Adaptacja metod szkoleniowych dla kobiet wiejskich powracających na rynek pracy: Beypazari model

Transkrypt

1 D O K U M E N T R E F E R E N C Y J N Y R U R W O M B A C K PROJEKT Adaptacja metod szkoleniowych dla kobiet wiejskich powracających na rynek pracy: Beypazari model T R 1 - L E O

2 Spis treści 1. WPROWADZENIE ANALIZA GRUP DOCELOWYCH Wprowadzenie TURCJA Aspekty Demograficzne Edukacja i szkolenia Zatrudnienie Łączenie życia zawodowego z prywatnym POLSKA Aspekty Demograficzne Edukacja i szkolenia Zatrudnienie Praca w domu, Rodzina i Wykorzystanie czasu Łączenie życia zawodowego z prywatnym GRECJA Aspekty Demograficzne Edukacja i szkolenia Zatrudnienie Praca w domu, Rodzina i Wykorzystanie czasu Łączenie życia zawodowego z prywatnym KONKLUZJE.19 1

3 3. ANALIZA SYSTEMU KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO TURCJA Ogólne ramy kształcenia ustawicznego Zarządzanie i finansowanie Systemu Kształcenia Zawodowego Organizacja Ustawicznego Systemu Kształcenia Zawodowego Ocenianie i Certyfikacja w Kształceniu Ustawicznym Główne kierunki zmian w Krajowym Systemie Kształcenia Zawodowego POLSKA Ogólne ramy kształcenia ustawicznego Zarządzanie i finansowanie Systemu Kształcenia Zawodowego Organizacja Ustawicznego Systemu Kształcenia Zawodowego Ocenianie i Certyfikacja w Kształceniu Ustawicznym Główne kierunki zmian w Krajowym Systemie Kształcenia Zawodowego GRECJA Ogólne ramy kształcenia ustawicznego Zarządzanie i finansowanie Systemu Kształcenia Zawodowego Organizacja Ustawicznego Systemu Kształcenia Zawodowego Ocenianie i Certyfikacja w Kształceniu Ustawicznym Główne kierunki zmian w Krajowym Systemie Kształcenia Zawodowego PROPOZYCJE ZMIAN W SYSTEMIE KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO Wprowadzenie Metodologia Opracowania Propozycji Zmian Propozycje 45 2

4 Zatrudnienie Wytyczne Szkolenie Równowaga między życiem zawodowym a rodzinnym Konkluzje na temat Propozycji BIBLIOGRAFIA...76 ANNEKS: Dobre Praktyki Zatrudnienie i Szkolenia Zatrudnienie, Poradnictwo, Doradztwo Zatrudnienie, Samozatrudnienie i Marketing

5 1. WPROWADZENIE W obecnych czasach, Sysetmy Kształcenia Zawodowego, w każdym kraju, podejmują starania i wysiłki aby dostosować się do specyficznych potrzeb każdej grupy zawodowej korzystającej z ich oferty szkoleniowej, zmagającej się z szczególnymi wymogami zmieniającego się rynku pracy. W szczególnie trudnej sytuacji znajdują się kobiety wiejskie, które powodowane różnymi przyczynami, głównie z powodu obowiązków rodzinnych, zrezygnowały z pracy zawodowej całkowicie lub częściowo a tym samym ich kompetencje i umiejętności zdezaktualizowały się w czasie i ch absencji zawodowej a obecnie chciałyby powrócić na rynek pracy. Kobiety wiejskie są postrzegane jako bardzo specyficzna grupa zawodowa, a zatem potrzebują one specyficznych programów i działań szkoleniowych ściśle dostosowanych do ich potrzeba i wmogów. Jest to grupa zawodowa, w dużym stponiu odmienna od aktywnych pracowników czy nawet osób bezrobotnych, w czasie absencji zawodowej nastąpił cały proces zmian, a po tak długim okresie kobiety nie mają pomysłu I wiedzy jak mogły by skutecznie odnaleźć się w nowych warunkach I okolicznościach obowiązujących aktualnie na rynku pracy ( to właśnie różni kobiety wiejskie od osób bezrobotnych, które to osoby nie pracują, ale starają się znaleźć zatrudnienie i stale poszukują sposobu do zmiany swojego statusu zawodowego i powrotu do aktywności zawodowej jak najszybciej jak to tylko możliwe po utracie pracy). Mając na uwadze powyższe rozważania i względy, celem projektu jest zaproponowanie dostosowania i uaktualnienia metod, sposobów i narzędzi szkoleniowych oraz ich sposobów wdrażania w Ustawicznym Systemie Kształcenia Zawodowego z ang. Permanent Vocational Training (PVT) do potrzeb i specyfiki tej grupy tzn. ( kobiet wiejskich). Oznacza to zaproponowanie najlepszych sposobów i metod aby maksymalnie wykorzystać programowanie i planowanie w Systemie PVT I w efekcie osiągnąć cel jakim jest powrót i / lub ponowny powrót na rynek pracy i dostosowanie zarządzania i metodologii metod i działań szkoleniowych kierowanych do tej grupy społecznej. Ujmując zagadnienie całościowo, szererg propozycji będzie opracowanych jak również konkretne wskazówki I wytyczne odnoszących się do tej grupy zawodowej. Aby osiągnąć założone cele, zespół projektu zapozna się z 4

6 Modelem Beypazari jako przykładem rozwoju obszarów wiejskich i szkoleń zawodowych dla kobiet wiejskich. Kolejnym działaniem i jednym z celów projektu jest zaproponowanie, począwszy od międzynarodowej analizy sytuacji grupy docelowej i aktualnie obowiązujących Systemów PVT, szeregu konkretnych i charakterystycznych zmian metodologicznych, odniesień do programowania, planowanie, zarządzania i rozwoju działań szkoleniowych oraz poradnictwa zawodowego. Główne kroki do podjęcia w celu opracowania ich będą następujące: Określenie dziedziny badań: grupa docelowa i narodowe systemy PVT Analiza krajowa i porównawcza sytuacji grupy docelowej. Analiza systemów, z uwzględnieniem podziału na trzy dziedziny: programowanie i planowanie w PVT; zarządzanie i opracowanie działań szkoleniowych oraz poradnictwo zawodowe. Wykrycie i analiza dobrych praktyk, przykładów w których to narzędzia PVT zostały skutecznie dopasowanei do grupy docelowej. Zgodnie z przykładami dobrych praktyk, szereg propozycji będzie opracowanych do dostosowania systemu PVT, pamiętając o ww. trzech dziedzinach. Model Beypazari, jako przykład dobrej praktyki, będzie zbadany I przeanalizowany przez partnerów z Turcji aby zaprezentować alternatywne narzędzie PVT. Wreszcie Materiały Referencyjne będą opracowane z zawatymi w nich konkluzjami z badań i propozycji. Ogólne cele I założenia projektu były następujące: Analiza Systemu Kształcenia Zawodowego (PVT), w krajach partnerskich w odniesieniu do kwestii kobiet wiejskich. Opracowanie propozycji, w oparciu o analizę dobrych praktych, dostosowania systemów PVT i ich narzędzi do specyficznych I charakterystycznych potrzeb grupy docelowej ( kobiety wiejskie), w odniesieniu do różnych elementów kształcenia: Programowanie. Utworzenie ogólnych kierunków szkoleń. Planowanie. Stworzenie planów kształcenia, w tym kwestie organizacyjne wspólne dla różnych działań szkoleniowych. 5

7 Zarządzanie działaniami dokształcającymi. Kwestie związane z organizacją konkretnych działań szkoleniowych. Zagadnienia pedagogiczne. Włączając w to kwestie takie jak: metodologia szkoleń, struktura I zawartość materiałów szkoleniowych, itd.. Ocena działań szkoleniowych. Udzielanie opinii i informacji dla przyszłuch działań związanych z programowaniem, planowaniem, zarządzaniem i kwestiami pedagogicznymi. Poradnictwo zawodowe i szkoleniowe, jako sposób na wprowadzenie działań szkoleniowych lub, później, znalezienie pracy. Analiza Modelu Beypazari jako przykładu dobrej praktyki i stworzenie systemu szkoleniowego w oparcu o Beypazari Model. Niniejszy dokument odzwierciedla końcowe rezultaty projektu Rurwomback, kładąc nacisk na te, które mają kluczowe znaczenie i są bardziej innowacyjne dla spraw związanych z całą zbiorowością i środowiskiem kobiet wiejskich, do których są one skierowane. Ma on na celu popierać ogólną pozycję kobiet wiejskich na rynku pracy i w systemie kształcenia ustawicznego oraz wszystkie czynniki determinujące ich sytuację odnośnie zatrudnienia kształcenia ustawicznego. Ocena ustawicznego kształcenia zawodowego obejmuje: poziom złożoności I dopasowania do danej zbiorowości i ich odniesienia do polityki równości. Wszystkie badania, które będą przeprowadzone w ramach realizacji projektu, zajmują się ustaleniem podstaw do rozwoju I opracowania propozycji odnośnie dostosowania I adaptacji Systemów kaształcenia zawodowego dla kobiet obciążonych różnymi obowiązkami rodzinnymi, które wyrażają chęć powrotu na rynek pracy, te elementy będą również zawarte w powyższym dokumencie odniesienia. Propozycje to powstaną w oparciu o badania jakościowe i ilościowe, które będą przeprowadzone w każdym kraju partnerskim w oparciu o dobre praktyki wykrytych w krajach uczestniczących w projekcie. Dzięki rozpowszechnianiu tego dokumentu, opracowanego na podstawie badań I prac porównawczych przeprowadzonych w ramach projektu, zamierzamy: Poprawić umiejętności i kompetencje kobiet w ramach szkoleń zawodowych na wszystkich poziomach, w celu ułatwienia im integracji I reintegracji na rynku pracy. Usprawinienie i ułatwienie dostępu tej grupy społecznej do kształcenia ustawicznego I zawodowego I stałego podnoszenia kwalifikacji, rozwoju 6

8 umiejętności I kompetencji w celu wzmocnienia I wzrostu ich możliwości adaptacji pracowniczych i społeczych. Promowanie i wmocnienie wpływu kształcenia zawodowego w process innowacji, w celu poprawy konkurencyjności I przedsiębiorczości oraz stworzenia nowych możliwości I szans zatrudnienia kobiet z obowiązkami wobec zależnych członków ich rodzin. 2. ANALIZA GRUPY DOCELOWEJ 2.1. Wprowadzenie Obszary wiejskie mogą zapewnić wysoką jakość życia, jednak wciąż wiążą się one z występowaniem wielu różnych wyzwań, takich jak brak infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej oraz nieodpowiednia sieć usług socjalnych, a także presja z powodu trwających przekształceń w rolnictwie i działań w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Na obszarach wiejskich większe są trudności z dostępem do technologii informatycznych i komunikacyjnych, zwłaszcza dla kobiet. Uatrakcyjnienie obszarów wiejskich wymaga propagowania zrównoważonego i zintegrowanego wzrostu oraz tworzenia nowych możliwości zatrudnienia, zwłaszcza dla kobiet i ludzi młodych, jak również świadczenia wysokiej jakości usług zdrowotnych i społecznych. Ubóstwo i wykluczenie społeczne jest szeroko rozpowszechnione na obszarach wiejskich, zwłaszcza w nowych państwach członkowskich. W środowisku wiejskim istnieje wyraźny podział ról między kobietami i mężczyznami. Zgodnie z funkcjonującym w środowisku stereotypem, rolą kobiety jest prowadzenie gospodarstwa domowego oraz w okresie wzmożonych prac gospodarskich ewentualna pomoc w zajęciach rolniczych. Na słabszą pozycję kobiet wiejskich na rynku pracy wpływa również wiele czynników związanych z miejscem ich zamieszkania. Słaba infrastruktura społeczna wsi, przejawiająca się w braku świetlic, żłobków i przedszkoli dla dzieci oraz placówek opieki dla osób starszych stawia kobiety wiejskie przed trudnym wyborem: podjęcie pracy zarobkowej czy pozostanie w gospodarstwie domowym i zajęcie się opieką nad osobami zależnymi w rodzinie. Wybór jest tym trudniejszy, że bardzo często potencjalne miejsce pracy znajduje się w odległości kilkunastu kilometrów od miejsca zamieszkania, a zatrudnienie wiąże się z kłopotliwym, czasochłonnym i kosztownym 7

9 dojazdem. We współpracy z lokalnymi rządami i przedsiębiorstwami władze krajowe powinny tworzyć zachęty do uczestnictwa kobiet w życiu zawodowym, zwiększania swojego wykształcenia i wyszkolenia zawodowego oraz zwalczania dyskryminacji na rynku pracy. Należy propagować przedsiębiorczość kobiet i wspierać przedsiębiorstwa, które inwestują na obszarach wiejskich i oferują kobietom zatrudnienie. 8

10 2.2. TURCJA Aspekty Demograficzne Podsumowanie aspektów demograficznych w Turcji jest następujące: Rozmieszczenie ludności 74% całej populacji ( ) mieszka w miastach 26% całej populacji ( ) mieszka na wsi (IFAD) Struktura wieku, racy I płci ludności rodzimej Wiek Płeć Mężczyźni Kobiety Ogółem 0-14 lat lat i ponad Ogółem Źródło: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Turecki Urząd Statystyczny 9

11 Edukacja I Szkolenie Edukacja Ogółeml M K Ogółem M K Ogółeml Male K 18 lat i starsi Procentowy udział dorosłch w edukacji formalnej 17,20 21,07 13,49 19,29 22,90 15,77 12,82 17,12 8,84 Procentowy udział dorosłych W edujacji 13,92 17,17 10,81 15,16 18,08 12,31 11,34 15,22 7,74 Procentowy udział dorosłych tylko w Formalnej edukacji 5,89 7,02 4,81 7,34 8,52 6,19 2,86 3,80 1,99 Procentowy udział dorosłych w OBU edukacjach 2,61 3,12 2,13 3,20 3,69 2,73 1,38 1,89 0,90 25lat i starsi Procentowy udział dorosłych w edukacji formalnej 12,51 15,83 9,29 13,82 16,90 10,80 9,84 13,60 6,30 Procentowy usział dorosłych tylko W edukacji dorosłych 11,35 14,37 8,43 12,30 15,01 9,64 9,42 13,04 6,02 Procentowy udział tylko w edukacji formalnej 2,05 2,57 1,54 2,60 3,14 2,06 0,93 1,38 0,51 Procentowy udział w Obu rodzajach edukacji 0,89 1,11 0,67 1,07 1,25 0,90 0,51 0,82 0,22 Respondenci w wieku 18 lat I więcej wsazali, że 17,2 % z nich brało udział w formalnej edukacji dla osób dorosłych w ciągu ostatnich 12 miesięcy w całej Turcji. Uwzględniając podział administracyjny, w miastach, procentowy udział wynosił 19,3 % I na obszarach wiejskich wynosił mniej bo 12,8 % uczestnictwa w fomalne działania edukacyjne skierowane dla osób dorosłych. Dla tej samej badanej grupy wiekowej (18 lat I więcej), liczba respondentów, którzy w tym okresie uczestniczyli jedynie działaniach edukacyjnych tylko dla dorosłych wynosiła w całej Turcji 13,9%, na obszarach zurbanizowanych % 15,2 i na obszarach wiejskich % 11,3. W okresie ostatnich 12 miesięcy prowadzonych badań, respondenci w wieku 25 lat i więcej, wskazało, że 12,5 % z nich było zaangażowanych w edukację formalną lub tą skeirowaną do osób dorosłych. W ujęciu procentowym wygląda to następująco: dla obszarów miejskich 13,8 % i dla obszarów wiejkich 9,8 %. Dla tej samej grupy wiekowej, w całej Turcji, 11,4 % z nich uczestniczyło tylko w szkoleniach dla dorosłych, z czego na obszarach miejskich było ich 12,3 % I na obszarach wiejskich było ich 9,4 5. Turcja Miasto S Tü ki İ ttitikk (TUIK) T ki h St ti ti l I tit t 2010 Wieś % 10

12 Zatrudnienie 44,0 42,0 40,0 38,0 2005/1 2005/7 2006/1 2006/7 2007/1 2007/7 2008/1 2008/7 2009/1 2009/7 2010/1 Stopa Zatrudnienia (z efektem sezonowycm) Stopa Zatrudnienia (bez efektu sezonowego) Graf 1- Stopa Zatrudnienia bez uwzględnienia Efektu Sezonowego 1 (%) (TUIK, 2010) Źródło: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Turecki Urząd Statystyczny, Liczba zasobów siły roboczej wynosiła 19 mln 962 tysięcy ( ) do stycznia Liczba wzrosła o 2 miliony 203 tysięcy ( ) w ciągu 5 lat.zasoby Siły roboczej wzrosły do 22 milionów 165 tysięcy ( ) w styczniu 2010 r..natomiast liczb osób bezrobotnych wzrosła o dlaszy 1 milion 58 tysięcy ( ) aż do osiągnięca 3 miliony 347 tysięcy ( ) w ciągu 5 lat. Liczba osób z zatrudnieniem wzrosła z tysięcy ( ) do 25 mln 512 tysięcy ( ) wraz ze wzrostem do liczby 3 mln 261 tysięcy ( ) na okres 5 lat. 11

13 Praca w domu, Rodzina i Wykorzystanie czasu W tabelach 1, 2, 3, i 4 pokazano dane statystyczne z badań odnośnie gospodarstw domowychz roku 2006 dotyczących struktury rodzin, przygotowywania posiłków w rodzinie, pracy kobiet oraz dane odnosnie wieku kiedy zawierane są małżeństwa w miastach i na obszarach wiejskich. Tabela 1- Struktura Rodziny w Gospodarstwie Domowych na obszarach wiejskich i miejskich (%) (TUIK, 2006) Gospodarstwa Jednopokleniowa Wielopokoleniowa Studenci i jednoosobowe Rodzina Rodzina pracownicy Turcja 6,0 80,7 13,0 0,3 Miasto 6,2 83,0 10,3 0,5 Wieś 5,7 76,3 18,0 0,0 Źródło: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Turecki Urząd Statystyczny Tabela 2 Różnice Miasto Wieś- Kto wykonuje prace domowe (%) (TUIK, 2006)-Przygotywywanie posiłków Mężcz Kobiet Członkowie Krewni Osoby z Nie yzna a rodziny zewnątrz za wykonywa opłatę ne w domu Turcja 2,0 87,1 9,5 0,8 0,4 0,2 Miasto 1,8 86,7 9,8 0,9 0,6 0,2 Wieś 2,3 87,8 8,8 0,7 0,1 0,3 Żródło: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Turecki Urząd Statystyczny, Tabela 3 Odsetek kobiet pracujących bez wynagrodzenia (%) (TUIK, 2006) Turcja 83,6 Miasto 84,9 Wieś 81,4 Źródło: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Turecki Urząd Statystyczny, 2010 Tabela 4 Wiek Małżeństwa na obszarach wiejskich I miejskich (%) (TUIK, 2006) Turcja 13,0 61,0 24,3 1,5 0,1 0,0 0,0 Miasto 8,7 59,5 29,6 2,0 0,2 0,0 0,0 Wieś 20,4 63,8 15,0 0,7 0,1 0,0 0,0 Źródło: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Turecki Urzad Statystyczny, Łączenie życia zawodowego z prywatnym Według Badań nt Rodziny przprowadzonych przez Turecki Urząd Statystyczy, obie płci tzn, zarówno mężczyźni jak i kobiety postrzegają kobietę jako gospodynię domową. Ponad połowa ankietowanych uważa, że kobiety nie powinny pracować 12

14 zawodowo (60 64%). Uzasadniją oni swoje stwierdzenia następującymi przyczynami: praca kobiet jest niezgodna z wielowiekową tradycją, środowisko pracy jest niebezpieczne dla kobiet, dzieci kobiet pracujących są opuszczone oraz praca zawodowya wyczerpuje kobiety. Tabela 5 Postrzeganie pracy kobiet (TUIK, 2006). Uwagi nt pracy zawodowej kobiet 1), 2006 (%) Mężcz Kobiety yźni Głównym zajęciem kobiet jest praca w domu 64,7 60,7 Praca narusza turecji tradycje 14,1 12,0 Srodowisko pracy jest niebezpieczne dla kobiet 9,5 16,5 Dzieci kobiet pracujących cierpią z tego powodu 7,8 7,0 Płatna praca wyczerpuje kobiety fizycznie 2,5 2,0 Inne 1,4 1,8 Ogółem 100,0 100,0 Źródło: Badanie Struktury Rodzin, 2006 (1) 23% mężczyzn oraz 10% kobietw uważa, że nie jest wskazane aby kobiety pracowały zawodowo. Źródło: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Turecki Urząd Statystczny, POLSKA Aspekty Demograficzne Aspekty demograficzne w Polsce są następujące: Rozmieszczenie ludności 61.8% Polaków żyje w miastach 38.2% Polaków żyje na wsi. Struktura wiekowa populacji Poniżej 17 lat 24%, lat 11.8%, lat 20.3%, lat 27.1%, lat 14.8% 13

15 Powyżej 60 lat 16.7% Powyżej 80 lat 2% Edukacja I szkolenia Poziom wykształcenia społeczeństwa Ludność w wieku 15 lat i więcej według płci i poziomu wykształcenia w 2007 Poziom wykształcenia % populacji % mężczyźni % kobiety Wyższe Średnie i Policeane Zasadnicze zawodowe Podstawowe Bez wykształcenia, nie ukończone podstawowe lub nieustaone Kształcenie w nieformalnym systemie edukacji ma wysoce selektywny charakter. Prawie połowę kształcących się w systemie nieformalnym stanowią osoby z wykształceniem wyższym, a około 27% osoby z wykształceniem średnim zawodowym lub policealnym. Odsetek osób legitymujących się wykształceniem średnim ogólnokształcącym wynosi 6%, zasadniczym zawodowym 15%, a niecałe 3% stanowią osoby o wykształceniu co najwyżej gimnazjalnym. Dokształcają się zatem osoby o wysokim poziomie wykształcenia, a także osoby posiadające wykształcenie zawodowe. Należy zwrócić uwagę na stosunkowo wyższy udział osób z wykształceniem średnim zawodowym, a nawet zasadniczym zawodowym w porównaniu do osób o wykształceniu średnim ogólnokształcącym. Może to świadczyć z jednej strony o niskiej jakości edukacji zawodowej, która wymaga uzupełnienia, z drugiej strony zaś o tym, że posiadanie zawodu bardziej skłania do pogłębiania wiedzy i umiejętności w danej dziedzinie. 14

16 Zatrudnienie Wszystkie niemal wyniki badań wskazują na dużą nierówność pomiędzy kobietami i mężczyznami. Współczynnik aktywności zawodowej mężczyzn wynosi 61,9 proc., a kobiet tylko 46,2 procent. Osoby pracujące to wśród mężczyzn 53,6 proc., a wśród kobiet 39,3 procent. Kobiety pracowały w tym roku krócej niż mężczyźni i częściej w niepełnym wymiarze godzin. Średni tygodniowy czas pracy kobiety to 37,6 godzin. Mężczyzna w tym czasie pracował przez 43,4 godziny. W niepełnym wymiarze pracowało 13,5 proc. kobiet wobec 7,1 proc. mężczyzn Praca w domu, Rodzina, Wykorzystanie czasu Tradycyjny podział ról przy wykonywaniu obowiązków domowych jest nadal w Polsce bardzo popularny. Takie czynności, jak: pranie, prasowanie, przygotowywanie posiłków i zmywanie naczyń, sprzątanie (zarówno codzienne, jak i duże, gruntowne) oraz codzienne zakupy, w większości domów zazwyczaj wykonują kobiety. Odsetki mężczyzn, którzy zajmują się tymi zadaniami bez pomocy kobiet, w każdym wypadku są zdecydowanie niższe. Kobiety łącznie na wszystkie obowiązki poświęcają więcej czasu niż mężczyźni (średnio o 7,5 godz. tygodniowo, a w grupie wieku lata nawet o 31,8 godz. tygodniowo to prawie cały dodatkowy etat ). w 2007 roku liczba kobiet zajmujących się wyłącznie domem wynosiła już 1,5 mln. Przyczyn takiego stanu jest wiele. Ponieważ w Polsce najczęściej to mężczyzna ma wyższe zarobki kobieta opiekuje się domem. Jeśli natomiast mąż decyduje się na emigrację za pracą (a wyjeżdżają najczęściej mężczyźni), kobieta zostaje w domu, gdyż nie daje rady pogodzić obowiązków domowych z pracą zawodową Łączenie życia zawodowego z prywatnym W warunkach współczesnej gospodarki z jaką mamy obecnie do czynienia, w odniesieniu do kobiet, coraz trudniej jest tej grupie zawodowej łączyć życie 15

17 zawodowego z życiem rodzinnym, w wyniku wysokich kosztów poniesionych w stosunku do rodziny i przy jednoczesnym zmniejszeniu wydajności w pracy. Z drugiej zaś strony, wykluczenie kobiet z pracy zawodowej prowodzi w efekcie do dezaktualizacji ich kwalifikacji oraz dyskryminacji na rynku pracy.możliwości zmiany tej sytuacji wymagały by między innymi upowszechniania i ułatwiania kobietom dostępu do elastycznych form zatrudnienia i planowania pracy, w taki sposób by mogłyby one godzić profesjonalne zarządzanie pracą z realizacją innych obowiązków GRECJA Aspekty Demograficzne Aspekty demograficzne odnośnie sytuacji w Grecji są następujące: Rozmieszczenie ludności Rozmieszczenie Populacji (%) 2009 Roczna stopa zmian w populacji % Misto Wieś Miasto Wieś Źródło: Wydział Statystyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych Sekretariat Struktura wiekowa populacji Grupa 0 14 lat lat 65 + lat wiekowa Odstek 14,3% 66,6% 19,2% Mężczyźni Kobiety Źródło: Generalny Sekretariat Urzędu Statystycznego Grecji 16

18 Edukacja I Szkolenia Mężczy źni Kobiet y Rok Studia podyplomo we lub doktorancki e Stopień Uniwersyt ecki Rolnictwo, Leśnictwo, Rybołówstwo w tysiącach Stopień uczelni Technologicz nej Wykształce nie średnie Gimnazjum Szkoła podstawo wa Kilka klas szkoły podstawo wej Bez wykszt ałcenia Źródło: Generalny Sekretariat Urzędu Statystycznego Grecji Mężczy źni Kobiet y Rok Studia podyplom owe lub doktoranc kie Stopień Uniwersyt ecki Stopień uczelni Technologicz nej Produkcja Wykształce nie średnie Gimnazjum Szkoła podstawow a Kilka klas szkoły podstawo wej Bez wykszt ałcenia Źródło: Generalny Sekretariat Urzędu Statystycznego Grecji W Grecji, kobiety wiejskie uczęszczają na kursy kroju i szycie odzieży, rękodzieło, w Nauka o wiejskim gospodarstwie domowym, przetwórstwa żywności i agroturystyki, w odróżnieniu od do takich jak hodowla zwierząt, sadownictwo, ogrodnictwo i obsługa maszyny rolnicze, kobiety wiejskie stanowią mniej niż 20% uczestników Zatrudnienie W Grecji poziom zatrudnienienia wynosił 66,5% w 2008 r. w stosunku do Unii Europejskiej (27 krajów) ze wskaźnikiem 70,5%. Stosunkowo niewiele kobiet było czynnych zawodowo: kobiet posiadające zatrudnienienie 52,5% - znacznie poniżej 63,0% w UE. W 2009 roku wskaźnik zatrudnienia dla Grecji wynosił 53,98%, w tym dla kobiet 41,47. 17

19 Zatrudnienie kobiet w Rolnictwei, Leśnictwie I Rybołówstwie wynosiło 40,26 %, a dla mężczyzn 59,73%. Grupy wiekowe W tysiącach Ogółe m lat lat lat lat lat 65 lat i więcej Kobiety w Rolnictwie, Leśnictwie I Rybołówstwie 219,6 1,9 3,4 7,6 60,8 133,1 12,9 Mężczyźni w Rolnictwie, Leśnictwie I Rybołówstwie 325,8 5,4 12,3 26,3 107,5 149,2 25,0 Źródło: Generalny Sekretariat Urzędu Statystycznego Grecji Praca w domu, Rodzina, Wykorzystanie czasu Jakkolwiek wskaźnik braku aktywności dla kobiet w wieku lat był 30,9% w Grecji w 2006 roku. Stopień i zaangażowanie w wykonywanie prac domowych zależy od wieku, liczby dzieci i ogólnej sytuacji rodziny. Według Komisji Europejskiej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równości Szans w 2005 r. Średni czas spędzony w tygodniu na prace domowe i rodzina, 28,8 dla kobiet i 7,1 dla mężczyzn. Jest oczywiste, że różnica wynosi 21,7 godzin Kobiety Mężczyźni Różnica Prace domowe Zatrudnienie płatne Prace domowe Zatrudnienie płatne Prace domowe Zatrudnienie płatne Sredni czas w tygoniu spędzony na wykonywanei obowiązków domowych I na pracę zawodową Źródło: Komisja Europejska:Zatrudnienie, Sprawy Społecznei Równość Szans Łączenie życia zawodowego z prywatnym Kobiety wiejskie mają wiele ról: w sferze domowej zarządzają i kierują gospodarstwami domowych i zajmują się członkami i obowiązkami rodzinnymi; w sferze publicznej i społecznej świadczą usługi socjalne i kulturalne, głównie na zasadzie dobrowolności, a w sferze gospodarczej, jeśli nie są one oficjalnie zatrudnione jako pracownik lub przedsiębiorca, często są one aktywne i udzielają się w przedsiębiorstwach rodzinnych i gospodarstw rolnych. Często wykonują podwójna rolę w rodzinie i lokalnej społeczności a ich działania nie ograniczją się tylko do pomocy podejmowaniu decyzji, ale zapewniają wsparcie, które pozwala 18

20 mężczyznom na pełne uczestnictwo w życiu zawodowym. Nierówny podział obowiązków rodzinnych i domowych jest znaczącym ograniczeniem do równego udziału kobiet i mężczyzn w rozwoju obszarów wiejskich. W Grecji sukces spółdzielni agroturystycznych itp. inicjatyw. z których wiele jest prowadzonych przez kobiety, jest dobrym przykładem korzyści płynących ze zbiorowej inicjatywy i grupy roboczej KONKLUZJE Udział Siły Roboczej z Obszarów Wiejskich spada zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet, a różnica między kobietami i mężczyznami nadl pozostaje znacząca. Ta luka jest identyfikowany statystycznie jako "ludność nie aktywna zawodowo Wszystkie rządowe, międzynarodowe i pozarządowe instytucje w Turcji podjęły wiele działań i wysiłków aby wzmocnić udział kobiet wiejskich w rynku pracy. Niski i stale zmniejszający się udział tej grupy społecznej w rynku pracy jest ważnym wskaźnikiem nierówności płci a w rezultacie odbija się niekorzystnie na ubustwo i wykluczenie tej grupy. Nie ma nadal satysfakcjonującej odpowiedzi, aby wyjaśnić tendencję spadkową w udziale kobiet wiejskich. Nie jest to łatwe zadanie, jeśli weźmie się pod uwagę duże różnice między regionami (prowincjami) i grupami wiekowymi Wydłużenie trwania okresu nauki szkolnej, spowolnienie migracji mężczyzn ze wsi do miast, zmiany w strukturze upraw, wraz ze spadkiem intensywności pracy może być jedną z możliwych hipotez, ale dostępne dane statystyczne odnośnie populacji a nie siły roboczej oferują jedynie bardzo ograniczone informacje (objaśnienia ) w tym zakresie. Polka wciąż ma znacznie gorszą sytuację na rynku pracy niż przeciętna Europejka. Znacznie częściej jest bezrobotna i trudniej jej łączyć pracę z wychowywaniem dzieci. W Polsce kobieta wciąż zarabia mniej od mężczyzny, średnio o 15 proc. Na dodatek, im wyższe stanowisko, tym większa różnica w zarobkach. 19

21 Sytuacja pracy kobiet jest zróżnicowana biorąc pod uwagę takie jej wymiary jak: forma umowy, czas pracy, stabilność miejsca pracy. Co trzecia z kobiet bez pracy, które deklarują gotowość jej podjęcia, wskazuje na przyczyny braku pracy wynikające z pełnienia stereotypowych ról kobiecych związanych z opieką nad członkami rodziny i domem. Podobne powody podają kobiety nieobecne na rynku pracy. Im więcej dzieci, tym częściej kobiety pozostające bez pracy oceniają swoje szanse zdobycia pracy jako niskie. W opinii kobiet godzenie obowiązków zawodowych z domowymi, wychowawczymi odbywa się bez problemów, jeśli małżonkowie bądź partnerzy dzielą się równo obowiązkami i zapewnione jest wsparcie kogoś z rodziny. Wile kobiet uznaje za ważne postawę pracodawcy i dostęp do żłobków, przedszkoli i świetlic. ponad połowa kobiet mieszkających na wsi nie pracuje zawodowo, z czego 7 proc. nie pracowało nigdy. Jedna piąta mieszkanek wsi pracuje w gospodarstwie rolnym, jedna czwarta - zawodowo, poza własnym gospodarstwem, natomiast 4 proc. - i w gospodarstwie, i zawodowo. Najczęściej wymienianą przyczyną braku aktywności zawodowej jest obciążenie obowiązkami opiekuńczymi - 44 proc. mieszkanek wsi nie może podjąć pracy z tego powodu. Wiele z nich nie ma wystarczających kwalifikacji. Na przeszkodzie stoją również tak prozaiczne przyczyny jak trudności komunikacyjne, czy brak odpowiedniej infrastruktury. Kobiet na wsi jest znacznie mniej niż mężczyzn, wieś się starzeje, a większość młodych kobiet, zwłaszcza tych lepiej wykształconych, ucieka do miast. Z badań wynika, że sytuacja kobiet nie jest obiektem zainteresowania lokalnej polityki społecznej, a działania podejmowane na rzecz tego środowiska mają charakter doraźny i interwencyjny. Zarówno wskaźniki zatrudnienia, jak i dzietności kobiet, sytuują dziś Polskę w końcówce europejskiej stawki. Poprawa ich pozycji na rynku pracy, zwiększenie zatrudnienia i ułatwienie łączenia pracy zawodowej z macierzyństwem mają pierwszorzędne znaczenie dla dalszego rozwoju Polski i odwrócenia procesu starzenia się społeczeństwa. 20