INTEGRACJE-MEDIACJE Lublin 1-6 października 2013 r. KONGRES KULTURA DLA PARTNERSTWA WSCHODNIEGO Lublin 4-6 października 2013 r. LUBLIN WOBEC WSCHODU

Transkrypt

1 LUBLIN

2 INTEGRACJE-MEDIACJE Lublin 1-6 października 2013 r. KONGRES KULTURA DLA PARTNERSTWA WSCHODNIEGO Lublin 4-6 października 2013 r. LUBLIN WOBEC WSCHODU Lublin chce porwać Europę na Wschód, przypominając o wspólnocie korzeni cywilizacyjnych i odwołując się do solidarności społecznej, która jest jedną z fundamentalnych wartości europejskich. Dokonując tego porwania, Lublin zbliży Unię Europejską z Europą Wschodnią, ukaże jej wspaniałe tradycje duchowe i dzisiejszy wielki potencjał dla współpracy kulturalnej, rozładuje lęki i uprzedzenia zapieczętowane po obu stronach, odczaruje granicę rozdzielającą te dwa światy i zaczaruje Zachód oryginalnymi wizjami artystycznymi. W duszy starej Europy Lublin przebudzi, żywą w niej od zawsze, tęsknotę za Wschodem i stanie się partnerem w jej zaspokajaniu. INTEGRACJE-MEDIACJE Integracje tworzą przestrzeń do wymiany idei artystycznych partnerów ze Wschodu i Zachodu Europy, wymiany doświadczeń i warsztatu twórczego, wreszcie do realizacji wspólnych projektów zarówno artystycznych, jak i społeczno-kulturowych. Integracje-Mediacje to poszukiwanie nowej formuły festiwalu, to prezentacje artystyczne, pokazy najlepszych praktyk oraz różnorodnych współczesnych kultur każdego z krajów Partnerstwa Wschodniego. Integracje zmierzają ku temu, co w kulturze nowe, rozwojowe, korespondujące z przemianami współczesnego świata, a bardziej jeszcze wyprzedzające te przemiany. Obszary tematyczne: WSCHODNIE DŹWIĘKI MUZYKA DEZ-ORIENTALNA PLATFORMA BIAŁORUSKIEGO TEATRU RUCHU LIMAN II TRIENNALE UKRAIŃSKIEJ SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ SZTUKA ZAANGAŻOWANA W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ MINDWARE EUROPY WSCHODNIEJ CONNECTED BY THE BORDER PRZESTRZENIE MIAST WSCHODU OBSZARY DESIGNU BAZAR WSCHODNICH WYDAWNICTW WSCHODNI KANON KINA WSCHODNI ŚWIAT BAŚNI APORIA 43/47 KONGRES pt. KULTURA DLA PARTNERSTWA WSCHODNIEGO Kongres zmierza ku temu, co w kulturze nowe, rozwojowe, korespondujące z przemianami współczesnego świata, a bardziej jeszcze wyprzedzające te przemiany awangardowe. Na Kongresie spotkają się twórcy, myśliciele i organizatorzy kultury pragnący zmian w kulturze i zdeterminowani, by zaangażować się w ich wdrażanie, poszukujący nowych form i terytoriów dla działań artystycznych i animacyjnych, otwarci na partnerstwo łączące organiczną pracę w społeczeństwie z odwagą ambicji artystycznych. Podczas Kongresu znajdzie się także miejsce i czas na wzajemne poznawanie się i przedstawienie dobrych praktyk.

3 Opisy obszarów tematycznych: WSCHODNIE DŹWIĘKI Czterodniowe dźwiękiem Wschodu czarowanie duża scena (program w przygotowaniu) Wschodnie dźwięki to wyzwanie, w które warto się wsłuchać. Orient mistyczny, magiczny, dźwięczny. Tu tradycja podaje rękę awangardzie, kroczą razem, bez dysonansu: kilkusetletnie pieśni i muzyka współczesna. Będzie można usłyszeć nowoczesne brzmienia odnoszące się do tradycji muzycznych regionów Europy Wschodniej i Kaukazu. Pragniemy zaprosić i przybliżyć to, co najciekawsze w muzyce wschodniej: od regionalnych, folkowych i etnicznych brzmień tamtych rejonów aż po niekonwencjonalne i poszukujące projekty eksperymentalne. MUZYKA DEZ-ORIENTALNA Program muzyczny Klubu Festiwalowego Prezentacja współczesnego oblicza oraz kierunków rozwoju sceny didżejskiej i elektronicznej w krajach Partnerstwa Wschodniego, zabierająca słuchaczy w jeszcze nieodkryte rejony fonicznych doświadczeń. PLATFORMA BIAŁORUSKIEGO TEATRU RUCHU Prezentacja pierwszego otwartego białoruskiego forum teatru ruchu PlaStforma (Mińsk, luty 2013). Konfrontacja artystów, krytyków oraz ekspertów ukazująca najważniejsze zjawiska i zespoły pracujące w tej dziedzinie na Białorusi. Ideą PlaStformy, która odbyła się w Mińsku w lutym 2013 roku, była prezentacja sztuki nowoczesnego formatu, okazja do dyskusji, wymiany opinii, konfrontacji z ogólnoeuropejskim obiegiem teatru tańca, której na Białorusi brakuje. Zaproszone teatry: InZhest, śquadro, Teatr Tańca Galeria, Skvo s Dance Company, Korniag Theatre Kurator obszaru tematycznego: Lubelski Teatr Tańca LIMAN II TRIENNALE UKRAIŃSKIEJ SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ I Triennale Ukraińskiej Sztuki Współczesnej Ukraiński Zriz (Lublin 2010) było próbą samoidentyfikacji. W kolejnym triennale dojdzie do prześledzenia procesu samoanalizy. Liman (delta) to dzisiejszy symbol współczesnej sztuki ukraińskiej, położonej w rozpływającej się rzecznej delcie, tymczasowego zjawiska, stanu przejściowego, a jednocześnie niezależnego świata, to brodzenie, konserwacja, zator, nowotwory, transformacja, płynność, mutacja

4 Projekt przewiduje prezentacje około 50 artystów z całej Ukrainy. Artyści, którzy zadeklarowali udział w projekcie: Olena Afanasyev, Maksym Afanasyev (Chersoń), Vasyl Bazhay (Lwów), Mykhaylo Barabash (Lwów), Anatoly Belov (Kijów), Yuriy Biley (Użhorod), Artem Volokitin (Charków), Stas Voznieslavskiy (Chersoń), Andriy Humeniuk (Lwów), Yuriy Izdryk (Iwano-Frankowsk), Zhanna Kadyrova (Kijów), Alevtina Kakhidze (Kijów), Volodymyr Kaufman (Lwów), Pavlo Kovach junior (Użhorod), Volodymyr Kostyrko (Lwów), Viktor Lavnyj (Użhorod), Andriy Linik (Lwów), Pavlo Makov (Charków), Mykola Malishko (Kijów), Mykola Macenko (Kijów), Viktor Melnychuk (Użhorod), Oleh Perkovskiy (Lwów), Serhiy Petluk (Lwów), Jevhen Ravskiy (Lwów), Serhiy Radkevych (Lwów), Oleksandr Ridnyj (Charków), Oleksandr Roytburt (Odessa), Andriy Sahaydakovskiy (Lwów), Yuriy Solomko (Kijów), Anatol Stepanenko (Irpiń), Volodymyr Steckovych (Lwów), Volodymyr Topiy (Lwów), Oleh Tistol (Kijów), Rusłan Tremba (Użhorod), Stas Turina (Użhorod), Oleksa Furdiyak (Iwano-Frankowsk), Yaroslav Futimskiy (Poninka), Natalka Shymin (Lwów), Serhiy Bratkov (Rosja), Roman Zhuk (Niderlandy), Ivan Zubka. Kurator projektu: Galeria Dzyga / Vlodko Kaufman Katalog I Triennale Ukraińskiej Sztuki Współczesnej Ukraiński Zriz : warsztatykultury.pl/warsztaty/wp-content/uploads/2012/11/ukrainianzriz_catalog.pdf SZTUKA ZAANGAŻOWANA W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ Wspólne projekty w przestrzeni miasta realizowane przez artystów z Europy Wschodniej i polskich. Prace powstaną w trakcie dwutygodniowych rezydencji artystycznych na zaproszenie Pracowni Sztuki Zaangażowanej Społecznie Rewiry. Jej podstawowym założeniem jest przekonanie, że kultura i sztuka mogą stać się mechanizmem zmiany społecznej i realnie wpływać na życie mieszkańców miasta. Przedsięwzięcie stawia na obecność artystów w defaworyzowanych obszarach miasta. Formuła polega na zaproszeniu artystów reprezentujących szeroko rozumiany nurt sztuki krytycznej, a następnie skonfrontowaniu ich z konkretnymi problemami społecznymi. Artyści działają na mapie problemów miasta, wskazując na obszary dotknięte wykluczeniem, dyskryminacją ze względu na przynależność etniczną, przemocą, nietolerancją, prostytucją, biedą, gentryfikacją. Artyści poproszeni zostaną o wykonanie pracy poruszającej problematykę występującą w miejscu ich pobytu. Tworzą, na ile jest to możliwe, wspólnie z mieszkańcami danego obszaru. Istotą podejścia jest włączenie i aktywizacja dotąd marginalizowanej grupy społecznej, potraktowanie jej jako równorzędnego partnera zasada empowermentu. Forma realizacji przewiduje rezydencje w wybranych przestrzeniach miejskich artystów. Zmierzą się oni z określonym problemem wspólnie z mieszkańcami i odczarują dany obszar przez tworzenie w tym miejscu sztuki. Zaproszeni artyści to osoby, które mają spore doświadczenie w tego typu działaniach. Posługują się oni wieloma różnorodnymi środkami artystycznymi, takimi jak: rzeźba, wideoart, performances, instalacja, co gwarantuje zróżnicowanie powstałych realizacji. Kurator obszaru tematycznego: Pracownia Sztuki Zaangażowanej Społecznie Rewiry.

5 MINDWARE EUROPY WSCHODNIEJ Kontynuacja lubelskiego projektu powstałego w ramach polskiej prezydencji w UE. Jego kuratorzy penetrują najciekawsze obecnie zjawiska w obszarze nowych mediów w krajach Partnerstwa Wschodniego, które odnoszą się do najnowszych narzędzi budowania dialogu międzykulturowego. CONNECTED BY THE BORDER Cykl wydarzeń artystycznych i kulturalnych przygotowanych przez członków sieci Współpracy Kulturalnej Partnerstwa Wschodniego. Prezentacje te będą łączyły wystąpienia artystyczne i promocję lokalnego środowiska kulturowego. Formami prezentacji, dobranymi indywidualnie, będą działania environment, site-specific, performance, happening. Powstająca Sieć Współpracy Kulturalnej Partnerstwa Wschodniego stwarza możliwość spotkania praktyków i organizacji kulturalnych z krajów Partnerstwa Wschodniego i Unii Europejskiej. Gromadzi głównie przedstawicieli kultury niezależnej i organizacji non profit, niesformalizowane grupy i indywidualnych artystów i aktywistów, nie wykluczając instytucji samorządowych i państwowych. Tworzona sieć jest żywym organizmem, nie zaś instytucją, to inicjatywa oddolna, nienarzucająca żadnych odgórnych rozwiązań, o demokratycznej strukturze, ze szczególnym poszanowaniem różnorodności kulturowej. Zadaniem sieci na arenie międzynarodowej będzie reprezentacja i rzecznictwo na rzecz rozwoju kultury Partnerstwa Wschodniego i współpracy ponad granicami. twa-wschodniego/ PRZESTRZENIE MIAST WSCHODU Wystawy fotografii ulicznej czyli niepozowanej, prezentującej codzienność, człowieka w przestrzeni publicznej, interakcje między nim a miastem. Zaprezentowanie, jak ta interakcja i sama przestrzeń publiczna (jej kultura) wygląda w krajach Partnerstwa Wschodniego, jak zmienia się z czasem oraz jak zmienia się postrzeganie jej przez nas. OBSZARY DESIGNU Warsztaty praktyczne projektantów graficznych (designerów) z krajów Unii Europejskiej i Europy Wschodniej. Uczestnicy przez kilka dni wspólnej pracy będą mieli okazję zaprezentować swoje prace, wymienić się doświadczeniami i problemami, wspólnie pracować nad wybranymi tematami: typografia, druki, internet itp. Przewodnim tematem warsztatów będzie bogactwo językowe/typograficzne, zderzenie alfabetów, krojów fontów i ich wizualne przedstawianie. Warsztaty będą miały formę zamkniętą (zaplanowane dla zaproszonych uczestników). Prezentacje i wystawa w zamierzeniu mają być otwarte dla szerszej publiczności. BAZAR WSCHODNICH WYDAWNICTW Targi książek, czasopism, debaty na temat kulturowej roli mediów w Europie Wschodniej i na Kaukazie.

6 WSCHODNI KANON KINA Długofalowy projekt, w którego efekcie powstanie lista najważniejszych tytułów filmowych Europy Wschodniej. Znawcy kina z całej Europy wspólnie stworzą mentalną mapę kanonu kina wschodnioeuropejskiego, ze specjalnym przeznaczeniem dla kinomanów z Europy Zachodniej podróżujących w poszukiwaniu egzotyki. Wybrane tytuły prezentowane będą w Lublinie w cyklicznych pokazach we wrześniu, zapowiadając główny program Integracji. ŚWIAT WSCHODNICH BAŚNI Specjalny program dla dzieci oparty na wschodnich bajkach i legendach. APORIA 43/47 Aporia 43/47 Scena Prapremier InVitro / Teatr Arabesky Polsko-ukraiński spektakl Aporia 43/Dekalog: lokalna wojna światowa, wbrew deklaracjom twórców i zapowiedziom w mediach, nie składa się z dwóch części, lecz rozpada się na owe dwie części. Są dwa różne spektakle, dwie odmienne wizje teatru, dwa podejścia do historii, ostatecznie są to różne systemy wartości (tych nadrzędnych), dwa różne dekalogi. Obie części skomponowane są z materiałów dokumentalnych, autentycznych, lecz różny jest dobór dokumentów, sposób ich obróbki teatralnej i prezentacji scenicznej. [ ] Każda z historii opowiedzianych w Aporii to dokumentalny zapis konkretnych wydarzeń. I tylko to usprawiedliwia drastyczność przekazu i bezwzględność, z jaką reżyser (Łukasz Witt-Michałowski) skazuje nas na współodczuwanie. Mocny, piękny, mądry, bolesny, uczciwy spektakl. Irina Lappo, Gazeta Wyborcza, Lublin KONGRES KULTURA DLA PARTNERSTWA WSCHODNIEGO Podczas organizowania Kongresu łączy nas wspólne przekonanie, że kultura jest szczególnie istotnym czynnikiem warunkującym rozwój społeczny i ekonomiczny, budującym dialog ponad granicami i otwierającym nowe możliwości. Dlatego apelujemy o budowanie wspólnej europejskiej przestrzeni kulturowej, włączającej kraje Partnerstwa Wschodniego i respektującej ich różnorodność w sferze prawnej, społecznej i ekonomicznej, większe zaangażowanie organizacji z krajów PW w budowanie europejskiej polityki sąsiedztwa, stworzenie profesjonalnych programów edukacyjnych i mechanizmów finansowych dla artystów i praktyków kultury w krajach PW, ułatwienie współpracy kulturalnej i mobilności artystów i menadżerów kultury między Partnerstwem Wschodnim a Unią Europejską. Obrady i warsztaty przygotujemy, odwołując się do idei agory: przestrzeni, w której nie ma sztywnego podziału na mówców i słuchaczy. Jest to pierwszy krok w budowie platformy porozumienia, miejsca tworzenia analiz, propozycji, strategii, sieci współpracy. Uciekamy od typowego modelu konferencyjnego i akademickiego, o twardo zdefiniowanej strukturze pionowej, opartej na cyklu referatów, która nie oferuje zbyt wiele przestrzeni do dyskusji. Zamiast tego uczestnikom Kongresu proponujemy strukturę poziomą, opartą na założeniach równoprawnych spotkań roboczych i warsztatów. Uczestnikom nie narzucamy zamkniętego programu, oparte-

7 go na dyskusji wokół ściśle zaznaczonych tez. Liczymy, że dzięki tym założeniom ustalenia wypracowane w czasie obrad Kongresu będą wynikiem wspólnej pracy wszystkich uczestników, a sam Kongres ustanowi platformę porozumienia, tworzenia analiz, propozycji, strategii, sieci współpracy. Kongres zmierza ku: - ustanowieniu długotrwałej platformy kultury dla zmiany opartej na organizowanych co dwa lata kongresach, ciągłej działalności think tanków i grup roboczych, publikacjach, szkołach letnich i innych partnerskich przedsięwzięciach - budowaniu Partnerstwa Wschodniego jako projektu kulturowego - rozwijaniu długofalowej współpracy z sąsiadami Partnerstwa Wschodniego: Unią Europejską, Rosją, Turcją i innymi regionami świata - zaangażowaniu kultury w zmianę społeczną, modernizację i rozwój cywilizacyjny - wypracowaniu narzędzi organizacyjnych i finansowych dla wspólnych koncepcji i zadań. Współpracę kulturalną we wspólnej przestrzeni, obejmującej zarówno kraje Unii Europejskiej, jak i obszar Europy Wschodniej leżący poza granicą Schengen, urzeczywistnić można tylko poprzez wspieranie międzynarodowej, solidarnej społeczności ludzi kultury. Społeczność ta powinna zawiązać sieć stanowiącą narzędzie urzeczywistnienia idei Partnerstwa Wschodniego jako projektu kulturowego. Autentyczne zaangażowanie i praktyczne działania ludzi ze środowisk kulturalnych powinny zostać także wsparte przez władze na poziomie lokalnym, państwowym i międzynarodowym. Kongres, jako agora spotkania i dialogu, wyznacza zaledwie początek Do takich wniosków doszło ponad 300 uczestników Kongresu Kultury Partnerstwa Wschodniego, który odbył się w Lublinie w dniach października 2011 roku. Kongres współtworzyli praktycy kultury: artyści, menadżerowie i animatorzy kultury, przedstawiciele ministerstw, samorządów, organizacji pozarządowych i środowisk akademickich oraz mediów z krajów Partnerstwa Wschodniego, Unii Europejskiej, a także z Rosji i pozostałych krajów europejskich (łącznie 17 państw). Kongres zorganizowały: Miasto Lublin, Fundacja Trans Kultura i Warsztaty Kultury w Lublinie. Był on współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP. REALIZACJA IDEI KONGRESU Debata na temat wzbogacenia Partnerstwa Wschodniego ( jednego z nowych elementów unijnej polityki sąsiedztwa) o wymiar kulturowy toczyła się wokół czterech tematów: Kultura ku rozwojowi, Kultura ku edukacji, Kultura ku organizacji i niezależności, Kultura ku współistnieniu. Zgodnie z założeniem nowego modelu Kongresu uczestnicy stworzyli dziesięć zespołów roboczych, które w demokratycznym dialogu pracowały nad problemami, zaleceniami i praktycznymi rozwiązaniami. Powinny one zostać uwzględnione przez Komisję Europejską przy tworzeniu mechanizmów współpracy kulturalnej Unii Europejskiej z Europą Wschodnią. SIEĆ WSPÓŁPRACY KULTURALNEJ PARTNERSTWA WSCHODNIEGO Sieć Współpracy Kulturalnej Partnerstwa Wschodniego (nazwa robocza) to zawiązana podczas Kongresu organizacja otwarta dla wszystkich ludzi kultury pracujących w krajach i z krajami Partnerstwa Wschodniego. Docelowo stanie się jednym z narzędzi wspierających realizację rekomendacji wypracowanych podczas Kongresu. Pełny tekst rekomendacji:

8