Analiza wykonalności dla projektu pn.: Instalacja OZE w budynkach kompleksu zamkowo-parkowego w Łodygowicach

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Instalacja OZE w budynkach kompleksu zamkowo-parkowego w Łodygowicach Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2

3 Spis treści 1. Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu... 9 Tabela 2 Wskaźnik produktu... 9 Tabela 3 Ludność w Łodygowicach wg miejsca zameldowania i płci Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Łodygowicach Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami Tabela 7 Planowane koszty zadania

4 Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych dla pompy ciepła 70kWi ogniw fotowoltaicznych 15kWp Tabela 9 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem, czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta Tabela 10 Planowany harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 11 Koszty operacyjne Tabela 12 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 13 Dofinansowanie projektu Tabela 14 ENVP, ERR i B/C dla projektu Tabela 15 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 16 Plan wdrożenia projektu Spis rysunków Rysunek 1 Łodygowice na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacja projektu Łodygowice, ul. Kr. Jadwigi

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Instalacja OZE w budynkach kompleksu zamkowo-parkowego w Łodygowicach Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest montaż pompy ciepła i paneli fotowoltaicznych w obiekcie budynku zabytkowego zamku w Łodygowicach przy ul. Kr. Jadwigi 6. Efektem proponowanego rozwiązania będzie uzyskanie energii na cele grzewcze i przygotowanie ciepłej wody użytkowej niemal wyłącznie za pośrednictwem odnawialnych źródeł energii. Znacząco spadnie zużycie paliw kopalnych. W zakres projektu wchodzi również: sporządzenie dokumentacji technicznej, zarządzanie projektem, działania promocyjne. Celem projektu jest zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej oraz poprawa jakości powietrza w regionie poprzez zastosowanie odnawialnych źródeł energii w obiekcie zlokalizowanym w Łodygowicach 1.2. Lokalizacja projektu Łodygowice - gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie żywieckim. Lokalizacja projektu: kompleks pałacowy - zamkowy przy ul. Kr. Jadwigi 6 w Łodygowicach. 5

6 Rysunek 1 Łodygowice na mapie Województwa Śląskiego Źródło: Rysunek 2 Lokalizacja projektu Łodygowice, ul. Kr. Jadwigi 6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Mapa Google 6

7 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.3: Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.3 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Projekt odnosi się do następujących celów szczegółowych priorytetu IV w RPO WSL : zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, poprawa jakości powietrza w regionie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. W tej wersji dokumentu celem tego działania jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu oraz poprawa konkurencyjności regionalnej gospodarki, poprzez zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do energii ze źródeł konwencjonalnych, zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, a także poprawa jakości powietrza w regionie, poprawa efektywności produkcji i zużycia energii oraz wzrost produkcji i dystrybucji energii z odnawialnych źródeł. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła, 2. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych, 3. Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie zarówno wymiana kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną oraz podłączenie budynków do istniejących sieci cieplnych. Przewiduje się możliwość wsparcia projektów w formule projektów typu słoneczne gminy (tu: np. niskoemisyjne gminy) realizowanych głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie jednorodzinnej (gminy małe). Na terenie gmin dużych możliwe podłączanie budynków do sieci miejskich. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie kompleksowa termomodernizacja obiektu poprzez poprawę izolacyjności przegród budowlanych, a także wymianę okien i drzwi zewnętrznych na wyroby o lepszej izolacyjności. Ponadto w ramach projektu, jako element kompleksowej modernizacji energetycznej obiektu dopuszcza się także działania związane z wymianą oświetlenia na energooszczędne (w tym systemy zarządzania oświetleniem obiektu), przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła) oraz przebudową systemów wentylacji i klimatyzacji. Zabudowa instalacji wykorzystujących OZE możliwa jest jedynie jako element 7

8 szerszych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej obiektów objętych projektem. W ramach 2 typu projektu nie przewiduje się termomodernizacji budynków jednorodzinnych. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu możliwe jest wsparcie budowy instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 1 i 3 z przykładowych rodzajów projektów. Wskaźniki Zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata (wersja 5.1) planowanymi rezultatami wsparcia likwidacji niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła oraz termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej, budynkach mieszkalnych wraz z instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, będą: wzrost udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem, obniżenie energochłonności gospodarki oraz obniżenie emisji zanieczyszczeń gazowych. Istotnymi rezultatami projektu będą również czystsze powietrze oraz zmniejszenie ilości produktów ubocznych w/w procesu modernizacji. W wyniku wsparcia w/w działań, nastąpi obniżenie kosztów funkcjonowania administracji publicznej i sektora mieszkaniowego. Niniejszy projekt spełnia te zapisy i możliwość ich osiągnięcia. W ramach przedmiotowego działania zmodernizowany energetycznie zostanie 1 budynek infrastruktury publicznej: zabytkowy zamek w Łodygowicach (przy ul. Ks. Jadwigi 6) Beneficjent w ankiecie wskazał wskaźniki: Liczba jednostek wytworzenia energii elektrycznej z OZE 1 szt., Liczba jednostek wytworzenia energii cieplnej z OZE 1 szt. Efektem proponowanego rozwiązania będzie uzyskanie energii na cele grzewcze i przygotowanie ciepłej wody użytkowej niemal wyłącznie za pośrednictwem odnawialnych źródeł energii. Znacząco spadnie zużycie paliw kopalnych. Szacuje się, że czas pracy planowanej kotłowni gazowej spadnie do mniej niż 400 godzin w ciągu roku a emisja zanieczyszczeń do atmosfery spadnie o ponad 90%. Obliczenia i warunkowania osiągnięć rezultatów ekologicznych szczegółowo prezentuje analiza w rozdziale 7 niniejszego opracowania. Dla potrzeb obliczeń przyjęto na podstawie ankiety Beneficjenta przyjęto iż zainstalowana moc budowanych ogniw fotowoltaicznych wyniesie 15kWp, co przy montażu ogniw na szerokości geograficznej objętej projektem, pozwala uzyskać produkcję energii elektrycznej w ilości: kwh rocznie. W związku z tym, że produkcja energii elektrycznej powstałej z ogniw fotowoltaicznych nie emituje zanieczyszczeń to atmosfery, nie dokonywano analizy stanu istniejącego i projektowanego, gdyż możliwe jest jedynie wyliczenie efektu ekologicznego dla pomniejszenia zapotrzebowania ma energię produkowaną w elektrowni węglowej i przesyłaną siecią dystrybucyjną do Beneficjenta. Poniższe tabele prezentują zakres wskaźników zaplanowanych do realizacji w oparciu o aktualnie obowiązujące RPO WSL (wersja 5.1) oraz ich wielkości na podstawie wyliczeń własnych eksperta na potrzeby przedmiotowego projektu (dane w oparciu o analizę specyficzną dla sektora szczegóły w rozdziale 7 niniejszego opracowania). 8

9 Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2017) 1. Emisja zanieczyszczeń gazowych Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) [t/r] Analiza ekspercka Nie dotyczy Nie dotyczy Tabela 2 Wskaźnik produktu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE Liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE Liczba zmodernizowanych energetycznie budynków [szt.] [szt.] [szt.] Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) Źródło danych Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze/ dokumentacja księgowa Wartość bazowa Wartość docelowa (2017) Podkreślić należy, iż trwają jeszcze prace Instytucji Zarządzającej nad precyzowaniem, a nawet zmianą wskaźników do poszczególnych priorytetów i działań. Na tym etapie analizy i zaawansowania projektowego Beneficjenta prezentacja zakresu możliwych wskaźników rezultatu i wymaganych wskaźników produktu stanowi podstawowy obraz efektywności przedsięwzięcia wymagany do doprecyzowania na etapie właściwego Studium Wykonalności i zatwierdzonego do wdrożenia RPO WSL na lata Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo-odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 9

10 2. Analiza terytorialna Łodygowice gmina położona w południowej części województwa śląskiego w powiecie żywieckim. Od wschodu i południowego wschodu graniczy z miastem Żywcem (w większości poprzez Jezioro Żywieckie), od północy z gminą Czernichów. Od zachodu sąsiaduje z gminami Buczkowice i Wilkowice, zaś od południowego zachodu z gminą Lipowa. W skład Gminy wchodzą 4 sołectwa: Łodygowice, Pietrzykowice, Bierna, Zarzecze. Pod względem geograficznym gmina położona jest w makroregionie Beskidów Zachodnich na pograniczu Beskidu Małego, Śląskiego i Żywieckiego. Dzięki dobrze rozbudowanej sieci dróg lokalnych gmina jest terenem łatwo dostępnym dla turystów i stanowi świetną bazę wyjściową do zwiedzania innych atrakcyjnych miejscowości regionu tj. Szczyrk, Żywiec, Międzybrodzie, Bielsko- Biała i inne. Obszar Gminy Łodygowice wynosi 3596,24 ha, w tym blisko 60% zajmują pola uprawne, 23% stanowią lasy, a 4,5% wody i rozlewiska. Przez gminę Łodygowice przepływają następujące potoki: Żylica, Kalonka, Bartoszowiec i Wieśnik oraz kilka mniejszych. Ponadto na długości około 4,5 km Gmina Łodygowice posiada dostęp do Jeziora Żywieckiego. Wewnątrz zapory wysokiej na 38 m znajduje się elektrownia wodna o mocy 21 MW. Zbiornik służy m.in. do produkcji energii elektrycznej, natomiast jego zasadniczą rolą jest ochrona przed powodzią, ochrona biologiczna życia rzek oraz regulacja stosunków wodnych. Urozmaicony i atrakcyjny układ elementów środowiska geograficznego, położenie w pobliżu granicy ze Słowacją i Czechami, sąsiedztwo Jeziora Żywieckiego i zabytkowe obiekty tworzą dobre możliwości dla rozwoju turystyki w gminie Łodygowice. Tabela 3 Ludność w Łodygowicach wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Łodygowice liczyła mieszkańców, natomiast jego powierzchnia wynosi 36 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 386 os./km² i od kilku lat w związku z systematycznym wzrostem liczby mieszkańców, zwiększającym się saldem migracji na osób (2013 r. 5,9 a w 2009 r. 4,7) ta gęstość wzrasta (w 2009 r. wynosiła 380 os./km²). Główną przyczyną tej sytuacji jest nie tylko dodatni przyrost naturalny 1,4 przy tendencji rosnącej (GUS BDL, stan na koniec 2013 r.), ale zwiększająca się z roku na rok liczba osób, które osiedlają się na terenie gminy. Ważnymi czynnikami zachęcającym do wyboru gminy Łodygowice na miejsce zamieszkania są: atrakcyjne położenie, dobra komunikacja, bliskość drogi krajowej DK 69 i linii kolejowej, uzbrojone tereny mieszkaniowe, dobra infrastruktura (szkoły, przedszkola, ośrodki zdrowia) i stały rozwój gminy, na który jeszcze większy wpływ będzie miała droga ekspresowa S69. 10

11 Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Łodygowicach Wyszczególnienie j.m ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 55,4 56,1 55,4 55,5 56,3 osoba 76,4 78,5 80,4 85,0 87,5 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 24,0 24,7 24,7 25,5 26,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności gminy Łodygowice w 2013 r. 64,0% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 19,2% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 16,8% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Liczba pracujących w Łodygowicach to ogółem 993 osoby (GUS, stan na 31 XII 2013 r.). Pracujący na ludności w 2013 r. stanowili 72 osoby. Na koniec czerwca 2014 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, w powiecie żywieckim 14%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Żywiec z gminy Łodygowice na koniec 2013 r. wynosiła 587 osób. Analizując wcześniejsze okresy zauważalnym jest spadek bezrobocia (w 2012 r. było 629 osób). Aktualnie stopa bezrobocia na terenie gminy Łodygowice jest ponad dwa razy niższa, niż wskaźnik ten w powiecie żywieckim, jak i jest ona najniższa spośród wszystkich gmin na Żywiecczyźnie. Stosunkowo niska stopa bezrobocia na terenie gminy wynika z korzystnego położenia pomiędzy Żywcem i Bielskiem-Białą, w których znajdują się największe zakłady pracy w południowym subregionie. Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Łodygowicach ogółem w tym z sektora publicznego 29, sektora prywatnego 1 315, a wśród nich sektor prywatny osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą firm. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Łodygowicach są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (347 firm), z sektora F budownictwo (280), a także sektora C przetwórstwo przemysłowe (184) oraz H transport i gospodarka magazynowa (74). Zasoby mieszkaniowe gminy Łodygowice stanowią (wg GUS, stan na XII 2013 r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem W 2013 r. ilość mieszkań oddanych do użytkowania wyniosła 70. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013 r.): Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej to 142,4 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to szt., Kanalizacja długość czynnej sieci kanalizacyjnej to 2,0 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 8 szt. Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012 r.): wodociągowej 68,5, 11

12 kanalizacyjnej 3,4, gazowej 43,8. Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 3 przychodnie; liczba ludności na 1 przychodnię w 2013 r osób; apteki ogólnodostępne 3; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Placówki edukacyjne w Łodygowicach to: 4 przedszkola dla 273 dzieci; 6 szkół podstawowych (dla 819 uczniów) oraz 4 gimnazja (dla 431 uczniów). W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie - indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu ( System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic-Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Do tego regionu zalicza się Gmina Łodygowice. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ w Katowicach (źródło: w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. Podsumowanie Gmina Łodygowice liczy mieszkańców, jej powierzchnia wynosi 36 km². Gęstość zaludnienia stanowi 386 os./km² i od kilku lat powoli wzrasta. Większy odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w stosunku do osób w wieku przedprodukcyjnym oznacza tzw. starzenie się społeczeństwa. Przyrost naturalny w 2013 r. był dodatni wyniósł 1,4 i ma tendencję rosnącą. Gmina charakteryzuje się niskim wskaźnikiem osób pozostających bez pracy (6,6%). W Łodygowicach dominują działalności gospodarcze dot. handlu, budownictwa, przetwórstwa przemysłowego oraz transportu. Na obszarze gminy nie występuje scentralizowana gospodarka cieplna. Ogrzewanie obiektów i produkcja ciepłej wody użytkowej w gospodarstwach domowych jednorodzinnych odbywa się indywidualnie w oparciu o różne źródła energii. Gmina posiada aktualną Strategię Rozwoju Gminy Łodygowice na lata Dokument, ten określa kierunki działań w sferze społecznej, gospodarczej, edukacyjnej, kulturalnej i ekologicznej w sposób zapewniający stały i zrównoważony rozwój gminy oraz poprawę warunków życia jej mieszkańców. 12

13 Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna gminy Łodygowice stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: Strategia Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; zakres pilnych do podjęcia interwencji w tym zakresie jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych wielorodzinnych (PI 4iii., PI 4c.). Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.4. Poprawa stanu środowiska. Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. 13

14 Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces,rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.1 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.3 wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym; cele szczegółowe: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego oraz poprawa jakości powietrza w regionie. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. Program Ochrony Powietrza dla stref województwa śląskiego Cel główny: Dotrzymanie standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz znacząca redukcja stężeń B(a)P nawet przy niekorzystnych warunkach klimatycznych najpóźniej do roku 2020; Cel taktyczny w zakresie niskiej emisji: wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych oraz na otwartych przestrzeniach. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu Żywieckiego na lata (aktualizacja 2013) P IV Eliminacja zagrożeń środowiskowych i racjonalizacja ochrony środowiska; C IV.2 Zmniejszenie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska; Z IV.21.3 Eliminacja 14

15 niskiej emisji w jednostkach publicznych; Z IV.21.4 Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; C IV.5 Eliminacja zagrożeń środowiskowych. Strategia Rozwoju Gminy Łodygowice na lata Obszary strategiczny V. Środowisko naturalne i rolnictwo; V.1. Ochrona środowiska, w tym m.in. kierunki działań:: 4. Działania zapobiegające zanieczyszczeniu środowiska; 5. Program ograniczenia niskiej emisji; 8. Wspieranie proekologicznych działań i inwestycji. V.3. Wzrost efektywności energetycznej; Działania m.in.: nr 1. Zmniejszenie zużycia konwencjonalnej energii elektrycznej; nr 2. Termomodernizacja budynków i montaż odnawialnych źródeł energii; nr 6. Promocja OZE; nr 7. Produkcja i dystrybucja energii ze źródeł odnawialnych. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: w Artykule 7 Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: - budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny, - tworzeniu i upowszechnianiu nowych, przyjaznych dla środowiska technologii. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 15

16 4. Komplementarność projektu Projekt ujęty jest na liście projektów przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) dla obszaru funkcjonalnego obejmującego subregion południowy województwa śląskiego. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE oraz WFOŚiGW zmierzającymi do poprawy jakości powietrza i energooszczędności na obszarze Gminy Łodygowice. Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia 1. Zakup i montaż kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Łodygowice Gmina Łodygowice PROW ,58 zrealizowany 2. Programu ograniczenia niskiej emisji w Gminie Łodygowice - I etap w roku 2009 Gmina Łodygowice WFOŚiGW ,00 zrealizowany 3. Ograniczenie niskiej emisji w gminie Łodygowice poprzez modernizację indywidualnych kotłowni domowych Gmina Łodygowice RPO WSL ,06 planowane 4. Energia ze źródeł odnawialnych dla ETS Gmina Łodygowice RPO WSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu ,53 planowane Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Łodygowice. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.). Gmina Łodygowice jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Organem stanowiącym i kontrolnym w Gminie jest Rada Gminy, organem wykonawczym Gminy jest wójt. Aktami prawnymi są uchwały Rady i zarządzenia wójta. Zadania i obowiązki Urzędu Gminy oraz zasady funkcjonowania Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy Łodygowice. Urząd jest jednostką organizacyjną gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną 16

17 Wójta, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą mieszkańcy gminy Łodygowice. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Łodygowice Wykonalność instytucjonalna projektu Pracownicy bezpośrednio zaangażowani w realizację projektów realizowanych przez gminę Łodygowice: Kierownik Referatu Rozwoju, Inwestycji i Promocji oraz Inspektor ds. inwestycji, zamówień publicznych i środków pomocowych będą odpowiedzialni za realizację projektu zgodnie z zatwierdzonym wnioskiem o dofinansowanie, wytycznymi i umową z dotującym, organizację pracy i prowadzenie biura projektu, opracowanie dokumentacji niezbędnej do realizacji projektu, zamówienia publiczne, współdziałanie z wykonawcami projektu, kontakt z instytucją dotującą, przygotowywanie sprawozdań, zatwierdzanie faktur, rozwiązywanie bieżących problemów, działania promocyjne, monitoring wskaźników itp., Skarbnik Gminy oraz Inspektor ds. finansowych będą odpowiedzialni za część finansową projektu, płatności, prowadzenie dokumentacji finansowej. Jak wynika z powyżej przedstawionych danych Beneficjent, z uwagi na dotychczas zrealizowane podobne przedsięwzięcie jest przygotowany do realizacji projektu, posiada wszelką zdolność organizacyjną i finansową do wdrożenia projektu, a dotychczasowa działalność w tym zakresie zapewnia, iż zarówno realizacja, jak i utrzymanie projektu w okresie trwałości będą zagwarantowane. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Budynek zamku w Łodygowicach przy ul. Kr. Jadwigi 6, działka Nieruchomość uzbrojona we wszystkie media, zlokalizowana przy głównej drodze. Zespół pałacowo parkowy składa się z dworu obronnego z 1631 roku, przebudowanego w połowie XIX w., reliktów starszych w murach współczesnego budynku szkoły oraz parku wraz z pozostałościami fortyfikacji ziemnych z 1673 roku. Ograniczenia budynek wraz z parkiem wpisany do rejestru zabytków. Stan projektowany W celu zapewnienia maksymalnej niezależności energetycznej obiektu proponuje się instalacje układu składającego się z: Pompy ciepła o mocy ~65 70kW ze źródłem ciepła grunt solanka COP ~ 3.3, Zespołu paneli fotowoltaicznych o mocy ~15kWp zainstalowanych na dachu budynku. Charakterystyka rozwiązania i spodziewany rezultat ekonomiczny i ekologiczny: Pompa cieplna - pompa cieplna o podanych parametrach zapewni całkowite zapotrzebowanie na ciepło wymagane do podgrzania wody użytkowej oraz zapotrzebowanie na ciepło zasilające instalacje grzewczą przy temperaturze na zewnątrz większej od około -5 o C. W przypadku obniżenia temperatury na zewnątrz poniżej -5 o C konieczne będzie dogrzanie czynnika grzewczego za pośrednictwem kotłowni (około 30 dni w roku). Przy maksymalnym obciążeniu pompy cieplnej zapotrzebowanie na moc elektryczną wynosi około 22kW. 17

18 Kwota netto VAT % Kwota VAT Kwota brutto Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Panele fotowoltaiczne - szacunkowy uzysk energii z paneli fotowoltaicznych w ciągu roku wyniesie około 86.4 MWh. Panele fotowoltaiczne będą połączone z siecią energetyczną za pośrednictwem licznika dwukierunkowego, co umożliwi sprzedaż nadwyżki produkowanej energii w miesiącach letnich i jej odkupienie w miesiącach zimowych (a więc w miesiącach, w których zapotrzebowanie na energię elektryczną zasilającą pompę ciepła będzie największe). Zainstalowane panele fotowoltaiczne powinny pokryć zapotrzebowanie na energię elektryczną kompleksu zamkowo parkowego w ~ 90%. Efektem proponowanego rozwiązania będzie uzyskanie energii na cele grzewcze i przygotowanie ciepłej wody użytkowej niemal wyłącznie za pośrednictwem odnawialnych źródeł energii. Znacząco spadnie zużycie paliw kopalnych. Szacuje się, że czas pracy planowanej kotłowni gazowej spadnie do mniej niż 400 godzin w ciągu roku a emisja zanieczyszczeń do atmosfery spadnie o ponad 90%. Obliczenia zawiera rozdział 7. W zakres projektu wchodzi również: sporządzenie dokumentacji technicznej, studium wykonalności, zarządzanie projektem, działania promocyjne. Przy opracowywaniu dokumentacji ważne jest, by wziąć pod uwagę aktualne na dzień jej sporządzenia wytyczne dot. realizacji RPO WSL na lata Planowane koszty prezentuje poniższa tabela: Tabela 7 Planowane koszty zadania Zadanie w ramach projektu - wykaz wydatków/kosztów Wydatki/koszty całkowite Realizacja zadania ,04 zł 23% ,61 zł ,65 zł Dokumentacja projektowa, w tym audyty ,00 zł 23% 6 900,00 zł ,00 zł Studium wykonalności ,00 zł 23% 2 300,00 zł ,00 zł Nadzory ,00 zł 23% 5 520,00 zł ,00 zł Promocja projektu ,00 zł 23% 2 300,00 zł ,00 zł Źródło: Opracowanie własne Razem ,04 zł ,61 zł ,65 zł Powyższe koszty mogą ulec zmianie na podstawie opracowanej zamówień publicznych, do których Beneficjent jest zobligowany. Beneficjent posiada inwentaryzację z 2014 r. Harmonogram realizacji zadania zaprezentowany w rozdziale 11 jest realny do wykonania tego zadania. 18

19 7. Analiza specyficzna dla sektora Dla potrzeb obliczeń przyjęto na podstawie ankiety Beneficjenta przyjęto iż zainstalowana moc budowanych ogniw fotowoltaicznych wyniesie 15kWp, co przy montażu ogniw na szerokości geograficznej objętej projektem, pozwala uzyskać produkcję energii elektrycznej w ilości: kwh rocznie. W związku z planowanym w projekcie montażem pompy ciepła o mocy kw, przyjęto iż dla potrzeb zasilania pompy ciepła konieczne jest zapewnienie zasilania o mocy przyłączeniowej 20 kw. Biorąc więc pod uwagę moc cieplną pompy o wartości 70kW oraz zapotrzebowanie na energię elektryczną o wartości 20 kw, można przyjąć zysk energetyczny pompy o wartości 50kW, co w przeliczeniu na okres grzewczy daje produkcję energii o wartości: kwh = 720 GJ. W związku z tym, że produkcja energii elektrycznej powstałej z ogniw fotowoltaicznych nie emituje zanieczyszczeń to atmosfery, nie dokonywano analizy stanu istniejącego i projektowanego, gdyż możliwe jest jedynie wyliczenie efektu ekologicznego dla pomniejszenia zapotrzebowania ma energię produkowaną w elektrowni węglowej i przesyłaną siecią dystrybucyjną do Beneficjenta. Parametry unosu i emisji substancji wyliczono w oparciu o: Materiały informacyjno-instruktażowe serii 1/96 wydane przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Wyniki badań i pomiarów IChPW w Zabrzu. Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych dla pompy ciepła 70kWi ogniw fotowoltaicznych 15kWp. L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] spadek emisji [kg/rok] 1. SO 2 0, ,81 2. NO 2 0, ,60 3. CO 0, CO 2 298, ,43 5. Pył 0, ,05 6. Sadza 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I dodatkowe obniżenie zapotrzebowania na energię pierwotną poprzez zastosowanie rekuperacji ciepła w systemie wentylacji. Wraz z powietrzem usuwanym z pomieszczeń tracimy także ciepło. Na wentylację może przypadać od 30 do 60% wszystkich strat. System wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej daje możliwość odzyskania znacznej ilości ciepła z powietrza usuwanego z budynku. Głównym elementem systemu jest centrala wentylacyjna. Centrala składa się z wentylatorów i wymiennika ciepła, popularnie jest nazywana 19

20 rekuperatorem. Zasilane energią elektryczną rekuperatory pozwalają odzyskać przeciętnie 50-80% ciepła z powietrza usuwanego z budynku. Wariant ten jest najkorzystniejszym z punktu widzenia środowiska naturalnego, jednakże jego koszty, jak również bariery prawne czynią go niemożliwym do realizacji ze względów finansowych. Wariant II zwiększenie zakresu zadania remonty wewnętrzne. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększenie kosztów inwestycji, przy braku zwiększenia poziomu dofinansowania, niekwalifikowalność kosztów, brak efektu ekologicznego. Wariant ten jest neutralny z punktu widzenia środowiska naturalnego oraz korzystny z punktu widzenia społecznego, jednakże jego koszty czynią go niemożliwym do realizacji ze względów finansowych. Wariant III realizacja w zakresie określonym w rozdziale 6. Realizacja w planowanym zakresie jest możliwa w założonym budżecie i możliwej do uzyskania dotacji w ramach puli środków pozakonkursowych. Wybrany wariant przedstawia najlepszy stosunek korzyści środowiskowych i społecznych za akceptowalną dla Beneficjenta cenę. Mając powyższe na uwadze, rekomenduje się przyjęcie wariantu III. 9. Analiza środowiskowa 1. Przedmiot i zakres projektu: Celem projektu jest poprawa efektywności energetycznej poprzez instalację OZE w budynkach kompleksu zamkowo-parkowego w Łodygowicach. W ramach projektu planuje się wykonanie instalacji pompy ciepła o mocy około kw oraz paneli fotowoltaicznych o mocy około 15 kwp zainstalowanych na dachu budynku. 2. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: Ponieważ projekt zakłada instalację pompy ciepła oraz paneli fotowoltaicznych, nie ma konieczności wykonania ekspertyzy przyrodniczej. 3. Ryzyko środowiskowe w projekcie: Planowane prace remontowe dotyczące modernizacji instalacji centralnego ogrzewania i montażu paneli fotowoltaicznych nie wpłyną negatywnie na populacje chronionych gatunków. 10. Analiza prawna i pomoc publiczna Projekt obejmuje montaż pompy ciepła i paneli fotowoltaicznych w obiekcie zamkowym. Beneficjent ma uregulowaną sytuację prawną w zakresie nieruchomości objętych projektem, gdyż Beneficjent jest ich właścicielem. Jednakże z przeznaczenia miejscowego zagospodarowania przestrzennego wynika, że nieruchomość jest położona na terenie oznaczonym jako Tereny usług kultury założenia pałacowo-parkowe. W świetle obowiązujących przepisów prawa realizacja przedsięwzięcia polegającego na montażu paneli fotowoltaicznych w celu produkcji energii elektrycznej wymaga, aby obszar planowanej 20

21 inwestycji był przeznaczony na cele produkcyjne. Powyższe przedsięwzięcie może zostać ograniczone, bowiem jest to teren oznaczony w MPZP jako teren usług kultury. W tym miejscu wskazać należy, iż w aktualnym stanie prawnym wątpliwości budzi także fakt czy instalacja fotowoltaiczna wymaga uzyskania przez inwestora pozwolenia na budowę. Zagadnienie to ma istotne znaczenie praktyczne. W ostatnim czasie stanowisko w dyskusji zajęło Ministerstwo Finansów, które w odpowiedzi na interpelację poselską wskazało, iż: zawarta w art. 3 pkt. 9 ustawy Prawo budowlane definicja urządzenia budowlanego wskazuje, że są to urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki. Definicja ta wskazuje na dwie istotne cechy urządzeń budowlanych. Urządzenia takie muszą zapewniać użytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem oraz być związane z obiektem budowlanym. W elektrowniach słonecznych wolno stojące panele ogniw fotowoltaicznych mogą odpowiadać wymienionym cechom urządzeń budowlanych z uwagi na swoją akcesoryjną funkcję, jaką spełniają w stosunku do obiektów budowlanych elektrowni słonecznej oraz ich techniczne związanie z tymi obiektami. Mając na uwadze powyższe, wydaje się, że wolno stojące kolektory słoneczne (ogniwa fotowoltaiczne) powinny być traktowane jak urządzenia budowlane związane z obiektami elektrowni słonecznej. W związku z powyższym implikowałoby to stwierdzenie, iż nie wymagają one pozwolenia na budowę. Wskazać jednak należy, iż interpelacja odnosi się wyłącznie do ogniw fotowoltaicznych, jako elementu funkcjonalnego elektrowni słonecznej rozumianej jako większa całość. Z tego względu nie rozstrzyga ona konieczności uzyskania pozwolenia budowlanego dla innych elementów elektrowni, a także instalacji posadowionej na fundamencie związanym z gruntem Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z dnia 12 listopada 2010 r.) stanowi, że do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się m. in. zabudowę przemysłową lub magazynową, wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż: 0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-5, 8 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 tej ustawy, 1 ha na obszarach innych niż wymienione w lit. a. Przy czym przez powierzchnię zabudowy rozumie się powierzchnię terenu zajętą przez obiekty budowlane oraz pozostałą powierzchnię przeznaczoną do przekształcenia w wyniku realizacji przedsięwzięcia. W związku z powyższym farmy fotowoltaiczne mogą potencjalnie oddziaływać na środowisko i co za tym idzie wymagają uzyskania Decyzji Środowiskowej, o ile zlokalizowane są na obszarach wskazanych powyżej (na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 1-5, 8 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 1-3 tej ustawy) przy jednoczesnej ich powierzchni 0,5 ha lub na innych obszarach gdy ich powierzchnia przekracza 1 ha. Ta wydawana jest przez Urząd Gminy lub Urząd Miasta po uprzedniej konsultacji z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska oraz Powiatowym Państwowym Inspektorem Sanitarnym. Decyzja wydana może być na podstawie jednej z dwóch ścieżek - w oparciu o dobrze zbudowaną, szeroką Kartę Informacyjną Przedsięwzięcia, stanowiącą załącznik do wniosku o wydanie Decyzji Środowiskowej lub alternatywnie podstawę może 21

22 stanowić pełny Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko sporządzony zgodnie z zakresem określonym przed administrację w odpowiedzi na wcześniejszą Kartę. Beneficjent zakłada, że w oparciu o zainstalowane systemy fotowoltaiczne wytwarzany będzie prąd z uwagi na fazę koncepcyjną projektu oraz planowane zmiany prawne odnośnie wytwarzania prądu przez tego typu systemy nie ma jednak możliwości oszacowania ewentualnych przychodów. Istnieje zatem możliwość generowania przez projekt dochodu, gdyż potencjalnie istnieje możliwość odsprzedaży nadwyżki energii przedsiębiorstwo energetycznym. Na obecnym etapie nie jest jeszcze uchwalona ustawa o odnawialnych źródłach energii, co może spowodować pewne kłopoty przy uzgodnieniach odsprzedaży nadwyżek energii elektrycznej do sieci. Spodziewane jest jednak uchwalenie tej ustawy w najbliższej przyszłości. Ten element projektu jest niezwykle istotny do określenia, czy występuje pomoc publiczna oraz do określenia możliwości poziomu otrzymania dofinansowania przez mieszkańców objętych projektem. Budynek zamku wraz z parkiem wpisany jest do rejestru zabytków brak szczegółowych danych w tym zakresie. Prowadzenie robót budowlanych polegających na remoncie budynku wpisanego do ewidencji zabytków chronionych wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Przed wystąpieniem o wydanie decyzji o pozwolenie na budowę inwestor obowiązany jest do uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie robót. Brak takiego pozwolenia będzie oznaczał, iż wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę będzie niekompletny a pozwolenie nie będzie mogło być wydane. Jak wynika z art. 3 pkt. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz z późn. zm.) dalej pr. bud., remont jest jedną z postaci prowadzenia robót budowlanych. Zgodnie z art. 28 ust. 1 pr. bud., roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyjątki od powyższej zasady zostały uregulowane w art pr. bud. Wśród nich należy wyszczególnić art. 29 ust. 2 pkt. 1 pr. bud, z którego wynika, że pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Przepis ten wyraźnie podkreśla, iż prowadzenie robót budowlanych wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Uzyskanie pozwolenia na budowę musi zostać poprzedzone złożeniem w tym przedmiocie wniosku do organu właściwego. Wniosek ten oprócz projektu budowlanego, powinien zawierać między innymi opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty wymagane przepisami szczególnymi (art. 33 ust. 2 pkt. 1 pr. bud.). Za taki przepis należy uznać art. 39 ustawy Prawo budowlane, w którym określono, że: 1. Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. (...) 2. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje właściwy organ w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. 22