Badanie absolwentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie pilotaż ( )

Transkrypt

1 Raport Badanie absolwentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie pilotaż ( ) Badanie ankietowe on-line przeprowadzone zostało w okresie październik - grudzień 2011r., opracowane w I kwartale 2012r.

2 Spis treści 1. Metodologia i organizacja badań Cele i założenia badania Techniczne aspekty badania Struktura grupy badawczej Informacje ogólne Aktywność zawodowa Informacje ogólne Informacje dotyczące absolwentów poszczególnych roczników Ocena praktyk zawodowych Informacje dot. poszczególnych kierunków kształcenia Instytut Administracyjno-Ekonomiczny Administracja Ekonomia Instytut Matematyczno-Przyrodniczy Chemia Matematyka Ochrona środowiska Instytut Ochrony Zdrowia Fizjoterapia Pielęgniarstwo Wychowanie fizyczne Instytut Humanistyczny Filologia angielska Filologia germańska Filologia polska studia licencjackie Filologia polska studia magisterskie Filologia romańska Instytut Politechniczny Elektronika i Telekomunikacja Elektrotechnika Informatyka Inżynieria materiałowa... 96

3 1. Metodologia i organizacja badań 1.1 Cele i założenia badania Badanie ankietowe zostało skierowane do wszystkich absolwentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie. Celem badania było uzyskanie odpowiedzi na pytania: jak absolwenci PWSZ radzą sobie na rynku pracy oraz jak oceniają swoją wiedzę i umiejętności 2 zdobyte podczas studiów w odniesieniu do zapotrzebowania na rynku pracy. 1.2 Techniczne aspekty badania Badanie on-line prowadzone było w okresie od 30 października do 14 grudnia 2011r. 30 października 2011r. na adresy mailowe absolwentów, którzy podpisali zgodę na udział w badaniach prowadzonych przez Biuro Karier i Projektów PWSZ w Tarnowie przesłano zaproszenie do udziału w badaniach zawierające link prowadzący do ankiety. Ankieta mogła być wypełniona w dowolnym momencie, a czas potrzebny na jej uzupełnienie oszacowano na 5-8 minut.

4 2. Struktura grupy badawczej W badaniu wzięły udział 943 osoby kobiet i 293 mężczyzn (tabela nr 1). Najliczniejszą grupę stanowili absolwenci, którzy ukończyli studia w PWSZ w 2011r. (patrz wykres nr 2). 3 Tabela 1 Liczba resp. Procent resp. Kobieta % Mężczyzna % Ogółem % Liczba absolwentów poszczególnych roczników biorących udział w badaniu 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. 2010r. 2011r Wykres 1 Z racji, że badanie nie spotkało się z dużym zainteresowaniem wśród absolwentów roczników , w dalszej części raportu będziemy bazować na odpowiedziach udzielonych przez absolwentów roczników

5 W badaniu najliczniejszą grupę stanowili absolwenci ekonomii (12% badanych) oraz filologii angielskiej (11% badanych), natomiast kierunki posiadające największą reprezentację w grupie badawczej to: filologia polska - studia uzupełniające, elektronika i telekomunikacja, matematyka i filologia romańska (patrz tabela 2). Liczba respondentów (absolwentów, którzy uzupełnili ankietę on-line) Procentowy udział respondentów poszczególnych kierunków w odniesieniu do ogólnej liczby respondentów Liczba absolwentów PWSZ w latach Procentowy udział absolwentów poszczególnych kierunków studiów w odniesieniu do ogólnej liczby absolwentów w latach Procentowy udział respondentów poszczególnych kierunków do liczby absolwentów poszczególnych kierunków w latach Administracja 89 10% % 15% 4 Ekonomia % % 19% Chemia 37 4% 169 3% 22% Matematyka 52 6% 206 4% 25% Ochrona środowiska 34 4% 239 5% 14% Fizjoterapia 68 7% 477 9% 14% Pielęgniarstwo 58 6% 371 7% 16% Wychowanie fizyczne 36 4% 323 6% 11% Filologia angielska % 447 9% 23% Filologia germańska 21 2% 132 3% 16% Filologia polska (studia lic.) Filologia polska (studia uzupełniające) 72 8% 462 9% 16% 14 2% 32 1% 44% Filologia romańska 40 4% 161 3% 25% Elektronika i telekomunikacja 26 3% 104 2% 25% Elektrotechnika 44 5% 239 5% 18% Informatyka 71 8% 345 7% 21% Inżynieria materiałowa 33 4% 144 3% 23% Tabela 2

6 3. Informacje ogólne 3.1 Aktywność zawodowa Informacje ogólne 45% badanych w momencie badania było zatrudnionych, 3% prowadziło własną działalność gospodarczą, a pozostałe 52% to osoby, które nie pracują (patrz wykres 2). Analizując powyższą grupę badanych w podziale na kobiety i mężczyzn sytuacja przedstawia się następująco: 5 a) wśród kobiet 42% jest zatrudnionych, 56% pozostaje bez zatrudnienia i 2% prowadzi własną działalność gospodarczą, b) w odniesieniu do mężczyzn, 52% pracuje, 40% nie pracuje, 8% prowadzi własną działalność. Czy jesteś zatrudniona /y? 3% 52% 45% Tak Nie Prowadzę własną działalność Wykres 2 Czy jesteś zatrudniona? - odpowiedzi KOBIET 2% Czy jesteś zatrudniony? - odpowiedzi MĘŻCZYZN 8% 56% 42% 40% 52% Tak Nie Prowadzę własną działalność Tak Nie Prowadzę własną działalność Wykres 3 Wykres 4

7 Wykres nr 5 przestawia sytuację zawodową absolwentów poszczególnych roczników; najmniej osób pracujących (zatrudnionych i prowadzących własną działalność) jest wśród absolwentów roczników 2011 i 2010 (większość tej grupy badawczej kontynuuje edukację na studiach uzupełniających magisterskich). Im dłuższy okres od ukończenia studiów w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie, tym większa zatrudnialność wśród absolwentów (szczegóły w pkt ). 100% 80% 60% 40% 20% 0% Sytuacja zawodowa absolwentów poszczególnych roczników 15% 31% 43% 57% 74% 85% 69% 57% 43% 26% Osoby pracujące Osoby niepracujące Wykres Informacje dotyczące absolwentów poszczególnych roczników Analizując powyższe dane z uwzględnieniem roku ukończenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie otrzymujemy, że wśród absolwentów, którzy opuścili mury PWSZ 3-4 miesiące wcześniej (rocznik 2011): 25% jest zatrudnionych, 74% nie pracuje (w tym 38%, dlatego, że nie znalazło zatrudnienia, 34% dlatego, że podjęli dalsze kształcenie, a 2% z powodów osobistych), a 1% prowadzi własną działalność gospodarczą (wykres 6). Absolwenci % Zatrudnieni 25% 74% 38% 34% Własna działalność gospodarcza Nie znalazłam/-em pracy Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie 2% Powody osobiste Wykres 6

8 Wśród absolwentów PWSZ roku 2010: 38% jest zatrudnionych, 5% prowadzi własną działalność gospodarczą, a 57% nie znalazło zatrudnienia (w tym 27% jako powód podało nie znalazłam/-em pracy, tyle samo procent podjęło dalsze kształcenie, a 3% nie pracuje z powodów osobistych); (wykres 7). Absolwenci % Zatrudnieni Własna działalność gospodarcza 38% 57% 27% 27% Nie znalazłam/-em pracy 3% Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie Powody osobiste Wykres 7 53% badanych absolwentów PWSZ roku 2009 jest zatrudnionych, 43% nie pracuje (z czego 27% nie znalazło zatrudnienia, a 16% kontynuuje kształcenie), a 4% prowadzi własną działalność gospodarczą (wykres 8). Absolwenci % Zatrudnieni 53% 43% 27% 16% Własna działalność gospodarcza Nie znalazłam/-em pracy Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie Wykres 8

9 Wśród absolwentów PWSZ roku % jest zatrudnionych, 5% prowadzi własną działalność, a 31% pozostaje bez zatrudnienia (przy czym 4% z nich podjęło dalsze kształcenie, 25% jako powód podało nie znalazłem/znalazłam pracy, a 2% nie pracuje z powodów osobistych); (wykres 9). Absolwenci % Zatrudnieni Własna działalność gospodarcza 64% 31% 25% 4% 2% Nie znalazłam/-em pracy Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie Powody osobiste Wykres 9 Analizując grupę absolwentów % badanych jest zatrudnionych, 6% prowadzi własną działalność, a 15% jest niezatrudnionych (w tym 11% nie znalazło pracy, 2% podjęło dalsze kształcenie, a 2% nie podjęło pracy z powodów osobistych); (wykres 10). Absolwenci % Zatrudnieni 2% Własna działalność gospodarcza 79% 15% 11% 2% Nie znalazłam/-em pracy Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie Powody osobiste Wykres 10

10 3.2 Ocena praktyk zawodowych Kolejna grupa pytań dotyczyła praktyk zawodowych. Na wstępie ankietowani odpowiadali na pytanie Czy uważasz, że praktyki powinny stanowić istotny element w procesie kształcenia na studiach zawodowych? - odpowiedzi prezentuje wykres 11. Następnie ankietowanym zadano pytanie: Czy praktyki w PWSZ w Tarnowie stanowiły istotny element w procesie kształcenia na Twoim kierunku?. I tu 79% badanych odpowiedziało Tak, natomiast 21% wybrało odpowiedź Nie (wykres 12). 9 Wśród osób prowadzących własną działalność gospodarczą 52% uważa, że praktyki nie były istotnym elementem procesu kształcenia w PWSZ, wśród osób pracujących taką opinię wyraziło 34%, a wśród osób pozostających bez zatrudnienia 7% (wykres 13). Analizując pytanie Czy praktyki w PWSZ w Tarnowie stanowiły istotny element w procesie kształcenia na Twoim kierunku? pod kątem kierunku kształcenia, który ukończyli ankietowani otrzymujemy, że najczęściej odpowiedź Tak wybierali studenci filologii polskiej (studia uzupełniające) oraz studenci kierunków realizowanych przez Instytut Ochrony Zdrowia, natomiast odpowiedź Nie studenci kierunków realizowanych przez Instytut Politechniczny (wykres 14). Czy praktyki powinny stanowić istotny element w procesie kształcenia na studiach zawodowych? Czy praktyki w PWSZ w Tarnowie stanowiły istotny element w procesie kształcenia na Twoim kierunku? 7% 93% Tak Nie 21% 79% Tak Nie Wykres 11 Wykres 12

11 100% 80% 60% 40% 20% Czy praktyki w PWSZ w Tarnowie stanowiły istotny element w procesie kształcenia na Twoim kierunku? 34% 66% 52% 48% 7% 93% 10 0% Zatrudnieni Własna działalność gospodarcza Niezatrudnieni Tak Nie Wykres % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Czy praktyki w PWSZ w Tarnowie stanowiły istotny element w procesie kształcenia na Twoim kierunku? 100% 98% 94% 89% 86% 84% 83% 82% 79% 79% 79% 77% 74% 72% 68% 55% 51% TAK NIE Wykres 14

12 Ankietowani, którzy twierdząco odpowiedzieli na powyższe pytanie zostali poproszeni o dokończenie zdania Praktyki stanowiły istotny element w procesie kształcenia ze względu na. (ankietowani mogli wybrać kilka odpowiedzi): optymalny czas trwania praktyk bardzo dobrą organizację ze strony uczelni bardzo dobrą organizację ze strony pracodawcy zorganizowanie praktyk na ostatnim roku studiów realizację ambitnych zadań w czasie praktyk wysoką zawartość merytoryczną praktyk odpowiedni nadzór merytoryczny ze strony uczelni fakt, że praktyka była wartościowym doświadczeniem inne 11 63% ankietowanych studentów uznało, że praktyka była dla nich wartościowym doświadczeniem, 21% docenia wysoką zawartość merytoryczną praktyk, 19% realizację ambitnych zadań w czasie trwania praktyk, a 18% bardzo dobrą organizację praktyk ze strony pracodawcy. Nieco mniej, bo 16%, przyznaje, ze czas trwania praktyk był optymalny, a 13% zgadza się ze stwierdzeniem, że praktyka zawodowa była bardzo dobrze zorganizowana ze strony uczelni. Dla 10% badanych absolwentów możliwość odbycia praktyk na ostatnim roku studiów podnosi jakość praktyk zawodowych, natomiast 6% respondentów docenia odpowiedni nadzór merytoryczny ze strony uczelni. Wykres 15 prezentuje uzyskane odpowiedzi.

13 Pozytywne opinie absolwentów PWSZ w Tarnowie dot. praktyk zawodowych 70% 60% 63% 50% 40% 12 30% 20% 10% 16% 13% 18% 10% 19% 21% 6% 0% Wykres 15 Badani, którzy przyznali, że praktyki w PWSZ w Tarnowie nie stanowiły istotnego elementu w procesie kształcenia, mieli dokończyć zdanie Praktyki NIE stanowiły istotnego elementu w procesie kształcenia ze względu na : zbyt krótki czas trwania praktyk kiepską organizację ze strony uczelni kiepską organizację ze strony pracodawcy brak praktyk na ostatnim roku studiów realizację mało ambitnych zadań w czasie trwania praktyk kiepską zawartość merytoryczną praktyk brak nadzoru merytorycznego ze strony uczelni traktowanie praktyki jako kolejnego obowiązkowego wpisu do indeksu inne Wykres 16 prezentuje uzyskane odpowiedzi.

14 16% Niekorzystne opinie absolwentów PWSZ w Tarnowie dot. praktyk zawodowych 15% 14% 13% 12% 10% 9% 11% 13 8% 7% 7% 6% 6% 4% 3% 2% 0% Wykres 16

15 4. Informacje dot. poszczególnych kierunków kształcenia 4.1 Instytut Administracyjno-Ekonomiczny Administracja Liczba absolwentów danego kierunku biorących udział w badaniu Kobiety Mężczyźni Razem Wśród absolwentów administracji 25% jest zatrudnionych, 3% założyło własną działalność gospodarczą, a 72% pozostaje bez zatrudnienia, przy czym 45% z powodu problemów ze znalezieniem pracy, 26% z powodu podjęcia dalszego kształcenia, a 1% z powodów osobistych. Absolawenci -administracja 3% 45% Zatrudnieni Własna działalność gospodarcza 25% 72% 26% Nie znalazłam/-em pracy Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie 1% Powody osobiste Wykres 17 Zatrudnieni absolwenci kierunku administracja pracują na następujących stanowiskach: referent (4 osoby) pracownik administracyjno-biurowy (3 osoby) asystent biura urzędnik kierownik działu administracji pracownik Korpusu Służby Cywilnej starszy referent administracyjny, kierownik sekretariatu pracownik Działu Inspekcji w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska fakturzysta inspektor ds. weryfikacji transakcji doradca klienta pracownik biura obsługi klienta

16 key account specialist team leader kasjer w banku spółdzielczym pracownik obsługi stacji paliw kasjer/sprzedawca (2 osoby) recepcjonistka 63% absolwentów administracji uważa, że praktyka była wartościowym doświadczeniem, 26% docenia dobra organizację ze strony pracodawcy, a 24% ze strony uczelni. 17% badanych wskazało na wysoką zawartość merytoryczną praktyk, 15% na realizację ambitnych zadań w czasie trwania praktyk, 11% na optymalny czas trwania praktyk. 6% ankietowanych wybrało odpowiedź: odpowiedni nadzór merytoryczny ze strony uczelni, a 3% zorganizowanie praktyk na ostatnim roku studiów. 15 Pozytywne opinie absolwentów administracji dot. praktyk zawodowych 70% 60% 63% 50% 40% 30% 24% 26% 20% 10% 11% 3% 15% 17% 6% 0% Wykres 18 Spośród niekorzystnych opinii najczęściej wybierano: realizację mało ambitnych zadań w czasie trwania praktyk (15%), traktowanie praktyk jako kolejnego, obowiązkowego wpisu do indeksu (10%), zbyt krótki czas trwania, kiepską zawartość merytoryczną praktyk i kiepską organizację ze strony pracodawcy (8%). 2% badanych wskazało na brak praktyk na

17 ostatnim roku studiów oraz kiepską organizację ze strony uczelni, a 1% na brak nadzoru merytorycznego ze strony uczelni (wykres 19). Niekorzystne opinie absolwentów administracji dot. praktyk zawodowych 16% 14% 15% 16 12% 10% 8% 8% 8% 8% 10% 6% 4% 2% 2% 2% 1% 0% Wykres 19 Powyższe opinie dot. praktyk zawodowych uzupełniono następującymi: 1. Praktyki stanowiły żywy pokaz tego czym jest praca do której się przygotowujemy na studiach. 2. Kiedy ja studiowałam w PWSZ w Tarnowie to niestety moja praktyka była bardzo marna. Jednak uważam, że może wiele wnieść do procesu kształcenia. Uczelnia powinna zmienić swoją strategię w tym zakresie: 1) nie organizować praktyk po pierwszym roku - studenci na praktykach traktowani są jak nic niewiedzący idioci, potrzebni do ksera i produkowania kawy - może to śmiesznie brzmi, ale takie są realia. Wiele praktyk to totalna fikcja - tylko papierek. Taki sposób bardzo zniechęca studentów do podejmowania kolejnych praktyk, staży (co w przyszłości naprawdę jest potrzebne) 2) pierwsze praktyki załatwia tylko uczelnia (nie pozwala się studentowi załatwiać samemu praktyk) 3) rzeczywista kontrola uczelni nad przebiegiem praktyk - czy studenci rzeczywiście chodzą na praktyki i czy wypełniają ambitne zadania. 3. Na mojej praktyce zawodowej brakowało jakiegokolwiek nadzoru ze strony uczelni, tyle tylko, że było wiadomo gdzie jestem. Teoria teorią - a praktyka okazuje się całkiem inna, szkoda, że zajęcia nie odzwierciedlają jak w rzeczywistości praca urzędnika wygląda.

18 4. Praktyki były mało istotne ze względu na brak możliwości rzeczywistej nauki i zyskania doświadczenia podczas ich trwania. Jedyną zaletą ich odbycia była możliwość zamieszczenia dodatkowej pozycji w CV. 5. Mimo tego, że od praktykantów nie wymagano praktycznie niczego, prócz tego, by przychodzili na praktyki, to jednak praktyki pozwoliły nauczyć się kilku fachowych wyrażeń oraz poznać podstawy pracy biurowej. Praktyki są dobrym elementem do wpisania do CV, ale niewiele więcej. 6. Praktyka była zbyt krótka (tylko 5 tygodni w ciągu 3 lat!). 7. Niestety ja miałam praktykę po pierwszym roku studiów i uważam, że to był błąd. Praktyka powinna być realizowana na ostatnim roku studiów wówczas można wykorzystać poznaną wiedzę podczas studiów i wtedy ta praktyczna nauka ma jakiś sens. 8. Praktyki były moim zdaniem za krótkie, powinny być organizowane każdego roku i powinny nam służyć do zdobycia niezbędnej wiedzy, a nie, jak często się zdarza, do nauki pisania adresów bądź wykonywania pracy, która jest zbyt monotonna dla pracowników danej instytucji, a studenci są do tego wykorzystywani. 9. Praktyki były różnorodne - każdy student miał szansę wybrać placówkę, która najbardziej mu odpowiadała. 10. Praktyki pozwoliły mi nauczyć się pracy biurowej i funkcjonowania w danej kulturze organizacyjnej. 11. Praktyki były za krótkie. 12. Praktyki pomogły mi odkryć co chciałbym robić w życiu. 13. Praktyki w istocie były obowiązkiem po spełnieniu, którego nie wynikało zbyt wiele konstruktywnego oprócz przybliżenia sposobu funkcjonowania danej placówki, w której odbywały się praktyki. 17 Ankietowani zostali poproszeni o wskazanie tych dodatkowych przedmiotów lub treści kształcenia, które ich zdaniem powinny uzupełnić program kształcenia na kierunku administracja. Poniżej prezentujemy odpowiedzi: 1. Nieocenione na pewno byłoby zapoznanie się w praktyce z pracą "typowego" urzędnika. 2. Zajęcia z prowadzenia prezentacji. Ludzie są wstydliwi nie potrafią się przełamać potem są problemy w pracy, lęk przed ludźmi. 3. Sądzę, że przedmioty związane z prawem administracyjnym powinny być omawiane z bardziej praktycznego punktu widzenia i bardziej w sposób kazuistyczny. 4. Zdecydowanie więcej kwestii praktycznych - kazusy, praca na wzorach dokumentów, ustawach. Jeśli chodzi o informatykę to więcej pracy w wordzie i excelu. Więcej języka obcego (na studiach się go nie docenia) i ekonomii. Dodałabym także więcej przedmiotów o Unii Europejskiej np. projekty unijne. 5. Zasób przedmiotów jest wystarczający, warto byłoby jednak uatrakcyjnić ćwiczenia- tzn. dobrze byłoby gdyby ćwiczenia zajmowały się aspektem praktycznym danego przedmiotu. Np. prawo podatkowe - wykład dotyczący przepisów, a na ćwiczeniach np. wypełnianie deklaracji podatkowej, nauka obliczania podatku np. od nieruchomości itp. 6. Więcej praktycznej wiedzy niż typowo książkowych zagadnień oraz zajęć informatycznych - skupienie się na podstawowych programach Microsoft Office (Excel, Word). 7. Fundusze strukturalne UE i praktyczne aspekty ich wykorzystywania.

19 8. Podstawy z zakresu rachunkowości, ćwiczenia z ubezpieczeń społecznych. 9. Prawo podatkowe, to podstawa, a te zagadnienia są przydatne w życiu, można dodać np. zarządzanie przedsiębiorstwami, przedmiot o działalności gosp. aby młodzi ludzie wiedzieli podstawy jak np. założyć firmę itd. 10. Przedmioty praktyczne, dużo praktyki i jeszcze raz praktyki, a nie wałkowanie zbędnych artykułów i przepisów prawnych. 11. Więcej godzin języka angielskiego. Dotychczasowe godziny sprawiły, że w ogóle nie poszerzyłam wiedzy z okresu szkoły średniej, pozostałam na tym samym poziomie. 12. Inne dziedziny prawa i więcej godzin języków. Znajomość prawa przyda się zawsze i wszędzie, a większa ilość języków zapewne każdemu wyjdzie na dobre i przyda się w pracy. 13. Przedmiot na którym mogłabym oswoić się z programem komputerowym dotyczącym rachunkowości. Na przedmiocie rachunkowość realizowanym w PWSZ były tylko sposoby stare i nieużywane już czyli liczenie na piechotę, teraz używa się komputerów. 14. Większy nacisk powinno kłaść się na języki obce. W każdej pracy wymagana jest znajomość przynajmniej jednego języka obcego w stopniu zaawansowanym. 15. Dodatkowy język obcy, obsługa specjalistycznych programów komputerowych typu OPTIMA są to przydatne umiejętności w przypadku szukania pracy. 16. Jedyne co się powinno zmienić to powinna wzrosnąć liczba godzin takich przedmiotów jak postępowanie administracyjne, prawo cywilne czy postępowanie egzekucyjne, gdyż to one są podstawą innych gałęzi prawa. 17. Więcej praktyk zawodowych. Pracodawcy poszukują pracownika doświadczonego, nie chcą zatrudniać osób zaraz po studiach bez żadnego przygotowania zawodowego 18. Więcej ćwiczeń praktycznych z formularzami, dokumentami, programami etc. 19. Przedmioty na którym studenci poćwiczą pisanie różnego rodzaju pism. 20. Zajęcia z wychowania fizycznego na każdym semestrze - lepsze zdrowie i większa integracja studentów. 21. Prawo cywilne w całości, socjologia organizacji. Prawo cywilne otwiera wiele furtek i możliwości wyboru kierunku swoich zainteresowań, a dalej specjalizacji. Socjologia organizacji uświadamia jakie są pozaprawne mechanizmy tworzące organizację - co wg mnie bardzo uświadamia i pozwala stworzyć podstawy do zrozumienia wielu mechanizmów prawnych. 22. Zarzadzanie zasobami ludzkimi, możliwość wyboru języka obcego. 23. Więcej zajęć praktycznych, jakieś dodatkowe kursy z obsługą różnych programów komputerowych, więcej zajęć z pracy biurowej - jak pisać poprawnie korespondencję urzędową, decyzje, postanowienia, jak prowadzić i opisywać teczki zgodnie z instrukcją kancelaryjną. 24. Np. przedmioty o Unii Europejskiej i jej funduszach, konkretne wiadomości, a nie tylko teoretyczne. 25. Więcej języka angielskiego także na trzecim roku. 26. Powinno być więcej praktyk studenckich, dających możliwość zdobycia doświadczenia. 27. Przedmioty związane z zawodami doradca podatkowy, agent nieruchomości, ubezpieczenia itp. Zawody te dają szerokie pole manewru na rynku pracy. 28. Podstawy administracji UE, praktyczna administracja. Obecnie studia wymagają znajomości jedynie podstaw funkcjonowania samej UE, ale nie jej administracji a powinniśmy je znać. Ponadto, studia nie przygotowały nas praktycznie do wykonywania zawodu - a takie jest założenie państwowych wyższych szkół zawodowych. 18

20 29. Nauka języków obcych na wyższym poziomie (bo jest bardzo niski poziom). Znacznie więcej praktyk studenckich. Więcej przedmiotów ekonomicznych. Z powodu małej ilości praktyk po zakończeniu studiów nie ma żadnego doświadczenia zawodowego (co dla pracodawców jest bardzo istotne). W konkursach na stanowiska urzędnicze (i nie tylko) sama wiedza administracyjna nie wystarczy, konieczne jest zwiększenie ilości przedmiotów ekonomicznych, bo ich brak niestety zamyka drogę do wielu stanowisk, podobnie jak nieznajomość języków obcych. 30. Dużo zajęć praktycznych, wszelakiego rodzaju. Ceniłem sobie zajęcia na bloku środowiskowym, ponieważ tam uczyliśmy się pisać wszelkiego rodzaju pisma. Takie zajęcia właśnie czegoś nas mogą nauczyć, a mądrze rozłożone przez 3 lata na pewno zostawią sporą wiedzę adeptom administracji. 31. Przede wszystkim więcej zajęć praktycznych, więcej praktyk w zakładach pracy, szkolenia z zakresu obsługi programów wykorzystywanych w zakładach pracy np. do prowadzenia różnego typu ewidencji itp. Wszędzie wymagane jest doświadczenie, którego nie mamy gdzie i kiedy zdobyć, to jest niezwykle przykre zwłaszcza, że teoria pozostaje teorią, a praktyki brak. 32. Przedmiot dotyczący redagowania pism, interpretacji przepisów. 33. Treści związane z prawem rodzinnym i opiekuńczym - SZCZEGÓŁOWO!!! Prawo zobowiązań (KC). Postępowanie cywilne. Postępowanie karne. Kodeks karny wykonawczy. Proponuję również utworzyć jeszcze dwa dodatkowe bloki - osobno prawo karne i cywilne, ponieważ wielu moich kolegów zainteresowanych było poszerzeniem swojej wiedzy z zakresu prawa karnego LUB cywilnego przed rozpoczęciem studiów przykładowo na kierunku bezpieczeństwo wewnętrzne, ale niejako zmuszeni zostali wybrać blok e-administracja albo ochrona środowiska, ponieważ prawo skarbowe nie leżało w kręgu ich zainteresowań. W ramach przedmiotu prawo cywilne segmenty te traktuje się przeważnie "po macoszemu" - wykładowcy bardzo często je pomijają, tłumacząc taką decyzję brakiem czasu i nadmiarem materiału, który należy przerobić do egzaminu, a nawet w życiu codziennym wiedza w tym zakresie jest niezwykle przydatna, prócz tego w dalszym toku kształcenia od nas studentów wymaga się szczegółowej wiedzy w ww. zakresie, a nie na miejscu są tłumaczenia w stylu: "przepraszam, ale tego pan doktor X z nami nie przerabiał". 34. Makroekonomia, politologia, komunikacja społeczna, komunikacja w biznesie lub coś podobnego jako konwersatorium. Przedmioty takie występują na studiach uzupełniających na poziomie zaawansowanym, dlatego choćby podstawy tych nauk byłyby bardzo przydatne dla osób kontynuujących studia po licencjacie. 35. Więcej zajęć z prawa podatkowego. Mimo udzielanych informacji przed wyborem bloku co do możliwości podjęcia zawodu okazało się, iż przekazano nam jedynie podstawy. Kwestie niezbędne w praktyce zostały tylko zasygnalizowane. 36. Polityka gospodarcza, międzynarodowe stosunki gospodarcze. 37. Treści związane z procesem założenia i prowadzenia działalności gospodarczej, czy też przedmiot dotyczący tematyki tworzenia i rozliczania wniosków dot. funduszów unijnych. Tematyka ta jest istotna ze względu na możliwości jakie daje znajomość tych zagadnień w kontekście prowadzenia własnej działalności gospodarczej, co daje szansę aktywności zawodowej na rynku przy obecnym wysokim bezrobociu. 19

21 4.1.2 Ekonomia Liczba absolwentów danego kierunku biorących udział w badaniu Kobiety Mężczyźni Razem % absolwentów ekonomii pracuje, 5% prowadzi własną działalność gospodarczą, natomiast 69% nie podjęło zatrudnienia (34% z powodu dalszego kształcenia, 32% jako powód wskazało nie znalazłem pracy, 3% nie pracuje z powodów osobistych). 20 Absolwenci - ekonomia Zatrudnieni 5% Własna działalność gospodarcza 26% 69% 32% 3% 34% Nie znalazłam/-em pracy Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie Powody osobiste Wykres 20 Zatrudnieni absolwenci kierunku ekonomia pracują na następujących stanowiskach: pomocnik księgowej doradca finansowy lider zespołu w hipermarkecie koordynator projektu/ specjalista ds. obsługi beneficjentów ostatecznych w projekcie finansowanym z środków UE księgowa ( 2 osoby) pracownik restauracji pomoc administracyjna młodszy kasjero-dysponent opiekun finansowy doradca klienta (2 osoby) referent ds. finansowych kierownik zmiany specjalista ds. ubezpieczeń referent

22 sprzedawca (3 osoby) kierownik Sekcji Akcji Utrzymaniowych pracownik biurowy/przedstawiciel handlowy pracownik biurowy, specjalista ds. rozliczeń pracownik biurowy, obsługa klienta specjalista ds. marketingu specjalista ds. administracji magazynier kierownik stoiska 21 54% absolwentów ekonomii uważa, że praktyki realizowane w trakcie studiów w PWSZ były wartościowym doświadczeniem, 19% docenia realizacje ambitnych zadań w czasie trwania praktyk, 17% wysoką zawartość merytoryczną praktyk. Według ankietowanych praktyki charakteryzowały się bardzo dobrą organizacją ze strony pracodawcy (14%), bardzo dobrą organizacja ze strony uczelni (13%) oraz optymalnym czasem trwania praktyk (12%). 7% procent badanych uważa, że na pozytywną opinie dotyczącą praktyk miała wpływ realizacja praktyk na ostatnim roku studiów, a według 5% odpowiedni nadzór merytoryczny z strony uczelni (wykres 21). Pozytywne opinie absolwentów ekonomii dot. praktyk zawodowych 60% 54% 50% 40% 30% 20% 10% 12% 13% 14% 7% 19% 17% 5% 0% Wykres 21

23 Wśród niekorzystnych opinii dot. praktyk zawodowych ankietowani najczęściej wskazywali: realizacje mało ambitnych zadań w czasie trwania praktyk (15%), traktowanie praktyk, jako kolejnego, obowiązkowego wpisu do indeksu (14%), kiepską organizację ze strony pracodawcy i kiepską zawartość merytoryczna praktyk (11%) oraz zbyt krótki czas trwania praktyk (7%). 5% ankietowanych wskazało kiepską organizację ze strony uczelni, brak praktyk na ostatnim roku studiów oraz brak nadzoru merytorycznego ze strony uczelni (wykres 22) % 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Niekorzystne opinie absolwentów ekonomii dot. praktyk zawodowych 15% 11% 11% 7% 5% 5% 5% 14% Wykres 22 Powyższe opinie zostały uzupełnione wybranymi komentarzami absolwentów: 1. Możliwość wyjazdu zagranicznego na praktykę, np. Irlandia, co daje zarobek i przebywanie w środowisku międzynarodowym, czyli doskonalenie języka obcego. 2. Jeśli chodzi o praktyki to stanowią one istotny element w w/w procesie kształcenia, ale tylko wtedy gdy pracodawca traktuje Cię poważnie! ( a większości przypadków wśród znajomych z grupy ograniczało się to do nabierania doświadczenia w obsłudze ksera i parzeniu kawy...).

24 3. Praktyki organizowane przez studenta, cel: zaliczenie i zdobycie wpisu bez merytorycznego powiązania z kierunkiem, brak jakiegokolwiek zaangażowania ze strony uczelni i nadzoru nad tematyką praktyk, pracodawcy nie starają się o jakiekolwiek przekazanie praktykantowi wiedzy lub umiejętności praktycznych. PRAKTYKI, JAKO BEZSENSOWNA STRATA CZASU NIC NIE WNOSZĄCA DO POZIOMU WYKSZTAŁCENIA I PRZYGOTOWANIA DO ZAWODU PRZYSZŁEGO PRACOWNIKA. 4. Pozytywnym aspektem moich praktyk był fakt, że były one płatne. 5. Praktyki owszem są dobrym rozwiązaniem, ale tylko wtedy gdy pracodawca daje możliwość zapoznania się z prawdziwą pracą, a nie tylko przerzucaniem papierów z miejsca na miejsce dlatego uważam, że praktykodawcy powinni bardziej poważnie traktować studentów, którzy przychodzą z prawdziwymi chęciami nauczenia się czegoś, ale także i pomocy. 6. Organizacja ze strony uczelni nienajlepsza, praktyka nie była wyznacznikiem ambitnych zadań, podobnie jest z "wysoką zawartością merytoryczną praktyk" i tzw. "odpowiednim nadzorem ze strony uczelni". 23 Absolwenci biorący udział w badaniu zostali poproszeni o wskazanie tych dodatkowych przedmiotów lub treści kształcenia, które ich zdaniem powinny uzupełnić program kształcenia na kierunku ekonomia. Poniżej prezentujemy odpowiedzi: 1. Laboratoria z rachunkowości gdzie można by poznać rachunkowość z praktycznego punktu widzenia, zapoznać się z programami przy pomocy których przedsiębiorcy i biura rachunkowe prowadzą księgowość. 2. Więcej przedmiotów związanych z giełdą, e-biznesem, innowacyjnością. Są to przedmioty ciekawe i pozwalające uczyć się na bieżących informacjach, a nie z książek, które mają po 20 lat, są one rozwojowe i nowoczesne. 3. Kadry i płace (podstawy) oraz poszerzony stopień nauki języków obcych w tym j. angielski. 4. Praktyczne ekonomiczne (rozliczanie PIT-ów itp.). 5. Może nie dodatkowe, ale sposób w jaki były prowadzone takie przedmioty, jak: podstawy bankowości, rachunkowość, ekonomia matematyczna, powinien ulec zmianie. Temat traktowany po macoszemu, brak umiejętności przekazania konkretnej i praktycznej wiedzy. Skoro był to kierunek ekonomiczny, nikt nie przekazał nam wiedzy dotyczącej chociażby zasad wypełniania PIT-a, sposobu wyliczania wynagrodzeń oraz potrąceń. 6. Powinni znaleźć się treści o relacjach z bankami, kredytowaniem, factoringiem, różnymi rachunkami itp. 7. Rynki kapitałowe, zarządzanie kapitałem ludzkim, psychologia w biznesie. Są to przedmioty, których zakres jest uniwersalny i potrzebny w dzisiejszych realiach gospodarczych. 8. Drugi język obcy. 9. Więcej kierunków związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi i wprowadzenie przedmiotów związanych z psychologią. 10. Rachunkowość powinna być prezentowana na konkretnych programach komputerowych. Powinno być więcej godzin informatyki. 11. Powinno się bardziej skupić na przedmiotach ekonomicznych i starać się wprowadzić do toku nauczania praktyczne zastosowanie otrzymanej wiedzy (np. pracując na programach komputerowych). Dzisiaj każda firma posiada program komputerowy, na którym opiera swoją działalność. Absolwentowi będzie łatwiej znaleźć pracę jeżeli choćby w małym stopniu zobaczy jak tak naprawdę jest wykorzystywana jego wiedza teoretyczna.

25 12. Zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie zmianami. W mojej opinii brakuje takich przedmiotów ponieważ w dzisiejszych czasach stawia się na kapitał ludzki. 13. Dotyczące umiejętności negocjacji, sprzedaży i doradztwa. Nikt nie uczy praktycznych zdolności negocjacji i sprzedaży, a są to podstawowe umiejętności potrzebne do funkcjonowania na rynku pracy. Umiejętności te przydają się dosłownie wszędzie od negocjacji z klientami biznesowymi, przez negocjacje w sprawie swoich zarobków, po sprzedaż "samego siebie" na rozmowie kwalifikacyjnej. Rynek pracy jest również otwarty na wszelkiego rodzaju doradców z branży finansowej. 14. Język angielski biznesowy. Wyjeżdżając za granicę nie znamy odpowiedniego słownictwa związanego z naszym kierunkiem kształcenia. Szukając informacji na stronach internetowych w języku angielskim, jak cia.gov czy eurostat - bez właściwego słownictwa trudno jest znaleźć potrzebne informacje. 15. Psychologia. 16. W związku z tym, że PWSZ w Tarnowie jest szkołą zawodową to powinno się tam znajdować więcej zajęć praktycznych, a nie sama sucha teoria! Zajęcia są nudne; gdyby zostały wprowadzone zajęcia praktyczne studenci bardziej zrozumieliby problemy i zagadnienia ekonomiczne. 17. Język obcy zawodowy. 18. Przedmioty, które mogą być przydatne w praktyce jak np. wypełnianie PIT-ów., przedmioty na programach rachunkowych, analiza ciekawych sytuacji ekonomicznych w gospodarce. 19. Kursy różnych programów, m.in. do księgowania. Pracodawcy w większości przypadków poszukują osób z bardzo dobrą znajomością różnego typu programów, a nie każdy ma możliwość poznania ich obsługi m.in. na praktykach. 20. Zajęcia praktyczne z programów związanych z księgowością, rachunkowością (np. CDN Optima, Płatnik itp.). Sama teoria nie wystarcza. Liczy się praktyka. Bez znajomości tych programów trudno znaleźć prace w zawodzie. 21. Więcej praktycznych zajęć. 22. a) Język obcy powinien towarzyszyć studentom na każdym semestrze studiów. Sprawą zupełnie niezrozumiałą dla większości studentów jest brak języka na III roku studiów!!! b) Business English - jako przedmiot obowiązkowy dla tych, którzy uczą się angielskiego i dla zainteresowanych. c) Wprowadziłabym również nowe przedmioty oraz w niektórych przypadkach skorygowałabym dotychczasowe. Przykładowe zmiany: zamiast historia gospodarcza - historia myśli ekonomicznej, zamiast ubezpieczenia - ubezpieczenia gospodarcze i osobowe (oczywiście zwiększyć liczbę godz.). Przykładowe nowe przedmioty - ekonomia matematyczna, rynki finansowe i kapitałowe, metody badań społecznych. d) Większość przekazywanych treści powinna być wzbogacana informacjami ze świata np. wiedza sprecyzowana przykładem, poparta artykułem. e) [Przepraszam może trochę nie na temat, ale muszę to napisać.] Ostatnie, ale chyba naprawdę mega ważne: wykładowcy muszą sobie zdawać sprawę, że większość studentów kierunku Ekonomia nie ma nawet podstaw żeby studiować ten kierunek. Proszę pamiętajcie o tym!!! PODSTAWY, PODSTAWY i jeszcze raz PODSTAWY!!! Chodzi mi tu oczywiście o przedmioty specjalistyczne jak np. rachunkowość, finanse, bankowość, rynki finansowe itp. Nie wszyscy ukończyli technika i wiedzą np. jak zaksięgować jakąś operacje, czy co to są papiery wartościowe. 23. Konieczne jest wprowadzenie przedmiotów na temat funduszy europejskich, nie tylko rolniczych, ale wszystkich oraz zagadnień praktycznych z bankowości (typu zakładanie kont, rodzaje kont, inwestycje, oszczędności, kredyty itp.). 24

26 24. Na specjalizacji agroekonomia było zdecydowanie za mało rachunkowości. Powinno się wprowadzić rachunkowość zarządczą oraz jakieś przedmioty o giełdzie. Na studiach magisterskich widać, że brakuje nam wiedzy w tym zakresie. 25. Zajęcia praktyczne oraz zajęcia na których zajmuje się obsługą programów komputerowych z zakresu ekonomii. 26. Uważam, iż powinno być więcej praktycznych przedmiotów które odzwierciedlałyby to co naprawdę będę wykonywała potem w pracy. 27. Większy wymiar godzinowy języka angielskiego. 28. Pogłębione analizy ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstw, międzynarodowe standardy rachunkowości, itp. 29. Więcej zajęć praktycznych. 30. Uważam, że powinno być więcej zajęć z rachunkowości, księgowości itp. Zrozumienie i nauczenie się wszystkich zagadnień z powyższego zakresu wymaga więcej czasu, a na studiach magisterskich wymagana jest wiedza niektórych zagadnień przeanalizowanych pobieżnie. 31. Przedmioty o programach wykorzystywanych w rachunkowości lub w administracji. Nie znam w ogóle obsługi takich programów z wyjątkiem tych, których nauczyłam się na praktyce, a uważam, że umiejętność ich obsługi bałaby bardzo pomocna w znalezieniu pracy. 32. Więcej zajęć czysto praktycznych (uzupełnianie dokumentacji, rozliczanie). 33. Prawo gospodarcze. 34. Więcej przedmiotów rachunkowych i finansowych, szczególnie dla specjalności agroekonomia. Kontynuując naukę na innej uczelni często są braki w wiedzy. 35. Przedmioty o zabarwieniu praktyczniejszym mogące w lepszy sposób natchnąć czy też poprowadzić studentów do założenia np. własnej firmy. 36. Psychologia inwestowania, Historia kryzysów gospodarczych, Zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Uczelnia kładzie mały nacisk na przedmioty związane z GPW oraz z kryzysami gospodarczymi i cyklami koniunkturalnymi, a tymczasem są to niezwykle istotne rzeczy. Tak nawiasem mówiąc CAŁY IV i V semestr na kierunku Ekonomia: Finanse przedsiębiorstw to jedno wielkie nieporozumienie. Źle dobrane przedmioty i zbyt łagodni prowadzący, co przełożyło się na gigantyczne średnie ocen większości studentów (wiele osób miało ponad 4,90). 37. Powinno być więcej praktyk zawodowych, więcej praktyki niż teorii, praca w terenie. 38. Więcej zajęć praktycznych, na żywych roślinach i zwierzętach. Nie wszyscy studiujący agroekonomię widzieli na żywo niektóre zwierzęta o których była mowa na zajęciach. 39. Przedmioty związane z tematyką UE głównie Funduszach Unijnych i Programach Operacyjnych. 25

27 4.2. Instytut Matematyczno-Przyrodniczy Chemia Liczba absolwentów danego kierunku biorących udział w badaniu Kobiety Mężczyźni Razem % ankietowanych pracuje, 59% pozostaje bez zatrudnienia (przy czym 32% nie znalazło pracy, 24% podjęło dalszą edukację, a 3% nie pracuje z powodów osobistych). Żaden absolwent chemii nie prowadzi własnej działalności gospodarczej. Absolwenci - chemia Zatrudnieni 41% 59% 32% 24% Nie znalazłam/-em pracy Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie Powody osobiste 3% Wykres 23 Zatrudnieni absolwenci ww. kierunku pracują na następujących stanowiskach: laborant (4 osoby) młodszy specjalista ds. syntezy technolog technik farmaceutyczny chemik analityk młodszy asystent laboratorium farb przemysłowych specjalista w laboratorium fizykochemicznym konsultantka ds. urody fakturzystka sprzedawca Z puli opinii pozytywnych dot. praktyk zawodowych absolwenci najczęściej wybierali stwierdzenia fakt, że praktyka była wartościowym doświadczeniem (70% badanych), wysoka zawartość merytoryczna praktyk (27%), realizacja ambitnych zadań w czasie

28 trwania praktyk (24%) i bardzo dobra organizacja praktyk ze strony pracodawcy (16%). Ponadto niektórzy absolwenci doceniają optymalny czas trwania praktyk (14%), bardzo dobrą organizację praktyk ze strony uczelni (11%) oraz zorganizowanie praktyk na ostatnim roku studiów (5%). Pozytywne opinie absolwentów chemii dot. praktyk zawodowych 80% 70% 70% 27 60% 50% 40% 30% 24% 27% 20% 10% 0% 14% 11% 16% 5% 0% Wykres 24 14% ankietowanych uważa, że praktyki traktowano jako kolejny, obowiązkowy wpis do indeksu, a organizacja ich ze strony pracodawcy stała na kiepskim poziomie. 11% twierdzi, że organizacja praktyk ze strony uczelni była na niskim poziomie, praktyki miały kiepską zawartość merytoryczną, a w czasie ich trwania realizowano mało ambitne zadania. 8% badanych wskazuje, że czas trwania praktyk był zbyt krótki i praktyki nie miały odpowiedniego nadzoru merytorycznego. 3% badanych zaznaczyło odpowiedź brak praktyk na ostatnim roku studiów.

29 Niekorzystne opinie absolwentów chemii dot. praktyk zawodowych 16% 14% 12% 11% 14% 11% 11% 14% 10% 8% 6% 8% 8% 28 4% 3% 2% 0% Wykres 25 Wśród dodatkowych opinii na temat praktyk zawodowych znalazły się: 1. Na praktykach można zobaczyć jak wygląda naprawdę praca laboranta. Chemia analityczna i laboratoria w szkole tego nie oddają. Na zajęciach laboratoryjnych uczyliśmy się miareczkować na bezbarwnych roztworach wodnych - w laboratoriach często miareczkuje się próbki zabarwione - np. z pasztetu. Przeprowadzenie analizy na takiej próbce jest zupełnie inne. Inaczej wygląda punkt końcowy miareczkowania itd. Poza tym na praktykach można się przekonać, czy taka praca naprawę nam odpowiada. 2. Po praktykach można było się zorientować jaką wiedzę wykorzystuje się w laboratorium danego typu. Absolwenci biorący udział w badaniu zostali poproszeni o wskazanie dodatkowych przedmiotów lub treści kształcenia, które ich zdaniem powinny uzupełnić program kształcenia na kierunku chemia. Poniżej prezentujemy odpowiedzi: 1. Więcej przedmiotów z zakresu ochrony środowiska, technologii spożywczej, kosmetyków, leków. Większą uwagę należy poświęcić metodom instrumentalnym. Są to tematy które najczęściej interesują studentów. Kiedy szukamy pracy w sanepidzie, laboratoriach spożywczych i innych taka wiedza jest bardzo pomocna. Jeżeli chodzi o metody instrumentalne - w dobrych laboratoriach są to obecnie główne metody badań. Na jednej z rozmów kwalifikacyjnych zostałam zapytana o obsługę chromatografu (podkreślam, przez 5 lat studiów widziałam taki sprzęt tylko kilka razy). 2. Zwiększenie liczby godzin przedmiotów związanych z praktycznym poznawaniem aparatury chemicznej powszechnie stosowanej w laboratoriach chemicznych (HPLC, GC itp.).

30 W przypadku zajęć informatycznych skupiłabym się na obszerniejszym poznaniu zaawansowanych funkcji Excel-a, czy poznaniu programu Statistica itp. 3. Większa ilość godzin języka angielskiego, drugi język obcy. Biorąc udział w rozwoju przemysłu chemicznego w dzisiejszym świecie niezbędna jest znajomość przynajmniej jednego języka obcego. 4. Powinno być więcej "treści praktycznych": chemia w żywności, w kosmetykach, w ochronie środowiska np. konserwanty stosowane w przemyśle, substancje dodatkowe i ich funkcje. Powinno być dużo chemii przemysłowej. Praktyczna obsługa HPLC, chromatografu gazowego itp. Ponadto przydałby się przedmiot o systemach zarządzania jakością ISO itp. Jeżeli znajdujemy pracę to najczęściej w zakładach przemysłowych - różnego rodzaju - i okazuje się, że absolwenci posiadają wiedzę ogromną z zakresu którego nie wykorzystają w zakładzie, a brak im wiedzy podstawowej, praktycznej. 5. Więcej zajęć z chemii instrumentalnej na nowoczesnych aparatach, aby lepiej poznać metody instrumentalne w chemii, więcej organiki - chemii organicznej - syntez izolowania naturalnych substancji itp. 6. Uważam, że na początku studiów powinny pojawić się zagadnienia czy szkolenia dotyczące np. sposobów szybkiego zapamiętywania, czytania, czy też sporządzania notatek, jak poradzić sobie ze stresem, elementy zarządzania. 7. Projekty technologiczne, obsługa podstawowych programów komputerowych związanych z rysunkiem technicznym, projektowaniem oraz pisaniem prostych programów (MadCad, AutoCad itd.). 8. Kontrola jakości i inne bardziej specjalistyczne. Kurs pedagogiczny. Chemia na PWSZ jest zbyt ogólna przez co ciężko znaleźć pracę. Kiedy składa się podanie do laboratorium medycznego potrzebują kogoś po medycynie. Kiedy do laboratorium kontroli jakości w fabryce spożywczej to po technologii żywności, a w laboratorium drogowym po budownictwie. Jest jeszcze wiele takich przykładów które mogłabym podać. Chemia na PWSZ jest typowo nauczycielska, a nie ma kursu pedagogicznego i tym samym nie można po niej uczyć. 9. Chemia przemysłowa, chemia analizy śladów, więcej powinno być analityki. Szersze wykształcenie w tych dziedzina może dać większą szansę na znalezienie pracy w okręgu tarnowskim. 10. Kształcenia z zakresu obsługi programów np. Autocad, są to programy wymagane jako podstawowe w pracy chemika. 11. Więcej zajęć technologicznych, odbywanych w zakładach chemicznych. Zajęcia takie bardziej przybliżają rodzaj pracy jaką wykonuje się po ukończeniu studiów, w trakcie zatrudnienia. 12. Więcej laboratoriów, praktyk i przedmiotów związanych z inżynierią. Kierunek zyskałby na atrakcyjności, łatwiej byłoby o kontynuację studiów na uczelniach technicznych. 13. Zajęcia, które dałyby nam możliwość eksperymentowania czyli zajęcia laboratoryjne. Mamy bardzo dużo wiedzy, którą możemy weryfikować tylko wykonując doświadczenia, które robią wszyscy i zawsze wychodzą. Może warto by było założyć jakiś problem i samodzielnie przygotować do niego przepis. 14. Więcej laboratoriów i praktyk. 15. Myślę że zamiast niektórych przedmiotów do wyboru można by zwiększyć ilość godzin chemii organicznej albo rozszerzyć materiał z przedmiotów technologicznych, które są na 3. roku jak: technologia polimerów którą można by połączyć z chemią polimerów (byłoby od razu porównanie teorii z praktyką), technologia chemiczna, aparatura i inżynieria chemiczna, 29

31 kataliza chemiczna, spektroskopia. Jeśli nie rozszerzenie tych zagadnień to chociaż więcej czasu na dokładniejsze ich omówienie. Wymienione wyżej przedmioty uważam za istotne ponieważ wiedza z chemii organicznej przydaje się w zagadnieniach technologicznych np. przy olejach, ropie itp. Ponadto wiedza technologiczna jest dzisiaj bardzo potrzebna, bo jest to dziedzina ciągle rozwijająca się; chociażby zagadnienia dotyczące polimerów. Również zagadnienia dotyczące spektroskopii są bardzo ważne gdyż wiele dziedzin opiera się na tych metodach i są one coraz częściej wykorzystywane do wielu analiz np. w kryminalistyce, medycynie (toksykologia) itp. 16. Więcej zajęć praktycznych. 17. Przedmioty dotyczące nowych rozwiązań technologicznych w przemyśle chemicznym, nowoczesnych metod badawczych. Program kształcenia był ubogi. Nie pozwolił w pełni poznać metody badań stosowanych w obecnych latach. 30

32 Matematyka Liczba absolwentów danego kierunku biorących udział w badaniu Kobiety Mężczyźni Razem % absolwentów matematyki pracuje, 2% prowadzi działalność gospodarczą, a 55% pozostaje bez zatrudnienia (w tym 31% jako powód podaje nie znalazłem pracy, 20% podjęło dalsze kształcenie, a 4% nie pracuje z powodów osobistych). 31 Absolwenci -matematyka 2% Zatrudnieni Własna działalność gospodarcza 43% 55% 31% 20% Nie znalazłam/-em pracy 4% Podjęłam/-ąłem dalsze kształcenie Powody osobiste Wykres 26 Zatrudnieni absolwenci kierunku matematyka pracują na następujących stanowiskach: nauczyciel (12 osób) księgowy ds. funduszy referent administracyjny/specjalista ds. finansów specjalista ds. dotacji unijnych specjalista ds. katastru telemarketer kasjer-dysponent (3 osoby) asystent architekta doradca klienta 63% absolwentów uważa, że praktyka była wartościowym doświadczeniem, 23% chwali bardzo dobrą organizację ze strony pracodawcy, 15% wysoką zawartość merytoryczną praktyk, a 13% realizację ambitnych zadań w czasie trwania praktyk. Badani wskazywali również: optymalny czas trwania praktyk (10%), bardzo dobrą organizację ze strony uczelni (8%), zorganizowanie praktyk na ostatnim roku studiów (6%) oraz odpowiedni nadzór merytoryczny ze strony uczelni (4%).

33 70% 60% Pozytywne opinie absolwentów matematyki dot. praktyk zawodowych 63% 50% 40% 32 30% 23% 20% 10% 10% 8% 6% 13% 15% 4% 0% optymalny czas trwania praktyk bardzo dobraorganizacja ze strony uczelni bardzo dobra organizacja ze strony pracodawcy zorganizowanie praktyk na ostatnim roku studiów realizacja ambitnych zadań w czasie praktyk wysoka zawartość merytoryczna praktyk odpowiedni nadzór merytoryczny ze strony uczelni fakt, że praktyka była wartościowym doświadczeniem Wykres 27 Wśród niekorzystnych opinii dot. praktyk zawodowych najczęściej wymieniano: traktowanie praktyk jako kolejnego, obowiązkowego wpisu do indeksu (12%), kiepską organizację ze strony uczelni (12%), kiepską organizację ze strony pracodawcy (8%) i realizację mało ambitnych zadań w czasie trwania praktyk. 6% badanych uważa, że czas trwania praktyk był zbyt krótki, a same praktyki miały kiepską zawartość merytoryczną. 4% wybrało odpowiedź brak nadzoru merytorycznego ze strony uczelni, a 2% brak praktyk na ostatnim roku studiów (wykres 28). 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 6% zbyt krótki czas trwania praktyk Niekorzystne opinie absolwentów kierunku matematyka dot. praktyk zawodowych 12% kiepska organizacja ze strony uczelni 8% kiepska organizacja ze strony pracodawcy 2% brak praktyk na ostatnim roku studiów 8% realizacja mało ambitnych zadań w czasie praktyk 6% kiepska zawartość merytoryczna praktyk 4% brak nadzoru merytorycznego ze strony uczelni 12% traktowanie praktyk jako kolejnego, obowiązkowego wpisu do indeksu Wykres 28

34 Absolwenci wyrażali też dodatkowe opinie dot. praktyk zawodowych: 1. Zbyt długi czas trwania praktyk. Praktyki, które są na ostatnim roku studiów powinny odbywać się na drugim roku. 2. Praktyka powinna być bardziej zróżnicowana i ukierunkowana w stronę dalszej pracy, nie tylko w zawodzie nauczyciela, bo nie każdy może się do tego nadawać ze względu na zdrowie na przykład. 3. Praktyki STANOWIŁYBY istotny element w procesie kształcenia, gdyby były właściwie prowadzone i gdyby firmom, w którym się je odbywa, zależało na przekazaniu praktykantom jakiejkolwiek wiedzy. Ja np. w trakcie swoich praktyk opanowałem tak bezcenne umiejętności jak podbijanie ulotek firmową pieczątką, efektywne roznoszenie podbitych już ulotek, obsługiwanie ksero oraz namawianie potencjalnych klientów do skorzystania z usług firmy. Na pewno nie można powiedzieć, że czas trwania praktyk jest optymalny - jeżeli praktyki mają pozostać w takiej formie, w jakiej są teraz, optymalny czas trwania wynosiłby góra jeden dzień, wliczając w to czas na załatwienie wszelkich formalności. Wszelkie pozostałe punkty z powyższej listy też brzmią śmiesznie, patrząc na to, jak praktyki wyglądają w rzeczywistości. Jaki nadzór merytoryczny ze strony uczelni czy pracodawcy? Jaka zawartość merytoryczna? Jakie AMBITNE ZADANIA? Czy ambitnym zadaniem jest skserowanie 50 stron dokumentów? Czy pozwalanie na taką realizację planu praktyk można nazwać nadzorem merytorycznym? Praktyki w obecnej formie powinny zostać zlikwidowane, ponieważ nikomu nie opłaca się zatrudniać dodatkowej osoby w firmie jedynie do prowadzenia praktykantów/stażystów, a osoby już zatrudnione w większości firm po prostu nie mają czasu lub motywacji na tego typu dodatkowe zajęcia, w związku z czym żadna rewolucja czy choćby minimalna zmiana w tej sferze jest niemożliwa. 4. Praktyki powinny stanowić istotny element w procesie kształcenia, ale w moim przypadku nie stanowiły. Możliwe, że przyczyną tego był zły wybór pracodawcy, jednak nie można tego przewidzieć, więc uważam, że uczelnia powinna trochę bardziej zaangażować się w to, jakich pracodawców wybierają studenci i dzięki temu mieć podstawy, aby zachęcać lub odradzać studentom wybór praktyk w danym miejscu. 5. Na praktyce powinniśmy więcej robić praktycznie niż teoretycznie, bo po to są praktyki zawodowe, niestety zawsze wygląda to inaczej. Na praktykach powinno wyznaczać się określone zadania, których pracodawcy powinni nas nauczyć. 33 Absolwenci kierunku matematyka biorący udział w badaniu zostali poproszeni o wskazanie tych dodatkowych przedmiotów lub treści kształcenia, które ich zdaniem powinny uzupełnić program kształcenia na ich kierunku studiów. Poniżej prezentujemy odpowiedzi: 1. Rachunkowość lub elementy księgowości. Są to przedmioty potrzebne w zasadzie w każdym zawodzie, zwłaszcza w prowadzeniu własnej firmy. 2. Na tym kierunku uczyłem się matematycznych przedmiotów, ale czysto teoretycznie. Mało jest zajęć społecznych tzn. z życia wziętych. Mam na myśli tutaj tak przygotowane zajęcia i tak prowadzone przez odpowiednią kadrę profesorską, aby studenci nie nudzili się na zajęciach. Za mało odniesienia do rzeczywistości. Za mało bodźców które przyciągnęły by słuchaczy. Przedmioty które wiążą się z otaczającym nas światem. Mniej teorii, więcej PRAKTYKI.