- 1 - P/07/102 LWR /2007 Pani Dorota Piotrowska- Maślanka Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy we Lwówku Śl.

Transkrypt

1 - 1 - Wrocław, dnia r. P/07/102 LWR /2007 Pani Dorota Piotrowska- Maślanka Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy we Lwówku Śl. WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu skontrolowała Powiatowy Urząd Pracy we Lwówku Śl., zwany dalej Urzędem lub PUP, w przedmiocie wykorzystania środków publicznych na zadania w zakresie promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej w latach (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 20 grudnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania Urzędu w przedmiocie wykorzystania środków publicznych na zadania w zakresie promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej w latach (I półrocze). Między innymi efektywne zaangaŝowanie środków publicznych pozwoliło, w badanym okresie, zmniejszyć stopę bezrobocia w powiecie lwóweckim o 7,2 pkt proc., bo z 32,6% na dzień r. do 25,4% na koniec czerwca 2007 r. Ujawnione nieliczne nieprawidłowości nie miały istotnego wpływu na kontrolowaną działalność. Przyjęta ocena ogólna wynika z ocen cząstkowych i uwag zaprezentowanych niŝej. 1. W ocenie NIK, struktura organizacyjna Urzędu, w tym podział kompetencji pracowników zapewniał sprawną i kompletną obsługę interesantów. Pracownicy zatrudnieni na podstawie umów o pracę na stanowiskach określonych w ustawie o promocji zatrudniania i instytucjach rynku 1 J.t. Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701

2 - 2 - pracy 2 (zwanej dalej ustawą ), tj. doradcy zawodowego, pośredników pracy, specjalistów do spraw programów i specjalisty do spraw rozwoju zawodowego, posiadali wymagane kwalifikacje zawodowe. Pracownikom Urzędu zatrudnionym w 2005 r. w ramach robót publicznych (9 osób), przekształcono stosunek pracy po okresie obowiązywania umów o roboty publiczne w umowę o pracę, co było zgodne z zapisem art.140 ustawy, zakazującym po r. zawierania przez PUP z bezrobotnymi umów o pracę w ramach robót publicznych. W konsekwencji ukształtowanych relacji, średnia liczba bezrobotnych przypadająca na jednego pracownika Urzędu zmalała z 146 osób w 2005 r. do 126 osób w I półroczu 2007 r. W wyniku zmian kadrowych podjętych przez dyrektora PUP, liczba bezrobotnych przypadająca na jednego pośrednika pracy zmniejszyła się o 67,2%, bo z bezrobotnych w 2005 r. (2 pośredników pracy) do 834 w I półroczu 2007 r. (5 pośredników pracy). Środki na funkcjonowanie Urzędu uwzględniały dodatkowe kwoty przekazywane przez Starostę Powiatu, zgodnie z przepisami art.9 ust.2a ustawy, w wysokości 7% Funduszu Pracy z roku poprzedniego, co odpowiadało w 2006 r zł, a w 2007 r zł. 2. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania Urzędu w zakresie rejestracji bezrobotnych i potwierdzania przez nich gotowości do podjęcia pracy. Skontrolowana dokumentacja, obejmująca 50 bezrobotnych w 2006 r. i 57 bezrobotnych w I półroczu 2007 r. była prowadzona zgodnie z zasadami określonymi w art.33 ustawy i przepisami określonymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy 3 z dnia r. Stosowane formularze zawierały wymagane dane osobowe i historię pracy. W aktach sprawy zgromadzono oświadczenia o uzyskanych dochodach oraz dokumentację związaną ze skierowaniem do pracy lub na szkolenie. Potwierdzenie gotowości do podjęcia pracy bezrobotni składali osobiście, poprzez dokonywanie wpisu do karty rejestracyjnej. 3. Zdaniem NIK, prawidłowy był tryb przyjmowania przez PUP zgłoszeń pracodawcy o wolnym miejscu pracy i miejscu przygotowania zawodowego, składanych bezpośrednio przez pracodawców (w formie pisemnej, telefonicznie, osobiście), bądź uzyskanych w wyniku wizytacji pośrednika pracy. KaŜda z 15 skontrolowanych i jednocześnie niezrealizowanych na r. ofert pracy (31,2% niezrealizowanych ofert) była zarejestrowana w systemie informatycznym PULS w dacie wpływu do Urzędu i przekazana w tym dniu pośrednikom do realizacji. W 2005 r. 2 z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. nr 231, poz. 1701)

3 - 3 - Urząd pozyskał ofert miejsc pracy (w tym 154 oferty podczas 517 wizyt pośredników u pracodawców), w 2006 r ofert miejsc pracy (w tym 86 ofert w wyniku 256 wizyt), a w I półroczu 2007 r ofert miejsc pracy (w tym 249 ofert w wyniku 440 wizyt). NIK zwraca uwagę na niski, bo ukształtowany na poziomie 55,2% wskaźnik wykorzystania ofert pracy przez PUP w I półroczu 2007 r. Wobec zgłoszonych wówczas ofert miejsc pracy, liczba zatrudnionych w ramach tych ofert obejmowała zaledwie 663 osoby. Liczba ofert pracodawców, do których nie skierowano bezrobotnych wykazywała tendencję rosnącą. Wobec 53 ofert (4,9% złoŝonych ofert pracy) w 2005 r., w 2006 r. liczba tych ofert wzrosła do 65 (7,5% złoŝonych ofert), a w I półroczu 2007 r. zwiększyła się do 114 (17,3% złoŝonych ofert). Przyczyną zaistniałej sytuacji były przede wszystkim niskie kwalifikacje bezrobotnych w porównaniu do wymogów pracodawców. 4. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia wykonywanie zadań Urzędu w zakresie poradnictwa zawodowego dla bezrobotnych i poszukujących pracy. Jakkolwiek przedmiotowe zadania realizowano w obszarach wyznaczonych ustawą, tym niemniej zadania te wykonywane były wobec niewielkiego odsetka osób zarejestrowanych w PUP. W 2006 r. działaniami w zakresie doradztwa zawodowego oraz informacji zawodowej objęto tylko 13,2% zarejestrowanych (średniorocznie) bezrobotnych (599 osób wobec zarejestrowanych), a w I półroczu 2007 r. zaledwie 6,0% (226 osób wobec zarejestrowanych), co było spowodowane długotrwałą (ponad 12 miesięczną) absencją doradcy zawodowego i wykonywaniem zadań przez okres prawie pół roku przez osobę zatrudnioną na ½ etatu. W znikomym stopniu stosowano narzędzia wspomagające pracę doradcy zawodowego. Jedynie wobec 32 osób korzystających z doradztwa w 2005 r. (2,9% objętych doradztwem), wykorzystano testy do samobadania. W konsekwencji wygaśnięcia licencji z dniem r., stosowanie testów zostało zawieszone do zakończenia kontroli. W ramach funkcjonującego klubu pracy działającego w siedzibie urzędu, w badanym okresie w zajęciach uczestniczyło 327 osób, z których podjęło pracę 72 osoby (22,0%) a 10 osób (3,1%) uczestniczyło w szkoleniach. 5. W badanym okresie, w ramach dysponowanych przez Urząd środków finansowych, na realizację aktywnych programów przeciwdziałania bezrobociu wydatkowano łącznie 9.574,6 tys. zł, z czego w 2005 r ,6 tys. zł, w 2006 r ,5 tys. zł, a w I półroczu 2007 r ,5 tys. zł. Stwierdzono, Ŝe na koniec czerwca 2007 r. zaawansowanie realizacji rocznego planu wydatków ze środków krajowych było niskie, gdyŝ wyniosło tylko 3 w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy (Dz. U. nr 262 poz ze zm.)

4 - 4-31,0%. Zaistniała wtedy sytuacja została spowodowana przede wszystkim przyznaniem Urzędowi środków z Funduszu Pracy dopiero r. na mocy decyzji Powiatowej Rady Zatrudnienia wydanej po otrzymaniu decyzji Ministra w sprawie limitu środków na 2007 r. Udział środków krajowych w wydatkach ogółem był najwyŝszy i kształtował się w granicach 75,7% (w 2006 r.) 80,2% (w I półroczu 2007 r.), przy zaangaŝowaniu środków zagranicznych na poziomie - 24,3% (w 2006 r.) -19,8% (w I półroczu 2007 r.). W ocenie NIK, realizacja aktywnych programów przeciwdziałania bezrobociu, przebiegała legalnie z zachowaniem zasad gospodarności i rzetelności poza nielicznymi przypadkami uchybień. W badanym okresie stwierdzono w szczególności, Ŝe: szkolenia związane z przekwalifikowaniem zawodowym bezrobotnych i poszukujących pracy, obejmujące łącznie 396 osób, zostały zorganizowane i były realizowane na podstawie uregulowań ustawowych 4. Między innymi, realizowane szkolenia poprzedzono szeroką akcją informacyjną, organizowane były w oparciu o plany roczne uwzględniające: wyniki rankingu zawodów deficytowych, oferty pracy składane przez pracodawców, a takŝe oczekiwania osób bezrobotnych. Wyłanianie wykonawców szkoleń dokonywano w oparciu o procedury udzielania zamówień publicznych, a proponowane w ofertach programy szkoleń były weryfikowane pod kątem Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Dokumentacja szkoleń była kompletna i prowadzona rzetelnie. W ramach nadzoru sprawowanego nad wykonaniem umów o szkolenia Urząd kontrolował zajęcia szkoleń poza 1 przypadkiem z 6-ciu umów objętych badaniem. Według nadesłanych ankiet uczestników szkoleń (29 ankiet wobec 75 osób objętych ankietą), 23 osoby czyli 79,3% wypowiadających się nie wniosło istotnych zastrzeŝeń do jakości przeprowadzonych szkoleń. Efektywność szkoleń, mierzona relacją liczby osób, które podjęły pracę do liczby szkolonych, wykazywała tendencję zwyŝkową. Wobec 33,9% w 2005 r., wskaźnik ten w 2006 r. zwiększony został do 55,3%, a w I półroczu 2007 r. wyniósł 63,6%. Oprócz powyŝszego, w badanym okresie, obniŝony został przeciętny koszt ponownego zatrudnienia (mierzony relacją kosztów szkolenia do liczby osób, które podjęły pracę w następstwie szkolenia), z 3.163,00 zł w 2005 r., do 2.209,49 zł w 2006 r. i 1.930,99 zł w I półroczu 2007 r. podobnie, jak przy szkoleniu bezrobotnych, Urząd przestrzegał zasad i trybu organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia r. 5 Miedzy innymi, przestrzegano terminów rozpatrywania wniosków, pomocy udzielano upowaŝnionym pracodawcom, umowy zawierano zgodnie z przepisami, a refundowane koszty kwalifikowane oraz intensywność pomocy nie przekraczały obowiązujących limitów. W badanym okresie, prace interwencyjne ukończyło łącznie 195 osób, przy czym efektywność tych prac (mierzona relacją liczby osób, które znalazły zatrudnienie po zakończeniu prac do liczby osób, które ukończyły prace) wobec 61,8% w 2005 r. i 50 % w 2006 r., zwiększona została w I półroczu 2007 r. do 65%. Przeciętny koszt uczestnictwa w pracach interwencyjnych został zmniejszony z 3.954,76 zł w 2005 r., do 3.443,82 zł w 2006 r. i 3.088,35 zł w I półroczu 2007 r. NajwyŜsza Izba Kontroli zwraca uwagę, Ŝe w przeciwieństwie do prac interwencyjnych, roboty 4 art.40 i 69 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 5 w sprawie szczegółowego sposobu i trybu organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (Dz. U. nr 161, poz ze zm.)

5 - 5 - publiczne w latach ukończyło łącznie 146 osób z tym, Ŝe efektywność tych robót stanowiąca o zatrudnieniu po ukończeniu programu robót publicznych, w 2005r. odpowiadała 41,5%, natomiast w 2006 r. tylko 17,2%. W zaistniałej sytuacji, przeciętny koszt ponownego zatrudnienia zwiększony został o 82,4%, bo z ,02 zł w 2005 r. do ,30 zł w 2006 r. refundacja pracodawcom kosztów wyposaŝenia lub doposaŝenia stanowiska pracy oraz przyznawanie bezrobotnym środków na podjęcie działalności gospodarczej, realizowane były zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. 6 Między innymi, pomoc udzielona została na podstawie stosownych wniosków, przy spełnieniu warunków przyznawania refundacji. Środki finansowe na rozpoczęcie działalności gospodarczej przyznane zostały na postawie właściwych umów, a decyzje o przyznanie pomocy uwzględniały warunki wymagane przepisami. Zagadnienie zgodności dokonanego wyposaŝenia i doposaŝenia stanowisk pracy z umowami, a takŝe dokonanych zakupów zgodnie z przeznaczeniem dotacji na podjęcie działalności gospodarczej, było przedmiotem kontroli ze strony Urzędu. śadna z tych kontroli nie wykazała nieprawidłowości w badanym zakresie. W wyniku podjętych działań, w badanym okresie, Urząd udzielił pomocy na rzecz zatrudnienia bezrobotnych w ramach wyposaŝenia lub doposaŝenia stanowiska pracy łącznie 89 pracodawcom, co skutkowało utworzeniem 141 nowych miejsc pracy. Średni koszt utworzenia jednego miejsca pracy wynosił w 2005 r zł, w 2006 r. zwiększony został do zł, a w I półroczu 2007 r. obniŝony do zł. Pomoc dla bezrobotnych w związku z rozpoczęciem działalności gospodarczej udzielona została łącznie dla 149 osób, a średni koszt utworzonego miejsca pracy kształtował się w granicach zł (w 2005 r.) zł ( w I półroczu 2007 r.). kierowanie bezrobotnych do odbycia staŝu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy odbywało się w oparciu o zapisy art.53 ustawy i rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia r. 7 Podstawą skierowania bezrobotnego do odbycia staŝu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy stanowiła umowa zawarta przez dyrektora PUP działającego w imieniu Starosty Lwóweckiego i pracodawcę. Zajęcia bezrobotnych odbywały się według programu, co zostało potwierdzone w sporządzanych przez bezrobotnych sprawozdaniach o przebiegu programu oraz w wydanych przez pracodawców opiniach. Łączna liczba osób, które ukończyły staŝ lub przygotowanie zawodowe wyniosła 996 osób, natomiast liczba osób zatrudnionych po zakończeniu staŝu lub przygotowania zawodowego stanowiła 437. Wskaźnik efektywności tego przedsięwzięcia wynosił zatem 43,9%, przy czym przeciętny koszt zatrudnienia 1 absolwenta staŝu lub przygotowania zawodowego wynosił zł w 2005 r., zł w 2006 r. i zł w I półroczu 2007 r. w ramach realizacji aktywnych programów przeciwdziałania bezrobocia, na podstawie art.45 ust.1 oraz art.61 ustawy, w badanym okresie Urząd refundował wnioskującym o pomoc koszty opieki nad dziećmi osób bezrobotnych oraz koszty przejazdu do miejsca pracy, odbywania staŝu, szkoleń, przygotowania zawodowego lub odbywania zajęć 6 w sprawie szczegółowych warunków i trybu dokonywania refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposaŝenia lub doposaŝenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej oraz form zabezpieczenia zwrotu otrzymanych środków (Dz. U. nr 236, poz ze zm.)

6 - 6 - w zakresie poradnictwa zawodowego poza miejscem stałego zamieszkania. Łącznie wydatki w tym zakresie wyniosły zł i dotyczyły 574 osób korzystających z pomocy. Wypłata środków finansowych następowała w oparciu o stosowane wnioski, do których załączono dowody potwierdzające poniesienie wydatków, po uprzednim sprawdzeniu faktu obecności poszczególnych osób w pracy lub na zajęciach. NiezaleŜnie od wykazanych aktywnych programów przeciwdziałania bezrobociu, w badanym okresie, w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Urząd realizował 5 projektów dotyczących promocji zatrudnienia, finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Na koniec czerwca 2007 r. zakończono w planowanym terminie realizację 4 projektów, a pozostały 1 projekt został zakończony takŝe w terminie, z tym Ŝe r. W ocenie NIK, wnioski o realizację projektów były opracowane zgodnie z wymogami Ministra Gospodarki i Pracy z dnia r. 8 Umowy z Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędem Pracy w Wałbrzychu zostały zawarte z uwzględnieniem wymaganych postanowień, a wykonawców projektów wyłoniono w trybie postępowania o zamówienia publiczne. Składanie wniosków o płatność oraz przekazywanie środków finansowych dokonywano zgodnie z warunkami i kryteriami określonymi w umowach oraz zasadach przewidzianych dla SPO RZL. Realizacja wszystkich projektów, o łącznej wartości 2.917,4 tys. zł, umoŝliwiała uczestniczenie w zajęciach szkoleniach 786 osobom, z których 659, tj. 83,8% ukończyła zajęcia, natomiast 249 osoby, czyli 37,8% absolwentów zajęć znalazło zatrudnienie lub kontynuowało naukę. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o rozszerzenie zakresu poradnictwa oraz doradztwa zawodowego względem bezrobotnych i poszukujących pracy. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor, w terminie 1 miesiąca od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosku, bądź o podjętych działaniach na rzecz realizacji wniosku lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani Dyrektor prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora NajwyŜszej Izby Kontroli Delegatury we Wrocławiu, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosku zawartego w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 7 w sprawie szczegółowych warunków odbywania staŝu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy (Dz. U. nr 185, poz ze zm.) 8 w sprawie trybu składania i wzoru wniosku o dofinansowanie realizacji projektów w ramach SPO RZL (Dz. U. nr 234, poz. 2348)