W kierunku gospodarki zero emisyjnej w europejskim przemyśle spożywczym i napojów

Transkrypt

1 W kierunku gospodarki zero emisyjnej w europejskim przemyśle spożywczym i napojów

2 Ogólne założenia Europejski przemysł spożywczy i napojów ma duży potencjał w zakresie poprawy efektywności energetycznej i zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Obniżenie kosztów produkcji i emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych, może zwiększyć globalną konkurencyjność tego sektora, a w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw. GREENFOODS opracował koncepcję branżową oraz kilak narzędzi wspierających MŚP we wdrażaniu środków poprawy efektywności energetycznej. Przeprowadzono dużą kampanię audytową, opracowano i przeprowadzono cykl szkoleń z efektywności energetycznej i OZE, a także przeanalizowano dostępne instrumenty finansowania środków poprawy efektywności energetycznej i OZE i opracowano rekomendacje pod kątem ich lepszego dostosowania do MŚP przemysłu spożywczego i napojów. Przegląd wyników GREENFOODS koncepcja branżowa: narzędzie do identyfikacji i oceny środków poprawy efektywności energetycznej oraz integracji odnawialnych źródeł energii w przemyśle spożywczym i napojów GREENFOODS WikiWeb: internetowe kompendium wiedzy na temat jednostek operacyjnych, procesów technologicznych, efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii oraz przykładów najlepszych praktyk Wirtualne Centra Kompetencji w zakresie Energii (VECC): krajowe punkty kompleksowej obsługi oferujące wiedzę, szkolenia, usługi eksperckie oraz szeroko pojętą współpracę Szkolenia: szkolenia z zakresu efektywności energetycznej, z wykorzystaniem narzędzi i oprogramowania służącego identyfikacji potencjału efektywności energetycznej i ukierunkowaniu działań inwestycyjnych mających na celu ograniczenie zużycia energii oraz zwiększenie wykorzystania OZE w przemyśle spożywczym i napojów Audyty energetyczne: ponad 200 podstawowych oraz 45 szczegółowych audytów energetycznych ukierunkowanych na ocenę potencjału redukcji zużycia energii i wykorzystania OZE, zwieńczonych 11 wdrożeniami zidentyfikowanych środków poprawy Funding and Financing Schemes: Recommendations for a tailor-made funding and financing schemes for European food and beverage industry (focus SMEs) based on survey of existing schemes, demand of the SMEs and identified soft barriers of these Materiały promocyjne: raporty, biuletyny, notki prasowe, broszury oraz publikacje w prasie wszystko udostępnione na stronie projektu

3 NARZĘDZIA GREENFOODS Projekt GREENFOODS wypracował i udostępnił trzy narzędzia dla usprawnienia oceny i wdrażania środków poprawy efektywności energetycznej i OZE w przemyśle spożywczym i napojów GREENFOODS koncepcja branżowa Koncepcja branżowa GREENFOODS to przystępne i wszechstronne narzędzie wspierające zakłady z przemysłu spożywczego i napojów w ocenie różnych możliwości zagospodarowania potencjału efektywności energetycznej i wdrożenie OZE. Narzędzie uwzględnia ocenę stanu zastanego pod kątem parametrów energetycznych, ekonomicznych i ekologicznych oraz identyfikację i ocenę środków poprawy efektywności energetycznej z poziomu procesów, systemów oraz zaopatrzenia w energię z OZE. Narzędzie jest nieodpłatne i dostępne do pobrania ze strony GREENFOODS WikiWeb GREENFOODS WikiWeb jest nieodpłatnym, internetowym kompendium wiedzy z zakresu efektywności energetycznej oraz OZE w przemyśle spożywczym i napojów. Kompendium to integruje informacje na temat procesów, jednostek operacyjnych, alternatywnych technologii poprawy efektywności energetycznej, studiów przypadku w odniesienie do poszczególnych podsektorów przemysłu spożywczego i napojów. Wirtualne Centra Kompetencji w zakresie Energii W ramach projektu GREENFOODS w Polsce, Austrii, Hiszpanii, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Francji powstały Wirtualne Centra Kompetencji, działające w formule punktów kompleksowej obsługi. Oferują one informacje dla MŚP, ekspertów i zarządców w zakresie oferty szkoleniowej, środków poprawy efektywności energetycznej, dofinansowania, doradztwa, współpracy itp.

4 SZKOLENIA GREENFOODS W ramach projektu GREENFOODS opracowano szkolenie z zakresu efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii dedykowane dla przedsiębiorstw z branży spożywczej Zakres szkoleń Szkolenie GREENFOODS zostało opracowane z myślą o MŚP z branży spożywczej i napojów. Przechodząc przez kolejne kroki audytu energetycznego (EN 16247), szkolenie omawia ocenę zapotrzebowania na energię przez poszczególne procesy technologiczne oraz strukturę zaopatrzenia w energię. Na tej podstawie, uczestnikom szkolenia prezentowane są możliwości zwiększania efektywności energetycznej procesów, zastosowania odzysku ciepła oraz efektywnych technologii zaopatrzenia w energię na różne potrzeby (ogrzewania, chłodzenia, sprężonego powietrza itp.), a wszystko to zostaje uzupełnione ekonomiczną oceną zasadności wykorzystania OZE w powiązaniu z dostępnością krajowych środków dofinansowania. Każdy etap ilustrowany jest praktycznym zastosowaniem koncepcji Branżowej GREENFOODS oraz testem wiedzy. Grupa docelowa i długość szkolenia stronie: Certyfikacja i perspektywy Szkolenie GREENFOODS dostępne jest w Austrii, Francji, Niemczech, Polsce, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, a w przyszłości także w innych krajach. W chwili obecnej trwają ustalenia nad włączeniem modułów GREENFOODS do oferty szkoleniowej EUREM (Europejskiego Manager Energii) i równoważnych szkoleń. Uczestnicy szkoleń otrzymują certyfikat. Szkolenie rozpisane jest na 24h moduły szkoleniowe, do realizacji w układzie 3-6 dniowym. Szkolenie skierowane jest do technologów i pracowników produkcyjnych zakładów przemysłowych z branży spożywczej i napojów, jak również do zarządców ds. energii i ochrony środowiska. Szkolenie powinno również zainteresować dostawców technologii, sprzętu, konsultantów, audytorów energetycznych oraz przedstawicieli stowarzyszeń przemysłowych. Materiały szkoleniowe i terminy najbliższych szkoleń można znaleźć na

5 Finansowanie Rekomendacje GREENFOODS dla bieżących i przyszłych instrumentów finansowych skierowanych do MŚP z przemysłu spożywczego i napojów na podstawie wyników badań sondażowych Dostępne źródła finansowania W trakcie badania zidentyfikowano i szczegółowo opisano ponad 75 programów i mechanizmów finansowania efektywności energetycznej i OZE w Polsce, Francji, Austrii, Niemczech, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Badanie ankietowe przeprowadzone następnie wśród MŚP i ekspertów pozwoliło na ocenę poszczególnych instrumentów pod kątem ich skuteczności, dostępności i atrakcyjności dla grupy docelowej z uwzględnieniem różnic pomiędzy poszczególnymi krajami. Profil potrzeb / Bariery W trakcie badania ankietowego zidentyfikowano potrzeby MŚP z przemysłu spożywczego i OZE oraz bariery uniemożliwiające tej grupie korzystanie z istniejących mechanizmów finansowania inwestycji w efektywność energetyczną i OZE. Przeanalizowano, co sprawia, że niektóre instrumenty są bardziej skuteczne niż inne, jak MŚP postrzegają atrakcyjność i dostępność poszczególnych narzędzi finansowych, a wyniki opisane zostały w raporcie dostępnym do pobrania ze strony. Mechanizm finansowy dostosowany dla MŚP Z porównania cechy istniejących instrumentów finansowych z profilem potrzeb MŚP z branży spożywczej i napojów powstało opracowanie zawierające szereg rekomendacji służących ich usprawnieniu. Z przeprowadzonych wywiadów i analiz wynika, że granty i dotacje są nadal najlepszym sposobem mobilizowania MŚP do realizacji inwestycji w OZE i efektywność energetyczną. Przy czym niezmiernie istotną składową tej formy dofinansowania jest pomoc techniczna (np. w formie audytu energetycznego). Koniecznym jest wprowadzenie rozróżnienie dla małych wdrożeń, realizowanych w oparciu o listy rekomendowanych środków poprawy, materiałów i sprzętu. W przypadku dużych projektów, oczekuje się szerokiego zakresu kwalifikowalności kosztów oraz usprawnionego procesu aplikacji redukującego biurokratyczne wymogi. Pełna wersja raportu dostępna jest tutaj:

6 AUDYTY I WDROŻENIA GREENFOODS GREENFOODS prezentuje przykłady wdrożenia środków poprawy efektywności energetycznej i OZE Potencjał efektywności energetycznej i OZE 204 zakłady przemysłowe, a wśród nich piekarnie, zakłady mięsne, zakłady przetwórstwa owocowego i warzywnego, mleczarnie, browary oraz zakłady produkujące napoje zostały poddane ocenie pod kątem poziomu efektywności energetycznej. 45 zakładów, przeszło następnie przez procedurę szczegółowego audytu energetycznego. Z przeprowadzonych audytów wynika znaczący potencjał poprawy efektywności energetycznej (ograniczenie zużycia) oraz możliwość integracji OZE dla osiągnięcia redukcji emisji dwutlenku węgla. Łączny potencjał ograniczenia zużycia energii to ponad 150,000 MWh równoważnych 30,000 t CO 2e. Analiza ekonomiczna wykazała, że 15% ograniczenie zużycia energii jest nie tylko efektywne kosztowo, ale i osiągalne dla audytowanych zakładów. 11 audytowanych zakładów zdecydowało się na wdrożenie zaproponowanych środków poprawy jeszcze w trakcie trwania projektu. Można oczekiwać, że kolejne zakłady dołączą do niech niebawem. Wdrożenia Łącznie 11 zakładów przemysłowych otrzymało wsparcie zespołu GREENFOODS przy wdrożeniu zidentyfikowanych środków poprawy efektywności energetycznej. Reprezentują one zakłady o różnej wielkości, spośród wszystkich podsektorów przemysłu spożywczego. Realizowane środki poprawy efektywności energetycznej obejmowały zarówno optymalizację procesów technologicznych (np. temperatury podgrzewania, chłodzenia) jak i systemów (np. odzysk ciepła). Odnotowano również wdrożenie innowacyjnych systemów chłodzenia, odejście od systemów pary wodnej na rzecz gorącej wody, zastosowanie systemów kogeneracyjnych, PV, kolektorów słonecznych jak również wymiany starych kotłów węglowych. Raport z podsumowaniem jest dostępny do pobrania ze strony

7 Konsorcjum GREENFOODS Instytucje badawczo-rozwojowe AEE Institute for Sustainable Technologies * AEE INTEC AT Austrian Energy Agency AEA AT Graz University of Technology TU Graz AT Ainia Technological Centre AINIA ES University of Newcastle upon Tyne UNEW UK Campden BRI BRI UK University of Kassel UNI KASSEL DE Stuttgart University of Applied Science HFT Stuttgart DE Firmy i stowarzyszenia Austrian Federal Economic Chamber WKO AT Bongfish Bongfish AT Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. KAPE PL Escan S.L. ESCAN ES Advanced solar thermal energy systems Aiguasol ES Spanish food and drink industry federation FIAB ES *Koordynator projektu Kontakt Monika Jarzemska Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Nowiejska 21/25, Warszawa l greenfoods@kape.gov.pl l Tel: l Fax: Informacje o krajowych punktach kontaktowych można znaleźć na stronie #GREENFOODSproject GREENFOODSproject Wyłączna odpowiedzialność za zawartość niniejszej broszury spoczywa na jej autorach. Niekoniecznie odzwierciedla ona opinię Unii Europejskiej. Ani EASME ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w niej zawartych.