wody powierzchniowe - niskie stenia wystpuje w niektórych mineralnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "wody powierzchniowe - niskie stenia wystpuje w niektórych mineralnych"

Transkrypt

1 LITOWCE Li wystpowanie wody powierzchniowe - niskie stenia wystpuje w niektórych mineralnych zastosowanie - medycyna - leki antydepresyjne, zamiast NaCl, produkcja szkła i ceramiki, tworzyw sztucznych, katalizator normy - brak, w wodach 100 µg/dm 3 - toksyczny dla rolin obecno wapnia zmniejsza toksyczno człowiek 4-5 g - dawka toksyczna działanie - toksyczne, ale wany mikroelement niedobór - przygnbienie, depresja (leczenie narkomanii i alkoholizmu) Na 2,6% skorupy ziemskiej wystpowanie - tylko zwizki, NaCl, glinokrzemiany, NaNO 3 zastosowanie - gospodarstwa domowe, przemysł papierniczy, spoywczy, medycyna, nawozy azotowe NaCl - mieszanina kriogeniczna z wod szklarski, zawarto Na w wodzie wzrasta w procesach uzdatniania % (NaOH, Na 2 CO 3, NaHCO 3, NaHClO 3 ) fluorkowanie wody - NaF, Na 2 SiF 6 rzeki w pobliu ujcia do morza - wicej - sole z powietrza do 150 km ródła w wodach - wymywanie ze skał i gleb podwyszona zawarto - -cieki, wody kopalniane (kilkaset mg) cieki miejskie - detergenty działanie niezbdny dla organizmów ywych, reguluje bilans wodny organizmu niedobór u człowieka - osłabienie, niskie cinienie człowiek - zapotrzebowanie 1-3 g /dzie pobranie rzeczywiste 4-24 g/ dzie, rednio 10 g NaCl / dzie (wdzonki, ser ółty) nadmiar - nadcinienie, zaburzenia w przemianie materii 3g/kg - moe by toksyczne

2 u niemowlt 1g / kg zalecenia w wodach pitnych: WHO < 200 mg/l UE : warto zalecana : 20 mg/l, max.: 150 mg/l istotne - równowaga Na - K - Ca - Mg Na + Ca człowiek = 1 dzie/osoba K + Mg wody do nawadniania - due dawki Na zmieniaj struktur gleby i przepuszczalno K 2,4% skorupy ziemskiej - chlorki, bromki, siarczany, azotany glinokrzemiany minerały bardziej odporne na wymywanie ni Na std nisza naturalna zawarto w wodach powierzchniowych zastosowanie: nawozy potasowe (K niezbdny do wzrostu rolin) rodki wybuchowe, zapałki szkło lecznictwo w wodach -ródła naturalne spływy powierzchniowe z pól cieki przemysłowe i miejskie stenia - nie limitowane zalecenia UE - woda pitna ok. 10 mg/l, max. 12 mg/l działanie zaburzenia równowagi sodowo-potasowej w organizmie wany w profilaktyce kardiologicznej ródła w poywieniu - ziemniaki, banany, pomidory, rodzynki K 2 CO 3 - dawka miertelna 15 g 40 K - ok 0,0118% w potasie naturalnym Cs - istotne izotopy radioaktywne (awarie elektrowni) Fr - produkt rozpadu niektórych jder

3 BERYLOWCE Be pierwiastek rzadki, 0,001% skorupy ziemskiej w wodzie : kationy Be 2+, siarczany i fosforany - nierozpuszczalne chlorki i azotany - rozpuszczalne kompleksy zastosowanie: paliwa rakietowe, stopy tło w wodach - niskie działanie - toksyczny - beryloza, długi czas ycia w tkankach nie limitowany ew. w wodach do nawodnie dla mikroorganizmów wodnych dopuszczalne 11 µg/l (wody mikkie) 1100 µg/l - twarde Mg 8 w skorupie ziemskiej - 1,9% dolomit CaMg(CO 3 ) 2, magnezyt MgCO 3 składnik chlorofilu sole - stały składnik wód powierzchniowych i podziemnych jony, kompleksy jako zanieczyszczenie - rzadko zwykle mniej ni wapnia rzeki - Ca:Mg = 4:1 ew. 2:1 wicej w wodach morskich - bo koralowce i skorupiaki pobieraj wybiórczo Ca zastosowanie - stopy lekkie, ogniwa, nawozy działanie - wody - twardo (razem z Ca) organizmy ywe - wany mikroelement reguluje 300 procesów metabolizmu komórkowego niedobór - zwiksza ryzyko nowotworów - arytmia, bezsenno, trudnoci w koncentracji, złe wchłanianie ca w kociach nadmiar - rzadko, drczka magnezowa zapotrzebowanie mg/dzie w Polsce - niedobory Mg w glebach i wodach w wodach pitnych - limitowany rzadko WHO zaleca 50 mg/l do max. 150 mg/l dyrektywy UE 30 mg/l, max. 50 mg/l ródła dla organizmów -ywno

4 soja, kakao, mak, orzechy, czekolada, migdały, kasza gryczana roliny zielone - natka, sałata płatki owsiane, fasola, chleb razowy, kukurydza tworzy kompleksy - alkohol, kawa, herbata, napoje gazowane (konserwanty) wypłukuj Mg z organizmu Mg/Pb Ca - 3,4% skorupy (5-te miejsce)!" #!" %&"" " ' (! ' "" ) % " % (" ' * (+ " (, % -... /0 główny kation w wodach powierzchniowych działanie wody - twardo - kamie kotłowy, małe stenia CaCO 3 - podane - zapobiegaj korozji rur człowiek - CaO i Ca(OH) 2 - rce, oparzenia wany mikroelement - przyswajany z witamin E i D 3 std małe przyswajanie z wody (5% dziennego spoycia), głównie ywno zapotrzebowanie -1 g /dzie niedobór - krzywica, choroby serca, osłabienie, osteoporoza nie ogranicza si w wodach (limitowana twardo) wody pitne: UE mg/l, max. 250 mg/l WHO - 75 mg/l, max. 200 mg/l Ca/Cd Sr rzadki izotopy trwałe i radioaktywne (powstaj w reaktorach i podczas wybuchów) małe zastosowanie tło naturalne - niskie moe by w ciekach przemysłowych

5 działanie - toksyczny nie limitowany 90 Sr - grony - kumulacja w kociach zamiast Ca T 1/2 = 28 lat, Polska: limit w wodzie pitnej 80 pc/dm 3 Ba baryt BaSO 4 i witeryt BaCO 3, rozproszony zastosowanie - medycyna, produkcja farb, pirotechnika, przemysł papierniczy, chemiczny, ceramiczny wystpuje jako jon, powszechny składnik wód powierzchniowych, ale niskie stenia - słabo rozpuszczalne sole, adsorbowane przez osady denne działanie - małe iloci nieszkodliwe, całkowity brak - ograniczenia rozwoju zwierzt due dawki - toksyczne BaCO 3 - trutka na szczury, pow. 500 mg Ba - miertelne dla człowieka limit dopuszczalny w wodzie WHO, Polska - 1 mg/l UE 0,1 mg/l, max. 1 mg/l Ra radioaktywny, rzadki, tereny o wyszej zawartoci, Kalifornia USA -300g / rok wymywanych do wód powierzchniowych BOROWCE B niemetal, podobny do Si w przyrodzie - kwas borowy H 3 BO 3 - działanie aseptyczne boraks, borany zastosowanie medycyna, konserwacja ywnoci (kwas borowy) szkło, emalie, barwnik przemysł garbarski, rodki piorce (boraks) paliwo rakietowe - wodorki boru due iloci w ciekach z zakładów materiałów ciernych wystpowanie w wodach naturalnych - niskie stenia wysze -z terenów ropononych, niektóre cieki działanie małe stenia - istotne dla rolin, powyej 1 mg/l - szkodliwy organizmy zwierzce - niskie stenia - nietoksyczne, due - niekorzystne dla systemu nerwowego

6 zalecenia UE: wody pitne 1 mg/l, do max. 2 mg/l dla ryb 2 µg/l Al 3-ci pod wzgldem rozpowszechnienia, skały, gleby glinokrzemiany gibsyt, boksyt, ałunit korund (szafir, rubin) zastosowanie stopy lekkie - samoloty, konstrukcje naczynia ródła w rodowisku naturalne cieki zakładów produkujcych aluminium, spalanie wgla reakcje - kompleksy wody powierzchniowe -stenia niskie - niska rozpuszczalno soli od 0,1-1 mg/l siarczan dodawany w procesach uzdatniania wody - koagulant proces prawidłowy - nie powinno pozosta powyej 0,5 mg/l działanie - nie jest niezbdny do ycia długo uwaany za nietoksyczny obecnie -hamowanie wzrostu rolin, zanik ryb w jeziorach szkodliwy przy dializie człowiek - pdp. - choroba Alzheimera - demencja starcza WHO - woda pitna 0,2 mg/l UE - 0,05 mg/l, max. 0,2 mg/l Tl rzadki towarzyszy minerałom potasowym, rudom Zn i Pb zastosowanie katalizator stopy szkło choroby skóry insektycyd

7 Tl +1 i Tl +3 w wodach dobrze natlenionych Tl(+1) niskie stenia działanie - trucizna, wypadanie włosów, palce pragnienie siarczan - trutka na szczury, dla człowieka g - dawka miertelna moe si kumulowa w organizmie (metal ciki) brak zagroenia dla rodowiska "% 1& 2 1& "1& ) " % "31&! "" %"' ' & %456'!1& 7 "! & " "' ( %8.78! 7... %-7.9% "'% ( :..%-7.. (% '...µ ' 87;1&/1 <=>?@%ABC ".%7µ/-.. ;%-.µ/-.. %-%7.µ/ & D " % -...µ/ Eµ/ ', " 2 ( %", D & ( " % 2(+ % D% %,

8 % "! ' /' &" "'" ",& " % % " % "! & "' ((& &'% %D"' D2 %&D 2 % &H/ %% 8 # D ( %"2" %,& % % "' % " ' ) ("% " % " %D2% & 22 2 "

9 %% 2 % " %(%7/ I.%./ ',-../ 1.;%-/ < %,( "" % (+' 2, ("' " " % ) %( &'!" & & " " ( & ) " % " ( -.. " ' % 2(+ %..7%.-6" % % & I " ' " & " " " ) ("% % "

10 % D -.%5./0 -%-.../0 & %2'-.../0% ', (+ 2 D"',( " ',D& J@ "2 ',% &! ( "& & ( % & µ/0 % %, "=1&% % & 2! % " (+"&(, ", &, %, " " %.-/.-/ D2-%% " -..µ/ " "'" " & %D& 22"" & """', " K""

11 "# " ''" &, (!" #!" A =# ;!" "!"!" 8 ) % ""!!%"!! "%!%!" ' %! %# D"' ( D (% "2D2 % D %&D " % #.- #%2, D(!" ' -# % / 2'7/ %!" %"" -./0 " D2 ' 1 >-7/0 F=.;%-7/0 D"', ( " % % -46 8' % &% "% %&!"',%" ( % ', &µ/ D"' %2 +(!'

12 '! 8A "' " A %"" ("" % % %% ( "!D I % IL#M * L# M * L#M * L M % L M % & ', I % (+"& '" - ()*'+% &'- %:/0 (+ -5%./ (+ %' 2 D ( %.-:./0 D"', ( D &D %4/9 7;/9 2 "../0 "2 D2 %" -/0 2'7./0% ( ' > 7./0 N;../0", D"', &'8;./0 2!! & ( ( & K '!%&&& " " D

13 K2 D +,,&" % ( &" """',K%.../ K%" ' ', " K% % 2, ( ( D "2D2 & D2 '%" ' " %' % ''" D %..7O/ " & N "' & "'!!!' '"&& %'@ % ' J@ % %( %!%% "" ' %&".../0 &D, (% "2 %0<%7../ & " -'" & %-/9

Plan: 1) krutki opis w ramach wstępu 2) Występowanie 3) Otrzymywanie 4) Właściwości 5) Związki 6) Izotopy 7) Zastosowanie 8) Znaczenie biologiczne

Plan: 1) krutki opis w ramach wstępu 2) Występowanie 3) Otrzymywanie 4) Właściwości 5) Związki 6) Izotopy 7) Zastosowanie 8) Znaczenie biologiczne Mied ź Plan: 1) krutki opis w ramach wstępu 2) Występowanie 3) Otrzymywanie 4) Właściwości 5) Związki 6) Izotopy 7) Zastosowanie 8) Znaczenie biologiczne 1) krutki opis w ramach wstępu Miedź (Cu, łac.

Bardziej szczegółowo

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane

Bardziej szczegółowo

w_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych

w_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych w_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych Spoiwa krzemianowe Kompozyty krzemianowe (silikatowe) kity, zaprawy, farby szkło wodne Na 2 SiO 3 + 2H 2 O H 2 SiO 3 +

Bardziej szczegółowo

Konkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa.

Konkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa. Konkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa. ele konkursu: - kształtowanie postaw proekologicznych i prozdrowotnych. - rozwijanie zainteresowań przyrodniczych i chemicznych uczniów. - kształcenie

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne

Bardziej szczegółowo

Saletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2%

Saletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Saletra amonowa Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Nawóz granulowany, klasa ziarnistości 1-3,15 mm. Saletra amonowa jest uniwersalnym nawozem azotowym. Można ją stosować pod wszystkie rośliny i na wszystkich

Bardziej szczegółowo

KWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to:

KWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: KWASY I WODOROTLENKI 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: 1. kwas siarkowy (IV), kwas siarkowy (VI), kwas azotowy, 2. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV), kwas azotowy (V), 3. kwas siarkowodorowy,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce

Spis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce Berylowce Spis treści 1 Właściwości fizyczne 2 Wodorki berylowców 3 Tlenki berylowców 4 Nadtlenki 5 Wodorotlenki 6 Iloczyn rozpuszczalności 7 Chlorki, fluorki, węglany 8 Siarczany 9 Twardość wody 10 Analiza

Bardziej szczegółowo

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4

Bardziej szczegółowo

Natureheals

Natureheals Natureheals www.donatmg.eu/en Magnez NAUKOWCY OKREŚLILI MAGNEZ MIANEM MINERAŁU DO WALKI ZE STRESEM, NAZYWAJĄC GO RÓWNIEŻ BALSAMEM DLA NERWÓW I MIĘŚNI. MAGNEZ JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MINERAŁÓW NIEZBĘDNYCH

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA

OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA WSTĘP RODZAJE TWARDOŚCI WODY Twardość wody jest jej właściwością wynikającą z obecności rozpuszczonych w niej związków, głównie wapnia i magnezu. Pierwotnie

Bardziej szczegółowo

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady

Bardziej szczegółowo

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy

Bardziej szczegółowo

litowce -Występowanie i otrzymywanie potasu -Właściwości fizyczne i chemiczne potasu -Ważniejsze związki potasu

litowce -Występowanie i otrzymywanie potasu -Właściwości fizyczne i chemiczne potasu -Ważniejsze związki potasu Litowce potas i pozostałe litowce -Występowanie i otrzymywanie potasu -Właściwości fizyczne i chemiczne potasu -Ważniejsze związki potasu Występowanie potasu i otrzymywanie Występowanie: występuje wyłącznie

Bardziej szczegółowo

TEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM

TEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.

Bardziej szczegółowo

Nawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa

Nawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa Nawożenie sadów i plantacji jagodowych Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa 9 grudzień 2016 Kryteria diagnostyczne Analiza gleby. Analiza liści. Wizualna ocena roślin. Analiza gleby Oznaczenie odczynu

Bardziej szczegółowo

Rafał Tytus Bray. Politechnika Gdańska Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska września 2017 Ustka

Rafał Tytus Bray. Politechnika Gdańska Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska września 2017 Ustka Rafał Tytus Bray Politechnika Gdańska Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska 14 15 września 2017 Ustka Twardość wody jest jednym z najstarszych wskaźników jakości wody, pochodzącym jeszcze z czasów ery

Bardziej szczegółowo

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4 Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI WODNYCH ROZTWORÓW SOLI

WŁAŚCIWOŚCI WODNYCH ROZTWORÓW SOLI Jan Drzymała WŁAŚCIWOŚCI WODNYCH ROZTWORÓW SOLI Wprowadzenie Wody występujące w przyrodzie oraz w procesach technologicznych z reguły zawierają rozpuszczone w niej zanieczyszczenia. Tylko woda wielokrotnie

Bardziej szczegółowo

TABELE ZYWIENIOWE WITAMINY, SCIAGA, DLA WEGETARIAN I NIE TYLKO. FB:lepiejbiegac INSTAGRAM:lepiejbiegac.pl

TABELE ZYWIENIOWE WITAMINY, SCIAGA, DLA WEGETARIAN I NIE TYLKO.  FB:lepiejbiegac INSTAGRAM:lepiejbiegac.pl . TABELE ZYWIENIOWE WITAMINY, SCIAGA, DLA WEGETARIAN I NIE TYLKO WITAMINA A DZIENNE ZAPOTRZEBOWANIE: 2900 IU Marchew 17033 587% Słodkie ziemniaki 14187 489% Morele suszone 12669 437% Jarmuż 9990 344% Szpinak

Bardziej szczegółowo

Jak obliczyć skład pożywki w oparciu o analizę wody - zalecenia

Jak obliczyć skład pożywki w oparciu o analizę wody - zalecenia Samodzielna Pracownia Analiz Chemicznych Laboratorium Analiz Gleby i Roślin Jak obliczyć skład pożywki w oparciu o analizę wody zalecenia Autorzy: dr Waldemar Kowalczyk, mgr Anna Felczyńska Opracowanie

Bardziej szczegółowo

profesjonalne, kompleksowe opomiarowanie i rozliczanie mediów dostarczanych do Twojego lokalu

profesjonalne, kompleksowe opomiarowanie i rozliczanie mediów dostarczanych do Twojego lokalu BIAŁYSTOK GDAŃSK WARSZAWA ul. Świętojańska 6 ul. Fieldorfa 10/3 tel. 533 025 696 tel. /85/ 654 67 53 tel. /58/ 710 05 98 profesjonalne, kompleksowe opomiarowanie i rozliczanie mediów dostarczanych do Twojego

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada

Bardziej szczegółowo

Sole&Środowisko. Broszura informacyjna IDF (IDF Factsheet Salt 1)

Sole&Środowisko. Broszura informacyjna IDF (IDF Factsheet Salt 1) Sole&Środowisko Broszura informacyjna IDF (IDF Factsheet Salt 1) Sole potasu, sodu i wapnia pojawiają się albo w mleku z gospodarstw albo w środkach chemicznych używanych przy myciu w zakładach przetwórczych.

Bardziej szczegółowo

Czym są sole i w jaki sposób są one uzyskiwane

Czym są sole i w jaki sposób są one uzyskiwane Czym są sole i w jaki sposób są one uzyskiwane Autor prezentacji : Szymon Michalski Klasa 2B (2015/2016) Opiekun Merytoryczny : mgr Adam Makówka Sole to związki chemiczne zawierające w cząsteczce kationy

Bardziej szczegółowo

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory

Bardziej szczegółowo

Fizyczne działanie kwasów humusowych: poprawa napowietrzenia (rozluźnienia) gleby. poprawa struktury gleby (gruzełkowatość) zwiększona pojemność wodna

Fizyczne działanie kwasów humusowych: poprawa napowietrzenia (rozluźnienia) gleby. poprawa struktury gleby (gruzełkowatość) zwiększona pojemność wodna Szkolenie Ogrodnicze ProCam Polska Fizyczne działanie kwasów humusowych: poprawa napowietrzenia (rozluźnienia) gleby poprawa struktury gleby (gruzełkowatość) zwiększona pojemność wodna zapobieganie erozji

Bardziej szczegółowo

Łukasz K. Tomasz M. Ochrona Wód

Łukasz K. Tomasz M. Ochrona Wód Łukasz K. Tomasz M. Ochrona Wód Ogólne charakterystyka wód naturalnych Woda występująca w przyrodzie stanowi wodny roztwór substancji nieorganicznych i organicznych, jak również zawiera koloidy i zawiesiny.

Bardziej szczegółowo

powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej będąca produktem wietrzenia skał, czyli długotrwałego działania na nie wody, powietrza i temperatury, oraz

powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej będąca produktem wietrzenia skał, czyli długotrwałego działania na nie wody, powietrza i temperatury, oraz powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej będąca produktem wietrzenia skał, czyli długotrwałego działania na nie wody, powietrza i temperatury, oraz działania mikroorganizmów Złożony i długotrwały proces

Bardziej szczegółowo

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 I. Substancje i ich właściwości opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, posługuje

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań

Bardziej szczegółowo

Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY

Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Czym są składniki odżywcze Składniki odżywcze substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do

Bardziej szczegółowo

Nauczycielski plan dydaktyczny z chemii klasa: 1 LO, I ZS, 2 TA, 2 TŻ1, 2 TŻ2, 2 TŻR, 2 TI,2 TE1, 2 TE2, zakres podstawowy

Nauczycielski plan dydaktyczny z chemii klasa: 1 LO, I ZS, 2 TA, 2 TŻ1, 2 TŻ2, 2 TŻR, 2 TI,2 TE1, 2 TE2, zakres podstawowy Nauczycielski plan dydaktyczny z chemii klasa: 1 LO, I ZS, 2 TA, 2 TŻ1, 2 TŻ2, 2 TŻR, 2 TI,2 TE1, 2 TE2, zakres podstawowy Temat lekcji Treści nauczania 1. Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania

Bardziej szczegółowo

Zadania i struktura WSSE. Twardość wody a zdrowie człowieka

Zadania i struktura WSSE. Twardość wody a zdrowie człowieka Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie Zadania i struktura WSSE Oferta badań Twardość wody a zdrowie człowieka Opracowanie: mgr Tomasz Łaciak Uniwersytet Pedagogiczny Instytut Biologii

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU

ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA miejsce z kodem EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Informacje

Bardziej szczegółowo

KRZEM. W różnych dziedzinach życia.

KRZEM. W różnych dziedzinach życia. KRZEM W różnych dziedzinach życia. KRZEM CHEMIA KRZEM - SI (SILICIUM) Krzem - pierwiastek chemiczny z grupy półmetali. Zajmuje miejsce w trzecim okresie i czternastej grupie układu okresowego. Co oznacza,

Bardziej szczegółowo

Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP

Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP METALE CIĘśKIE Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, 16.04.2010 Fot. Jon Gustafsson AP Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP Metal Fe Znaczenie ferredoksyna, hem Co witamina B 12 Ni

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY ROK PRZED MATURĄ

KONKURS CHEMICZNY ROK PRZED MATURĄ Wydział Chemii UMCS Polskie Towarzystwo Chemiczne Doradca metodyczny ds. nauczania chemii KONKURS CHEMICZNY ROK PRZED MATURĄ ROK SZKOLNY 2006/2007 ETAP SZKOLNY Numer kodowy Suma punktów Podpisy Komisji:

Bardziej szczegółowo

Warszawski konkurs chemiczny KWAS. Etap I szkolny. Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Warszawski konkurs chemiczny KWAS. Etap I szkolny. Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Warszawa 17 marca 2009r. Warszawski konkurs chemiczny KWAS Etap I szkolny Kod ucznia: Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Maksymalna ilość punktów 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Liczba

Bardziej szczegółowo

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

Test diagnostyczny. Dorota Lewandowska, Lidia Wasyłyszyn, Anna Warchoł. Część A (0 5) Standard I

Test diagnostyczny. Dorota Lewandowska, Lidia Wasyłyszyn, Anna Warchoł. Część A (0 5) Standard I strona 1/9 Test diagnostyczny Dorota Lewandowska, Lidia Wasyłyszyn, Anna Warchoł Część A (0 5) Standard I 1. Przemianą chemiczną nie jest: A. mętnienie wody wapiennej B. odbarwianie wody bromowej C. dekantacja

Bardziej szczegółowo

Tajemnica magnezu (część pierwsza)

Tajemnica magnezu (część pierwsza) Tajemnica magnezu (część pierwsza) Magnez, wapń, potas i sód są podstawowymi jonami niezbędnymi do zachowania równowagi pomiędzy poszczególnymi fizjologicznymi procesami w organizmie. Odchylenia od prawidłowego

Bardziej szczegółowo

Badanie stanu. fizyko-chemicznymi

Badanie stanu. fizyko-chemicznymi PUBLICZNE GIMNAZJUM im. Bp Jana Chrapka w Jastrzębi Badanie stanu czystości wód metodami fizyko-chemicznymi Woda jest jedną z podstawowych substancji potrzebnych do życia. Dzięki jej badaniu dowiedziałem

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach.

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki są to związki chemiczne zbudowane z atomu metalu i grupy wodorotlenowej. Wzór ogólny wodorotlenków: wartościowość metalu M n ( ) grupa wodorotlenowa

Bardziej szczegółowo

NAWOZY WIELOSKŁADNIKOWE - OD SUROWCA DO PRODUKTU. Arkadiusz Jur LUVENA S.A. Luboń

NAWOZY WIELOSKŁADNIKOWE - OD SUROWCA DO PRODUKTU. Arkadiusz Jur LUVENA S.A. Luboń NAWOZY WIELOSKŁADNIKOWE - OD SUROWCA DO PRODUKTU Arkadiusz Jur LUVENA S.A. Luboń 17.12.2014 SUROWCE STOSOWANE W PRODUKCJI NAWOZÓW FOSFOROWYCH FOSFORYT Ca3(PO4)2: - POCHODZENIE: Maroko, Izrael, Algieria,

Bardziej szczegółowo

! ' #0! 1 2 3# #"!#""#

! ' #0! 1 2 3# #!## !" #$$$% 0 12 )! " # $#%%!&"! ' ()*+,)-. / #0! 1 2 3# #"!#""#!#4(***5678 #9%8 *!& : 3"&, $4"5$"$..$ 3"- 2 $4"5$"$..$ 3"6!' $4"5$"$..$ #4$$% 7811 1292 : ; :;1 : :9 9: 9:=3 ; :=< ; 13?9= ; :=

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

Poz. 728. z dnia 19 czerwca 2012 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych

Poz. 728. z dnia 19 czerwca 2012 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych Poz. 728 1) z dnia 19 czerwca 2012 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych 2) 3) 1) 2) z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 122, poz. 696 i Nr 171, poz. 1016. 3) - i Nr 230, poz. 1511 oraz z 2011 r.

Bardziej szczegółowo

Nowe możliwości zastosowania kruszyw węglanowych w drogowych nawierzchniach z betonu cementowego oraz w betonach konstrukcyjnych

Nowe możliwości zastosowania kruszyw węglanowych w drogowych nawierzchniach z betonu cementowego oraz w betonach konstrukcyjnych Nowe możliwości zastosowania kruszyw węglanowych w drogowych nawierzchniach z betonu cementowego oraz w betonach konstrukcyjnych Danuta Bebłacz Instytut Badawczy Dróg i Mostów Piotr Różycki Stowarzyszenie

Bardziej szczegółowo

Szkolny konkurs chemiczny Grupa B. Czas pracy 80 minut

Szkolny konkurs chemiczny Grupa B. Czas pracy 80 minut Szkolny konkurs chemiczny Grupa B Czas pracy 80 minut Piła 1 czerwca 2017 1 Zadanie 1. (0 3) Z konfiguracji elektronowej atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X wynika, że w tym atomie: elektrony rozmieszczone

Bardziej szczegółowo

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph

Bardziej szczegółowo

Wykaz produktów nie jest wyczerpujący. Złożone poniżej oświadczenia nie zwalniają z obowiązku ich weryfikacji.

Wykaz produktów nie jest wyczerpujący. Złożone poniżej oświadczenia nie zwalniają z obowiązku ich weryfikacji. HYDRODIS ADW 3814 N nowość Progowo aktywny, niewrażliwy na wapń środek wyraźnych możliwościach unoszenia brudu. Odznacza się bardzo dobrą kombinacją zdolności dyspergujących i zapobiegających powstawaniu

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Wody 22 marzec 2011r.

Światowy Dzień Wody 22 marzec 2011r. Światowy Dzień Wody 22 marzec 2011r. Urządzenia wodociągowe w województwie mazowieckim zaopatrywane są z ujęć wód podziemnych, tylko cztery ujęcia wód powierzchniowych są wykorzystywane do zaopatrzenia

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2002 r.)

Bardziej szczegółowo

XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016

XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016 XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 30.10.2018 r. 1. Test konkursowy zawiera 22 zadania. Są to zadania

Bardziej szczegółowo

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185 SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje

Bardziej szczegółowo

2016/2017 ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA CHEMII W KLASIE 1 A i 1 B LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO ZAKRES PODSTAWOWY

2016/2017 ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA CHEMII W KLASIE 1 A i 1 B LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO ZAKRES PODSTAWOWY LESKO, 01.09.2016r. 2016/2017 ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA CHEMII W KLASIE 1 A i 1 B LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO ZAKRES PODSTAWOWY PODRĘCZNIK: Chemia. Po prostu. Zakres podstawowy. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych. (Dz. U. z dnia 1 maja 2004 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych. (Dz. U. z dnia 1 maja 2004 r. Dz.U.04.97.976 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych (Dz. U. z dnia 1 maja 2004 r.) Na podstawie art. 44 ust. 4 ustawy z dnia 11 maja

Bardziej szczegółowo

wiczenie - Oznaczanie stenia magnezu w surowicy krwi metod kolorymetryczn

wiczenie - Oznaczanie stenia magnezu w surowicy krwi metod kolorymetryczn wiczenie - Oznaczanie stenia magnezu w surowicy krwi metod kolorymetryczn Wprowadzenie Magnez wystpuje we wszystkich tkankach i pynach ustrojowych, a znaczna cz znajduje si w tkance kostnej. Razem z wapniem

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018 Eliminacje szkolne Podczas rozwiązywania zadań

Bardziej szczegółowo

Jedzmy zdrowo na kolorowo!

Jedzmy zdrowo na kolorowo! Jedzmy zdrowo na kolorowo! Dlaczego powinniśmy jeść warzywa? Ponieważ są źródłem: -witamin: głównie: beta-karoten, witamina C, kwas foliowy oraz witaminy K, niacyna oraz witaminy E -składników mineralnych:

Bardziej szczegółowo

I edycja Konkursu Chemicznego im. Ignacego Łukasiewicza dla uczniów szkół gimnazjalnych. rok szkolny 2014/2015 ZADANIA.

I edycja Konkursu Chemicznego im. Ignacego Łukasiewicza dla uczniów szkół gimnazjalnych. rok szkolny 2014/2015 ZADANIA. I edycja Konkursu Chemicznego im. Ignacego Łukasiewicza dla uczniów szkół gimnazjalnych rok szkolny 2014/2015 ZADANIA ETAP I (szkolny) Zadanie 1 Wapień znajduje szerokie zastosowanie jako surowiec budowlany.

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Dokoocz zdania tak aby były prawdziwe. Wiązanie jonowe występuje w związku chemicznym

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ... pieczątka nagłówkowa szkoły... kod pracy ucznia KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, Witaj w pierwszym etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE Dietetyka Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład

Bardziej szczegółowo

10,10 do doradztwa nawozowego 0-60 cm /2 próbki/ 275. 20,20 Badanie azotu mineralnego 0-90 cm. 26,80 C /+ Egner/

10,10 do doradztwa nawozowego 0-60 cm /2 próbki/ 275. 20,20 Badanie azotu mineralnego 0-90 cm. 26,80 C /+ Egner/ 1 Cennik 2008 GLEBA MAKROELEMENTY Badania pełnopłatne Pozycja cennika Kwota w zł Preparatyka ( 2 mm) 2 2,20 Oznaczenie ph 5 4,50 Ekstrakcja przysw. form fosforu i potasu 18 4,50 Oznaczenie przyswajalnego

Bardziej szczegółowo

SUROWCE MINERALNE. Wykład 14

SUROWCE MINERALNE. Wykład 14 SUROWCE MINERALNE Wykład 14 WYBRANE NIEMETALICZNE SUROWCE MINERALNE surowce krzemionkowe, tj. zasobne w SiO 2, surowce glinowe, glinokrzemianowe i zawierające alkalia, surowce ilaste, surowce wapniowe,

Bardziej szczegółowo

Różne sposoby fertygacji truskawki. Od technologii do pieniędzy..

Różne sposoby fertygacji truskawki. Od technologii do pieniędzy.. Różne sposoby fertygacji truskawki Od technologii do pieniędzy.. Jarosław Barszczewski Yara Poland Specialities 605 545212 jaroslaw.barszczewski@yara.com YARA Poland zawsze wspiera producentów Wsparcie

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z

Bardziej szczegółowo

7 00 L - karnityna + chrom + aminokwasy rozgałęzione, 7 30 I ŚNIADANIE, (głównie węglowodany złożone + owoce + warzywa):*

7 00 L - karnityna + chrom + aminokwasy rozgałęzione, 7 30 I ŚNIADANIE, (głównie węglowodany złożone + owoce + warzywa):* Przykładowe jadłospisy na redukcję masy ciała 1. Przykładowy jadłospis na zrzucenie wagi (zalecenia ogólne, na podstawie wywiadu z zawodnikiem trójboju siłowego): CZĘŚĆ I 3 TYGODNIE: 7 00 L - karnityna

Bardziej szczegółowo

USUWANIE ZWIĄZKÓW FOSFORU Z WÓD NATURALNYCH

USUWANIE ZWIĄZKÓW FOSFORU Z WÓD NATURALNYCH USUWANIE ZWIĄZKÓW FOSFORU Z WÓD NATURALNYCH METODĄ WYTRĄCANIA WPROWADZENIE W Polsce występuje narastający deficyt wody, a ta którą dysponujemy nie zawsze spełnia określone wymogi sanitarno-epidemiologiczne.

Bardziej szczegółowo

Związek Międzygminny "Nida 2000" Stary Korczyn, 28-136 Nowy Korczyn Data: 30.10.2015

Związek Międzygminny Nida 2000 Stary Korczyn, 28-136 Nowy Korczyn Data: 30.10.2015 Raport z przeprowadzonych badań na wodzie dla Związku Międzygminnego "NIDA 2000" z ujęcia wody na rzece Nidzie i stacji uzdatniania wody w Starym Korczynie. Związek Międzygminny "Nida 2000" Stary Korczyn,

Bardziej szczegółowo

Vademecum nawożenia POMIDOR

Vademecum nawożenia POMIDOR Vademecum nawożenia I OCHRONY FUNGICYDOWEJ warzyw POMIDOR NAWOŻENIE Pomidora Nawożenie należy poprzedzić analizą chemiczno-rolniczą gleby przeprowadzoną metodą uniwersalną (mg/l gleby). Optymalna zawartość

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową

Bardziej szczegółowo

Kryształy w życiu człowieka

Kryształy w życiu człowieka Kryształy w życiu człowieka Kryształy mają duży szereg zastosowań m.in.w medycynie,farmacji,jubilerstwie itp. Aby dowiedzieć się wielu ciekawych informacji o kryształach,musimy zacząć naszą,,podróż w dział

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22

Bardziej szczegółowo

Producent: Barenbrug 208,00 zł Cena brutto: 170,00 zł Cena netto: 157,41 zł. Kod QR:

Producent: Barenbrug 208,00 zł Cena brutto: 170,00 zł Cena netto: 157,41 zł. Kod QR: Fungi-Chem P.W. Dorota Kaletka ul. Kwiatowa 1 64-000 Pianowo tel. +48 65 511 96 13 sklep@fungichem.pl Zapraszamy do sklepu www.fungichem.pl Facebook.com/FungiChem Nawóz Barenbrug Barfertile Regeneration

Bardziej szczegółowo

Powietrze i inne gazy. Powietrze jest jednorodną mieszaniną gazów. Mieszanina ta nie posiada barwy, smaku ani zapachu.

Powietrze i inne gazy. Powietrze jest jednorodną mieszaniną gazów. Mieszanina ta nie posiada barwy, smaku ani zapachu. Składniki powietrza Powietrze jest jednorodną mieszaniną gazów. Mieszanina ta nie posiada barwy, smaku ani zapachu. Doświadczenie nr 1 Temat: Badanie składników powietrza. Schemat doświadczenia: Obserwacje:

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS

Bardziej szczegółowo

Fluorowce - chlor. -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru

Fluorowce - chlor. -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru Fluorowce - chlor -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru Fluorowce Ogólna charakterystyka: fluor, chlor, brom i jod są niemetalami, astat jest

Bardziej szczegółowo

CHEMIA I GIMNAZJUM WYMAGANIA PODSTAWOWE

CHEMIA I GIMNAZJUM WYMAGANIA PODSTAWOWE WYMAGANIA PODSTAWOWE wskazuje w środowisku substancje chemiczne nazywa sprzęt i szkło laboratoryjne opisuje podstawowe właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru:

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru: Rozwiązania Zadanie 1 Efekt cieplny rozpuszczania 272 g Ca SO 4 wynosi: 136 g Ca SO 4 to masa 1 mola 272 g Ca SO 4 to 2 mole. Odpowiedź: Ciepło rozpuszczania odnosi się do 1 mola substancji, stąd 2x(-20,2

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.

ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza

Bardziej szczegółowo

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 162995 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 283854 (22) Data zgłoszenia: 16.02.1990 (51) IntCl5: C05D 9/02 C05G

Bardziej szczegółowo

Najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy,

Najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy, Położenie pierwiastka w UKŁADZIE OKRESOWYM Nazwa Nazwa łacińska Symbol Liczba atomowa 1 Wodór Hydrogenium Masa atomowa 1,00794 Temperatura topnienia -259,2 C Temperatura wrzenia -252,2 C Gęstość H 0,08988

Bardziej szczegółowo

Woda napój życia Woda najzdrowszy napój na świecie

Woda napój życia Woda najzdrowszy napój na świecie Historia źródła Woda JANTAR czerpana jest ze źródła artezyjskiego nr 39 w Kołobrzegu. W skład jej wchodzą wody reliktowe sprzed 9,8 tys. lat oraz wody napływowe po 40-letnim procesie filtracji. Ponadto

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku

Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy siódmej szkoły podstawowej Chemia Nowej Ery

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie w środowisku człowieka

Promieniowanie w środowisku człowieka Promieniowanie w środowisku człowieka Jeżeli przyjrzymy się szczegółom mapy nuklidów zauważymy istniejące w przyrodzie w stosunkowo dużych ilościach nuklidy nietrwałe. Ich czasy zaniku są duże, większe

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Semestr I (1 )

Chemia nieorganiczna Semestr I (1 ) 1/ 5 Chemia Budowlana Chemia nieorganiczna Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr hab. inż. Jarosław Chojnacki. 2/ 5 Wykład 1. Pochodzenie i rozpowszechnienie pierwiastków we wszechświecie

Bardziej szczegółowo

WODA I OGIEŃ. Prezentacja Mileny Oziemczuk

WODA I OGIEŃ. Prezentacja Mileny Oziemczuk WODA I OGIEŃ Prezentacja Mileny Oziemczuk Ogień Ogień - suma obserwowalnych zjawisk towarzyszących na ogół fizykochemicznemu procesowi spalania,, a przede wszystkim: emisja promieniowania widzialnego -światła

Bardziej szczegółowo

Opracowanie składu pożywek nawozowych w oparciu o jakość wody

Opracowanie składu pożywek nawozowych w oparciu o jakość wody INSTYTUT OGRODNICTWA SKIERNIEWICE Opracowanie składu pożywek nawozowych w oparciu o jakość wody Autorzy: dr Jacek Dyśko, dr Waldemar Kowalczyk Opracowanie przygotowane w ramach zadania 4.5: Monitorowanie

Bardziej szczegółowo

II. CHEMIA NIEORGANICZNA

II. CHEMIA NIEORGANICZNA pitagoras.d2.pl II. CHEMIA NIEORGANICZNA TLENKI: Tlenki to związki tlenu z innymi pierwiastkami. Tlen w tlenkach ma zawsze II. pierwiastka X I II III IV V VI VII wzór tlenku X 2 O XO X 2 O 3 XO 2 X 2 O

Bardziej szczegółowo