Opodatkowanie pożyczek według znowelizowanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

Transkrypt

1 Opodatkowanie pożyczek według znowelizowanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych Na mocy ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych znowelizowano m.in. przepisy dotyczące opodatkowania pożyczek. Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej - ustawa o pcc), podmiotem obowiązanym do zapłaty podatku od umowy pożyczki jest pożyczkobiorca, a nie strony czynności cywilnoprawnej, tj. strony umowy pożyczki. Analizując znowelizowaną ustawę o pcc pod kątem zmian w zakresie opodatkowania pożyczek, (uwagę należy zwrócić jednak głównie na kwestię) na pierwszy plan wysuwa się kwestia zwolnień podatkowych. Art. 9 pkt 10 ustawy o pcc, który zawiera katalog zwolnień przedmiotowych dotyczących udzielonych pożyczek został bowiem gruntownie przebudowany. Ustawodawca uchylił lit. g i h w pkt 10 art. 9. Tym samym, pożyczki udzielane spółkom kapitałowym przez ich wspólników (akcjonariuszy) - dawny art. 9 pkt 10 lit. h - oraz pożyczki udzielane podmiotom gospodarczym na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej (dawny art. 9 pkt 10 lit. h) nie podlega już zwolnieniu od pcc. Zachowały się natomiast zwolnienia określone w art. 9 pkt 10 lit. a, c, e i f. Od początku 2007 roku korzystać można jednak z dwóch nowych zwolnień, pod warunkiem spełnienia określonych w przepisach wymogów. Zwolnienie (określone w art. 9 pkt 10 lit. b) dotyczy pożyczek udzielanych w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (tzn. członkami najbliższej rodziny). Wskazać należy, iż zgodnie z powołanym przepisem ustawy o PCC, przekroczenie kwoty niepodlegającej opodatkowaniu (wskazanej w w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn) pociągać będzie za sobą obowiązkiem zgłoszenia pożyczki właściwemu organowi podatkowemu. Biorący pożyczkę będzie musiał także udokumentować otrzymanie pieniędzy na rachunek bankowy albo na jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Zwolnione z podatku (zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. d) obejmować będzie także pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między innymi podmiotami niż osoby zaliczone do I grupy podatkowej oraz wymienione w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli łączna kwota lub wartość pożyczek otrzymanych w okresie kolejnych 3 lat nie przekracza zł od jednego podmiotu, a od wielu podmiotów

2 łącznie nie więcej niż zł. Istotną kwestią jest również to, iż od dnia 1 stycznia 2007 roku za zmianę umowy spółki kapitałowej, zgodnie z nowym brzmieniem art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o pcc, uznaje się ponownie pożyczki udzielone spółce przez jej wspólników (akcjonariuszy). W konsekwencji zostaną one więc opodatkowane stawką podatkową wynoszącą 0,5 %. Przypomnieć należy, że podobny zapis obowiązywał w ustawie o pcc do dnia 15 marca 2005 roku. W przypadku, gdy wspólnik zdecyduje się na konwersję swej wierzytelności na udziały (akcje), tzn. dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego, zastosowanie będzie mieć art. 6 ust. 9 pkt 6. Spółka będzie mogła bowiem odliczyć od podstawy opodatkowania kwotę pożyczek udzielonych jej przez wspólnika (akcjonariusza), które były opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a następnie zostały przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego. Powołany przepis będzie mieć zastosowanie do pożyczek udzielonych po 1 stycznia 2007 roku.

3 Ulga internetowa Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Pomimo tego, że do końca kwietnia pozostało jeszcze dużo czasu, warto już teraz zastanowić się nad skorzystaniem z ulg przyznanych podatnikowi przez ustawodawcę. Jedną z takich ulg jest tak zwana ulga internetowa. Zgodnie z przepisami podatku dochodowego od osób fizycznych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia od dochodu wydatków ponoszonych przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760zł. Odliczeniu będą podlegać zarówno abonamenty za łącza stałe jak i opłaty za tak zwany dostęp wdzwaniany do internetu. Odliczeniu od dochodu nie będą podlegać opłaty instalacyjne za założenie stałych łącz. Dotychczas prawa do skorzystania z powyższej ulgi, w większości przypadków odmawiano podatnikom, korzystającym z dostępu do internetu za pomocą telefonów komórkowych. Warto jednak zauważyć, że coraz częściej urzędy skarbowe uznają takie odliczenie za prawidłowe. Oczywiście w takiej sytuacji muszą być spełnione przez podatnika wszelkie warunki umożliwiające powyższe odliczenie przewidziane przez ustawodawcę. W konsekwencji więc udokumentowany fakturą VAT wydatek, który został poniesiony przez danego podatnika na abonament miesięczny, za korzystanie z karty operatora sieci komórkowej wyłącznie dla dostępu do Internetu, podlega odliczeniu od dochodu. Podatnik powinien posiadać fakturę VAT, na której będzie podany jego adres zamieszkania. Warto zauważyć, że ulga internetowa dotyczy podatnika a nie lokalu. Zatem w sytuacji kiedy w jednym lokalu zamieszkuje kilka osób, a każda z nich swoje wydatki udokumentuje prawidłową fakturą VAT wystawioną na osobę korzystającą z ulgi, to każda z tych osób może skorzystać z powyższej ulgi. Odliczeniu podlegają wydatki, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, a także gdy nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W sytuacji gdy pracodawca zwróci swojemu pracownikowi część abonamentu, pracownik nie będzie mógł tej części abonamentu odliczyć od dochodu. Należy pamiętać że małżonkom przysługują odrębne limity odliczeń. Warunkiem odliczenia jest posiadanie przez oboje małżonków dowodów wpłaty i faktur. Oznacza to że każde z nich z osobna może odliczyć od dochodu wydatki na internet poniesione w roku podatkowym. Limitem odliczenia dla każdego z osobna będzie kwota 760zł. Dla dokonania odliczeń niezbędne będzie posiadanie przez podatnika dowodu zapłaty.

4 Wysokość wydatków musi być udokumentowana fakturą VAT w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z prawa do odliczenia od dochodu wydatków ponoszonych na Internet, mogą korzystać osoby fizyczne, które opodatkowują swoje dochody na zasadach ogólnych według skali podatkowej albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ulgi na internet nie można zastosować do tak zwanych dochodów kapitałowych, dochodów opodatkowanych podatkiem liniowym, a także dochodów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

5 Przekazanie 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego Podatek należny wynikający ze składanych przez podatników zeznań rocznych można będzie pomniejszyć o kwoty wpłat na rzecz organizacji pożytku publicznego, działającej w oparciu o ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zgodnie z tą ustawą podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może, na zasadach i w trybie określonym w przepisach odrębnych, przekazać 1% podatku obliczonego zgodnie z przepisami ustaw podatkowych, na rzecz wybranych przez siebie organizacji pożytku publicznego. Każdy podatnik może przekazać 1 procent swojego podatku, na rzecz dowolnie wybranej organizacji społecznej pod warunkiem, że posiada ona status tzw. organizacji pożytku publicznego. Listę organizacji pożytku publicznego można znaleźć na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z przepisami, podatek może być zmniejszony o wpłaty dokonane w okresie od 1 maja 2006r. do dnia złożenia zeznania za rok 2006, nie później jednak niż do 30 kwietnia 2007r. Powyższego odliczenia można dokonać pod warunkiem, że wpłaty zostały udokumentowane dowodem wpłaty na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego, z którego w szczególności wynika: imię i nazwisko, adres wpłacającego, kwota dokonanej wpłaty, nazwa organizacji pożytku publicznego, na rzecz której została dokonana wpłata. Ponadto warunkiem odliczenia jest, aby kwota wpłaty nie została odliczona od dochodu jako darowizna na podstawie art. 26 ust. 1 pkt. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od przychodu lub podatku na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Należy pamiętać że wpłata 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego nie jest ulgą. W tej sytuacji podatnik nie zyskuje, ale też nie traci. Podatnik ma możliwość, oczywiście w ograniczonym zakresie, sam zadecydować na jaki cel zostaną przekazane jego podatki. Zyskają na tym wspomniane organizacje pożytku społecznego. Należy podkreślić że przekazanie środków może nastąpić wyłącznie na rzecz organizacji pożytku publicznego, a więc takich które spełniają określone warunki, przede wszystkim realizują zadania pożytku publicznego.

6 Odpowiedzialność za przestępstwo skarbowe Art. 145 Kodeksu Karnego Skarbowego przewiduje możliwość dobrowolnego poddania się odpowiedzialności za przestępstwo skarbowe, która jest alternatywną dla wyroku konsensualną formą zakończenia sprawy karnej skarbowej. Procedura dobrowolnego poddania się odpowiedzialności przez osobę fizyczną, jest praktyką często stosowaną przez pracowników firm. Za przestępstwa skarbowe popełniane przez przedsiębiorstwa odpowiadały wyłącznie osoby fizyczne. Te zaś aby uniknąć długotrwałego procesu i wpisu do rejestru karnego, składały wniosek o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. W świetle kodeksu karnego nie były one skazane. Ponieważ niektóre grupy pracowników muszą wykazać się niekaralnością, aby móc wykonywać swój zawód (np. księgowi), dobrowolne poddanie się odpowiedzialności jest dla pracowników optymalnym rozwiązaniem. Nierzadko przedsiębiorstwo faktycznie płaciło za nich karę pieniężną w postaci premii lub pomagało w inny sposób, niejako za działanie w interesie spółki i nadstawianie w jej imieniu głowy. Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, która została uchwalona r. w ramach realizacji procesu dostosowywania prawa polskiego do standardów Unii Europejskiej, diametralnie zmienia sytuacje przedsiębiorstw. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności pracownika może automatycznie skutkować wszczęciem postępowania przeciwko firmie. Krąg osób fizycznych, za których zachowanie odpowiada podmiot zbiorowy, ustawodawca określa dość szeroko, według OdpZbiorU przesłankami odpowiedzialności podmiotów zbiorowych są: czyn zabroniony popełniony przez osobę fizyczną, działającą w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego, w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego prezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej, działającą za zgodą lub wiedzą osoby działającej w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego lub będącej przedsiębiorcą, jak również przekraczającą uprawnienia lub niedopełniającą obowiązki (czyli m.in. zarząd, księgowy czy samodzielny przedsiębiorca są osobami fizycznymi, za których odpowiada podmiot zbiorowy). Za przestępstwa skarbowe kara pieniężna może wynosić 1 8 % wysokości przychodu podmiotu zbiorowego lub w przypadku, gdy przychód podmiotu zbiorowego jest niższy niż zł od 1 8 % wydatków poniesionych przez podmiot zbiorowy w roku poprzedzającym wydanie orzeczenia. W każdym przypadku kara nie może być niższa od 5000 zł. Poza tym może zostać nałożony na przedsiębiorstwo zakaz promocji lub reklamy prowadzonej działalności, wytwarzanych lub

7 sprzedawanych wyrobów, świadczonych usług lub udzielanych świadczeń. Wyrok sądu może zostać podany do publicznej wiadomości i może zakazywać na określony czas np. korzystania z dotacji, subwencji lub innych form wsparcia finansowego środkami publicznymi, korzystania z pomocy organizacji międzynarodowych, których RP jest członkiem, ubiegania się o zamówienia publiczne lub prowadzenia określonej działalności podstawowej lub ubocznej. Istnieje zatem wyraźny konflikt interesów pracownika i podmiotu zbiorowego Najlepszym rozwiązaniem, które można zaproponować wydaje się zaproponować pracownikowi wszczęcie procesu. Zgodnie z regulacjami znowelizowanej OdpZbiorU spółka może brać udział w procesie karnym pracownika, co pozwala kontrolować jego przebieg i zmniejszać odpowiedzialność pracownika, co spowoduje tym samym sądzenie podmiotu zbiorowego za czyn mniejszej wagi, w przypadku wszczęcia postępowania przeciwko firmie.

8 Wniosek o interpretacje prawa podatkowego według nowych przepisów W myśl nowego brzmienia artykułu 14a i 14b ordynacji podatkowej, na wniosek zainteresowanego (podatnika, płatnika, inkasenta lub osoby trzeciej) Minister Finansów dokonuje pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Minister Finansów wyda rozporządzenie, w którym znajdzie się wzór obowiązującego wniosku o interpretacje prawa podatkowego (formularz ORD- IN). Formularz zacznie obowiązywać od 1 lipca Wniosek ten należy adresować do jednego z czterech biur informacji podatkowej, zależnie od siedziby podatnika. Np. w przypadku siedziby w Krakowie adresujemy wniosek do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, a organem upoważnionym do wydania interpretacji jest Izba Skarbowa w Katowicach. Składaj±c wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, obowiązani jesteśmy do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego w części F tego wniosku. Tak jak dotychczas konieczne będzie również przedstawienie własnego stanowiska w sprawie. Jeśli na wniosku nie wystarczy nam miejsca na pytanie i własne stanowisko lub jeśli chcemy zadać więcej niż jedno pytaniem, korzystamy z załącznika ORD-IN/A. W części D druku zamieszczamy informacje o wysokości opłaty i sposobie jej uregulowania. Wraz z wnioskiem w terminie 7 dni należy uiścić opłatę w wysokości 75 zł (poprzednio opłata ta wynosiła 5 zł). Opłatę można realizować gotówką lub na rachunek bankowy. Kopię dowodu dołączamy do wniosku lub dosyłamy w ciągu tygodnia. Opłata ta musi być uiszczona od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. W praktyce budzi wątpliwości czy jeżeli z jedną transakcją związane jest pytanie np. dotyczące podatku dochodowego i od towarów i usług, czy jest to jeden stan faktyczny czy dwa. Bardzo istotne jest terminowe wniesienie opłaty we właściwej wysokości, gdyż w przeciwnym wypadku wniosek pozostanie nierozpatrzony (bez uprzedniego wezwania do uregulowania należności). Interpretacja indywidualna powinna zostać wydana nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Brak odpowiedzi po upływie tegoż terminu poczytywany jest jako równoznaczny z interpretacją, która w pełnym zakresie stwierdza prawidłowość stanowiska wnioskodawcy. Należy również pamiętać, że interpretacja nie wywołuje skutków prawnych, jeżeli w dniu złożenia wniosku toczyło się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa lub postępowanie kontrolne organu kontroli skarbowej.

9 Wspólna Skonsolidowana Podstawa Opodatkowania Osób Prawnych Komisja Europejska przystąpiła do opracowania tzw. Wspólnej Skonsolidowanej Podstawy Opodatkowania Osób Prawnych (ang. Common Consolidated Corporate Tax Base, w skrócie - CCCTB). Prezentacja projektu regulacji w tym zakresie planowana jest na 2008 rok. Tym niemniej już w 2001 r. pojawił się projekt stworzenia systemu CCCTB. Projekt ten miał obejmować ujednolicenie przez poszczególne państwa członkowskie: zasad obliczania podstawy opodatkowania, i zasad nakładania podatku dochodowego na poszczególne elementy podstawy opodatkowania Należy podkreślić, że pomimo zgłaszanych w tym zakresie w przeszłości inicjatyw ze strony niektórych państw członkowskich, celem projektu CCCTB nie jest ujednolicanie stawek podatkowych w danych państwach UE. Poszczególne państwa zachowają pełną suwerenność w dziedzinie dochodów z podatków, bowiem nadal będą ustalać krajowe stawki podatkowe. "Europejska podstawa opodatkowania" (tzw. sharing mechanism), ma umożliwić firmom trzymanie się identycznych reguł dla skalkulowania podstawy opodatkowania odpowiadającej całości ich działalności w Unii Europejskiej. Obecnie największe różnice przy obliczaniu podstawy wymiaru wśród państw członkowskich tkwią właśnie w postanowieniach dotyczących kwot wolnych od podatku, co w efekcie odgrywa znaczącą rolę w prowadzonych rozmowach. W związku z tym należy z całym naciskiem wskazać na znaczenie szerokich podstaw wymiaru opodatkowania osób prawnych. Należy jednak pamiętać, że szersza podstawa wymiaru opodatkowania może wymagać zmiany stawki podatkowej. Ambicją CCCTB jest określenie szerokiej, lecz jednocześnie możliwie prostej w funkcjonowaniu podstawy opodatkowania, która nie zawierałaby luk pozwalających na uchylanie się od opodatkowania. Podstawa miałaby być skonsolidowana, dzięki czemu pomogłaby rozwiązać trudności spowodowane brakiem mechanizmu transgranicznego rozliczania strat podatkowych, przy jednoczesnym uproszczeniu reguł dotyczących stosowania wewnętrznych cen w przypadku działań transgranicznych i unikaniu podwójnego opodatkowania. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wyraził opinię, że wspólna

10 podstawa wymiaru opodatkowania nie może mieć charakteru dobrowolnego, co oznacza, że nie będzie możliwości wyboru pomiędzy nadal istniejącymi krajowymi systemami podatkowymi, a szczególnym uregulowaniem dla przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną. W opozycji komisja Europejska jest zdania, iż nowa wspólna podstawa wymiaru podatku od osób prawnych nie musi być obligatoryjna, ale powinna być rozwiązaniem fakultatywnym. Jednak decyzja dotycz±ca wyboru jednolitej skonsolidowanej podstawy opodatkowania ma w jej założeniach dotyczyć wszystkich spółek danej grupy i obowiązywać przez okres co najmniej kilku lat. Należy zauważyć, że wobec braku wspólnego dla wszystkich krajów UE zbioru zasad dotyczących sporządzania rachunkowości finansowej, jeżeli bilans stanie się podstawową do obliczeń podatkowych, wówczas CCCTB będzie musiała również obejmować szczegółowe zasady określające elementy bilansu podatkowego. Pomimo tego uważa się, że w długim kresie czasu ustandaryzowanie dziedziny podatków dochodowych, poprzez stworzenia prostszego i bardziej przejrzystego systemu opodatkowania przedsiębiorstw w UE, mogłoby pozytywnie wpłynąć na planowanie oraz prowadzenie działalności gospodarczej w różnych państwach członkowskich. Stanowiska dotyczące powyższej propozycji oraz ocena skutków CCCTB może być bardzo zróżnicowana. Koncepcja, założenia, konstrukcja oraz szanse Wspólnej Skonsolidowanej Podstawy Opodatkowania Osób Prawnych są obecnie tematem dyskusji organizacji lobbingowych w Polsce.

11 Krajowy Rejestr Długów planowane zmiany Krajowy Rejestr Długów (KRD) jest pierwszym i największym w Polsce biurem informacji gospodarczej (BIG). Dzięki KRD BIG możliwe stało się minimalizowanie ryzyka transakcji handlowych. System KRD umożliwia uzyskanie raportów na temat sytuacji finansowej określonego podmiotu gospodarczego lub konsumenta. Dane udostępniane przez KRD BIG mogą zawierać zarówno informacje pozytywne, jak i negatywne. Otrzymane wyniki wyszukiwania zdecydowanie ułatwiają podejmowanie decyzji biznesowych. Wierzyciel może przekazać informacje o niespłaconym długu po upływie miesiąca od wysłania do dłużnika wezwania do zapłaty zawierające ostrzeżenie o zamiarze ujawnienia informacji w KRD. Wierzyciel może to uczynić, jeżeli podstawą zobowiązania jest umowa związana z działalnością gospodarczą przedsiębiorców lub umowa o kredyt lub przewóz z konsumentem. Okazuje się, że KRD jest znakomitym narzędziem windykacji należności, gdyż znaczna część dłużników decyduje się spłacić zobowiązanie już po otrzymaniu ostrzeżenia o publikacji w KRD, a co czwarty dłużnik spłaca zobowiązanie po wpisaniu do rejestru. Dłużnicy wpisani do Krajowego Rejestru Długów tracą wiarygodność w kontaktach handlowych, mają utrudniony dostęp do usług finansowych (kredyty, zakupy ratalne, leasing), telekomunikacyjnych (możliwość kupna telefonu), multimedialnych (telewizja kablowa, szerokopasmowy dostęp do Internetu), wynajmu lokali (mieszkania, biura, magazyny). KRD BIG działa na podstawie ustawy z dnia 14 lutego 2003 o udostępnianiu informacji gospodarczych (Dz.U. Nr 50 poz. 424). W czerwcu tego roku Ministerstwo Gospodarki przekazało do rozpatrzenia przez Komitet Rady Ministrów projekt nowelizacji tej ustawy. Do głównych zmian wprowadzanych przez projekt należy: otwarty katalog wierzycieli uprawnionych do zgłaszania informacji o dłużnikach, kwota zobowiązania uprawniona do zgłoszenia do KRD, okres wymagalności świadczenia, możliwa współpraca i wymiana informacji z biurami zagranicznymi. Artykuł 7 ww. ustawy wymienia przedsiębiorców uprawnionych do zgłaszania zobowiązań finansowych konsumentów. Nowa ustawa ma umożliwić prawie każdemu przedsiębiorcy zgłaszanie niesolidnego dłużnika do KRD. Obecnie przedsiębiorca może zgłaszać do KRD informacje o zobowiązaniach niezapłaconych w terminie, jeżeli łączna ich wysokość przekracza 500 PLN dla przedsiębiorcy, a w przypadku konsumenta 200 PLN. Nowelizacja ustawy przewiduje

12 zlikwidowanie kwoty minimalnej, co oznacza, że zgłoszeniu będzie mogła podlegać nawet złotówka zaległości. W tej chwili zgłoszona może być wierzytelność, która musi być wymagalna od co najmniej 60 dni. Natomiast nowa ustawa przewiduje skrócenie tego okresu do 45 dni. Zakłada się również możliwość wymiany informacji między biurami polskimi i europejskimi. Projekt ten ma zapewnić dokładniejszą weryfikację wiarygodności płatniczej kontrahenta zagranicznego w Polsce i odwrotnie. Nowelizacja wywołuje falę dyskusji dotyczących zasadności zgłaszania zobowiązań o bardzo niskiej wartości oraz ryzyka wycofania się podmiotów zagranicznych z Polski, po ujawnieniu niektórych informacji. Kontrowersje budzi również wyłączenie ubezpieczycieli i funduszy skupiających wierzytelności bankowe z możliwości ujawniania informacji w rejestrze dłużników.

13 Dofinansowanie do wczasów Wakacje to sezon urlopowy. Pracodawcy często dopłacają pracownikom do różnych form wypoczynku. Należy jednak pamiętać, że dopłaty to forma świadczeń pieniężnych, które dla celów podatkowych są przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) wszelkie dopłaty do różnorodnych form wypoczynku pracowników, takie jak: wczasy, wycieczki, które są wypłacane ze środków obrotowych pracodawcy albo ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, stanowią formę świadczeń pieniężnych ponoszonych za tych pracowników i stanowią dla celów podatkowych przychód podlegający opodatkowaniu. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. W szczególności będą to: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Obowiązkiem płatnika jest doliczyć do wynagrodzenia wypłacanego w danym miesiącu wartość dofinansowania do wczasów dla pracownika, następnie od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z art. 31, 32 i 38 ustawy o PIT. Warto zwrócić uwagę na fakt, że usługi i świadczenia w zakresie różnych form wypoczynku, a także dopłaty do tych usług i świadczeń sfinansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne ( 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe), jeżeli: świadczone są wyłącznie na terenie kraju, a ich przyznanie uzależnione jest od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. W przypadku, gdyby dopłata dotyczyła wycieczki zagranicznej pracodawca musiałby objąć składkami te środki.

14 Wystarczy tylko jeden odpis z KRS Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad zmianami, które mają wprowadzić duże ułatwienia dla spółek. Strona procesu będzie mogła sama poświadczyć zgodność kopii z oryginałem dokumentu. Spowoduje to między innymi duże udogodnienia dla firm, które nie będą musiały występować przy każdej prowadzonej sprawie przed sądem po odpis z KRS. Obecnie przedsiębiorstwa, banki, a także firmy doradcze, które prowadzą wiele procesów, w każdej sprawie muszą przedstawiać wierzytelny odpis z KRS, który wykazuje organ uprawniony do działania w ich imieniu oraz udzielone pełnomocnictwa. Bezsprzecznym dowodem kto może działać i udzielać pełnomocnictwa w imieniu osoby prawnej jest tylko wierzytelny odpis z KRS. Natomiast w sytuacji, gdy jest on reprezentowany przez adwokata lub radcę prawnego, osoby te są zobowiązane w każdej sprawie do poświadczenia kopii odpisów z KRS u notariusza. Dzisiaj strona obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie, na który powołuje się w piśmie jeszcze przed rozprawą. Natomiast projekt przewiduje, że strona jako dowód będzie mogła złożyć odpis oryginału dokumentu poświadczony za zgodność przez nią samą. Tym niemniej sędzia zawsze będzie miał możliwość zażądać oryginału dokumentu, na przykład w sytuacji gdy strona przedstawi kopię umowy. Co równie istotne, zgodnie z obecnymi rozwiązaniami, każde pismo procesowe przedsiębiorcy, które nie zostało należycie opłacone, podlega zwrotowi lub odrzuceniu bez możliwości uzupełnienia tej opłaty. Według projektu nieopłacony należycie pozew podlegać będzie wprawdzie zwrotowi, ale powód - przedsiębiorca, który wystąpi w sprawie bez profesjonalnego pełnomocnika, będzie mógł w ciągu tygodnia uiścić brakującą opłatę. W takim przypadku pozew wywoła skutek od daty pierwotnego wniesienia. Prawnicy podkreślają, jednak że proponowane rozwiązania niosą też za sobą pewne zagrożenia. W sprawach gospodarczych możemy mieć do czynienia z sytuacją, gdy wyrok wydany zostanie na podstawie dokumentów niemających odpowiedników w oryginałach. Jeśli sąd sam nie poweźmie wątpliwości co do prawdziwości złożonego przez jedną ze stron dokumentu, a przeciwnik nie zakwestionuje jego autentyczności, to nie będzie miał takiej możliwości przed wydaniem wyroku. W praktyce jednak samodzielne poświadczanie kopii rachunków czy kopii odpisów z KRS stanowić będzie bardzo duże ułatwienie dla spółek. Proponowane zmiany pozwolą na uproszczenie postępowania, a także obniżenie kosztów.

15 Refakturowanie paliwa Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 25 czerwca 2007 r. w sprawie kas fiskalnych od dnia 1 października br. rozszerzona zostanie lista towarów, których sprzedaż musi być rejestrowana przez kasę fiskalną. Obowiązek ten obejmie także sprzedaż dla pracownika. W związku z tym, jeżeli pracodawcy pozwalają swoim pracownikom korzystać ze służbowych samochodów do celów prywatnych i wystawiają na ich nazwisko fakturę za zużyte paliwo to od dnia 1 października powinni każdą taką operację ewidencjonować za pomocą kasy fiskalnej. Zmiana ta dotyczy podatników, którzy nie musieli instalować kas, ponieważ świadczyli usługi zwolnione z tego obowiązku albo nie prowadzili w ogóle sprzedaży detalicznej. Zwolnień od obowiązku ewidencjonowania nie będzie się stosować bez względu na wysokość osiąganych obrotów przy dostawie wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU. Katalog czynności określonych w 4 rozporządzenia został rozszerzony o każdą sprzedaż paliwa. Na liście towarów, których sprzedaż musi być ewidencjonowana przy użyciu kasy fiskalnej znajdują się m. in. nagrane płyty CD, DVD, kasety magnetofonowe, taśmy magnetyczne w tym kasety wideo, dyskietki, telefony komórkowe, sprzęt RTV, a także fotograficzny. Firmy mają więc czas do końca września, aby zmienić sposób rozliczeń z pracownikami z tytułu używania firmowych samochodów.

16 Zaliczka na poczet wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawy VAT) obowiązek podatkowy w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) powstaje piętnastego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów, lub zgodnie z art. 20 ust. 2 ustawy VAT z chwilą wystawienia faktury, jeżeli została ona wcześniej wystawiona. Jeśli przed dokonaniem wewnątrzwspólnotowej dostawy otrzymano całość lub część ceny, to zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie całości lub części ceny. Fakturę tę, co do zasady należy wystawić w ciągu 7 dni od otrzymania zaliczki zgodnie z 14 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie (...) wystawiania faktur z dnia 25 maja 2005 r. Otrzymanie przedpłaty uprawnia spółkę do wystawienia faktury zaliczkowej do WDT i zastosowania tym samym preferencyjnej stawki 0% VAT. A zatem obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki przy WDT powstanie dopiero w momencie wystawienia przez spółkę faktury VAT. Zaliczkę z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów należy rozliczyć w deklaracji VAT-7 w rozliczeniu za miesiąc, w którym wystawiono fakturę. Natomiast w sytuacji, gdy spółka nie wystawiła faktury dokumentującej zaliczkę, to wówczas obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Zgodnie z art. 41 ust. 3, z zastrzeżeniem art. 42 stawka podatku w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów wynosi 0%. Natomiast biorąc pod uwagę art. 42 ust. 1 wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu wg stawki podatku 0% po spełnieniu następujących warunków: 1) podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacji dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej i podał ten numer oraz swój numer, o którym mowa w art. 97 ust. 10, na fakturze stwierdzającej dostawę towarów, 2) podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju.

17 Dowody wymienione w punkcie drugim to w praktyce zasadniczo dokument przewozowy i kopia faktury. Zastosowanie stawki 0% do zaliczki przy WDT nie będzie warunkowane, co oczywiste wiąże się z koniecznością posiadania dokumentów przewozowych. Nie można posiadać tych dowodów w momencie otrzymania zaliczki, ponieważ dostawa nie została jeszcze wykonana. Co istotne, w obowiązującym stanie prawnym brak jest stosownego uregulowania odnośnie terminu wywozu towaru do innego kraju unijnego, po dacie wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie zaliczki na poczet przyszłej dostawy WDT. Tym samym dokonanie WDT po otrzymaniu zaliczki może nastąpić, naszym zdaniem, w nieokreślonym terminie (np. po okresie magazynowania tego towaru wymaganym przez klienta).w przypadku dokonania dostawy i braku dokumentów potwierdzających możliwość zastosowania preferencyjnej stawki VAT 0% dla tej dostawy należy zastosować stawkę podatku właściwą dla dostawy tego towaru na terytorium kraju. Wówczas opodatkowaniu podlegać będzie, według nas, cała wartość dostawy, przy czym spółka może dokonać zmniejszenia sprzedaży ze stawką 0% VAT w deklaracji, w której wykazuje stawkę krajową, bez konieczności korygowania deklaracji, w której zaliczka została opodatkowana 0% VAT. Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe w swoich interpretacjach.

18 Zbycie przedsiębiorstwa a podatek VAT Organy podatkowe zwracają uwagę, że zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów. Może więc nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym na podstawie umowy sprzedaży, darowizny, zamiany, a także wniesienia tzw. aportem do spółki tytułem wkładu niepieniężnego. Opodatkowaniu VAT nie podlegają transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans, w tym również darowizna. Zgodnie bowiem z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa. Należy zwrócić jednak uwagę, że zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiot zobowiązany do dokonania korekty, zostały określone w art. 91 ust. 9 ustawy o VAT. W przypadku zbycia przedsiębiorstwa to przez nabywcę przedsiębiorstwa dokonywana jest korekta podatku odliczonego. Oznacza to, że w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa, nie wystąpi z tego tytułu należny podatek VAT, ponieważ czynność ta jest traktowana jako niepodlegająca opodatkowaniu, nie wystąpi również obowiązek dokonania korekty podatku odliczonego u zbywcy, w związku z dokonaniem czynności niepodlegającej opodatkowaniu. Obowiązki korekty podatku naliczonego przechodzą na nabywcę przedsiębiorstwa. Ze względu na kontynuację korekty nabywca przedsiębiorstwa przy obliczaniu proporcji winien uwzględniać tylko te obroty, które bezpośrednio dotyczą nabytego przedsiębiorstwa. Bez znaczenia pozostaje forma, w jakiej to przedsiębiorstwo funkcjonuje u nabywcy. Podsumowując, zbycie przedsiębiorstwa nie będzie powodowało konieczności uiszczenia podatku VAT z tego tytułu, a jednocześnie nie spowoduje u zbywcy również obowiązku dokonania korekty podatku odliczonego w związku z wykonaniem czynności niepodlegającej opodatkowaniu. Zachodzi sytuacja szczególna obowiązek dokonania stosownych korekt w zakresie podatku naliczonego, określonych w art. 91 ust. 1-8, do których byłby zobligowany zbywca przedsiębiorstwa, w przypadku gdyby nie doszło do transakcji, przepis nakłada na nabywcę, jako beneficjenta praw i obowiązków zbywcy.

19 Duplikaty faktur a odliczenie podatku Duplikaty faktur, na równi z oryginałami faktur, stanowią dokumenty uprawniające do obniżenia podatku należnego o zawartą w nich kwotę podatku naliczonego. Kwota podatku naliczonego to suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Wynika to z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Zasadniczo podatnik VAT ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę lub za następny okres rozliczeniowy. W sytuacji, gdy oryginał faktury na skutek nieprzewidzianego zdarzenia losowego lub siły wyższej uległ zniszczeniu albo zaginął, wówczas podatnicy mają możliwość zwrócenia się do podmiotu, który wystawił fakturę pierwotną, o ponowne wystawienie faktury zgodnie z danymi zawartymi na kopii faktury. Faktura taka musi dodatkowo zawierać oznaczenie duplikat oraz datę jej wystawienia ( 22 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie m. in. wystawiania faktur Dz. U. Nr 95, poz. 798 ze zm.). Ponieważ wystawione duplikaty są traktowane jako faktury VAT, dlatego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z duplikatu dokonuje się na takich samych zasadach jak dla zwykłej faktury. W sytuacji, gdy faktura zaginęła w drodze do nabywcy to dopiero po otrzymaniu duplikatu faktury podatnik może odliczyć podatek naliczony w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik otrzymał duplikat faktury lub w miesiącu następnym. Jeżeli faktura zaginęła po zaksięgowaniu to podatnik występuje wtedy z wnioskiem o wystawienie duplikatu do sprzedawcy. Duplikat w takiej sytuacji będzie tylko dokumentem potwierdzającym prawo do odliczenia VAT, ponieważ podatek naliczony został już wcześniej odliczony w ustawowym terminie. Co istotne, nie ma żadnych ograniczeń co do ilości wystawianych duplikatów. Jeżeli nabywca występuje o wystawienie duplikatu tej samej faktury po raz kolejny, to sprzedawca nie ma prawa odmówić jej wystawienia. W przypadkach duplikatów e-faktur, które oryginalnie zostały wystawione i przesłane w formie elektronicznej, przesyła się w tej samej formie. Jeżeli istnieją przeszkody formalne lub techniczne, które uniemożliwiają wystawianie i przesłanie e-duplikatu (np. gdy odbiorca cofnie zgodę na wystawianie i przesyłanie faktur elektronicznych), sprzedawca ma prawo wystawić dokument w formie papierowej, zamieszczając na nim adnotację, że duplikat dotyczy faktury wystawionej w formie elektronicznej.

20 Opodatkowanie eksportu towaru Podatnik ma prawo zastosować stawkę 0% VAT w eksporcie towarów. Eksport towaru to wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty, jeżeli wywóz dokonany jest przez dostawcę lub na jego rzecz, albo nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz. Potwierdzony jest on przez urząd celny, a także określony w przepisach celnych. Zgodnie z art. 41 ust. 6 ustawy o VAT stawkę 0% stosuje się w eksporcie, jeżeli podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty. Jeśli ten warunek nie został spełniony to podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za dany okres rozliczeniowy, a w okresie następnym. Stawka 0% stosowana jest pod warunkiem, że otrzymano dokumenty wymienione w ust. 6 przed złożeniem deklaracji podatkowej za ten okres. W przypadku, gdy nie otrzymano tego dokumentu w powyższym terminie to mają wtedy zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju. W ustawie o VAT nie określano szczegółowo formy tego potwierdzenia, należy jednak zwrócić uwagę, że dokument taki powinien zostać sporządzony w formie określonej przepisami prawa, ponieważ jest on dokumentem urzędowym. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. (z późn. zm.) w sprawie szczegółowych wymogów, jakie powinno spełniać zgłoszenie celne eksport potwierdzany jest kartą 3 dokumentu SAD, natomiast podatnik gdy ją utraci to ma prawo wystąpić do organów celnych o wydanie zaświadczenia o wyprowadzeniu towarów poza terytorium Wspólnoty. Biorąc pod uwagę regulacje Rozporządzenia Komisji EWG nr 2454/93 urzędem, który dokonuje potwierdzenia wywozu towarów jest ostatni urząd celny przed opuszczeniem przez towar obszaru celnego. Posiadając dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty, wnioskujący ma prawo zastosować do dostawy stawkę podatku w wysokości 0%.