1) lory (Loriinae); 2) papugi właściwe, papugi (Psittacinae).

Transkrypt

1 Papugowate (Psittacidae) to rodzina ptaków z rzędu papugowych. Obejmuje gatunki lądowe zamieszkujące głównie międzyzwrotnikowe strefy całego świata, choć niektóre również w klimacie umiarkowanym. Najliczniej występują w Ameryce Południowej i Australii. Odżywiają się głównie pokarmem roślinnym: owocami, jagodami, orzechami, nektarem i pyłkiem. Niektóre są owadożerne, a nieliczne żywią się mięsem kręgowców. Do rodziny papugowatych zalicza się obecnie dwie podrodziny: 1) lory (Loriinae); 2) papugi właściwe, papugi (Psittacinae). Lory są małymi, bardzo kolorowymi nadrzewnymi papugami. Żywią się nektarem kwiatów (zidentyfikowano około 5 tys. gatunków kwiatów, których nektarem żywią się lory). Nektar zbierają przy pomocy wysoko wyspecjalizowanego języka. Do podrodziny lor należy około 50 gatunków. Do podrodziny papug należy około 300 gatunków pogrupowanych w dziewięć plemion. Papugi to również alternatywna nazwa naukowa dla całej rodziny papugowatych. W znaczeniu potocznym papugami nazywane są wszystkie ptaki zaliczane do rzędu papugowych, czyli oprócz papugowatych, również rodzinę kakadu. Rodzina kakadu (Cacatuidae) obejmuje gatunki występujące w różnego typu zadrzewionych okolicach, zamieszkujące Australię, Nową Gwineę i okoliczne wyspy. Do rodziny należą następujące podrodziny: żałobnice, kakadu i nimfy. W hodowlach naszych członków znaleźć można zarówno przedstawicieli rodziny papugowatych, jak i rodziny kakadu. Na tej stronie nie będziemy państwa karmić naukowymi terminami, ani zagłębiać się w szczegółowe opisy papug. W wielkim skrócie przedstawimy jedynie te najpopularniejsze. 1 / 6

2 PAPUŻKI FALISTE (Melopsittacus undulatus) pochodzą one jak większość papug z Australii. W zależności od odmiany osiągają wielkość do 18 cm. Jest to najlepiej znany gatunek. Można je trzymać w parach lub w grupach. Żyją w zgodzie z innymi ptakami. Zakupione w młodym wieku i trzymane pojedynczo dają się łatwo oswoić. Cierpliwość opiekuna zostaje nagrodzona wymawianiem przez papużki pojedynczych słów. Mają przyjemny świergot. Uwielbiają kąpiele i buszowanie w zaroślach woliery. Są dość łatwe w hodowli. W okresie lęgowym znoszą od 4-6 jajeczek, z których po 18 dniach wykluwają się pisklęta. Po ukończeniu szóstego tygodnia młode papużki są już gotowe do samodzielnego życia. Istnieje wiele odmian papużek falistych. Do najpopularniejszych należą: czubate, cynamonowe, albinosy, szeki, zielone, opalowe błękitne, lutino i fioletowe. NIMFY (Nymphieus hollandicus) - tak jak papużki faliste pochodzą z Australii, lecz są od nich sporo większe. Wielkość nimfy to cm. Są to bardzo towarzyskie i ruchliwe ptaki, ochoczo poszukujące towarzystwa swego gatunku. Próbują naśladować ludzką mowę, lecz nie jest to ich zbyt mocną stroną. Otoczone właściwą opieką szybko się oswajają. Rozmnażanie z zasady nie jest trudne. Samica średnio znosi od 4-6 jaj i wysiaduje je przez 21 dni. Pisklęta szybko dorastają i po dwóch miesiącach są już samodzielne. We właściwych rękach nimfy mogą dożyć do 10 lat, a czasem nawet dłużej. Najczęściej spotykaną w hodowlach jest nimfa żółtolica, następnie żółta, perłowa i białolica. NIEROZŁĄCZKI (Agapornis roseicallis) - papużki bardzo lubiane przez hodowców i cieszące się dużym powodzeniem na wystawach. Pochodzą z Afryki południowo-zachodniej. Osiągają od 12 do 17 cm. Między sobą żyją zgodnie. Czasami trafiają się bójki, ale to nic poważnego. Wbrew nazwie można je trzymać także pojedynczo. Każdy, kto zdecyduje się na nabycie nierozłączki nie powinien wprowadzać jej do klatki zasiedlonej przez inną nierozłączkę. Nowy osobnik uważany będzie za intruza i tak traktowany. Należy stopniowo przyzwyczajać papużki do siebie. Te malutkie ptaszki są pełne życia i energii. W całej wolierze wszędzie ich pełno i dobrze je słychać. Hodowla nie przysparza zbytnich trudności, choć to też jest uzależnione od rodzaju ptaka. Samice znoszą średnio od 3 do 5 jajek, które wysiadywane są około dni. Ptaki te mogą mieć kilka lęgów w roku. W obrębie tego gatunku istnieje wiele odmian barwnych. Jedną z wyhodowanych nie tak dawno odmian jest bardzo atrakcyjna odmiana pomarańczowo-czelna. U naszych hodowców można spotkać najczęściej takie piękne nierozłączki jak: czarnogłową, śliwogłową i czerwonoczelną. Trzy powyższe gatunki papużek reprezentują w naszych hodowlach najmniejszy gatunek papug. Każdy młody hodowca swoją pasję zaczyna właśnie od nich. Po ukończeniu pierwszego stopnia hodowlanego można przejść o stopień wyżej i sięgnąć po papugi takie jak: 2 / 6

3 LORYSA GÓRSKA (Trichoglossus hoematodus) pochodzący z Australii, Nowej Gwinei i wysp Indonezji mały, bogato ubarwiony ptak o długim ogonie. Osiąga od cm. Są to bardzo ciekawskie i pełne życia ptaki, które w ruchu są prawie przez cały dzień. Nie są płochliwe, co jest ich zaletą, lecz za to są bardzo głośne, czym nie przysparzają swym opiekunom przyjaciół wśród sąsiadów, jeżeli mieszkamy w bloku. Mają bardzo mocne dzioby. Lubią obskubywać gałązki wierzby i drzew owocowych. Parę tych ptaków najlepiej trzymać w pomieszczeniu, gdzie nie przebywają inne gatunki. Jeśli ktoś zamierza je hodować, to musi przygotować solidny pieniek z wydrążonym otworem. Samiczki składają od 1 do 3 jajeczek, które wysiadują przez od dni. Młode ptaki usamodzielniają się dopiero po miesiącu od opuszczenia gniazda. Do podrodziny lor należy około 50 gatunków. Każdy z tych gatunków różni się między sobą trybem życia, zachowaniem w stadzie i innymi drobiazgami. Mogą to być drobne różnice, pozornie bez znaczenia. Jeżeli jednak nie zwrócimy na nie uwagi i nie zaczerpniemy na ich temat fachowej porady, to rezultaty naszej hodowli mogą nas rozczarować. ROZELLA KRÓLEWSKA (Platycercus elegans) średnia, osiągająca wielkość od 32 do 37 cm papuga, zamieszkująca wschodnią i południową Australię. Hodowana dobrze czuje się w wolierze zewnętrznej jak i pokojowej. Z powodu mocnego dzioba klatka dla niej musi być zrobiona solidnie. Są to bardzo aktywne ptaki. Lubią, zwłaszcza latem, zażywać kąpieli. Ptaki te mają dość ważną zaletę dla hodowcy, który trzyma je w mieszkaniu. Nie są hałaśliwe, a ich śpiew jest przyjemny dla ucha. Szybko się oswajają i są dość łatwe w hodowli. W lęgu jest przeważnie od 4-6 jaj, które wysiadywane są przez 21 dni. Upierzenie młodych ptaków jest głównie zielone, zmiana barw na dorosłe następuje po ok miesiącach. Rodzaj Platycercus liczy 8 gatunków. Najczęściej hodowanymi rozellami są: białolica, żółtolica i żółta oraz wszelkie mutacje tych ptaków. BARWNICA (Eclectus roratus) - średnia papuga, osiągająca 35 cm długości i rozpiętość skrzydeł do 70 cm, zamieszkująca północną Australię (Półwysep Jork), Nową Gwineę i Wyspy Salomona. Cechuje ją wyraźny dymorfizm płciowy: samiec ma zielone upierzenie, z czerwoną plamą na boku i niebieskim obramowaniem skrzydeł. Samica jest szkarłatna, z szafirowym brzuchem. Z powodu tego odmiennego ubarwienia papugi te były kiedyś traktowane jako dwa odrębne gatunki. Barwnice to towarzyskie i spokojne ptaki, które chętnie latają. Ich głos jest donośny i przenikliwy, lecz nie są wrzaskliwe. Uwielbiają kąpiele, nawet jeśli wyglądem przypominają zmokłe kury, to widać że sprawia im to przyjemność. Nie są niszczycielami, lecz z drewnem pozostającym w ich zasięgu szybko sobie radzą. Są to bardzo inteligentne ptaki. Szybko się oswajają. Dominują nad partnerem i to samo próbują robić z opiekunem. Są dość uparte. Można nauczyć je naśladować ludzki głos, lecz wymaga to czasu. Barwnice łączą się w pary na całe życie. Samiczki w czasie lęgu znoszą, co drugi dzień od 1 do 3 jaj, które wysiadują przez dni. Powodzenie hodowlane w znacznej mierze uzależnione jest od zapewnienia 3 / 6

4 im spokoju i ciszy. Żyją od 40 do 50 lat. Barwnica potocznie bywa nazywana lorą wielką. ALEKSANDRETTA WIĘKSZA (Psittacula eupatria) - to duża, atrakcyjnie upierzona i z powodu zdolności do naśladowania chętnie hodowana papuga. Zamieszkuje Indie, Indochiny, wschodni Afganistan, zachodni Pakistan, Cejlon i wyspy Andamany. Znanych jest pięć podgatunków różniących się nieznacznie barwą upierzenia oraz rozmiarem. Papugi te trzymają się terenów zalesionych i górzystych, a czasami także pól uprawnych. Wędrują w stadach. Znakomicie latają. Dorosłe osobniki osiągają od 58 do 62 cm długości, a ich ogon może mieć do 35 cm. Podstawowym kolorem upierzenia osobników obojga płci jest zielony. Obecnie wyhodowano wiele odmian barwnych tego gatunku, między innymi żółta, niebieską i białą. Ze względu na duże rozmiary, alleksandretta większa nie powinna być trzymana w klatce. Najlepiej będzie się czuła w przestronnej wolierze, zbudowanej z trwałych, najlepiej metalowych elementów. Gatunek należy do bardzo hałaśliwych. Przed zakupem ptaka warto zastanowić się, czy możemy zapewnić jej odpowiednio dużą wolierę i czy jej głośne wrzaski nie będą przeszkadzać nam, naszej rodzinie i sąsiadom. Aleksandretty większe są wspaniałymi rodzicami. Samica składa od 2 do 4 jaj, które wysiaduje przez dni. Samiec nie pomaga w inkubacji jaj, ale troskliwie karmi partnerkę. Młode opuszczają gniazdo po około 7 tygodniach od wyklucia. Dojrzałość płciową osiągają w trzecim roku życia. Pora teraz na papugi z tzw. najwyższej półki. Do ich hodowli potrzebne jest przede wszystkim posiadanie dużych powierzchni wewnętrznych jak i zewnętrznych. Woliery muszą być zbudowane z mocnych i solidnych siatek i słupków. Są to ptaki drogie. Zakup nawet jednej pary hodowlanej jest już sporym wydatkiem. ŻAKO (Psittacus erithacus) średnia papuga, którą w naturze można spotkać tylko w Afryce Równikowej. Mierzy około 32,5 cm. Jej upierzenie jest przeważnie szare z białymi akcentami. Dlatego też bywa nazywana papugą popielatą. Zależnie od podgatunku ma czerwony lub kasztanowaty ogon. W naturze i w hodowlach żako w obrębie swego gatunku żyją zgodnie. Natomiast w stosunku do mniejszych i słabszych zachowują się dość agresywnie. Cechą charakterystyczną żako trzymanej w domu jest preferowanie jednego z członków rodziny, do którego szczególnie się przywiązuje. Bywa, że czasem okazuje wyraźną niechęć jednemu lub kilku domownikom. Wówczas są lekceważeni, narażeni na złośliwości lub nawet na ataki. Żako posiada wyjątkowy talent do naśladowania mowy ludzkiej i różnych dźwięków. Potrafi pięknie mówić, śpiewać całe piosenki i rytmicznie gwizdać oraz naśladować różne dźwięki, czym często wprowadzają domowników w błąd. Dzięki temu ptaki te są ulubionymi papugami trzymanymi w domu. W klatkach powinny znajdować się zmieniane, co jakiś czas zabawki. Żako nie są ptakami łatwymi w hodowli. Jej podstawą jest dopasowanie pary. Samiczka znosi od 3 do 5 jaj, które wysiaduje przez około 30 dni. Pisklęta są karmione przez oboje rodziców. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 4-5 lat. W naturze żako dożywa około 50 lat, natomiast trzymane w dobrych warunkach domu mogą dożyć nawet 70 lat. 4 / 6

5 KAKADU ŻÓŁTOCZUBA (ZŁOTOCZUBA) (Cacatua galerita) ma upierzenie białe, jedynie na czubku głowy jaskrawożółte pióra tworzące czub. Zamieszkuje wschodnią i północną Australię, Tasmanię, Melanezję i Nową Gwineę. Osiąga do 51 cm długości. Tak jak żako nie może być przyjacielem każdego, tak kakadu jest niezwykle towarzyskie i wymaga poświęcania jej bardzo dużo uwagi. Jeśli tego nie zrobimy i nie będziemy jej zabawiać to szybko zacznie przejawiać nieprawidłowe zachowania, takie jak wyskubywanie piór i głośne, nieustanne wrzaski. Zacznie także przejawiać skłonności niszczycielskie. Kakadu oswajają się dość dobrze i łatwo uczą wielu sztuczek, którymi później się popisują. Z zapałem godnym podziwu uwielbiają skubać i niszczyć zabawki i drewniane rzeczy w swoim otoczeniu. Z powodu swego ubarwienia muszą być prawie codziennie spryskiwane wodą.. Hodowla kakadu nie jest łatwa. Samica składa 2-3 jaja, które następnie wspólnie z samcem wysiaduje przez ok. 30 dni. Jest to ptak długowieczny. Żyje ponad 50 lat. W naszych hodowlach można zobaczyć kilka odmian kakadu, np.: żółtolicą (gatunek zagrożony wyginięciem), małą, ognistoczubą (inkę), różową i inne. Decyzja o zakupie tego ptaka powinna być starannie przemyślana. Największym wyzwaniem dla każdego hodowcy jest posiadanie i rozmnożenie żałobnicy palmowej (kakadu palmowej, kakadu wielkiej, arary) (Probosciger aterrimus). AMAZONKA NIEBIESKOCZELNA (Amazona aestiva) - w środowisku naturalnym zamieszkuje wschodnią Brazylię, Paragwaj i północną Argentynę. Osiąga długość od 37 do 40 cm. Samce i samice są do siebie bardzo podobne, choć samice są nieco drobniejsze, mają mniejszy dziób i głowę, a ich skrzydła pozbawione są żółtych piór. Obie płcie mają ciemnozielony wierzch ciała, jasnozielony spód, żółty czubek głowy, policzki i podgardle, czerwone plamy na zewnętrznych sterówkach ogona, czerwone zewnętrzne chorągiewki skrzydeł i jasnoniebieskie czoło, od którego pochodzi ich nazwa. Hodowcy cenią ją za łatwość aklimatyzacji w nowym środowisku, szybkie oswajanie się oraz umiejętności naśladownicze. Trzymana w mieszkaniu może być dość głośna. Potrzebuje dużo uwagi i zainteresowania opiekuna, do którego szybko się przyzwyczaja. Łatwo uczy się różnych sztuczek oraz naśladuje ludzką mowę. W hodowli amazonkę niebieskoczelną można trzymać w wolierze lub przestronnej klatce. Jest ptakiem ciepłolubnym. Nie powinna przebywać na zewnątrz, gdy temperatura spada poniżej 12 C. Samica składa od 2 do 4 jaj, które wysiaduje przez dni. Pisklęta amazonek usamodzielniają się, gdy mają 3-4 miesiące. Amazonka niebieskoczelna dożywa nawet 100 lat. Dlatego też przed jej zakupem trzeba poważnie zastanowić się, czy jest się gotowym na całe życie z tym wesołym, ale głośnym i wymagającym mnóstwa uwagi ptakiem. Poza amazonką niebieskoczelną w wolierach naszych hodowców najczęściej można także spotkać takie amazonki jak kubańska i żółtogłowa. ARA ZIELONOSKRZYDŁA (Ara chloroptera) jej naturalnym środowiskiem są północne 5 / 6

6 regiony Ameryki Południowej. Jest dużym i silnym ptakiem, którego wielkość dochodzi do 85 cm. Jest to najczęściej spotykana ara zarówno w hodowlach jak i w prywatnych rękach jako ptak do towarzystwa. Wszystkie ary niezwykle silnie przywiązują się do domowników, szybko stając się pupilami całej rodziny. Tak szybko jak znajdują swoje miejsce w domu, tak samo szybko uczą się naśladować mowę ludzką. Jeśli nie poświęca im się wystarczająco dużo uwagi, to często u tych ptaków występują zaburzenia behawioralne. Dlatego przyjęcie do domu ary, wymaga przedyskutowania decyzji z całą rodziną, gdyż jest to dodatkowy członek rodziny na całe życie. W hodowli są dość trudnymi ptakami. Sukces hodowlany uzależniony jest przede wszystkim od właściwego doboru partnera i dobrego żywienia. Duży wpływ na wyniki hodowlane mają warunki w jakich przebywają ptaki. W okresie lęgowym samica składa od 2 do 4 jaj, które wysiaduje ok. 24 dni. Pisklęta usamodzielniają się po 3-4 miesiącach. Ary są długowieczne. W zależności od gatunku jedne są bardzo kolorowe, a inne o jednolitym kolorze, ale różnych odcieniach. W polskich hodowlach oprócz zielonoskrzydłej hodowane są jeszcze ary ararauny i rzadziej ary żółtoskrzydłe (Ara macao). Prawdopodobnie tylko dwóch hodowców w swoich wolierach ma ary zielone (Ara militaris). Są też osoby posiadające miniaturki ar, takich jak marakana (Primolius maracana) czy ara kasztanowoczelna (Ara severa). 6 / 6