POZIOM CEN USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH W LATACH

Transkrypt

1 URZĄD REGULACJI TELEKOMUNIKACJI I POCZTY POZIOM CEN USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH W LATACH Warszawa, 12 stycznia 2005 roku

2 POZIOM CEN USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH W LATACH TELEFONIA STACJONARNA I. Opłata instalacyjna i abonamentowa. Z tytułu przyłączenia do sieci, dostawcy usług telekomunikacyjnych pobierają jednorazowe opłaty. Wysokość opłat instalacyjnych wynikająca z cenników poszczególnych operatorów pozostaje praktycznie na niezmienionym poziomie wynosząc od 100 do 300 PLN (+VAT). Zarówno TP S.A. jak i inni dostawcy usług stale stosują akcje promocyjne, które powodują, iż realny koszt przyłączenia do sieci, ponoszony przez nowych abonentów, jest znacznie niższy. Wysokość opłat instalacyjnych obowiązujących w cennikach i opłat instalacyjnych w promocji wybranych operatorów alternatywnych - ceny w PLN (+ VAT), dane za 2004 r. Operator TP S.A. Netia Dialog TeleNet Pilicka Szeptel Sferia Cena przyłączenia w promocji 1-8,20 8,20 2,60 1,00 40,00 1,00 1,00 Cena przyłączenia z cennika: 1-sza linia 300,00 100,00 260,00 300,00 300,00 250,00 149,00 2-ga linia 100,00 100,00 1,00 50,00 100,00 100,00-3-cia linia 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 - Zmiana operatora - 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 - Przejęcie uprawnień 40,00 40,00 32,00 40,00 20,00 30,00 - Źródło: Opracowanie własne na podstawie stron www operatorów. Wysokość i okresy obowiązywania promocyjnych opłat za przyłączenie pierwszego analogowego łącza abonenckiego w Telekomunikacji Polskiej S.A. w okresie od do r. Czas trwania promocji Cena w PLN (+ VAT) , , , , ,20 Źródło: Opracowanie własne na podstawie cenników Telekomunikacji Polskiej S.A. 1

3 Opłaty instalacyjne pobierane przez dostawców usług w promocji kształtują się na poziomie akceptowalnym przez potencjalnych użytkowników. Maksymalny koszt ewentualnego zainstalowania telefonu stacjonarnego, według osób nie posiadających telefonu stacjonarnego poniżej 100 zł 22,1 100 zł i więcej 16,2 nie zapłacił(a)bym nic, bo nie jestem zainteresowany(a) nie potrafię określić tego kosztu 26,5 35, Źródło: Rynek Telekomunikacji w Polsce, Raport dla Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, TNS OBOP, listopad 2004 Istotnym elementem w opłatach za usługi telekomunikacyjne jest opłata abonamentowa. Jest to opłata pobierana przez dostawcę usług w związku z utrzymaniem łącza w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni oferują całą gamę planów taryfowych, w których opłaty abonamentowe kształtują się na zróżnicowanym poziomie. W TP S.A. opłata abonamentowa w zależności od planu taryfowego - waha się od 23,00 PLN + VAT ( TP socjalny ) do 69,67 PLN + VAT ( Darmowe wieczory i weekendy ). Podobnie jest u operatorów alternatywnych. W Dialogu ceny wahają się od 19,00 PLN +VAT (taryfa Atut ) do 36 PLN +VAT (taryfa Efekt ), a w Netii od 19,00 PLN +VAT (taryfa Spokojna ) do 45 PLN +VAT (taryfa Efektywna ). Należy zauważyć, iż wyższe opłaty abonamentowe wiążą się z możliwością korzystania z tańszych lub darmowych połączeń. II. Połączenia lokalne. Ceny połączeń lokalnych w 2004 r. spadły w stosunku do roku 2001 o 28,3%. Cena 3-minutowego połączenia w szczycie wynosi średnio około 33 grosze z VAT. 2

4 Średnia cena połączeń lokalnych (w PLN) Połączenie 3-minutowe w szczycie 0,5 0,45 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 0,46 0,4 0,35 0, Źródło: Opracowanie URTiP na podstawie cenników. Średnia cena połączeń lokalnych w Polsce kształtuje się poniżej średniej europejskiej. Poniżej przedstawiono cenę za 10-minutowe połączenie w szczycie, na tle krajów UE. 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 Cena połączeń lokalnych (w Euro + VAT) - zestawienie międzynarodowe Belgia Czechy Dania Niemcy Grecja Hiszpania Francja Irlandia Włochy Łotwa Litwa Węgry Holandia Austria Polska Portugalia Słowacja Finlandia Szwecja Wielka Brytania Źródło: Opracowanie własne na podstawie cenników i danych Teligen. III. Połączenia międzystrefowe. Ceny połączeń międzystrefowych w 2004 r. spadły w stosunku do roku 2001 o 26,5%. Średnia cena 1-minutowego połączenia w szczycie wynosi około 29 groszy z VAT. 3

5 Średnia cena połączeń międzystrefowych (w PLN) Połączenie 1-minutowe w szczycie 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 0,40 0,35 0,34 0, Źródło: Opracowanie URTiP na podstawie cenników. IV. Połączenia międzynarodowe. Ceny połączeń międzynarodowych kształtują się na zróżnicowanym poziomie. Cenniki dostawców usług telekomunikacyjnych przewidują różne opcje taryfowe w zależności od kraju, z którym następuje połączenie. Wraz z uwolnieniem rynku połączeń międzynarodowych nastąpił wyraźny spadek cen w tym segmencie rynku telekomunikacyjnego. Poniżej przedstawiono zestawienie cen połączeń TP S.A. do wybranych krajów europejskich oraz USA. Największy spadek o 74% - nastąpił w przypadku połączeń z USA. 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Ceny połączeń międzynarodowych z Polski do wybranych krajów (w PLN) - TP S.A. USA Niemcy Malta Belgia Dania Wlk. Brytania Hiszpania Litwa Rosja od VII 1999 od X 2002 od V 2004 Źródło: Opracowanie URTiP na podstawie cenników. 4

6 V. Połączenia F2M Ceny połączeń do sieci ruchomych w 2004 r. spadły w stosunku do roku 2001 o 18,5 %, przy czym spadek cen zaczął następować od roku Średnia cena 1-minutowego połączenia w szczycie wynosi 97 groszy z VAT. Średnia cena połączeń F2M (w PLN) Połączenie 1-minutowe w szczycie 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 1,19 1,19 1,09 0,97 0, Źródło: Opracowanie URTiP na podstawie cenników. TELEFONIA RUCHOMA I. Opłaty aktywacyjne i abonamentowe. Podstawowa wysokość opłat aktywacyjnych na przestrzeni lat nie ulegała zmianom. W zależności od operatora wynosi ona od 100 do 300 PLN. Z reguły jednak operatorzy decydują się na czasowe obniżki opłaty aktywacyjnej i w ten sposób wielu użytkowników korzysta z promocyjnej wysokości opłaty aktywacyjnej, która nierzadko wynosi nawet 1 PLN + VAT. Opłaty abonamentowe u poszczególnych operatorów telefonii ruchomej ulegają nieznacznym zmianom. Przekształceniom ulega za to struktura abonamentów, dostosowywana przez operatorów do potrzeb użytkowników. Idea od 1 marca 2002 r., do obecnego cennika dodano abonament 15 i 90-cio minutowy. Usunięto abonament 360-cio minutowy. Ceny abonamentów, które pozostały w cenniku zmalały średnio o 1,5%. Era ceny od października 2002 r. pozostają na niezmienionym poziomie. 1 maja 2004 r. dodano do cennika taryfę zawierającą 500 minut. Plus od 2002 roku dokonano szereg modyfikacji kosmetycznych cennika, ale nie wpływających znacząco na obniżenie kosztu usług. Dla dwóch taryf, które pozostały w cenniku (50 i 100 minut) ceny abonamentu spadły średnio o 6,2%. 5

7 II. Połączenia w systemie abonamentowym Ceny połączeń w systemie post-paid nie uległy znaczącym zmianom. Idea od 1 marca 2002 ceny połączeń spadły średnio o 10,5%, głównie za sprawą większego spadku cen w wyższych abonamentach. Era ceny od października 2002 r. pozostają na tym samym poziomie. Plus od 2002 roku dla dwóch taryf, które pozostały w cenniku (50 i 100 minut) ceny połączeń spadły średnio o 7,5%. Średni roczny koszt korzystania z telefonu komórkowego w systemie post-paid w Polsce w roku 2004 wynosił 701 Euro. W Europie koszt ten kształtował się średnio na poziomie 642 Euro. Średni roczny koszt korzystania z telefonu komórkowego w systemie post-paid w Polsce był wyższy w porównaniu do 2003 r. o 20 Euro, co było jednak wynikiem zmian w strukturze cenników a nie realnych podwyżek. Średnie roczne koszty korzystania z telefonu komórkowego w systemie post-paid (w Euro z VAT) Holandia Niemcy Wielka Brytania Belgia Polska Włochy Norwegia Szwecja Czechy Słowacja Węgry Luksemburg Finlandia x = Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Teligen T-Basket Koszyk Teligen dla średniej intensywności korzystania z usług zdefiniowany według trzech grup: Rodzaj połączenia: lokalne 24%; krajowe 43%; do własnej sieci komórkowej 43%; do sieci innego operatora 21% Pora połączenia: w szczycie -24%; poza szczytem 12%; weekend 64% Ruch: minuty 900; SMS-y 420 6

8 III. Połączenia w systemie pre-paid. W roku 2004 nastąpił istotny spadek cen połączeń w systemie pre-paid. Operatorzy zdecydowali się także na uproszczenie tych taryf. Zostały zlikwidowane różnice w cenach połączeń w szczycie i poza szczytem, a także w połączeniach do różnych sieci. Przykładowe obniżki cen w poszczególnych sieciach przedstawiono na poniższych wykresach (dane w PLN z VAT). Średnie ceny połączeń w taryfach pre-paid (Era) PLN 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0, I poł II poł Średnie ceny połączeń w taryfach pre-paid (Polkomtel) PLN 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 IX 2001 VII 2002 I 2004 XI 2004 Średnie ceny połączeń w taryfach pre-paid (Centertel) PLN 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 XI 2001 XI

9 Średnia cena jednominutowego połączenia w systemie pre-paid w Europie wynosi 0,3 Euro. Polska znajduje się nieco poniżej tej wartości. Średnia cen usług telefonii ruchomej w abonamentach pre-paid dla państw nowoczłonkowskich UE jest bardzo podobna i wynosi 0,31 Euro. 0,6 Średnie ceny za 1 minutę połączenia w systemie pre-paid (w Euro) 0,57 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,06 0,07 0,11 0,15 0,21 0,25 0,28 0,3 0,31 0,33 0,38 0,38 0,42 0,44 0,46 0,47 0 Italy Lithuania Luxembourg Portugal Czech Republic Finland Poland United Kingdom Spain Hungary Belgium Greece France Latvia Germany Ireland Sweden Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ITU i cenników operatorów. 8

10 Średni roczny koszt korzystania z telefonu komórkowego w systemie pre-paid w Polsce w roku 2004 wynosił 498 Euro. W Europie koszt ten kształtował się średnio na poziomie 578 Euro. Średni roczny koszt korzystania z telefonu komórkowego w systemie pre-paid w Polsce był niższy w porównaniu do 2003 r. o 125 Euro. Koszty te były niższe w porównaniu do systemu post-paid o 203 Euro. Średnie roczne koszty korzystania z telefonu komórkowego w systemie pre-paid (w Euro z VAT) Niemcy Belgia Holandia Norwegia Wielka Brytania Szwecja Włochy Słowacja Polska Czechy Węgry Finlandia Luksemburg x = Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Teligen T-Basket Koszyk Teligen dla średniej intensywności korzystania z usług zdefiniowany według trzech grup: Rodzaj połączenia: lokalne 24%; krajowe 43%; do własnej sieci komórkowej 43%; do sieci innego operatora 21% Pora połączenia: w szczycie -24%; poza szczytem 12%; weekend 64% Ruch: minuty 900; SMS-y 420 9

11 DOSTĘP DO INTERNETU I. Dostęp komutowany (wdzwaniany). Ceny połączeń lokalnych a co za tym idzie ceny komutowanego dostępu do Internetu w 2004 r. spadły w stosunku do roku 2001 o 28,3%. Przeciętna cena 3-minutowego połączenia w szczycie wynosi około 33 grosze z VAT (patrz wykres s.3). Dostawcy usług stosują w swojej ofercie tzw. pakiety internetowe, które dodatkowo obniżają koszty korzystania z komutowanego dostępu do Internetu. Operator TP S.A. Dialog S.A. Netia SA Plan taryfowy (abonament) Standardowy (35 PLN + VAT) Efekt (36 PLN + VAT) Praktyczna (30 PLN + VAT) Opłata za 50h połączenia z Internetem w systemie dial-up w PLN (bez VAT) 310 (w szczycie) 155 (poza szczytem) 230 (w szczycie) 115 (poza szczytem) 290 (w szczycie) 145 (poza szczytem) Opłata za pakiet 50 h w PLN (bez VAT) 90* * TP S.A. nie oferuje pakietu 50h, dlatego cena została uśredniona dla Pakietu 45H i 5H. Średnie ceny dostępu dial-up w Polsce (w PLN) 145,00 138,00 140,80 140,00 135,00 130,00 123,95 125,00 120,00 115,00 20h w szczycie 40h poza szczytem Always on* * Always on - dostęp ciągły bez limitu godzin, opłacany ryczałtem Źródło: Opracowanie własne na podstawie cenników operatorów. 10

12 Cena (w Euro) dostępu do Internetu w systemie dial-up (1 godzina poza szczytem) 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0,92 Wielka Brytania 0,71 0,61 0,49 0,14 Niemcy Polska Czechy Słowenia Źródło: Opracowanie na podstawie danych zaprezentowanych w Raporcie PIIT, VIII II. Dostęp stały. Ceny stałego dostępu do sieci Internet znacznie spadły. Na wykresie zaprezentowano zmianę pomiędzy rokiem 2003 a 2004 dla jednego z najpopularniejszych rodzajów dostępu stałego usługi Neostrady (128 kbps) oferowanej przez Telekomunikację Polską S.A. Ceny dostępu do Internetu (Usługa Neostrady TP SA 128 kbps) zł 99 zł 59 zł 2003 II 2004 VI 2004 Ceny pozostałych, większych przepustowości również spadły. W roku 2002 cena dostępu do Internetu szerokopasmowego (prędkość 512 kb/s) wynosiła około 500 PLN. Dla porównania w lipcu 2004 cena dostępu do Internetu o prędkości 640 kb/s wynosiła już tylko 150 PLN. 11

13 Na poniższym wykresie przedstawiono średnie ceny dostępu do Internetu w technologii DSL w podziale na prędkość transmisji. Obliczenia zostały wykonane na podstawie oferty TP S.A., Dialog S.A. oraz Netia S.A. Średnie ceny dostępu do Internetu przez usługę DSL w Polsce, w podziale na prędkości transmisji (w PLN z VAT) 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 303,80 181,78 148,91 92,54 59, kbps 320 kbps 640 kbps 1024 kbps 2048 kbps Źródło: Opracowanie własne na podstawie cenników operatorów. Na poniższym wykresie pokazano ceny dostępu do Internetu przez modem kablowy. Obliczenia wykonano na podstawie ofert Toya, UPC oraz Multimedia. Średnie ceny dostępu do Internetu przez modem kablowy w Polsce, w podziale na prędkość transmisji (w PLN z VAT) 250,00 218,98 200,00 150,00 129,66 149,00 100,00 84,50 50,00 0, kbps 512 kbps 768 kbps 1024 kbps. Źródło: Opracowanie własne na podstawie cenników operatorów. 12

14 Poniżej przedstawiono ceny znormalizowane do transferu 100 kbps. Pomimo tego, że żaden z operatorów nie świadczy usług dostępowych o takiej przepustowości, dzięki takiemu przeliczeniu uzyskano porównywalną cenę dostępu o różnych prędkościach dla różnych technologii. Znormalizowane ceny za 100 kbps w Polsce (w PLN) 300,00 250,00 258,23 200,00 150,00 100,00 50,00 46,09 28,91 23,27 17,75 14,83 33,01 25,33 19,40 21,39 0,00 Always on Dialup DSL Modem kablowy Źródło: Opracowanie własne na podstawie cenników operatorów. Jak wynika z powyższego zestawienia im szybsze łącze tym cena za 100 kbps, jest niższa. Wyjątkiem pozostaje dostęp przez modem kablowy o przepustowości 1Gbps (1024kbps), które jest droższe od dostępu o prędkości 768 kbps. Najdroższym wariantem łączenia się z Internetem jest usługa Dial-Up z opcją Always On. Kilkakrotnie przekracza ceny pozostałych dostępów. Za prędkość tej usługi przyjęto przeważnie osiąganą szybkość połączenia modemowego 48 kbps. Poniżej przedstawiono cenę miesięcznego abonamentu za stały dostęp do Internetu (niezależnie od technologii) na tle wybranych państw europejskich. Cena miesięcznego abonamentu za najtańszy stały dostęp do Internetu (w Euro) Wielka Brytania Niemcy Polska Czechy Słowenia Źródło: Opracowanie na podstawie danych zaprezentowanych w Raporcie PIIT, VIII

15 ROZLICZENIA MIĘDZYOPERATORSKIE Wysokość opłat pobieranych z tytułu rozliczeń międzyoperatorskich jest istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój konkurencji na rynku. Opłaty te stanowią istotny koszt w prowadzeniu działalności telekomunikacyjnej przez operatorów alternatywnych a tym samym determinują ich możliwości w zakresie tworzenia konkurencyjnych ofert cenowych dla odbiorców usług. I. Rozliczenia w sieciach stacjonarnych. W 2004 r. Prezes URTiP zatwierdził Ofertę Ramową TP S.A. dotyczącą połączenia sieci. Poniższy wykres przedstawia wysokość stawek za rozpoczęcie/zakończenie połączenia zawartą w Ofercie Ramowej wraz z porównaniem do cen z 2003 roku. Stawki stosowane przez TP S.A. we współpracy z innymi operatorami nie mogą być wyższe, niż zatwierdzone w Ofercie Ramowej. Porównanie stawek za zakończenie połaczenia w sieciach stacjonarnych w latach 2003 i 2004 (RIO) 12,00 10,00 8,00 gr/min 6,00 4,00 2,00 0,00 T1 T2 T3 T1 T2 T rok/okres taryfikacyjny zakończenie połączenia lokalnego zakończenie połączenia strefowego zakończenie połączenia w obszarze tranzytowym zakończenie połączenia poza obszarem tranzytowym Źródło: Dane URTiP 14

16 II. Rozliczenia przy połączeniach F2M. Stawki za zakańczanie połączeń w sieci komórkowej inicjowanych w sieci stacjonarnej okresy taryfikacyjne T1 T2 T ,000 0,200 0,400 0,600 0,800 1,000 PLN/min Źródło: Dane URTiP Stawki rozliczeniowe dla połączeń F2M w okresach taryfikacyjnych T1 i T2 od 1997 r. do chwili obecnej spadły odpowiednio o 8% i 17%. Stawki w okresie T3 pozostały bez zmian. III. Rozliczenia w sieciach ruchomych. W rozliczeniach międzyoperatorskich typu M2M nastąpił spadek opłat w okresach taryfikacyjnych T1 i T2. Bez zmian pozostały stawki w okresie taryfikacyjnym T3. Stawki za zakańczanie połączeń w sieci komórkowej inicjowanych w sieci komórkowej lata/okresy taryfikacyjne T3 T2 T1 T3 T2 T1 T3 T2 T1 0,000 0,200 0,400 0,600 0,800 1,000 PLN/min 15

17 IV. Zestawienie międzynarodowe. Poniższe wykresy obrazują wysokość stawek interkonektowych stosowanych w rozliczeniach międzyoperatorskich w krajach UE w tym w Polsce. Jest to opracowanie wykonane przez Komisję Europejską na podstawie danych od Regulatorów na potrzeby 10 Raportu Implementacyjnego. Stawki za zakańczanie połączeń międzyoperatorskich w sieci stacjonarnej operatora zasiedziałego Interconnection charges for call termination on incumbents' fixed network Local level - EU15 weighted average: cents - EU23 av cents -cents per minute UK DK IT FR IE DE PL SE EL BE PT ES NL SI AT HU LT EE LU SK FI(TS) CZ FIN(E) MT EU15 weighted avg EU25 weighted avg Data not available in CY. Interconnection at local level not offered in LV Stawki za rozpoczynanie połączeń międzyoperatorskich w sieci stacjonarnej operatora zasiedziałego Interconnection charges for call termination on incumbents' fixed network Single transit - EU15 average: cents - EU25 av cents -cents per minute DK SE UK CY LV LT IT EE NL IE ES DE PT FR BE SI EL PL FI(TS) SK HU CZ AT LU FIN(E) MT EU15 weighted avg EU25 weighted avg

18 Stawki za zakańczanie połączeń międzyoperatorskich z podwójnym tranzytem w sieci stacjonarnej operatora zasiedziałego Interconnection charges for call termination on incumbents' fixed network Double transit - EU15 average: cents - EU25 av cents cents per minute LU DK SE CY NL LT IE FR BE EE PL IT PT DE EL UK SI CZ HU MT SK LV ES AT FI(TS)FIN(E) EU15 weighted avg EU25 weighted avg Jak wskazują powyższe wykresy, stawki za zakańczanie połączenia lokalnego i za zakańczanie połączenia z pojedynczym tranzytem stosowane w rozliczeniach międzyoperatorskich na rynku polskim niewiele przewyższają średnią ustaloną dla obydwu wykresów. Natomiast na rynku połączeń z podwójnym tranzytem stawki stosowane w przypadku zakończenia połączenia poza obszarem tranzytowym są niższe od przeciętnych stawek stosowanych w Unii Europejskiej. Opracowanie: Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty, Departament Rynku Telekomunikacyjnego, Wydział Analiz i Informacji, 12 stycznia 2005 r. 17