dr Sylwia Spurek poslanka do Parlamentu Europejskiego Strasbourg, 18 września, 2019

Transkrypt

1 dr Sylwia Spurek poslanka do Parlamentu Europejskiego Strasbourg, 18 września, 2019 Pan Klaus Welle Sekretariat Parlamentu (SG) Sekretarz Generalny Strasbourg, LOW Motto Unii Europejskiej to Zjednoczona w różnorodności. To sformułowanie odnosi się do najważniejszych europejskich wartości, w tym szacunku dla praw wszystkich jednostek, włączając w to prawa konsumentów, zasady niedyskryminacji oraz dbałości o środowisko naturalne. Polityka konsumencka zajmuje bardzo ważne miejsce na europejskiej agendzie - promowanie praw konsumentów jest dla UE priorytetem. Prawodawstwo w tym obszarze dotyczy takich kwestii jak ustalanie cen, oznaczanie, etykietowanie, marketing, zakupy konsumenckie, warunki umów i tym podobne. Wszystkie te środki mają na celu zagwarantowanie praw konsumentów i wzmocnienie ich bezpieczeństwa w odniesieniu do rożnych kategorii dóbr i usług. Motyw nr 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. (dalej również: Rozporządzenie) stanowi, iż aby uzyskać wysoki poziom ochrony zdrowia konsumentów i zagwarantować im prawo do informacji, należy zapewnić odpowiednie informowanie konsumentów na temat spożywanej przez nich żywności. Zgodnie z motywem nr 17 Rozporządzenia, podstawową kwestią uwzględnianą przy określaniu wymogów dotyczących obowiązkowych informacji na temat żywności powinno być umożliwienie konsumentom identyfikacji i właściwego wykorzystywania danego środka spożywczego oraz dokonywania wyborów zaspokajających ich indywidualne potrzeby dietetyczne.

2 Motyw nr 3 Rozporządzenia przyjmuje również, że na wybory dokonywane przez konsumentów mogą wpływać m.in. względy zdrowotne, ekonomiczne, środowiskowe, społeczne i etyczne. To stwierdzenie ma bardzo wielką wagę, ponieważ dotyka dodatkowych praw jednostki, takich jak szacunek dla przekonań i wartości oraz prawo do zdrowego i czystego środowiska naturalnego. Zgodnie z artykułem 21 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej wszelka dyskryminacja w szczególności ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną jest zakazana. Z tego wynika, że zapewnienie konsumentom właściwego wyboru, odpowiadającego ich potrzebom, jest również kwestią równego traktowania i niedyskryminacji w odniesieniu do, między innymi, przekonań i opinii. W odniesieniu do zagadnień natury środowiskowej należy podkreślić, iż w dzisiejszych czasach wielu konsumentów, mając świadomość zbliżającej się katastrofy klimatycznej, dokonuje swoich wyborów biorąc pod uwagę wpływ, jaki nabywane przez nich dobra i usługi mają na środowisko naturalne. Budynki Parlamentu Europejskiego są corocznie odwiedzane przez setki tysięcy ludzi, tysiące tu pracują. To serce tworzenia prawa UE. Konieczne jest, by te budynki dawały UE jak najlepsze świadectwo, były miejscem, gdzie standardy UE są na najwyższym poziomie, gdzie prawo i wartości UE są rygorystycznie wdrażane. Tymczasem, w odniesieniu do praw i włączenia osób prowadzących wegański styl życia, nie mamy z taką sytuacją do czynienia. Zakłady żywienia zbiorowego w budynkach Parlamentu Europejskiego nie oferują prawie żadnych opcji żywieniowych wolnych od składników pochodzenia zwierzęcego. W rzadkich sytuacjach, kiedy ma to miejsce, oferta ogranicza się do przystawek, niestanowiących pełnowartościowych posiłków. W efekcie, weganki i weganie pracujący w Parlamencie Europejskim, lub go odwiedzający, nie mogą najczęściej spożyć odżywczego posiłku podczas pracy czy wizyty, co trzeba uznać za naruszenie ich praw konsumenta. Zapewnianie w budynkach Parlamentu Europejskiego oferty żywieniowej opartej w przeważającej mierze na produktach pochodzenia zwierzęcego musi być również zakwestionowane w związku z troską o klimat. Proszę mi pozwolić wskazać na dwa 2

3 niezaprzeczalne i niepokojące fakty. Po pierwsze, badania naukowe dowodzą, że przemysłowa hodowla zwierząt odpowiada za ogromne emisje dwutlenku węgla, zanieczyszczanie wód i powietrza. Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa przemysłowa hodowla zwierząt wytwarza aż 18 proc. wszystkich spowodowanych działalnością człowieka emisji gazów cieplarnianych oraz 80 proc. emisji powodowanych przez rolnictwo. Ten poziom emisji jest porównywalny do poziomu emisji powodowanego przez transport lub nawet od niego wyższy. Po drugie, hodowla zwierząt wymaga znacznych terenów ziemi uprawnej i pastwisk, co jest zapewniane w wyniku drastycznej deforestacji. Pożary lasów pustoszące obecnie Amazonię są dostatecznym i alarmującym dowodem skutków deforestacji prowadzonej w celu zaspokojenia potrzeb gospodarki hodowlanej. Podsumowując tę kwestię środowiskowe koszty hodowli zwierząt dla ludzkiej konsumpcji są bardzo wysokie i należy podnieść, że instytucje Unii Europejskiej, chcące realizować ambitną politykę dotyczącą zmian klimatycznych, nie powinny tego faktu lekceważyć. Kolejną sprawą jest ta dotycząca istniejącego braku informacji na temat żywności oraz jej oznaczania, co zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. jest obowiązkowe. Brak informacji na temat żywności oraz jej oznaczania sprawia, że niemożliwe jest ustalenie, czy dany artykuł żywnościowy jest wegański, nawet jeśli w pierwszej chwili wydaje się, że tak. Co więcej, ów brak sprawia, ze niemożliwe jest stwierdzenie z pewnością, że dana jednostka żywności nie zawiera substancji lub produktów powodujących alergie i nietolerancje, co może skutkować problemami zdrowotnymi konsumentów cierpiących na takie alergie lub nietolerancje. Z przykrością muszę dodać, że personel zakładów żywienia zbiorowego, pytany o składniki posiłków, zazwyczaj nie jest w stanie udzielić wyczerpującej informacji. W związku z przytoczonymi powyżej faktami, należy uznać, że Parlament Europejski nie realizuje najważniejszych wartości przytaczanych w motcie Unii Europejskiej szacunku dla praw każdej jednostki, włączając w to prawa konsumentów, niedyskryminacji oraz troski o środowisko naturalne. Szanowny Panie Sekretarzu Generalny, W świetlę przytoczonych powyżej faktów zwracam się do Pana o podjęcie stosownych działań, mających na celu naprawę sytuacji. Chciałabym również zadać Panu następujące pytania: 3

4 1. Pamiętając o konieczności ochrony praw konsumentów, zapewnienia otoczenia wolnego od dyskryminacji, jak również konieczności przedsięwzięcia wszystkich możliwych środków na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi, czy istnieją odpowiednie dokumenty określające obecną politykę Parlamentu Europejskiego w obszarze gastronomii? Proszę o przesłanie mi stosownych dokumentów. W przypadku braku istnienia takich dokumentów, zwracam się do Pana z pytaniem o przyczynę tego braku. 2. W jaki sposób podejmowane są decyzje dotyczące oferty żywieniowej w Parlamencie Europejskim, tak, by zapewnić przestrzeganie praw konsumentów? 3. Pamiętając o konieczności ochrony praw konsumentów i zapewnienia im możliwości świadomego wyboru, jakie działania są podejmowane przez administrację Parlamentu Europejskiego w celu zapewnienia, żeby informacja na temat żywności oraz jej oznaczanie były zgodne z przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r., a w szczególności: 3.1. Czy specyfikacja istotnych warunków zamówienia dla zakładów żywienia zbiorowego w Parlamencie Europejskim zawiera elementy, których celem jest zapewnienie odpowiedniej informacji na temat żywności i oznaczania tak, by zapewnić właściwe wdrożenie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w odniesieniu do danych szczegółowych określonych w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia, którymi są, m.in.: [...] (b) wykaz składników; (c) wszelkie składniki lub substancje pomocnicze w przetwórstwie wymienione w załączniku II lub uzyskane z substancji lub produktów wymienionych w załączniku II, powodujące alergie lub reakcje nietolerancji, użyte przy wytworzeniu lub przygotowywaniu żywności i nadal obecne w produkcie gotowym, nawet jeżeli ich forma uległa zmianie; [...] jak również dodatkowe dane szczegółowe dla określonych kategorii żywności określonych w aneksie nr 3 do Rozporządzenia? 3.2. Czy umowy zawierane przez administrację Parlamentu Europejskiego z zakładami żywienia zbiorowego zawierają postanowienia, których celem jest zapewnienie odpowiedniej informacji na temat żywności i oznaczania tak, by zapewnić właściwe wdrożenie 4

5 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w odniesieniu do danych szczegółowych określonych w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia? 3.3. Czy administracja Parlamentu Europejskiego monitoruje realizację umów z zakładami żywienia zbiorowego w odniesieniu do właściwego wdrożenia przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r., dotyczących informacji na temat żywności i oznaczania, szczególnie w odniesieniu do danych szczegółowych określonych w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia? 4. Mając na uwadze potrzebę przedsięwzięcia wszystkich możliwych środków w celu zapobieżenia katastrofie klimatycznej, czy administracja Parlamentu Europejskiego upewnia się, że oferta żywnościowa w Parlamencie Europejskim wiąże się z możliwie najmniejszym kosztem środowiskowym, poprzez, przykładowo: 4.1. Włączanie do zaproszenia do składania ofert przez zakłady żywienia zbiorowego w Parlamencie Europejskim kryteriów związanych z kosztami środowiskowymi produkcji żywności dostarczanej przez oferentów? 4.2. Włączanie do umów zawieranych przez administrację Parlamentu Europejskiego z zakładami żywienia zbiorowego w Parlamencie Europejskim kryteriów związanych z kosztami środowiskowymi dostarczanej przez nich żywności? 4.3. Monitorowanie realizacji umów z zakładami żywienia zbiorowego w Parlamencie Europejskim w odniesieniu do kosztów środowiskowych dostarczanej przez nich żywności? 5. Realizując potrzebę utrzymywania standardów wyznaczanych przepisami prawnymi UE w odniesieniu do dobrostanu zwierząt, czy zaproszenia do składania ofert przez zakłady żywienia zbiorowego w Parlamencie Europejskim wyłączają oferentów, które nie są w stanie wykazać, ze żywność pochodzenia zwierzęcego, którą oferują, została wyprodukowana zgodnie z przepisami prawnymi UE dotyczącymi dobrostanu zwierząt? Razem z odpowiedzią, bardzo proszę o przesłanie dokumentacji istotnej dla podniesionych kwestii. 5