Procedura Niebieskie Karty a praca socjalna

Transkrypt

1 Procedura Niebieskie Karty a praca socjalna Małgorzata Łyżwińska Kustra MOPS Kraków Kraków

2 Czym jest procedura Niebieskie Karty? Procedura Niebieskie Karty, to ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Rozpoczyna się w chwili wypełnienia formularza Niebieska Karta A przez przedstawiciela uprawnionej instytucji.

3 Niebieska Karta i co dalej? Każdy z członków grupy roboczej ma swoją rolę w procedurze NK. Współpraca dla przerwania przemocy i zapewnienia bezpieczeństwa osobie dotkniętej przemocą. Współpraca w celu zaprzestania stosowania przemocy przez sprawcę. Działania w ramach procedury są podejmowane nawet bez zgody osób, dla których są realizowane. Działania prowadzone do czasu uzyskania przeświadczenia, że przemoc ustała, nie występuje zagrożenie.

4 Rola pracownika socjalnego w procedurze Niebieskie Karty Zakres działań określonych dla pracownika socjalnego w rozporządzeniu w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy ( 11). Pracownik socjalny: 1) diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; 2) udziela kompleksowych informacji o: a) możliwościach uzyskania pomocy, w szczególności psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej, oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie, b) formach pomocy dzieciom doznającym przemocy w rodzinie oraz o instytucjach i podmiotach świadczących tę pomoc, c) możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest

5 Rola pracownika socjalnego w procedurze Niebieskie Karty 3) organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; 4) zapewnia osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w zależności od potrzeb, schronienie w całodobowej placówce świadczącej pomoc, w tym w szczególności w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; 5) może prowadzić rozmowy z osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informuje te osoby o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii i udziale w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie.

6 Rola pracownika socjalnego w procedurze Niebieskie Karty Niebieska Karta C cz.v Indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie: Zadania pracownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej: praca socjalna, w tym cykliczne wizyty w środowisku; poinformowanie o warunkach korzystania ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej; wskazanie na możliwość skorzystania z pomocy psychologicznej, prawnej oraz w formie poradnictwa - medycznego, zawodowego i rodzinnego; skierowanie osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, do placówki dla ofiar przemocy w rodzinie, w szczególności do specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie skierowanie dzieci do placówki opiekuńczo-wychowawczej wsparcia dziennego (np. świetlicy, klubu, ogniska wychowawczego); powiadomienie sądu rodzinnego i opiekuńczego o sytuacji dzieci; inne (jakie?)...

7 Praca socjalna Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym, jak również na rzecz zapobiegania pogorszeniu się ich sytuacji. Celem pracy socjalnej jest umożliwienie, wspieranie lub wywołanie zmiany sposobu funkcjonowania osoby i rodziny oraz jej otoczenia, a także wzmacnianie potencjału osób i rodzin do przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych.

8 Wartości w pracy socjalnej Godność osób i rodzin Wolność osób i rodzin Równość osób i rodzin Prawo do samostanowienia

9 Zasady przyświecające pracy socjalnej Wartości realizują się w następujących zasadach: Podmiotowości osoby i rodziny. Akceptacji, rozumianej jako tolerancja, poszanowanie godności, swobody wyboru. Poufności, rozumianej jako respektowanie prywatności i nieujawniania informacji Współodpowiedzialności za proces zmiany, rozumianej jako wspólna odpowiedzialność Solidarności Wzmacnianiu kompetencji i możliwości rozwojowych jednostki Udostępnianiu zasobów Neutralności Obiektywizmie

10 Praca socjalna Pracownik socjalny realizuje tę szczególną usługę pomocową, jaką jest praca socjalna, z wykorzystaniem właściwych jej metod, podejść i technik. KLUCZOWE ELEMENTY PRACY SOCJALNEJ Z OSOBĄ LUB RODZINĄ Praca socjalna to proces rozumiany jako zespół metodycznych czynności podejmowanych w określonym celu. Nawiązanie i budowa relacji z osobą lub rodziną jest podstawą całego procesu pomagania i katalizatorem zmian Celem pracy socjalnej jest zmiana, która powoduje poprawę (lub przynajmniej nie pogarszanie) sytuacji/ funkcjonowania osoby lub rodziny

11 Praca socjalna Proces pracy socjalnej przebiega wg etapów metodycznego postępowania: I Diagnoza i ocena; II Wyznaczenie celów działania; III Opracowanie planu działania i budowa indywidualnego pakietu usług; IV Realizacja planu działania; V Systematyczna ewaluacja działań; VI Ewaluacja końcowa.

12 Praca socjalna a procedura NK Różnice między pracą socjalną i procedura NK Cele Praca socjalna Cel działań jest uzgadniany z osobą lub rodziną z uwzględnieniem jej/ich oczekiwań i dążeń. Pracownik socjalny pomaga formułować, nazywać cel jednak go nie narzuca. To osoba jest ekspertem. Procedura NK Podstawowym celem działań jest przerwanie przemocy w rodzinie. Cel narzucany jest przez samo wszczęcie procedury, nie uwzględnia perspektywy osoby, lecz wynika z oceny sytuacji, dokonanej przez kogoś z zewnątrz. Zakłada obowiązek skorzystania z pomocy.

13 Praca socjalna a procedura NK Czas Praca socjalna Uwzględnia czas potrzebny osobie na uzyskanie gotowości do podęcia decyzji o zmianie swojej sytuacji Wspólnie z osobą/rodziną możliwe jest określenie ram czasowych planowanych działań i ich ewentualna zmiana/przedłużenie Procedura NK Ustawodawca określił ramy czasowe, odnoszące się do działań podejmowanych przez członków grupy

14 Praca socjalna a procedura NK Prawo do samostanowienia Praca socjalna Osoba postępuje zgodnie ze swoją wolą, bez przymusu i ingerencji z zewnątrz. Dobrowolność, decydowanie o procesie zmiany; osoba jest gospodarzem swojej sytuacji Procedura NK Wszczęcie procedury następuje bez zgody osoby/może nastąpić nawet przy jej sprzeciwie Brak dobrowolności uczestniczenia w procedurze, osoba nie jest gospodarzem podejmowanych działań

15 Praca socjalna a procedura NK Praca socjalna Rozpoznanie sytuacji związanej ze zgłoszonym oczekiwaniem lub problemem Kluczowa jest perspektywa osoby/ rodziny Diagnoz a Procedura NK Wszczęcie procedury stanowi diagnozę podejrzenie przemocy w rodzinie Obiektywne informacje płynące od przedstawicieli instytucji Problemem zdiagnozowanym w procedurze jest przemoc jeśli na skutek działań okazuje się że problemem nie jest przemoc, to procedura nie jest potrzebna.

16 Praca socjalna a procedura NK Diagnoza w zakresie realizowanej procedury oraz pracy socjalnej jest warunkowana również posiadanymi narzędziami: Procedura: NK-A, NK-C, NK-D niedoskonałe narzędzia, których użycie nie równa się z pełną diagnozą sytuacji rodziny; Praca socjalna: narzędzia pracy socjalnej, scenariusze wywiadów wartość diagnostyczna z uwagi na jakościowy charakter, możliwość doprecyzowania w kolejnych rozmowach, w momencie gdy osoba decyduje, że chce przedstawiać swoją sytuację, jest gotowa do rozmowy na trudne dla niej tematy.

17 Praca socjalna a procedura NK o o o o o Praca interdyscyplinarna w ramach procedury jest wywiedziona z doświadczeń pracy socjalnej tj. zespołów interdyscyplinarnych. Procedura nakłada sztywne ramy prowadzonych działań, w przeciwieństwie do pracy socjalnej. Odmienne rozumienie diagnozy praca socjalna jako wywiad pogłębiony i czynności pozwalające jak najszerzej zgłębić informacje o rodzinie, w procedurze wypełnienie dokumentów. Podmiot w relacji praca socjalna to praca z osobą lub rodziną; procedura osobno z osobą doświadczającą przemocy, osobno ze sprawcą. Określenie problemu - w pracy socjalnej pochodzi od osoby, jej świadomości sytuacji; w procedurze jest zewnętrzne, od instytucji.

18 Praca socjalna z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie Prowadzący pracę socjalną opiera się na wartościach, których przestrzeganie jest gwarancją właściwego traktowania osób, z którymi pracujemy (uniknięcie wtórnej wiktymizacji); Budowanie relacji z osobą, której pomagamy; Budowanie wewętrznej motywacji do zmiany; Proces pracy socjalnej zakłada ewaluację na każdym etapie działania; Możliwość wykorzystania narzędzi pracy socjalnej, scenariuszy wywiadów.

19 Dziękuję za uwagę. Korzystałam z publikacji: Standardy pracy socjalnej. Rekomendacje metodyczne i organizacyjne Katarzyna Kadela, Jacek Kowalczyk