GIMNAZJUM Nr 6 im. POLSKICH NAUCZYCIELI TAJNEGO NAUCZANIA W LATACH oraz VI Liceum Ogólnokształcące ul. S. Dąbka 1 w Koszalinie

Transkrypt

1 Zatwierdził: Opracował: Październik 2015

2 GIMNAZJUM Nr 6 im. POLSKICH NAUCZYCIELI TAJNEGO NAUCZANIA W LATACH oraz VI Liceum Ogólnokształcące ul. S. Dąbka 1 w Koszalinie 2

3 WYKAZ TELEFONÓW ALARMOWYCH Państwowa Straż Pożarna tel. 998 Pogotowie Ratunkowe tel. 999 Policja tel. 997 Pogotowie Energetyczne tel. 991 Straż Miejska tel. 986 WYKAZ TELEFONÓW INNE 1 Ochrona obiektu tel. tel. tel. tel. tel. tel. tel. tel. 1 - do uzupełnienia (należy wpisać numery telefonów do osób, które należy powiadomić na wypadek powstania zagrożenia mając na względzie zasięg i skalę zagrożenia) 3

4 Spis treści 1. Cel i zakres opracowania Podstawa opracowania Podstawy merytoryczne Postanowienia ogólne Zakres obowiązywania instytucji bezpieczeństwa pożarowego Aktualizacja instrukcji bezpieczeństwa pożarowego Zmiana treści instrukcji Kwalifikacje osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej Charakterystyka ogólna obiektu Nazwa i adres obiektu Właściciel obiektu Zarządca obiektu Użytkownik obiektu Usytuowanie obiektu Opis ogólny obiektu Funkcja i przeznaczenie obiektu Instalacje i urządzenia techniczne w obiekcie Lokalizacja głównego wyłącznika prądu Warunki ochrony przeciwpożarowej wynikające z przeznaczenia i sposobu użytkowania obiektu oraz warunków technicznych Zestawienie powierzchni wewnętrznych oraz kubatury Grupa wysokości Liczba kondygnacji Parametry pożarowe występujących substancji palnych Gęstość obciążenia ogniowego Kategoria zagrożenia ludzi Liczba osób w obiekcie Strefy pożarowe podział obiektu Klasa odporności pożarowej obiektu Klasa odporności ogniowej elementów budowlanych Stopień rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych Warunki ewakuacji Podstawowe zabezpieczenie przeciwpożarowe instalacji technicznych Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie Wyposażenie w gaśnice i koce gaśnicze Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru

5 5.17. Drogi pożarowe (drogi dojazdu dla jednostek ratowniczych) Charakterystyka zagrożenia pożarowego Zagrożenie pożarowe obiektu Potencjalne przyczyny powstawania pożarów: Potencjalne przyczyny rozprzestrzeniania się pożarów: Drogi rozprzestrzeniania się pożaru Zasady bezpieczeństwa pożarowego w zakresie użytkowania obiektu Zasady przechowywania i stosowania materiałów niebezpiecznych pożarowo Zasady utrzymywania instalacji i urządzeń technicznych Zasady doboru, rozmieszczenia, obsługi i użycia gaśnic oraz obsługi i użycia hydrantów wewnętrznych Oznaczenia stosowane w gaśnicach Zasady doboru gaśnic Wymagana ilość gaśnic w budynku Zasady rozmieszczenia gaśnic w budynku Sposoby obsługi i zasady bezpiecznego użycia gaśnic zastosowanych w obiekcie Sposoby obsługi i zasady bezpiecznego użycia hydrantu wewnętrznego Zasady postępowania i sposób gaszenia palącej się odzieży na człowieku Zasady doboru, stosowania i rozmieszczania znaków bezpieczeństwa Wymagania, dobór i zastosowanie znaków bezpieczeństwa Podstawowe zasady rozmieszczania znaków bezpieczeństwa ewakuacyjnych Obowiązki z zakresu ochrony przeciwpożarowej Obowiązki właściciela, zarządcy obiektu Obowiązki użytkowników budynku Obowiązki pracowników personelu biurowego, nauczycieli Obowiązki pracowników dozoru obiektu, woźnych, pracowników technicznych Obowiązki osób odpowiedzialnych za utrzymanie porządku Sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie gaśnic Gaśnice proszkowe Sposób oddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa Urządzenia do usuwania dymu i gazów pożarowych System alarmu pożaru i stałe urządzenie gaśnicze Sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru i innego zagrożenia Postępowanie w przypadku powstania pożaru do czasu przybycia jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP oraz współdziałanie z kierującym akcją ratowniczą

6 13.2. Alarmowanie telefoniczne Państwowej Straży Pożarnej Sposoby postępowania na wypadek wystąpienia innego zagrożenia Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Organizacja prac niebezpiecznych pod względem pożarowym pożarowym Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi Dlaczego należy prowadzić ćwiczenia ewakuacyjne? Cel przeprowadzania ćwiczeń ewakuacyjnych Ogólne zasady postępowania podczas ewakuacji w sytuacjach zagrożenia Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi w budynkach Gimnazjum nr 6 w Koszalinie Sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi Zapoznanie z treścią instrukcji bezpieczeństwa pożarowego Ćwiczenia aplikacyjne Wykaz telefonów alarmowych Zasady postępowania w przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia faktu podłożenia ładunku wybuchowego w budynku Alarmowanie Akcja poszukiwawcza ładunku wybuchowego po uzyskaniu informacji o jego podłożeniu Akcja rozpoznawczo-neutralizacyjna zlokalizowanych ładunków wybuchowych Postanowienia końcowe Wskazówki do prowadzenia rozmowy ze zgłaszającym o podłożeniu bomby Wykaz wybranych przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej i prawa budowlanego Definicje i określenia stosowane w ochronie przeciwpożarowej Załączniki Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr Załącznik nr

7 1. Cel i zakres opracowania W opracowaniu przedstawiono warunki ochrony przeciwpożarowej budynków Gimnazjum nr 6 oraz VI Liceum Ogólnokształcącego w Koszalinie oraz sposoby ich użytkowania i zachowania się w nich zarówno w warunkach normalnych, nie związanych ze zdarzeniami mogącymi zagrozić życiu i zdrowiu jego użytkowników, czy też mieniu, jak i w warunkach bezpośredniego zagrożenia związanego przede wszystkim ze zjawiskiem pożaru mające na celu przeciwdziałanie powstaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, i minimalizowanie jego skutków oraz zapewnienie właściwych warunków ochrony ludzi i mienia. Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego dla budynków Gimnazjum nr 6 oraz VI Liceum Ogólnokształcącego mieszczących się w Koszalinie przy ulicy Stanisława Dąbka 1, zwana dalej instrukcją, zawiera: warunki ochrony przeciwpożarowej wynikające z przeznaczenia i sposobu użytkowania obiektu oraz jego warunków technicznych, charakterystykę zagrożenia pożarowego obiektu, zasady bezpieczeństwa pożarowego w zakresie użytkowania obiektu, określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice zasady właściwego doboru i rozmieszczenia gaśnic, zasady obsługi i użycia gaśnic zastosowanych w obiekcie, zasady obsługi i użycia hydrantów wewnętrznych zastosowanych w obiekcie, obowiązki właściciela, zarządcy i użytkowników obiektu z zakresu ochrony przeciwpożarowej, sposoby poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie gaśnic, sposoby poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych, sposoby postępowania na wypadek pożaru, sposoby postępowania na wypadek powstania innego zagrożenia, sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzenia, sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu (w tym zatrudnionych pracowników) z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi, zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących stałymi użytkownikami, plany obiektów, wskazanie osoby opracowującej instrukcję, wykaz telefonów alarmowych. 7

8 2. Podstawa opracowania 2.1. Podstawy merytoryczne Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej. Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U Nr 109, poz. 719). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124, poz. 1030). Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690) PN-92/N Znaki Bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. PN-92/N Znaki Bezpieczeństwa. Ewakuacja. PN-N Znaki Bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe. PN-N Znaki Bezpieczeństwa. Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych. PN-EN 671-3:2002 Stałe urządzenia gaśnicze Hydranty wewnętrzne Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym. PN-EN 2:1998/A1:2006 Podział pożarów. Dokumentacja budowlana obiektu. Informacje uzyskane od przedstawiciela, właściciela i zarządcy budynku oraz od innych użytkowników obiektu. Wizja lokalna przeprowadzona na terenie obiektu w październiku 2015r. 8

9 3. Postanowienia ogólne 3.1. Zakres obowiązywania instytucji bezpieczeństwa pożarowego (a) Postanowienia instrukcji obowiązują właściciela, zarządcę i użytkowników obiektu wymienionych w pkt. 4.2., 4.3. i 4.4. niniejszej instrukcji, oraz wszystkich pracowników zatrudnionych i wykonujących prace na rzecz ww. stosownie do zajmowanego stanowiska, i pełnionej funkcji. (b) Postanowienia niniejszej instrukcji obowiązują osoby przebywające okresowo w obiekcie w ramach prowadzonych prac /zleceń/. (c) Z postanowieniami niniejszej instrukcji, w zakresie określonym w pkt. 16.1, należy zapoznać wszystkie osoby pracujące w obiekcie /wszystkich stałych użytkowników/ i osoby mogące przebywać okresowo w ramach prowadzonych prac /zleceń/ Aktualizacja instrukcji bezpieczeństwa pożarowego (a) Instrukcję bezpieczeństwa pożarowego należy poddawać okresowej aktualizacji 2, co najmniej raz na dwa lata, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej Zmiana treści instrukcji (a) Każdą zmianę nie związaną z aktualizacją okresową, o której mowa w pkt. 3.2., wprowadzaną do treści niniejszej instrukcji należy udokumentować w KARCIE AKTUALIZACJI INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO stanowiącej załącznik nr 5 do niniejszej instrukcji. (b) Zmiany w treści niniejszej instrukcji może dokonać osoba posiadająca upoważnienie właściciela lub zarządcy obiektu wymienionego w pkt. 4.2., 4.3. oraz posiadająca odpowiednie kwalifikacje (pkt. 3.4.) Kwalifikacje osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej (a) Czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. (b) Osoby wykonujące czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej, polegające na zapobieganiu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, niezatrudnione w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, powinny posiadać wykształcenie wyższe i ukończone szkolenie specjalistów ochrony przeciwpożarowej albo mieć wykształcenie wyższe na kierunku inżyniera bezpieczeństwa pożarowego lub tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa lub uzyskać uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu inżyniera pożarnictwa w toku postępowania o uznanie nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronach umowy o Europejskim Obszarze 2-6. ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719). 9

10 Gospodarczym lub w Konfederacji Szwajcarskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego inżyniera pożarnictwa. (c) Osoby wymienione w pkt (b), wykonujące czynności wyłącznie w zakresie wynikającym z art. 4 ust. 1 z dnia 24 sierpnia o ochronie przeciwpożarowej, powinny posiadać co najmniej wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub mieć tytuł zawodowy technika pożarnictwa lub uzyskać uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu technika pożarnictwa w toku postępowania o uznanie nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w Konfederacji Szwajcarskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego technika pożarnictwa. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1229; zm. Dz. U. z 2003r. Nr 52, poz. 452, Dz. U. z 2004r. Nr 96, poz. 959, Dz. U. z 2005r. Nr 100, poz. 835 i 836). 10

11 4. Charakterystyka ogólna obiektu 4.1. Nazwa i adres obiektu ul. S. Dąbka 1 w Koszalinie Instrukcja dotyczy go. Szkoły znajdują się w tych samym obiekcie Właściciel obiektu Miasto Koszalin 4.3. Zarządca obiektu Dyrektor Gimnazjum nr 6 - Jolanta Kowalska Dyrektor VI LO Violetta Bratkowska 4.4. Użytkownik obiektu Nauczyciele, pracownicy biurowi, pracownicy techniczni oraz uczniowie Usytuowanie obiektu Budynki Gimnazjum nr 6 oraz VI LO znajdują się w Koszalinie przy ul. S. Dąbka 1. Gimnazjum nr 6 zlokalizowane jest u zbiegu ulic Stanisława Dąbka i Tadeusza Kutrzeby. Dojazd możliwy jest od strony ul. S. Dąbka 4.6. Opis ogólny obiektu Na Gimnazjum nr 6 oraz VI LO składają się następujące budynki: Budynek A Budynek dydaktyczno - administracyjny Budynek B Zespół budynków do celów wychowania fizycznego i sportu wraz z łącznikiem Budynek A- Czterokondygnacyjny budynek dydaktyczno administracyjny ( parter, I. i II. piętro oraz piwnice). W budynku na parterze znajdują się pomieszczenia administracyjne, zaplecze kuchenne z jadalnią, biblioteka oraz sale dydaktyczne, na I. i II. Piętrze usytuowane są sale dydaktyczne, a w piwnicy szatnie, siłownia oraz zaplecze techniczne z wymiennikownią ciepła. 11

12 Ściany budynku wykonane są z elementów prefabrykowanych żelbetowych, stropy są ceramiczne, wykonane z płyt żelbetowych kanałowych. Stropodach jest żelbetowy, wentylowany, dwuspadowy. Pokrycie wykonane jest z papy bitumicznej. Wymiary budynku: długość ok. 55 m, szerokość 13 m, wysokość 12 m, powierzchnia wewnętrzna wynosi ok m 2. W budynku znajdują się dwie klatki schodowe otwarte o konstrukcji żelbetowej. Budynek B- Zespół budynków do celów wychowania fizycznego i sportu wraz z łącznikiem składa się z: Parterowego budynku, w którym znajduje się sala gimnastyczna (mała) o powierzchni ok. 300 m 2, zaplecza szatniowo sanitarnego oraz magazynu z bezpośrednim wejściem od zewnątrz. Konstrukcja ścian jest żelbetowo szkieletowa oraz płyt prefabrykowanych, stropodach jest żelbetowy częściowo z płyt korytkowych, a częściowo z płyt kanałowych DZ 3. Łączna powierzchnia tej części wynosi ok. 450 m 2 Dwukondygnacyjnego, nowego budynku sali gimnastycznej, w którym głównym pomieszczeniem jest sala sportowa, a ponadto znajduje się tu: sala konferencyjna, widownia na 250 osób, sala baletowa, mała sala gimnastyczna, sauna oraz zaplecze sanitarne z przebieralniami. Ściany tego budynku są murowane z elementami żelbetowymi, stropodach posiada konstrukcje nośną z dźwigarów wykonanych z drewna klejonego, przykrycie również jest drewniane, a pokrycie wykonane jest z papy termozgrzewalnej. Łącznie powierzchnia nowego budynku sali gimnastycznej wynosi 2392 m 2, w tym parter 1781 m 2 i I. piętro 611 m 2. Łącznika, stanowiącego obudowane przejście pomiędzy budynkiem dydaktyczno administracyjnym i zespołem wychowania fizycznego i sportu. Ściany łącznika są murowane, a stropodach wykonany jest z płyt żelbetowych DZ- 3. Powierzchnia łącznika wynosi ok. 70 m Funkcja i przeznaczenie obiektu Obiekty są budynkami użyteczności pedagogicznej Instalacje i urządzenia techniczne w obiekcie Budynki wyposażone są w instalację: - wodno-kanalizacyjną, - wentylacyjną, - gniazd elektrycznych 230V i 400V, - odgromową, - wodociągową przeciwpożarową wewnętrzną, - teleinformatyczną, - grzewczą z MEC Koszalin - oświetlenia ogólnego i awaryjnego, - sygnalizacji pożaru w części nowej sali gimnastycznej( centrala nie podłączona z PSP) - klap dymowych w części nowej sali gimnastycznej W budynkach nie występują pomieszczenia i przestrzenie zagrożone wybuchem. 12

13 4.9. Lokalizacja głównego wyłącznika prądu Główny wyłącznik prądu dla Gimnazjum nr 6 w Koszalinie zlokalizowany jest przy głównym wejściu do części dydaktyczno administracyjnej w wiatrołapie po prawej stronie. Szczegółowe usytuowanie głównego wyłącznika prądu zaznaczone jest na planach. 5. Warunki ochrony przeciwpożarowej wynikające z przeznaczenia i sposobu użytkowania obiektu oraz warunków technicznych 5.1. Zestawienie powierzchni wewnętrznych oraz kubatury Lp. Budynek/kondygnacja Powierzchnia wewnętrzna 3 Kubatura 1. Budynek dydaktyczno administracyjny ok m² m 3 2. Zespół budynków przeznaczonych do ok m² m 3 celów wychowania fizycznego i sportu 3. Razem 6143 m² m Grupa wysokości Lp. Budynek Grupa wysokości 1. Budynek dydaktyczno administracyjny Budynki niskie h < 12m 2. Zespół budynków przeznaczonych do celów wychowania fizycznego i sportu Budynek niski h < 12m 5.3. Liczba kondygnacji Lp. Budynek Kondygnacje nadziemne Kondygnacje podziemne 1. Budynek dydaktyczno administracyjny Zespół budynków przeznaczonych do celów wychowania fizycznego i sportu W tabeli podano wartości przybliżone. Zasada obliczania powierzchni wewnętrznej patrz: rozdział 20. Definicje i określenia stosowane w ochronie przeciwpożarowej, pkt. [20.38]. 13

14 5.4. Parametry pożarowe występujących substancji palnych Materiały niebezpieczne pożarowo W budynku nie przechowuje się materiałów niebezpiecznych pożarowo. W przypadku przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo w budynku należy uwzględnić wymagania podane w rozdziale 7. pkt 7.2. Miejsce, pomieszczenie przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo powinno być oznakowane zgodnie z PN-97/N Inne materiały palne W obiekcie występują typowe dla przeznaczenia i funkcji poszczególnych budynków, materiały palne, takie jak elementy stałego wyposażenia pomieszczeń (krzesła, biurka, szafy itp.), a także urządzenia biurowe, artykuły biurowe, elementy dekoracyjne. Temperatury zapalenia ww. materiałów mieszczą się w przedziale 270ºC do 400 ºC. Typowe wartości ciepła spalania Qc ww. materiałów: (1) drewno 18 MJ/kg, (2) papier 18 MJ.kg, (3) tekstylia 19 MJ/kg (dane wg PN-B-02852) Gęstość obciążenia ogniowego Dla budynków ZL nie oblicza się gęstości obciążenia ogniowego Kategoria zagrożenia ludzi Lp. Budynek Kategoria zagrożenia ludzi (ZL) 4 1. Budynek dydaktyczno administracyjny ZL-III 2. Zespół budynków przeznaczonych do celów wychowania fizycznego i sportu ZL-I Ze względu na przeznaczenie budynki zakwalifikowane są do kategorii ZL. 4 Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690; z późn. zm.) 14

15 5.7. Liczba osób w obiekcie Ilość osób 840 z czego: - nauczycieli 110 -pracowników innych 30 - uczniów 700 Szczegółowa dane odnośnie ilości osób w pomieszczeniach są podane w załączonych planach Strefy pożarowe podział obiektu Gimnazjum nr 6 oraz VI LO w Koszalinie podzielone jest na dwie strefy pożarowe: Pierwsza strefa pożarowa budynek (A) dydaktyczno administracyjny ZL III Druga strefa pożarowa budynek (B) zespół budynków do celów wychowania fizycznego i sportu ZL I Podział na strefy zaznaczony jest na planie sytuacyjnym. Strefy oddzielone są od siebie drzwiami EI 60 oraz oknami EI Klasa odporności pożarowej obiektu Budynek dydaktyczno administracyjny klasa odporności pożarowej C Zespół budynków do celów wychowania fizycznego i sportu wraz z łącznikiem klasa odporności pożarowej C Klasa odporności ogniowej elementów budowlanych 5 Budynek dydaktyczno administracyjny: Klasa odporności pożarowej budynku Główna konstrukcja nośna Klasa odporności ogniowej elementów budynku Konstrukcja dachu Strop¹ Ściana zewnętrzna¹'² Ściana wewnętrzna¹ Przekrycie dachu C R 60 R 15 REI 60 EI 30 EI 15³ E 15 Zespół budynków do celów wychowania fizycznego i sportu wraz z łącznikiem: Klasa odporności pożarowej budynku Główna konstrukcja nośna Klasa odporności ogniowej elementów budynku Konstrukcja dachu Strop¹ Ściana zewnętrzna¹'² Ściana wewnętrzna¹ Przekrycie dachu C R 60 R 15 REI 60 EI 30 EI 15³ E 15 R nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotycząca zasad ustalania klas odporności elementów budynku, E szczelność ogniowa (w minutach), określona jw., I izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw., 1 jeżeli przegroda jest częścią głównej konstrukcji nośnej, powinna spełniać także kryteria nośności ogniowej (R) odpowiednie do wymagań zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy odporności ogniowej budynku, 2 klasa odporności ogniowej dotyczy pasa międzykondygnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem, 3 dla ścian komór zsypu wymaga się EI 60, a dla drzwi komór zsypu EI 30; 5 Patrz przypis 4. 15

16 5.11. Stopień rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych 6 NRO (nie rozprzestrzeniające ognia) Warunki ewakuacji 1. Niezwłocznie powiadomić wszystkie osoby przebywające w obiekcie o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji. Do powiadomienia należy wykorzystać istniejące w obiekcie środki łączności wewnętrznej. Należy ogłosić alarm w następujący sposób: Osoba upoważniona ogłasza alarm na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia wciskając TRZY DŁUGIE DZWONKI NASTĘPUJĄCE W KRÓTKICH ODSTĘPACH CZASU PO SOBIE oraz powinna wypowiedzieć komunikat Na terenie szkoły (jej części) powstał pożar ( jeżeli powstało inne zagrożenie należy wymienić jakie). Dyrektor zarządza alarm ewakuacyjny dla wszystkich osób znajdujących się w obiekcie (jego części) Proszę niezwłocznie opuścić budynek najbliższym wyjściem ewakuacyjnym. 2. W pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń, w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz pomieszczeń, z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacji może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie. Należy dążyć do tego, aby wśród ewakuowanych w pierwszej kolejności były osoby o ograniczonej z różnych względów zdolności poruszania się, natomiast zamykać strumień ruchu powinny osoby, które mogą poruszać się o własnych siłach. 3. W przypadku blokady dróg ewakuacyjnych, należy niezwłocznie dostępnymi środkami np. telefonicznie, bezpośrednio lub przy pomocy osób znajdujących się na zewnątrz, odciętej strefy powiadomić kierownika akcji ratowniczej. Ludzi odciętych od wyjścia, a znajdujących się w strefie zagrożenia, należy zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła pożaru i w miarę posiadanych środków i istniejących warunków ewakuować na zewnątrz, przy pomocy sprzętu ratowniczego przybyłych jednostek straży pożarnej lub innych jednostek ratowniczych. 4. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych. Usta i nos należy w miarę możliwości zasłaniać chustką zmoczoną w wodzie sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji co do kierunku ruchu. 5. Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania ludzi. Ewakuację mienia należy rozpocząć od najcenniejszych urządzeń, dokumentacji i przedmiotów. Należy wykorzystywać wszystkie sprawne fizycznie osoby nadające się do demontażu i ewakuacji mienia. 6 Patrz przypis 4. 16

17 6. Po zakończeniu ewakuacji osób należy dokładnie sprawdzić, czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia. W razie podejrzenia, ze ktoś został w zagrożonej strefie, należy natychmiast zgłosić ten fakt jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzanie pomieszczeń budynku. 7. W przypadku przybycia jednostek Straży Pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej, kierujący przebiegiem akcji lub osoba go zastępująca, zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki taktycznej straży pożarnej Podstawowe zabezpieczenie przeciwpożarowe instalacji technicznych Instalacja elektroenergetyczna: Główny wyłącznik prądu znajduje się przy głównym wejściu w wiatrołapie po prawej stronie Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa w obiekcie występuje instalacja wodociągowa przeciwpożarowa z punktami poboru wody w postaci hydrantów H25 z wężem półsztywnym. W dołączonych planach przedstawione szczegółowe rozmieszczenie hydrantów w poszczególnych budynkach Wyposażenie w gaśnice i koce gaśnicze Obiekty wyposażone są w gaśnice: - proszkowe GP-4-12 sztuk -proszkowe GP-6-17 sztuk - śniegowe GS-5-2 sztuki Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Woda do zewnętrznego gaszenia pożaru może być czerpana z sieci wodociągowej, z hydrantu zewnętrznego usytuowanego u zbiegu ulic Kutrzeby i Bałtyckiej (miejsca są wskazane w planach) Drogi pożarowe (drogi dojazdu dla jednostek ratowniczych) W przypadku pożaru lub innych zagrożeń dojazd do obiektu dla wozów jednostek ratowniczych Państwowej Straży Pożarnej oraz Ochotniczej Straży Pożarnej możliwy jest od ulicy S. Dąbka. Nawierzchnia dróg komunikacyjnych na terenie posesji umożliwia sprawne i skuteczne przemieszczanie sił i środków PSP niestety nie ma warunków na zawrócenie samochodów pożarniczych. 17

18 6. Charakterystyka zagrożenia pożarowego 6.1. Zagrożenie pożarowe obiektu Zagrożenie pożarowe w omawianym obiekcie związane jest ściśle z występowaniem materiałów palnych, w pomieszczeniach, z eksploatacją instalacji i urządzeń technicznych, takich jak instalacje i urządzenia oraz osprzęt elektryczny, instalacje odgromowe, a także z okazjonalnie prowadzonymi pracami niebezpiecznymi pod względem pożarowym. W wielu pomieszczeniach budynku znajdują się palne elementy wystroju wnętrz i ich wyposażenia, takie jak, np.: krzesła, szafy, biurka, urządzenia, materiały biurowe, dokumentacja, wystrój wnętrz, itp. Występowanie ww. materiałów stanowi jeden z kilku warunków decydujących o możliwości powstania pożaru. Drugim podstawowym elementem, którego obecność (w sprzyjających okolicznościach) może spowodować powstanie pożaru jest bodziec energetyczny. W przypadku przedmiotowego obiektu potencjalną przyczyną powstania pożaru związaną z występowaniem bodźców energetycznych jest możliwość wystąpienia wadliwych stanów pracy instalacji i urządzeń elektrycznych, uszkodzenie osprzętu elektrycznego, takiego jak gniazda, wtyczki, przełączniki (wadliwe zabezpieczenia, przeciążenia, zwarcia, iskrzenie, przegrzewanie się będące wynikiem pogorszenia warunków chłodzenia urządzeń i instalacji), które w konsekwencji mogą doprowadzić do zapłonu materiałów palnych i pożaru. Inną potencjalną przyczyną powstania pożaru może być niewłaściwa organizacja, zabezpieczenie, i wykonanie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, takich jak: spawanie elektryczne, gazowe, wycinanie elementów metalowych, podczas którego występuje otwarty płomień, czy też iskrzenie i tym samym istnieje możliwość zaprószenia ognia. Należy także uwzględnić możliwość umyślnego (podpalenia) lub nieumyślnego (błąd człowieka) spowodowania pożaru np. w związku z nie przestrzeganiem podstawowych przepisów przeciwpożarowych i zasad bezpieczeństwa pożarowego określonych niniejszą instrukcją. Innym podstawowym elementem, którego obecność decyduje o możliwości powstania pożaru jest powietrze (tlen). Jego obecność i ilość jest wystarczająca do tego, aby w sprzyjających, najczęściej niespodziewanych przez nikogo, warunkach doszło do powstania i rozwoju pożaru Potencjalne przyczyny powstawania pożarów: Przyczynami wybuchu pożaru w budynku mogą być: nieostrożność, lekkomyślność, a także niedbalstwo zarówno pracowników, jak też i innych osób korzystających z obiektu, przejawiające się w najróżnorodniejszych formach niewłaściwego zachowania się, np. używanie otwartego ognia (świeczki, zapalniczki) w miejscach niedozwolonych, używanie do ogrzewania grzejników elektrycznych bez odpowiedniego zabezpieczenia lub w pobliżu przedmiotów łatwo zapalnych, palenie tytoniu w miejscach do tego nieprzeznaczonych, niewyznaczonych przez zarządcę obiektu, palenie tytoniu podczas stosowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, wykonywanie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym (cięcie, spawanie) bez 18

19 odpowiedniego zabezpieczenia miejsca ich przeprowadzania, posługiwanie się uszkodzonymi urządzeniami technicznymi podczas wykonywania ww. prac, wady w instalacjach i urządzeniach elektroenergetycznych, będące następstwami ich niewłaściwej eksploatacji i konserwacji (brak badania skuteczności zerowania lub uziemienia oraz oporności izolacji przewodów), niewłaściwego wykonania, przeciążenia instalacji elektrycznej, wyładowania atmosferyczne (np. uszkodzenia instalacji piorunochronnej), pozostawienie włączonych ( i niesprawnych) urządzeń elektrycznych bez dozoru, ustawianie lamp oświetleniowych w taki sposób, że od ciepła wydzielonego z rozgrzanej żarówki może zapalić się będący w pobliżu (stykający się) materiał palny np. firanka, zasłona, papier, podpalenia umyślne Potencjalne przyczyny rozprzestrzeniania się pożarów: Do rozprzestrzeniania się pożaru w obiekcie może przyczynić się: nie stwierdzenie (nie zauważenie) pożaru w jego początkowym stadium przez użytkowników budynku, i tym samym opóźnione wykrycie pożaru, opóźnione zaalarmowanie Państwowej Straży Pożarnej o powstałym pożarze, brak umiejętności u pracowników opanowania pożaru w zarodku poprzez właściwe zastosowanie sprzętu gaśniczego znajdującego się w budynku, brak w pobliżu miejsca powstania pożaru podręcznego sprzętu gaśniczego (gaśnic), brak zasięgu hydrantów przeciwpożarowych, brak możliwości szybkiego dostępu do sprzętu ppoż. (gaśnic i hydrantów), niesprawność sprzętu gaśniczego, niekorzystne warunki budowlane sprzyjające rozprzestrzenianiu się pożaru (dymu) a przez to powstaniu niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzi, nagromadzenie dużej ilości materiałów palnych w miejscu powstania pożaru, utrudniony dostęp do miejsca powstania pożaru, np. nie pozostawienie kluczy od pomieszczeń, itp Drogi rozprzestrzeniania się pożaru W omawianym obiekcie, w zależności od jego części (budynku), pożar może rozprzestrzeniać się poprzez: pomieszczenia, w których spalaniu mogą ulegać palne elementy wystroju i wyposażenia wnętrz oraz inne palne materiały - rozprzestrzenianie się płomieni oraz dymu i gazów pożarowych, przestrzenie pomieszczeń, korytarzy - rozprzestrzenianie się dymu i gazów pożarowych, przestrzenie szybów i kanałów instalacyjnych rozprzestrzenianie się dymu i gazów pożarowych. 19

20 7. Zasady bezpieczeństwa pożarowego w zakresie użytkowania obiektu Zgodnie z 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010r. w prawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, w obiektach (budynkach) oraz na terenach przyległych do nich, zabronione jest wykonywanie czynności, które: [1] mogą spowodować pożar, [2] mogą spowodować rozprzestrzenienie się pożaru, [3] mogą spowodować utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub [4] mogą spowodować utrudnienie ewakuacji; Do czynności ww. zalicza się: używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów: - w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo (jeżeli występują lub będą występowały), - w miejscach występowania innych materiałów palnych, określonych przez zarządcę lub użytkownika budynku, i oznakowanych zgodnie z polskimi normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa, użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, bądź nie poddawanych okresowym kontrolom, o zakresie i częstotliwości wynikającej z przepisów prawa budowlanego, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia, rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5m od obiektu (dotyczy osób prowadzących roboty budowlane itp.), użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych (grzejniki itp.) ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta, składowanie poza budynkiem, w odległości mniejszej niż 4m od granicy działki, materiałów palnych, w tym pozostałości roślinnych, gałęzi i chrustu, składowanie materiałów palnych na nieużytkowych poddaszach oraz na drogach komunikacji ogólnej w piwnicach, przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5m od: - urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do 20

21 temperatury przekraczającej 373,15 K (100ºC), np. nawet żarówka lampki, - przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400V, stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05m od żarówki, instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem, składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej (korytarze i schody) służących ewakuacji lub umieszczanie jakichkolwiek (nawet niepalnych) przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość, zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie, lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach technicznobudowlanych wyszczególnionych w pkt niniejszej instrukcji, uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do: - gaśnic, - wyjść ewakuacyjnych, - wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, - wyłącznika głównego prądu Zasady przechowywania i stosowania materiałów niebezpiecznych pożarowo Nie dotyczy (nie ma materiałów niebezpiecznych pożarowo) Zasady utrzymywania instalacji i urządzeń technicznych Zgodnie z art. 61. i 62. ustawy Prawo budowlane - w przypadku obiektu będącego przedmiotem opracowania zarządca jest obowiązany utrzymywać i użytkować go m.in. w należytym stanie technicznym nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, m.in. w zakresie związanym z wymaganiami bezpieczeństwa pożarowego i bezpieczeństwa użytkowania. W tym celu obiekt należy poddawać okresowej kontroli polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego m.in. instalacji i urządzeń technicznych Kontrole okresowe Instalacja elektryczna i piorunochronna - kontrola okresowa - co najmniej raz na 5 lat - w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów. 21

22 Kwalifikacje osób przeprowadzających kontrole okresowe Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych i piorunochronnych powinny przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych. 8. Zasady doboru, rozmieszczenia, obsługi i użycia gaśnic oraz obsługi i użycia hydrantów wewnętrznych Zgodnie z 28. ust. 1. rozporządzenia MSWiA z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, budynek powinien być wyposażony w gaśnice przenośne lub przewoźne, spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskiej Normie PN- EN 2:1998/A1:2006 Podział pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie. W zależności od rodzaju palącego się materiału i sposobu jego spalania, pożary zostały podzielone na grupy oznaczone literami A, B, C, D i F: grupę A stanowią pożary materiałów stałych zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem się żarzących węgli 7, grupę B stanowią pożary cieczy i materiałów stałych topiących się, grupę C stanowią pożary gazów, grupę D stanowią pożary metali, grupę F stanowią pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych 8.1. Oznaczenia stosowane w gaśnicach Gaśnice oznaczone są m.in. piktogramem z literowym symbolem grup pożarów, do zwalczania, których są one przeznaczone. Przykłady przedstawiono poniżej: pożary ciał stałych pochodzenia organicznego, np. pożary drewna, papieru, tworzyw sztucznych, tkanin itp., pożary cieczy palnych, np. pożary benzyn, alkoholi, lakierów, rozpuszczalników itp. pożary gazów palnych, np. pożary metanu, acetylenu, wodoru, gazu ziemnego i innych; 7 Definicja według normy PN-EN2: 1998/A1:2006 Podział pożarów 22

23 8.2. Zasady doboru gaśnic Przy doborze rodzaju sprzętu gaśniczego stosuje się następujące zasady: do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania płomieniowego lub bezpłomieniowego, np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice (także agregaty) pianowe AB lub gaśnice proszkowe z oznaczeniem A B C, do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych topiących się np. benzyn, alkoholi, olejów, tłuszczów, lakierów) stosuje się zamiennie gaśnice i agregaty pianowe (AB), śniegowe (BC), proszkowe (ABC lub BC), do gaszenia pożarów grupy C (gazów palnych np. acetylenu, gazu ziemnego) stosu- je się zamiennie gaśnice i agregaty proszkowe (ABC lub BC), śniegowe (BC), do gaszenia pożarów urządzeń elektrycznych pod napięciem oraz innych materiałów palnych znajdujących się w pobliżu tych urządzeń stosuje się gaśnice i agregaty śniegowe lub proszkowe Wymagana ilość gaśnic w budynku Omawiany obiekt powinien być wyposażony w odpowiednią ilość gaśnic w zależności od kategorii ZL i powierzchni jako jednostki odniesienia z uwzględnieniem właściwego doboru rodzaju środka gaśniczego. W strefach pożarowych zaliczonych do kategorii ZL III na każde 100m 2 powierzchni strefy pożarowej w budynku powinna przypadać jedna jednostka masy środka gaśniczego 2kg zawartego w gaśnicach Zasady rozmieszczenia gaśnic w budynku Gaśnice powinny być umieszczone: w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności: - przy wejściach do budynków, - na klatkach schodowych, - na korytarzach, - przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz, - w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki), w obiektach wielokondygnacyjnych - w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki, odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek do najbliższej gaśnicy, nie powinna być większa niż 30m, do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1m, miejsce wyznaczone na podręczny sprzęt gaśniczy należy oznakować zgodnie z Polską Normą PN-92/N-01256/01. 23

24 8.5. Sposoby obsługi i zasady bezpiecznego użycia gaśnic zastosowanych w obiekcie W obiekcie zastosowano gaśnice proszkowe o masie środka gaśniczego w gaśnicy równej 6kg. Środkiem gaśniczym w gaśnicach proszkowych są różne rodzaje specjalnych, sproszkowanych kompozycji związków chemicznych. Działanie gaśnicze proszku gaśniczego typu ABC - inhibicyjnie na płomień (chemicznie) i izolacyjnie na materiał palny. Działanie gaśnicze proszku gaśniczego typu BC tylko inhibicyjnie na płomień (chemicznie), w związku z powyższym nie nadaje się do gaszenia ciał stałych pochodzenia organicznego zawierających w swojej strukturze tlen. Poniżej podano zasady obsługi i bezpiecznego użycia gaśnic zastosowanych w obiekcie. Gaśnica proszkowa GP-6(x) ABC DANE TECHNICZNE Masa środka gaśniczego 6kg Czynnik roboczy Azot Masa czynnika roboczego - Średnica zbiornika 160 mm Masa całkowita 9,7kg Wysokość całkowita 540 mm Rodzaj środka gaśniczego Centrimax ABC 40 lub Ogniotex 103 Czas działania Min. 12s Ciśnienie próbne zbiornika 25 bar Ciśnienie robocze bar Zakres temperatur stosowania -20ºC +60ºC Sposób obsługi gaśnicy proszkowej GP-6(x) : W celu użycia gaśnicy należy: (1) Udać się do miejsca jej umieszczenia. (2) Przenieść gaśnicę do miejsca pożaru. (3) Przed uruchomieniem wyciągnąć zawleczkę. (4) Nacisnąć dźwignię uwalniając środek gaśniczy. (5) Strumień środka gaśniczego skierować w stronę źródła ognia. 24

25 Gaśnica proszkowa GP-6(z) ABC DANE TECHNICZNE Masa gaśnicy 9,0 Masa proszku gaśniczego 6 Masa ładunku CO2 0,08 Ciśnienie robocze 1,2 Czas działania 9 12 Temperatura eksploatacji Wymiary D 153 Wymiary H 490 Sposób obsługi gaśnicy proszkowej GP-6 (z) W celu użycia gaśnicy należy: (1) Udać się do miejsca jej umieszczenia. (2) Przenieść gaśnicę do miejsca pożaru. (3) Przed uruchomieniem wyciągnąć zawleczkę. (4) Nacisnąć pierwszą dźwignię umieszczoną przy głowicy i odczekać około 5 sekund. (5) Nacisnąć dźwignię na końcu wężyka uwalniając środek gaśniczy. (6) Strumień środka gaśniczego skierować w stronę źródła ognia. Gaśnica śniegowa GS-5 (x)bc DANE TECHNICZNE Masa środka gaśniczego 5kg Czynnik roboczy - Masa czynnika roboczego - Średnica zbiornika 140 mm Masa całkowita 15-16kg Wysokość całkowita 660 mm Rodzaj środka gaśniczego CO2 Czas działania Min. 9s Ciśnienie próbne zbiornika 320 bar Ciśnienie robocze 70 bar Zakres temperatur stosowania -20ºC +60ºC 25

26 Sposób obsługi gaśnicy śniegowej GS-5 (x) BS W celu użycia gaśnicy śniegowej należy: (1) Udać się do miejsca jej umieszczenia. (2) Przenieść gaśnicę do miejsca pożaru. (3) Przed uruchomieniem wyciągnąć zawleczkę. (4) Nacisnąć dźwignię uwalniając środek gaśniczy. (5) Strumień środka gaśniczego skierować w stronę źródła ognia. Zasady bezpiecznego użycia gaśnicy Należy pamiętać, że gaśnica służy do gaszenia pożaru w zarodku, gdy pożar ma niewielkie rozmiary. Nawet w takich przypadkach działania gaśnicze z użyciem gaśnic prowadzone przez osobę przeszkoloną stanowią pewne ryzyko związane z brakiem skuteczności działań. Należy sobie zdawać sprawę tego, że pożar zostanie wykryty z pewnym opóźnieniem, że trzeba będzie znaleźć gaśnicę (uwaga: jeżeli gaśnice są prawidłowo rozmieszczone w obiekcie to odległość do nich nie powinna przekraczać 30m) przynieść ją do miejsca, w którym wybuchł pożar i jeżeli będzie to możliwe użyć ją. Lokalizacja gaśnicy względem miejsca, w którym może przebywać człowiek (odległość maksymalna 30m) Wszystkie powyższe czynności do chwili użycia zabierają pewien czas, w którym pożar może rozwinąć się do rozmiarów, które mogą zadecydować o tym, że użycie gaśnicy może być niemożliwe (ze względu na panujące warunki zadymienie, temperatura) lub nieskuteczne (zbyt mała ilość środka gaśniczego). Osoba używająca gaśnicę może spróbować ocenić sytuację, czy pożar jest zbyt duży dla skutecznego i bezpiecznego użycia gaśnicy, czy też nie, wykorzystując następujące zasady: (1) jeżeli płomienie są powyżej głowy - są wyższe od ciebie - to użycie gaśnicy może być nieskuteczne ; (2) jeżeli trudno ci ocenić sytuację, przyjmij, że sytuacja jest niebezpieczna, wycofaj się, przystąp do ewakuacji, pożarem zajmą się strażacy. Pożar może szybko rozwinąć się do rozmiarów przekraczających możliwości gaśnicy, np. w wyniku ruchu powietrza (przeciąg) lub w wyniku zapalenia się materiałów niebezpiecznych pożarowo (ciecze palne, gazy palne). Nawet jeżeli uda się zdmuchnąć płomienie pożar może wybuchnąć ponownie, mogą pojawić się inne źródła ognia, pożar 26

27 może zablokować drogę ewakuacyjną. Osoba prowadząca działanie gaśnicze zawsze powinna zapewnić sobie drogę odwrotu (ucieczki). Bezpieczne użycie gaśnicy zapewniające drogę odwrotu (ucieczki) Należy pamiętać, że gaśnica ma ograniczoną ilość środka gaśniczego i ograniczony czas działania (od kilku do kilkunastu sekund). Pożar może rozwinąć się do sporych rozmiarów także w ciągu sekund. W związku z powyższym, aby można było ugasić pożar gaśnicą potencjalna osoba obsługująca gaśnicę musi mieć do niej natychmiastowy dostęp, musi umieć uruchomić gaśnicę i użyć ją właściwie (najskuteczniejszym sposobem są ćwiczenia praktyczne w Polsce nie wymagane przepisami, ale też i nie zabronione!!!). Do pożarów, które w większości przypadków można ugasić gaśnicami można zaliczyć m.in.: każdy mały pożar - przykładowo - niewielki pojedynczy (wolnostojący) przedmiot, kontener, kosz, skrzynia z materiałami palnymi w środku. podczas którego wysokość płomieni nie przekracza wysokości osoby, i który nie obejmuje innych sąsiednich materiałów, - jednocześnie warunki w pomieszczeniu (temperatura, promieniowanie cieplne, zadymienie) pozwalają na bezpieczne prowadzenie działań, pożary koszy na śmieci powstałe w wyniku zaprószenia ognia, np. przez osoby potajemnie palące papierosy w miejscach do tego nie przeznaczonych, pożar małych urządzeń w pomieszczeniach biurowych, socjalnych, itp., np. czajnik, grzejnik, ekspres do kawy, telewizor, itp. małe pożary grupy A i B powstałe w czasie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym (np. podczas spawania). 27

28 8.6. Sposoby obsługi i zasady bezpiecznego użycia hydrantu wewnętrznego W obiekcie zastosowano hydranty H25 wyposażone w wąż półsztywny o długości 20m oraz 30 m. Środkiem gaśniczym w instalacji wodociągowej przeciwpożarowej (hydrantach) jest woda. Działanie gaśnicze wody w głównej mierze polega na schładzaniu materiału palnego. Woda jest używana (generalnie) do gaszenia palących się materiałów stałych (papier, drewno, tkaniny, itp.) Sposób obsługi hydrantu W celu użycia hydrantu należy: (1) Udać się do miejsca jego umieszczenia (2) Otworzyć drzwiczki (3) Wychylić bęben (lub kosz) z wężem (4) Gdyby wąż i prądownica nie były połączone - połączyć (5) Wziąć prądownicę i podbiec z nią do miejsca pożaru, rozwijając wąż (wyrównać skręty i załamania - jeżeli wystąpią) (4) Na znak drugiej osoby odkręcić zawór (6) Przekręcić (otworzyć) zawór prądownicy (7) Strumień wody skierować na palący się materiał Zasady bezpiecznego użycia hydrantu Należy pamiętać, że hydrantu (wody) nie należy używać do gaszenia instalacji elektrycznych będących pod napięciem!!! Przed podaniem wody należy upewnić się, czy w pobliżu nie znajdują się instalacje i urządzenia pod napięciem, jeżeli tak należy odciąć zasilanie (wyłączyć spod napięcia). Standardowy zasięg rzutu wody należy przyjąć (prąd wody zwarty) ok. 10m. Należy także uwzględnić zasady bezpieczeństwa podane dla użycia gaśnic, pamiętając, że hydrant także służy do gaszenia pożaru w początkowej jego fazie, zwłaszcza, gdy działania takie mogą prowadzić osoby bez praktyki i specjalnego przeszkolenia. W każdym przypadku działań zawsze należy pamiętać o zapewnieniu sobie drogi odwrotu ucieczki w miejsce bezpieczne, np. na zewnątrz budynku Zasady postępowania i sposób gaszenia palącej się odzieży na człowieku Podstawową zasadą w przypadku zapalenia się odzieży na osobie jest nie dopuszczenie do tego, aby osoba ta biegała z palącą się odzieżą (możliwość zachłyśnięcia się gorącymi gazami pożarowymi i/lub płomieniami, poparzenia nieosłoniętych czężci ciała, twarzy). Dlatego też należy zastosować następujący sposób postępowania: jak najszybciej pochwycić i przewrócić tą osobę na ziemię, twarzą do ziemi i tłumić ogień, płomienie, np. za pomocą kurtki, koca, koca gaśniczego lub innego materiału niepalnego (należy unikać materiałów z tworzyw sztucznych - najlepszymi materiałami, poza kocem gaśniczym, są materiały wykonane z bawełny). Po stłumieniu płomieni poparzenia należy chłodzić wodą przez ok min. Wezwać jak najszybciej pomoc medyczną. 28

29 W przypadku, gdy nie ma nikogo w pobliżu do pomocy, aby stłumić płomienie można przyjąć następujący sposób postępowania: zatrzymaj się nie biegaj! połóż się na ziemię, zasłoń twarz rękami, tocz się dzięki temu będziesz tłumił (gasił) płomienie na palącej się odzieży. Po stłumieniu płomieni poparzenia należy chłodzić wodą przez ok min. Jak najszybciej zgłosić się do lekarza (wezwać pomoc medyczną). 29

30 9. Zasady doboru, stosowania i rozmieszczania znaków bezpieczeństwa 9.1. Wymagania, dobór i zastosowanie znaków bezpieczeństwa Znaki bezpieczeństwa (np. ewakuacyjne) pod względem wielkości, barwy i grafiki powinny odpowiadać wymaganiom polskich norm: PN-N :1992 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. PN-N :1992 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. PN-N :1997 Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe. Wymiary znaków, przede wszystkim ewakuacyjnych, powinny być dobrane w zależności od odległości, z jakiej dany znak ma być dostrzeżony przez ludzi (np. ewakuujących się z budynku). Znaki bezpieczeństwa mają kształt kwadratu lub prostokąta. Znaki o kształcie kwadratu najczęściej mają wymiary boku równe: 100mm (i 125mm), 150mm, 200mm, 350mm, (i 500mm). Znaki o kształcie prostokąta mają wymiary boków o stosunku szerokości do długości równym 1:2 (czasami 1:3), przy czym wymiar boku krótszego (szerokość) najczęściej wynosi: 100mm, (i 125mm), 150mm, 200mm, 350mm, (i 500mm). Dopuszczalne odchyłki od wymiarów wynoszą od 3mm i 5mm (w zależności od rodzaju znaku). Wyjątek od wyżej podanych zasad dotyczących rozmiarów znaków stanowi rozmiar znaku WYJŚCIE EWAKUACYJNE, który to znak powinien mieć najmniejszą szerokość (wymiar krótszego boku) równą 200mm. W zależności od odległości (miejsca), z której znak ten ma być po raz pierwszy zauważony szerokość tego znaku powinna zostać zwiększona wg podanej poniżej zasady: odległość do 20m szerokość znaku 200mm, odległość od 20m do 30m szerokość 300mm, odległość od 30 do 40m szerokość 400mm. Należy także uwzględnić przesunięcie tego znaku w stosunku do tzw. normalnej linii środkowej widzenia. Na rysunku poniżej podano zależność szerokości znaku (wymiar krótszego boku) od kąta przesunięcia w stosunku do linii środkowej widzenia dla odległości 10m. Generalnie najlepiej byłoby, gdyby przesunięcie znaku nie przekraczało 5º (w miejscu zauważenia go po raz pierwszy). W przypadku większego przesunięcia powinna być zastosowana zasada powiększenia znaku zgodnie ze wskazaniami podanymi powyżej i na poniższym rysunku w innym razie nie będzie on właściwie spełniał swojej funkcji. 30

31 Zasada zwiększenia rozmiaru znaku w przypadku jego przesunięcia względem normalnej linii środkowej widzenia i przy ułożeniu w pozycji poziomej W tabeli nr 1 i nr 2 przedstawiono wybrane znaki stosowane do oznakowania miejsc rozmieszczenia sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych oraz dróg ewakuacyjnych, i innych rozwiązań służących ochronie przeciwpożarowej wraz z przykładami ich zastosowania. Tabela nr 1. Znaki bezpieczeństwa z zakresu ochrony przeciwpożarowej i technicznych środków przeciwpożarowych Nr Znak bezpieczeństwa Znaczenie (nazwa)znaku Zastosowanie 1 Uruchamianie ręczne 2 Alarmowy sygnalizator akustyczny 3 Telefon do użycia w stanie zagrożenia Stosowany do wskazania przycisku pożarowego lub ręcznego sterowania urządzeń gaśniczych Stosowany samodzielnie lub łącznie ze znakiem nr1, jeżeli przycisk pożarowy uruchamia alarm dźwiękowy odbierany bezpośrednio przez osoby znajdujące się w obszarze zagrożenia Znak wskazujący usytuowanie dostępnego telefonu przeznaczonego dla ostrzeżenia w przypadku zagrożenia pożarowego 31

32 4 Zestaw sprzętu pożarniczego Znak ten jest stosowany dla uniknięcia podawania zestawu indywidualnych znaków określających sprzęt pożarniczy 5 Gaśnica Stosowany do oznakowania miejsca umieszczenia gaśnicy 6 Hydrant wewnętrzny Stosowany na drzwiach szafki hydrantowej 7 Przeciwpożarowy wyłącznik prądu Stosowany do oznaczenie wyłącznika odcinającego dopływ prądu do wszystkich obwodów zasilających instalacje, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru 8 Kurek główny instalacji gazowej Stosowany do oznaczenie miejsca zainstalowania kurka głównego instalacji gazowej 9 Kierunek do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego 10 Hydrant zewnętrzny Do stosowania tylko łącznie z innymi znakami, dla wskazania kierunku do miejsca rozmieszczenie sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego Do oznaczenia miejsca hydrantu zewnętrznego, podziemnego lub nadziemnego; wielkości charakterystyczne hydrantu należy umieszczać na znaku dodatkowym 32

33 Tabela nr 2. Znaki bezpieczeństwa dotyczące ewakuacji Nr Znak ewakuacyjny Znaczenie (nazwa) znaku 1 2 Kierunek drogi ewakuacyjnej Kierunek drogi ewakuacyjnej 3 Wyjście ewakuacyjne 4 Drzwi ewakuacyjne 5 Przesunąć w celu otwarcia 6 Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Zastosowanie Znak wskazuje do wyjścia, które może być wykorzystane w przypadku zagrożenia. Strzałka krótka do stosowania z innymi znakami Znak wskazuje do wyjścia, które może być wykorzystane w przypadku zagrożenia. Strzałka długa do samodzielnego stosowania Znak stosowany do oznakowania wyjść z budynków, używanych w przypadku zagrożeń Znak stosowany nad drzwiami skrzydłowymi, które są wyjściami ewakuacyjnymi (drzwi lewe/ drzwi prawe) Znak stosowany łącznie ze znakiem nr 4 na przesuwnych drzwiach wyjścia ewakuacyjnego, jeśli są one dozwolone. Strzałka powinna wskazywać kierunek otwierania drzwi przesuwnych Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej do wyjścia; może kierować w lewo Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w górę Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w górę Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej do wyjścia; może kierować w prawo Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej; schodami w dół na lewo Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej; schodami w dół na prawo Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej; schodami w górę na lewo Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej; schodami w górę na prawo 33

34 12 Pchać, aby otworzyć Znak jest umieszczany na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania 13 Ciągnąć, aby otworzyć 14 Stłuc, aby uzyskać dostęp Znak jest umieszczany na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania Znak może być stosowany: a)w miejscu, gdzie jest niezbędne stłuczenie szyby dla uzyskania dostępu do np. klucza, itp. B)gdy jest niezbędne rozbicie przegrody dla uzyskania wyjścia 15 Klucz do wyjścia ewakuacyjnego Do oznaczenie lokalizacji klucza przy drzwiach ewakuacyjnych zamykanych na klucz; znak dodatkowy należy uzupełnić konkretną lokalizacją klucza 16 Miejsce zbiórki do ewakuacji Do oznaczeia miejsca zgrupowania ludzi podczas ewakuacji Podstawowe zasady rozmieszczania znaków bezpieczeństwa ewakuacyjnych Podstawową zasadą rozmieszczania znaków ewakuacyjnych na drodze ewakuacyjnej jest zasada mówiąca o tym, że z każdego miejsca na drodze ewakuacyjnej, w którym może pojawić się wątpliwość co do kierunku ewakuacji, powinien być widoczny znak ewakuacyjny. Przy rozmieszczaniu znaków należy zwrócić uwagę na ich usytuowanie względem źródeł światła. Należy w miarę możliwości umieszczać znaki ewakuacyjne możliwie jak najbliżej źródeł światła w celu zapewnienia ich właściwej luminacji. Wysokość umieszczenia znaków na ścianach powinna zawierać się w granicach od 1,5m do 2,0m od podłogi. Znaki zawieszone (podwieszane) należy sytuować na wysokości powyżej 2m. Znak WYJŚCIE EWAKUACYJNE (patrz: tabela nr 2, znak nr 3) powinien być umieszczany nad drzwiami. Znak ten należy stosować do oznakowania drzwi przegradzających ustaloną drogę ewakuacji, takich jak: wyjścia ewakuacyjne z pomieszczeń, z których wymagane są co najmniej dwa takie wyjścia, wyjścia prowadzące z obiektu (budynku) na zewnątrz, wyjścia prowadzące do innej stref pożarowej, w tym na obudowaną i zamkniętą drzwiami klatkę schodową w budynku wysokim (h > 25 m) i wysokościowym (h >55 m), wyjścia prowadzącego przez przedsionek i drzwi wyjściowych z przedsionka. 34

35 Znak DRZWI EWAKUACYJNE (patrz: tabela nr 2, znak nr 4) i znak KIERUNEK DROGI EWAKUACYJNEJ (patrz: tabela nr 2, znak nr 1) należy stosować do oznakowania drzwi skrzydłowych przegradzających drogę ewakuacyjną (np. na korytarzu), ale nie będących drzwiami, które prowadzą bezpośrednio na zewnątrz budynku, czy też do innej strefy pożarowej, itp., w przypadku których zastosowanie ma znak WYJŚCIE EWAKUACYJNE. Znak DRZWI EWAKUACYJNE, powinien być umieszczany nad drzwiami i stosowany razem ze znakiem KIERUNEK DROGI EWAKUACYJNEJ (patrz: tabela nr 2, znak nr 2) - umieszczanym np. na ścianach - w tych przypadkach, w których drzwi ewakuacyjne nie są bezpośrednio widoczne. W tych przypadkach, w których za drzwiami ewakuacyjnymi droga ewakuacyjna zmienia swój kierunek (np. skręca w lewo lub w prawo, lub biegnie w górę czy w dół) należy, razem ze znakiem DRZWI EWAKUACYJNE, stosować znak KIERUNEK DROGI EWAKUACYJNEJ (patrz: tabela nr 2, znak nr 1) w wariancie odpowiadającym zmianie kierunku drogi. Przykładowo, do oznakowania drzwi ewakuacyjnych, za którymi droga ewakuacyjna skręca w lewo i biegnie w dół należy zastosować przedstawioną na poniższym rysunku kombinację znaków. Kierunek do wyjścia w lewo i w dół W przypadkach, w których za drzwiami ewakuacyjnymi, droga ewakuacyjna nie zmienia kierunku należy stosować tylko znak DRZWI EWAKUACYJNE. Znak KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ (patrz: tabela nr 2, znak nr 6 i 7) należy stosować do oznakowania miejsc, w których kierunek ewakuacji może wzbudzać wątpliwość. Mogą być to miejsca, w których: znak WYJŚCIE EWAKUACYJNE nie jest widoczny, znak DRZWI EWAKUACYJNE nie jest widoczny, widoczne są dwa znaki WYJŚCIE EWAKUACYJNE, a ludzie zgodnie z planem ewakuacji powinni przemieszczać się tylko w kierunku jednego z tych znaków (wyjść). Znak KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W DÓŁ (patrz: tabela nr 2, znak nr 8 i 9) lub KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W GÓRĘ (patrz: tabela nr 2, znak nr 10 i 11) należy stosować gdy droga ewakuacyjna przebiega schodami. Znaki te powinny być umieszczane: na ścianie przylegającej do tego biegu schodów, którymi prowadzi droga ewakuacyjna, jeżeli znak ten będzie widoczny z korytarza (przejścia) lub pomieszczeń wychodzących bezpośrednio na schody, nad drogą ewakuacyjną prostopadle do kierunku ruchu ludzi, w osi tego biegu schodów, którym przebiega droga ewakuacyjna, nad drzwiami przegradzającymi drogę ewakuacyjną, jeżeli bezpośrednio za nimi znajdują się schody usytuowane: - na przedłużeniu dotychczasowej drogi, - prostopadle do dotychczasowej drogi, przy czym droga ewakuacyjna prowadzi na bliższy z biegów tych schodów. 35

36 Znaki: KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ, KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W DÓŁ i KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W GÓRĘ (w lewo, w prawo) powinny być umieszczane na wysokości około 1,5m od podłogi, odpowiadającej średniej wysokości normalnej linii środkowej widzenia, lub nad droga ewakuacyjną na wysokości ponad 2,0m od podłogi i tam, gdzie jest to możliwe powinny być umieszczane prostopadle do kierunku ruchu ludzi. Znak PRZESUNĄĆ W CELU OTWARCIA (patrz: tabela nr 2, znak nr 5) powinien być umieszczany na drzwiach przesuwnych (rozsuwanych) wyjścia ewakuacyjnego, tam gdzie stosowanie tych drzwi dopuszczone jest przepisami techniczno-budowlanymi i gdzie spełniają one wymagania tych przepisów. Znak powinien być tak umieszczony, aby strzałka wskazywała kierunek otwierania drzwi. Znak ten powinien być stosowany ze znakiem DRZWI EWAKUACYJNE. Znak PCHAĆ ABY OTWORZYĆ (patrz: tabela nr 2, znak nr 12) powinien być umieszczany na drzwiach wyjścia ewakuacyjnego, które otwierają się pod wpływem pchnięcia, np. drzwi z urządzeniami przeciwpanicznymi. Znak CIĄGNĄĆ, ABY OTWORZYĆ (patrz: tabela nr 2, znak nr 13) powinien być umieszczony na drzwiach, które otwierają się poprzez pociągnięcie. Znak STŁUC, ABY UZYSKAĆ DOSTĘP (patrz: tabela nr 2, znak nr 14) powinien być stosowany w miejscu, w którym konieczne jest stłuczenie szyby w celu uzyskania dostępu do klucza lub systemu otwarcia, lub gdy jest niezbędne rozbicie przegrody w celu uzyskania możliwości wyjścia. 36

37 10. Obowiązki z zakresu ochrony przeciwpożarowej Zgodnie z art. 3. i 4. ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej właściciel, obiektu lub terenu ma za zadanie zapewnić jego ochronę przeciwpożarową poprzez wypełnienie szeregu spoczywających na nim obowiązków. Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej, stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje w całości lub w czężci ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. W przypadku gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem. Prawidłowa realizacja zadań określonych ww. artykułami wymaga (w przypadku obiektu będącego przedmiotem opracowania) od właściciela i zarządcy oraz użytkowników wymienionych w pkt. 4.2., 4.3. i 4.4. wyznaczenia dla wszystkich osób, związanych z obowiązkami pracowniczymi, zakresu odpowiedzialności związanego z zachowaniem warunków bezpieczeństwa pożarowego w danym obiekcie (i terenie). Stosownie do kompetencji na stanowiskach pracy określa się zakres zadań i odpowiedzialności za zachowanie bezpieczeństwa po- żarowego dla wszystkich pracowników Obowiązki właściciela, zarządcy obiektu Do podstawowych obowiązków należy: przestrzeganie przeciwpożarowych wymagań budowlanych i instalacyjnych, wyposażenie budynku w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice, zapewnienie konserwacji oraz napraw urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie, zapewnienie osobom przebywającym w budynku bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji, przeprowadzenie, co najmniej raz na 2 lata praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji w obiekcie, współpraca z użytkownikami wymienionymi w rozdz. 4. pkt 4.4 w zakresie wykonania obowiązków dotyczących ochrony przeciwpożarowej (tu: praktyczne sprawdzenie organizacji ewakuacji ćwiczenia ewakuacyjne), powiadomienie właściwego miejscowo komendanta miejskiego PSP o terminie przeprowadzenia działań dotyczących praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji obiektu, co najmniej na tydzień przed przeprowadzeniem tych działań (wzór powiadomienia załącznik nr 9), przygotowanie obiektu do prowadzenia akcji ratowniczej, zaznajomienie podległych pracowników z przepisami przeciwpożarowymi, ustalenie sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru i innego miejscowego zagrożenia, umieszczenie w widocznych miejscach instrukcji postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych (załącznik nr 1), oznakowanie zgodnie z Polskimi Normami - dróg ewakuacyjnych, oraz pomieszczeń, w których w myśl przepisów techniczno- 37

38 budowlanych wymagane są co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji, - miejsc usytuowania gaśnic, - miejsc usytuowania hydrantów ppoż., - miejsc usytuowania ręcznych ostrzegaczy pożarowych, - miejsc lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych, - miejsca usytuowania głównego wyłącznika prądu, - miejsc przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo, opracowanie instrukcje bezpieczeństwa pożarowego oraz jej aktualizacja przynajmniej raz na dwa lata, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej, określenie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, przeprowadzanych na terenie obiektu, jak również określenie warunków uzyskania zezwolenia na ich przeprowadzenie, wykonywanie okresowych badań instalacji i urządzeń technicznych znajdujących się w budynku (zgodnie z ustawą Prawo budowlane i przepisami szczegółowymi). Do pozostałych obowiązków należy: znajomość i przestrzeganie przepisów, zasad bezpieczeństwa pożarowego, organizacja szkoleń z zakresu ochrony przeciwpożarowej dla podległych pracowników, znajomość procedur postępowania na wypadek powstania pożaru, sposobów alarmowania i przeprowadzania ewakuacji (rozdz. 13. i 15.), znajomość rozmieszczenia gaśnic i hydrantów w obiekcie, znajomość sposobów obsługi i zasad użycia gaśnic i hydrantów (rozdz. 8., pkt ), znajomość lokalizacji głównego wyłącznika prądu, (patrz rozdz. 4. pkt 4.9.), znajomość numerów alarmowych do Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Pogotowia Ratunkowego i innych osób (wykaz telefonów patrz. str. 3 lub rozdz.17.), rozpatrzenie zgłoszonych przez użytkowników obiektu uwag dotyczących bezpieczeństwa pożarowego obiektu, w tym zgłoszonych usterek mających wpływ na bezpieczeństwo ludzi i mienia, usunięcie wszelkich usterek mających wpływ na bezpieczeństwo ludzi i mienia, stosowanie odpowiednich form oddziaływania na użytkowników i podległych bez- pośrednio pracowników, którzy swoim zaniedbaniem zwiększają zagrożenie pożarowe, realizacja zaleceń pokontrolnych (np. wynikających z przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych przez PSP). 38

39 10.2. Obowiązki użytkowników budynku Do podstawowych obowiązków użytkowników (tu: pracodawców) obiektu wymienionych w rozdziale 4 pkt 4.4. niniejszej instrukcji należy: znajomość i przestrzeganie przepisów, zasad bezpieczeństwa pożarowego obowiązujących w obiekcie (w użytkowanym budynku), współpraca z zarządcą obiektu w zakresie wykonania obowiązków dotyczących ochrony przeciwpożarowej (tj. praktyczne sprawdzenie organizacji ewakuacji ćwiczenia ewakuacyjne), nadzór nad pracownikami w zakresie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych i zasad bezpieczeństwa pożarowego obowiązujących w obiekcie (w budynku), organizacja oraz udział w szkoleniach i instruktażach z zakresu ochrony przeciwpożarowej, zaznajomienie podległych pracowników z przepisami przeciwpożarowymi i zasadami bezpieczeństwa przeciwpożarowego określonymi niniejszą instrukcją, w tym sposobami postępowania na wypadek powstania pożaru i innego miejscowego zagrożenia oraz organizacją i zasadami prowadzenia ewakuacji, znajomość procedur postępowania na wypadek powstania pożaru, innego zagrożenia, sposobów alarmowania i przeprowadzania ewakuacji (rozdz. 13. i 15.), znajomość rozmieszczenia gaśnic i hydrantów (w pobliżu miejsca pracy), znajomość sposobów obsługi i zasad użycia gaśnic i hydrantów (rozdz. 8., pkt ), znajomość lokalizacji głównego wyłącznika prądu (patrz rozdz. 4. pkt 4.9.), znajomość numerów alarmowych do Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Pogotowia Ratunkowego i innych osób (wykaz telefonów patrz. str. 3 lub rozdz. 17.), znajomość usytuowania wyjść ewakuacyjnych w pobliżu miejsca pracy i możliwości ich otwarcia, zgłaszanie zarządcy obiektu zauważonych lub zgłoszonych przez pracowników usterek mających wpływ na bezpieczeństwo ludzi i mienia, zgłaszanie zarządcy obiektu uwag dotyczących poprawy warunków bezpieczeństwa pożarowego obiektu, realizacja zaleceń pokontrolnych (np. wynikających z przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych przez PSP) Obowiązki pracowników personelu biurowego, nauczycieli. Do podstawowych obowiązków należy: znajomość i przestrzeganie przepisów, zasad bezpieczeństwa pożarowego, udział w szkoleniach i instruktażach z zakresu ochrony przeciwpożarowej, znajomość procedur postępowania na wypadek powstania pożaru, sposobów alarmowania i przeprowadzania ewakuacji (rozdz. 13. i 15.), znajomość rozmieszczenia gaśnic i hydrantów (w pobliżu miejsca pracy), znajomość sposobów obsługi i zasad użycia gaśnic i hydrantów (rozdz. 8., pkt ), znajomość lokalizacji głównego wyłącznika prądu (patrz rozdz. 4. pkt 4.9.), znajomość numerów alarmowych do Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Pogotowia Ratunkowego i innych osób (wykaz telefonów patrz. str. 3 lub rozdz. 17.), znajomość usytuowania wyjść ewakuacyjnych w pobliżu miejsca pracy i możliwości ich otwarcia, zgłaszanie użytkownikowi (tu: pracodawcy) lub zarządcy obiektu zauważonych usterek (np. uszkodzone zamki w drzwiach wyjść ewakuacyjnych, uszkodzone samozamykacze w drzwiach na korytarzach, uszkodzone urządzenia elektryczne, uszkodzony sprzęt, 39

40 urządzenia przeciwpożarowe, tj. gaśnice i hydranty, itp.), dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy stanowiska pracy, usunięcie wszelkiego rodzaju odpadków i śmieci, wyłączenie dopływu energii elektrycznej do wszystkich odbiorników nie przystosowanych do pracy ciągłej, nie zastawianie dróg i wyjść (drzwi) ewakuacyjnych, dostępu do podręcznego sprzętu gaśniczego, realizowanie zaleceń pokontrolnych. Zabronione jest przy użytkowaniu instalacji i urządzeń elektrycznych dokonywanie czynności, które mogą stwarzać zagrożenie pożarowe, a w szczególności: obsługiwanie urządzeń niezgodnie z instrukcja eksploatacyjną, korzystanie z uszkodzonych instalacji i urządzeń elektrycznych, włączanie do jednego gniazdka zbyt dużej ilości odbiorników energii elektrycznej, wyjmowanie wtyczek z gniazd ściennych pociągając za przewód, zakładanie prowizorycznych instalacji oraz urządzeń elektrycznych, niewłaściwe ułożenie kabli elektrycznych zasilających przenośne odbiorniki energii elektrycznej (np. ułożenie przewodów w przejściach komunikacyjnych i chodzenie po nich), używanie w pomieszczeniach biurowych, kuchenek, piecyków elektrycznych, itp. zastawianie dojść do tablic rozdzielczych oraz wyłączników prądu, umieszczanie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od punktów świetlnych, stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów łatwo zapalnych lub trudno zapalnych w odległości mniejszej niż 5 cm, samowolne naprawianie lub przerabianie uszkodzonych instalacji elektrycznych. Każdy pracownik zobowiązany jest do uporządkowania swojego stanowiska pracy po jej skończeniu, a w szczególności: schowanie dokumentacji (pracownicy biurowi) i innych przedmiotów pracy do szaf i biurek a odpadów do pojemników na śmieci, posprzątanie, poukładanie pomocy dydaktycznych, artykułów biurowych, itp., wyłączenie spod napięcia wszystkich odbiorników energii elektrycznej oraz wyjęcie z gniazdek wszystkich wtyczek odbiorników i przedłużaczy, wyłączenie światła Obowiązki pracowników dozoru obiektu, woźnych, pracowników technicznych. Do podstawowych obowiązków należy: znajomość i przestrzeganie przepisów, zasad bezpieczeństwa pożarowego, udział w szkoleniach i instruktażach z zakresu ochrony przeciwpożarowej, znajomość procedur postępowania na wypadek powstania pożaru, sposobów alarmowania i przeprowadzania ewakuacji (rozdz. 13. i 15.), znajomość rozmieszczenia gaśnic i hydrantów, znajomość sposobów obsługi i zasad użycia gaśnic i hydrantów, znajomość lokalizacji głównego wyłącznika prądu (patrz rozdz. 4. pkt 4.9.), znajomość rozmieszczenia hydrantów zewnętrznych w pobliżu obiektu oraz umiejętność określenia ich położenia w porze nocnej (patrz zał. nr 6, rys. 1, zał. Nr 7), 40

41 znajomość numerów alarmowych do Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Pogotowia Ratunkowego i innych osób (wykaz telefonów patrz. str. 3 lub rozdz.17.), znajomość usytuowania wyjść ewakuacyjnych i możliwości ich otwarcia, znajomość przyporządkowania kluczy do poszczególnych pomieszczeń, do drzwi na drogach ewakuacyjnych (korytarzach i klatkach schodowych) i wyjść ewakuacyjnych z dozorowanych budynków umiejętność ich zidentyfikowania, zgłaszanie zarządcy obiektu zauważonych usterek (np. uszkodzone zamki drzwi wyjść ewakuacyjnych, uszkodzone samozamykacze w drzwiach na korytarzach, uszkodzone urządzenia elektryczne, itp.), udzielenie niezbędnych informacji jednostkom ratowniczym biorącym udział w akcji gaśniczej (np. dotyczących podania dokładnego miejsca powstania pożaru lub zagrożenia) W czasie dokonywania obchodów nadzorowanych pomieszczeń (obiektów) zwracać uwagę na wszelkie zjawiska mające znamiona pożaru: czy wszystkie niebezpieczne instalacje i urządzenia elektryczne i mechaniczne zostały wyłączone i odpowiednio zabezpieczone (wentylatory, oświetlenie, itp.), czy nie pozostawiono w budynku lub na terenie przyległym otwartego ognia, włączonych urządzeń, itp., czy właściwie zabezpieczono obiekt przed wejściem niepowołanych osób na jego teren Obowiązki osób odpowiedzialnych za utrzymanie porządku Do podstawowych obowiązków należy: znajomość i przestrzeganie przepisów, zasad bezpieczeństwa pożarowego, udział w szkoleniach i instruktażach z zakresu ochrony przeciwpożarowej, znajomość procedur postępowania na wypadek powstania pożaru, sposobów alarmowania i przeprowadzania ewakuacji (rozdz. 13. i 15.), znajomość rozmieszczenia gaśnic i hydrantów (w swoim rejonie), znajomość sposobów obsługi i zasad użycia gaśnic i hydrantów, znajomość numerów alarmowych do Państwowej Straży Pożarnej, Policji i Pogotowia Ratunkowego (wykaz telefonów patrz. str. 3 lub rozdz. 17.), znajomość usytuowania wyjść ewakuacyjnych z budynku i możliwości ich otwarcia (m.in. miejsce przechowywania kluczy do wyjść ewakuacyjnych), zgłaszanie zarządcy obiektu zauważonych usterek (np. uszkodzone zamki drzwi wyjść ewakuacyjnych, uszkodzone samozamykacze drzwi na korytarzach, uszkodzone urządzenia elektryczne, itp.), dokładne sprawdzenie czy nie pozostawiono w pomieszczeniach tlących się niedopałków papierosów, włączonych urządzeń biurowych, piecyków, wentylatorów, itp. dopilnowanie wyłączenia używanych urządzeń elektrycznych, światła w pomieszczeniach, zamknięcia okien i drzwi. 41

42 W czasie wykonywania pracy nie należy: zsypywać niedopałków papierosów z popielniczek do koszy z makulaturą i odpadami jeżeli sytuacje powyższe mają miejsce, używać do zmywania lub czyszczenia podłóg, mebli, wykładzin, środków i materiałów palnych, a w szczególności rozpuszczalników palnych, pozostawiać materiałów palnych na przewodach elektrycznych i grzewczych lub w bezpośrednim sąsiedztwie, zatrzymywać po zakończeniu pracy kluczy do pomieszczeń; 11. Sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie gaśnic Podręczny sprzęt gaśniczy (gaśnice) powinien być poddawany przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących gaśnic oraz instrukcjach obsługi Gaśnice proszkowe Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne gaśnic proszkowych powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Zaleca się: [1] zlecenie przeprowadzenia ww. przeglądów i czynności konserwacyjnych autoryzowanym (przez producenta) serwisom podręcznego sprzętu gaśniczego, [2] w czasie przekazania gaśnic do serwisu zabezpieczenie obiektu innym sprzętem (gaśnicami) spełniającymi postanowienia instrukcji określone w pkt do 8.4. włącznie. 42

43 12. Sposób oddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa Hydranty wewnętrzne powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych, w dokumentacji techniczno - ruchowej oraz instrukcjach obsługi. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne instalacji wodociągowych przeciwpożarowych powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż raz w roku Zaleca się uwzględnienie wymagań PN-EN 671-3:2002 Stałe urządzenia gaśnicze - Hydranty wewnętrzne Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym. Za kontrolę wszystkich hydrantów wewnętrznych odpowiedzialny jest zarządca obiektu. Kontrola powinna być przeprowadzona w regularnych odstępach czasu zależnych od warunków otoczenia i/lub ryzyka/przypadku zagrożenia pożarowego, w celu upewnienia się, że każdy hydrant, m.in.: a) nie jest zastawiony, jest widoczny, b) nie ma widocznych uszkodzeń, oznak korozji ani wycieków. Osoba odpowiedzialna za kontrolę hydrantów powinna podjąć niezwłoczne działania w celu usunięcia zauważonych nieprawidłowości. Doroczne przeglądy i konserwacje (zalecane zgodnie z PN-EN 671-3:2002): Przeglądy i konserwacja powinny być przeprowadzone przez osobę kompetentną konserwatora instalacji. Wąż hydrantu powinien być całkowicie rozwinięty, hydrant poddany ciśnieniu i sprawdzony według następujących punktów, czy: a) urządzenie nie jest zastawione i nie uszkodzone a elementy nie skorodowane lub przeciekające, b)hydrant posiada instrukcję obsługi i czy jest ona czysta i czytelna, c) miejsce umieszczenia jest wyraźnie oznakowane, d) mocowania do ściany są odpowiednie do ich przeznaczenia i pewnie zamontowane, e) wypływ wody jest równomierny i dostateczny (wskazane jest użycie miernika przepływu oraz miernika ciśnienia), f) miernik ciśnienia (jeżeli jest zastosowany) pracuje prawidłowo i w swoim zakresie pomiarowym, g) wąż na całej długości nie wykazuje oznak uszkodzeń, zniekształceń, zużycia ani pęknięć. Jeżeli wąż wykazuje jakież uszkodzenia, powinien być wymieniony na nowy lub poddany próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze (dotyczy przypadków hydrantów wyposażonych w wąż półsztywny), h) zaciski, lub taśmowanie, węża są prawidłowego typu i właściwie zaciśnięte, i) stan przewodów rurowych zasilających w wodę jest właściwy, 43

44 j) szafka hydrantu nie nosi ona oznak uszkodzenia i czy drzwiczki szafki łatwo się otwierają, k) prądownica jest właściwego typu i czy łatwo się nią posługiwać. Hydrant należy pozostawić w stanie gotowym do natychmiastowego użycia. Jeżeli konieczne są poważniejsze naprawy, hydrant powinien być oznakowany USZKODZONY i kompetentna osoba (konserwator) powinna powiadomić o tym zarządcę. Okresowe przeglądy i konserwacje wszystkich węży Co 5 lat wszystkie węże powinny być poddane próbie ciśnieniowej ma maksymalne ciśnienie robocze zgodnie z PN-EN Dokumentowanie przeglądów i konserwacji Po przeglądzie i przeprowadzeniu niezbędnych pomiarów hydranty wewnętrzne powinny być przez osobę konserwatora oznakowane napisem SPRAWDZONE. Osoba odpowiedzialna za stan instalacji wodociągowej ppoż. powinny przechowywać dokumentację wszystkich przeglądów, kontroli i badań. Dokumentacja ta powinna zawierać m.in.: a) datę, b) wyniki badań, c) wykaz i datę zainstalowania części zamiennych, d) dodatkowe badania do wykonania, jeżeli są wymagane, e) datę (miesiąc i rok) następnego przeglądu i badań, f) wykaz wszystkich hydrantów wewnętrznych. Podstawowe zasady dotyczące bezpieczeństwa podczas przeglądów i konserwacji Ponieważ przegląd i konserwacja mogą okresowo zmniejszyć efektywność zabezpieczenia przeciwpożarowego należy: a) zależnie od przewidywanego zagrożenia pożarowego, poddać równocześnie konserwacji na danej powierzchni tylko ograniczoną liczbę hydrantów, b) zapewnić dodatkowe przedsięwzięcia zabezpieczające oraz przeprowadzić dodatkowy instruktaż na czas konserwacji oraz na okres braku zasilania w wodę. Usuwanie usterek Elementy wymieniane takie, jak węże, prądownice, zawory odcinające, powinny posiadać dokumentację dopuszczającą je do stosowania w ochronie przeciwpożarowej. Podstawą jest zapewnienie usunięcia wszystkich stwierdzonych usterek w możliwie jak najkrótszym czasie tak, aby instalacja wodociągowa przeciwpożarowa przywrócona została do właściwego stanu. Etykiety konserwacji i przeglądów Dane dotyczące konserwacji i przeglądu powinny być zapisane na etykiecie, która nie może zakrywać żadnych oznaczeń producenta. 44

45 Na etykiecie powinny być umieszczone następujące dane: a) słowo SPRAWDZONE, b) nazwa i adres producenta hydrantu, c) znak (dane) jednoznacznie identyfikujące osobę kompetentną (konserwatora), d) data (rok i miesiąc) kiedy konserwacja była przeprowadzona Urządzenia do usuwania dymu i gazów pożarowych Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne urządzeń oddymiających powinny być przeprowadzone w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku System alarmu pożaru i stałe urządzenie gaśnicze Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne systemu sygnalizacji pożarowej powinny być przeprowadzone nie rzadziej niż raz w roku - w okresach i w sposób zgodny z instrukcją producenta urządzeń (projektanta, wykonawcę instalacji) 45

46 13. Sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru i innego zagrożenia Postępowanie w przypadku powstania pożaru do czasu przybycia jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP oraz współdziałanie z kierującym akcją ratowniczą każdy, kto zauważy pożar (lub jego objawy) zobowiązany jest: - wcisnąć najbliższy ROP (ręczny ostrzegacz pożarowy), - zaalarmować osoby znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie pożaru, - ochronę obiektu - pracownik ochrony powiadamia Państwową Straż Pożarną - tel. 998 (wg zasad podanych w pkt. 13.2) a następnie osobę odpowiedzialną za ochronę ppoż. i bezpieczeństwo osób lub osobę zastępującą w przypadku nieobecności ww., równocześnie z alarmowaniem ochrony i tym samym jednostek PSP, jeżeli to jeszcze możliwe, należy przystąpić do akcji ratowniczo-gaśniczej przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego, w przeciwnym przypadku należy ograniczyć się tylko zamknięcie otworów drzwiowych w danym pomieszczeniu, części budynku oraz okiennych, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się pożaru (ognia i dymu) i przystąpić do czynności ewakuacyjnych zgodnie z ustaleniami podanymi w pkt. 15., do czasu przybycia Jednostek Ratowniczo-Gaśniczych PSP kierownictwo akcją obejmuje zarządca budynku lub osoba zastępująca lub wcześniej wyznaczony inny pracownik lub ochrona obiektu, w przypadku wystąpienia zagrożenia powodującego konieczność przeprowadzenia ewakuacji osób i ewentualnie mienia z obiektu decyzję o podjęciu ewakuacji podejmuje: - Kierownik obiektu, - osoba zastępująca ww., W razie ich nieobecności: - wyznaczony pracownik, - pracownik ochrony. po przybyciu jednostek Państwowej Straży Pożarnej (np. w trakcie akcji ewakuacyjnej) kierujący przebiegiem akcji zobowiązany jest do złożenia zwięzłej informacji o przebiegu zdarzenia i podjętych działaniach (ewakuacji), a następnie pod- porządkowania się dowódcy przybyłej jednostki Państwowej Straży Pożarne Alarmowanie telefoniczne Państwowej Straży Pożarnej po uzyskaniu połączenia z Państwową Strażą Pożarną należy wyraźnie podać: - dokładny adres, nazwę obiektu, w którym powstał pożar, - kierunki dojazdu do budynku (np...jadąc od Rynku w stronę kościoła....za kościołem skręcić w lewo... ), - co się pali sytuację w budynku (krótki opis), rozmowę rozłącza dyżurny PSK Państwowej Straży Pożarnej po potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia, w razie potrzeby alarmować inne służby (wykaz telefonów rozdz. 17 lub str. 3.,) alarmowanie PSP prowadzić z miejsca bezpiecznego 46

47 13.3. Sposoby postępowania na wypadek wystąpienia innego zagrożenia [1] Jedną coraz częściej zdarzających się sytuacji związanych z zagrożeniami dla użytkowników budynku jest zgłoszenie lub stwierdzenie faktu podłożenia ładunku wybuchowego. W przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia ww. przypadku w budynku należy zastosować się do zasad postępowania przedstawionych w rozdziale 18 niniejszej instrukcji. [2] W przypadku wystąpienia w obiekcie innego miejscowego zagrożenia powodujące- go konieczność ewakuacji budynku lub jego części należy zastosować się do zasad opisanych w rozdziale 15. [3] Alarmowanie służb ratowniczych PSP należy prowadzić zgodnie z zasadami podanymi w rozdziale 13. pkt 13.2 instrukcji. 47

48 14. Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Prace niebezpieczne pod względem pożarowym, takie jak prace remontowo-budowlane związane z użyciem otwartego ognia, prowadzone wewnątrz obiektów, na przyległych do nich terenach należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. Przez prace niebezpieczne pod względem pożarowym rozumie się przede wszystkim prace wykonywane przy użyciu ognia otwartego, spawanie gazowe i elektryczne, cięcie, lutowanie, zgrzewanie oraz malowanie przy użyciu farb opartych na rozpuszczalnikach pożarowo niebezpiecznych temp. zapłonu poniżej 55 o C Organizacja prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pod względem pożarowym zarządca obiektu lub osoba wyznaczona oraz wykonawca jest obowiązany: ocenić zagrożenie pożarowe w miejscu, w którym prace będą wykonywane; ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu; wskazać osoby odpowiedzialne za odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy; zapewnić wykonywanie prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje; zaznajomić osoby wykonujące prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu. Prace niebezpieczne pożarowo, mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, przy pomocy sprzętu sprawnego technicznie i zabezpieczonego przed możliwością wywołania pożaru. Zalecane jest, aby wymagania, o których mowa poniżej, ustalane były komisyjnie, każdorazowo przed rozpoczęciem prac. W skład komisji wchodzi zarządca obiektu (lub osoba wyznaczona), jako przewodniczący komisji, osoba prowadząca sprawy ochrony przeciwpożarowej (lub przedstawiciel zarządcy lub użytkownika obiektu) oraz kierownik grupy, firmy wykonującej prace. Prace komisji organizuje jej przewodniczący. Komisja ze swoich prac sporządza protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych po- żarowo wg wzoru zał. nr 3. Po wykonaniu zabezpieczeń określonych w wyżej wymienionym protokole, przewodniczący wydaje pisemne zezwolenie na przeprowadzenie prac wg wzoru zał. nr 4. Po uzyskaniu potwierdzenia o zakończeniu prac od wykonawcy robót, przewodniczący dokonuje odbioru robót. Ponadto organizuje dozór rejonu prac po ich zakończeniu, zgodnie z ustaleniami protokołu. Po zakończeniu prac dokumentację przechowuje przewodniczący komisji. 48

49 14.2. Wytyczne zabezpieczenia miejsca wykonania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Przygotowanie budynku, pomieszczeń i rejonu do prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych polega na: oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów lub zanieczyszczeń, odsunięciu na bezpieczną odległość (np. ok. 10 m lub więcej, jeżeli zachodzi taka potrzeba) od miejsc prowadzenia prac wszelkich przedmiotów palnych lub innych w opakowaniach palnych, Graficzne (koncepcyjne) przedstawienie zasięgu strefy, w której należy podjąć odpowiednie środki zabezpieczające w przypadku prowadzenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym (np. spawanie) zabezpieczenie przed działaniem rozprysków spawalniczych wszelkich materiałów palnych, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest możliwe, poprzez osłonięcie arkuszami blachy, płytami gipsowymi lub kocem gaśniczym, Graficzne (koncepcyjne) przedstawienie zabezpieczenia przed działaniem rozprysków spawalniczych materiałów palnych, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest możliwe 49