WSZYSCY: GMACH OPERY NARODOWEJ Dnia r. zostaliśmy zaproszeni do zwiedzenia współczesnego symbolu Oslo, jakim jest gmach Opery Narodowej.

Transkrypt

1 WSZYSCY: GMACH OPERY NARODOWEJ Dnia r. zostaliśmy zaproszeni do zwiedzenia współczesnego symbolu Oslo, jakim jest gmach Opery Narodowej. Jest to budowla o oryginalnej formie, wykonana z białego marmuru i szkła, położona przy brzegu Oslofjordu nasuwająca skojarzenie o wynurzającej się z wody górze lodowej. Przed budynkiem od strony wody znajduje się wykonana ze szkła rzeźba, zmieniająca kolory w zależności od warunków atmosferycznych. Budynek charakteryzuje się prostotą formy i minimalistycznym wykończeniem. Dominuje drewno, kamień, marmur i szkło. Jest to połączenie artystycznego działa sztuki z architekturą. Przy budowie Opery pracowało wielu międzynarodowych artystów i architektów. Budynek został pomyślany jako budowla architektoniczna i jednocześnie jako dzieło sztuki, dla odbioru sztuki przeznaczone. W środku znajduje się 1100 pomieszczeń, w większości wykończonych drewnem oraz 3 sceny. Główna scena jest jedną z najnowocześniejszych sal koncertowych na świecie, ma wspaniałą akustykę. Wykonana została ze specjalnie preparowanego drewna dębów bałtyckich. Dostępnych jest 1350 miejsc siedzących, wyposażonych w indywidualne monitory umożliwiające wyświetlanie napisów (słów libretta) w ośmiu językach. Dzięki pani przewodnik, która oprowadzała nas i opowiadała o budynku Opery, mogliśmy zwiedzić pomieszczenia (np. garderobę, w której trwały przygotowania do spektaklu Jezioro łabędzie ) i poruszać się po korytarzach zazwyczaj niedostępnych dla widzów. Mogliśmy również wejść do głównej sali koncertowej i usiąść na widowni. Dowiedzieliśmy się, jakie są ceny biletów na spektakle operowe oraz że król Norwegii nie posiada specjalnej, przeznaczonej tylko dla niego loży, ale w związku z tym, że Norwegia jest krajem demokratycznym, siedzi w takim miejscu, jakie wskazuje zakupiony bilet.

2 W związku ze zbliżającą się r. dwusetną rocznicą uchwalenia norweskiej konstytucji Norwegowie zaprosili nas do odwiedzenia dwóch miejsc związanych z obchodami tego wyjątkowo ważnego dla nich wydarzenia. Konstytucja Norwegii, jak się dowiedzieliśmy, jest drugą po amerykańskiej najstarszą na świecie i jednocześnie najstarszą w Europie wśród konstytucji, które do dnia dzisiejszego zachowały swą pierwotną formę. Dała nie tylko podwaliny pod kształtowanie się niepodległego państwa norweskiego, ale również, ze względu na akcentowanie praw i wolności osobistej człowieka, odegrała decydującą rolę w rozwoju demokracji. Akershus art center Revisited Wystawa zorganizowana w Akershus art center, pod nazwą 1814 Revisited, którą zwiedziliśmy w dniu 14 maja. Ekspozycja poświęcona była współczesnej dyskusji i refleksji na temat filozoficznych i politycznych ideałów konstytucji związanych z prawami człowieka, wolnością osobistą, poszukiwaniem tożsamości narodowej oraz sensu demokracji. Wystawa prezentowała prace międzynarodowych artystów, którzy poprzez swoje dzieła wzięli udział w otwartej dyskusji na temat sensu i znaczenia demokracji z jej możliwościami oraz pojawiającymi się zagrożeniami związanymi z łamaniem praw człowieka oraz walki o ideały wolności narodowej i osobistej. Kończyła się otwartymi pytaniami skłaniającymi do refleksji na temat, czym właściwie jest demokracja oraz jakie warunki muszą zostać spełnione, by mogła ona istnieć. Zwiedzający byli zachęcani do tego, aby na specjalnie przygotowanej tablicy zapisywali swoje refleksje związane z tymi pytaniami, a tym samym włączyli się w narodową dyskusję na temat ideałów i zagrożeń demokracji. My również mogliśmy wziąć w tej dyskusji udział. Nasze refleksje zostały zapisane, a otwarte pytania skłaniające do refleksji wywołały w naszej grupie dyskusję, czym dla nas, Polaków jest demokracja i jak ją rozumiemy.

3 Eidsvoll Drugim miejscem zaproponowanym nam przez Norwegów, związanym z obchodami rocznicy konstytucji, było Eidsvoll, kolebka norweskiej konstytucji, miejsce, gdzie 17 maja 1814 roku została ona podpisana. Wydarzenie miało miejsce w budynku, w którym zgromadziło się 112 reprezentantów wybranych spośród urzędników miast, prowincji, jednostek wojskowych w celu stworzenia najwyższej uchwały państwowej konstytucji. Zwiedzanie Eidsvoll miało miejsce 15 maja. Niestety wnętrza historycznego budynku nie były udostępnione zwiedzającym, ponieważ od dłuższego czasu trwał tam remont związany z przygotowaniem do obchodów święta. Mieliśmy natomiast możliwość spacerowania po najbliższym terenie oraz zrobienia sobie pamiątkowego zdjęcia. Grunnlovsdagen, czyli Dzień Konstytucji. 17 maja Norwegowie obchodzą swoje święto narodow.e Norwedzy bardzo entuzjastycznie biorą udział w licznych pochodach, organizowanych rokrocznie w całej Norwegii z okazji Święta Narodowego 17 Maja. Mnóstwo osób, włącznie z dziećmi, przywdziewa na tę okazję strój narodowy i maszeruje w pochodzie organizowanym w swej miejscowości w rytm orkiestrowej muzyki, wznosząc okrzyki Niech żyje 17 Maja!. Pochodom towarzyszą tłumy entuzjastycznych obserwatorów, ustawionych wzdłuż tras przemarszów. Norweskie dzieci czekają na ŚwiętoKonstytucji 17 Maja przez cały rok. Maszerują wtedy w pochodach, dzierżąc w rękach chorągiewki z barwami narodowymi Norwegii. Po pochodach na dzieci czekają liczne atrakcje: zabawy, gry i konkursy na świeżym powietrzu oraz poczęstunek z ulubionymi przez nie hot-dogami i lodami. Strój Większość Norwegów wkłada na tę okazję swój najlepszy wiosenny strój, do którego przypina wstążki lub kotyliony w barwach narodowych lub plakietki z norweską flagą. Obecnie coraz częściej widuje się w tym dniu Norwegów ubranych w regionalny strój ludowy (bunad). Wzory i kolorystyka norweskich strojów ludowych różnią się zależnie od regionu. Widok wspaniałych, wielobarwnych strojów z całego kraju jest jednym z powodów, dla których ten dzień uznaje się za prawdziwe święto norweskiej tradycji i historii. 17 maja jest również dniem, w którym uczniowie ostatniej klasy szkoły średniej (abiturienci) obchodzą koniec 13-letniej nauki (mimo, że wielu z nich ma jeszcze przed sobą egzaminy końcowe). Wielkie świętowanie, które raczej należałoby nazwać szaleństwem, rozpoczyna się pod koniec kwietnia i kończy właśnie 17 maja. Obchody zakończenia 13-letniej nauki - Święto Russ Zwyczaj ten, zwany Świętem Russ (ostatnie litery wyrażenia łacińskiego coruna depositurus, czyli zrzucanie rogów ), wywodzi się z Danii i polega na tym, że przez kilka tygodni - aż do kulminacyjnego 17 maja - uczniowie chodzą ubrani w strój "Russ", czyli ogrodniczki albo kombinezon roboczy. Pozostałe części garderoby obowiązkowo też mają być obszerne. Kolor stroju świadczy o rodzaju szkoły, jaką dany uczeń właśnie kończy. Każdy 'Russ' przypina do ubrania (lub zawiesza na nim) norweską flagę. Do Święta 17 Maja wszyscy abiturienci muszą wykonać szereg zadań, aby w tym dniu móc przejść właściwe pasowanie na 'Russ', po którym ma miejsce wielki koncert w Oslo. Wielu Norwegów oraz osoby mające norweskie korzenie obchodzi norweskie Święto Konstytucji także poza granicami Norwegii. Organizatorami obchodów (często też pochodów) są zazwyczaj Domy Marynarza, ambasady, organizacje studenckie i inne

4 norweskie instytucje. Norwegia przyjęła swą konstytucję w 1814 r. Norweski Parlament, Storting, obchodził po raz pierwszy Święto 17 Maja w 1836 roku i do chwili obecnej dzień ten obchodzony jest jako Święto Narodowe Norwegii. Pierwszy pochód z udziałem dzieci miał miejsce w 1870 r. Od 1906 r. Rodzina Królewska gromadzi się rokrocznie w tym dniu na balkonie Pałacu Królewskiego w centrum Oslo, aby machać do maszerujących w pochodzie dzieci i dorosłych.

5 SAMODZIENIE PARK RZEŹB VIGELANDA 75% UCZESTNIKÓW (Ewa Konofał) We wtorek (13 maja 2014roku) odwiedziłyśmy słynny Park Vigelanda, w którym rzeźbiarz umieścił 212 rzeźb z kamienia i brązu przedstawiających łącznie prawie 600 nagich postaci, wyrażających różne stany emocji. Gustav Vigeland urodził się w Mandal w południowej Norwegii 11 kwietnia 1869, a zmarł w Oslo 12 marca Masywne granitowe posągi i sceny rodzinne ozdabiające park cechuje monumentalność i prostota, a ich tematyka obrazuje radość, spełnienie i zabawę. Najbardziej znanymi rzeźbami artysty są Koło Życia i Monolit. Monolit to ponad czternastometrowa kolumna wyrzeźbiona z jednej bryły kamienia. Mieści się na niej 121 splecionych nagich postaci ludzkich. Monolit interpretowano na wiele sposobów, między innymi jako: zmartwychwstanie człowieka, walkę o przetrwanie, ludzką tęsknotę za duchowością, codzienną transcendencję i cykliczną powtarzalność. Na moście mierzącym 100 m długości i 15 m szerokości prowadzącym do Wzgórza Monolitu znajduje się cykl rzeźb z brązu: dzieci, kobiety i mężczyźni w różnym wieku niektórzy sami, inni w grupach. Dominującym motywem rzeźb są relacje między kobietą i mężczyzną, dorosłymi i dziećmi. Między mostem a Wzgórzem Monolitu zatrzymaliśmy się przy fontannie. Nadzy mężczyźni dźwigający czarę, a wokół splecieni ludzie, jakby zrośnięci z drzewami. Fontannę otacza10 grup drzew pod których koronami są rzeźby przedstawiające życie człowieka od kołyski aż do grobu, obrazujące, że nasz czas na ziemi jest tylko częścią wiecznego cyklu, bez początku i bez końca. Na koniec, już w deszczu podeszliśmy do Koła Życia będącego symbolem wieczności. Jest to spleciony wianuszek postaci kobiet, dzieci i mężczyzn. W pewnym sensie, rzeźba ta podsumowuje temat całego parku: podróż człowieka od kołyski do grobu, przez szczęście i smutek, przez fantazje, nadzieje i marzenia o wieczności. Deszcz, który przepłoszył nas z parku nie był straszny dla Norwegów, którzy niewzruszenie biegali i ćwiczyli dalej w parku jakby pogoda nie uległa zmianie.

6 Ogród Botaniczny - 15% (Ewa Konofał) W środę ( ) odwiedziłyśmy Ogród Botaniczny znajdujący się obok Muzeum Muncha we wschodniej części Oslo. Ogród został założony w 1814 roku i posiada ponad 35 tysięcy sztuk roślin reprezentujących ok różnych gatunków, posadzonych na ponad metrach kwadratowych powierzchni. To fragment zieleni w centrum stolicy Norwegii, szczególnie piękny wiosną, gdy wszystko kwitnie, a jesienią ze względu na kolorowe liście. Ogród obecnie jest częścią Muzeum Historii Naturalnej Uniwersytetu w Oslo. Większą część ogrodu zajmuje arboretum z ok różnych drzew i krzewów. Rozległy ogród podzielony jest na sekcje, takie jak: Ogród Zielny (Urtehagen), Ogród Skalny (Fjellhagen) czy Ogród Prababci (Oldemors hage). Stworzono także specjalną sekcję dla osób niepełnoprawnych - mogą się tam poruszać odwiedzający na wózkach, a tabliczki z nazwami i opisami roślin mają również wersję w języku Braille'a. W ogrodzie możemy znaleźć dwa pawilony w roślinami egzotycznymi. Pierwszy z nich (Palmiarnię) wybudowano w 1868 roku, a drugi (Victoria House) w Odwiedziłyśmy obydwa budynki. W innej części ogrodu znajduje się Alpinarium, przez które przepływa strumień z wodospadem, zakończony oczkiem wodnym.

7 Opera spektakl 2 SOSOBY (Dorota Granoszewska-Babiańska) 16 maja odbyła się premiera opery Ryszarda Wagnera Latający Holender. Wydarzenie miało miejsce w przepięknym, nowoczesnym gmachu Norweskiej Opery i Baletu w Oslo. Całość inscenizacji zachwycała niezwykle wysokim poziomem muzycznym - i to zarówno w warstwie muzycznej, jak i reżyserskiej. Surowa, ciężka scenografia dostosowana była do niewesołego nastroju historii o nieszczęśliwym żeglarzu. Na podkreślenie zasługuje zwłaszcza wyśmienity dobór obsady. Wspaniałe arie Senty czy tytułowego bohatera - to kreacje na miarę najlepszych scen operowych świata. Udział w premierze opery dał nam wyjątkową możliwość bezpośredniego uczestniczenia w ważnym dla Norwegów wydarzeniu kulturalnym, które było jednym z kluczowych elementów przygotowania do obchodów 200-lecia norweskiej konstytucji. Muzeum Łodzi Wikingów (13.05) (Dorota Granoszewska-Babiańska) Wizyta w Muzeum Łodzi Wikingów należy do kluczowych punktów wizyty w Oslo. Najważniejszymi punktami ekspozycji są trzy autentyczne łodzie średniowieczne łodzie. Łodzie te wykorzystywane w czasie pochówku najmożniejszych wojowników i członków ich rodzin - stanowią jedno z cenniejszych norweskich znalezisk archeologicznych. Wyjątkowa precyzja wykonania rzeźb i innych drewnianych zdobień stanowi najlepszy dowód na to, iż legendarni Wikingowi to nie tylko morscy rozbójnicy, ale i wybitni artyści rzemieślnicy. Wizyta w muzeum pozwala na lepsze zrozumienie norweskiej historii, poznanie źródeł współczesnej kultury tego kraju - a co najważniejsze daje szanse na zrozumienie norweskiej mentalności. Muzeum Nobla (15.05) Pełną niepodległość królestwo Norwegii uzyskało dopiero w początkach XX wieku. Jednym ze skutków długich, trudnych i nie zawsze dobrowolnych związków ze Szwecją, jest fakt, iż najbardziej chyba prestiżowa z noblowskich nagród Pokojowa Nagroda Nobla - przyznawana jest nie w szwedzkiej stolicy Sztokholmie a w norweskim Oslo. Budynek, w którym mieści się muzeum poświęcone pokojowej nagrodzie znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie nabrzeża. Parter poświęcono na miejsca organizacji czasowych wystaw, spotkań i debat związanych z ideą demokracji (właśnie w takiej debacie transmitowanej przez norweską telewizję - miałyśmy okazję uczestniczyć. Piętro budynku zostało poświęcone stałej ekspozycji obejmującej sale przybliżające postać samego Alfreda Nobla oraz bardzo ciekawie zaprojektowaną instalację dedykowaną laureatom Pokojowej Nagrody Nobla. Wśród multimedialnych portretów Noblistów, bez trudu odszukałyśmy polski akcent portret Lecha Wałęsy. Duże zainteresowanie muzeum, aktywny udział młodych ludzi w organizowanych tam debatach, najlepiej świadczy o tym, jak żywe wśród Norwegów są idee przyświecające ustanowieniu Pokojowej Nagrody Nobla.

8 Muzeum Polarników Fram Centralnym punktem Muzeum Polarników jest legendarny statek dostoswany do podbiegunowych wypraw Fram. To właśnie na tym statku organizowali swoje wyprawy nieustraszeni norwescy podróżnicy: Nansen i Amundsen. Odwiedzający mają okazję poznać bardzo bogatą ekspozycje obrazującą kolejne polarne podróże, a co najważniejsze mogą także zaglądnąć do wnętrza statku, poznać warunki życia w tak ekstremalnych sytuacjach; zobaczyć jak wyglądały oficerskie i marynarskie kajuty, pokój lekarza, salon, mesa czy marynarska kuchnia. Wizyta w muzeum to kolejna okazja do poznania ważnych dla Norwegów postaci, postaci postrzeganych jako kluczowe dla kształtowania się współczesnego norweskiego społeczeństwa i budowania poczucia narodowej dumy. Muzeum Kon-Tiki Jednym z ciekawszych norweskich muzeów jest Muzeum Kon-Tiki, w całości poświęconej niezwykłej postaci norweskiego podróżnika naukowca Thora Heyerdahla. Ten nieustraszony człowiek, wraz z kilkuosobowym zespołem swoich najbliższych współpracowników przeprowadził niezwykłe naukowe eksperymenty. W roku 1947 ruszył na Pacyfik na tratwie zbudowanej według antycznych reguł. Celem tej iście szalonej wyprawy było udowodnienie, iż w przeszłości możliwe były kontakty między cywilizacjami Ameryki Południowej a wyspami Oceanii i Australią. Druga legendarna wyprawa Heyerdahla wykazała możliwość kontaktów między Afryką a Ameryką Południową. Zbudowane z trzciny łodzie RA i RA II były na to namacalnym dowodem. W muzeum można nie tylko oglądnąć obie łodzie (Kon-Tiki i RA II) ale również obejrzeć fragmenty filmu z wypraw Heyerdahla, posłuchać nagrań jego wypowiedzi i poznać codzienność jego podróży. Thor Heyerdahl to postać dla Norwegów bardzo ważna; niezwykły dorobek jego życia jest znakomitą ilustracją fundamentalnych dla mieszkańców Norwegii cech: odwagi, pracowitości, nieugiętości w walce o spełnienie własnych marzeń i wielkiej osobistej skromości.