RAPORT I KOMENTARZ MEDYCZNY 1
|
|
- Milena Zuzanna Makowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 dr med. John Shea (radiolog) dr med. John K. Wilson (kardiolog) dr med. Paul Ranalli (neurolog) dr med. Christina Paulaitis (lekarz rodzinny) dr med. Luigi Castagna (neurolog dziecięcy) dr med. Hans-Christian Raabe (intenista) dr med. W. André Lafrance (dermatolog) MAŁŻEŃSTWO GEJOWSKIE I HOMOSEKSUALIZM RAPORT I KOMENTARZ MEDYCZNY 1 1. WPROWADZENIE Wbrew wrażeniu, jakie stwarzają media, rzeczywista liczba homoseksualistów jest całkiem niska. W istocie, wszelkie badania wykazują, że stanowią oni 1-3 % populacji. Liczba homoseksualistów żyjących w zwyczajowych związkach partnerskich jest jeszcze mniejsza, to jedynie 0,5 % wszystkich par, co kontrastuje z 70 %, jakie stanowią pary pozostające w związku małżeńskim. Naciski w kierunku wprowadzenia małżeństw tej samej płci pochodzą od bardzo małego wycinka społeczeństwa. Według statystyk kanadyjskich, 1,3 % mężczyzn i 0,7 % kobiet uznało siebie za osobę homoseksualną. ( Badania przeprowadzone ostatnio w wielu krajach wskazują na występowanie homoseksualizmu u mniej aniżeli 3% populacji. W jednym z badań przeprowadzonych w USA oszacowano je na 2,1% populacji męskiej i 1,5 populacji żeńskiej. (Gilman S.E. Am J Public Health. 2001; 91: ) W innych badaniach 1 Tłumaczenie raportu przedstawionego przez grupę lekarzy Parlamentowi Kanady w styczniu 2005 roku: Gay-Marriage and Homosexuality, some medical comments ze strony: 1
2 amerykańskich oszacowano populację dorosłych lesbijek na 1,87%. (Aaron D.J. i inni. J Epidemiol Community Health. 2003; 57:207-9.) W najnowszych badaniach brytyjskich 2,8% mężczyzn zostało zaklasyfikowanych jako homoseksualiści. (Mercer C.H. i inni. AIDS. 2004; 18: ) W najnowszych badaniach holenderskich 2,8% mężczyzn i 1,4 % kobiet posiadało partnerów tej samej płci. (Sandfort T.G. i inni. Arch Gen Psychiatry. 2001; 58:85-91.) W badaniach w Nowej Zelandii 2,8% dorosłych w młodym wieku zaklasyfikowano jako homoseksualistów bądź biseksualistów. (Fergusson D.M. i inni. Arch Gen Psychiatry. 1999; 56: ) W roku 2001 było w Kanadzie nieco ponad 8,3 miliona rodzin, z czego prawie 6 milionów (70%) stanowiły pary małżeńskie a 1,1 miliona pary o charakterze związku zwyczajowego. Spis ludności z roku 2001 jako pierwszy dostarczył danych na temat związków partnerskich tej samej płci. W sumie par (czyli 0,5% wszystkich par) określiło siebie jako pary tej samej płci. ( 2. ZAGROŻENIA ZDROWIA ZWIĄZANE Z HOMOSEKSUALNYM STYLEM ŻYCIA Media prezentują homoseksualny styl życia oraz związki homoseksualne jako szczęśliwe, zdrowe i stabilne. Jednakże z homoseksualnym stylem życia wiąże się spora liczba bardzo poważnych fizycznych i emocjonalnych konsekwencji zdrowotnych. Wiele spośród związków homoseksualnych deklarujących wzajemne oddanie trwa jedynie kilka lat. Rodzi to wątpliwości co do tego, czy dzieciom wychowywanym w rodzinach opartych na związkach tej samej płci to środowisko rodzinne zapewnia ochronę. A. W populacji homoseksualnej istnieje wysoki wskaźnik promiskuityzmu, a trwałość nawet zdeklarowanych związków jest krótka. Badania nad mężczyznami o orientacji homoseksualnej wykazują, że ponad 75% homoseksualistów uprawiało seks z ponad 100 różnymi mężczyznami w ciągu życia: około 15% spośród nich 2
3 miało partnerów seksualnych, 17% , 15% , a 28% przyznało, że miało ponad 1000 partnerów seksualnych w ciągu życia. (Bell A.P., Weinberg M.S. Homosexualities. New York 1978.) Obraz promiskuityzmu lesbijek przedstawia się mniej ekstremalnie, ale jego wskaźnik jest wyższy aniżeli u kobiet hetereseksualnych. Wiele lesbijek uprawia także seks z meżczyznami. (Fethers K i inni, Sexually transmitted infections and risk behaviours in women who have sex with women [ Infekcje przenoszone drogą płciową a zachowania obarczone ryzykiem u kobiet uprawiających seks z kobietami ]. Sexually Transmitted Infections 2000; 76:345-9.) O wiele wyższy wskaźnik promiskuityzmu obserwuje się u oddanych sobie gejów będących w związku aniżeli w małżeństwach heteroseksualnych. W Holandii męskie związki homoseksualne trwają średnio 1,5 roku, a geje mają średnio ośmiu partnerów na rok poza związkami rzekomego wzajemnego oddania. (Xiridou M. i inni. The contribution of steady and casual partnerships to the incidence of HIV infection among homosexual men in Amsterdam, [ Zależność rozmiarów zakażenia HIV od trwałych i przypadkowych związków partnerskich wśród mężczyzn homoseksualnych w Amsterdamie ]. AIDS. 2003; 17: ) Geje uprawiają seks z kimś innym aniżeli ich pierwotny partner w 66% związków w pierwszym roku; wskaźnik ten wzrastał do 90% związków po pięciu latach trwania związku. (Harry J. Gay couples, [Pary gejowskie]. New York ) Według badania internetowego, w którym wzięło udział prawie homoseksualistów, 71% związków tej samej płci trwało mniej niż 8 lat. Jedynie 9% wszystkich związków tej samej płci trwało dłużej aniżeli 16 lat. ( Gay and Lesbian Consumer Online Census [Internetowy Spis Konsumentów będących Gejami i Lesbijkami na lata ]; Wysokie wskaźniki promiskuityzmu nie są niczym dziwnym: autorzy będacy gejami twierdzą, że wyzwolenie gejów zostało oparte ( ) na seksualnym braterstwie promiskuityzmu. (Rotello G. Sexual ecology [Ekologia seksualna]. New York 1998.) 3
4 B. Bardzo rozpowszechnione wśród homoseksualistów są praktyki seksualne o wysokim stopniu ryzyka, takie jak seks analny. Większość mężczyzn o orientacji homoseksualnej (60%) podejmuje seks analny, często bez użycia prezerwatywy, nawet jeśli jest zakażona HIV. (Mercer C.H. i inni. Increasing prevalence of male homosexual partnerships and practices in Britain [Wzrost występowania homoseksualnych związków partnerskich i praktyk wśród mężczyzn w Brytanii w latach ]. AIDS. 2004; 18: ) W rezultacie, ze stosunkiem analnym wiąże się duża liczba chorób, z których wiele występuje rzadko lub nie występuje wcale w populacji heteroseksualnej, takich jak: rak odbytu, ziarnica weneryczna pachwin, kryptosporidia, lamblioza, opryszczka, AIDS, brodawczak, drobnoustrojowe zakażenie przewodu pokarmowego isospora belli, zakażenie grzybicze microsporidia, rzeżączka, syfilis, żółtaczka typu B i C i inne ( Wraz z podejmowaniem seksu analnego rośnie ryzyko zakażenia wirusem HIV. U młodych mężczyzn o orientacji homoseksualnej w przedziale wiekowym 15-22, którzy kiedykolwiek uprawiali seks analny, ryzyko zakażenia wirusem HIV było pięciokrotnie wyższe niż u tych, którzy nigdy nie podejmowali seksu analnego. (Valleroy L. i inni. HIV prevalence and associated risks in young men who have sex with men [Występowanie HIV i związane z tym zagrożenia u młodych mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami]. JAMA. 2000; 284: ) Większość (84%) uczestników badań nad gejami zakażonymi wirusem HIV podejmowała rozmyślnie seks analny bez zabezpieczeń (barebacking) w ostatnich trzech miesiącach, a 43% spośród nich zadeklarowało, że w ostatnim czasie odbyli takie stosunki z partnerami najprawdopodobniej nie zakażonymi wirusem HIV, tym samym narażając drugą osobę na zakażenie HIV. (Halkitis P.N. Intentional unsafe sex /barebacking/ among HIV-positive gay men who seek sexual partners on the Internet [Seks bez zabezpieczeń /barebacking/ rozmyślnie uprawiany przez gejów zakażonych wirusem HIV, poszukujących swych partnerów seksualnych przez internet]. AIDS Care. 2003; 15: ) 4
5 Choć wielu homoseksualistów jest świadomych zagrożenia HIV, spora liczba nie zdaje sobie sprawy ze zwiększonego ryzyka zakażenia także innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową, spośród których wiele posiada poważne komplikacje lub może być nieuleczalna. (Badania przeprowadzone przez producenta lubrikanta K-Y oraz National Lesbian and Gay Health Association [Narodowe Stowarzyszenie Zdrowia Lesbijek i Gejów].) Choć stałe używanie prezerwatyw obniża ryzyko zakażenia HIV o około 85%, to jednak prezerwatywy, nawet jeśli używane przez cały czas, nie są w stanie zabezpieczyć odpowiedniego poziomu ochrony przed wielu chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak syfilis, rzeżączka, ziarnica weneryczna pachwin, opryszczka, narośla na genitaliach i inne. Poza abstynencją jedyny bezpieczny seks stanowi obopólna monogamia nie zainfekowanych partnerów. (Sex, Condoms, and STDs: What We Now Know [Seks, prezerwatywy i choroby przenoszone drogą płciową: co wiemy o nich obecnie]. Medical Institute for Sexual Health [Instytut Medyczny Zdrowia Seksualnego] ) C. U homoseksualistów obserwuje się bardzo wysokie wskaźniki infekcji przenoszonych drogą płciową, takich jak HIV, które stanowią ogromne obciążenie dla służby zdrowia. Ponad 70% wszystkich diagnoz AIDS postawionych w Kanadzie u osobników dorosłych powyżej 15 roku życia do czerwca 2004 roku odnosiło się do mężczyzn o orientacji homoseksualnej ( na ). 60% wszystkich dodatnich prób na obecność HIV stwierdza się u mężczyzn o orientacji homoseksualnej. Liczba ta kontrastuje z 15% wszystkich dodatnich prób na obecność HIV związanych z kontaktami heteroseksualnymi. (Public Health Agency of Canada [Agencja Zdrowia Publicznego w Kanadzie]. HIV and AIDS in Canada [ HIV i AIDS w Kanadzie ]. Listopad 2004.) Obserwowany ostatnio dramatyczny wzrost zachorowań na syfilis w wielu wielkich miastach, takich jak Los Angeles, San Francisco, ale też Londyn i Manchester w Wielkiej Brytanii, dotyczy w większości mężczyzn o orientacji homoseksualnej. (Centers for Disease Control and Prevention, CDC [Centra Kontroli i Prewencji Zachorowań]. Trends in primary and secondary 5
6 syphilis and HIV infections in men who have sex with men [Trendy rozwoju syfilisu pierwotnego i wtórnego oraz zakażenia HIV u mężczyzn, którzy uprawiają seks z mężczyznami]. MMWR 2004; 53:575-8, i Nicole A. Are trends in HIV, gonorrhoea, and syphilis worsening in western Europe? [ Czy trendy HIV, rzeżączki i syfilisu nasilają się w zachodniej Europie?]. BMJ 2002; 324: ) D. Wśród populacji homoseksualnej podniesione są wskaźniki zaburzeń zdrowia psychicznego w porównaniu z populacją ogólną. Wiele badań wskazuje na o wiele większe wskaźniki zaburzeń psychiatrycznych, takich jak depresja, próby samobójcze i nadużywanie narkotyków, wśród homoseksualistów aniżeli w populacji ogólnej. Homoseksualny styl życia wiąże się z rokowaniem krótszego życia, redukcja wieku życia może sięgać 20 lat. * W badaniach w Nowej Zelandii zebrano dane na temat wachlarza zaburzeń wśród młodych gejów, lesbijek i biseksualistów. U osób o orientacji homoseksualnej i biseksualnej w 21 roku życia stwierdzono czterokrotnie większe ryzyko wystąpienia depresji lub zaburzeń zachowania, pięciokrotnie większe ryzyko uzależnienia od nikotyny, dwukrotnie większe ryzyko nadużywania innej substancji lub wystąpienia innego nałogu oraz sześciokrotnie większe prawdopodobieństwo podjęcia próby samobójczej. (Fergusson D.M. i inni. Is sexual orientation related to mental health problems and suicidality in young people? [ Czy orientacja seksualna jest powiązana z problemami zdrowia psychicznego i myślami samobójczymi u młodych ludzi?]. Arch Gen Psychiatry. 1999; 56: ) * W badaniach nad zdrowiem psychicznym osób o orientacji homoseksualnej przeprowadzonych ostatnio w USA stwierdzono trzykrotnie większe ryzyko zachorowania na depresję i pięciokrotnie większe ryzyko wystąpienia napadów lęku u mężczyzn o orientacji homoseksualnej i biseksualnej. Trzykrotnie częściej oceniali oni swoje zdrowie psychiczne jako zaledwie w porządku lub kiepskie i doświadczali silnego cierpienia psychicznego. U kobiet o orientacji homoseksualnej i biseksualnej stwierdzono czterokrotnie większe ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych. U obu tych grup wystąpiło trzykrotne większe prawdopodobieństwo konieczności podjęcia leczenia w placówkach zdrowia psychicznego. (Cochran S. i inni. Prevalence of 6
7 mental disorders, psychological distress, and mental health sevices use among lesbian, gay, and bisexual adults in the United States [ Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych, psychicznego cierpienia oraz korzystanie z usług w zakresie zdrowia psychicznego wśród dorosłych lesbijek, gejów i biseksualistów w Stanach Zjednoczonych ]. J Consult Clin Psychol. 2003; 71:53-61.) * Mówi się, że wysokie wskaźniki chorób psychicznych wśród osób o orientacji homoseksualnej są rezultatem homofobii. Jednakże nawet w Holandii, która jest o wiele bardziej tolerancyjna wobec związków partnerskich tej samej płci i która ostatnio zalegalizowała małżeństwa tej samej płci, stwierdza się wysoki wskaźnik chorób psychicznych, w tym depresji, dwubiegunowych zaburzeń afektu (depresyjno-maniakalnych), agorafobii, zaburzeń obsesyjnokompulsyjnych i narkomanii. (Sandfort T.G. i inni. Same-sex sexual behavior and psychiatric disorders: findings from the Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study /NEMESIS/ [ Zachowania seksualne w obrębie tej samej płci a zaburzenia psychiatryczne: wyniki opublikowane przez Ośrodek Badań Zdrowia Psychicznego i Zachorowań Psychiatrycznych w Holandii /NEMESIS/]. Arch Gen Psychiatry. 2001; 58:85-91.) * Co więcej, jeśli homofobia i uprzedzenia byłyby przyczyną wysokich wskaźników zaburzeń psychiatrycznych i prób samobójczych wśród homoseksualistów, podobnie można by oczekiwać wysokich wskaźników prób samobójczych i samobójstw wśród mniejszości etnicznych narażonych na rasizm. Jednakże zwykle nie mają one miejsca. * Według badań z Vancouver, wiek życia przewidywany dla mężczyzn o orientacji homoseksualnej i biseksualnej w 20 roku życia był krótszy o 8 do 20 lat od przewidywanego wieku życia ogółu mężczyzn. Ocenia się, że gdyby ten rozkład śmiertelności miał się utrzymać, to prawie połowa mężczyzn będących gejami i homoseksualistami, którzy mają teraz 20 lat, nie dożyje 65 roku życia. (Hogg R.S. i inni. Modelling the impact of HIV disease on mortality in gay and bisexual men [ Model wpływu zachorowań na HIV na śmiertelność wśród mężczyzn o orientacji homoseksualnej i biseksualnej ]. International Journal of Epidemiology. 1997; 26: ) 3. HOMOSEKSUALIZM I PEDOFILIA 7
8 Ktokolwiek próbuje zalegalizować małżeństwa gejów, powinien zdawać sobie sprawę z powiązania pomiędzy homoseksualizmem a pedofilią. Chociaż większość homoseksualistów nie angażuje się w pedofilię, to na największą troskę zasługuje fakt, że wśród pedofilów istnieje nieproporcjonalnie większa liczba homoseksualistów, a także to, że ruch gejowski oraz ruch na rzecz akceptacji pedofilii zachodzą na siebie. Dobrze znany historyczny przykład związku pomiędzy homoseksualizmem a pedofilią znajdujemy w starożytnej Grecji. Grecka mitologia jest przeniknięta opowiadaniami o pedofilii, a starożytna literatura grecka ją pochwala. Wiek chłopców używanych dla rozkoszy seksualnej prawdopodobnie wahał się pomiędzy 12 a 17. Prostytucja męska była bardzo rozpowszechniona w domach publicznych, w których dostępni byli chłopcy i młodzi mężczyźni. Istnieją świadectwa rozwiniętego handlu chłopcami. (Churchill W. Homosexual Behavior Among Males [Zachowania homoseksualne wśród mężczyzn]. Hawthorn. New York ) Istnieją związki pomiędzy pedofilią a homoseksualizmem. Politolog prof. Mirkin napisał, że organizacje pedofilskie były pierwotnie częścią koalicji gejów i lesbijek ( ). (Mirkin H. The pattern of sexual politics: feminism, homosexuality and pedophilia [ Paradygmat polityki seksualnej: feminizm, homoseksualizm i pedofilia ]. Journal of Homosexuality 1999; 37:1-24.) Ruch gejów i ruch na rzecz akceptacji pedofilii zachodzą na siebie poprzez organizacje takie jak North American Man-Boy Love Association (NAMBLA) [Północnoamerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Miłości pomiędzy Mężczyzną a Chłopcem], jak przyznaje David Thorstad, wspólzałożyciel NAMBLA w Journal of Homosexuality. (Thorstad D. Man-boy love and the Amercian gay movement [ Miłość męsko-chłopięca a amerykański ruch gejów ]. Journal of Homosexuality. 1990; 20: ) Zasadniczo, we wszystkich badaniach liczba homoseksualistów stanowi mniej niż 3%. (Statystyki kanadyjskie [Statistics Canada] wskazują tylko na 1% populacji, który określił siebie jako osoby o 8
9 orientacji homoseksualnej.) Jednakże liczba homoseksualistów wśród pedofilów stanowi 25%. (Blanchard R. i inni. Fraternal birth order and sexual orientation in pedophiles [ Kolejność urodzenia wśród braci a orientacja seksualna pedofilów ]. Archives of Sexual Behaviour 2000; 29: ) Dlatego pedofilia występuje razy częściej wśród homoseksualistów niż można by się tego spodziewać, gdyby liczbę pedofilów rozłożyć równo na obie populacje (hetero- i homoseksualną). 4. MAŁŻEŃSTWO GEJÓW Działacze ruchu gejów twierdzą, że nie ma żadnej różnicy pomiędzy dziećmi wychowanymi w homoseksualnym i heteroseksualnym środowisku domowym. Jednak zasadniczo wszystkie te prace, które wskazują na brak różnic, poddano krytyce ze względu na ich niską jakość badawczonaukową. Chociaż posiadają one braki, badania te zdają się wskazywać, że dzieci wychowane przez rodziców tej samej płci mogą być bardziej skłonne do promiskuityzmu, istnieje też większe prawdopodobieństwo, że zdobędą orientację homoseksualną. Analizując wszystkie badania rzekomo wskazujące na brak różnic pomiędzy dziećmi wychowanymi przez rodziców tej samej płci i rodziców o różnej płci, stwierdzono poważne uchybienia metodologiczne. Na przykład, posłużono się bardzo małymi próbkami badawczymi, a ich dobór był stronniczy, zaniechano też grup kontrolnych. (P. Morgan, Children as Trophies? [Dziecko jako trofeum?] Christian Institute. Newcastle upon Tyne, 2002.) Pomimo ograniczeń, jakie posiadają badania nad rodzicielstwem tej samej płci, odnaleźć można pewne różnice. Istnieje większe prawdopodobieństwo, że dzieci wychowywane przez rodziców tej samej płci będą skłonne do promiskuityzmu i że same będą wykazywać orientację homoseksualną. (Riggs S.C. Coparent or second-parent adoption by same-sex parents [Adoptowanie dzieci przez jednego lub obu partnerów tej samej płci] (list). Pediatrics 2002; 109: ) 9
10 Jednak głównym problemem pozostaje nieodłączna niestabilność małżeństw tej samej płci. W wyżej wspomnianych badaniach holenderskich średnia długość trwania relacji homoseksualnej zaangażowanych partnerów wynosiła jedynie półtora roku. W tych samych badaniach, którym poddano prawie 8000 gejów, 71% związków trwała mniej niż 8 lat. Co więcej, przemoc w związkach homoseksualnych jest dwa do trzech razy bardziej powszechna aniżeli w związkach heteroseksualnych. Takie środowisko nie zapewnia stabilności koniecznej przy wychowywaniu dzieci. Były homoseksualista Stepen Bennet, który ma żonę i dwoje dzieci, powiedział: Przyznanie homoseksualistom prawa do zawierania związków małżeńskich i adoptowania dzieci to umyślne tworzenie rodzin dysfunkcjonalnych. 5. ARGUMENTY BIOLOGICZNE DOTYCZĄCE ROZWOJU PŁCI Wbrew wrażeniu, jakie stwarzają media, homoseksualizm nie jest uwarunkowaniem całkowicie wewnętrznym, ani też nie jest niezmienny. Tak zwany gen gejowski nie został nigdy odkryty. Istnieją badania wskazujące na to, że zmiana orientacji seksualnej z zasadniczo homoseksualnej na zasadniczo heteroseksualną jest możliwa. Badania przeprowadzone ostatnio przez autorów życzliwych ruchowi gejów jasno pokazują, że o rozwoju homoseksualizmu nie mogą decydować wyłącznie geny. Świadectwo biologii w sposób oczywisty przemawia za tym, że geje po prostu nie rodzą się gejami. Wpływy środowiskowe odgrywają znaczącą rolę w rozwoju tożsamości płciowej i zachowań seksualnych. (Bailey J.M. Biological perspectives on sexual orientation [ Orientacja seksualna z perspektywy biologicznej ]. W: Garnets L.D. i Kimmel D.C.: Psychological perspectives on lesbian, gay, and bisexual experiences [ Doświadczenia lesbijskie, gejowskie i biseksualne z perspektywy psychologicznej ]. Columbia University Press, New York ) Nie ma przekonywujących dowodów na istnienie genu gejowskiego. Faktycznie, gdyby takowy istniał, osoby 10
11 posiadające go byłyby prawdopodobnie w niekorzystnej sytuacji ze względu na selekcję naturalną w procesie ewolucji: Gdyby istniał «gen gejowski», byłby źródłem znacznego problemu, ponieważ homoseksualizm wiąże się z niską płodnością. I rzeczywiście, skoro osoba o orientacji homoseksualnej odbywa stosunki seksualne z osobami tej samej płci, nie będzie posiadała ona potomstwa. (Bailey J.M., jw.) Jednym ze sposobów ustalenia, czy jakaś cecha jest uwarunkowana genetycznie, jest badanie zachowań identycznych bliźniąt (które posiadają taki sam materiał genetyczny) i porównanie ich z zachowaniami bliźniąt nieidentycznych. Zakłada się, że bliźnięta wzrastają w takim samym środowisku. Przeprowadzono kilka badań celem ustalenia, czy identyczni bliźniacy będący braćmi mężczyzn o orientacji homoseksualnej są także homoseksualistami. Zgodność orientacji (obaj identyczni bliźniacy mieli orientację homoseksualną) wystąpiła jedynie w 25-50% par identycznych bliźniąt. Dlatego geny nie mogą w zupełności tłumaczyć homoseksualnej orientacji i zachowań. (Pillard R.C. i Weinrich J.D. Evidence of familial nature of male homosexuality [ Dowody przemawiające za rodzinną naturą homoseksualizmu u mężczyzn ]. Archives of General Psychiatry. 1986:42; King M. i McDonald E. Homosexuals who are twins. A study of 46 probands. [ Bliźnięta o orientacji homoseksualnej. Studium 46 przypadków. ]. British Journal of Psychiatry. 1992; 160:407-9.) Ostatnio wyniki swych badań opublikował profesor Spitzer, wybitny psychiatra. Jest on uważany za historycznego orędownika działalności gejów jako ten, który odegrał rolę kluczową w usunięciu homoseksualizmu z podręcznika psychiatrii w roku Badał on, czy u niektórych osobników przeważająca orientacja homoseksualna zareaguje na terapię. Przebadał on 200 respondentów obojga płci, którzy poinformowali o zmianie orientacji z homoseksualnej na heteroseksualną trwającej co najmniej przez 5 lat. Pisze on: Chociaż autor był początkowo sceptyczny, w czasie badań nabrał przekonania co do możliwości zmiany orientacji u niektórych gejów i lesbijek. Choć przykłady 11
12 zupełnej zmiany orientacji nie były powszechne, większość uczestników badania relacjonowała zmianę przeważającej lub wyłącznie homoseksualnej orientacji występującej przed terapią na przeważającą lub wyłącznie heteroseksualną orientację w ostatnim roku jako rezultat terapeutycznej naprawy. Wyniki te zdają się przeczyć programowym wypowiedziom głównych organizacji zdrowia psychicznego w Stanach Zjednoczonych, które utrzymują, że wiara w skuteczność psychoterapii w przypadkach pociągu seksualnego do tej samej płci nie posiada żadnych podstaw naukowych. (Spitzer R.L. Can some gay men and lesbians change their sexual orientation? 200 participants reporting a change from homosexual to heterosexual orientation. [ Czy możliwa jest zmiana orientacji seksualnej u niektórych gejów i lesbijek? Relacja 200 uczestników badań na temat zmiany orientacji z homoseksualnej na heteroseksualną. ]. Arch Sex Behav. 2003; 32:403-17; dyskusja: inne badania patrz 6. KORZYŚCI PŁYNĄCE Z TRADYCYJNEGO MAŁŻEŃSTWA Z heteroseksualnego małżeństwa płyną ważne korzyści dla jednostki i społeczeństwa. Małżeńskie pary heteroseksualne są na ogół zdrowsze, mają mniej problemów psychologicznych i żyją dłużej aniżeli osoby samotne czy zamieszkujące z kimś. Polityka rządowa powinna więc dawać oparcie małżeństwom heteroseksualnym i służyć ich wzmocnieniu. * Profesor Oswald, profesor ekonomii na Uniwersytecie w Warwick w Wielkiej Brytanii, w swych badaniach stwierdził, że małżeństwo redukuje śmiertelność. Wzrost śmiertelności u mężczyzn nieżonatych jest podobna do wzrostu śmiertelności wskutek palenia papierosów. Małżeństwo ma większy wpływ na długość życia aniżeli dochody. W grupie mężczyzn efekt jest zdecydowany i znaczny. Prawie dokładnie kompensuje on spore (negatywne) konsekwencje palenia. W grupie kobiet efekt w przybliżeniu wynosi połowę efektu palenia papierosów. 12
13 * Małżeństwo wiąże się z większym uczuciem szczęśliwości, spadkiem depresji, spadkiem użycia alkoholu i papierosów. Małżeństwo daje korzystny efekt spadku nadużycia alkoholu zwłaszcza u mężczyzn i spadku depresji zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. * Okazuje się, że korzyści zdrowotne małżeństwa ograniczone są do małżeństwa. Wspólne zamieszkanie nie daje tego samego stopnia korzyści, co małżeństwo. Znaczenie wydaje się mieć sam fakt formalny małżeństwa. Wyniki nielicznych badań porównujących ze sobą małżeństwo i wspólne zamieszkanie wskazują na korzystny efekt stanu małżeńskiego. (Gardner J., Oswald A., Is it money or marriage that keeps people alive? [ Czy to pieniądze, czy małżeństwo utrzymują ludzi przy życiu? ]. Sierpień Wilson C.M. i Oswald A.J., How does marriage affect physical and psychological health? A survey of the longitudinal evidence. [ Jak małżeństwo wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne? Badania podłużne. ]. Styczeń Oba artykuły są dostępne na stronie Web prof. Oswalda patrz Dalsza lektura.) 7. SZKODLIWE SKUTKI ROZPADU RODZINY Istnieje bogata dokumentacja na temat związku rozpadu rodziny z wielu szkodliwymi skutkami dla zdrowia dzieci i całego społeczeństwa. Dlatego polityka rządowa powinna wzmocnić rodzinę opartą na małżeństwie mężczyzny i kobiety. Małżeństwa gejów z ich nieodłączną niestabilnością zwiększą wpływ wielu szkodliwych skutków rozpadu rodziny na dzieci i całe społeczeństwo. U korzeni wielu problemów, które spotykamy wśród dzieci i ludzi młodych takich jak trudności emocjonalne i behawioralne, słabe wyniki w nauce, nadużywanie środków odurzających, przedwczesna aktywność seksualna, w tym ciąża nastolatek i przestępczość wśród młodzieży tkwi dramatyczny wzrost rozpadu rodzin i przewrót w życiu osobistym rodziców, który ma szkodliwy wpływ na ich dzieci. (Por. badania: Rebecca O Neill. Experiments in living [ Eksperymenty życiowe ]. CIVITAS ) 13
14 W rezultacie rozpadu rodziny, wśród dzieci ogółem odnotowuje się gorsze zdrowie, w tym większą śmiertelność, problemy emocjonalne (w tym wyższy wskaźnik samobójstw.) Dzieci z rozbitych rodzin mają słabsze wyniki w nauce, w tym słabsze wyniki w czytaniu i pisaniu oraz z matematyki. Dzieci z rozbitych rodzin częściej żyją w biedzie. W wyniku rozpadu rodziny ubożeje wiele rodzin, w których samotny rodzic wychowuje dziecko. Dzieci z rozbitych rodzin mają częściej problemy z nadużyciem środków odurzających i słabym zdrowiem seksualnym, do czego zaliczyć należy ciążę nastolatek. Co więcej, dzieci z rozbitych domów częściej angażują się w działalność przestępczą i mają nieproporcjonalnie większą reprezentację wśród więźniów. Badania przeprowadzone w ponad 170 miastach USA wskazały wyraźnie na związek pomiędzy wskaźnikami rozwodów i przestępczości. Niższe wskaźniki rozwodów były związane ze spadkiem przestępczości. (Sampson R.J. Crime in cities [ Przestępczość w miastach ]. Tonry i Morris, red., Crime and Justice [Przestępstwo i sprawiedliwość], Chicago 1992.) Dalsza lektura w języku angielskim: - Health risks of gay sex [ Zagrożenie zdrowia, jakie niesie seks gejowski ]: ; - Effects of family breakdown on children and society [ Wpływ rozpadu rodziny na dzieci i społeczeństwo ], CIVITAS, London, UK: ; - Marriage research [ Badania nad małżeństwem ], prof. Andrew Oswald: www2.warwick.ac.uk/fac/soc/economics/staff/faculty/oswald/; - Therapy of homosexual orientation [ Terapia orientacji homoseksualnej ]: (National Association for Research 14
15 and Therapy of Homosexuality [Narodowe Stowarzyszenie ds. Badań i Terapii Homoseksualizmu w USA]). 15
Ryzykowne zachowania seksualne aspekt medyczny
Konferencja naukowa Wychowanie seksualne w szkole cele, metody, problemy. Lublin, 10 marca 2014 r. Ryzykowne zachowania seksualne aspekt medyczny dr n.med Ewa Baszak-Radomańska Gabinety TERPA ryzykowne
Bardziej szczegółowomnw.org.pl/orientujsie
mnw.org.pl/orientujsie Jeżeli dziecko czuje się bezpieczne, kochane i jest szczęśliwe, to jest to, co tworzy dom, co tworzy rodzinę. kamila i beata Bardzo często, gdy mówi się o osobach LGBT+, pojawia
Bardziej szczegółowoWychowanie do życia w rodzinie
Wychowanie do życia w rodzinie SZKOŁA PODSTAWOWA Wychowanie do życia w rodzinie w szkole podstawowej 1 czy jak na Zachodzie? Czy są uzasadnione obawy wielu rodziców wobec nacisku niektórych środowisk i
Bardziej szczegółowoLGBT- wprowadzenie.
LGBT- wprowadzenie www.magdalenalabedz.pl L- LESBIJKI kobiety homoseksualne kobiety, które kochają kobiety G- GEJE mężczyźni homoseksualni mężczyźni, których pociągają mężczyźni B- biseksualne kobiety
Bardziej szczegółowomgr Agnieszka Górecka Warszawa r.
Międzynarodowy projekt SHE wsparcie kobiet seropozytywnych i ich bliskich mgr Agnieszka Górecka Warszawa 24.11.2014 r. HIV i jego kobieca strona Według szacunków WHO w Polsce żyje około 8 200 (6 200-11
Bardziej szczegółowoRodzina katolicka - Kalifornijskie zwycięstwo natury nad homoseksualizmem poniedziałek, 17 listopada :25
Udało się! Wiele nawet przyzwoitych osób nie wierzyło, że uda się powstrzymać obyczajowy "postęp". Powszechnie uważało się, iż wyłącznie kwestią czasu jest, kiedy dotrze do nas złowrogi duch rewolucji
Bardziej szczegółowoNieheteroseksualność a wsparcie ze strony rodziny
OGÓLNOPOLSKA STUDENCKA KONFERENCJA NAUKOWA PRZEMIANY W SYSTEMIE WSPARCIA RODZINY WE WSPÓŁCZESNEJ POLSCE. RZESZÓW, 10.12.2015 R. Nieheteroseksualność a wsparcie ze strony rodziny WOJCIECH ORONOWICZ INSTYTUT
Bardziej szczegółowoCZY ZDROVVE LOVE MODUŁ EDUKACYJNY PROGRAMU WSPARCIA PROKREACJI DLA MIESZKAŃCÓW GDAŃSKA NA LATA WSPIERA PROKREACJĘ?
CZY ZDROVVE LOVE MODUŁ EDUKACYJNY PROGRAMU WSPARCIA PROKREACJI DLA MIESZKAŃCÓW GDAŃSKA NA LATA 2017-2020 WSPIERA PROKREACJĘ? Alina Strzałkowska specjalista ds. wychowania do życia w rodzinie CZY ZDROVVE
Bardziej szczegółowoEdukacja seksualna, ale jaka? (typy edukacji seksualnej: A, B i C)
Edukacja seksualna, ale jaka? (typy edukacji seksualnej: A, B i C) Teresa Król Współczesne zagrożenia dzieci i młodzieży Edukacja seksualna, ale która? Slajd nr 1 Typy edukacji seksualnej A, B i C Współczesne
Bardziej szczegółowoEpidemiologia HIV: kto, kiedy i dlaczego zakaża się wirusem HIV w Polsce
Epidemiologia HIV: kto, kiedy i dlaczego zakaża się wirusem HIV w Polsce Magdalena Rosińska, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny Jak powstają statystyki dotyczące HIV? Osoby,
Bardziej szczegółowoWychowanie do życia w rodzinie - klasa 8. szkoły podstawowej
Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 8 szkoły podstawowej nauczyciel mgr Joanna Brodowy Przygotowane na podstawie programu nauczania Wędrując ku dorosłości Teresy Król NR / TEMAT PODSTAWA PROGRAMOWA
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017
Załącznik do Uchwały Nr. Rady Gminy Zabrodzie z dnia..2016 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017 I. WSTĘP Narkomania jest jednym z najpoważniejszych problemów społecznych ostatnich
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników badań sondażowych NFSS (New Family Structures Study) Marka Regnerus a. Ewa Slezkin, Wydział Psychologii SWPS
Analiza wyników badań sondażowych NFSS (New Family Structures Study) Marka Regnerus a. Ewa Slezkin, Wydział Psychologii SWPS Badania sondażowe NFSS (New Family Structures Study) Marka Regnerus a (Regnerus,
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA DANE KRAJOWE
EPIDEMIOLOGIA DANE KRAJOWE Dane krajowe zostały opracowane na podstawie informacji przekazanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny (zwany dalej NIZP-PZH) oraz zamieszczonych
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Formy pomocy rodzicom posiadającym dziecko z zaburzeniami zachowania. Moduł 188: Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży. Diagnoza
Bardziej szczegółowoKobieta, ciąża i HIV Projekt SHE Magdalena Ankiersztejn-Bartczak. wykład sponsorowany przez Bristol Myers Squibb
Kobieta, ciąża i HIV Projekt SHE Magdalena Ankiersztejn-Bartczak wykład sponsorowany przez Bristol Myers Squibb Cele i założenia projektu SHE Stworzenie społeczności silnych, pewnych siebie, kobiet żyjących
Bardziej szczegółowomnw.org.pl/orientujsie
mnw.org.pl/orientujsie W Polsce żyją 2 miliony osób LGBT+. Na pewno znasz przynajmniej jedną. oktawiusz Niestety w Polsce o osobach LGBT+ mówi się mało i często nieprawdę. Dlaczego tak jest, przeczytasz
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoŚWIATOWY DZIEŃ AIDS KOBIETY, DZIEWCZYNY I HIV/AIDS. AIDS EPIDEMIC UPDATE RAPORT UNAIDS i WHO NA 2004 ROK
ŚWIATOWY DZIEŃ AIDS KOBIETY, DZIEWCZYNY I HIV/AIDS AIDS EPIDEMIC UPDATE RAPORT UNAIDS i WHO NA 2004 ROK AIDS EPIDEMIC UPDATE RAPORT EPIDEMIOLOGICZNY HIV/AIDS NA ROK 2004 Ciągły wzrost liczby osób zakażonych
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyki i Promocji Zdrowia dla miasta Torunia na lata
Załącznik do uchwały Nr 110/15 Rady Miasta Torunia z dnia 9 lipca 2015 r. Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia dla miasta Torunia na lata 2015-2020 WSTĘP Jednym z najistotniejszych zadań Gminy z zakresu
Bardziej szczegółowoHI H V? AI A DS D? J.Kadowska 2006
W Ŝyciu jak w tańcu kaŝdy krok ma znaczenie. HIV? AIDS? J.Kadowska 2006 HIV? To ludzki wirus upośledzenia odporności AIDS? To zespół nabytego upośledzenia odporności to końcowy etap zakażenia wirusem HIV
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA HIV/AIDS W Polsce i na świecie* www.aids.gov.pl. www.aids.gov.pl
EPIDEMIOLOGIA HIV/AIDS W Polsce i na świecie* * Materiał do wykorzystania w ramach kampanii Krajowego Centrum ds. AIDS trwającej od 1 lipca 2008 do 1 grudnia 2009 r. - Wybrane problemy w walce z epidemią
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/ /2018
PROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/2017 2017/2018 Podstawa prawna 1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.); 2. Ustawa
Bardziej szczegółowoWychowanie do życia w rodzinie
Wychowanie do życia w rodzinie SZKOŁA PONADPODSTAWOWA Wychowanie do życia w rodzinie w szkole ponadpodstawowej 1 Jaka edukacja? Często kreowany w mediach negatywny obraz przedmiotu WDŻ mija się z rzeczywistością.
Bardziej szczegółowoMiejsce profilaktyki uzależnień w ochronie zdrowia
Miejsce profilaktyki uzależnień w ochronie zdrowia Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Zagadnienia 1. Ryzyko jako punkt odniesienia 2. Poziomy i granice profilaktyki 3.
Bardziej szczegółowoWychowanie do życia w rodzinie 2014/2015. Liceum Ogólnokształcące im. B. Prusa w Skierniewicach
Wychowanie do życia w rodzinie 2014/2015 Liceum Ogólnokształcące im. B. Prusa w Skierniewicach ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne
Bardziej szczegółowoOSOBISTA ZNAJOMOŚĆ I AKCEPTACJA PRAW GEJÓW I LESBIJEK W KRAJACH EUROPY ŚRODKOWEJ
BS/178/2005 OSOBISTA ZNAJOMOŚĆ I AKCEPTACJA PRAW GEJÓW I LESBIJEK W KRAJACH EUROPY ŚRODKOWEJ KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LISTOPAD 2005 PRZEDRUK MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE
Bardziej szczegółowoCzas oczekiwania na ciążę w kontekście odraczania decyzji o posiadaniu dziecka. Rezultaty z 1 i 2 fali badania GGS-PL.
Krzysztof Tymicki Czas oczekiwania na ciążę w kontekście odraczania decyzji o posiadaniu dziecka. Rezultaty z 1 i 2 fali badania GGS-PL. Od opuszczenia domu rodzinnego do przejścia na emeryturę. Życie
Bardziej szczegółowoWYBRANE DANE Z PUNKTÓW KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNYCH
WYBRANE DANE Z PUNKTÓW KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNYCH SPOTKANIE ZESPOŁU DS. REALIZACJI KRAJOWEGO PROGRAMU ZAPOBIEGANIA ZAKAŻENIOM HIV I ZWALCZANIA AIDS 7 grudnia 2016 r. DANE SKUMULOWANE (dane NIZP-PZH)
Bardziej szczegółowoPotrzeby informacyjne regulatora. na rzecz decyzji refundacyjno-cenowych. dotyczących nowych leków. w terapii HCV
Lek. med. Krzysztof Łanda Potrzeby informacyjne regulatora na rzecz decyzji refundacyjno-cenowych dotyczących nowych leków w terapii HCV Dylematy regulatora nowa sytuacja Skoro pojawiły się nowe niemal
Bardziej szczegółowoTego samego dnia rozpoczyna się też Europejski Tydzień Testowania na HIV.
#mamczasrozmawiac W piątek 17 listopada 2017 roku, ruszyła kampania edukacyjna Krajowego Centrum ds. AIDS Mam czas rozmawiać (#mamczasrozmawiac) promująca dialog międzypokoleniowy o zdrowiu, a zwłaszcza
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZWIĄZKI PARTNERSKIE PAR HOMOSEKSUALNYCH BS/189/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2003
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowouzyskano tylko w 13 przypadkach gruźlicy PŁUC tzn. w 21,0% przypadków gruźlicy u dzieci
Sytuacja epidemiologiczna gruźlicy w Polsce 2012/2013 Dane o zachorowaniach na gruźlicę w Polsce pochodzą z Krajowego Rejestru Zachorowań na Gruźlicę, który prowadzony jest w Instytucie Gruźlicy i Chorób
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XVIII/258/2013 RADY MIEJSKIEJ W KRAPKOWICACH. z dnia 13 lutego 2013 r.
UCHWAŁA NR XVIII/258/2013 RADY MIEJSKIEJ W KRAPKOWICACH z dnia 13 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na 2013 r. stanowiącego część składową strategii rozwiązywania
Bardziej szczegółowoStatystyki zachorowań
I AIDS Informacje ogólne Budowa wirusa HIV Statystyki zachorowań Światowy dzień HIV/AIDS Aktywność fizyczna Zapobieganie HIV HIV u kobiet Możliwości z HIV Przeciwskazania Ciąża Ludzie młodzi HIV u dzieci
Bardziej szczegółowomnw.org.pl/orientujsie
mnw.org.pl/orientujsie Każdy związek oparty na miłości i szacunku zasługuje na szczególną opiekę i ochronę państwa. natalia i marek Czy osobom hetero jest teraz lepiej, bo lesbijkom, gejom i osobom bi
Bardziej szczegółowoCel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt
Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt Zapewnienie wszystkim w każdym wieku zdrowego życia oraz promowanie dobrostanu stanowi podstawę zrównoważonego rozwoju.
Bardziej szczegółowoPostawy wobec pracy i rodzicielstwa osób chorych na SM
Postawy wobec pracy i rodzicielstwa osób chorych na SM RAPORT Z BADANIA ILOŚCIOWEGO (PRE-TEST) dla Warszawa, 07.04.2015 Odbiór osób chorych na SM jako rodziców Proszę przeczytać poniższe stwierdzenia i
Bardziej szczegółowoSzkolenie przygotowujące do zawodu profilaktyka uzależnień. Osoba uzależniona od przetworów konopi w systemie lecznictwa odwykowego w Polsce
Szkolenie przygotowujące do zawodu profilaktyka uzależnień Osoba uzależniona od przetworów konopi w systemie lecznictwa odwykowego w Polsce Boguslawa Bukowska Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii
Bardziej szczegółowoTreści nauczania WDŻ w szkole ponadgimnazjalnej
Treści nauczania WDŻ w szkole ponadgimnazjalnej człowiek i jego funkcjonowanie w środowisku rodzinnym, rozwój psychoseksualny w kolejnych fazach życia, odpowiedzialność w przeżywaniu własnej płciowości
Bardziej szczegółowoPoprawa dostępu do wysokiej jakości. usług profilaktyki zdrowotnej. na obszarze funkcjonalnym Poznania
Poprawa dostępu do wysokiej jakości usług profilaktyki zdrowotnej na obszarze funkcjonalnym Poznania Agnieszka Wojtecka Gdański Uniwersytet Medyczny 1. Poprawa dostępu do wysokiej jakości usług profilaktyki
Bardziej szczegółowoPALENIE A PROKREACJA I POLITYKA LUDNOŚCIOWA
XIV konferencja Tytoń albo Zdrowie im. prof. F. Venuleta Warszawa 8 9 grudnia 2011 roku VI sesja plenarna Społeczne wymiary działalności antytytoniowej w latach 1991-2011: polityka ludnościowa, edukacja.
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE IV ETAP EDUKACYJNY
PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE IV ETAP EDUKACYJNY Cele ogólne programu: 1. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjonowaniem rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich
Bardziej szczegółowoOdkrywać i ukazywać piękno życia i miłości w podręcznikach i w książkach WDŻ
Odkrywać i ukazywać piękno życia i miłości w podręcznikach i w książkach WDŻ Warszawa, 20.03.2015 r. Teresa Król Slajd nr 1 Na horyzoncie młodego serca zarysowuje się nowe doświadczenie: jest to doświadczenie
Bardziej szczegółowoLeczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce
Program zdrowotny Ministerstwa Zdrowia Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce Beata Zawada Krajowe Centrum ds. AIDS Agenda Ministra Zdrowia Realizacja Programu Leczenia ARV 2012-2016
Bardziej szczegółowodystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych
Warszawa, 15.06.2015 Rekomendacje Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych (PZEdsPSO) dotyczące realizacji szczepień obowiązkowych, skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom;
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII GMINY ŁUBNIANY NA 2015 ROK
Załącznik do Uchwały Nr XLIII/298/14 Rady Gminy Łubniany z dnia 12 listopada 2014 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII GMINY ŁUBNIANY NA 2015 ROK 1 Wstęp 1. Narkomania stanowi jeden z najpoważniejszych
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA ZDROWIA ZWIĄZANE Z SEKSEM GEJOWSKIM 1
Dr med. John R. Diggs, junior Corporate Resource Council ZAGROŻENIA ZDROWIA ZWIĄZANE Z SEKSEM GEJOWSKIM 1 STRESZCZENIE Relacje seksualne pomiędzy osobami tej samej płci narażają gejów, lesbijki i osoby
Bardziej szczegółowoZaburzenia psychiczne w dzieciństwie. Iwona A. Trzebiatowska
Zaburzenia psychiczne w dzieciństwie co będzie b w życiu dorosłym Iwona A. Trzebiatowska Schizofrenia Brak możliwości rozpoznanie poniżej 6 rż Wcześniejsze zachorowania u chłopców Udział czynnika organicznego
Bardziej szczegółowoHomoseksualizm czy homoseksualności?... Jacek Bomba
Wstęp........................................................................ Grzegorz Iniewicz, Magdalena Mijas, Bartosz Grabski Część I Historia, perspektywy, terminologia Rozdział 1. Homoseksualizm
Bardziej szczegółowoEpidemiologia HIV/AIDS w woj. zachodniopomorskim z uwzględnieniem działalności Punktów Konsultacyjno- Diagnostycznych Konferencja wojewódzka w
Epidemiologia HIV/AIDS w woj. zachodniopomorskim z uwzględnieniem działalności Punktów Konsultacyjno- Diagnostycznych Konferencja wojewódzka w Zachodniopomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie 17.10.2013r.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KONKUBINAT PAR HETEROSEKSUALNYCH I HOMOSEKSUALNYCH BS/49/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. STANISŁAWA MONIUSZKI W BIELSKU-BIAŁEJ SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. STANISŁAWA MONIUSZKI W BIELSKU-BIAŁEJ SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ROK SZKOLNY 2013/2014 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. STANISŁAWA
Bardziej szczegółowoco nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni
co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni ZdrovveLove co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni Cykl zajęć obejmuje 8 godz. lekcyjnych po 45 minut, o następującej tematyce:
Bardziej szczegółowoWędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie
Wędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie Program nauczania wg: Teresa Król Maria Ryś Wydawnictwo Rubikon 30-376 Kraków, ul. Zakrzowiecka 39 D tel./fax: 12
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY
AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY Dziecko i media Aktywność młodych w sieci Marek Staniewicz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 12 czerwca 2017 r. W 2014 roku, na zlecenie NASK oraz Rzecznika Praw Dziecka,
Bardziej szczegółowoPROMOCJA ZDROWIA TO PROCES
STAROSTWO POWIATOWE W ŚWIDNICY WYDZIAŁ ZDROWIA 2007 r. Opracowała Barbara Świętek PROMOCJA ZDROWIA TO PROCES UMOŻLIWIAJĄCY JEDNOSTKOM, GRUPOM, SPOŁECZNOŚCIĄ ZWIĘKSZENIE KONTROLI NAD WŁASNYM ZROWIEM I JEGO
Bardziej szczegółowoZanim pojawią się zachowania problemowe/ ryzykowne - profilaktyka uniwersalna. Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
Zanim pojawią się zachowania problemowe/ ryzykowne - profilaktyka uniwersalna Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Stare i nowe zachowania ryzykowne Alkohol, tytoń Narkotyki
Bardziej szczegółowoI. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie
PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE III etap edukacyjny: gimnazjum Cele kształcenia wymagania ogólne I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia z punktu widzenia dzisiejszego stanu wiedzy. Teoria i praktyka.
III MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA INTERDYSCYPLINARNA ZDROWIE I ODPORNOŚĆ PSYCHICZNA KRAKÓW, 24.09.2016 R. Promocja zdrowia z punktu widzenia dzisiejszego stanu wiedzy. Teoria i praktyka. BARBARA KOSTECKA(1,
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWA IA DO ŻYCIA W RODZI IE DLA KLAS PIERWSZYCH
ROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWA IA DO ŻYCIA W RODZI IE DLA KLAS PIERWSZYCH NR LEKCJI 1. 2. 3. 4. TEMAT LEKCJI TREŚCI CELE:Po przeprowadzonej lekcji uczeń powinien O czym będziemy Zapoznanie uczniów z 1.Wiedzieć,
Bardziej szczegółowoURODZENIA W KOHABITACJI: WYBÓR CZY KONIECZNOŚĆ?
Nowe wzorce formowania rodziny w Polsce Konferencja FAMWELL 18.06.2013 URODZENIA W KOHABITACJI: WYBÓR CZY KONIECZNOŚĆ? ANNA MATYSIAK Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa MONIKA MYNARSKA
Bardziej szczegółowoPROJEKT SOCJALNY UZALEŻNIENIOM. Realizatorzy: Anna Osiewicz Aleksandra Zaborska Joanna Krzemińska Alicja Kowalska Joanna Trytek
PROJEKT SOCJALNY UZALEŻNIENIOM Realizatorzy: Anna Osiewicz Aleksandra Zaborska Joanna Krzemińska Alicja Kowalska Joanna Trytek 1. Opis problemu Rodzina winna zaspokajać potrzeby fizjologiczne jak i psychologiczne
Bardziej szczegółowoSpołeczny Komitet ds. AIDS(SKA) Stowarzyszenie działające od 1993r.
Społeczny Komitet ds. AIDS(SKA) Stowarzyszenie działające od 1993r. Cele Kształtowanie racjonalnych zachowań indywidualnych i społecznych wobec epidemii HIV/AIDS oraz wobec Osób Żyjących z HIV/AIDS. Rozwój
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXIV/139/16 RADY MIASTA JEDLINA-ZDRÓJ. z dnia 29 grudnia 2016 r.
UCHWAŁA NR XXIV/139/16 RADY MIASTA JEDLINA-ZDRÓJ z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2017 rok. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoSeks Polaków w Internecie. Raport Polpharmy 2010. Prof. dr hab. Zbigniew Izdebski
Seks Polaków w Internecie Raport Polpharmy 2010 Prof. dr hab. Zbigniew Izdebski Informacje o badaniu Termin realizacji badania Grudzień 2009 styczeń 2010 Cel badania Metoda badania Diagnoza aktywności
Bardziej szczegółowoStruktura wieku Pod względem wieku społeczeństwa dzielimy najczęściej na: dzieci, młodzież i dorosłych osoby starsze
Zróżnicowanie demograficzne społeczeństw Poziom podstawowy Struktura wieku Pod względem wieku społeczeństwa dzielimy najczęściej na: dzieci, młodzież i dorosłych osoby starsze Struktura wieku zależy głównie
Bardziej szczegółowoZaburzenia identyfikacji, roli i psychoorientacji płciowej
Zaburzenia identyfikacji, roli i psychoorientacji płciowej Prof. dr hab. med. Krzysztof Kula Katedra Andrologii i Endokrynologii Płodności Uniwersytet Medyczny w Łodzi BIOLOGIA PŁEĆ GENETYCZNA PŁEĆ GONADALNA
Bardziej szczegółowoKrajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na lata 2012-2016. Realizacja Programu w 2012 r.
Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na lata 2012-2016 Realizacja Programu w 2012 r. Zapobieganie zakażeniom HIV wśród ogółu społeczeństwa Cel ogólny 1: Ograniczenie rozprzestrzeniania
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE
JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE A. Zielińska 1, M. Bielecki 2, F. Pierowski 3, U. Coupland 4, A.Bryńska 1, T. Wolańczyk 1, M. Marczyńska 4 (1) Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoPsychiatryczna opieka środowiskowa w Polsce. Joanna Meder Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
Psychiatryczna opieka środowiskowa w Polsce Joanna Meder Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Zdrowie psychiczne jest jednym z najwaŝniejszych zasobów współczesnego społeczeństwa Jako główny cel
Bardziej szczegółowoRAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO
mgr Paweł Koczkodaj RAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO. EPIDEMIOLOGIA CHOROBY ORAZ PROFILAKTYKA CZYNNIKÓW RYZYKA WŚRÓD KOBIET W WIEKU OKOŁOMENOPAUZALNYM I POMENOPAUZALNYM Wstęp Zarówno na świecie,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr.. /. /2016 RADY GMINY SADKI z dnia 29 grudnia 2016 roku
UCHWAŁA Nr.. /. /2016 RADY GMINY SADKI z dnia 29 grudnia 2016 roku Projekt w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Sadki na rok 2017 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoCzy grozi mi wirusowe zapalenie wątroby typu B?
Czy grozi mi wirusowe zapalenie wątroby typu B? Co to jest? Wirus zapalenia wątroby typu B (HBW) powoduje zakażenie wątroby mogące prowadzić do poważnej choroby tego organu. Wątroba jest bardzo ważnym
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ FIZYCZNA WSPARCIE DLA ZDROWIA I ROZWOJU
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA WSPARCIE DLA ZDROWIA I ROZWOJU P i o t r W r ó b l e w s k i Doradca Metodyczny m.st. Warszawy w zakresie wychowania fizycznego Zdrowie to stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego
Bardziej szczegółowoCzy to smutek, czy już depresja?
Niebezpieczna siostra smutku jak rozpoznać i poradzić sobie z depresją? Warsztaty dla uczniów Czy to smutek, czy już depresja? Podstawowe różnice Smutek To emocja, której doświadczanie jest naturalne dla
Bardziej szczegółowoWarszawa, 01.02.2015. Lidia Popek. Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Instytut Psychiatrii i Neurologii 02 957 Warszawa, ul.
Lidia Popek Warszawa, 01.02.2015 Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Instytut Psychiatrii i Neurologii 02 957 Warszawa, ul. Sobieskiego 9 tel. 22 4582806; fax22 6421272 ; email. lpopek@ipi.edu.pl Raport
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA
WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA w indywidualnej organizacji toku studiów PROFIL: ogólnoakademicki POZIOM: jednolite studia TRYB: niestacjonarny Rok rozpoczęcia studiów 2018/2019 SEMESTR 1 I
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA HIV/AIDS. NOWOśCI
PROFILAKTYKA HIV/AIDS STATYSTYKI LOKALNE DZIAłANIA OZ I PZ PSSE W ROKU 2012 NOWOśCI CIEKAWOSTKI STATYSTYKI HIV i AIDS w Polsce dane od początku epidemii (1985 r.) do 30 czerwca 2012 roku 15 724 zakażonych
Bardziej szczegółowo266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów
266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów dorosłych (15 %) przekracza ten poziom; 20 milionów (6
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXII/240/2013 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 21 marca 2013 r.
UCHWAŁA NR XXXII/240/2013 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE z dnia 21 marca 2013 r. w sprawie uchwalenia Gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Gminy Żarów
Bardziej szczegółowoTemat: Państwo silne równa się zdrowe społeczeństwo. Narkotyki, dopalacze, papierosy, niszczą człowieka, rodziny, społeczeństwo.
Temat: Państwo silne równa się zdrowe społeczeństwo. Narkotyki, dopalacze, papierosy, niszczą człowieka, rodziny, społeczeństwo. 1. Cel ogólny: Uczniowie rozumieją, że zjawisko używania narkotyków, dopalaczy
Bardziej szczegółowoWirusowe zapalenie wątroby typu B. Czy jestem w grupie ryzyka?
Wirusowe zapalenie wątroby typu B Czy jestem w grupie ryzyka? Spis treści Nr strony Co to jest WZW B? 2 Jak mogę się zarazić WZW typu B? 3 Skąd mam wiedzieć, czy jestem nosicielem wirusa? 5 Co zrobić,
Bardziej szczegółowoRodzinny wskaźnik podatności na ryzyko
Rodzinny wskaźnik podatności na ryzyko Wstęp Różne programy mieszkaniowe w Chicago oferują różne formy wsparcia. Ten przegląd pomoże ustalić, który program mieszkaniowy będzie najlepiej pasował do Twoich
Bardziej szczegółowoWstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE
Dzieciństwo w cieniu schizofrenii przegląd literatury na temat możliwych form pomocy i wsparcia dzieci z rodzin, gdzie jeden z rodziców dotknięty jest schizofrenią Childhood in the shadow of schizophrenia
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoWYKAZ PRZEDMIOTÓW (STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA) Semestr I, II, III - wszystkie specjalności obowiązują jednakowe przedmioty
WYKAZ PRZEDMIOTÓW (STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA) Semestr I, II, III - wszystkie specjalności obowiązują jednakowe przedmioty Semestr I zimowy rok 1 Pedagogika ogólna Psychologia ogólna Socjologia ogólna
Bardziej szczegółowoEpidemiologia zakażenia HIV. Specyfika pacjenta zakażonego.
Epidemiologia zakażenia HIV. Specyfika pacjenta zakażonego. dr med. Monika Bociąga-Jasik 1981 stwierdza się liczne przypadki pneumocystozowego zapalenia płuc i mięska Kaposiego u młodych, dotychczas zdrowych
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska
WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015: zjednoczenie wysiłków społeczeństwa i administracji publicznej prowadzące do zmniejszenia nierówności i poprawy
Bardziej szczegółowoModuł I. Podstawy wychowania do życia w rodzinie 24 godz. (24 wykłady) zakończony egzaminem
OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu zajęć edukacyjnych Wychowanie do życia w rodzinie - 4 zadania. Tematyka
Bardziej szczegółowoDEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK. Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn
DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn PSYCHOTERAPIA Wywodzi się z greckich określeń: psyche (dusza)
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXV/301/2017 RADY MIASTA I GMINY BIAŁOBRZEGI z dnia 28 listopada 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXV/301/2017 RADY MIASTA I GMINY BIAŁOBRZEGI z dnia 28 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia Miejsko - Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie
Bardziej szczegółowoProblemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej
Zakończenie Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Do problemu głównego zostały sformułowane następujące problemy szczegółowe, które przedstawię poniżej.
Bardziej szczegółowoO SEKSUALNOŚCI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
O SEKSUALNOŚCI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH pod redakcją Antoniny Ostrowskiej Instytut Rozwoju Służb Społecznych Warszawa 2007 Wstęp... 9 Antonina Ostrowska Seksualność osób niepełnosprawnych...11 Rola seksualności
Bardziej szczegółowoNajważniejsze wyniki badań socjodemograficznych dla województwa pomorskiego Lata 2003-2009
Najważniejsze wyniki badań socjodemograficznych dla województwa pomorskiego Lata 3-9 1. Bezdomność w Województwie pomorskim to podobnie jak w całym województwie pomorskim problem typowo męski w roku 9
Bardziej szczegółowoWnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku
Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych
Bardziej szczegółowo1 GRUDNIA 2015R. Światowy Dzień Walki z AIDS
1 GRUDNIA 2015R. Światowy Dzień Walki z AIDS O AIDS zaczęło być głośno w latach 80. Przede wszystkim dzięki działalności środowisk gejowskich w Stanach Zjednoczonych, które jako pierwsze padły ofiarą epidemii.
Bardziej szczegółowoBLIZEJ SIEBIE DALEJ OD NARKOTYKÓW, DOPALACZY
BLIZEJ SIEBIE DALEJ OD NARKOTYKÓW, DOPALACZY Narkotyki i prawo Posiadanie narkotyków jest czynem karalnym, ale łamanie prawa przez dziecko biorące narkotyki związane bywa także ze zdobywaniem pieniędzy.
Bardziej szczegółowo