTALNE
Materiał na konferencję prasową Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty 4 stycznia 2006 r.
Materiał na konferencję prasową Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty 4 stycznia 2006 r. Opracowanie na podstawie raportu PMR: The telecommunications market in Poland 2005 2008 1.1. Polski
dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki
Procesy informacyjne zarządzania
Procesy informacyjne zarządzania Społeczny ład informacyjny dr inż. Janusz Górczyński 1 Podstawowe pojęcia (1) Informacja, procesy informacyjne i systemy informacyjne odgrywały zawsze istotną rolę w przebiegu
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA Tomasz Białowąs Rola USA i UE w gospodarce światowej (2008) 70,0% 60,0% 50,0% 53,8% 45,7% 52,3% 60,6% 54,2% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% PKB (nominalne) Eksport
Co kupić, a co sprzedać :25:37
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-10 16:25:37 2 Francja od lat jest największym europejskim eksporterem kosmetyków; wartość francuskiego eksportu szacuje się na prawie 4,5 mld euro. W III kw. 2013 r. nastąpiło