Czym są sole i w jaki sposób są one uzyskiwane

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Czym są sole i w jaki sposób są one uzyskiwane"

Arkadiusz Walczak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Czym są sole i w jaki sposób są one uzyskiwane

2 Autor prezentacji : Szymon Michalski Klasa 2B (2015/2016) Opiekun Merytoryczny : mgr Adam Makówka

3 Sole to związki chemiczne zawierające w cząsteczce kationy metalu i aniony reszty kwasowej. Wzorem ogólnym soli jest: MnRm gdzie: M - metal, R - reszta kwasowa, n i m odpowiednie indeksy(wynikające z wartościowości).

4 Zastosowanie Nawóz sztuczny; Saletra potasowa jest utleniaczem. Z tego powodu jej głównym zastosowaniem była produkcja czarnego prochu. Obecnie stosowana w pirotechnice jako utleniacz, m.in. do wytworzenia fotobłysków, czyli krótkich i bardzo jasnych impulsów świetlnych uzyskiwanych podczas spalania mieszaniny saletry z pyłami metali. Po zmieszaniu z sacharydem, np. sacharozą w proporcjach stechiometrycznych i stopieniu tworzy substancję łatwopalną (znaną jako karmelek lub karmelka) o temperaturze zapłonu ok. 400 C, osiąga temperaturę 600 C i wytwarza dużo dymu; Do początków XX w. azotan potasu był używany do otrzymywania kwasu azotowego;

5 Obecnie jest stosowany głównie do produkcji azotynu potasu, do nitrowania; Konserwant mięsa (E252); Azotan potasu zmieszany z cukrem lub cukrem pudrem jest podstawowym składnikiem paliwa (utleniaczem) we własnoręcznie robionych materiałach pirotechnicznych.

6 W rolnictwie nawozy sztuczne (azotany, fosforany) środki ochrony roślin (sole rtęci, CuSO 4 - siarczan (VI) miedzi (II)) do produkcji pasz i karm dla zwierząt domowych i hodowlanych

7 W budownictwie materiał budowlany (marmur, cegły) składnik zapraw murarskich (CaCO 3 - węglan wapnia) do produkcji szkła (Na 2 CO 3 - węglan sodu) do wyrobu farb (BaSO 4 - siarczan (VI) baru) do wyrobu luster (AgNO 3 - azotan (V) srebra)

8 W przemyśle spożywczym - środki spulchniające do ciast (NaHCO 3 - wodorowęglan sodu, (NH 4 ) 2 CO 3 - węglan amonu), - środki konserwujące (KNO 3 - azotan (V) potasu) - dodatki smakowe (NaCl - chlorek sodu zwany solą kuchenną) - składniki napojów gazowanych (NaHCO 3 - wodorowęglan sodu) składniki wód mineralnych (chlorki, siarczany, węglany)

9 W medycynie Składniki leków (MgCO 3 - węglan magnezu) Środki odkażające (KMnO 4 - manganian (VII) potasu) 0,9 % roztwór chlorku sodu znany jest jako sól fizjologiczna, czyli roztwór izotoniczny do osocza Chlorek i fosforan potasu stosowane są do korygowania niedoboru potasu, podobnie jak siarczan wapnia i siarczan magnezu Octan sodu, glukonian sodu i mleczan sodu stosowane są jako dodatki w płynach infuzyjnych

10 W przemyśle chemicznym: surowce do produkcji substancji chemicznych (NaCl - chlorek sodu) składniki kosmetyków (CaCO 3 - węglan wapnia, MgCO 3 - węglan magnezu) surowce do produkcji proszków do prania, mydeł, pasty do zębów (Na 2 CO 3 węglan sodu) w procesach fotograficznych (AgCl - chlorek srebra (I)) do produkcji materiałów wybuchowych (KNO 3 - azotan (V) potasu)

11 Występowanie soli w środowisku naturalnym

12 Sole: Chlorek sodu Azotan (V) potasu Węglan sodu

13 Chlorek Sodu (sól kuchenna)

14 Właściwości chlorku sodu Sól kuchenna tzw. chlorek sodu ma wiele właściwości fizycznych i chemicznych. Ta substancja ma konsystencje proszku. Jej stan skupienia jest stały.ma słony smak i jest biała.sól jest bezwonna, lecz gdy się dostanie do nosa może go w małym stopniu podrażnić. Szybciej rozpuszcza się w wyższej temperaturze. Temperatura topnienia soli kuchennej wynosi 801 o C, a wrzenia 1413 o C. Gęstość soli wynosi 2,17 g. Jej rozpuszczalność w wodzie jest duża aż 35,8g w 100cm 3. Sól występuje w wodzie morskiej ok. 2,7%.

15 Występowanie Występuje w następujących wodach naturalnych: - słabych solankach ok. 1 do 2 % - borowinach ok. 3 do 4 % - silnych solankach ok. 5 do 6 % - wodach gorzkich ok. 6 do 9 % - wodach morza martwego ok. 25 % Złoża solne występują w Polsce w dwóch wielkich obszarach: na Podkarpaciu i na Kujawach. Mniejsze złoża znajdują się na Górnym Śląsku pomiędzy Żarami a Rybnikiem (nie są eksploatowane). W Wieliczce, Bochni i Wapnie sól wydobywa się górniczo. W Baryczu, Inowrocławiu i Ciechocinku sól wypompowuje się w postaci solanki na powierzchnię.

16 Zastosowanie Z chlorku sodu otrzymuje się sód, węglan sodu, wodorotlenek sodu, kwas solny i chlor. Stosowany do celów spożywczych i jako środek konserwujący. Chlorek sodu zmieszany z lodem jest stosowany jako mieszanina oziębiająca do temp C. W lecznictwie jest używany fizjologiczny roztwór soli 0,9% roztwór NaCl, izotoniczny z płynami ustrojowymi. Aby powstała sól kuchenna musi ona przejść szereg oczyszczeń, a także musi być dostosowana do wszelkich norm żywnościowych by była dopuszczona do sprzedaży na rynkach światowych.

17 Otrzymywanie 2HCl + Na 2 O => 2NaCl + H 2 O 2HCl + 2Na =>2NaCl + H 2 HCl + NaOH => NaCl + H 2 O 2Na +Cl 2 => 2NaCl Na 2 CO 3 +2HCl => 2NaCl + CO2 + H20

18 Azotan (V) potasu (saletra indyjska)

19 Właściwości azotanu (V) potasu Saletra indyjska jest bezbarwnym lub białym, krystalicznym ciałem stałym. Jej temperatura topnienia wynosi 334 C. Przy ogrzaniu do 400 C rozkłada się na azotan (III) potasu i tlen: 2KNO 3 T 2KNO 2 + O 2

20 Występowanie azotanu (V) potasu Azotan potasu występuje w przyrodzie w niewielkich ilościach w postaci minerału nitrokalitu w krajach o suchym, gorącym klimacie, m.in. w Chinach i Indiach. Z tych państw był sprowadzany do Europy, czemu zawdzięcza nazwę saletra indyjska.

21 Zastosowanie azotanu (V) potasu Nawóz sztuczny; Saletra potasowa jest utleniaczem. Z tego powodu jej głównym zastosowaniem była produkcja czarnego prochu. Obecnie stosowana w pirotechnice jako utleniacz, m.in. do wytworzenia fotobłysków, czyli krótkich i bardzo jasnych impulsów świetlnych uzyskiwanych podczas spalania mieszaniny saletry z pyłami metali. Po zmieszaniu z sacharydem, np. sacharozą w proporcjach stechiometrycznych i stopieniu tworzy substancję łatwopalną (znaną jako karmelek lub karmelka) o temperaturze zapłonu ok. 400 C, osiąga temperaturę 600 C i wytwarza dużo dymu; Do początków XX w. azotan potasu był używany do otrzymywania kwasu azotowego; Obecnie jest stosowany głównie do produkcji azotynu potasu, do nitrowania; Konserwant mięsa (E252); Azotan potasu zmieszany z cukrem lub cukrem pudrem jest podstawowym składnikiem paliwa (utleniaczem) we własnoręcznie robionych materiałach pirotechnicznych.

22 Otrzymywanie azotanu (V) potasu KOH + HNO3 --> KNO3 + H20 2K + 2HNO3 -->2 KNO3+H2 K2O +2HNO3 -->2KNO3 + H20 2KOH +Cu(NO3)2 --> 2KNO3 +Cu(OH)2 KCl + AgNO3 --> KNO3 + AgCl

23 Węglan Sodu

24 Właściwości węglanu sodu Jest higroskopijną, białą substancją stałą o budowie krystalicznej, która dobre rozpuszcza się w wodzie. W temperaturze pokojowej jest to biała, higroskopijna substancja, która topi się w temperaturze 852 C i dobrze rozpuszcza się w wodzie. Z roztworu krystalizuje w postaci dużych bezbarwnych kryształów, wietrzejących na powietrzu. W przyrodzie związek ten występuje w stanie naturalnym tzw. jeziorach sodowych oraz w popiele roślin morskich. Stanowi też ważny składnik wielu minerałów.

25 Występowanie węglanu sodu W przyrodzie związek ten występuje w stanie naturalnym w tzw. jeziorach sodowych oraz w popiele roślin morskich. Stanowi też ważny składnik wielu minerałów.

26 Zastosowanie węglanu sodu Stosuje się go do wyrobu szkła oraz papieru. Wykorzystuje się go również w produkcji mydła i środków piorących. Jest stosowany do zmiękczania wody. Ponadto jest wykorzystywany w garbarstwie, papiernictwie, w syntezach chemicznych i w laboratoriach jako odczynnik chemiczny. 5 6% roztwór sody służy do odżywiczania powierzchni drewna metodą zmydlania.

27 Otrzymywanie węglanu sodu Dawniej węglan sodu otrzymywano metodą Leblanca, działając na sól kamienną kwasem siarkowym, otrzymując siarczan sodu, który następnie prażono z węglem i kamieniem wapiennym. Otrzymywany roztwór ługowano wodą otrzymując roztwór sody. 2NaCl + H 2 SO 4 Na 2 SO 4 + 2HCl Na 2 SO 4 + 2C + CaCO 3 Na 2 CO 3 + CaS + 2CO 2 Ze względu jednak na zbyt duże zużycie energii, proces ten został zastąpiony metodą Solvaya, gdzie surowcami głównymi są węglan wapnia i sól kamienna. dekarboksylacja kwasów lub soli kwasów: H 3 C-COONa + NaOH CH 4 + Na 2 CO 3

Podobne dokumenty

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4