KONSPEKT ZBIÓRKI NR 1

Transkrypt

1 CYKL ZBIÓREK DLA DRUŻYNY HARCERSKIEJ Las skarbcem człowieka Autor cyklu: ćw. Mateusz Franc Hufiec: Hufiec Gniezno TEMAT: Życie w lesie. DATA ZBIÓRKI: maj MIEJSCE ZBIÓRKI: harcówka KONSPEKT ZBIÓRKI NR 1 CEL: zdobycie podstawowej wiedzy o roślinach i zwierzętach żyjących w lesie, tak aby harcerze wykazali się znajomością przynajmniej 6 roślin i 6 zwierząt. ZAMIERZENIA: Po zbiórce harcerz/harcerka będzie: znał i umiał rozpoznać po odgłosie 6 zwierząt mieszkających w lesie, znał i umiał rozróżnić 6 roślin występujących w lesie oraz wyróżnić z nich 5 roślin chronionych, znał i umiał powiedzieć, jakie zioła do czego służą i kiedy się je stosuje, umiał obchodzić się z roślinami, potrafił uciąć grzyba, aby go nie uszkodzić. PROPONOWANA SPRAWNOŚĆ: przyrodnik SPRAWY DO ZAŁATWIENIA PRZED ZBIÓRKĄ: zgromadzić odgłosy zwierząt leśnych na laptopie, stworzyć prezentację multimedialną ze zdjęciami roślin i ziół, zabrać: rzutnik, pisak, tablicę do pisania, zdjęcia grzybów, szary papier, zdjęcia zwierząt występujących w lesie HARMONOGRAM: LP. ELEMENT OPIS ELEMENTU FORMA CZAS MATERIAŁY 1. Apel Harcerze ustawiają się na placu apelowym zastępami i wyznaczona osoba z kadry prowadzi apel. 2. Jedność z Drużynowy (przyboczny) wygłasza gawędę o przyrodą 3. Odgadywanie zwierząt 4. Zabawa w kalambury życiu we wspólnocie z przyrodą. Drużynowy pokazuje wycięte z kartki zwierzęta. Zadaniem harcerzy (w zastępach) jest odgadywanie zwierząt oraz zapisywanie odpowiedzi na kartkach. Pod koniec sprawdzamy i są wpisywane punkty do rywalizacji. Harcerze siadają w zastępach. Wybieramy sobie jeden zastęp. Jedna osoba z tego zastępu idzie na środek i bez mówienia naśladuje podane przez drużynowego zwierzę. Odpowiada ten zastęp, Apel 10 min Gawęda 10 min Gawęda na kartce (w razie czego) Zgadywanka 10 min Kartki ze zwierzętami, kartki A4 dla zastępów, długopisy/pisaki, Zabawa 15 min Kartka i długopis do zapisywania punktów

2 5. Odgadywanie zwierząt po odgłosach 6. Piosenka Kwiatek 7. Dopasowanie nazw do obrazków którego przedstawiciel pokazuje zwierzę.jeśli nie odgadnie przejmuje pytanie inny zastęp. Z telefonu drużynowy puszcza odgłosy zwierząt, słuchowisko 12 min Nagranie na a zadaniem zastępów jest odgadywanie jakie to telefonie, kapselki, zwierzę (który zastęp pierwszy się zgłosi ten odpowiada), punkty = kapselki, jedna dobra odpowiedź zastęp dostaje kapselek Ktoś gra na gitarze, a harcerze odśpiewują Piosenka 5 min Gitara, teksty, piosenkę Kwiatek Puszczamy na laptopie prezentację ze zdjęciami rozsypanka 10 min Prezentacja, kwiatów i ziół. Zadanie harcerzy jest rzutnik, laptop, dopasowanie odpowiednich nazw do zdjęć płótno, nazwy (wspólnie). roślin i ziół Drużynowy opowiada, jakie zioła do czego służą. rozmowa 10 min Zioła, a zdrowie 9. Informacje Drużynowy przekazuje informacje o najbliższej zbiórce oraz zadaje zadanie między zbiórkowe stworzenie notatki do notatnika o roślinach, i ziołach występujących w lesie oraz o rozpoznawaniu grzybów jadalnych i niejadalnych. 10. Krąg na zakończenie Wszyscy ustawiają się w kręgu, śpiewają Bratnie Słowo i żegnają się. MATERIAŁY DLA PRZYGOTOWUJĄCEGO ZBIÓRKĘ: GAWĘDA pogadanka 7 min krąg 5 min Życie Indian było tak mocno związane z otaczającą ich przyrodą, że nie odczuwali świata przyrody jako coś odrębnego, coś co byłoby poza człowiekiem. Współżyli i współczuli ze światem przyrody i rozumieli go. Traktowali drzewa, ptaki i zwierzęta jako braci i siostry lub babcie czy dziadków. Żyli tak blisko z przyrodą, że znali każdą trawkę, każdy owad i każde najmniejsze nawet żyjątko. Wiedzieli, jak wygląda, czym się różni od innych z tej samej rodziny, jaki ma wiek, jakie obyczaje, jakie ślady pozostawia, jaki głos z siebie wydaje, gdzie ma mieszkanie i jak je buduje. Rozpoznawali te same cechy charakterystyczne i w ludziach i w zwierzętach, np. szlachetność czy podłość, pracowitość czy lenistwo, mądrość czy głupotę. Dlatego ich bajki na ogół nie robią różnicy między ludźmi i światem przyrody. Z przyrody wiele możemy się nauczyć. Możemy zaobserwować, że świat jest stworzony według jednego planu i, że pewne pierwowzory powtarzają się we wszystkich przejawach życia. Możemy się nauczyć, że wszystko w przyrodzie jest współzależne, bo jedne gatunki np. żywią się drugimi. Jeżeli ta więź się załamuje to wszyscy na tym cierpią, bo równowaga ekologiczna jest zakłócona. Przyroda daje nam środki potrzebne do życia i uczy nas, jak sobie dawać radę. Jeżeli żyjemy rytmem przyrody, czyli dnia i nocy, i następujących po sobie pór roku, to zachowujemy zdrowie duszy i ciała. Chroniąc przyrodę przed zniszczeniem, chronimy nasze środowisko i samego człowieka. Przyroda pokazuje nam dobro, piękno i harmonię stworzenia. Obserwacja przyrody przekonuje nas o istnieniu Boga, stwórcy wszechświata. Twórca ruchu skautowego Robert Baden-Powell rozumiał wielką wartość współżycia z przyrodą w wychowaniu młodych ludzi. Człowiek, który miłuje i szanuje przyrodę jest człowiekiem pełniejszym i bardziej zrównoważonym. Ale, żeby umiłować przyrodę trzeba najpierw ją poznać. Dlatego my harcerze mamy w naszym Prawie punkt, który nakazuje nam nie tylko miłować przyrodę, ale starać się ją poznać. Pokochać można dopiero to, co się poznało. Pierwszym krokiem do poznania jest obserwacja. Tak więc na dzisiejszej zbiórce będziemy poznawać przyrodę, aby spełnić w części punkt naszego prawa.

3 Zwierzęta do kalamburów: wiewiórka, lis, żubr, dzik, myszołów, orzeł, kura, wąż, osioł, słoń, tygrys, kangur. Rodzaje roślin w lesie (do wycięcia) Lipa, grab, klon, buk, olcha, wierzba, topola, świerk, dąb, sosna borówka, wrzos, jagody czarne, mech, paproć, knieć błona, niezapominajka błotka, kosaciec żółty, konwalia majowa, miodunka plamista, zawilce gajowy, przylaszczka pospolita, kopytnik pospolity, złoć żółta, lilia złotonóg Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla) jest fantastycznym ziołem działającym odprężająco na system nerwowy, jak i dobrodziejstwem dla układu pokarmowego. Korzystnie wpływa na mięśnie całego organizmu, umożliwiając ich rozluźnienie. Cierpiącym na zaburzenia trawienne zaleca się picie herbatki rumiankowej, gdyż łagodzi napięcia jamy brzusznej, zwłaszcza bóle żołądka związane z nerwowością, napięciem i stresem. Reguluje pracę jelit, znosząc zarówno zaparcia, jak i rozwolnienia. Pomaga w przywracaniu miesiączki, gdy doszło do jej zatrzymania na tle nerwowym. Łagodzi bóle głowy, nerwobóle, bóle reumatyczne. Niesłusznie uważamy go za zioło dobre jedynie dla dzieci. Chociaż rzeczywiście z jego pomocą można łagodzić niemowlęce dolegliwości, moc rumianku warto wykorzystywać przez całe życie. Dzika róża jest szczególnie polecana osobom z chorobą wrzodową, ciężarnym, rekonwalescentom. Uchodzi także za eliksir młodości (dzięki wysokiej zawartości przeciwutleniaczy), dlatego chętnie sięga po nią przemysł kosmetyczny. Olejek różany odkaża skórę i łagodzi podrażnienia spowodowane przez słońce. Poprawia jej koloryt, usuwa wrażenie zmęczenia. Działa również przeciwstresowo i pomaga pokonać ból głowy (np. wcierany w skronie). Szałwia - Współcześnie wykorzystuje się ją głównie jako składnik mieszanek wspomagających leczenie dróg moczowych (głównie nerek), wątroby oraz górnych dróg oddechowych. Samodzielnie jest niezastąpiona w chorobach zębów i dziąseł, ale i całej jamy ustnej, gardła oraz krtani (w formie płukanek). Olejek eteryczny, ze względu na działanie ściągające, jest dodatkiem past do zębów, także tych przeznaczonych dla osób, które mają początki paradontozy. Żurawina - Badania nad żurawiną wciąż trwają. Lekarze nie wykluczają, że mogą odgrywać rolę w profilaktyce chorób nowotworowych, w tym płuc, jelit, białaczek. Na ostateczne wyniki trzeba jednak poczekać. Dzisiaj na pewno można wykorzystywać już owoce nie tylko w walce z infekcjami dróg moczowych, ale i górnych dróg oddechowych, czy jamy ustnej. Żurawina nie tylko zmniejsza odczyn zapalny, ale i przyspiesza usuwanie szkodliwych substancji z organizmu. Dzięki zawartości witaminy C oraz żelaza chroni przed anemią oczywiście pod warunkiem, że jest uzupełnieniem rozsądnej diety. Sama nie wystarczy. Melisa - Spróbujcie kiedyś, zwłaszcza, gdy w domu panuje nerwowa, napięta atmosfera, wszystkim domownikom, zamiast zwykłej herbaty, zaserwować napar z melisy lekarskiej (Melissa officinalis). Niewykluczone, że stanie się stałym bywalcem na waszym stole. Przecież umie podnieść na duchu, pocieszyć, a nawet przywrócić spokojny sen. Poprawia apetyt, łagodzi kolki i bóle głowy. Reguluje pracę serca. Pomaga wygrać z napięciem spowodowanym przez PMS. Obniża ciśnienie krwi, a także gorączkę. W formie herbatki na gorąco sprzyja bowiem potom, a tym samym spadkowi temperatury. Trzeba jednak pamiętać, że taki sposób walki z gorączką jest zarezerwowany dla dorosłych.

4 Mięta - By mieć stale dostęp do świeżych liści, można hodować ją na własnym parapecie. Miętowa herbatka jest niezastąpiona przy niestrawnościach, wzdęciach i bólach brzucha. Działa również wspomagająco w leczeniu zapalenia dróg żółciowych lub pęcherzyka żółciowego. Borówka - Odwar z liści działa antyseptycznie, może zahamować biegunkę, obniżyć gorączkę, wspomóc leczenie zapalenia pęcherza. Jest stosowany pomocniczo w leczeniu cukrzycy i owsicy. KWIATEK Byłeś kwiatku pewny siebie, DAe Byłeś kwiatku, mój ty luby, Lecz wszystkiego jeszcze nie wiesz. Bliskie są dni twojej zguby. Nic po tobie, nic po wierszach, W smogu zapach twój utonie. Już pustynia coraz szersza, Już romantyczności koniec. Tam gdzie rosłeś kwiatku luby, Będzie biegła wielka trasa. Postarają się panowie, Aby był porządek w lasach. W piach się wgryzą buldożery, To co trzeba drwale wytną. Będę z tobą kwiatku szczery, Jak tu na asfalcie kwitnąć? Hej, harcerzu, podnieś głowę Odmień cud-przyrodę matkę Rozkuj beton, posiej trawę Rozwiej dymy ponad kwiatkiem.

5 KONSPEKT ZBIÓRKI NR 2 TEMAT: Leśniczy strażnik lasu. DATA ZBIÓRKI: maj MIEJSCE ZBIÓRKI: harcówka CEL: zdobycie podstawowej wiedzy z zakresu leśnictwa i opieki nad zwierzętami w lesie, aby harcerze mogli na zakończeniu zbiórki samemu stworzyć gazetkę. ZAMIERZENIA: Po zbiórce harcerz/harcerka będzie: wiedział i umiał powiedzieć co to jest leśnictwo, czym się zajmuje i jak funkcjonuje, wiedział co to są okresy ochronne zwierzyny, umiał powiedzieć, jak leśniczy opiekuje się zwierzętami w lesie, potrafił opiekować się małym zwierzątkiem, wiedział w jaki sposób leśniczy opiekuje się lasem, potrafił wykazać się wiedzą na temat: Jak wygląda dzień z życia leśniczego? PROPONOWANA SPRAWNOŚĆ: przyrodnik SPRAWY DO ZAŁATWIENIA PRZED ZBIÓRKĄ: zaproszenie pana leśniczego, przywiezienie jego sprzętu, przygotowanie materiałów: szary papier, pisaki, zdjęcia na pendrive (od myśliwego), laptop, rzutnik, płótno, gitara, teksty piosenki, kartki kolorowe, kredki, nożyczki, klej, HARMONOGRAM: LP. ELEMENT OPIS ELEMENTU FORMA CZAS MATERIAŁY 1. Apel Harcerze ustawiają się na placu apelowym i przyboczny prowadzi apel. 2. Wprowadzenie Drużynowy wprowadza do tematyki zbiórki mówiąc, co harcerze będą na niej robić. 3. Prezentacja Harcerze przedstawiają zadanie i drużynowy zadania między przyznaje punkty do współzawodnictwa -zbiórkowego zastępów. 4. Co to jest Pan leśniczy zadaje pytanie co to jest leśnictwo leśnictwo? 5. Straż leśna Pan leśniczy opowiada o straży leśnej oraz o tym, jakie mają kompetencje. Pokaz zdjęć straży leśnej. 6. Zabawa w,,węzeł gordyjski 7. Funkcjonowanie leśnictwa oraz Harcerze staja w kręgu zamykają oczy i schodzą się do środka, łapią się za ręce (jedna ręka do jednej ręki). Zadanie jest rozplątanie węzła, który z nich powstał. (2x można zaplątać węzeł) Pan leśniczy pokazuje prezentacje ze zdjęciami jego..pracy oraz mówi o funkcjonowaniu Apel 10 min Rozmowa 5 min Prezentacja 10 min Kartka długopis Burza mózgów Rozmowa, pokaz 5 min Szary papier pisak 10 min Zdjęcia na pendrive, rzutnik, komputer, białe płótno Zabawa 8 min Prezentacja, rozmowa 20 min Zdjęcia na pendrive, komputer,

6 okresy ochronne. 8. Pokaz trofeów oraz sprzętu leśniczego. 9. Piosenka,,Nie umieraj przyrodo 10. Opieka nad zwierzętami w lesie 11. Zrobienie gazetki w harcówce o leśnictwie leśnictwa i o okresach ochronnych zwierząt. Pan leśniczy pokazuje sprzęt, a harcerze próbują odgadnąć, jak się nazywają poszczególne narzędzia i do czego służą (w zastępach). Zastęp, który będzie wiedział najwięcej dostanie najwięcej punktów do rywalizacji. Zagranie i zaśpiewanie piosenki,, Nie umieraj przyrodo Pan myśliwy opowiada o dokarmianiu zwierząt oraz pokazuje budki dla ptaków i zdjęcia paśników oraz akcji dokarmiania zwierząt. Harcerze wspólnie robią gazetkę w harcówce. Robią ją używając kolorowych kartek, kredek, nożyczek pisaków 12. Informacje Drużynowy informuje o następnej zbiórce oraz zadaje zadanie między zbiórkowe, aby harcerze zbudowali karmnik dla ptaków. 13. Krąg na zakończenie Harcerze ustawiają się w kręgu i śpiewają bratnie słowo po czym żegnają się i rozchodzą do domów Prezentacja, pokaz, zgadywanka płótno, 15 min Sprzęt leśniczego, Piosenka 5 min Teksty, gitara, chwyty Pokaz, prezentacja 15 min Rzutnik, komputer, płótno, zdjęcia na pendrive, budki dla ptaków Gazetka 20 min Kredki, kartki, nożyczki, pisaki Rozmowa 7 min Krąg 7 min MATERIAŁY DLA PRZYGOTOWUJĄCEGO ZBIÓRKĘ: Nie umieraj przyrodo Idę lasem jest wesoło, nagle widzę śmieci wkoło, śmieci śmierdzą niesłychanie, kiedy tylko spojrzę na nie. ref. Nie umieraj x 5 przyrodo Kiedy wszyscy się zbierzemy, to przyrodzie pomożemy. Już przyroda uzdrowiona wszyscy radość w sercu mają wszyscy radość w sercu maja i dlatego ją kochają. Na kamieniu leży mucha mówi, że ją boli głowa mówi,że ją boli głowa, bo przyroda jest niezdrowa. Karmnik: maja przynieść na następną zbiórkę, (można poprosić rodziców o pomoc) użyją go zimą, aby dokarmiać ptaki. Bardzo prosty w wykonaniu jest karmnik z butelek jak poniżej.

7 TEMAT: Las, a człowiek. DATA ZBIÓRKI: maj MIEJSCE ZBIÓRKI: harcówka KONSPEKT ZBIÓRKI NR 3 CEL: Zapoznanie z tematyką form ochrony przyrody oraz z zagrożeniami lasów i z zasadami zachowania się w lesie. ZAMIERZENIA: Po zbiórce harcerz/harcerka będzie: umiał zachowywać się w lesie, znał i potrafił wymienić 5 zagrożeń dla lasów, znał różnice między rezerwatem przyrody, parkiem krajobrazowym, a narodowym, znał i potrafił wymienić przynajmniej 5 parków narodowych w Polsce i zwierzęta w nich występujące, potrafił wymienić po jednym przykładzie rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego w najbliższej okolicy. PROPONOWANA SPRAWNOŚĆ: przyrodnik SPRAWY DO ZAŁATWIENIA PRZED ZBIÓRKĄ: kartki, pisaki, godła parków narodowych, klej, brystol, rozsypanki (w materiałach), szpilki, szary papier, 5 długopisów, 20 karteczek biurowych, notatki o lesie do rozdania harcerzom HARMONOGRAM: LP. ELEMENT OPIS ELEMENTU FORMA CZAS MATERIAŁY 1. Apel Harcerze ustawiają się na placu apelowym i przyboczny prowadzi apel. 2. Wprowadzenie Drużynowy wprowadza do tematyki zbiórki mówiąc, co harcerze będą na niej robić. 3. Sprawdzenie Kadra ocenia karmniki i przyznaje punkty do zadania między rywalizacji. zbiórkowego 4. Narysowanie mapy Polski oraz przyklejenie godeł parków 5. Dopisanie zwierząt 6. Piosenka,,Stokrotka 7. Różnica między rezerwatem a Harcerze na brystolu rysują mapę Polski i wspólnie naklejamy po kolei godła parków narodowych. Harcerze w zastępach na kartkach A4 piszą 23 punkty (23 parki narodowe) i dopisują do każdego zwierzę dla niego charakterystyczne. Apel 10 min Rozmowa 5 min Ocena zadania Rysunek, wyklejanka 5 min Kartka, pisak 15 min Godła do przyklejenia, brystol, klej, pisak Dopisywanie 10 min 3 kartki A4, 3 pisaki, Nauka piosenki Stokrotka. Piosenka 5 min Gitara, teksty, chwyty Harcerze w zastępach dostają rozsypankę Rozsypanka 10 min 3 rozsypanki, kartki (każdy zastęp inny teren: jeden rezerwat,klej, szpilki,

8 parkiem narodowym przyrody, drugi park narodowy, trzeci park krajobrazowy) i muszą ją ułożyć i przykleić na kartkę. Po odczytaniu i wytłumaczeniu przez drużynowego przypiąć do gazetki. 8. Zagrożenia lasu Harcerze wymieniają zagrożenia lasów, a jedna osoba z kadry spisuje to na szarym papierze. Drużynowy omawia wszystkie pomysły. 9. Pląs,,Udawanie zwierząt 10. Zachowanie w lesie 11. Informacje, podsumowanie Każdy harcerz wybiera sobie zwierzę, pokazuje jak je naśladuje oraz jaki odgłos wydaje. Następnie jeden ochotnik zaczyna grę: pokazuje swoje zwierzę macha ręką poziomo co oznacza wywołuję, i następnie pokazuje zwierzę jakiegoś innego harcerza i tak dalej gra się toczy. Harcerze muszą dokończyć zdanie (w zastępach): Harcerz w lesie powinien Następnie zastępy prezentują dokończenie i dostają punkty do rywalizacji. Drużynowy przekazuje informacje o następnej zbiórce, rozdaje kartki z wiedzą na temat lasu (w załączniku) oraz podsumowuje cykl zbiórek. Rozdaje także karteczki i prosi harcerzy, żeby napisali, co im się podobało a co nie. 12. Krąg Harcerze ustawiają się w kręgu i śpiewają bratnie słowo, a następnie żegnają się. Burza mózgów 10 min Szary papier, pisak zabawa 10 min Dokończenie zdania Rozmowa, ankieta 10 min 3 kartki A4, pisaki 15 min 20 karteczek biurowych, 5 długopisów, kartki do rozdania, do notatnika o lesie, Krąg 5 min MATERIAŁY DLA PROWADZĄCEGO ZBIÓRKĘ: Stokrotka Gdzie strumyk płynie z wolna Rozsiewa zioła maj Stokrotka rosła polna A nad nią szumiał gaj Stokrotka rosła polna A nad nią szumiał gaj, Zielony gaj. W tym gaju tak ponuro Że aż przeraża mnie Ptaszęta za wysoko A mnie samotnej źle Ptaszęta za wysoko A mnie samotnej źle, samotnej źle. Stokrotka się zgodziła I poszli w ciemny las A harcerz taki gapa Że aż w pokrzywy wlazł A harcerz taki gapa Że aż w pokrzywy wlazł Po pas, po pas. A ona, ona, ona Cóż biedna robić ma Nad gapą pochylona I śmieje się cha, cha Nad gapą pochylona I śmieje się ha, ha ha, ha,ha,ha. Wtem harcerz idzie z wolna Stokrotko witam cię Twój urok mnie zachwyca Czy chcesz być mą czy nie? "Twój urok mnie zachwyca Czy chcesz być mą czy nie? czy nie, czy nie.?

9 sarna zając 4 jeleń jenot wiewiórka myszołów

10 orzeł bielik dzik (locha i warchlaki) padalec zaskroniec zwyczajny lis pospolity żubr EWENTUALNE POMYSŁY PO ZAKOŃCZENIU CYKLU: Wyprawa do lasu, aby sprawdzić swoja wiedzę w praktyce/ wyprawa jednodniowa. bażant