1. Charakterystyka lokalnego rynku pracy. 1.1 Pracodawcy

Transkrypt

1 1. Charakterystyka lokalnego rynku pracy Powiat Piski położony jest w północno wschodniej części Polski w województwie warmińsko - mazurskim. W skład powiatu wchodzą cztery gminy miejsko - wiejskie: Pisz, Biała Piska, Orzysz oraz Ruciane Nida. Obszar ten zamieszkuje ponad 57 tys. osób. W 2009 roku udział kobiet w populacji ludności powiatu wynosił 50,05%. Aktywni zawodowo to ponad 36 tys. osób (63,5% z ogółu) Pracodawcy Powiat Piski jest miejscem trudnym dla rozwoju przedsiębiorczości, która generowałaby miejsca pracy. Na rynku dominują małe jednoosobowe firmy zatrudniające sezonowo kilku pracowników. Najczęściej są to zakłady zajmujące się usługami budowlanymi lub leśnymi, przetwórstwem drewna oraz sezonowa działalność gastronomiczna i hotelarska. Wynika to ze specyfiki regionu i jego położenia wśród kompleksów leśnych i jezior. W ostatnim czasie jednak zauważamy liczne rejestracje osób, które utraciły pracę w zakładach o ww. profilach działania. Wynika to z faktu, że na przestrzeni ostatnich lat sytuacja ekonomiczno-gospodarcza pracodawców i powiatu uległa znacznym, niekorzystnym dla rynku pracy przemianom. Skutkiem złej kondycji gospodarczej (finansowej) piskich przedsiębiorców jest narastający problem zwolnień pracowników, który od trzech lat przyczynia się do zubożenia społeczeństwa. Ponadto pracodawcy omijając procedury monitorowania zwolnień grupowych najczęściej nie przedłużają umów o pracę zawartych na czas określony lub wypowiadają pracownikom pojedynczo umowy o pracę zmniejszając systematycznie zatrudnienie. Największym zakładem w powiecie zatrudniającym obecnie około 800 osób jest Fabryka SKLEJKA - PISZ S.A. Zakład ten do niedawna postrzegany był jako największy i zarazem najatrakcyjniejszy dla mieszkańców tj. utrzymujący płace pracownicze na zadawalającym poziomie, dbający o warunki socjalne pracowników. Od 2008 roku zauważamy pogorszenie sytuacji na rynku pracy co przełożyło się na redukcje etatów w tym zakładzie i zmniejszanie wysokości wynagrodzeń. W wyniku postępującej restrukturyzacji zakładu zagrożone są kolejne istniejące jeszcze miejsca pracy. Jest to tym bardziej niepokojące ponieważ na początku 2009 roku w gminie Biała Piska upadło duże przedsiębiorstwo RAKOM POLSKA, które zatrudniało ponad 300 osób a na początku 2010 roku upadł zakład Holzwerk sp. z o.o. w Piszu zatrudniający ponad 350 osób. Wszystkie te zdarzenia są bardzo świeże a ich skutki odczuwane nadal na rynku pracy. Ponadto od 2008 roku należy zauważyć, że nastąpił spadek w poziomie zatrudnienia w mniejszych zakładach tj. w PPHU Anga w Śwignajnie 1 Dane ze strony internetowej: 3

2 - zwolnionych zostało 18 osób, w PHU Imperium XXL i Firmie Szejk zatrudnienie utraciło 50 osób. Zdarzenia te są skutkiem kryzysu gospodarczego, który objawia się kryzysem w zatrudnieniu. W 2010 roku działalność w gminie Pisz rozpoczął zakład drzewny TELMEX Sp. z o.o. zatrudniający obecnie ponad 370 osób. Dzięki temu część zwolnionych z upadającego zakładu HOLZWERK została zatrudniona. Wymieniając podmioty zatrudniające znaczną liczbę osób należy wskazać także Szpital Powiatowy w Piszu gdzie pracuje około 250 osób. Ponadto w powiecie funkcjonuje kilkadziesiąt zakładów zatrudniających do 50 pracowników. Pozostałe to małe, rodzinne firmy jedno lub kilku osobowe zatrudniające sezonowo po kilka osób. W najtrudniejszej sytuacji znajduje się gmina Biała Piska. W miejsce zakładu drzewnego RAKOM POLSKA, który upadł w 2009 roku nie powstała żadna na tyle duża inwestycja, która zniwelowałaby skutki tego zdarzenia poprzez wygenerowanie nowych miejsc pracy. Gmina Biała Piska jest najuboższą w powiecie. Nie rozwija się tam turystyka z powodu peryferyjnego położenia w oddaleniu od jezior. Jest to głównie teren rolniczy z przeszłością popegeerowską, w którym w szczególnym stopniu występują negatywne zjawiska społeczno-ekonomiczne, a problem braku zakładów pracy jest nadal główną przyczyną ubożenia społeczeństwa, która prowadzi do wykluczeń społecznych i roszczeniowych postaw osób zamieszkujących te tereny. Do zwolnień pracowników w powiecie dochodzi najczęściej w branżach: przetwórstwo przemysłowe tj. zakłady przetwórstwa drzewnego, budownictwo małe firmy usługowe zatrudniające kilka osób oraz handel hurtowy i detaliczny punkty sprzedaży jednoosobowe lub zatrudniające kilku pracowników. Powiat piski charakteryzuje niski wskaźnik liczby podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na liczbę mieszkańców w odniesieniu do województwa. Działalność gospodarczą w 2009 roku prowadziło 4 tys. podmiotów. Ich liczba w przeliczeniu na 10 tys. ludności była niższa (700) niż w województwie (805) 2. Liczba podmiotów gospodarczych na 10 tys. osób określająca poziom przedsiębiorczości w poszczególnych gminach powiatu kształtuje się następująco: Biała Piska 450 3, Orzysz , Ruciane Nida oraz Pisz Dane pokazują, że najniższy poziom przedsiębiorczości cechuje gminę Biała Piska co potwierdza wcześniejszą analizę tego obszaru jako najbardziej ubogiego w powiecie znajdującego się w najtrudniejszej sytuacji. Przedstawione dane

3 odnoszą się do 2009 roku natomiast podkreślić należy, że w 2010 roku sytuacja nie uległa zmianom. Sytuacja gospodarcza nie sprzyja rozwojowi przedsiębiorczości z uwagi na załamanie koniunktury gospodarczej oraz z powodu braku środków finansowych na podejmowanie działalności przez osoby, które mają pomysły gospodarcze rokujące powodzenie na rynku. Pracodawcy powiatu piskiego wskazują na coraz trudniejsze warunki prowadzenia działalności. Część z nich decyduje się na zamknięcie prowadzonych firm, większość zwraca się o wsparcie do Powiatowego Urzędu Pracy celem uzyskania pomocy w przetrwaniu trudnego i miejmy nadzieję przejściowego stanu gospodarki. Prognozy na bieżący rok podawane w mediach nie wpływają pozytywnie na zachowanie przedsiębiorców. Zapowiedzi analityków z dziedziny ekonomii, że skutki kryzysu światowego w tym roku dotkliwie odczuje Polska powodują, że przedsiębiorcy ograniczają wydatki na inwestycje i zatrudnienie a nawet obniżają płace pracownikom w obawie, że prognozy te zmienią się w rzeczywistość. Ponadto ograniczone środki Funduszu Pracy w 2011 roku spowodowały, że pracodawcy mają uzasadnione obawy, czy Powiatowy Urząd Pracy będzie dla nich partnerem, na którego wsparcie szczególnie mocno liczą w czasach kryzysu gospodarczego. Pracodawcy w dobie kryzysu potrzebują wsparcia finansowego, gdyż nie stać ich na stworzenie dodatkowych miejsc pracy. Przedsiębiorcy z powiatu piskiego chętnie korzystają z refundacji części wynagrodzenia w ramach prac interwencyjnych oraz refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia nowego stanowiska pracy, ponieważ inwestycja w nowego pracownika nie obciąża ich budżetu w 100%, a jednocześnie pozwala firmie rozwinąć skrzydła i zyskać szerokie grono nowych i zadowolonych klientów. Jest to niesłychanie istotnie w obecnej trudnej dla pracodawców sytuacji gospodarczej, gdzie walka o klienta i utrzymanie się na rynku jest priorytetem. Ponadto tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze biznesu jest najskuteczniejszą metodą ograniczania bezrobocia, gdyż osoba bezrobotna ma szanse na długotrwałe zatrudnienie. Szansą na rozwój dla rynku pracy w powiecie piskim jest pomoc lokalnym przedsiębiorcom w utrzymaniu produkcji i obecnego zatrudnienia oraz stworzenie warunków pozwalających na jego zwiększenie. 2. Liczba bezrobotnych 2.1 Zmiany w poziomie bezrobocia W 2010 roku rynek pracy w powiecie piskim charakteryzowała duża dynamika zmian.. Liczba osób bezrobotnych stopniowo spadała do ( w miesiącu czerwcu) i od miesiąca lipca zaczęła wzrastać. Ostatecznie, liczba bezrobotnych w powiecie piskim na koniec grudnia 2010r wynosiła osób. W porównaniu do roku 2009 (6090 osób) należy stwierdzić, że utrzymała się na tym samym poziomie. Było to możliwe dzięki znacznym środkom, którymi dysponował PUP w 2010r. Wykres 1. Zmiany w poziomie bezrobocia w powiecie piskim 5

4 liczba bezrobotnych gru-09 sty-10 lut-10 mar-10 kwi-10 maj-10 cze-10 lip-10 sie-10 wrz-10 paź-10 lis-10 gru-10 W grudniu 2010r stopa bezrobocia w kraju wynosiła 12,3%, w porównaniu do poprzedniego roku wzrosła o 0,4% (na koniec 2009 roku wynosiła - 11,9%). W województwie warmińskomazurskim nastąpił spadek liczby bezrobotnych o 0,2% ( z 20,2% na koniec 2009 roku do 20,0 na koniec 2010 roku). Należy zauważyć, że wzrost liczby bezrobotnych w powiecie spowodowany był czynnikiem sezonowości oraz dokonywanymi zwolnieniami z pracy (głównie Holzwerk sp. Jawna Roman Panasiuk Jolanta Łeska-Panasiuk w Warszawie z siedzibą w Piszu). Na zmiany w poziomie bezrobocia w 2010r wpływ miała również zła sytuacja gospodarcza nie tylko w powiecie piskim, ale także w kraju i na świecie. Przez co następują powroty z zagranicy. Pracodawcy ograniczają zatrudnienie, likwidują etaty i nie przedłużają umów o pracę. W roku 2010 powiat piski zajmował drugie ( w miesiącach od stycznia do czerwca oraz październik i listopad) oraz pierwsze ( w miesiącach od lipca do września oraz grudzień) miejsce w województwie pod względem liczby osób bezrobotnych, natomiast analogicznie trzecie i drugie w kraju. 2.2 Zwolnienia grupowe 2010 roku był dla powiatu piskiego bardzo trudnym okresem, ponieważ wiele firm zwłaszcza branży drzewnej i budowlanej dokonywało zwolnień pracowników lub nie przedłużano umów o pracę zawartych na czas określony. Do zakładów, które w 2010 roku zgłosiły zwolnienia grupowe należą: Syndyk Upadłości Holzwerk Sp. Jawna Roman Panasiuk Jolanta Łeska-Panasiuk w Warszawie z siedzibą w Piszu, - Wojskowy Dom Wypoczynkowy w Orzyszu. Na wzrost bezrobocia złożyły się także zwolnienia grupowe ukryte. W wielu wypadkach pracodawcy starając się ominąć procedury dotyczące postępowania przy zwolnieniach grupowych nie przedłużali kilkumiesięcznych lub kilkuletnich umów o pracę zawartych na czas określony. Często po 6

5 wygaśnięciu umów o pracę osoby rejestrowały się w Urzędzie jako bezrobotne i nadal wykonywały pracę na czarno u dotychczasowych pracodawców. 2.3 Stopa bezrobocia Wskaźnik stopy bezrobocia w powiecie piskim na koniec grudnia 2010r w stosunku do grudnia 2009r wzrósł o 0,3 pkt. proc. Wzrost stopy bezrobocia nastąpił zarówno w powiecie jak i w kraju. Natężenie bezrobocia w powiecie było duże. W roku 2010 w zależności od liczby bezrobotnych klasyfikowaliśmy się na II i I miejscu w województwie, natomiast w kraju III i II miejsce. Koniec roku zamykamy na I miejscu w województwie i II miejscu w kraju ( przed powiatem szydłowieckim 35,1% woj. mazowieckie podregion radomski). Tabela nr 1 Stopa bezrobocia w latach w powiecie piskim na tle województwa i kraju Miesiąc Kraj Województwo Powiat Miejsce powiatu w województwie Grudzień ,5 16,8 27,2 III Grudzień ,9 20,2 31,2 III Grudzień ,3 20,0 31,5 I Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych GUS-u 3 Struktura bezrobocia Według stanu na koniec 2010 roku liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych w powiecie piskim wynosiła 6091 osób. W stosunku do grudnia 2009r liczba bezrobotnych wzrosła o 1 osobę (0,01%) W okresie trzyletnim ( ) poziom bezrobocia w powiecie zwiększył się o 1034 osoby. Tabela nr 2. Dynamika spadku /wzrostu bezrobocia w powiecie piskim w latach Rok Liczba bezrobotnych Spadek/wzrost do poprzedniego roku Spadek/wzrost do poprzedniego roku w % , , ,01 Wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych na koniec grudnia 2010 roku było 3065 kobiet, które stanowiły % ogółu bezrobotnych. W porównaniu do grudnia 2009r, liczba bezrobotnych kobiet zwiększyła się o 37 osób. Można również zaobserwować spadek procentowego udziału kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych ( o 2,8 pkt. proc.) Wykres nr 2. Udział bezrobotnych kobiet Wykres nr 3. Udział bezrobotnych kobiet w ogólnej I mężczyzn w ogólnej liczbie bezrobotnych liczbie bezrobotnych w grudniu w latach na dzień r 49,7% 50,4 50, ,6 pkt. proc bezrobotne kobiety 50,3% bezrobotni mężczyźni 49,8 49,6 49,4 49,7% 3028 osób 50,3% 3065 osób

6 Prawo do pobierania zasiłku na koniec grudnia 2010 roku przysługiwało osób, co stanowi 23,2% populacji bezrobotnych. Wykres nr 4. Udział bezrobotnych uprawnionych Wykres nr 5. Udział bezrobotnych uprawnionych do pobierania do pobierania zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych w grudniu w latach na dzień r ,8% bezrobotni z prawem do zasiłku bezrobotni bez prawa do zasiłku 23,2% ,9% pkt. proc osoby 23, osób Prawie połowa bezrobotnych zarejestrowanych w powiecie (2 885 osób, tj. 47,4%) zamieszkuje na wsi. Przed rokiem bezrobotni mieszkańcy wsi w liczbie osób stanowili 46,8% ogólnej liczby pozostających bez pracy. Wykres nr 6. Udział bezrobotnych mieszkańców wsi Wykres nr 7. Udział bezrobotnych mieszkańców wsi i miast w ogólnej liczbie bezrobotnych na dzień w ogólnej liczbie bezrobotnych w grudniu w latach r ,6 53,2% 47,4 47,2 +0,6 pkt. proc 47 bezrobotnu mieszkańcy wsi bezrobotni mieszkańcy miast 46,8% 46,8 46,6 46,4 46,8% 2843 osoby 47,4% 2885 osób Na koniec 2010 roku odnotowano następujące zmiany wśród bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy: w rejestrze tutejszego urzędu pozostawało osób do 25 roku życia, które stanowiły 22,6% ogółu zarejestrowanych. W porównaniu do grudnia 2009 roku, widoczny jest minimalny spadek liczby bezrobotnych tej grupy o 74 osoby. Wykres nr 8. Udział bezrobotnych do 25 roku Wykres nr 9. Udział bezrobotnych do 25 roku życia życia w ogólnej liczbie bezrobotnych na dzień w ogólnej liczbie bezrobotnych w grudniu w latach r

7 24 22,6% 23,5 23-1,2 pkt. proc 77,4% bezrobotne do 25 roku życia bezrobotni powyżej 25 roku zycia 22, ,8% 1451 osób 22,6% 1377 osób długotrwale bezrobotni w grudniu 2010 roku, w liczbie osób, stanowili 52,8% ogółu bezrobotnych. W okresie grudzień 2009 grudzień 2010 odnotowano wzrost liczby długotrwale bezrobotnych o 327 osób. Wykres nr 10. Udział długotrwale bezrobotnych Wykres nr 11. Udział długotrwale bezrobotnych w ogólnej w ogólnej liczbie bezrobotnych na dzień liczbie bezrobotnych w grudniu w latach r 47,3% długotrwale bezrobotni pozostali bezrobotni 52,7% ,4 pkt. proc 47,4% 2889 osob 52,8% 3216 osób 31,12, w okresie grudzień grudzień 2010, liczba bezrobotnych powyżej 50 roku życia, wzrosła o 16 osób. Bezrobotni powyżej 50 roku życia na koniec grudnia 2010 roku, w liczbie 1191 osób stanowili 19,6% ogółu bezrobotnych; Wykres nr 12. Udział bezrobotnych powyżej 50 roku Wykres nr 13. Udział bezrobotnych powyżej 50 roku życia w ogólnej liczbie bezrobotnych na dzień życia w ogólnej liczbie bezrobotnych w grudniu r w latach

8 80,4% 19,6% bezrobotni powyżej 50 roku życia bezrobotni poniżej 50 roku życia 19,7 19,6 19,5 19,4 19,3 19,2 19,1 19,3% 1175 osób + 0,3 pkt. proc 19,6% 1191 osób bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych (2 429), na koniec grudnia 2010 roku stanowili 39,9% ogółu zarejestrowanych w powiecie. Porównując do grudnia 2009 roku, liczba bezrobotnych w tej grupie zmniejszyła się o 123 osoby. Wykres nr 14. Udział bezrobotnych bez kwalifikacji Wykres nr 15. Udział bezrobotnych bez kwalifikacji w ogólnej liczbie bezrobotnych na dzień r zawodowych w ogólnej liczbie bezrobotnych w grudniu w latach ,1 bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych bezrobotni z kwalifikacjami zawodowymi 41,9 42, , , , ,5 41,9% 2552 osoby -2 pkt.proc. 39,9% 2429 osób bezrobotni niepełnosprawni w grudniu 2010 roku w ewidencji urzędu było 108 osób, ( 1,8% ogółu bezrobotnych), o 8 osób więcej niż w poprzednim roku. Wykres nr 16. Udział bezrobotnych Wykres nr 17. Udział bezrobotnych niepełnosprawnych niepełnosprawnych w ogólnej liczbie w ogólnej liczbie bezrobotnych w grudniu w latach bezrobotnych na dzień r 98,4 bezrobotni niepełnosprawni pozostali bezrobotni 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 +0,4 pkt. proc 1,8% 1,6% 100 osób 108 osób Statystyka pozostałych, wyodrębnionych grup strukturalnych, wykazuje, że w końcu grudnia 2009 roku zarejestrowanych było: bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego, to jest osób, które wykonywały pracę zarobkową przez łączny okres krótszy niż 6 miesięcy. Ta kategoria bezrobotnych stanowiła 28,2% ogółu zarejestrowanych; 10

9 662 kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka; jest to 10,8% kobiet zarejestrowanych w powiecie z tytułu pozostawania bez pracy; 109 osoba (1,8%), które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia; 57 osób(0,9%) zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. 4 Oferty zatrudnienia i podjęcia pracy 4.1. Oferty pracy Analizując cały rok 2010 zauważalny jest wzrost liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy o 23,3 pkt. proc. Związane jest to ze zwiększeniem ilości miejsc pracy subsydiowanej (finansowanej przez Urząd). Większość z ofert pracy w roku 2010, bo 83,3% ( ofert) dotyczyła zatrudnienia subsydiowanego. Analogicznie w roku 2009 ofert pracy subsydiowanej stanowiły 80,5% (3 218 oferty) ogółu pozyskanych od pracodawców miejsc pracy. Wykres nr 18. Oferty pracy w powiecie piskim w latach ogółem subsydiowane niesubsydiowane Rynek ofert pracy w powiecie piskim jest zróżnicowany. Liczba wakatów zależna jest od sezonu (popytu na daną grupę pracowników). Wykres nr 19. Oferty pracy subsydiowanej w powiecie piskim w latach

10 staż roboty publiczne prace interwencyjne stanowiska pracy związane.. prace użytecznie społeczne Analizując oferty pracy subsydiowanej w latach należy stwierdzić, iż w roku 2010 znacznie wzrosła liczba ofert pracy w ramach robót publicznych i prac interwencyjnych Podjęcia pracy W roku 2010 w związku z podjęciem pracy z rejestrów wyłączono osób, tj. 46,6% wszystkich wyrejestrowanych w powiecie. Tabela Nr 3. Podjęcie pracy przez bezrobotnych w powiecie piskim w latach Wyszczególnienie Zmiany do 2008 Zmiany do 2009 Ogółem podjęcie pracy Praca subsydiowana Praca niesubsydiowana W 2010 roku obserwowany jest znaczny wzrost liczby bezrobotnych podejmujących pracę, dotyczy to pracy niesubsydiowanej. W porównaniu do roku 2009 liczba podjęć pracy wzrosła o 934 osób, natomiast w perspektywie dwuletniej aż o osób. Związane jest to bardzo często z zobowiązaniem do zatrudnienia po kończonym stażu. Często przeszkodą w podjęciu pracy przez potencjalnego kandydata jest brak stażu w określonym zawodzie lub problemy zdrowotne. W przypadku pracy subsydiowanej (finansowanej z Urzędu) w roku 2010 pracę podjęło 1961 osób, tj. o 148 osób więcej niż w roku poprzednim. Widać, że problemy finansowe 12

11 i niepewne jutro zachęcają pracodawców do zatrudniania pracowników przy wsparciu Powiatowego Urzędu Pracy. Z Funduszu Pracy, jak również Europejskiego Funduszu Społecznego wspierano zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych, a także podjęcie przez bezrobotnych działalności gospodarczej oraz miejsca pracy powstałe dzięki dotacjom na wyposażenie nowych lub doposażenie istniejących miejsc pracy. Tabela Nr 4. Podjęcie pracy subsydiowanej w klatach w powiecie piskim Wyszczególnienie Zmiany do 2008 Zmiany do 2009 Ogółem podjęcie pracy subsydiowanej, tym : prace interwencyjne roboty publiczne dotacje dla bezrobotnych zatrudnienia w miejscach utworzonych w ramach dotacji dla pracodawców inne Aktywne formy promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji bezrobotnych W roku 2010, w różnych formach aktywizacji finansowanych ze środków Funduszu Pracy oraz Europejskiego Funduszu Społecznego uczestniczyło osób, a 2193 osób podjęło pracę niesubsydiowaną. W porównaniu do 2009 roku zaktywizowano więcej o 814 osoby (3 805). Tabela nr 5. Aktywizacja zawodowa wybranych grup bezrobotnych w okresie styczeń-grudzień 2010 roku w powiecie piskim Podjęcie pracy Prace wyszczególnienie Ogółem Niesub. Subsyd. szkolenia staże użyte. społeczne ogółem

12 kobiety Zamieszkali na wsi Do 25 roku życia Bezrobotni powyżej 50 roku życia Długotrwale bezrobotni Zatrudnienie subsydiowane osób bezrobotnych W roku 2010 subsydiowane zatrudnienie w powiecie piskim wynosiło 2482 osób, czyli o 669 osoby więcej niż w 2009 roku. Najwięcej osób podjęło roboty publiczne ( 1404 osób, tj. 60,6% ogółu prac subsydiowanych) i prace interwencyjne (673 osoby, tj. 29,7% ogółu prac subsydiowanych). Roboty publiczne - to forma, po którą najczęściej sięgają samorządy, kierując bezrobotnych na zorganizowane miejsca pracy. W roku 2010 skierowano do robót publicznych 1404 osoby, o 405 więcej niż w poprzednim roku. Należy nadmienić, że osoby te skierowane zostały w ramach Funduszu Pracy, jak i realizacji różnych programów aktywizacyjnych, a mianowicie: Droga powrotu na rynek pracy 184 osoby, Aktywne zarządzanie wiekiem 45/ osób, Piska młodzież -13 osób, Pracuj dalej 51 osób, Kierunek praca -295 osób, Modernizacja linii kolejowej na trasie Szczytno-Pisz-Ełk -51 osób. Prace interwencyjne organizowane były u pracodawców działających głównie w sektorach gospodarki: handel, działalność produkcyjna jak również administracja. W roku 2010 do prac interwencyjnych skierowano 673 osoby, o 241 osób więcej niż w roku poprzednim. Dofinansowanie podjęcia przez bezrobotnego działalności gospodarczej. Ta pomoc osobom bezrobotnym stanowi jeden z najefektywniejszych sposobów, ponieważ pomaga wyjść z bezrobocia, jak również wspiera lokalną małą przedsiębiorczość i stymuluje powstawanie nowych miejsc pracy. Z tego wsparcia w 2010 roku skorzystało 153 osoby (o 16 osób więcej niż w 2009r). Za środki z Urzędu powstały firmy usługowe 116 osób, produkcyjna - 1, natomiast handlowe 36. Refundacja kosztów doposażenia lub wyposażenia przez pracodawcę miejsca pracy, na którym zatrudniono osobę bezrobotną. Z tej formy skorzystało w 2010 roku 127 podmiotów gospodarczych, które to przy wsparciu finansowym zorganizowały 238 miejsc pracy. W branży produkcyjnej refundowano 127 zakładom pracy koszty wyposażenia 238 stanowisk pracy ( z tego dla 9 zakładów produkcyjnych w zakresie przetwórstwa drewna). W branży usługowej dla 75 zakładów refundowano koszty wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy dla 166 osób bezrobotnych, w tym: - z branży budowlanej dla 10 podmiotów refundowano 12 stanowisk pracy, 14

13 - w działalności usługowej związanej z leśnictwem dla 6 podmiotów refundowano 7 stanowisk pracy, - z branży hotele i restauracje dla 7 podmiotów refundowano 7 stanowisk pracy. W branży handlowej refundowano 29 podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą koszty wyposażenia lub doposażenia 45 stanowisk pracy. Refundowano również koszty wyposażenia stanowiska pracy dla 2 osób bezrobotnych w gospodarstwie rybackim. Wnioskodawcy proponują wydatkowanie środków Funduszu Pracy przede wszystkim na zakup maszyn, urządzeń, środka transportu, narzędzi oraz innego wyposażenia miejsc wykonywania pracy przez skierowane osoby bezrobotne. Wszystkie wnioski o refundacje kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, które wpłynęły do Urzędu zostały przeanalizowane i ocenione od strony formalnej i finansowej. Przeprowadzono również kontrolę stwierdzającą fakt prowadzenia działalności gospodarczej i prawidłowości wydatkowania środków Funduszu Tabela nr 6. Liczba uczestników prac subsydiowanych i aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu w powiecie piskim w latach Wyszczególnienie Zmiany do 2008 w liczbach Zmiany do 2009 w liczbach prace interwencyjne roboty publiczne dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej liczba zatrudnionych osób na doposażeniach lub wyposażeniach stanowisk pracy (dotacje dla pracodawców) szkolenia prace użytecznie społeczne staże Inne usługi i instrumenty rynku pracy, służące aktywizacji bezrobotnych W 2010 roku, najczęściej kierowano osoby bezrobotne na roboty publiczne (1404 osoby), a także do wykonywania prac społecznie użytecznych (1169 osób). Staże w roku 2010 z tej formy aktywizacji korzystało 661 osób, tj. o 7 mniej niż w roku Do zorganizowania stażu wykorzystano środki Funduszu Pracy jak i Europejskiego Funduszu Społecznego. Szkolenia przy pomocy środków pozostających w dyspozycji Urzędu w roku 2010 podwyższyło swoje kwalifikacje zawodowe lub nabyło nowe w ramach szkoleń 343 osoby. W porównaniu do roku poprzedniego z usług szkoleniowych skorzystało o 1 osobę więcej. Osoby bezrobotne uczestniczyły m.in. w następujących szkoleniach: - kurs prawa jazdy kat. C, CE, D, - instruktor nauki jazdy kat. B, C, E, 15

14 - kurs przedsiębiorczości, - ABC Biznesu, - kursy zawodowe (m.in. :cukiernik, glazurnik, spawacz, fryzjer) - kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe. Dofinansowanie studiów podyplomowych: W 2010 r. dofinansowano 11 osobom studia podyplomowe na kierunku: - Audyt i kontrola wewnętrzna - Podyplomowe studia kształcenia pedagogicznego - Wycena nieruchomości - Podyplomowe studia zarządzania projektami finansowanymi z funduszy strukturalnych - Podyplomowe studia bezpieczeństwa i higieny pracy - Kadry i płace - Pedagogika nauczycielska - Rachunkowość przedsiębiorstw Pożyczki szkoleniowe : W 2010 r. udzielono 2 pożyczek na sfinansowanie kosztów szkolenia na kwotę 2 300zł - Kurs kwalifikacyjny pedagogiczny dla czynnych zawodowo nauczycieli - Stylizacja paznokci Prace społecznie użyteczne w analizowanym roku 2010, do prac użytecznie społecznych skierowanych zostało 1133 bezrobotnych bez prawa do zasiłku, korzystających ze świadczeń pomocy społeczne. Jest to o 170 osób więcej niż w roku poprzednim. Poza wymienionymi wyżej usługami oraz instrumentami rynku pracy finansowanymi z Funduszu Pracy, w stosunku do bezrobotnych zastosowanie miały także inne formy aktywizacji, a mianowicie: finansowanie kosztów przejazdu do pracodawcy, dodatki aktywizacyjne dla najbardziej mobilnych bezrobotnych, stypendium za kontynuowanie nauki formy bezgotówkowe: poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy. Wykres nr 20. Udział bezrobotnych w aktywnych formach roku 2010r w powiecie Piskim 16

15 14,3% 7,4% 53,8% 24,5% praca subsydiowana skierowania na szkolenia podjęcie stażu prace społecznie użyteczne 17

16 6 Programy realizowane w powiecie Tabela nr 4. Realizowane projekty/programy wg form wsparcia, liczby osób i kwoty pozyskanej na ich realizację. Lp Nazwa projektu Forma wsparcia/działania 1 Koniec z biernością czas na pracę (Poddziałanie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki) Piska młodzież (środki pozyskane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej) Aktywne zarządzanie wiekiem 45/50+ (środki pozyskane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej) Kierunek praca środki pozyskane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej) Zainwestuj w kapitał ludzki środki pozyskane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej) Droga powrotu na rynek pracy 2010" (środki pozyskane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej) Pracuj dalej (środki pozyskane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej) Liczba osób objętych programem Kwota pozyskana przez PUP w Piszu (wartość w zł) Poradnictwo zawodowe, pośrednictwo pracy, staż, j Refundacja kosztów doposażenia lub wyposażenia przez pracodawcę miejsca pracy,, szkolenie: kucharz, kierowca samochodu ciężarowego z kwalifikacją wstępną Kat. C, monter konserwator Instalacji Elektrycznych, jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej ,00 Staż, prace interwencyjne, roboty publiczne, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, szkolenia: kurs przedsiębiorczości, magazynier z uprawnieniami ,00 wózkow jezdniowych, kucharz HACCP, fryzjerstwo z elementami wizażu, operator koparko-ładowarki itp. refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, roboty publiczne, prace interwencyjne, szkolenia ,00 Poradnictwo zawodowe, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, roboty publiczne, szkolenia ,00 Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, szkolenie Poradnictwo zawodowe, prace interwencyjne, roboty publiczne, staż, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, Poradnictwo zawodowe, roboty publiczne, prace interwencyjne, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, szkolenia: , , ,00 OGÓŁEM środki pozyskane przez PUP w Piszu w 2010 roku ,00 18

17 Środki Funduszu Pracy przyznane "algorytmem" ,00 zł Zwiększenie środków o kwoty pozyskane na realizację projektów z EFS : ,00 zł ("Koniec z biernością czas na pracę ) (zwiększenie Funduszu Pracy) Zwiększenie środków FP o kwoty pozyskane z "rezerwy" Ministra na realizację programów centralnych i lokalnych ,00 zł Łączna suma środków przeznaczonych w 2010 roku na aktywizację osób bezrobotnych wyniosła ,00zł w tym zł pozyskanych. *dodatkowo kwota ,42zł na realizację projektu Przedsiębiorczość kluczem do sukcesu Działanie 6.2 umowa podpisana w roku 2009, faktyczna realizacja 2010 rok. 19

18 7 Fundusz Pracy W roku 2010, z Funduszu Pracy i poddziałania w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego wydatkowano ,6tys. zł, z czego na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji bezrobotnych w powiecie piskim kwotę ,9 tys. zł oraz zasiłki dla bezrobotnych, łącznie ze składkami ZUS i dodatki aktywizacyjne ,5 tys. zł. Najwięcej środków wydano na organizację robót publicznych (32,4,0%), koszty wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy (19,3%); środki na podjęcie działalności gospodarczej (11,7%). Wykres nr 21. Struktura wydatków na aktywne formy z Funduszu Pracy i podziałanie w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w powiecie Piskim za rok ,3% 3,3% 10,4% 1,6% 18,4% 32,4% 2,9% 11,7% szkolenia stypendia staż pozostałe wydatki prace społ.użyt. prace interwencyjne dotacje na działalność gospodarczą roboty publiczne dotacje dla pracodawców Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-0 8 Podsumowanie W porównaniu z grudniem 2009 roku liczba bezrobotnych na koniec grudnia 2010 była wyższa o 1 osobę i wynosiła osób. Wtórną przyczyną wzrostu liczby bezrobotnych na przełomie 2010 roku w powiecie piskim jest na pewno kryzys gospodarczy. Z powodu złej sytuacji gospodarczej nie tylko w powiecie piskim ale także w kraju i na świecie pracodawcy ograniczają zatrudnienie, likwidują etaty i nie przedłużają umów na czas określony. 20

19 Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2010 roku kształtowała się na poziomie 31,5%, w porównaniu do roku ubiegłego wzrosła o 0,3 pkt. proc. Powiat piski na koniec roku zajmował I miejsce w województwie warmińsko-mazurskim. W roku 2010, powiatowy urząd pracy dysponował ofertami pracy, o 931 więcej niż w roku poprzednim. Zwiększenie liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy związane jest ze zwiększeniem zainteresowania pracodawców z korzystania z form aktywizacji bezrobotnych finansowanych przez powiatowy urząd pracy. W roku 2010, w różnych formach aktywizacji finansowanych ze środków Funduszu Pracy, uczestniczyło osób, a osób podjęło pracę niesubsydiowaną. W porównaniu do 2009 roku zaktywizowano więcej o 814 osoby (3 805), natomiast pracę na wolnym rynku podjęło więcej o 766 osoby (1 808 prace niesubsydiowane). W roku 2010 powiatowy urząd pracy pozyskał zł na realizację programów mających na celu aktywizację osób bezrobotnych oraz kwota ,42zł na realizację projektu Przedsiębiorczość kluczem do sukcesu Działanie 6.2 umowa podpisana w roku 2009, faktyczna realizacja 2010 rok. Opracowała: Renata Sulewska przy wykorzystaniu danych sporządzonych przez: 1. Małgorzata Zach 2. Janusz Puchalski 3. Edyta Makowska 4. Sylwia Sidorowicz 5. Aneta Brandt 6. Agnieszka Burzyńska 7. Grażyna Stomska-Kajko 21