1. Podstawa opracowania Materiały wyjściowe do opracowania projektu Koncepcja ogólna stacji wodociągowej Ujęcie wody

Transkrypt

1 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: CZĘŚĆ OPISOWA 1. Podstawa opracowania Materiały wyjściowe do opracowania projektu Koncepcja ogólna stacji wodociągowej Ujęcie wody Jakość wody Pompownia wody I stopnia Dobór pomp głębinowych Obudowy studzien Technologia uzdatniania wody Koncepcja uzdatniania wody Urządzenia uzdatniające stacji i ich działanie Dobór urządzeń uzdatniających Układ napowietrzania i zatrzymania wody - Złoże rurowe - napowietrzające Zbiornik uśredniający Zestaw pomp procesowych Filtracja wody Płukanie filtrów Odprowadzenie wód popłucznych osadnik, odprowadzenie ścieków z chloratorni Zestaw hydroforowy (ZH) - budowa i zasada działania Zbiornik wyrównawczy Dezynfekcja wody Układy pneumatyki Przewody technologiczne i armatura Ogrzewanie budynku i zapobieganie wykraplaniu się pary wodnej Realizacja robót z zachowaniem ruchu stacji Zagadnienia BHP

2 OPIS TECHNICZNY DO PROJEKTU CZĘŚĆ TECHNOLOGICZNA 1. Podstawa opracowania Podstawę opracowania stanowi umowa nr CRU/222/2007 z dnia r na zaprojektowanie modernizacji Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Majdan w Gminie Wiązowna. 2. Materiały wyjściowe do opracowania projektu. - Dokumentacja hydroforni istniejącej, dokumentacja geologiczna studni - Mapa sytuacyjno-wysokościowe w skali 1:500 - Odpowiednie normy. - Katalogi firmowe urządzeń zastosowanych w projekcie. - Dane wyjściowe, - Wizja lokalna. 3. Koncepcja ogólna stacji wodociągowej. Woda surowa ze studni wierconych pobierana będzie pompami głębinowymi i tłoczona do stacji uzdatniania gdzie będzie uzdatniana przez: napowietrzanie w systemie otwartym na wieży napowietrzającej, zatrzymaniu przed filtracją, filtracji dwustopniowej na filtrach zamkniętych bezciśnieniowych. Woda uzdatniona skierowana będzie do zbiorników wody czystej, skąd pobierana będzie układem pompowym do sieci wodociągowej. Wody z płukania filtrów skierowane zostaną do osadnika popłuczyn skąd po wytrąceniu się osadów skierowane zostaną do odbiornika. Dezynfekcja dokonywana będzie za pomocą promieni ultrafioletowych wytwarzanych przez lampy UV oraz podchlorynem sodu. 4. Ujęcie wody Ujęcie wody składa się z trzech, istniejących studni Jakość wody Według zestawienia wyników analiz wody surowej, woda wykazuje duże ilości żelaza oraz manganu podwyższoną mętności i barwę. SW2 SW3 SW3A Barwa mg/l Pt/l Mętność ,91 mg/l SiO 2 Zapach nie akceptowalny akceptowalny akceptowalny Odczyn 7,72 7,43 7,61 ph Żelazo ogólne 2,32 0,58 0,14 mg/l Fe Mangan 0,15 0,14 0,06 mg/l Mn Azotany 0,55 3,40 2,41 mg N NO3 /l Azotyny 0,004 0,009 pon. 0,005 mg/ln Amoniak 0,32 0,15 0,06 mg/l Twardość ogólna mg/l Utlenialność 3,4 2,3 1,18 mg/lo2 Według aktualnych wymagań sanitarnych stawianym wodzie do picia i potrzeb gospodarczych zgodnie z Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 (Dz. Ust. Nr 61, poz. 417) woda w stanie surowym nie nadaje się do spożycia Pompownia wody I stopnia Wymagane podnoszenie pomp: Studnia SW2. poziom wylotu w wieży napowietrzającej - 110,51 m n.p.m. rzędna terenu przy studni - 105,50 m n.p.m. Różnica - 5,01 strata hydrauliczna na armaturze - 3,0 m sł. wody strata hydrauliczna na kolektorze tłocznym - 0,03 m sł. wody poziom statycznego zwierciadła wody w studni - 4,95 m depresja - 6,50 m poziom zawieszenia pompy poniżej poziomu depresji - 1,00 m Łącznie: - 20,49 m sł. Wody Wymagane podnoszenie pomp: Studnia SW3. poziom wylotu w wieży napowietrzającej - 110,51 m n.p.m. rzędna terenu przy studni - 104,80 m n.p.m. Różnica - 5,71 strata hydrauliczna na armaturze - 3,0 m sł. wody strata hydrauliczna na kolektorze tłocznym - 0,10 m sł. wody poziom statycznego zwierciadła wody w studni - 4,00 m depresja - 4,60 m poziom zawieszenia pompy poniżej poziomu depresji - 1,00 m Łącznie: - 18,41m sł. Wody -2-

3 Wymagane podnoszenie pomp: Studnia SW3A. poziom wylotu w wieży napowietrzającej - 110,51 m n.p.m. rzędna terenu przy studni - 107,35 m n.p.m. Różnica - 3,16 strata hydrauliczna na armaturze - 3,0 m sł. wody strata hydrauliczna na kolektorze tłocznym - 0,10 m sł. wody poziom statycznego zwierciadła wody w studni - 6,18 m depresja - 6,00 m poziom zawieszenia pompy poniżej poziomu depresji - 1,00 m Łącznie: - 19,44 m sł. Wody 4.3. Dobór pomp głębinowych. W studni SW 2 projektuje się pompę głębinową o następujących parametrach: - wydajność 60,00 m 3 /h, - wysokość podnoszenia 21,49 m sł. wody, - moc silnika 5,5 kw. Powyższe warunki spełnia pompa typu SP 60-3 produkcji Grundfos. Pompa w studni zabezpieczona będzie przed suchobiegiem sondą konduktometryczną. Dla uzyskania odpowiedniej trwałości przewidziano pompę w wykonaniu ze stali kwasoodpornej z wirnikami spawanymi laserowo. Dopuszczalna liczba załączeń pompy: 30 zał./godz. Powyższe warunki spełnia pompa typu SP 60-3 produkcji Grundfos. Pompa w studni zabezpieczona będzie przed suchobiegiem sondą konduktometryczną. W studni SW 3 i SW 3A projektuje się pompy głębinowe o następujących parametrach: - wydajność 50,00 m 3 /h, - wysokość podnoszenia 22,61 m sł. wody, - moc silnika 5,5 kw. Dla uzyskania odpowiedniej trwałości przewidziano pompę w wykonaniu ze stali kwasoodpornej z wirnikami spawanymi laserowo. Dopuszczalna liczba załączeń pompy: 30 zał./godz. Powyższe warunki spełnia pompa typu SP 46-3 produkcji Grundfos. Kabel zasilający pompy, przewody sterujące ze studni wyprowadzone zostaną do skrzynki elektrycznej pośredniej (dokładniejsze informacje w opracowaniu AKPiA). Instalacja pompowni wody Ze względu na zły stan techniczny instalacje hydrauliczne w studniach zostaną wymienione na nowe. W studniach zainstalowane będą: - zawory zwrotne typ 402 Dn 100mm - przepustnice odcinające międzykołnierzowe Dn 100mm z napędem ręcznym - rurociągi tłoczne w studniach stalowe ocynkowane Dn 100, - głowice studzienne stalowe ocynkowane. Przewiduje się wymianę skrzynek pośrednia w studniach Obudowy studzien. Stan obudów studni SW2 i SW3 niezadowalający i okresowo występuje w nich woda. Przewiduje się więc: - wymianę pokrywy górnej na pokrywę z dwoma włazami, - uzupełnienie ubytków betonu w studniach, - położenie izolacji wewnątrz w postaci mieszanki hydrostop 206, - pomalowanie farbami emulsyjnymi. Obudowa studni SW3A jest nowa. 5. Technologia uzdatniania wody Koncepcja uzdatniania wody. Woda ze studni kierowana jest do uzdatniania w następującej technologii: 1. Napowietrzanie w systemie otwartym na wieży napowietrzającej i zatrzymanie w zbiorniku uśredniającym. 2. Filtracji na I stopniu wykonywanej na 4 szt. filtrów pospiesznych fi 2100 mm każdy, z prędkość filtracji 7,94 m/h. Filtry wypełnione są złożami kwarcowymi. Na filtrach tych nastąpi zatrzymanie nadmiaru związków żelaza i manganu oraz poprawione zostaną właściwości organoleptyczne wody. 3. Napowietrzanie w systemie zamkniętym na aeratorze o średnicy fi 1600 mm. 4. Filtracji na II stopniu wykonywanej na 4 szt. filtrów pospiesznych fi 2100 mm każdy, z prędkość filtracji 7,94 m/h. Filtry wypełnione są złożami braunsztynowymi celem usunięcia nadmiaru manganu oraz poprawy właściwości organoleptycznych wody. 5. Ewentualnej dezynfekcja wody przefiltrowanej podawanej do sieci promieniami UV. -3-

4 5.2. Urządzenia uzdatniające stacji i ich działanie. Woda ze studni podawana z wydajnością do 110 m 3 /h pompami głębinowymi na złoże rurowe. Struga wody wchodząca na złoże zostanie rozbita na dyszach drezdeńskich i spadając na kolejne ruszty z rur PCV napowietrzy się powietrzem podawanym przeciwprądowo wentylatorem z wydajnością 1100 m 3 /h. Nadmiar powietrza i gazów ulatniających się z wody odprowadzona jest z kolumny napowietrzającej na zewnątrz do atmosfery. Na wlocie powietrza do wentylatora oraz wylocie gazów przewidziano filtry powietrza zapobiegające przedostawaniu się do wody zanieczyszczeń mechanicznych oraz owadów. Złoże rurowe usytuowano nad zbiornikiem uśredniającym. Woda spadająca ze złoża zbiera się w zbiorniku usytuowanej pod złożem. Zatrzymanie wody w zbiorniku wpływa pozytywnie na kondycję wody i jej dalszy proces uzdatniania. Przygotowana woda poddana zostanie filtracji. Woda ze zbiornika podawana jest układem pomp o wydajności 110 m 3 /h, tak by zachować ciągłość pracy układu uzdatniania. Zaprojektowano filtry pionowe, bezciśnieniowe, pospieszne. Ich zadaniem jest usunięcie związków żelaza oraz poprawa własności organoleptycznych wody. Prędkość filtracji nie przekraczająca 7,94 m/h pozwoli po wpracowaniu na usuwanie z wody amoniaku metodą biologiczną. Warstwę filtracyjną filtrów I stopnia stanowi piasek kwarcowy o grubości warstwy 100 cm Złoże filtracyjne filtrów II stopnia stanowi złoże G1 o grubości warstwy 100 cm. Jego zadaniem jest usunięcie manganu. Płukanie filtrów wykonywane będzie w zależności od ilości przefiltrowanej wody. Płukanie wykonywane jest powietrzem i wodą uzdatnioną. Płukanie powietrzne wykonywane będzie dmuchawą powietrza zaś płukanie wodne układem pomp płuczących. Woda z filtrów kierowana jest do dwóch istniejących zbiorników wyrównawczych o poj. 150 m 3 każdy i jednego projektowanego o poj 150 m 3. O ile okaże się, że nastąpi w niej wzrost bakterii możliwa będzie jej wcześniejsza dezynfekcja podchlorynem sodu Dobór urządzeń uzdatniających Układ napowietrzania i zatrzymania wody - Złoże rurowe - napowietrzające. Z pomp głębinowych woda wpada na złoże rurowe napowietrzające celem napowietrzania wody. Napowietrzanie wykonywane jest w systemie otwartym. Złoże rurowe składa się z: - kolektora zasilającego więżę wodą surową, - kolumny z układem rozbijania strugi wykonanej elementów ze stali gatunku 0H18N9 i rusztu rurowego z rur z PCV, - układu doprowadzenia świeżego powietrza i odprowadzenia gazów po napowietrzeniu wody z filtrem, wyposażoną w króciec przyłączeniowy i odpływ, wykonanego z blachy i kształtowników z blachy stalowej gatunku - 0H18N9 - konstrukcji nośnej złoża wykonanej z kształtowników spawanych ze stali węglowej zabezpieczonych antykorozyjnie farbami, - osłony wykonanej z paneli elewacyjnych mocowanych do konstrukcji, - izolacji termicznej poszczególnych elementów złoża. Złoże stanowi element stacji wodociągowej. Jej parametry zależą od wydajności stacji. Dla zadanych parametrów wody i wydajności dobrano złoże typ BART 80ZR. Złoże dostarczana jest w komplecie do montażu na budowie, konstrukcją pod osłony i osłonami. Złoże jest wyrobem jednostkowym. Złoże montowane jest na konstrukcji wsporczej i powiązane ze zbiornikiem zbierającym wodę napowietrzoną. Dla umożliwienia kontroli urządzeń złoża przewidziano drabinę włazową mocowaną do budynku stacji. W osłonie elewacyjnej wieży wykonano rewizję. Wykonanie materiałowe elementów złoża: - ruszt napowietrzający obudowa ze stali kwasoodpornej, ruszt z rur PVC, - misa zbierająca wodę ze stali kwasoodpornej gatunku - 0H18N9, - kolektory wodne ze stali kwasoodpornej gatunku 0H18N9 o połączeniach kołnierzowych, - kolektory wentylacyjne z blachy ocynkowanej oraz z aluminium, - konstrukcja złoża z kształtowników stalowych ze stali węglowej, łączonych przez spawanie i na śruby zabezpieczonych antykorozyjnie farbami, - osłona elewacyjna z paneli wykonanych z blach emaliowanych, - izolacja z wełny mineralnej grubości 100mm. Woda do złoża doprowadzona jest kolektorem zasilającym z pomp głębinowych. Przed wejściem na złoże przewidziano jej obejście z przepustnicami odcinającymi umożliwiające pominięcie urządzeń uzdatniających i podawanie wody do zbiornika wyrównawczego bezpośrednio ze studni. Powietrze do napowietrzania wody na rusztach pobierane będzie czerpnią ścienną, a następnie filtrowane na filtrze powietrza klasy EU5. Doprowadzenie powietrza przewidziano kolektorem z rur i kształtek Ø250 mm SPIRO zwijanych spiralnie, aluminiowych. Kolektory izolowane będą termicznie wełną mineralną o grubości 100mm. Odprowadzenie gazów wychodzących z rusztów po napowietrzeniu wykonano kolektorem wykonanym z rur aluminiowych Ø250mm. Przed wyjściem do atmosfery, na kolektorze ustawiono filtr powietrza klasy EU3 (filtr wyposażony jest w presostat do diagnozowania jego stanu pracy) oraz wyrzutnię ścienną. Instalacja do napowietrzania oraz instalacja odpowietrzająca znajdujące się w obrębie złoża dostarczane są w ramach dostawy złoża. -4-

5 Powietrze do napowietrzania doprowadzone jest z instalacji zasilającej złoże powietrzem. Składa się ona z: - czerpni ściennej Ø 250 mm, - wentylatora kanałowego typ WK 250, - filtra powietrza klasy EU5 wraz z presostatem do diagnozowania jego stanu, - przewodów wentylacyjnych. Obliczenie parametrów wentylatora. Zapotrzebowanie powietrza - 10 m 3 na każdy 1 m 3 wody. Oznacza to, że układ pracować będzie z wydajnością: 110 m 3 wody x 10 m 3 powietrza/1 m 3 wody = 1100 m 3 powietrza/h. Opory instalacji: - czerpnia ścienna Ø 250 mm = 20 Pa, - wyrzutnia ścienna Ø 250 mm = 15 Pa, - filtry powietrza typ EU 3 (wywiew), EU 5 (nawiew) = 260 Pa, - opory rusztu rurowego = 50 Pa, - kolektory powietrza Ø 250 mm - 23 m (0,7 Pa/m) = 16,1 Pa, - liczba kolan Ø 250 mm szt. 6 (2,0 Pa/szt.) = 12 Pa Razem niezbędny spręż wentylatora - 373,1 Pa. Dobrano wentylator kanałowy o wydatku 1100 m 3 /h przy sprężu 400Pa typu WK250 produkcji Dospel Woda napowietrzona na rusztach spływa do misy zbierającej wodę umieszczoną pod złożem rurowym i kolektorem usytuowanym w dnie jest odprowadzana do zbiornika Zbiornik uśredniający. Woda napowietrzona kierowana jest do zbiornika uśredniajacego. Zadaniem zbiornika jest zatrzymanie przygotowanej wcześniej wody tak, by nastąpiło w nim częściowe wytrącenie się i zatrzymanie kłaczków żelaza. Zbiornik wykonany jest w postaci komory o przekroju okrągłym ze stali kwasoodpornej gatunku - 0H18N9. Komora zbiornika wyposażona jest w: - przelew wyprowadzony do studni zbiorczej, - przegrodę z blachy, - spust z systemem zbierania osadu gromadzącego się w komorach, - czujniki poziomu do sterowania pracą pompy głębinowej oraz zabezpieczenia pomp procesowych przed suchobiegiem - rurę odpowietrzającą wyposażoną w filtr powietrza klasy 5, - włazy umożliwiające rewizję komory Zestaw pomp procesowych. Ze zbiornika reakcji do filtracji i zbiorników wyrównawczych woda podawana jest zestawem pomp procesowych. Instalacja winna być odporna na ciecze agresywne oraz zanieczyszczenia stałe. Wydajność zestawu do 110 m 3 /h. Wymagane podnoszenie zestawu: - różnica geometryczna między króćcem pompowym zestawu, a poziomem wylotu w zbiorniku wyrównawczym 9,0 m - strata hydrauliczna na instalacji w stacji 5,0 m, - strata hydrauliczna na filtrach I stopnia 5,0 m sł. wody, - strata hydrauliczna na filtrach II stopnia 5,0 m sł. wody, Razem wymagane podnoszenie 24 m sł. wody. Całość instalacji i pomp w wykonaniu ze stali gatunku - 0H18N9. Parametry te spełnia zestaw typu SHS Moc silnika każdej pompy 7,5 kw. Pompy pracować będą w układzie równoległym. Sterowanie jednej pompy płynne z zastosowaniem kroczącej przetwornicy częstotliwości, w oparciu o sygnał z wodomierza. Możliwa jest praca trzech pomp jednocześnie. Czwarta pompa jest pompą rezerwową. Opis techniczny zestawu hydroforowego ZH SHS Kompaktowy zestaw hydroforowy prod. Firmy Bartosz typu ZH SHS wykonany jest w oparciu o cztery pomp z silnikami Ns 7,5 kw każda. Są to wysokosprawne pompy poziome z uszczelnieniem mechanicznym wału; płaszcz zewnętrzny, wał, wirniki, komory pośrednie wykonane są ze stali nierdzewnej; stopa pompy wykonana jest z żeliwa pokrytego powłoką epoksydową. Pompy w zestawie zabudowane są na podstawie wykonanej ze stali kwasoodpornej (w gatunku 0H18N9), wyposażonej w wibroizolatory, które zapobiegają przenoszeniu drgań, a jednocześnie dają możliwość poziomowania układu (nie są wymagane fundamenty pod zestaw). Kolektory zestawu dn 200 (ssący i tłoczny) wykonane są ze stali kwasoodpornej (0H18N9) - kolektory zakończone kołnierzami luźnymi co znacznie ułatwia ich podłączenie. Wszystkie pompy wyposażone są w armaturę zaporową oraz zawory zwrotne (stosowna jest armatura firmy Danfoss - Socla). Na kolektorze tłocznym zamontowane są: manometr wypełniony gliceryną z kurkiem manometrycznym, naczynia przeponowe kompensacyjne Reflex z kurkiem trójdrożnym do odwadniania, najnowszej generacji przemysłowy przetwornik ciśnienia typu MBS 3000 Danfoss, króciec odpowietrzający oraz spustowy. Na kolektorze ssącym: manowakuometr z kurkiem manometrycznym, sonda konduktometryczna oraz króciec odpowietrzający i spustowy. Sterowanie zestawem odbywa się będzie poprzez rozdzielnię zasilająco sterującą SZH4 (zgodnie z PN-92/E-08106) o stopniu ochrony IP 54, obudowa metalowa - malowana proszkowo zamontowaną na ramie zestawu (rama ze stali 0H18N9). Elementem zarządzającym pracą układu jest przemysłowy sterownik mikroprocesorowy współpracujący z przetwornicą częstotliwości FC100 o stopniu ochrony IP55, zintegrowanymi z silnikami pomp. Przetwornice częstotliwości FC Danfoss z wbudowanym filtrem RFI, posiadają wektorowy algorytm sterowania, stąd też dedykowane są w szczególności dla aplikacji pompowych (do głównych zalet tych przetwornic można zaliczyć: funkcję automatycznej optymalizacji energii redukującą straty w silniku przy zredukowanej prędkości obrotowej; funkcję automatycznego -5-

6 dopasowania do podłączonego silnika przy zatrzymanym i obciążonym wale silnika). Zastosowany w zestawie hydroforowym układ regulacji, umożliwi bezstopniowe dopasowanie wydajności w sieci wodociągowej, niezależnie od zmiennych warunków pracy tej instalacji oraz wyeliminuje uderzenia hydrauliczne w sieci poprzez uruchamianie każdej pompy za pośrednictwem falownika. Regulator PID oddziaływując na przetwornicę częstotliwości, zmieni w sposób optymalny i bezstopniowy prędkość obrotową silnika pompy obciążenia podstawowego. W następstwie zmiany prędkości obrotowej, zmianom ulega przepływ, a więc i także oddawana moc zestawu pompowego. W zależności od zmian obciążenia, następuje dołączanie (przy wzroście wydajności), względnie odłączanie (przy spadku wydajności) kolejnej pompy (lub pomp) obciążenia szczytowego przy czym każdorazowo osiągane jest precyzyjne doregulowanie pompy na nastawioną wartość ciśnienia. Zastosowany układ regulacji z pompami elektronicznymi posiada możliwość wyboru następującego algorytmu sterowniczego: 1) pracę zestawu ze stałym ciśnieniem na tłoczeniu lub 2) regulację proporcjonalną, zakładającą kompensację spadku ciśnienia w sieci, spowodowaną zmienną charakterystyką rurociągu (przy współpracy z przepływomierzem elektromagnetycznym lub wodomierzem impulsowym). Możliwa jest również regulacja ciśnienia z uwzględnieniem trybu czasowego. Ponadto układ sterowniczy realizuje następujące funkcje dla zestawu pomp: - realizuje przemienną pracę pomp; - automatyczne załącza kolejną sprawną pompę zestawu w przypadku awarii jednej z nich; - posiada możliwość włączenia funkcji automatycznego testowania pomp; - przesuwa rozruchy pomp w czasie; - blokuje załączenie pompy, której układ zabezpieczający wykrywa awarię; - wyłącza pompy zestawu przy przekroczeniu ciśnienia granicznego w instalacji; - blokuje włączenie pompy gdy częstotliwość włączeń przekracza dopuszczalną; - posiada możliwość ograniczenia ilości pracujących pomp np. ze względów energetycznych; - zapewnienia automatycznie kontynuowanie procesu bez konieczności ponownego ustawiania parametrów pracy zestawu w przypadku braku zasilania lub wyłączeniu układu; - zabezpiecza pompy przed pracą na sucho. Na szafie sterującej zestawem zabudowane są: rozłącznik główny oraz panel operatorski z poziomu, którego odbywa się programowanie zestawu hydroforowego (ciśnienie zadane, zwłoki czasowe, częstotliwości usypiania etc). Z wyświetlacza panelu można odczytać m.in. ciśnienie tłoczenia, częstotliwość prądu dla poszczególnych pomp, czas pracy pomp, czas rzeczywisty, parametry zadane, przepływ z przepływomierza elektromagnetycznego lub wodomierza z nadajnikiem impulsów, komunikaty alarmowe: suchobieg, ciśnienie graniczne, niewłaściwe zasilanie etc. (wszystkie komunikaty wyświetlane są w języku polskim). Układ sterowniczy posiada wszystkie niezbędne zabezpieczenia od strony elektrycznej silników pomp. Sterownik zestawu komunikuje się z szafą główną stacji uzdatniania wody w celu optymalizacji pracy układu pompowego Układ sterowniczy zestawu posiada możliwość wyposażenia go w dodatkowy interfejs RS 485 (MODBUS RTU), który umożliwia podłączenie komputera PC. Program obsługi pod WINDOWS pozwala na przeglądanie i zmianę nastaw sterownika, wizualizacje procesu pracy w postaci graficznej, przeglądanie komunikatów, czasów pracy pomp, itp.; dodatkowy interfejs RS 232 (MODBUS RTU) umożliwia podłączenie modemu telefonii tradycyjnej, modemu GSM lub radiomodemu w celu monitorowania obiektu z dowolnego miejsca z pełną wizualizacją i możliwością zmian parametrów. W przypadku modemu GSM możliwość wysyłania krótkich informacji tekstowych SMS o pracy zestawu lub awariach na dowolnie podane numery telefonów komórkowych, możliwość rozbudowy funkcji sterownika zgodnie z zapotrzebowaniem Filtracja wody Woda z zestawu pomp procesowych kierowana jest do filtracji dwustopniowej. Filtracja wykonywana będzie na dwóch stopniach filtracji po 4 filtry na każdym stopniu. Wymagana powierzchnia filtrów: F = 110 m3/h : 8,0 m/h =13,75 m2 Przyjęto cztery filtry o średnicy 2100 mm każdy i powierzchni: F = ((2,1) 2 x 3,14/4 ) x 4 = 13,85 m2 Filtry wypełnione są złożami następująco licząc od dołu: Filtry I stopnia: Warstwa podtrzymująca: złoże kwarcowe o uziarnieniu 8-16mm, grubość warstwy - 20 cm złoże kwarcowe o uziarnieniu 5-10mm, grubość warstwy - 10 cm złoże kwarcowe o uziarnieniu 3-5mm, grubość warstwy - 10 cm Właściwa warstwa filtracyjna: piasek kwarcowy o uziarnieniu 0.6-1,40 mm, gr. warstwy cm Filtry II stopnia: Warstwa podtrzymująca: złoże kwarcowe o uziarnieniu 8-16mm, grubość warstwy - 20 cm złoże kwarcowe o uziarnieniu 5-10mm, grubość warstwy - 10 cm złoże kwarcowe o uziarnieniu 3-5mm, grubość warstwy - 10 cm Właściwa warstwa filtracyjna: masa braunsztynowa o uziarnieniu 1-3 mm, gr. warstwy cm -6-

7 Filtry wyposażone są w: - orurowanie z rur i kształtek ze stali kwasoodpornej gatunku - 0H18N9. - przepustnice międzykołnierzowe odcinające typ PRS1/H z napędami pneumatycznymi wyposażonymi w zawory elektromagnetyczne sterujące szt. 6, - 2 szt. manometrów tarczowych o zakresie wskazań 0...0,6 MPa, - zawór spustowy kulowy Ø 50 mm standard, - zawór napowietrzająco odpowietrzający. Charakterystyka filtrów: - średnica zewnętrzna 2106 mm, - wysokość wraz z króćcem odpowietrzającym 3050 mm, - pojemność całkowita 10,17 m 3, - powierzchnia filtracyjna 3,46 m 2, - pojemność retencyjna filtra 6,02 m 3, - drenaż wysokooporowy niezależny dla płukania wodnego na wydajność 187 m 3 /h - drenaż wysokooporowy do płukania powietrznego dmuchawą na wydajność 331 m 3 /h niezależny od drenażu wodnego, - ciśnienie pracy 0,3 MPa. - wykonanie stal nierdzewna gat. 0H18N9 - konstrukcja umożliwiająca ustawienie filtra dennicą bezpośrednio na fundamencie, - grubość warstw zarówno konstrukcyjnych jak i filtracyjnych jednolita na całej wysokości złoża. UWAGA: PRZED WYKONANIEM STACJI NALEŻY WYKONAĆ BADANIA TECHNOLOGICZNE NA STACJI PILOTUJĄCEJ POTWIERDZAJĄCE PRZYJĘTĄ TECHNOLOGIĘ UZDATNIANIA WODY Płukanie filtrów. Płukanie filtrów wykonywane będzie układem plukania wodnego i powietrznego. Układ do płukania dobrano na płukanie filtrów II stopnia wymagających wyższych parametrów. Płukanie wodne wykonywane jest z intensywnością 54 m 3 /h/1m 2 złoża. Wymagana wydajność pompy płuczącej: Q = F filtra x 54 m 3 /h Q = 3,46 m 2 x 54 m 3 /h = 186,8 m 3 /h. Wymagane podnoszenie 15 m sł. wody. Przyjęto pompę typu SHS80-160/150 Ns 15 kw ze stali nierdzewnej plus jedna rezerwowa. Układ płukania wodnego składa się z: - w/w pompy płuczącej, - zaworu zwrotnego typu 402 na tłoczeniu, - przepustnicy odcinającej na ssaniu, - wodomierza z wyjściem impulsowym typu MW150NK, - przepustnicy regulacyjnej z napędem ręcznym ślimakowym na tłoczeniu. Przemywanie filtra i spust pierwszego filtratu wykonywane będzie wodą surową. Płukanie powietrzne jest realizowane powietrzem uzyskiwanym z dmuchawy powietrza. Intensywność płukania powietrzem 80 m 3 /m 2 złoża/h i jest jednakowa dla wszystkich filtrów w stacji. Niezbędna wydajność dmuchawy do płukania filtrów: Q = 80 x 3,46 = 276,8 m 3 /h = 4,61 m 3 /min Układ płukania powietrznego składa się z następujących elementów: - dmuchawy DR101T5.7 z silnikiem 7,5 kw - przepustnicy z napędem pneumatycznym Dn 65 Charakterystyka zastosowanej dmuchawy - Q = 4,60 m 3 /min - P = 0,05 MPa Płukanie filtrów I stopnia wykonywane jest w następującej sekwencji: odwodnienie filtra do poziomu złoża 120 sek płukanie i regeneracja powietrzem 300 sek płukanie wodą 900 sek ułożenie złoża 120 sek spust pierwszego filtratu 120 sek powrót do normalnej pracy (filtracji) Odprowadzenie wód popłucznych osadnik, odprowadzenie ścieków z chloratorni. Wody z płukania filtrów wprowadzone będą do studzienki zbiorczej przykrytej pokrywą ze stali kwasoodpornej gatunku - 0H18N9, skąd grawitacyjnie spłyną do osadnika popłuczyn. Przewiduje się wykonanie kanalizacji wewnętrznej i ułożenie instalacji podpodłogowej wykonanej z rur i kształtek PCV łączonych na kielichy. Kanalizacja zewnętrzna na odcinku ze stacji do osadnika popłuczyn wykonana zostanie z rur o średnicy 0,30m w takiej samej technologii. Sklarowanie wód popłucznych wykonywane będzie w osadniku popłuczyn, skąd przepompowane zostaną do kanalizacji i skierowane do odbiornika. -7-

8 Pojemność czynna osadnika. Powierzchnia filtra F= 3,46 m 2 Przyjęta intensywność płukania Q = 54 m 3 /h/ m 2 filtra. Przyjęty do obliczeń czas płukania T = 15 min V = (Q x F/60) xt + 10% = (3,46 x 54/ 60) x 15 x 1,1 = ok. 51,38 m 3 Przewiduje się adaptację istniejącego osadnika. Osadnik wyposażony zostanie w: - drabinkę złazową stalową ocynkowaną zamocowaną do ściany i dna, - pompownię wód popłucznych typu DW, - skrzynkę elektryczną pośrednią.. Pompownia wyposażona zostanie w pompę pogrążalną do ścieków, o wydajności 30m 3 /h przy podnoszeniu 6,4 m sł. wody, napięcie zasilania silnika 220 V. Parametry te spełnia pompa typu DW VOX100 Ns 0,75kW. Pompownia wyposażona jest w czujnik poziomu wód popłucznych sygnalizujący stany awaryjne, oraz w czujnik do sterowania pracą pompy. Ścieki z chloratorni zbierane będą kratką ściekową i kierowane rurociągiem grawitacyjnym Ø 0,1 m PCV do studzienki bezodpływowej, a po jej napełnieniu i wywożone wozem do oczyszczalni. Dobrano zbiornik szczelny z tworzyw sztucznych dwukomorowy o pojemności 2,0 m 3 wymiarach: - długość 1,00 m, - szerokość 1,40 m, - wysokość 1,45 m. Zbiornik przystosowany jest do przykrycia warstwą gruntu do 1 m Zestaw hydroforowy (ZH) - budowa i zasada działania Zapotrzebowanie na wodę: Q = 126 m 3 /h Wymagane ciśnienie na wyjściu z zestawu: H = 50 mh 2 O Zasilanie zestawu: zbiornik retencyjny praca z napływem po stronie ssawnej zestawu. Dobrano kompaktowy zestaw hydroforowy prod. F. Bartosz typu ZH MB 40/4.5.SP Ilość pomp w zestawie hydroforowym: 5 szt. w tym jedna rezerwowa Łączna moc zainstalowana w zestawie: n = 5 x 7,5 kw = 37,5 kw Prąd znamionowy zestawu: In = 72 A Typ sterowania: płynne z regulacją obrotów każdej pompy przetwornicą kroczącą Ilość przetwornic częstotliwości: 1 szt. Praca pomp: przemienna Rozruch pomp: łagodny falownikiem Zabezpieczenie przed suchobiegiem: na wyposażeniu zestawu Kolektory zestawu: dn 200 / PN 10 Wykonanie materiałowe zestawu (kolektory, podstawa, rama): stal kwasoodporna w gatunku 0H18N9 Opis techniczny zestawu hydroforowego ZH MB 40/4.5.SP Kompaktowy zestaw hydroforowy prod. Firmy Bartosz typu ZH MB 40/4.5.SP wykonany jest w oparciu o pięć pomp Movitec z silnikami Ns 7,5 kw każda. Są to wysokosprawne pompy pionowe z uszczelnieniem mechanicznym wału; płaszcz zewnętrzny, wał, wirniki, komory pośrednie wykonane są ze stali nierdzewnej; stopa pompy wykonana jest z żeliwa pokrytego powłoką epoksydową. Pompy w zestawie zabudowane są na podstawie wykonanej ze stali kwasoodpornej (w gatunku 0H18N9), wyposażonej w wibroizolatory, które zapobiegają przenoszeniu drgań, a jednocześnie dają możliwość poziomowania układu (nie są wymagane fundamenty pod zestaw). Kolektory zestawu dn 200 (ssący i tłoczny) wykonane są ze stali kwasoodpornej (0H18N9) - kolektory zakończone kołnierzami luźnymi co znacznie ułatwia ich podłączenie. Wszystkie pompy wyposażone są w armaturę zaporową oraz zawory zwrotne (stosowna jest armatura firmy Danfoss - Socla). Na kolektorze tłocznym zamontowane są: manometr wypełniony gliceryną z kurkiem manometrycznym, naczynia przeponowe kompensacyjne Reflex z kurkiem trójdrożnym do odwadniania, najnowszej generacji przemysłowy przetwornik ciśnienia typu MBS 3000 Danfoss, króciec odpowietrzający oraz spustowy. Na kolektorze ssącym: manowakuometr z kurkiem manometrycznym, sonda konduktometryczna oraz króciec odpowietrzający i spustowy. Sterowanie zestawem odbywa się będzie poprzez rozdzielnię zasilająco sterującą SZH5 (zgodnie z PN-92/E-08106) o stopniu ochrony IP 54, obudowa metalowa - malowana proszkowo zamontowaną na ramie zestawu (rama ze stali 0H18N9). Elementem zarządzającym pracą układu jest przemysłowy sterownik mikroprocesorowy współpracujący z przetwornicą częstotliwości FC100 o stopniu ochrony IP55. Przetwornice częstotliwości FC Danfoss z wbudowanym filtrem RFI, posiadają wektorowy algorytm sterowania, stąd też dedykowane są w szczególności dla aplikacji pompowych (do głównych zalet tych przetwornic można zaliczyć: funkcję automatycznej optymalizacji energii redukującą straty w silniku przy zredukowanej prędkości obrotowej; funkcję automatycznego dopasowania do podłączonego silnika przy zatrzymanym i obciążonym wale silnika). Zastosowany w zestawie hydroforowym układ regulacji, umożliwi bezstopniowe dopasowanie wydajności w sieci wodociągowej, niezależnie od zmiennych warunków pracy tej instalacji oraz wyeliminuje uderzenia hydrauliczne w sieci poprzez uruchamianie każdej pompy za pośrednictwem falownika. Regulator PID oddziaływując na przetwornicę częstotliwości, zmieni w sposób optymalny i bezstopniowy prędkość obrotową silnika pompy obciążenia podstawowego. W następstwie zmiany prędkości obrotowej, zmianom ulega przepływ, a więc i także oddawana moc zestawu pompowego. W zależności od zmian obciążenia, następuje dołączanie (przy wzroście wydajności), względnie odłączanie (przy spadku wydajności) kolejnej pompy (lub pomp) obciążenia szczytowego przy -8-

9 czym każdorazowo osiągane jest precyzyjne doregulowanie pomp na nastawioną wartość ciśnienia. Zastosowany układ regulacji z pompami posiada możliwość wyboru następującego algorytmu sterowniczego: 1) pracę zestawu ze stałym ciśnieniem na tłoczeniu lub 2) regulację proporcjonalną, zakładającą kompensację spadku ciśnienia w sieci, spowodowaną zmienną charakterystyką rurociągu (przy współpracy z przepływomierzem elektromagnetycznym lub wodomierzem impulsowym). Możliwa jest również regulacja ciśnienia z uwzględnieniem trybu czasowego (np. obniżenie ciśnienia w godzinach nocnych). Ponadto układ sterowniczy realizuje następujące funkcje dla zestawu pomp: - załącza i wyłącza pompy w zależności od ciśnienia na tłoczeniu oraz prędkości obrotowej pomp; - usypia przetwornice częstotliwości przy zbyt małych rozbiorach bądź przy braku rozbioru (tryb energooszczędny); - realizuje przemienną pracę pomp; - automatyczne załącza kolejną sprawną pompę zestawu w przypadku awarii jednej z nich; - posiada możliwość włączenia funkcji automatycznego testowania pomp; - przesuwa rozruchy pomp w czasie; - blokuje załączenie pompy, której układ zabezpieczający wykrywa awarię; - wyłącza pompy zestawu przy przekroczeniu ciśnienia granicznego w instalacji; - blokuje włączenie pompy gdy częstotliwość włączeń przekracza dopuszczalną; - posiada możliwość ograniczenia ilości pracujących pomp np. ze względów energetycznych; - zapewnienia automatycznie kontynuowanie procesu bez konieczności ponownego ustawiania parametrów pracy zestawu w przypadku braku zasilania lub wyłączeniu układu; - zabezpiecza pompy przed pracą na sucho. Na szafie sterującej zestawem zabudowane są: rozłącznik główny oraz panel operatorski z poziomu, którego odbywa się programowanie zestawu hydroforowego (ciśnienie zadane, zwłoki czasowe, częstotliwości usypiania etc). Z wyświetlacza panelu można odczytać m.in. ciśnienie tłoczenia, częstotliwość prądu dla poszczególnych pomp, czas pracy pomp, czas rzeczywisty, parametry zadane, przepływ z przepływomierza elektromagnetycznego lub wodomierza z nadajnikiem impulsów, komunikaty alarmowe: suchobieg, ciśnienie graniczne awaria falownika, niewłaściwe zasilanie etc. (wszystkie komunikaty wyświetlane są w języku polskim). Układ sterowniczy posiada wszystkie niezbędne zabezpieczenia od strony elektrycznej silników pomp. Sterownik zestawu komunikuje się z szafą główną stacji uzdatniania wody w celu optymalizacji pracy układu pompowego Układ sterowniczy zestawu posiada możliwość wyposażenia go w dodatkowy interfejs RS 485 (MODBUS RTU), który umożliwia podłączenie komputera PC. Program obsługi pod WINDOWS pozwala na przeglądanie i zmianę nastaw sterownika, wizualizacje procesu pracy w postaci graficznej, przeglądanie komunikatów, czasów pracy pomp, itp.; dodatkowy interfejs RS 232 (MODBUS RTU) umożliwia podłączenie modemu telefonii tradycyjnej, modemu GSM lub radiomodemu w celu monitorowania obiektu z dowolnego miejsca z pełną wizualizacją i możliwością zmian parametrów. W przypadku modemu GSM możliwość wysyłania krótkich informacji tekstowych SMS o pracy zestawu lub awariach na dowolnie podane numery telefonów komórkowych, możliwość rozbudowy funkcji sterownika zgodnie z zapotrzebowaniem Zbiornik wyrównawczy. Projektuje się dobudowę pionowego zbiornika wyrównawczego o pojemności V=150m 3 do istniejących zbiorników wyrównawczych. Komorę zbiornika należy wykonać z blachy stalowej czarnej i kształtowników stalowych spawanych. Od wewnątrz komora zabezpieczona żywicami poliestrowymi typu BRANTHO-KORRUX. Wszystkie elementy zewnętrzne zbiornika malowane zestawem farb chlorokauczukowych. Zabezpieczenie termiczne z płyt z wełny mineralnej o grubości 15 cm osłoniętej powłoką z blachy ocynkowanej. Zbiornik od góry wyposażony w przykrycie stożkowe z zainstalowanym odpowietrzeniem zbiornika. W przykryciu zamontowany właz do serwisowania zbiornika. Zbiornik wyposażony w drabinę złazową wewnętrzną i zewnętrzną. Instalacja wewnętrzna zbiornika : - kolektor napełniający zbiornik DN 200mm - kolektor ssący DN 200mm - przelew DN 200mm - spust DN 150 Kolektory wyprowadzone pod dnem zbiornika do ziemi, a przejście do głębokości 1,6 m należy zabezpieczyć termicznie pianką poliuretanową osłoniętą blachą ocynkowaną. Każdy kolektor, prócz przelewowego wyposażony zostanie w zasuwę odcinającą. Przelew i spust ze zbiornika podłączony zostanie do odstojnika popłuczyn. W zbiorniku zostaną zainstalowane przetworniki głębokości pozwalające na sterowanie zbiornikiem (zabezpieczenie przed suchobiegiem pompowni II st., zabezpieczenie przed przepełnieniem zbiorników). Kable z czujników wyprowadzić do skrzynki elektrycznej pośredniej, a następnie podłączyć do szafy sterującej pracą stacji. UWAGA : Wszystkie roboty budowlano - montażowe wykonywać zgodnie z Warunkami Technicznymi Wykonawstwa i Odbioru Robót Budowlano - Montażowych obowiązującymi normami, sztuką budowlaną, przez osoby uprawnione, zachowując przepisy BHP. Stosować materiały mające aktualne aprobaty techniczne. -9-

10 7. Dezynfekcja wody W przypadku uzdatniania wody może okazać się konieczna dezynfekcja wody podawanej do sieci miejskiej. Będzie ona wykonywana za pomocą promieni ultrafioletowych, wytwarzanych w lampach UV. Dla wydajności 126m 3 /h dobrano układ dezynfekcji typu Bewades 1200W200/27HI. O ile zachodziłaby konieczność dezynfekcji zbiorników lub sieci wodociągowej, lub na zalecenie SSE, to będzie ona wykonywana podchlorynem sodu, dozowanego stacją dozującą DMS 4-7. Dezynfekcja wody wykonywana będzie przed wejściem wody do zbiornika wyrównawczego. W chloratorni wykonana zostanie wywiewną wentylacją mechaniczną. W skład układu wentylacji wchodzić będzie: - wentylator kanałowy typu WENT160 o mocy 130W, - samoczynny zawór zwrotny (ograniczający wyziębianie pomieszczenia podczas postoju chloratora), - wyrzutnia ścienna, - kratka wentylacyjna, - przewody wentylacyjne DN 150 Wentylacja załączana będzie automatycznie czujnikiem ruchu w momencie otwarcia drzwi. Oznacza to, że pracować będzie tylko podczas pobytu ludzi w stacji. Sterowanie wentylacją wykonywane będzie z szafy sterującej pracą całej stacji. 8. Układy pneumatyki Pneumatyka zasilana będzie ze sprężarek typu AB 25/240 zamontowanej na stacji. 9. Przewody technologiczne i armatura Wszystkie rurociągi do wody wewnątrz stacji wodociągowej należy wykonać z rur i kształtek ze stali kwasoodpornej gat. 0H18N9 łączonych poprzez spawanie i połączenia kołnierzowe. Kołnierze na kolektorach z aluminium typu light, śruby stalowe ze stali czarnej, ocynkowane. Przewiduje się następującą armaturę: - przepustnice międzykołnierzowe z dyskiem ze stali kwasoodpornej z napędem ręcznym dźwigniowym dla rurociągów o średnicy Ø 65 mm i większych, - przepustnice międzykołnierzowe z dyskiem ze stali kwasoodpornej z napędem ręcznym ślimakowym dla rurociągów o średnicy Ø 65 mm i większych, - przepustnice międzykołnierzowe z dyskiem ze stali kwasoodpornej z napędem pneumatycznym dla rurociągów o średnicy Ø 65 mm i większych, - zawory odcinające kulowe typ Standard dla średnic Ø 50 mm i mniejszych, - zawory zwrotne międzykołnierzowe typ 402 dla rurociągów o średnicy Ø 65 mm i większych, - zawory zwrotne mufowe typ EB223 dla rurociągów o średnicy Ø 50 mm i mniejszych. - zawory czerpalne ze stali kwasoodpornej Projektuje się następujące urządzenia do pomiaru ilości wody: - wodomierz typu MW100NK na wyposażeniu instalacji pomp głębinowych - wodomierz z wyjściem impulsowym typu MW150NK na instalacji wody płuczącej - wodomierz sprzężony typu MW/JS150/10NK na wyjściu wody ze stacji wodociągowej 10. Ogrzewanie budynku i zapobieganie wykraplaniu się pary wodnej Urządzenia automatyki pracują długo i niezawodnie w pomieszczeniach suchych. Z tego powodu ważną kwestią jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza w pomieszczeniu poniżej punktu rosy. Osiągane to jest w sposób następujący: - utrzymanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniu przez ogrzewanie w okresie jesienno zimowym- projektuje się ogrzewanie za pomocą grzejników elektrycznych zainstalowanych na ścianach pomieszczeń: - 4 szt grzejników o mocy 2 kw w hali technologicznej oraz 1 szt. o mocy 1 kw w pomieszczeniu dozowania odczynników i 1 szt. o mocy 1 kw w pomieszczeniu sprężarek. - osuszanie powietrza za pomocą osuszaczy typu DH 20 szt. 2 zainstalowanymi w pomieszczeniu stacji. - wykonanie instalacji tak, by nie następowało rozlewanie wody po posadzce. 11. Realizacja robót z zachowaniem ruchu stacji. Należy zwrócić szczególną uwagę na taki sposób realizacji robót, który umożliwi użytkowanie stacji wodociągowej bez znacznych przerw w dostawach wody. Proponowana kolejność robót. 1. Wymiana pomp głębinowych i armatury w studniach SW3 i SW3A. 2. Ułożenie rurociągów i kabli zasilających i sterujących do studni SW3 i SW3A. 3. Wymiana pomp głębinowych i armatury w studniach SW2. 4. Ułożenie rurociągu i kabli zasilających i sterujących do studni SW2. 5. Wykonanie instalacji tymczasowej. 6. Przełączenie stacji uzdatniania wody na instalację tymczasową. 7. Demontaż istniejących filtrów uzdatniających. 8. Montaż układu napowietrzania wody. 9. Montaż układu filtracji wody. 10. Montaż układu płukania powietrznego i układu sprężonego powietrza. 11. Przełączenie filtracji wody na nowy układ. 12. Demontaż pompowni II o i montaż nowego zespołu hydroforowego. -10-

11 UWAGA: Przełączenie pompowni spowoduje przerwę w dostawie wody. Realizować w godzinach najmniejszych rozbiorów, powiadomić mieszkańców. Przygotować front robót w taki sposób aby przełączanie nie trwało dłużej niż 8 godzin. 13. Wykonanie nowego zbiornika wyrównawczego. 14. Wykonanie podłączenia nowego zbiornika wyrównawczego. 15. Oddanie Stacji Inwestorowi. 12. Zagadnienia BHP Wszystkie prace związane z robotami budowlano-montażowymi należy wykonać zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dn (Dz.U.Nr13) Materiały stosowane do budowy wodociągu powinny posiadać atesty zdrowotne odpowiednich władz sanitarnych. Ponadto na podstawie art.10 ustawy z dnia Prawo Budowlane (Dz.U.89/94) oraz ustawy z dnia Dyrektora Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji (M.P. 39/94) na wyroby przemysłowe i budowlane zastosowane w projektach i wymienione w powyższym zarządzeniu, wymagane są certyfikaty na znak bezpieczeństwa. Szczegółowe zasady wykonania i odbioru projektowanych robót regulują odpowiednie normy: PN-B-01440:1998 Technika sanitarna. Istotne wielkości, symbole i jednostki miar PN-81/B Stacje hydroforowe. Wymagania i badania przy odbiorze PN-82/M Instalacje do uzdatniania wody. Instalacje do filtrowania w filtrach zamkniętych. Wymagania i badania przy odbiorze PN-81/B Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. Wymagania i badania przy odbiorze PN-85/M Armatura przepływowa instalacji wodociągowej. Wymagania i badania przy odbiorze. -11-