MINISTERSTWO FINANSÓW SŁUŻBA CELNA WARSZAWA 2013 ISSN Nr 3/2013

Transkrypt

1 MINISTERSTWO FINANSÓW SŁUŻBA CELNA WARSZAWA 2013 ISSN Nr 3/2013

2 REDAKCJA Redaktor naczelny: Witold Lisicki Sekretarz redakcji: Beata Zuba Marcin Woźniczko PROJEKT GRAFICZNY Aleksandra Laska Wykonawca: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, Laski, ul. Brzozowa 75, Izabelin WYDAWCA Ministerstwo Finansów Służba Celna Warszawa, ul. Świętokrzyska tel.: (022) tel./fax: (022) nakład: 1800 egz. Szanowni Czytelnicy! Ten numer Wiadomości Celnych poświęcony jest m.in. współpracy z przedsiębiorcami (realizacja hasła Zielone światło dla biznesu ) oraz działaniom na rzecz dzieci i młodzieży (liczne spotkania edukacyjne, organizacja dni otwartych). Dużo miejsca poświęciliśmy też udziałowi funkcjonariuszy celnych w targach informatycznych, sprzętowych, turystycznych itp. W tym numerze nie zabraknie oczywiście tekstów merytorycznych związanych z cłem, akcyzą i grami. Znajdą się tutaj także teksty poświęcone współpracy z zagranicą (polscy funkcjonariusze celni spotykali się z kolegami z Hiszpanii, Chorwacji, Czech, Ukrainy i Rosji) oraz ważniejszym wydarzeniom w poszczególnych izbach celnych. Oczywiście przedstawiamy również kilka sprawozdań sportowych, które pokazują jak bardzo popularny jest sport w Służbie Celnej. (red.) 3 Służba Celna 22 2 WIADOMOŚCI CELNE

3 GRY HAZARDOWE ROLA JEDNOSTEK BADAJĄCYCH W FUNKCJONOWANIU RYNKU GIER HAZARDOWYCH Zgodnie z przepisami ustawy o grach hazardowych automaty i urządzenia do gier eksploatowane na rynku gier badane są przez jednostki badające upoważnione przez Ministra Finansów. Aktualny wykaz tych jednostek publikowany jest na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (adres: pl. /Automaty i urządzenia do gier). Podmioty posiadające zezwolenie lub koncesję na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach oraz podmioty wykonujące monopol państwa mogą przeprowadzać badania automatów i urządzeń do gier za pośrednictwem wybranych jednostek badających. Ustawodawca szczegółowo określił warunki, jakie muszą spełniać podmioty ubiegające się o status jednostki badającej. Ustawa o grach hazardowych zakłada, że każda z jednostek badających upoważnionych do badań technicznych automatów i urządzeń do gier musi spełniać poniższe kryteria: 1) posiadać akredytację Polskiego Centrum Akredytacji lub jednostki akredytującej państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego będącej sygnatariuszem Wielostronnego Porozumienia EA (European co-operation for Accreditation Multilateral Agreement); 2) zapewniać odpowiedni standard przeprowadzanych badań, w tym przeprowadzanie ich przez osoby o odpowiedniej wiedzy technicznej w zakresie automatów i urządzeń do gier, oraz dysponować odpowiednim wyposażeniem technicznym; 3) osoby zarządzające tą jednostką oraz osoby przeprowadzające badania automatów i urządzeń do gier powinny posiadać nienaganną opinię, w szczególności nie mogą być osobami skazanymi za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe; 4) posiadać autonomiczność względem podmiotów prowadzących działalność w zakresie gier hazardowych oraz ich organizacji i stowarzyszeń, w szczególności osoby wyżej wymienione nie mogą pozostawać z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie gier hazardowych w stosunkach, które mogą wywoływać uzasadnione zastrzeżenia do ich bezstronności. Określone w ustawie kryteria zapewniają jak największy obiektywizm organu przy wyborze jednostek badających upoważnionych do przeprowadzania badań automatów i urządzeń do gier. Podmiot, ubiegający się o uzyskanie upoważnienia Ministra Finansów do badań technicznych automatów i urządzeń do gier, powinien złożyć wraz ze stosownym wnioskiem o udzielenie upoważnienia, dokumenty potwierdzające spełnienie wymienionych powyżej warunków, a w szczególności: 1) certyfikat akredytacji, 2) certyfikaty lub inne dokumenty określające standard przeprowadzanych badań, 3) aktualne zaświadczenia, że osoby wymienione w art. 23f ust. 1 pkt 3 nie były skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, 4) oświadczenia złożone, pod rygorem odpowiedzialności karnej, przez osoby wymienione w ust. 1 pkt 3, że nie pozostają z podmiotem prowadzącym działalność w zakresie gier hazardowych ani z osobami: a) zarządzającymi takim podmiotem lub go reprezentującymi, b) będącymi akcjonariuszami (wspólnikami) takiego podmiotu lub jego pracownikami w stosunku prawnym lub faktycznym, który może wywoływać uzasadnione zastrzeżenia do ich bezstronności. Upoważnienie do badań technicznych automatów i urządzeń do gier udzielane jest na okres nie dłuższy niż do upływu okresu ważności akredytacji a odmowa udzielenia upoważnienia następuje w drodze decyzji. Zgodnie z treścią upoważnienia: 1) badania techniczne automatów i urządzeń do gier powinny być przeprowadzane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych oraz wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi. 2) jednostka badająca ponosi odpowiedzialność za prawidłowość badań technicznych automatów i urządzeń do gier oraz zgodność wystawionych opinii ze stanem faktycznym. 3) jednostka badająca przeprowadza badania techniczne automatów i urządzeń do gier wyłącznie poprzez upoważnione osoby wymienione w załączniku do niniejszego upoważnienia. 4) jednostka badająca obowiązana jest poinformować Ministra Finansów o każdej zmianie, która nastąpi po wydaniu niniejszego upoważnienia i może mieć wpływ na jego utrzymanie lub zakres. Jak podkreślił WSA w Warszawie w wyroku z dnia 14 stycznia 2011 r., Sygn. akt VI SAB/Wa 59/10, upoważnienie do prowadzenia badań przez jednostkę badająca stanowi w istocie rodzaj przekazania części władztwa administracyjnego przez Ministra Finansów w zakresie procedury dopuszczającej automaty i urządzenia do gier do eksploatacji i przewidzianego prawem użytkowania. ( ). Podkreślenia wymaga, iż działalność w zakresie gier hazardowych jest szczególnego rodzaju działalnością. Z uwagi na swój charakter podlega ona reglamentacji oraz ścisłemu nadzorowi i kontroli. Należy zaznaczyć, że uzasadniony interes państwa WIADOMOŚCI CELNE 3

4 POLITYKA CELNA w monitorowaniu i regulowaniu rynku gier hazardowych wynika również z zagrożenia uzależnieniem od hazardu. Działalność w zakresie gier hazardowych może być zatem urządzana tylko na warunkach określonych w ustawie a wprowadzone w tym zakresie ograniczenia mają na celu ochronę społeczeństwa przed negatywnymi skutkami hazardu i ochronę prawnie chronionych dóbr. Tym bardziej zatem konieczne jest zapewnienie należytej kontroli nad segmentem rynku gier hazardowych. Znaczącą rolę w tym odgrywają jednostki badające upoważnione przez Ministra Finansów do badania automatów i urządzeń do gier. Istotny jest więc odpowiedni standard badań automatów i urządzeń do gier wykonywanych przez jednostkę badającą. Gwarantuje on m. in. spełnianie wymogów wynikających z ustawy o grach hazardowych przez eksploatowane na tym rynku automaty i urządzenia do gier. Należy zaznaczyć, że w przypadku, gdy jednostka badająca przestanie spełniać warunki określone w ustawie o grach hazardowych, Minister Finansów cofa udzielone upoważnienie do badań technicznych automatów i urządzeń do gier. Wskazania przy tym wymaga, że nieprawidłowości w przeprowadzaniu badań automatów i urządzeń do gier skutkowały w przeszłości cofnięciem przez Ministra Finansów upoważnienia udzielonego jednostkom badającym. Również odmowa wykonania badania sprawdzającego na zlecenie naczelnika urzędu celnego skutkuje natychmiastowym cofnięciem jednostce badającej upoważnienia do badań automatów i urządzeń do gier. Upoważnienie to może być cofnięte w uzasadnionych przypadkach, gdy jednostka badająca nie przeprowadzi badania sprawdzającego w ustawowym terminie 60 dni od dnia otrzymania zlecenia. Postępowanie w sprawie cofnięcia upoważnienia może być zainicjowane wyłącznie przez Ministra Finansów. G.N. Ministerstwo Finansów Przystąpienie Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (UE) Rozszerzenie UE z dniem 1 lipca 2013 r. (informacja dotycząca wybranych zagadnień) Aktualnie (maj-czerwiec 2013 r.) relacje między UE i Chorwacją wynikają z Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (USiS): D0040/05 Decyzja Rady i Komisji z r. dotycząca zawarcia Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chorwacji, z drugiej strony (2005/40/WE, Euratom) - Dz. Urz. UE L 26 z r., str Wejście w życie r. data dokumentu. Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chorwacji, z drugiej strony - Dz. Urz. UE L 26 z r., str i sprostowanie w L 243 z r., str Wejście w życie r. (Art. 129 oraz informacja w Dz. Urz. UE L 26 z r., str. 322). Protokół 4 USS dotyczący reguł pochodzenia i współpracy administracyjnej został zmodyfikowany Protokołem do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chorwacji, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia... Rzeczypospolitej Polskiej... do Unii Europejskiej - Dz. Urz. UE L 26 z r., str ; tymczasowe stosowanie od r. oraz wejście w życie r. Art. 14 Protokołu oraz informacja w Dz. Urz. UE L 253 z r., str. 20; kolejną modyfikację stanowił Protokół do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu pomiędzy Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chorwacji, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Bułgarii i Rumunii do Unii Europejskiej - Dz. Urz. UE L 286 z r., str ; tymczasowe stosowanie od r. oraz wejście w życie r. Art. 13 ust. 1 Protokołu oraz informacja w Dz. Urz. UE L 64 z r., str. 48. Republika Chorwacji stanie się państwem członkowskim UE od dnia 1 lipca 2013 r., jeżeli do końca czerwca 2013 r. zostaną złożone do depozytu rządowi Republiki Włoskiej dokumenty ratyfikacyjne umawiających się stron, tzn. wszystkich Państw Członkowskich UE i Chorwacji. Zasadnicze źródła prawa: Decyzja Rady Unii Europejskiej z dnia 5 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 112 z r., str. 6). Traktat między Królestwem Belgii, Republiką Bułgarii, Republiką Czeską, Królestwem Danii, Republiką Federalną 4 WIADOMOŚCI CELNE

5 PODATEK AKCYZOWY Niemiec, Republiką Estońską, Irlandią, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Republiką Włoską, Republiką Cypryjską, Republiką Łotewską, Republiką Litewską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Republiką Węgierską, Republiką Malty, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Rzecząpospolitą Polską, Republiką Portugalską, Rumunią, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką, Republiką Finlandii, Królestwem Szwecji, Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej) a Republiką Chorwacji dotyczący przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 112 z r., str ). Akt dotyczący warunków przystąpienia Republiki Chorwacji oraz dostosowań w Traktacie o Unii Europejskiej, Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i Traktacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Dz. Urz. UE L 112 z r., str ). Załącznik IV Wykaz, o którym mowa w artykule 16 Aktu przystąpienia: pozostałe postanowienia stałe (Dz. Urz. UE L 112 z r., str ). Ustawa z dnia 14 września 2012 r. o ratyfikacji Traktatu między Królestwem Belgii, Republiką Bułgarii, Republiką Czeską,...Rzecząpospolitą Polską,...Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej) a Republiką Chorwacji dotyczącego przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 9 grudnia 2011 r. (Dzienniku Ustaw RP z r., poz. 1135). W ustawie wyrażono zgodę na dokonanie przez Prezydenta RP ratyfikacji Traktatu; ustawa weszła w życie z dniem r. Polska przekazała dokumenty ratyfikacyjne depozytariuszowi w dniu 12 lutego 2013 r. Kilka państw UE nie dokonało jeszcze złożenia dokumentów o ratyfikacji traktatu. Informacja dotycząca wybranych zagadnień Unii Celnej W dotyczącym stosowania Postanowień stałych artykule 16 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia jest skierowanie do środków i warunków określonych w załączniku IV. W punkcie 5. UNIA CELNA ww. załącznika IV na stronach zawarto postanowienia szczególne regulujące kwestie: a) - rodzaju, wystawiania, prezentowania i weryfikacji dowodów unijnego statusu towarów (statusu celnego) w handlu w ramach rozszerzonej Unii, - dowodów preferencyjnego pochodzenia w handlu z państwami trzecimi, w tym z Turcją w ramach umów preferencyjnych dotyczących rolnictwa, węgla i wyrobów stalowych, - dowodów statusu towarów na mocy przepisów dotyczących swobodnego obrotu produktami przemysłowymi w ramach Unii Celnej UE z Turcją; w postanowieniach określono warunki dotyczące daty wystawienia dowodów, dopuszczalne terminy-okresy przedkładania organom celnym tych dowodów (w tym dowodów wystawionych retrospektywnie), możliwości dokonywania weryfikacji, zalecenia dotyczące honorowania dotychczasowych zezwoleń nadających status upoważnionego eksportera oraz zastąpienia ich przez Chorwację, najpóźniej po roku od daty przystąpienia, nowymi zezwoleniami. b) stosowania procedur celnych np. dotyczących składów celnych, tranzytu, uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej, uszlachetniania biernego i innych. W przypadku braku w Akcie dotyczącym warunków przystąpienia postanowień szczególnych tak jest na przykład w odniesieniu do wiążących informacji o pochodzeniu i taryfowej stosowane będą przepisy Wspólnotowego Kodeksu Celnego (rozporządzenie Rady /EWG/ nr 2913/92) oraz Rozporządzenia Wykonawczego (rozporządzenie Komisji /EWG/ nr 2454/93). Wiktor Zieliński Ministerstwo Finansów E-deklaracja w nabyciu wewnątrzwspólnotowym Izba Celna w Kielcach sukcesywnie realizuje strategię Ministerstwa Finansów. Dotyczy ona wprowadzenia kolejnych ułatwień w obsłudze klienta. Aktualnie program działania Służby Celnej odwołuje się między innymi do dokumentów strategicznych Wieloletniego planu strategicznego dla elektronicznej administracji celnej oraz programu e-cło. Służba Celna przyjazna dla obywateli i przedsiębiorców jako podstawowy punkt odniesienia stawia na czele standardy najnowocześniejszych administracji celnych i stosuje skuteczny system kontroli w oparciu o wysoko wykwalifikowaną kadrę. Ponadto konsekwentnie stosuje efektywne metody zarządzania. Otwarta postawa Służby Celnej na nowe wyzwania i współpracę, przy zachowaniu i przestrzeganiu zasad etyki zawodowej, wynika z chęci sprostania oczekiwaniom obywateli i ułatwienia prowadzenia petentom legalnej działalności gospodarczej oraz zapewnienie im wszelkiego bezpieczeństwa w tym zakresie. Sprostaniu wyznaczonym celom sprzyja stosowanie technik elektronicznych, które stają się podstawowym elementem działań Służby Celnej. Jednym z elementów strategii jest elektroniczna obsługa deklaracji nabycia wewnątrzwspólnotowego AKC-U, która zo- WIADOMOŚCI CELNE 5

6 PODATEK AKCYZOWY stała wprowadzona w Urzędzie Celnym w Kielcach z początkiem 2013 roku i jest konsekwentnie realizowana. Wypracowano sprawny system deklaracji elektronicznych dla całego Urzędu Celnego w Kielcach, którego koordynatorem jest Oddział Celny w Sandomierzu. W ujęciu praktycznym Oddział Celny w Sandomierzu dokonuje przeglądu i weryfikacji wszystkich deklaracji elektronicznych. Po zakończeniu działań kontrolnych, podatnik otrzymuje informację zwrotną o statusie dokumentu. Potwierdzenie o zapłacie podatku akcyzowego w nabyciu wewnątrzwspólnotowym, osoba składająca deklarację lub jej pełnomocnik może odebrać na terenie całego województwa świętokrzyskiego w wybranym przez siebie Oddziale Celnym ( OC Sandomierz, OC Starachowice, OC Kielce ). Wychodząc naprzeciw potrzebom podmiotów gospodarczych i osób indywidualnych, świętokrzyska Służba Celna sukcesywnie umożliwia im korzystanie z ułatwień i uproszczeń przez organizację szkoleń, które cieszą się dużym zainteresowaniem wśród podatników z całego województwa świętokrzyskiego. Ważnym aspektem szkoleń poza objaśnieniem kwestii teoretycznych jest zilustrowanie przykładów w zakresie praktycznym. W pierwszym kwartale 2013 roku zostało zarejestrowane ponad 700 sztuk deklaracji przesłanych drogą elektroniczną, co stanowi 8,4% złożonych deklaracji AKC-U w tym okresie. Obserwuje się rosnącą tendencję składanych drogą elektroniczną deklaracji nabycia wewnątrzwspólnotowego. Forma deklaracji elektronicznych pozwala oszczędzić czas podatnikom i usprawnia ich weryfikację. Urząd Celny w Kielcach jest wiodącym w Polsce w zakresie wdrażania w życie tej formy uproszczeń. Sławomir Smoliński Kierownik Oddziału Celnego w Sandomierzu Opodatkowanie podatkiem akcyzowym suszu tytoniowego Jedną ze zmian ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tj. Dz.U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626, z późn. zm.) obowiązującą od r. jest opodatkowanie akcyzą w określonych sytuacjach suszu tytoniowego. Nowe regulacje zostały wprowadzone ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (Dz.U ). W stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2013 r. susz tytoniowy, niebędący jeszcze wyrobem tytoniowym nie był wyrobem akcyzowym. Brak też było regulacji pozwalających na monitorowanie obrotu suszem tytoniowym. Wprowadzenie zmian w tym zakresie było konieczne w celu zabezpieczenia wpływów do budżetu państwa oraz przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom na rynku, tj. rozwojowi nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy wprowadzającej opodatkowanie suszu tytoniowego, w roku 2011 zatrzymano 237,7 ton suszonych liści tytoniu, a w pierwszej połowie 2012 r. ok. 181 ton, co odpowiada odpowiednio ok. 240 mln sztuk i 181 mln sztuk papierosów. Należy podkreślić, że przepisy unijne nie regulują kwestii opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego. Opodatkowanie suszu tytoniowego akcyzą nie narusza przepisów tzw. dyrektywy horyzontalnej (dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego). W art. 1 ust. 3 lit. a przepisy tej dyrektywy zezwalają na nakładanie podatków na produkty inne niż wyroby akcyzowe (w rozumieniu dyrektywy). Na tej podstawie opodatkowane są obecnie akcyzą np. samochody osobowe. Susz tytoniowy, w takim znaczeniu, jakie nadano mu w przepisach, nie jest wyrobem tytoniowym ani w rozumieniu przepisów krajowych, ani w rozumieniu przepisów unijnych. Jednocześnie wyroby tytoniowe są objęte wymienionymi w dyrektywie horyzontalnej dyrektywami, które ujednolicono w Dyrektywie Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych tzw. dyrektywie tytoniowej obowiązującej od 1 stycznia 2011 r. Dyrektywa tytoniowa nie obejmuje swym zakresem suszu tytoniowego zdefiniowanego w ustawie o podatku akcyzowym. Tym samym susz tytoniowy na gruncie przepisów wspólnotowych nie jest wyrobem akcyzowym podlegającym ujednoliconemu na poziomie wspólnotowym podatkowi akcyzowemu. Przepisy zawarte w dyrektywie tytoniowej dotyczące opodatkowania wyrobów tytoniowych nie mają zastosowania do suszu tytoniowego, co zarazem również oznacza, że definicja producenta nie ma zastosowania do opodatkowania na gruncie krajowym suszu tytoniowego. Jednocześnie przepisy te zezwalają na opodatkowanie suszu tytoniowego tj. innego wyrobu niż wyrób akcyzowy w rozumieniu ww. dyrektywy horyzontalnej, podatkiem konsumpcyjnym, którym jest niewątpliwie podatek akcyzowy w przypadku gdy nałożenie tego podatku na gruncie krajowym nie spowoduje zwiększenia formalności związanych z przekraczaniem granicy. Podatek akcyzowy w stosunku do suszu tytoniowego nakładany jest nie tylko w sytuacji jego nabycia wewnątrzwspólnotowego tj. w związku z przekraczaniem granicy, ale jest również nakładany w przypadku jego sprzedaży na terytorium kraju. Jest to zatem podatek wewnętrzny stosowany systematycznie 6 WIADOMOŚCI CELNE

7 PODATEK AKCYZOWY niezależnie od pochodzenia suszu tytoniowego. Nie stanowi on więc cła przywozowego ani opłaty o skutku równoważnym, lecz należy do wewnętrznego systemu opodatkowania towarów. Przepisy krajowe, które ustanawiają odrębne procedury, jakie należy stosować w przypadku ww. wyrobów, nie wprowadzają żadnych ograniczeń obrotu tymi wyrobami i nie nakładają na podatników, ani na inne państwa członkowskie obowiązków, które byłyby niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego. Zarówno w obrocie na terytorium kraju, jak też w obrocie wewnątrzwspólnotowym suszem tytoniowym, nie ma zastosowania procedura zawieszenia poboru akcyzy, a jego nabycie wewnątrzwspólnotowe odbywa się na podstawie dokumentów handlowych. Przepisy prawa krajowego nie przewidują dodatkowych formalności przy przekraczaniu granicy w przypadku suszu tytoniowego, takich jak w szczególności obowiązek składania stosownych oświadczeń, dołączania do przemieszczanych wyrobów administracyjnego dokumentu towarzyszącego lub uproszczonego dokumentu dostawy, ani dodatkowych warunków, czy wymogów, które byłyby niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego i utrudniały przekraczanie granicy przedmiotowych towarów. Obrót tymi towarami odbywa się na podstawie dokumentów handlowych, nie nakładając na nabywcę tych towarów dodatkowych obowiązków związanych z przekraczaniem granicy. Ponadto dla uniknięcia zwiększenia formalności przy przekraczaniu granicy, w ustawie o podatku akcyzowym odstąpiono od opodatkowania akcyzą dostawy wewnątrzwspólnotowej i eksportu suszu tytoniowego. Opodatkowanie akcyzą suszu tytoniowego nie spowodowało zwiększenia formalności przy przekraczaniu granic w handlu między państwami członkowskimi. Podobny dylemat można byłoby mieć w przypadku opodatkowania akcyzą w Polsce olejów smarowych, które co do zasady nie są opodatkowane akcyzą w innych państwach członkowskich. Natomiast zgodnie z polskimi przepisami podlegają one opodatkowaniu akcyzą i stosuje się do nich na terytorium kraju procedurę zawieszenia poboru akcyzy (patrz artykuł Sukces w olejach smarowych. Miliony z akcyzy pozostaną w budżecie Wiadomości Celne Nr 11-12/2012). Susz tytoniowy został ujęty w katalogu wyrobów akcyzowych oraz opodatkowany podatkiem akcyzowym, w przypadkach gdy jest on sprzedawany innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub podmiot będący pośredniczącym podmiotem tytoniowym. Opodatkowane są także import i nabycie wewnątrzwspólnotowe, w przypadku gdy czynności te są dokonywane przez podmioty inne niż podmioty będące pośredniczącymi podmiotami tytoniowymi lub podmiotami prowadzącymi składy podatkowe. Dlatego też ustawodawca nałożył na sprzedawcę suszu tytoniowego obowiązek ustalenia czy sprzedaje ten susz podmiotowi prowadzącemu skład podatkowy lub pośredniczącemu podmiotowi tytoniowemu. Sprzedawca może zażądać od nabywcy przedstawienia zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego albo potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot tytoniowy, a w razie odmowy ich przedstawienia przez nabywcę może odmówić sprzedaży suszu tytoniowego po cenie nieuwzględniającej akcyzy. Opodatkowaniu podlega również nabycie lub posiadanie tego suszu przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tego suszu. Produkcja suszu tytoniowego nie jest objęta zakresem opodatkowania podatkiem akcyzowym. Oznacza to, że obowiązek podatkowy nie powstaje w stosunku do podmiotu posiadającego susz tytoniowy, który sam go wyprodukował (np. w przypadku plantatora). W stosunku do suszu tytoniowego nie stosuje się procedury zawieszenia poboru akcyzy, a jego produkcja jest wyłączona z katalogu wyrobów, których wytwarzanie może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym. Opodatkowaniu podlega także zużycie suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy, oraz zużycie suszu tytoniowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych. W stosunku do suszu tytoniowego, który podlega opodatkowaniu, w celu umożliwienia sprawowania kontroli nad obrotem tym suszem, istnieje obowiązek jego oznaczania znakami akcyzy oraz obrotu tym wyrobem w opakowaniu. Na podmiocie innym niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy, który dokonuje nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu suszu tytoniowego, jak też na podmiocie dokonującym sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy ciąży obowiązek oznaczania suszu tytoniowego podatkowymi znakami akcyzy. Należy także wyjaśnić, że pośredniczący podmiot tytoniowy to podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży suszu tytoniowego, który pisemnie powiadomił właściwego naczelnika urzędu celnego o tej działalności. Nadanie podmiotowi statusu pośredniczącego podmiotu tytoniowego następuje wyłącznie w drodze powiadomienia. Podatnik dokonujący obrotu suszem tytoniowym nie jest bezwzględnie zobowiązany do uzyskania statusu pośredniczącego podmiotu tytoniowego. Posiadanie tego statusu jest bowiem prawem podmiotu, które umożliwia dokonanie obrotu suszem tytoniowym w określonych sytuacjach bez naliczania podatku akcyzowego. W przypadku sprzedaży przez rolnika lub pośredniczący podmiot tytoniowy suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy, sprzedaż ta jest przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym. W przypadku gdy nabywcą suszu tytoniowego jest podmiot niebędący składem podatkowym lub pośredniczącym podmiotem tytoniowym, sprzedaż suszu tytoniowego w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, a sprzedawca winien złożyć odpowiednią deklarację podatkową i uiścić należy podatek akcyzowy. Stawka akcyzy na susz tytoniowy wynosi 218,40 zł za każdy kilogram. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego lub WIADOMOŚCI CELNE 7

8 WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCÓW importu suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy lub sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy bez jego oznaczenia, czyli w sytuacji naruszenia obowiązków oznaczania znakami akcyzy tego suszu, ustalono stawkę akcyzy w wysokości 436,80 zł za każdy kilogram. Również w przypadku nabycia lub posiadania suszu tytoniowego nieoznaczonego znakami akcyzy przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tego suszu, stosuje się stawkę akcyzy w wysokości 436,80 zł za każdy kilogram. Za susz tytoniowy uznaje się suchy tytoń niebędący jeszcze wyrobem tytoniowym. Susz tytoniowy nie jest wyrobem tytoniowym w rozumieniu ustawy, ale jednocześnie jako wymieniony w załączniku nr 1 do ustawy jest wyrobem akcyzowym podlegającym przepisom zawartym w ustawie o podatku akcyzowym. Należy zauważyć, że w przepisach prawa podatkowego, jak również w innych aktach prawnych nie zawarto definicji pojęcia suchy tytoń. Przepisy o podatku akcyzowym nie wprowadzają żadnych norm (w tym nie odwołują się również do Polskiej Normy dotyczącej tytoniu i wyrobów tytoniowych) w zakresie stopnia wilgotności, od którego uzależnione byłoby uznanie tytoniu za suchy bądź nie suchy. W tej sytuacji zastosowanie winna znaleźć wykładnia celowościowa, bowiem posłużenie się taką wykładnią jest nieodzowne, gdy ustalenie znaczenia przepisu ze względu na jego kontekst językowy prowadzi do skutków niezamierzonych oraz niezgodnych z celami instytucji, która określa interpretowany przepis (zob. J. Wróbel: Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988r. s ). Określenia susz tytoniowy i suchy tytoń przyjęto zatem na potrzeby ustawy dla potrzeb wyraźnego rozróżnienia etapu uprawy tytoniu i fazy rozpoczęcia jego przerobu. Z suszem mamy do czynienia od momentu zakończenia jego uprawy. Nie jest to już tytoń na etapie uprawy, ale jeszcze nie jest to wyrób tytoniowy. Celem ustawodawcy było, aby za susz tytoniowy uznać każdą cześć tytoniu, która nie jest połączona z żywą rośliną, niezależnie od stopnia jej przetworzenia. Oznacza to zatem, że za susz tytoniowy przyjmuje się każdą część tytoniu niepołączoną z rośliną, niezależnie od ostatecznego jego przeznaczenia i stopnia wilgotności. Liście tytoniu, wilgotne, nieodżyłowane, nieprzetworzone, niesfermentowane, nienadające się do palenia i niepocięte nie spełniają definicji wyrobów tytoniowych i tym samym nie można ich uznać za wyroby tytoniowe tj. papierosy, tytoń do palenia, cygara i cygaretki. Wprowadzone regulacje dotyczące opodatkowania akcyzą w określonych okolicznościach suszu tytoniowego mają wpływ na zmniejszenie wykorzystania suszu tytoniowego poza obrotem związanym z legalną produkcją papierosów i tytoniu do palenia, a w konsekwencji zmniejszenie szarej strefy rynku tytoniowego, powodującej uszczuplenia budżetu państwa. Ewa Trzaskowska Izba Celna w Kielcach Efektywna współpraca administracji i biznesu Uczestnicy spotkania w trakcie rozmów. Wymiana doświadczeń istotnie wzmacnia współpracę Jakie są zasady budowania dobrych relacji administracji publicznej z biznesem? Jak powinno przebiegać współdziałanie urzędów i przedsiębiorców, aby jak najlepiej realizować wspólne cele? Jakie znaczenie ma dialog administracji publicznej z biznesem dla jakości polityki publicznej i rozwoju gospodarczego? Odpowiedzi na te oraz szereg innych pytań przyniosło spotkanie zorganizowane w dniu 22 marca 2013 roku w Łódzkim Urzędzie Wojewódzkim. Inicjatorem spotkania była Polska Konfederacja Przedsiębiorców Prywatnych Lewiatan. Do udziału zaproszono Wojewodę Łódzkiego Jolantę Chełmińską, szefów i pracowników urzędów województwa łódzkiego, przedstawicieli organizacji pracodawców oraz przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie naszego województwa. Łódzką administrację celną reprezentowali Dyrektor Izby Celnej w Łodzi Dorota Kędzierska oraz Naczelnik Urzędu Celnego I Dariusz Bajak. W pierwszej części spotkania ekspert PKPP Lewiatan zaprezentował opracowane przez Konfederację rekomendacje mające dostarczyć administracji oraz przedsiębiorcom praktycznych 8 WIADOMOŚCI CELNE

9 WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCÓW podpowiedzi, jak uczynić ich wzajemne relacje bardziej efektywnymi. Zidentyfikował także pewne bariery i ograniczenia we współpracy oraz wskazał obszary działań, które warunkują efektywne współdziałanie. W trakcie dyskusji uczestnicy szeroko omówili temat. Przeanalizowali przedstawione propozycje działań na rzecz wzrostu efektywności współpracy administracji i biznesu. Wymieli także doświadczenia i zastanawiali się nad możliwościami podjęcia konkretnych działań. W drugiej części poprowadzono warsztaty obejmujące m.in. tematykę zasad budowania urzędu przyjaznego przedsiębiorcom, budowania płaszczyzn dialogu i wspólnych projektów administracji i biznesu, a także wprowadzenia konkretnych zmian systemowych mogących ułatwić współpracę obu środowisk. Spotkanie to było także dobrą okolicznością, by przedstawić propozycje, jakie administracja celna kieruje w stronę przedsiębiorców, w celu poprawy jakości współpracy i ułatwienia działalności gospodarczej. Omówiono więc temat procedur uproszczonych oraz zasad przyznawania statusu upoważnionego przedsiębiorcy AEO. Zwrócono przedsiębiorcom uwagę na możliwość korzystania z elektronicznej formy składania zgłoszeń celnych i deklaracji podatkowych. Marta Zbaliszyn Izba Celna w Łodzi Spotkanie z przedsiębiorcami w Izbie Celnej w Łodzi Jednym z głównych zadań stawianych przed Służbą Celną jest wspieranie i ułatwianie prowadzenia legalnej działalności gospodarczej. Dobra współpraca administracji celnej z przedsiębiorcami istotnie wpływa na rozwój gospodarczy kraju. Ułatwienia w obrocie międzynarodowym, jakie dziś otrzymują przedsiębiorcy, czynią ich bardziej konkurencyjnymi na rynku. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców z terenu województwa łódzkiego, w dniach 11 i 18 kwietnia 2013 roku, zostały zorganizowane w Izbie Celnej w Łodzi spotkania robocze dla tych przedsiębiorców, którzy posiadają świadectwo Upoważnionego przedsiębiorcy lub też korzystają z uproszczeń. W spotkaniu uczestniczyli również ci przedsiębiorcy, którzy zainteresowani są uzyskaniem świadectwa AEO lub zamierzają wystąpić do Dyrektora z wnioskiem o uzyskanie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej. Służbę Celną reprezentowali Zastępcy Dyrektora Izby, Naczelnicy Urzędów Celnych, naczelnik oraz funkcjonariusze Wydziału Obsługi Przedsiębiorców Izby Celnej w Łodzi oraz koordynatorzy i konsultanci merytoryczni ds. procedur uproszczonych, AEO, SASP, ochrony środowiska oraz klasyfikacji taryfowej. W trakcie spotkania szczegółowo omówiono kwestie związane ze składaniem wniosków w sprawie wydawania świadectw AEO i pozwoleń na stosowanie procedury uproszczonej. Zapoznano przedsiębiorców z obsługą elektronicznej aplikacji kwestionariusza postępowania audytowego. Omówiono problemy, jakie pojawiają się w trakcie procesu monitorowania. Łódzcy celnicy zorganizowali kolejne spotkanie z przedsiębiorcami Przedsiębiorcy w rozmowie z funkcjonariuszami. Wyjaśnianie wątpliwości i odpowiedzi na pytania Przekazano informacje o planowanych zmianach w przepisach Ordynacji podatkowej oraz rozporządzenia w sprawie wzorów formularzy stosowanych w sprawach celnych. Kon- WIADOMOŚCI CELNE 9

10 WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCÓW sultanci i koordynatorzy przybliżyli ponadto problematykę zagadnień, którymi się zajmują, ze szczególnym uwzględnieniem nieprawidłowości, jakie obserwowane są w poszczególnych obszarach. Formuła spotkania roboczego pozwoliła uczestnikom na dyskusję, bieżące wyjaśnianie wątpliwości oraz wzajemną wymianę doświadczeń. Warto wspomnieć, że ułatwienia polegające na stosowaniu procedur uproszczonych w imporcie i eksporcie ma 94 przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie właściwości miejscowej Izby Celnej w Łodzi. Natomiast 34 przedsiębiorców dokonujących odpraw celnych na obszarze Izby Celnej w Łodzi posiada świadectwa AEO, przy czym 19 z nich, świadectwo to przyznał Dyrektor Izby Celnej w Łodzi. Marta Zbaliszyn Izba Celna w Łodzi W dniu 25 stycznia 2013 roku, w przeddzień Światowego Dnia Celnictwa w siedzibie Spółki General Motors Manufacturing Poland, Izba Celna w Katowicach zorganizowała konferencję prasową pod hasłem Służba Celna dla biznesu, poświęconą ułatwieniom i uproszczeniom dla przedsiębiorców jakie konsekwentnie od kilku lat wdraża Służba Celna. Motywem przewodnim konferencji było zielone światło dla biznesu symbolizujące otwartość, stałe dążenie do doskonalenia współpracy z przedsiębiorcami, ułatwiania legalnej działalności gospodarczej, usuwania barier biurokratycznych oraz budowania pozytywnego wizerunku Służby Celnej, czego wymiernym przykładem są m.in. procedury uproszczone oraz instytucja upoważnionego przedsiębiorcy AEO (Authorised Economic Operator). Konferencja prasowa spotkała się ze sporym zainteresowaniem ze strony mediów. Materiały informujące o szerokim katalogu ułatwień oferowanych przez Służbę Celną wiarygodnym przedsiębiorcom znalazły się w lokalnych stacjach telewizyjnych, rozgłośniach radiowych, prasie i na portalach internetowych. Zielone światło dla biznesu Spotkanie poświęcone instytucji upoważnionego przedsiębiorcy AEO oraz procedurom uproszczonym Zielone światło dla biznesu stało się motywem przewodnim kolejnych przedsięwzięć organizowanych przez Izbę Celną w Katowicach w zakresie promocji uproszczeń i ułatwień. Już pierwsze tegoroczne, uroczyste wręczenie świadectwa AEO jakie odbyło się w marcu w siedzibie Spółki Delta Trans Transporte przykuło jeszcze większą uwagę lokalnych mediów. Materiały z uroczystości jak i z przedstawionych prezentacji trafiły do kolejnych środków masowego przekazu i poparte zostały obszernymi wywiadami udzielanymi zarówno przez przedstawicieli Służby Celnej jak i środowisk gospodarczych w zakresie rozwoju wzajemnej współpracy. Kolejnym przedsięwzięciem pod hasłem zielone światło dla biznesu było kwietniowe spotkanie połączone z uroczystym wręczeniem świadectwa AEO, zorganizowane wspólnie z przedsiębiorstwem Euroterminal Sławków Sp. z o.o., operatorem terminala logistycznego, usytuowanego na styku najdalej na zachód wysuniętego odcinka linii kolejowych o szerokim rozstawie toru i linii normalnotorowej, kluczowego z punktu widzenia rozwoju transportu kontenerowego na trasie Daleki Wschód i Azja Europa Zachodnia. Działania Izby Celnej w Katowicach nie są oczywiście skierowane tylko do największych przedsiębiorców województwa śląskiego. W marcu bieżącego roku, wspólnie z Częstochowską Izbą Rzemiosła i Przedsiębiorczości zorganizowane zostało spotkanie dla małych przedsiębiorców z regionu częstochowskiego. Zaproszeni goście mogli zapoznać się zarówno z zagadnieniami związanymi z instytucją upoważnionego przedsiębiorcy, procedurami uproszczonymi jak i nowymi kierunkami działań Służby Celnej w zakresie ułatwień przewidzianych dla wiarygodnych przedsiębiorców. Marcowe spotkanie było zatem doskonałą okazją do nawiązania współpracy z kolejnym środowiskiem gospodarczym, tym razem skupiającym drobnych przedsiębiorców z północnej części województwa śląskiego. 10 WIADOMOŚCI CELNE

11 WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCÓW Niewątpliwie cieszyć może fakt, że przyjęty przez Służbę Celną kierunek działań w zakresie budowania pozytywnych relacji ze środowiskami gospodarczymi i usuwania barier biurokratycznych we wzajemnej współpracy stawia nas na czołowej pozycji wśród wszystkich organów szeroko rozumianej administracji publicznej. Potwierdzają to nie tylko sami przedsiębiorcy, ale i dziennikarze, czy też przedstawiciele innych instytucji państwowych, z którymi w kwietniu bieżącego roku mieliśmy okazję współpracować podczas warsztatów zorganizowanych przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan poświęconych właśnie efektywnej współpracy biznesu i administracji. Bardzo duże zainteresowanie wśród uczestników warsztatów wzbudziły rozwiązania wdrażane przez Służbę Celną nie tylko w ramach procedur uproszczonych, czy instytucji upoważnionego przedsiębiorcy AEO, ale również wprowadzane w ramach Programu Antykorupcyjnego Polskiej Służby Celnej Warto również nadmienić, że zasady współpracy pomiędzy Służbą Celną, a posiadaczami statusu upoważnionego przedsiębiorcy AEO i pozwoleń na stosowanie procedur uproszczonych spotkały się z ogromnym wręcz zainteresowaniem przedstawicieli służb celnych Królestwa Hiszpanii, których w kwietniu tego roku mieliśmy przyjemność gościć w Izbie Celnej w Katowicach. Opisane w wytycznych i instrukcjach zasady postępowania audytowego, prowadzenia procesu monitorowania posiadaczy zezwoleń, przysługujących przedsiębiorcom ułatwień, czy też formuła uroczystego wręczania świadectw AEO wywarły naprawdę duże wrażenie na naszych hiszpańskich gościach. Pokreślili oni, że przyjęty kierunek działań Polskiej Służby Celnej przynosi w tym zakresie wymierne efekty w postaci ilości wydawanych w naszym kraju świadectw upoważnionego przedsiębiorcy. Warto w tym miejscu wspomnieć, że Polska znajduje się obecnie Włodzimierz Wołczew Dyrektor Izby Celnej w Katowicach przekazuje wyróżnienie dla General Motors za propagowanie idei instytucji upoważnionego przedsiębiorcy AEO pod względem wydanych świadectw AEO wśród pięciu czołowych państw Unii Europejskiej. Biorąc pod uwagę ciągłe zainteresowanie środowisk gospodarczych nie tylko instytucją upoważnionego przedsiębiorcy, ale i innymi ułatwieniami oferowanymi przez Służbę Celną, Izba Celna w Katowicach planuje kolejny cykl spotkań dla przedsiębiorców w tym zakresie. Dużym przedsięwzięciem może okazać się m.in. udział w zaplanowanym na wrzesień 2013 roku III Europejskim Kongresie Małych i Średnich Przedsiębiorstw, który corocznie pod Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego oraz Przewodniczącego Komisji Europejskiej Manuela Barroso organizowany jest przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach. Rafał Krzywdziński Naczelnik Wydziału Obsługi Przedsiębiorców Izba Celna w Katowicach Efektywna współpraca administracji i biznesu W ramach projektu Poprawa wizerunku przedsiębiorców realizowanego przez Polską Konfederację Przedsiębiorców Prywatnych LEWIATAN, w dniu 13 marca 2013r., w Urzędzie Marszałkowskim w Zielonej Górze odbyło się spotkanie, którego uczestnikami byli przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej z terenu województwa lubuskiego odpowiedzialni za różne sfery współpracy z przedsiębiorcą oraz lokalni przedsiębiorcy. Spotkania tego typu organizowane były przez PKPP Lewiatan w 16 miastach w całej Polsce. W spotkaniu udział wzięli m. in. p. Jacek Hoffman, Wicemarszałek Województwa Lubuskiego oraz p. Janusz Jasiński, szef Organizacji Pracodawców Ziemi Lubuskiej. Ze strony administracji celnej naszego województwa do udziału w spotkaniu zaproszony został dyrektor Izby Celnej w Rzepinie, p. Sylwester Skórski. Celem projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, jest budowanie pozytywnego wizerunku przedsiębiorców poprzez m.in. uświadomienie roli przedsiębiorcy w polskim biznesie i jego kluczowego wpływu na gospodarkę. Jednym z elementów kampanii jest popularyzacja dobrych praktyk w relacjach urząd-przedsiębiorca. Pierwsza część spotkania poświęcona była prezentacji opracowania Efektywna współpraca administracji i biznesu. Rekomendacje działań przygotowanego wspólnie przez ekspertów WIADOMOŚCI CELNE 11

12 WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCÓW Lewiatana i Ośrodek THINKTANK. Celem tej części konferencji było poznanie opinii zaproszonych Kierowników urzędów administracji na temat zaproponowanych rozwiązań oraz dyskusja o wzajemnych relacjach pomiędzy przedsiębiorcami, a administracją. Część druga, realizowana w formie warsztatów, adresowana była głównie do urzędników zaproszonych instytucji współpracujących ze środowiskiem pracodawców. Wzięli w niej również udział przedstawiciele przedsiębiorców oraz PKPP LEWIATAN. W trakcie warsztatów urzędnicy mieli możliwość praktycznego zapoznania się z rekomendacjami działań na rzecz wzrostu efektywności współpracy administracji i biznesu. Był to też czas na wymianę doświadczeń związanych z wzajemnymi relacjami oraz możliwość podzielenia się dobrymi praktykami stosowanymi przez poszczególne instytucje. W tej części spotkania Izbę Celną w Rzepinie reprezentowała Dorota Bielska, Koordynator ds. procedur uproszczonych, AEO i SASP. Efektem projektu Poprawa wizerunku przedsiębiorców ma być identyfikacja barier we współpracy biznesu z administracją oraz możliwość wyznaczenia kierunków konkretnych działań na rzecz zwiększenia efektywności współpracy obu środowisk, co służyć będzie gospodarczemu rozwojowi całego regionu. Dorota Bielska Izba Celna w Rzepinie Służba dla przedsiębiorców Wielkopolska jest znana z pracowitości mieszkańców, solidności oraz przedsiębiorczości. Jest to jeden z najmocniejszych regionów gospodarczych Polski. Ma wyższy niż przeciętny w Polsce produkt krajowy na mieszkańca, przyzwoitą wydajność w przemyśle, bardzo wysoką w budownictwie, wysoko wydajne rolnictwo, znaczne inwestycje zagraniczne. I wszędzie tysiące przedsiębiorczych ludzi 1. Jest to jedna z przyczyn dobrego zrozumienia w Izbie Celnej w Poznaniu, idei wyrażanej w aktualnej misji i wizji Służby Celnej: aby w przyjaznej atmosferze dla obywateli i przedsiębiorców, stosując skuteczny system kontroli, w oparciu o wysoko wykwalifikowaną kadrę, efektywne metody zarządzania i nowoczesne technologie wspiera i ułatwiać legalną działalność gospodarczą. W celu realizacji powyższych założeń, już kolejny rok z rzędu funkcjonariusze i pracownicy Izby Celnej w Poznaniu, aktywnie działają w środowisku gospodarczym Wielkopolski, promując administrację celną jako przyjazną dla przedsiębiorców. Spotkania w różnych obszarach tematycznych, odbywają się cyklicznie przy współudziale zaprzyjaźnionych organów państwowych, samorządowych a także innych organizacji działających na rzecz rozwoju regionalnego. Warto wiedzieć, że w Wielkopolsce co czwarta firma jest eksporterem w sumie jest to ok firm. 2 Dlatego też bierzemy aktywny udział w seminariach prowadzonych dla przedsiębiorców w ramach działania Departamentu Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu. Spotkania te są organizowane przez Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów Województwa Wielkopolskiego (Projekt COIE). Ich celem jest propagowanie instrumentów finansowych dla przedsiębiorstw oraz propagowanie wiedzy o możliwościach rozwijania działalności 1 Przedsiębiorcy w Wielkopolsce Fakty, Liczby, Przykłady; PKPP Lewiatan, grudzień 2012 r., str. 7 2 Tamże, str poza Polską i popieranie eksportu. Dzięki naszemu wsparciu, regionalni przedsiębiorcy otrzymali nie tylko informację na temat możliwości, szans i zagrożeń przy podjęciu międzynarodowej współpracy z firmami działającymi na terenie Białorusi, Kazachstanu, Rosji czy Indii, ale dowiedzieli się wiele również na temat ułatwień jakie w tym obszarze może im zaproponować Służba Celna. Dotychczas przeprowadzone szkolenia odbywały się pod hasłem Specyfiki rynków wschodnich i azjatyckich, omawiając szczegółowo sytuację Ukrainy i Białorusi jako najbliższych sąsiadów Polski; Kazachstanu oraz Indii jako jednych z najbardziej obiecujących obszarów eksportu. Ponadto omówiono takie tematy jak: Kredyty i ubezpieczenia eksportowe, czy też Ryzyko w transakcjach eksportowych. Wynikiem naszych wspólnych działań było podpisanie Listu Intencyjnego pomiędzy Dyrektorem Izby Celnej w Poznaniu Arkadiuszem Tomczykiem a Wojewodą Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego Markiem Woźniakiem, dotyczącego stałej i regularnej współpracy w zakresie zwiększania świadomości wśród przedsiębiorców na temat instrumentów wspierających legalny biznes w Wielkopolsce. Współdziałanie z Projektem COIE zaowocowało nawiązaniem kontaktów z World Trade Center Poznań Sp. z o.o., która współpracuje w zakresie organizowania konferencji, seminariów i warsztatów w celu promocji i rozwoju międzynarodowych stosunków handlowych. Pamiętając także o tym, że ok. 64,5 % wpływów podatkowych budżetu pochodzi od pracodawców (gł. od przedsiębiorców) a w 2011 r. w Wielkopolsce zebrano ponad 8, 7 mld zł podatku VAT 3 nawiązaliśmy także partnerskie więzi z Izbą Skarbową w Poznaniu. Współpraca z tą instytucją trwa już od wielu lat i ma miejsce nie tylko podczas szkoleń organizowanych przez jedną lub drugą stronę, ale również jako partner na 3 Tamże, str WIADOMOŚCI CELNE

13 WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCÓW Targach Przedsiębiorczości organizowanych w Poznaniu w okresie wiosennym. Nasze wspólne działania w tym zakresie przynoszą dodatkową korzyść, pokazując naszym klientom, że administracja państwowa w sferze budżetu nie tylko kontroluje przedsiębiorców, ale również wskazuje możliwości rozwoju, usprawnienia działalności i wspólnie dokształca np. z zakresu deklaracji statystycznych INTRASTAT. Niezmierne ważne dla rozwoju regionu i kraju są też innowacje, w które w Wielkopolsce rocznie jest inwestowanych ok. 1,5-2 mld zł 4. Aby przyczynić się do poprawy tego wskaźnika współpracujemy z Instytutem Logistyki i Magazynowania w Poznaniu (Instytut Badawczy), w zakresie elektronizacji administracji ale także w zakresie bezpiecznego łańcucha dostaw opartego na kodach kreskowych GS1. To dzięki standardom GS1 ich użytkownicy mogą porozumiewać się na wspólnej płaszczyźnie, która nie tylko łączy ze sobą odległe geograficznie czy kulturowo przedsiębiorstwa, ale również pozwala liderom przemysłu na wykorzystanie siły informacji, by poprawić życie ludzi na całym świecie. Projekt ten idealnie wpisuje się w działania informacyjne Służby Celnej w zakresie uzyskania świadectwa upoważnionego przedsiębiorcy, które poprzedza postępowanie audytowe. Uzyskanie certyfikatu AEO przez przedsiębiorcę, pozwala na wpisanie się jako ogniwa w bezpiecznym łańcuchu dostaw. Metodą łańcuchową, dzięki Instytutowi nawiązaliśmy współpracę z Wielkopolską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o.o. (WARP), która na szkoleniach organizowanych przez IC Poznań przedstawia zebranym instrumenty wspierające rozwijanie aktywności gospodarczej poprzez świadczenie pomocy finansowej przedsiębiorcom działającym na obszarze Województwa Wielkopolskiego. Warto wiedzieć, że w Wielkopolsce jest zarejestrowanych ok. 366 tys. firm 5. Wobec tego aby dotrzeć do jak największej liczby klientów Służby Celnej pomocne okazało się współdziałanie z kolejnym naszym partnerem czyli Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan, we współpracy z którą organizujemy spotkania dla czołowych przedstawicieli pracodawców i przedsiębiorców z terenu Województwa. Odpowiadając na zapotrzebowanie naszych klientów organizujemy zarówno spotkania otwarte w różnych lokalizacjach Wielkopolski, jak i zamknięte, indywidualne u podmiotów, które są kandydatami na wiarygodnych przedsiębiorców ze względu na nieposzlakowaną historię współpracy z Służbą Celną. Bazując na informacjach pochodzących z systemów celnych typujemy firmy, które są aktywne pod względem dokonywanych odpraw zapraszając ich decydentów do udziału w spotkaniach indywidualnych dotyczących ułatwień szytych 4 Tamże str Tamże, str Szkolenie dla przedsiębiorców w Instytucie Logistyki i Magazynownia na miarę dla konkretnego przedsiębiorcy. Spotkania cieszą się dużym powodzeniem i zainteresowaniem, zwłaszcza wśród dyrektorów finansowych i księgowych, którzy dostrzegają korzyści finansowe z możliwości stosowania rozliczenia podatku VAT z tytułu importu w deklaracji podatkowej na podstawie art. 33a Ustawy o podatku od towarów i usług. Wynikiem naszych spotkań, jest znaczny wzrost zainteresowania nie tylko pozwoleniem na stosowanie procedury uproszczonej, ale również certyfikatem AEO. 14 lutego, podczas spotkania dla przedsiębiorców w Urzędzie Marszałkowskim wręczyliśmy uroczyście pięć kolejnych świadectwo wiarygodnym przedsiębiorcom z rejonu Wielkopolski. Zainteresowanie przedsiębiorców kolejnymi szkoleniami rośnie ze spotkania na spotkanie, podobnie jak odwaga naszych klientów w zgłaszaniu propozycji tematów kolejnych spotkań. Ponadto realizując postulaty naszych klientów, przybliżyliśmy im: tematykę związaną z bezpiecznym łańcuchem dostaw w kontekście posiadania statusu AEO; korzyści ze stosowania procedury uproszczonej; możliwości uzyskania zezwolenia na urządzanie loterii promocyjnej, oraz zasady urządzania małych loterii fantowych; uproszczenia w dokumentowaniu pochodzenia w handlu preferencyjnymi i niepreferencyjnymi świadectwami pochodzenia; koszty doliczane i odliczane od wartości celnej towarów, elementy doliczane do kosztów zagranicznych i krajowych, oraz dokumenty brane pod uwagę w postępowaniu administracyjnym a mające wpływ na wartość towaru; e-deklaracje, czyli możliwość składania deklaracji dla podatku akcyzowego, deklaracji dla podatku od gier, a także informacji o opłacie paliwowej w formie elektronicznej z wykorzystaniem podpisu kwalifikowanego; WIADOMOŚCI CELNE 13

14 EDUKACJA ułatwienia w procedurze wywozu i tranzytu w zakresie karnetu TIR i zamknięć celnych; podatek VAT w obrocie wewnątrzwspólnotowym (deklaracje Intrastat). Szkolenie to zostało zorganizowane przy współpracy z Wydziałem Intrastat z Izby Celnej w Szczecinie. W najbliższym czasie przygotowujemy kolejne spotkania dla przedsiębiorców, które mają być odpowiedzią na potrzeby naszych klientów. Dzięki ankietom badania potrzeb szkoleniowych, przeprowadzanych na zakończenie warsztatów, zyskujemy wiedzę na temat obszarów merytorycznych, które wymagają uzupełnienia wiedzy naszych klientów, aby współpraca w zakresie wspierania legalnej działalności gospodarczej była wypełniana w jak najbardziej skuteczny i efektywny sposób. Magdalena Graczyk Dariusz Leśniewski Izba Celna w Poznaniu Przemyscy licealiści poznawali pracę funkcjonariuszy Służby Celnej 17 kwietnia br. uczniowie przemyskich szkół ponadgimnazjalnych przyglądali się pracy funkcjonariuszy Służby Celnej. Okazją do spotkania z podkarpackimi celnikami był organizowany corocznie Dzień Przedsiębiorczości. Dzień przedsiębiorczości to projekt, który pomaga młodzieży w planowaniu dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej. Poprzez udział w programie uczniowie mają możliwość odbycia praktyk w wybranym przez siebie miejscu i zweryfikowania wyobrażeń o wymarzonym zawodzie. Od kilku już lat, w tym dniu do przemyskiej Izby Celnej zgłaszają się młodzi ludzie, którzy chcą z bliska poznać pracę funkcjonariuszy Służby Celnej. W tegorocznej dziesiątej, jubileuszowej edycji Dnia przedsiębiorczości z podkarpackimi celnikami spotkali się uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego z Przemyśla oraz przemyskiego Zespołu Szkół Ekonomicznych. Z uwagi na różnorodny zakres oczekiwań, jak i charakter dotychczasowej edukacji, uczniowie skierowani zostali do różnych komórek organizacyjnych przemyskiej Izby Celnej a także oddelegowani zostali do granicznego Oddziału Celnego w Medyce. Przemyscy licealiści poznali zatem pracę funkcjonariuszy pełniących służbę na polsko-ukraińskim przejściu granicznym w Medyce, gdzie przyglądali się zarówno kontroli podróżnych przekraczających granicę a także kontroli towarów. Z dużą uwagą młodzi ludzie obejrzeli zatrzymane podczas kontroli celnej chronione okazy spreparowanych zwierząt zagrożonych wyginięciem. Celnicy odpowiadali na liczne pytania dotyczące zapobiegania przemytowi takich chronionych gatunków. Poza przejściem granicznym w Medyce uczniowie poznali także zakres zadań realizowanych przez funkcjonariuszy obsługujących na co dzień systemy informatyczne Służby Celnej, zaś młodzież z klas o profilu medialnym miała okazję do poznania pracy rzecznika prasowego. Coroczne zgłoszenia licealistów chcących poznać pracę funkcjonariuszy Służby Celnej pokazują jak duże jest zainteresowanie pracą w Służbie Celnej na podkarpaciu. Podczas prowadzonych naborów na wolne stanowiska służbowe z reguły na jedno wolne miejsce przypada nawet kilkudziesięciu kandydatów. W ciągu ostatnich 3 lat zatrudnienie w szeregach podkarpackiej Służby Celnej znalazło ok. 300 osób. Licealiści na przejściu granicznym w Medyce Edyta Chabowska Izba Celna w Przemyślu 14 WIADOMOŚCI CELNE

15 Przedsiębiorczy uczniowie odwiedzili celników EDUKACJA W środę 17 kwietnia w całej Polsce uczniowie szkół średnich odwiedzali zakłady pracy w ramach ogólnopolskiego Dnia Przedsiębiorczości. Czterdziestu uczniów klas licealnych zdecydowało się poznać pracę funkcjonariuszy celnych i spędziło cały dzień w oddziałach celnych w Białej Podlaskiej, Terespolu i Koroszczynie. Dzień Przedsiębiorczości to program skierowany do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W swym założeniu ma on za zadanie pomóc młodym ludziom w podejmowaniu trafnych decyzji dotyczących planowania ich dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej. Podczas wizyty w bialskiej izbie celnej uczniowie Zespołu Szkół im. Zygmunta Chmielewskiego w Nałęczowie oraz III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Białej Podlaskiej zapoznali się z wa- Przy skanerze runkami pracy funkcjonariuszy celnych, a także wymaganiami i predyspozycjami niezbędnymi do wykonywania zawodu celnika. Ponadto młodzież wysłuchała pogadanki dotyczącej chronionych gatunków roślin i zwierząt i zwiedziła Laboratorium Celne w Koroszczynie Uczniowie odwiedzili celników Marcin Czajka Izba Celna w Białej Podlaskiej Celnicy w Centrum Szkół Mundurowych w Zamościu Na zaproszenie Centrum Szkół Mundurowych w Zamościu funkcjonariusze Służby Celnej wzięli udział w Dniu Otwartym Szkoły, który odbył się pod koniec marca tego roku. Przygotowany przez celników z Urzędu Celnego w Zamościu punkt informacyjny odwiedzali nie tylko uczniowie szkoły, ale także gimnazjaliści zainteresowani nauką w klasie o profilu celniczym. Młodzież pytała o możliwości zatrudnienia w Służbie Celnej, wymogi jakie w związku z tym należy spełnić oraz o sam proces rekrutacji. Funkcjonariusze zaprezentowali m.in. film Służba Celna zawsze na straży wartości oraz w kilku słowach omówili strukturę organów celnych w województwie lubelskim. Głównym punktem była prelekcja na temat towarów podrabianych, w szczególności mogących stanowić zagrożenia dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Funkcjonująca w Centrum Szkół Mundurowych klasa celnicza realizuje autorski program z zakresu edukacji celniczej, którego treści zostały dostosowane do specyfiki wiekowej uczniów szkoły średniej. Uzupełnieniem wiedzy teoretycznej są organizowane przez szkołę obozy szkoleniowe, a także wycieczki na przejścia graniczne. Młodzież przyglądała się już pracy celników m. in. z drogowych przejść granicznych w Dorohusku i Hrebennem. W Dniu Otwartym Szkoły, poza funkcjonariuszami Służby Celnej, udział wzięli też przedstawiciele innych służb zwią- WIADOMOŚCI CELNE 15

16 EDUKACJA Celnicy w Centrum Szkół Mundurowych w Zamościu zanych z ofertą edukacyjną szkoły: policji, wojska, straży pożarnej. Z kolei pod koniec kwietnia br. na zaproszenie dyrekcji Zespołu Szkół Zawodowych Nr 5 im. ks. Stanisława Staszica w Chełmie funkcjonariusze Służby Celnej wzięli udział w organizowanym przez szkołę Festynie Zawodów. Festyn Zawodów zorganizowany został przede wszystkim z myślą o młodzieży ostatnich klas gimnazjum, zainteresowanych nauką w Zespole Szkół Zawodowych Nr 5. Młodzież odwiedzająca w tym dniu szkołę miała nie tylko okazję zapoznać się z ofertą edukacyjną placówki, ale mogła też usłyszeć kilka słów o obecnej sytuacji na rynku pracy. Uczestniczący w Festynie Zawodów funkcjonariusze Służby Celnej przygotowali krótką prelekcję na temat podstawowych zadań Służby Celnej. Uczniowie dowiedzieli się, że praca celnika to nie tylko kontrola na granicy, ale też szereg innych działań ukierunkowanych na dbałość o bezpieczeństwo oraz interesy ekonomiczne naszego państwa i Unii Europejskiej. Całość wystąpienia uzupełniła informacja o procesie rekrutacji oraz warunkach, jakie należy spełnić, aby ubiegać się o przyjęcie do służby w Służbie Celnej. Izabela Wojcieszuk-Kukiełka Izba Celna w Białej Podlaskiej Współpraca poprzez edukację Spotkania kierownictwa Izby Celnej we Wrocławiu i podległych urzędów celnych z przedstawicielami lokalnych firm, które prowadzą obrót towarowy i dokonują zgłoszeń celnych stają się regularną formą współpracy. Są one potrzebne na każdym etapie prowadzonej aktywności gospodarczej i pozwalają obu stronom lepiej przygotować się na dalsze wyzwania. Jest to świetna okazja do wymiany informacji o aktualnych uregulowaniach prawnych i obustronnych oczekiwaniach. W dniu 17 kwietnia 2013 roku, na nasze zaproszenie, do siedziby Izby Celnej we Wrocławiu przybyli przedstawiciele kierownictwa firmy LG Electronics Polska, czołowego producenta telewizorów i sprzętu gospodarstwa domowego w Europie. Przedstawiciele Firmy LG Electronics Polska w Izbie Celnej we Wrocławiu Należy dodać, iż firma posiada status AEO, jest naszym największym klientem, a w 2012 roku dokonała ponad zgłoszeń celnych. Delegacji firmy przewodniczył prezes LG Electronics Pan Kunjik Park. Stronę celną reprezentowali: Barbara Basista Dyrektor Izby Celnej we Wrocławiu, Bogusław Szuba z-ca dyrektora, Bogdan Michajluk Naczelnik Urzędu Celnego we Wrocławiu oraz Ryszard Prostak Kierownik Oddziału Celnego II we Wrocławiu. W trakcie spotkania podsumowano naszą dotychczasową współpracę oraz dyskutowano nad działaniami, które w przyszłości zaowocują kolejnymi ułatwieniami. Szczególnie miło nam było słyszeć pozytywne opinie prezesa firmy o dotychczasowej współpracy, zwłaszcza, że dotyczyły one nie tylko rodzaju i skali udzielonych firmie ułatwień, ale również podejścia urzędu i poszczególnych funkcjonariuszy do obsługi podmiotu. W związku z tym, iż w niedługim czasie firma rozpocznie produkcję telewizorów wykorzystujących najnowsze technologie, uzgodniono wspólne działania, które pozwolą na sprawny import linii technologicznych i elementów do produkcji (głownie kwestie klasyfikacji taryfowej importowanych towarów). Aktywność edukacyjna jest realizowana także w innych obszarach i dziedzinach. Dotyczy ona zarówno szkoleń specjalistycznych organizowanych dla funkcjonariuszy celnych, jak i spotkań z młodzieżą szkolną, podczas których uczniowie poznają przyszłe zawody i dowiadują się o pracy celników. Przykładem działań, które przygotowują funkcjonariuszy Służby Celnej z grup mobilnych do ukierunkowanych kontroli jest 16 WIADOMOŚCI CELNE

17 EDUKACJA z pewnością szkolenie zrealizowane w kwietniu 2013 r. przez lekarzy Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynaryjnego we Wrocławiu. Szkolenie było pokłosiem spotkania Dyrekcji Izby Celnej z Dolnośląskim Wojewódzkim Lekarzem Weterynarii, podczas którego ustalono, że w trakcie działań kontrolnych środków transportu funkcjonariusze będą zwracać uwagę na warunki, w jakich przewożone są zwierzęta. Z podobną prośbą Dolnośląski Lekarz Weterynarii zwrócił się do Policji i Inspekcji Transportu Drogowego. Funkcjonariusze poznali regulacje prawne w tym zakresie oraz uzyskali dużą dawkę wiedzy na temat praktyki i metodyki przeprowadzania takich kontroli. Współpraca Służby Celnej z Inspekcją Weterynaryjną na Dolnym Śląsku ma już długoletnią tradycję a obecna inicjatywa wpisuje się w program Zero tolerancji, polegający na wzmożeniu kontroli w obszarze przewozu zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego. Wiedza i doświadczenie, które zdobywają funkcjonariusze Służby Celnej są przekazywane podczas spotkań z młodzieżą szkolną. Dyrektorzy szkół i pedagodzy bardzo chętnie zapraszają nas do siebie, aby opowiedzieć o pracy celników, zaprezentować sprzęt specjalistyczny i wyszkolenie naszych psów. Wobec postępującej patologii narkotykowej, którą jest dotkniętych coraz więcej szkół, szczególnie cenne są pogadanki prowadzone na ten właśnie temat. Inną, szczególnie cenioną przez młodzież formą aktywności jest prezentacja pracy celników na przejściach granicznych. Możliwość obserwacji pracy celników od zaplecza jest dla młodych ludzi ciekawym doświadczeniem. Praca na stanowiskach kontrolnych i ciągach odprawowych w porcie lotniczym oraz zasady typowania po- Młodzież szkolna podziwia okazy CITES dróżnych i bagażu do kontroli przykuwają uwagę młodzieży. Zawsze po takich prezentacjach pytamy, czy ktoś chciałby zostać w przyszłości celnikiem i zawsze kilka osób deklaruje taki zamiar. Okres przedwakacyjny oznacza wzmożenie aktywności edukacyjnej. Przed nami seria spotkań z biurami podróży i ze środowiskiem pilotów wycieczek zagranicznych. Przed zbliżającym się sezonem turystycznym będziemy informować o przepisach celnych, ograniczeniach pozaekonomicznych i przestrzegać przed najczęściej notowanymi wykroczeniami i przestępstwami. Należą do nich przewożone w bagażach okazy CITES oraz podrabiane leki. Arkadiusz Barędziak Izba Celna we Wrocławiu Dni Otwarte kolejna wizyta młodzieży w Izbie Celnej w Rzepinie Jak wielkie jest zainteresowanie pracą lubuskich celników świadczy ogromna liczba studentów przybyłych na Dni Otwarte do Izby Celnej w Rzepinie. Ponad 70 młodych ludzi z I roku studiów stacjonarnych o specjalności Bezpieczeństwo Narodowe z Instytutu Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Narodowego PWSZ w Gorzowie Wlkp. przybyło, aby zapoznać się z codzienną służbą celnika. Spotkanie stanowiło kontynuację harmonogramu wynikającego z podpisanego w ubiegłym roku porozumienia. Funkcjonariusze opiekunowie młodzieży postarali się, by w miarę możliwości dostarczyć jej jak najwięcej atrakcji. Po krótkim wykładzie z historii, przystąpiono do lustracji wybranych komórek organizacyjnych. Od zaprezentowania pracy biurowej, funkcjonowania centralnego magazynu mundurowego, działań mobilnych grup kontrolnych, odpraw celnych po Międzynarodowe Centrum Współpracy Służb Granicznych w Świecku. Zaprezentowanie pracy służb polskich i niemieckich przy jednym stole wywołało zdziwienie na twarzach wielu osób, a możliwość obejrzenia obiektu, który dla większości ludzi jest niedostępny sprawiło, że z bardzo wielkim zainteresowaniem wsłuchiwali się w słowa prelegentów. Kolejnymi etapami wizyty były przygotowane relacje z codziennego dnia celnika na Terminalu w Świecku, np. zatrzymanie tytoniu, podrabianej galanterii, czy papierosów, informacje o przemycanych narkotykach. Nie lada gratką okazała się możliwość oglądania skanowanych przedmiotów kanistra, deski, czy akumulatora z papierosami ukrytymi w środku. Jednak największym zainteresowaniem cieszył się pokaz umiejętności psa służbowego, gdzie w rolę przewodniczek wcieliły się studentki. Przy okazji warto wspomnieć, iż z-ca Dyrektora Instytutu pani Anna Mierzejewska, która towarzyszyła grupie studentów, miała okazję spotkać się z absolwentami zatrudnionymi obecnie w Izbie Celnej w Rzepinie. WIADOMOŚCI CELNE 17

18 EDUKACJA Z dowodami sympatii ze strony studentów funkcjonariusze celni spotykali się niemal na każdym kroku a po podsumowaniu dnia w sali konferencyjnej obie strony zadeklarowały chęć do dalszej współpracy. W imieniu studentów i własnym pani Dyrektor podziękowała wszystkim funkcjonariuszom celnym zaangażowanym w przygotowania wyrażając nadzieję, iż ciąg dalszy nastąpi. Studenci przy skanerze Krzysztof Orchowski Izba Celna w Rzepinie Swą przyszłość wiążą z pracą w służbach mundurowych. Na co dzień uczą się w klasach o profilu celniczym i wojskowym. Dziś jeszcze nie wiedzą, jaki zawód wybiorą, ale praktyki, w których uczestniczyli dzięki łódzkim celnikom, pozwoliły na przyjrzenie się z bliska pracy funkcjonariusza Służby Celnej. Uczniowie Liceum Ogólnokształcącego-Centrum Szkół Mundurowych spędzili 17 kwietnia 2013 roku z celnikami. Wizyta uczniów odbyła się w ramach ogólnopolskiego programu Dzień przedsiębiorczości, którego ideą jest zapoznawanie uczniów w praktyce ze specyfiką konkretnych zawodów. Czas spędzony z funkcjonariuszami był dla uczniów dobrą okazją, aby przekonać się jakie zadania na co dzień realizuje Służba Celna. Jak wygląda nasza praca, bo teoria, której dowiadują się w szkole, to przecież zdecydowanie za mało. W trakcie praktyk uczniowie mieli okazję zapoznać się z pracą funkcjonariuszy w wybranych komórkach Izby, ale także towarzyszyć celnikom w pracy w Urzędach Celnych. Najpierw jednak zapoznali się zasadami zachowania w służbie i przeszli krótkie szkolenie z zakresu bhp. Następnie od opieką indywidualnie przydzielonych funkcjonariuszy- konsultantów przyjmowali korespondencję, pracowali w logistyce, wydziale kadr, poznali systemy komputerowe, z jakich korzysta Służba Celna. Niektórzy mieli okazję wystąpić przed kamerą i przekonać się, jak wygląda praca rzecznika prasowego. Uczniowie poznali tajniki taryfy celnej, zobaczyli jak wygląda praca ze zgłoszeniem celnym i deklaracją podatkową. Młodzież uczestniczyła w rewizji towaru, a także dowiedziała się jak interpretować obraz z monitora nowoczesnego urządzenia skanującego, które służy do kontroli bagaży na łódzkim lotnisku. Ponieważ część uczniów planuje w przyszłości studiować prawo lub administrację, pod opieką funkcjonariuszy komórek Dzień z łódzkimi celnikami Funkcjonariusz celny wyjaśnia uczniom jak założyć zamknięcia celne orzeczniczych uczyli się także, jakie postępowania prowadzą celnicy. Niektórzy stawiali pierwsze kroki, w trudnej sztuce sporządzania pism. Na zakończenie dnia uczniowie mieli okazję uczestniczyć, w zorganizowanej specjalnie dla nich telekonferencji. Korzystając z tego zupełnie nieznanego dla nich narzędzia, podsumowali dzień. Otrzymali także od Dyrektora Izby Celnej Doroty Kędzierskiej drobne upominki. Pytani, czy wyobrażenia o Służbie Celnej okazały się prawdziwe, odpowiadali, że tak naprawdę zawsze kojarzyli celników z granicą. Dziś mieli okazję przekonać się, że Służba Celna to nie tylko kontrola. To ogrom zadań, w których dzięki programowi mogli uczestniczyć. Marta Zbaliszyn Izba Celna w Łodzi 18 WIADOMOŚCI CELNE

19 EDUKACJA Służba Celna edukuje w ramach Roku Bezpiecznej Szkoły 14 lutego 2013 r. w Zespole Szkół nr 2 w Otwocku odbyła się prelekcja na temat roli jaką pełni Służba Celna oraz zadań przez nią realizowanych. Całe przedsięwzięcie oparte było na zatwierdzonej przez Dyrektora Izby Celnej w Warszawie Pana Andrzeja Chodubskiego ofercie edukacyjnej przygotowanej m.in. dla młodzieży przez funkcjonariuszy Referatu Komunikacji Społecznej Izby. Prelekcja ta, wpisuje się również w akcję Ministerstwa Edukacji Narodowej Ja i Ty bezpieczni w szkole, w ramach Roku Bezpiecznej Szkoły. Tematy zaprezentowane na prelekcji przedstawiały Służbę Celną jako Służbę przyjazną dla obywateli i przedsiębiorców, otwartą na nowe wyzwania i współpracę, przestrzegającą zasad etyki zawodowej i stosującą nowoczesne metody działania, troszczącą się o finanse publiczne, ułatwiającą prowadzenie legalnej działalności gospodarczej, zapewniającą bezpieczeństwo, chroniącą społeczeństwo oraz środowisko przed zagrożeniami. W trakcie spotkania z uczniami Pani Lidia Tomaszewska Naczelnik Urzędu Celnego II w Warszawie przedstawiła informacje dotyczące wpływów do budżetu Państwa, jakie są odprowadzane przez Służbę Celną, w tym Izbę Celną w Warszawie. Omówiła również zadania Służby Celnej w zakresie legalnego obrotu towarowego oraz zadania związane z przeciwdziałaniem nieprawidłowościom w zakresie przepisów prawa celnego. Młodszy ekspert Służby Celnej z Urzędu Celnego II w Warszawie Pan Ireneusz Romański przybliżył zagadnienia związane ze zgłoszeniem ustnym i zgłoszeniem pisemnym. Omówił także przeznaczenia celne - zniszczenie towaru i przepadek na rzecz Skarbu Państwa, które to tematy spotkały się z dużym zainteresowaniem uczniów, w kontekście zakupów dokonywanych przez internet oraz naruszeń praw własności przemysłowej. Następnie Kierownik Referatu Ogólnego Urzędu Celnego II w Warszawie Pani Wiesława Baranowska przedstawiła prezentację dotyczącą zagadnień z Kodeksu etyki funkcjonariusza Służby Celnej oraz zadania określone w Wizji i Misji Służby Celnej. Ponadto zostały wyemitowane fragmenty filmów przedstawiające uroczystości nadania sztandaru oraz filmy prezentujące umiejętności funkcjonariuszy celnych z Wydziałów Zwalczania Przestępczości, które wzbudziły ożywienie i komentarze wśród nastolatków. Byli oni pod wrażeniem sprawności fizycznej oraz szkoleń sprawnościowych, które przechodzą funkcjonariusze celni, jak i ich wyposażenia. Zostały omówione również zadania wykonywane przez funk- Naczelnik Lidia Tomaszewska edukuje cjonariuszy celnych pełniących służbę w komórkach organizacyjnych Urzędu Celnego II w Warszawie. Młodzi słuchacze zostali poinformowani o kanale komunikacji Powiadom Cło, umożliwiającym przekazanie informacji Służbie Celnej w przypadku zauważenia nieprawidłowości. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyła się przedstawiona przez Kierownika Referatu Komunikacji Społecznej Izby Celnej w Warszawie Pana Piotr Tałałaja tematyka oraz zbiory towarów zatrzymanych w związku z nieprzestrzeganiem Konwencji CITES. Młodzież z oburzeniem patrzyła na towary wykonane z roślin i zwierząt będących pod ścisłą ochroną ze względu na wyginięcie gatunku. Kierownik Tałałaj pokreślił, że za każdym, nawet najmniejszym prezentowanym gadżetem, wykonanym z części zwierząt, często kryje się ich bezsensowna śmierć. Ponadto, Pan Piotr Talałaj omówił bardzo ważne zagadnienie dotyczące narkomanii, a także udziału Służby Celnej w walce z nielegalnym przywozem środków odurzających. Pytań i komentarzy nie było końca. Dla uczniów nie było zaskoczeniem, że Służba Celna realizuje zadania związane z poborem ceł i podatków, ale nie wiedzieli, że realizuje zadania związane z pozafiskalną działalnością, taką jak ochrona bezpieczeństwa, zdrowia ludzi, zwierząt, roślin i środowiska, a także związane z ochroną praw własności intelektualnej i przemysłowej. Omówienie tych zadań cieszyło się ogromnym zainteresowaniem. Wiesława Baranowska Izba Celna w Warszawie WIADOMOŚCI CELNE 19

20 EDUKACJA 11 kwietnia 2013 r. odwiedziliśmy dzieci w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Laskach. Z wizytą przyjechaliśmy na zaproszenie dyrekcji placówki. Celem naszego spotkania było przeprowadzenie dla uczniów szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum lekcji dydaktycznych dotyczących zadań Służby Celnej. W czasie lekcji, które prowadziliśmy razem z koleżankami Elżbietą Paściak i Grażyną Włodarczyk-Moczydłowską, przedstawiliśmy wiele aspektów naszej służby. Omówiliśmy również zagrożenia związane z uzależnieniami od narkotyków, alkoholu, hazardu oraz zapoznaliśmy wszystkich z problemem ochrony gatunków zwierząt i roślin zagrożonych wyginięciem. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyła się część praktyczna zajęć, w czasie której zaprezentowaliśmy zatrzymane przez Służbę Celną okazy CITES. Podczas tej nietypowej lekcji przyrody, wszyscy słuchacze mogli dotknąć i szczegółowo zapoznać się ze spreparowanymi okazami krokodyli, węży, żółwi, karakali, gepardów, słoni, wilków, hipopotamów, koralowców, muszli i wielu innych. Dużą frajdę sprawiła również dzieciom czapka celnika, którą każdy mógł przymierzyć. W podziękowaniu za wizytę w Ośrodku w Laskach, otrzymaliśmy od uczniów pisemne podziękowanie oraz ręcznie wykonane przez nich ceramiczne upominki. Przy okazji tej wizyty, przekazaliśmy 63 używane telefony komórkowe ofiarowane przez funkcjonariuszy i pracowników Izby Celnej w Warszawie oraz podległych urzędów i oddziałów Z wizytą w Laskach Tłum zaciekawionych dzieci wokół naszej Eli celnych, które zebraliśmy w ramach prowadzonej od lutego br. pierwszej zbiórki używanych telefonów komórkowych. Zebrane przez nas telefony komórkowe trafiły do Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, które w Ośrodku przygotowuje do samodzielnego życia ponad 220 niewidomych i słabo widzących dzieci pochodzących z terenu całej Polski, i które od blisko 3 lat prowadzi akcję zbierania używanych telefonów komórkowych. Za pozyskane z ich sprzedaży fundusze, Towarzystwo dofinansowuje wyjazdy dla uczniów z Ośrodka w Laskach na Zielone Szkoły. Z pewnością nie była to nasza ostatnia wizyta w Laskach. Piotr Tałałaj Izba Celna w Warszawie Dzień Przedsiębiorczości w Izbie Celnej w Białymstoku W środę 17 kwietnia podlaska Służba Celna gościła młodzież z II oraz V Liceum Ogólnokształcącego w Białymstoku w ramach ogólnopolskiego Dnia Przedsiębiorczości programu skierowanego do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, sprzyjającemu podejmowaniu przez młodzież trafnych decyzji w planowaniu dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej. Uczniowie liceów odbywali kilkugodzinne praktyki w wybranej przez siebie firmie lub instytucji. W województwie podlaskim o swojej pracy opowiedzieli przedstawiciele blisko 300 firm. Najwięcej młodzieży w regionie (ponad 30 osób) odwiedziło Izbę Celną w Białymstoku. Podczas pobytu u podlaskich celników licealiści zapoznali się z zadaniami i organizacją Służby Celnej. Indywidualnie przydzieleni do uczniów funkcjonariusze-konsultanci przedstawiali swoje stanowiska pracy, zakres obowiązków oraz rozmawiali o motywach wyboru i predyspozycjach do wykonywania swoich zadań. Uczniowie mieli okazję zobaczyć jak wygląda praca przy odprawach celnych, rejestracji dokumentów i przyjmowaniu deklaracji akcyzowych. Przez kilka godzin wcielali się w rolę funkcjonariusza celnego m.in. pracującego w kasie, magazynie, archiwum, prowadzącego dochodzenia, przyjmującego korespondencję. Uczniowie poznali tajniki pracy przy analizach 20 WIADOMOŚCI CELNE