OCENA BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU NAKIELSKIEGO ZA 2018 ROK

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W NAKLE NAD NOTECIĄ OCENA BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU NAKIELSKIEGO Nakło nad Notecią Marzec 2019

2 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Nakle nad Notecią Dane GMINY Nakło Kcynia Szubin Mrocza Sadki Powiat Obszar powiatu w ha Liczba ludności * dane GUS na dzień r.

3 Spis treści WSTĘP... 4 OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ CHORÓB ZAKAŹNYCH I ZAKAŻEŃ NA TERENIE POWIATU NAKIELSKIEGO W 2018 ROKU SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH I ZAKAŻEŃ STAN SANITARNY PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI OBIEKTY ŻYWIENIA ZBIOROWEGO, PRODUKCJI I OBROTU ŚRODKAMI SPOŻYWCZYMI ORAZ KOSMETYKAMI ŚRODOWISKO PRACY BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA ŚRODOWISKA PRACY NADZÓR NAD ŚRODKAMI ZASTĘPCZYMI ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY WARUNKI HIGIENICZNO SANITARNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PODSUMOWANIE

4 WSTĘP Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985 roku (t. Dz. U. z 2019 r., poz. 59), realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia i produktów kosmetycznych, higieniczno sanitarnych, jakie winien spełnić personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Sprawowanie nadzoru w wyżej wymienionym zakresie, jest podejmowane, w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Istotnym elementem działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej są przedsięwzięcia z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. Mają one na celu realizację krajowej i unijnej polityki prozdrowotnej opartej na identyfikacji zagrożeń i podejmowaniu profilaktycznych i naprawczych działań. W ramach identyfikowania różnych zagrożeń zdrowotnych dla społeczności lokalnej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, jest włączony do funkcjonujących centralnych systemów monitorowania sytuacji epidemiologicznej, w skali krajowej i unijnej, które są realizowane przez prowadzenie: - monitoringu jakości wody do spożycia (WODA EXEL); - monitoringu jakości wody w kąpieliskach, miejscach wykorzystywanych do kąpieli i w pływalniach; - Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia RASF; - system monitorowania o kosmetykach i substancjach chemicznych RAPEX; - system bezpieczeństwa żywności SPŻ II; - system monitorowania i ostrzegania o dopalaczach SMIOD; - system rejestracji chorób zawodowych; - elektroniczny system chorób zakaźnych/zakażeń; Strona 4/stron 126

5 - Elektrycznie Systemy Nadzoru nad Dystrybucją Szczepionek ESNDS (e-szczepionka); - System Monitorowania Zagrożeń (SMZ); - System Rejestrowania Wywiadów Epidemiologicznych SRWE; - Rejestr Ognisk Epidemicznych ROE. Wykwalifikowana kadra, systematycznie doskonaląca swoje umiejętności zawodowe, wykonuje obowiązki w sposób profesjonalny, rzetelny, terminowy i bezstronny. Poprzez wdrożony w działalności kontrolnej System Zarządzania oparty na wymaganiach normy PN EN /SO/ IEC 17020:2012 powiatowa stacja sanitarno epidemiologiczna powiat nakielskiego daje dowód swojej wiarygodności oraz rzetelności, a także dąży do zwiększenia zaufania społeczeństwa do wykonywanych przez siebie zadań. W działalności laboratoryjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej funkcjonuje System Zarządzania, zgodnie z normą PN EN /SO/ IEC 17025: Wysokie kompetencje pracowników laboratorium, gwarantują uzyskanie wiarygodnych wyników badań. Laboratorium uczestniczyło w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych i badaniach biegłości. Uzyskane wyniki potwierdziły wiarygodność i kompetencje techniczne, w zakresie wykonywanych badań. Na dzień w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią zatrudnionych było 29 osób (28,5 etatów). Strona 5/stron 126

6 Tabela 1. Struktura zatrudnienia według zajmowanych stanowisk pracy na dzień r. [źródło: opracowanie własne] Stanowisko pracy Liczba pracowników Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny 1 Kierownik Zapobiegawczego i Bieżącego Nadzoru Sanitarnego oraz Oświaty 1 Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Starszy asystent 6 Asystent 3 Młodszy asystent 4 Starszy instruktor higieny 3 Kierownik laboratorium 1 Starszy technik 1 Główny księgowy 1 Starszy specjalista 1 Sprzątaczka 1 Radca prawny 1 Kierownik sekcji 3 Specjalista 1 Stażysta 1 Strona 6/stron 126

7 Tabela 2. Struktura wykształcenia pracowników [źródło: opracowanie własne] Stanowisko pracy Wykształcenie Studia podyplomowe (liczba pracowników) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wyższe 1 Kierownik Zapobiegawczego i Bieżącego Nadzoru Sanitarnego oraz Oświaty wyższe 1 Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Starszy asystent wyższe 6 Asystent wyższe 3 Młodszy asystent wyższe 1 Starszy instruktor higieny średnie 0 Kierownik laboratorium wyższe 1 Główny księgowy wyższe 0 Specjalista wyższe 1 Starszy specjalista wyższe 0 Stażysta wyższe 1 Sprzątaczka średnie 0 Radca prawny wyższe 0 Kierownik sekcji wyższe 3 Wykształcenie wyższe posiada 22 pracowników, tj. 81,48 % wszystkich zatrudnionych, natomiast wykształcenie średnie 5 pracowników co stanowi 18,52 % pracujących w stacji. Ponadto 17 pracowników ukończyło studia podyplomowe. Do obowiązków Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy również szeroki zakres działalności oświatowo zdrowotnej i promocji zdrowia, realizowany poprzez programy edukacyjne krajowe, wojewódzkie i interwencje programowe i nieprogramowe. Realizacja zadań statutowych odbywała się zgodnie z Planem zasadniczych przedsięwzięć na rok 2018, zaopiniowanym przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. Od roku 2010, zgodnie z zapisami wprowadzonymi ustawą z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 92 poz. 753) do ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jest organem Strona 7/stron 126

8 rządowej administracji zespolonej w powiecie. Uprawnienia organu założycielskiego, w rozumieniu przepisów o podmiotach świadczących usługi lecznicze, w stosunku do wojewódzkiej i powiatowych stacji sanitarno - epidemiologicznych posiada wojewoda. W związku z powyższymi zmianami nadzór nad obiektami, dla których organem prowadzącym (założycielskim) jest Starosta Powiatu Nakielskiego - sprawuje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy (stąd obiekty te nie zostały poddane ocenie w niniejszym opracowaniu.) Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Nakle nad Notecią sprawuje nadzór nad 1726 różnymi obiektami (ich ilość jest nieznacznie zmienna w ciągu roku) na terenie powiatu nakielskiego, zamieszkiwanego przez osoby. Nadzorowi PPIS w Nakle nad Notecią, podlegają również funkcjonujące na terenie powiatu obiekty o szczególnym charakterze tj. Zakład Karny w Potulicach z podmiotem świadczącym usługi lecznicze, posiadającym oddziały zakaźne - pulmonologiczny i hepatologiczny (jedyny w kraju dla osadzonych) oraz dwa zakłady poprawcze - w Kcyni i w Szubinie. Od 2010 roku Powiatowa Inspekcja Sanitarna w Nakle nad Notecią prowadzi działania w zakresie profilaktyki i nadzoru nad środkami zastępczymi (dopalaczami) uprawnienia organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w walce z dopalaczami, zostały opisane w znowelizowanej ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2009 roku (Dz. U. z 2018 r., poz. 103 z późn. zm.). Realizacja zadań odbywała się poprzez pracę, w zakresie określonym w ustawie o Inspekcji Sanitarnej oraz w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego w Warszawie. Wyniki pracy przedstawione były Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Bydgoszczy oraz w niniejszym opracowaniu Staroście Nakielskiemu i Radzie Powiatu. Jestem przekonana, że przedstawione informacje i dane przysłużą się instytucjom publicznym, jednostkom samorządu terytorialnego, a także innym zainteresowanym podmiotom w jeszcze bardziej efektywnej realizacji działań podejmowanych w obszarze zdrowia publicznego. Strona 8/stron 126

9 Polecając Państwa lekturze przedmiotowy Stan Sanitarny Powiatu Nakielskiego w 2018 roku, serdecznie dziękuję pracownikom Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią, za trud włożony w działania zapobiegające i minimalizujące zagrożenia epidemiczne na terenie naszego powiatu. Wyrazy uznania składam również ekspertom oraz partnerom: Pracownikom Starostwa Powiatu Nakielskiego, Komendy Powiatowej Policji, Straży Pożarnej, Gmin Powiatu Nakielskiego oraz lokalnym mediom. Z poważaniem p. o. Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią mgr Ilona Świstowska Strona 9/stron 126

10 OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ CHORÓB ZAKAŹNYCH I ZAKAŻEŃ NA TERENIE POWIATU NAKIELSKIEGO W 2018 ROKU Opracowanie przedstawia dane epidemiologiczne, dotyczące kształtowania sytuacji epidemiologicznej wybranych chorób zakaźnych na terenie powiatu nakielskiego w roku 2018, w odniesieniu do roku Sytuacja epidemiologiczna w powiecie nakielskim w analizowanym okresie była zróżnicowana, ale ocenić ją można jako dobrą. Ocenę sytuacji epidemiologicznej wybranych chorób zakaźnych, w powiecie nakielskim opracowano na podstawie danych epidemiologicznych, zgromadzonych w ramach nadzoru nad chorobami zakaźnymi. W Polsce zgłaszanie, kwalifikacja oraz rejestracja zachorowań na choroby zakaźne opiera się na opracowanych przez Państwowy Zakład Higieny Definicjach chorób zakaźnych, które mają na celu ujednolicenie zgłaszalności chorób zakaźnych i zapewnienie porównywalności danych, zbieranych w ramach nadzoru epidemiologicznego w Polsce oraz we Wspólnocie Europejskiej. Dokonana analiza zgłoszonych przypadków podejrzeń zachorowań i zachorowań, wskazuje na zadawalającą sytuację epidemiologiczną w powiecie nakielskim, pomimo dostrzegalnych niekorzystnych wzrostów zapadalności kilku jednostek chorobowych. Ponadto należy podkreślić, iż sytuacja epidemiologiczna powiatu nakielskiego od kilku lat utrzymuje się na porównywalnym poziomie, co świadczy o właściwym nadzorze inspekcji sanitarnej. Dane za rok 2018, zostały porównane z danymi za rok 2017 oraz w niektórych chorobach z danymi za ostatnie pięć lat. Do Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią wpłynęło 2328 przypadków (rok przypadków) zgłoszeń podejrzeń zachorowań i zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia. Łącznie w 2018 roku przeprowadzono 410 dochodzeń epidemiologicznych, w związku ze zgłoszeniem podejrzeń lub zachorowań na choroby zakaźne (rok dochodzeń epidemiologicznych). W 2018 roku w dwutygodniowych sprawozdaniach o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia zgłoszono łącznie 935 przypadków chorób zakaźnych (w 2017 roku zgłoszono 1541 przypadków). Strona 10/stron 126

11 Choroby przenoszone drogą pokarmową Ogniska zatruć i zakażeń pokarmowych W 2018 roku, podobnie jak w 2017 roku zarejestrowano trzy ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, nie odnotowano ognisk epidemiologicznych zakażeń szpitalnych. Czynnikiem etiologicznym w ogniskach chorób przenoszonych drogą pokarmową były pałeczki Salmonelli, Norowirusy oraz Giardia lamblia. W trzech przypadkach ognisk określono nośniki pokarmowe były to: potrawa z dodatkiem jaj (ekler z masą budyniową), banany oraz jabłka. Zatrucia i zakażenia pokarmowe wywołane przez czynniki biologiczne Zatrucia i zakażenia pokarmowe, stanowią niejednorodne pod względem etiologicznym i klinicznym schorzenia o objawach żołądkowo - jelitowych, są one klasyfikowane jako choroby przenoszone drogą pokarmową. Zapadalność na te jednostki chorobowe jest związana ze stanem warunków sanitarno - higienicznych produkcji i obrotu żywnością, a także higieną przygotowywania i spożywania potraw w środowiskach domowych. Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe Zakażenia pokarmowe, to choroby wywołane głównie przez spożywanie pokarmów, zawierających szkodliwe dla organizmu drobnoustroje. Najczęściej zdarzają się zatrucia pokarmowe, spowodowane zakażeniem żywności drobnoustrojami chorobotwórczymi lub ich toksynami. Właściwa jakość produkowanej żywności oraz utrzymanie podstawowych zasad higieny osobistej, to główne elementy decydujące o skali rozpowszechniania się chorób zakaźnych drogą pokarmową. Sytuacja epidemiologiczna w powiecie nakielskim, w zakresie chorób szerzących się drogą pokarmową, których występowanie wiąże się ze stanem sanitarnym, kształtowała się na poziomie dobrym, pomimo zwiększonej liczby zgłoszonych przypadków zatruć pokarmowych. Jest ona następstwem konsekwentnie i rzetelnie realizowanego nadzoru, w obszarze bezpieczeństwa żywności oraz szerzenia wiedzy zdrowotnej w tym zakresie. Strona 11/stron 126

12 W 2018 roku ogółem zarejestrowano 22 przypadki zatruć pokarmowych (2017 r przypadków), co stanowi zapadalność 25,39 na 100 tys. mieszkańców (przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko - pomorskim 23,41). Jako czynnik etiologiczny, nadal dominują pałeczki Salmonella, a jako nośnik zakażeń nadal duże niebezpieczeństwo stanowią potrawy z dodatkiem surowych jaj. Wykres 1. Zapadalność na zatrucia pokarmowe ogółem w latach [źródło: opracowanie własne] Zapadalność na zatrucia pokarmowe wywołane pałeczkami Salmonella w latach woj. kuj- Pom. 10 pow. nakielski Podobnie jak w latach poprzednich, zachorowania te związane były z błędami higienicznymi, w zakresie przygotowywania potraw oraz z brakiem przestrzegania podstawowych zasad higieny w prywatnych gospodarstwach domowych. Strona 12/stron 126

13 Wirusowe zakażenia jelitowe W 2018 roku zanotowano wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe, wywołane przez rotawirusy- zarejestrowano 140 przypadków zachorowań (2017 r przypadki), co stanowi zapadalność 161,60 na 100 tys. mieszkańców (przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko-pomorskim 112,50). W grupie dzieci do lat 2 zarejestrowano 67 przypadków zachorowań (w 2017 r przypadków), pomimo znacznego wzrostu dzieci zaszczepionych p/w rotawirusom (rok dzieci, rok dzieci). Szczepienia ochronne przeciwko rotawirusom, nie są szczepieniami obowiązkowymi. W 2018 roku zarejestrowano 27 przypadków zachorowań na wirusowe zapalenia jelitowe wywołane przez norowirusy (2017 r. - 4 przypadki), co stanowi zapadalność 31,17 na 100 tys. mieszkańców (przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko - pomorskim 21,35). Wzrost liczby zachorowań na wirusowe zapalenia jelitowe wywołane przez norowirusy spowodowany był wystąpieniem ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową. Do narażenia w ognisku choroby przenoszonej drogą pokarmową doszło w jednym z obiektów świadczących całodobową opiekę nad osobami starszymi, gdzie zachorowało 22 osoby. W związku z wystąpieniem ogniska pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej przeprowadzili kontrolę sanitarną. Podczas kontroli stwierdzono nieprawidłowości sanitarno - higieniczne, w związku z powyższym wszczęto postępowanie administracyjne. Wirusowe zapalenie wątroby typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu A, choroba powszechnie nazwana jest chorobą brudnych rąk. Choroba ta wywołana jest przez wirus HAV (Hepatitis A Virus). W Polsce głównym rezerwuarem jest człowiek, który wydala wirusa wraz z kałem. Chory jest zakaźny na 2 tygodnie przed wystąpieniem pierwszych objawów i około tygodnia po ich wystąpieniu. Zakażenie szerzy się głównie drogą pokarmową poprzez zakażoną żywność, najczęściej warzywa, owoce, jak również owoce morza, nie poddane skutecznej obróbce termicznej. Zachorowanie może wywołać także spożycie wody, która jest skażona kałem osoby wydalającej wirusa HAV. Do zakażenia może dojść również poprzez: bezpośredni kontakt z osobą zakażoną oraz kontakty seksualne z osobą zakażoną. Strona 13/stron 126

14 W 2018 roku zarejestrowano ogółem 7 przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A (w 2017 r. - 3 przypadki). Pięć przypadków wymagało hospitalizacji w Wojewódzkim Szpitalu Obserwacyjno - Zakaźnym w Bydgoszczy. Wypisane do domu w stanie ogólnym dobrym. Współczynnik zapadalności na wzw typu A w powiecie nakielskim wyniósł w roku ,08 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości 5,14 rejestrowanej w województwie kujawsko - pomorskim. Wykres 2. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu A w latach [źródło: opracowanie własne] Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu A w latach pow. nakielski Dane epidemiologiczne Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny, wskazują na dramatyczny wzrost tych zachorowań w naszym kraju. W 2017 roku, zarejestrowano w całej Polsce, aż 3072 przypadki zakażeń. W porównaniu z rokiem 2016, to ponad 80-krotny wzrost. Wzmożone zachorowania obserwowano w całej Europie. Od stycznia do końca listopada kraje europejskie, zgłosiły ponad 15 tysięcy potwierdzonych laboratoryjnie przypadków zachorowań na zapalenie wątroby typu A. Strona 14/stron 126

15 Choroby przenoszone drogą naruszenia ciągłości tkanek Wirusowe zapalenie wątroby należy do grypy chorób zakaźnych, które są wywoływane przez wirusy hepatotropowe. Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez naruszenie ciągłości tkanek lub podczas bezpośredniego kontaktu z zakażoną krwią nosiciela, jak również poprzez przetoczenia krwi. Należy podkreślić, iż wirusowe zapalenia wątroby są nadal jednym z aktualnych problemów epidemiologicznych, w zakresie chorób zakaźnych, z uwagi na poważne następstwa zdrowotne oraz tendencję, wzrostową z powodu nowo wykrytych zachorowań. Zachorowania te stanowią problem zarówno lokalny, jak i globalny. Wirusowe zapalenie wątroby typu B W 2018 roku zarejestrowano 14 przypadków zachorowań na nieokreślone wirusowe zapalenie wątroby typu B (w 2017 roku - zarejestrowano 7 przypadków). Analiza przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych wykazywała, że najbardziej prawdopodobną drogą zakażenia były zabiegi medyczne z naruszeniem ciągłości tkanek oraz przetoczenia krwi w okresie noworodkowym. U osób przebywających w Zakładzie Karnym w Potulicach prawdopodobnym źródłem zakażenia były wykonywane tatuaże. W powiecie nakielskim nie notuje się zachorowań na WZW typu B - u dzieci w grupie wiekowej 0-15 lat, co jest efektem prowadzonych od wielu lat szczepień ochronnych wprowadzonych do kalendarza szczepień od roku Współczynnik zapadalności na wzw typu B w powiecie nakielskim wyniósł w roku ,16 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości 10,63 rejestrowanej w województwie kujawsko - pomorskim. Strona 15/stron 126

16 Wykres 3. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B w latach [źródło: opracowanie własne] Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B w latach woj.kuj- pom pow. nakielski ` Wirusowe zapalenie wątroby typu C Wirusowe zapalenie wątroby należy do grypy chorób zakaźnych, które są wywoływane przez wirusy hepatotropowe. Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez naruszenie ciągłości tkanek lub podczas bezpośredniego kontaktu z zakażoną krwią nosiciela, jak również poprzez przetoczenia krwi. Należy podkreślić, iż wirusowe zapalenia wątroby są nadal jednym z aktualnych problemów epidemiologicznych, w zakresie chorób zakaźnych, z uwagi na poważne następstwa zdrowotne oraz tendencję, wzrostową z powodu nowo wykrytych zachorowań. Zachorowania te stanowią problem zarówno lokalny, jak i globalny. Strona 16/stron 126

17 Wykres 4. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w latach [źródło: opracowanie własne] Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w latach woj. kuj-pom pow. nakielski Choroby przenoszone drogą płciową W 2009 roku wprowadzone zostały do obowiązkowego raportowania choroby przenoszone drogą płciową tj. kiła, rzeżączka, ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydie oraz inne choroby wywołane przez Chlamydie, jak również inne nierzeżączkowe zakażenia układu moczowego. W 2018 roku, podobnie jak w 2017 roku, zarejestrowano jeden przypadek zachorowania na kiłę - wczesną. Zachorowanie, dotyczyło mężczyzny w wieku 25 lat, zamieszkałego w gminie Nakło nad Notecią. Prawdopodobną drogą zakażenia był kontakt heteroseksualny, z przypadkową osobą. Przypadek zachorowania na kiłę wczesną, to przypadek potwierdzony laboratoryjnie. Zapadalność na kiłę wczesną w 2018 roku wyniosła 1,15 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko - pomorskim 1,35. Strona 17/stron 126

18 Odra W 2018 roku zarejestrowano jeden potwierdzony przypadek zachorowania na odrę. W latach poprzednich nie rejestrowano tego typu zachorowań. Zachorowanie, dotyczyło dziecka w wieku 4 lat, zamieszkałego w gminie Sadki. Hospitalizowanego w Wojewódzkim Szpitalu Obserwacyjno - Zakaźnym w Bydgoszczy. W stanie ogólnym dobrym wypisane do domu. Dziecko szczepione było, zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień jedną dawką szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce. Osoby z otoczenia chorego tj. 3 osoby dorosłe zostały zaszczepione jedną dawką szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce. Jednego dziecka nie zaszczepiono z powodu nie osiągnięcia wieku szczepiennego. Zapadalność na odrę w 2018 roku wyniosła 1,15 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko - pomorskim 0,34. Ospa wietrzna Od 2012 roku obserwowany był, do roku 2016 sukcesywny spadek zachorowań na ospę wietrzną. Po sezonowym wzroście zachorowań w 2017 roku, odnotowano spadek zachorowań na ospę wietrzną. Ospa wietrzna jest bardzo zakaźną chorobą wieku dziecięcego, która szerzy się drogą kropelkową, przez kontakty bezpośrednie i pośrednie oraz przez materiał świeżo zanieczyszczony zawartością pęcherzyków osoby chorej. Stąd też, tak liczne zachorowania w skupiskach np. w przedszkolach, czy szkołach. Ze względu na łatwość przenoszenia się wirusów ospy wietrznej, istnieją trudności w jej zwalczaniu. Dużą liczbę zachorowań, notuje się zwłaszcza u dzieci. Największą liczbę przypadków zachorowań w powiecie nakielskim odnotowano w przedziale wiekowym 1-4 lat (165 przypadków) oraz 5-9 lat (119 przypadków). Wskazywałaby to, na konieczność włączenia szczepień p/w ospie, jako szczepień obowiązkowych do programu szczepień ochronnych. Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnym, szczepieniom przeciwko ospie, podlegają dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wystosował pisma do Zespołów Oświaty Zdrowotnej, przekazując informację o możliwości nieodpłatnego zaszczepienia dzieci uczęszczających do placówek. Przeciwko ospie wietrznej Strona 18/stron 126

19 w 2018 roku, w powiecie nakielskim zaszczepiono ogółem 50 dzieci (w 2017 roku zaszczepiono 33 dzieci). Szczepieniami ochronnymi, objęte są także dzieci narażone, w sposób szczególny na zakażenia m.in. z upośledzeniem odporności, o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby. Odsetek osób zaszczepionych przeciwko ospie wietrznej sukcesywnie co roku wzrasta. Zapadalność na ospę wietrzną w 2018 roku wyniosła 392,46 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko - pomorskim 475,98. Wykres 5. Współczynnik zapadalności na ospę wietrzną w latach [źródło: opracowanie własne] Zapadalność na ospę wietrzną w latach woj. kuj-pom pow. nakielski Płonica (szkarlatyna) W 2018 roku zanotowano dwukrotny wzrost zachorowań na płonicę - zarejestrowano ogółem 110 przypadków zachorowań (2017 r przypadków). Zachorowania, dotyczyły głównie młodzieży szkolnej w wieku 5-14 lat (83 przypadki) oraz nieliczne zachorowania wystąpiły u małych dzieci w przedziale wiekowym od 0-4 lat (27 przypadków). Najwięcej zachorowań odnotowano w gminie Kcynia (67 przypadków), w gminie Nakło nad Notecią (19 przypadków) oraz w gminie Szubin (16 przypadków). Pojedyncze przypadki zachorowań wystąpiły w gminie Sadki (6 przypadków) oraz w gminie Mrocza (2 przypadki). Strona 19/stron 126

20 Zapadalność na płonicę (szkarlatynę) w 2018 roku wyniosła 126,97 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko - pomorskim 54,67. Lamblioza (giardioza) W 2018 roku zanotowano wzrost zachorowań na lambliozę (giardiozę), zarejestrowano 11 potwierdzonych przypadków (w 2017 r. - zarejestrowano 4 przypadki). Zachorowania, dotyczyły osób dorosłych w przedziale wiekowym (8 przypadków) oraz trzy przypadki, dotyczyły dzieci w wieku 8 lat i 12 lat. Zachorowania rejestrowano w gminie Mrocza. Do zakażenia lambliami, najczęściej dochodzi poprzez spożycie zanieczyszczonych cystami i lambliami owoców, warzyw, wody, jak również przez zainfekowane ręce i przedmioty. Podjęto działania edukacyjno - informujące, skierowane do pacjentów o przestrzeganiu podstawowych zasad higieny. Zapadalność na lambliozę (giardiozę) w powiecie nakielskim wyniosła 12,70 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko - pomorskim 1,39. Gruźlica Gruźlica jest chorobą zakaźną, wywołaną zakażeniem prątkiem gruźlicy, która z reguły zajmuje płuca, występują również przypadki gruźlicy pozapłucnej. Podstawowymi metodami zapobiegania gruźlicy są szczepienia BCG. Szczepionka podawana jest noworodkom w pierwszej lub drugiej dobie życia. Obowiązujące przepisy prawa, nakładają na chorych obowiązek leczenia gruźlicy, w tym obowiązek leczenia szpitalnego w okresie prątkowania. Leczenie chorych, jest bezpłatne dla wszystkich przebywających w Polsce, także cudzoziemców. W Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią w 2018 roku zarejestrowano ogółem 10 przypadków zachorowań na gruźlicę z powiatu nakielskiego (2017 rok - 13 przypadków zachorowań). Liczba zachorowań na gruźlicę spadła w stosunku do 2017 roku. Poprzez działania profilaktyczne prowadzone przez Państwowego Powiatowego Inspektora, poprawiła się zgłaszalność podejrzeń i zachorowań na gruźlicę. Zachorowania na gruźlicę w powiecie nakielskim, dotyczyły głównie mężczyzn mieszkających w mieście. Wśród kobiet odnotowano, dwa przypadki zachorowań. Strona 20/stron 126

21 W związku ze stycznością z osobami chorymi na gruźlicę, nadzorem epidemiologicznym objęto 92 osoby, w tym 4 dzieci, do lat 14. Od lipca 2018 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią nadzorował zachorowanie na gruźlicę płuc ucznia, który uczęszczał do szkoły ponadgimnazjalnej na terenie powiatu nakielskiego. W dniach roku chory przebywał poza granicami kraju, na wycieczce szkolnej. Nadzorem epidemiologicznym, w związku ze stycznością z chorym na gruźlicę objęto rodzinę, nauczycieli uczących w danej klasie, kolegów i koleżanki z klasy chorego, jak również innych uczestników wycieczki szkolnej. Ogółem nadzorem epidemiologicznym objęto 77 osób. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, w związku z zachorowaniem współpracował z Powiatowymi Inspektorami Sanitarnymi w kraju tj. w Bydgoszczy, Toruniu, Inowrocławiu oraz Pile. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią od r. prowadzi nadzór epidemiologiczny nad osadzonymi chorymi na gruźlicę, hospitalizowanymi w Oddziale Gruźlicy Szpitala Zakładu Karnego w Potulicach. Osadzeni na leczenie do w/w szpitala kierowani są z potwierdzoną gruźlicą płuc z,,macierzystych zakładów karnych, w których odbywają karę pozbawienia wolności. Osadzeni chorzy na gruźlicę płuc, którzy zamieszkują na terenie powiatu nakielskiego lub nie posiadają miejsca zamieszkania (bezdomni), rejestrowani są w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią. Natomiast przypadki zachorowań na gruźlicę osób osadzonych, kierowanych do Zakładu Karnego w Potulicach na leczenie, rejestrowane są zgodnie z właściwością terenową, względem miejsca zamieszkania. Osadzeni, którzy kończą karę pozbawienia wolności, a nie dokończyli leczenia, otrzymują skierowania do dalszego leczenia ambulatoryjnego w miejscach zamieszkania lub w przypadku prątkowania, kierowani są do dalszej hospitalizacji w Kujawsko- Pomorskim Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy. W 2018 roku w Oddziale Leczenia Gruźlicy Szpitala Zakładu Karnego w Potulicach skierowano do leczenia 117 osadzonych z potwierdzoną gruźlicą płuc z macierzystych zakładów karnych oraz aresztów śledczych z kraju. Zapadalność na gruźlicę w powiecie nakielskim wyniosła 11,54 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko - pomorskim 11,25. Strona 21/stron 126

22 Grypa i zachorowania grypopodobne Grypa oraz zachorowania grypopodobne, to jednostka odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych występujących w Polsce. W 2018 roku współczynnik zapadalności na grypę w powiecie nakielskim wyniósł 316,28 na 100 tys. mieszkańców (w 2017 roku - 215,66). Najskuteczniejszą metodą zapobiegania grypie są szczepienia ochronne. Ponieważ poziom odporności zabezpieczający przed zachorowaniem osiąga się dopiero po upływie około 2 tygodniu od dnia szczepienia, najskuteczniejsze jest poddanie się szczepieniu przed rozpoczęciem sezonowego wzrostu zachorowań na grypę. Analiza wykonawstwa szczepień p/ko grypie na terenie powiatu nakielskiego, wskazuje na różnorodność wykonywania tych szczepień. W roku 2018 zaszczepiono ogółem 1438 osób, w tym 101 dzieci do lat 14 (w 2017 roku - zaszczepiono 1674 osób). Od sezonu epidemicznego 2004/2005 prowadzony jest zintegrowany, epidemiologiczny i wirusologiczny nadzór nad grypą w systemie SENTINEL. W związku ze wzmożonym nadzorem nad zachorowaniami na grypę i zakażeniami wirusem nowej grypy A(H1N1), monitoring zachorowań prowadzony jest cały rok. W 2018 roku (podobnie jak w latach ubiegłych) na terenie powiatu 1 placówka podstawowej opieki zdrowotnej (NZOZ Awicenna Mrocza), brała udział w czynnym nadzorze nad rejestracją przypadków grypy, poprzez udział w badaniach laboratoryjnych w systemie SENTINEL. W analizowanym okresie tj. w 2018 roku, nie pobrano wymazów w systemie SENTINEL. Ogółem w 2018 roku, na terenie powiatu nakielskiego zarejestrowano 3 przypadki zachorowań na grypę. W jednym przypadku stwierdzono podtyp A(H1N1), w następnym gryp typu A oraz grypę typu B. Zachorowania na grypę zgłaszane były przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w tygodniowych meldunkach MZ-55. W 2018 roku wg sprawozdań o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę zgłoszonych do Państwowego Powiatowego Inspektora w Nakle nad Notecią, zarejestrowano 274 przypadków (w 2017 r. zgłoszono 18 przypadków) zachorowań na grypę i choroby grypopodobne, (w tym u 36 dzieci do lat 14, co stanowi 13,13% - ogółu zachorowań). Najwięcej zachorowań wystąpiło w miesiącach - lutym oraz marcu, co stanowi 82,48% wszystkich zachorowań. Strona 22/stron 126

23 Choroby przenoszone przez kleszcze borelioza (choroba z Lyme) Borelioza, to odzwierzęca choroba zakaźna, wywoływana przez krętki z rodzaju Borellia, która przebiega z różnymi objawami narządowymi w kolejnych okresach choroby. Ze względu na niespecyficzne i rozciągnięte w czasie objawy, wiele przypadków jest zgłaszanych ze znacznym opóźnieniem, a liczba rejestrowanych- potwierdzonych przypadków boreliozy, może świadczyć o poprawiającej się świadomości i diagnostyce. Nie ma szczepionki przeciwko tej chorobie, co potęguje problem i dlatego niezwykle ważne jest wczesne rozpoznanie tej choroby i skuteczne leczenie w początkowej fazie. W 2018 roku zarejestrowano - 12 przypadków zachorowań (2017 r przypadków). Zgodnie z obowiązującą klasyfikacją w 2018 roku 12 przypadków zarejestrowano, jako potwierdzone. Rumień wędrujący wystąpił w 11 przypadkach. Zachorowania notowano w gminach: Szubin (4 przypadki), Nakło nad Notecią (3 przypadki) w gminie Kcynia oraz w gminie Sadki (2 przypadki). Pojedynczy przypadek zanotowano w gminie Mrocza. Współczynnik zapadalności wyniósł 13,85 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko - pomorskim 17,69. Analiza przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wskazuje, że zakażone osoby były narażone na kontakt z wektorami przenoszącymi chorobę (zgłoszenie ukąszenia kleszcza i wystąpienie rumienia wędrującego), wskutek przebywania na terenie ogródków przydomowych, działkach oraz lasach mieszanych, liściastych i iglastych w Nadleśnictwie Szubin. Jedna osoba była hospitalizowana w Wojewódzkim Szpitalu Obserwacyjno - Zakaźnym w Bydgoszczy, w związku z powikłaniami po wcześniejszym zachorowaniu. Nie notowano w powiecie nakielskim zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu. Analiza wykonawstwa szczepień mieszkańców powiatu nakielskiego przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, stanowi mały odsetek. W 2018 roku p/w KZM zaszczepiono 63 osoby (2017 r osoby). Strona 23/stron 126

24 Wykres 6. Zapadalność na borelioze w latach [źródło: opracowanie własne] Zapadalność na borelioze w latach woj. kuj-pom pow. nakielski Wobec braku możliwości czynnego uodpornienia przeciw boreliozie, nadal największe znaczenie ma podnoszenie świadomości w społeczeństwie, w zakresie stosowania odpowiednich zabezpieczeń chroniących przed kleszczami. Profilaktyka wścieklizny u ludzi W 2018 roku, w porównaniu do roku 2017 nastąpił nieznaczny spadek osób pokąsanych przez zwierzęta, liczba ta wyniosła 139 (2017 r osoby). Spośród w/w osób, 19 zakwalifikowano do szczepień przeciwko wściekliźnie, w związku z pogryzieniem przez nieznane zwierzę (2017 r osób). W 2018 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią prowadził postępowania wyjaśniające, dotyczące uchylania się od poddania obowiązkowym szczepieniom ochronnym, w związku z pogryzieniem przez zwierzęta w stosunku do 7 osób. W czterech przypadkach po odebraniu wezwania do złożenia informacji, dotyczących zachorowania na chorobę zakaźną osoby pokąsane podały dane właścicieli zwierząt. Strona 24/stron 126

25 W dwóch przypadkach, po odebraniu wezwania do szczepień przez osoby uchylające się od obowiązku poddania się szczepieniom, rozpoczęto szczepienia przeciwko wściekliźnie. W stosunku do jednej osoby uchylającej się od obowiązkowych szczepień przeciwko wściekliźnie, postępowanie nadal jest prowadzone. W omawianym okresie, nie rejestrowano ognisk wścieklizny wśród zwierząt. Współczynnik zapadalności wyniósł 21,93 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko - pomorskim 20,58. Do pokąsań dochodziło najczęściej na terenie gminy Nakło nad Notecią oraz Szubin, przez niedopilnowane psy, które w większości przypadków posiadały właścicieli. Do pokąsań ludzi dochodziło również przez inne zwierzęta, takie jak: koty, szczura, świnię domową. Wielokrotnie podczas dochodzeń epidemiologicznych napotyka się na trudności - osoby pokąsane przez zwierzęta odmawiają podawania danych personalnych właścicieli psów, z obawy o obciążenie kosztami związanymi z obserwacją zwierząt i złośliwością sąsiedzką. Strona 25/stron 126

26 Wnioski 1. Sytuacja epidemiologiczna, w zakresie chorób zakaźnych, na terenie powiatu nakielskiego, była zróżnicowana, ale można ją określić jako zadawalającą. 2. W 2018 roku odnotowano wzrost zachorowań, na choroby wieku dziecięcego tj. płonicę (szkarlatynę), wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy, biegunkę i zapalenie żołądkowo - jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, u dzieci do lat 2 oraz odrę. 3. Utrzymujący się wysoki poziom osób zaszczepionych zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych, pomimo ciągle wzrastającej liczby osób uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych. świadczy o dobrym nadzorze epidemiologicznym w powiecie nakielskim. 4. W 2018 roku zarejestrowano trzy ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową. Nastąpił niewielki wzrost sporadycznych zatruć pokarmowych, wywołanych przez pałeczki Salmonella. 5. W 2018 roku zarejestrowano spadek zachorowań na boreliozę, krztusiec, ospę wietrzną, świnkę (nagminne zapalenie przyusznic), 6. W 2018 roku odnotowano wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wirusowe zapalenie wątroby typu A, bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridioides difficile, lambliozę (giardiozę). 7. W omawianym okresie odnotowano spadek zachorowań na gruźlicę. 8. Nie odnotowano zachorowań na różyczkę, włośnicę, bąblowicę, błonicę, poliomyelitis oraz wściekliznę u ludzi. 9. Z analizy sytuacji epidemiologicznej, w zakresie chorób zakaźnych w 2018 roku na terenie powiatu nakielskiego wynika, iż nadzór epidemiologiczny, przebiegał zgodnie z głównym kierunkiem działań ujętych w harmonogramie pracy oraz zgodnie z zadaniami określonymi w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Prowadzony był na wysokim poziomie, czego wynikiem jest dobry stan zdrowia populacji w powiecie nakielskim. Strona 26/stron 126

27 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH I ZAKAŻEŃ Realizacja obowiązkowych szczepień ochronnych Szczepienia ochronne są ważnym czynnikiem w zapobieganiu chorobom zakaźnym oraz ograniczeniu i łagodzeniu ich skutków. Są one jedną z podstawowych form profilaktyki zdrowotnej. W Polsce, obowiązuje Program Szczepień Ochronnych, obejmujący szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży oraz osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie, które są wykonywane w systemie scentralizowanym oraz szczepienia zalecane, niefinansowane z budżetu państwa. Program Szczepień Ochronnych jest co roku modyfikowany, na podstawie aktualnej sytuacji epidemiologicznej kraju, a jego aktualna wersja ogłaszana jest w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia w formie komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego. W roku 2018 na nadzorowanym terenie, obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi objętych zostało osób w wieku od 0 do 19 r. ż. Realizacja przebiegu w/w szczepień ochronnych w roku 2018 kształtowała się na porównywalnym poziomie co do roku 2017 i była zależna od miesiąca urodzenia dzieci, sezonowości występowania chorób wieku dziecięcego oraz przeciwwskazań do szczepień ochronnych. Analiza szczepień ochronnych przeprowadzona w pierwszym i drugim roku życia dzieci podlegających szczepieniom ochronnym, wykazała, u dzieci w 1 roku życia wzrost wyszczepialności p/ko: błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, natomiast w u dzieci w 2 roku życia, spadek. Spadek odsetka dzieci zaszczepionych może być spowodowany między innymi zwiększającą się liczbą osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych. Natomiast realizacja obowiązkowych szczepień ochronnych p/ko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, u dzieci w drugim roku życia, utrzymuje się na porównywalnym poziomie do 2017 roku. Strona 27/stron 126

28 W porównaniu do roku 2017, odnotowano ponad 5% wzrost wyszczepialności dzieci przeciwko pneumokokom. Wykres 7. Analiza szczepień ochronnych w 1 roku życia [źródło: opracowanie własne] Analiza szczepień ochronnych w 1 roku życia , ,8 Wyszczepialność [%] ,05 48,63 54,51 54,51 51,35 51,35 61, r. 2018r GRUŹLICA WZW typu B BŁONICA, TĘŻEC, KRZTUSIEC, ZAKAŻENIA HIB. POLIOMYELITIS PNEUMOKOKI Jednostki chorobowe Strona 28/stron 126

29 Wykres 8. Analiza szczepień ochronnych w 2 roku życia [źródło: opracowanie własne] Analiza szczepień ochronnych w 2 roku życia ,73 98,5 87,71 89,88 70 Wyszczepialność [%] ,38 45,38 48,67 48, r. 2018r WZW typu B BŁONICA, TĘŻEC, KRZTUSIEC, ZA- KAŻENIA HIB. POLIOMYELITIS ODRA, ŚWINKA, RÓŻYCZKA Jednostki chorobowe Analiza obowiązkowych szczepień ochronnych w grupie dzieci i młodzieży szkolnej: p/w błonicy, tężcowi, krztuścowi w 6 roku życia zaszczepiono- 87,13% populacji (rok ,21%), p/w poliomyelitis w 6 roku życia zaszczepiono - 87,13% populacji (rok ,21%), p/w odrze, śwince, różyczce w 10 roku życia zaszczepiono - 92,76% populacji (rok ,78%), p/w błonicy, tężcowi, krztuścowi w 14 roku życia zaszczepiono - 94,65% populacji (rok ,36%), p/w błonicy, tężcowi w 19 roku życia zaszczepiono młodzież na poziomie 93,45% populacji (2017 rok - 95,82%). Z przedstawionych danych wynika, że nastąpił nieznaczny spadek wyszczepialności p/ko: błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis u dzieci w 6 roku życia i 14 roku życia (szczepienia p/ko: błonicy, tężcowi, krztuścowi) oraz 19 roku życia (szczepienia p/ko: błonicy, tężcowi), głównie z powodu wzrostu liczby osób uchylających się od szczepień, występowania chorób sezonowych oraz nieosiągnięcia przez dzieci wieku szczepiennego. Ponadto opóźnienie Strona 29/stron 126

30 realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych wynikało również z powodu nie wykonywania szczepień w okresie upałów w sezonie letnim. Tabela 3. Liczba osób z powiatu nakielskiego zaszczepionych w ramach szczepień zalecanych [źródło: opracowanie własne] Szczepionka p/w: zak. Streptococcus pneumoniae zak. Neisseria meningitidis zak. wirusem brodawczaka ludzkiego ospie wietrznej kleszczowemu zapaleniu mózgu biegunce rotawirusowej grypie durowi brzusznemu WZW typu A tężcowi W 2018 roku wśród mieszkańców powiatu nakielskiego, zwiększył się stan zaszczepienia przeciwko zakażeniom Streptococcus pneumoniae - zaszczepiono 383 osoby (rok osoby), co było spowodowane przystąpieniem do realizacji kampanii Wiosna bez pneumokoków, której założeniem było bezpłatne szczepienie dzieci do 5 r. ż., które dotąd nie otrzymały szczepionki przeciw pneumokokom. Odnotowano wzrost wyszczepialności p/ko: biegunce rotawirusowej - zaszczepiono 213 osób (rok osób) oraz kleszczowemu zapaleniu mózgu rok osoby (rok osoby). W przypadku szczepień przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu oraz przeciwko zakażeniom Neisseria meningitidis, odnotowano niemal trzykrotny wzrost wyszczepialności. Wzrost liczby osób zaszczepionych przeciwko meningokokom wynika z powodu zwolnienia z rezerw i nieodpłatnego przekazania podmiotom leczniczym. Liczba szczepień przeciwko WZW A - zaszczepiono 23 osoby (rok osoby). Na terenie powiatu nakielskiego, funkcjonuje 21 punktów szczepień, realizujących obowiązkowy program szczepień ochronnych u dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 19 roku życia. Ponadto szczepienia realizowane są w: jednym oddziale noworodkowym szpitala, jednym zakładzie poprawczym, zakładzie karnym, stacji dializ oraz w Nowym Szpitalu w Nakle i Szubinie Sp. z o. o. (izba przyjęć, poradnia chirurgiczna) w obu obiektach. Strona 30/stron 126

31 Na terenie powiatu nakielskiego funkcjonują dwa zakłady poprawcze, jednakże jeden z nich obowiązkowe szczepienia ochronne, realizuje w punkcie szczepień NZOZ Nasza Przychodnia Sp. z o.o. w Kcyni. W roku 2018 przeprowadzono 45 kontroli sanitarnych w podmiotach świadczących usługi lecznicze, realizujące obowiązkowe i zalecane szczepienia ochronne W minionym roku sprawozdawczym, w placówkach będących pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora, w zakresie szczepień ochronnych, stwierdzono następujące nieprawidłowości: Podczas kontroli w Punkcie Szczepień, jednego z nadzorowanych podmiotów leczniczych, w związku ze zgłoszeniem wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego o charakterze poważnym, stwierdzono, iż lekarz zgłaszający podejrzenie wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego, zgłosił go niezgodnie z przepisami prawa (po upływie 24 godzin). W związku ze stwierdzeniem w/w nieprawidłowości wszczęto postępowanie administracyjne oraz nałożono mandat karny. W listopadzie 2018r., w trakcie kontroli, w jednym podmiocie leczniczym, stwierdzono iż wpisy w kartach uodpornienia i historii choroby, są nieczytelne i niekompletne. W związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał decyzję nakazującą usunięcie nieprawidłowości. Termin usunięcia nieprawidłowości przypada na pierwszy kwartał 2019 r. Na terenie powiatu nakielskiego, odnotowuje się ciągły wzrost liczby rodziców uchylających się lub odmawiających poddawania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Tendencje te dotyczą całego kraju. Duży wpływ na taką sytuację, mają prężnie działające ruchy antyszczepionkowe, które rozpowszechniają nieprawdziwe informacje na temat szczepionek oraz następstwach ich stosowania, co wywołuje niepokój wśród rodziców. Na dzień roku, na terenie powiatu nakielskiego od obowiązkowych szczepień ochronnych uchylało się 77 osób (rok osób). Za osoby uchylające się od wykonania obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym uznaje się osoby, które na podstawie obowiązujących przepisów prawnych, zobowiązane są do poddania się określonym szczepieniom przeciw chorobom zakaźnym, w związku z wiekiem lub przesłankami wynikającymi ze stanu zdrowia lub przesłankami epidemiologicznymi, które następnie zostały powiadomione przez lekarza POZ o konieczności poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu Strona 31/stron 126

32 w określonym terminie, nie zgłosiły się w celu przeprowadzenia badań kwalifikujących do szczepień i samego szczepienia, oraz nie przedstawiły zaświadczenia o wcześniejszym poddaniu się temu szczepieniu w ramach szczepień zalecanych, jednocześnie, u których nie stwierdzono przeciwwskazań do szczepień lub wskazań do czasowego odroczenia ich przeprowadzenia. W odniesieniu do osób małoletnich lub bezradnych, za osoby uchylające się od prawnego obowiązku szczepień ochronnych, należy uznać osoby sprawujące pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo ich opiekunów faktycznych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku, dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W każdym przypadku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią prowadził, we współpracy z podmiotami leczniczymi działania edukacyjne, nakłaniające do wykonania szczepień ochronnych. W przypadku niepowodzeń i wyczerpania wszelkich instrumentów przekonywujących rodziców do poddania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym (rozmowy edukacyjne w siedzibie PSSE, pisma informacyjne, dotyczące szczepień kierowane do rodziców itp.). Zgodnie z ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, jako wierzyciel kierował sprawy do Wojewody Kujawsko - Pomorskiego, w celu dalszego postępowania egzekucyjnego. Rosnąca liczba osób uchylających się od szczepień ochronnych, może być w przyszłości przyczyną utraty odporności zbiorowiskowej, co skutkować może szkodliwymi społecznie następstwami - doprowadzić może do nawrotu chorób, których niska zapadalność utrzymywana jest, dzięki realizacji szczepień ochronnych. Utrzymanie akceptacji społecznej szczepień, która pozwoli na osiągnięcie wysokiego poziomu uodpornienia populacji, to ważny cel w działaniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Od roku 2013 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, prowadzi akcje profilaktyczno - edukacyjne, dotyczące promowania szczepień ochronnych. Od roku 2014/2015 sukcesem jest prowadzenie nieprogramowej interwencji powiatowej Zaszczep w sobie chęć szczepienia STOP Rakowi Szyjki Macicy. W 2018 roku w powyższej interwencji udział brały trzy gminy powiatu nakielskiego (gmina Nakło nad Notecią, Sadki i Mrocza), w wyniku której zaszczepiono 117 osób z 1746 osób w populacji (6,72%). Strona 32/stron 126

33 Choroby w zakresie których prowadzi się szczepienia ochronne W roku sprawozdawczym nie odnotowano zachorowań na błonicę, tężec, różyczkę oraz nagminne porażenie dziecięce. Krztusiec W roku sprawozdawczym zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na krztusiec (2017 r.- 11 przypadków). Zachorowanie, dotyczyło osoby dorosłej w wieku 40 lat, u której nie ustalono historii szczepień, w związku z brakiem dokumentacji szczepiennej. Świnka nagminne zapalenie przyusznic W 2018 roku zanotowano spadek liczby zachorowań na świnkę. Zarejestrowano 4 przypadki zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic (w 2017 r.- 9 przypadków). Zachorowania, dotyczyły dzieci w przedziale wiekowym lat (3 przypadki). Dzieci w/w szczepione były, zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień ochronnych dwiema dawkami szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce. Jedno zachorowanie, dotyczyło osoby dorosłej w wieku 43 lat (1 przypadek), nie szczepionej przeciwko odrze, śwince, różyczce. Odra W 2018 roku zarejestrowano jeden potwierdzony przypadek zachorowania na odrę. W latach poprzednich nie rejestrowano tego typu zachorowań. Zachorowanie, dotyczyło dziecka w wieku 4 lat, zaszczepionego zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień ochronnych (jedną dawką szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce). Osoby z otoczenia chorego tj. 3 osoby dorosłe zostały zaszczepione jedną dawką szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce. Jednego (9 - cio miesięcznego) dziecka nie zaszczepiono z powodu nie osiągniętego wieku szczepiennego. Zakażenia wywołane przez Haemophilus influenzae W 2018 roku zarejestrowano dwa przypadki inwazyjnej choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae (w 2017 r.- zarejestrowano 1 przypadek). Zachorowania, dotyczyły dziecka w wieku 2 lat (szczepionego, zgodnie z PSO) oraz 16 lat (nieszczepionego ze względu na stan zdrowia). Strona 33/stron 126

34 Oceniając realizację szczepień ochronnych w roku 2018, należy stwierdzić, że są one wykonywane w zadowalającym odsetku, co gwarantuje odporność zbiorowiskową dla wielu chorób, przy zaangażowaniu zarówno świadczeniodawców, sprawujących opiekę profilaktyczną nad dziećmi i młodzieżą, jak i osób sprawujących nadzór nad realizacją szczepień. Powyższa analiza wykazuje, iż dzięki szczepieniom ochronnym, odnotujemy mniej zachorowań na choroby zakaźne, co można nazwać sukcesem szczepiennym. Strona 34/stron 126

35 STAN SANITARNY PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ Na terenie powiatu nakielskiego w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią znajduje się 87 obiektów, świadczących usługi lecznicze, w tym: 2 podmioty lecznicze, wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne (2 szpitale), 26 podmiotów leczniczych, wykonujących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne (przychodnie, ośrodki, poradnie i ambulatoria), 4 inne podmioty lecznicze, wykonujące ambulatoryjne świadczenia, 54 praktyki zawodowe (3 indywidualne praktyki lekarskie, 24 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie oraz 28 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów), inne podmioty lecznicze (laboratoria, punkty pobrań). W roku 2018 skontrolowano 47 podmiotów leczniczych, w których przeprowadzono 97 kontroli sanitarnych. W skontrolowanych podmiotach leczniczych wydano 43 decyzje administracyjne w tym 19, dotyczące opłaty za czynności kontrolne. Najczęściej stwierdzano nieprawidłowości, dotyczące stanu sanitarno- technicznego, w zakresie postępowania z odpadami medycznymi oraz w zakresie opracowania i aktualizowania procedur zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym, związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. W roku 2018 nałożono 2 mandaty karne, na łączną kwotę 300 zł, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości, w zakresie zgłaszania niepożądanego odczynu poszczepiennego oraz braku czystości bieżącej w obiekcie. Szpitale W 2018 roku przeprowadzone kontrole sanitarne szpitala wykazały nieprawidłowości w zakresie: niewłaściwego stanu sanitarno- higienicznego pomieszczeń i sprzętu w Oddziałach; braku wózko - wanny w pomieszczeniu higieniczno- sanitarnym; niewyposażenia agregatu prądotwórczego w funkcję autostartu. Strona 35/stron 126

36 W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno - higienicznego wydano decyzje administracyjne, nakazujące usunięcie nieprawidłowości. Część nieprawidłowości została usunięta, zgodnie z terminami określonymi w decyzjach Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią, natomiast termin wykonania pozostałych nakazów upływa w dniu r. W drugim szpitalu nie stwierdzono nieprawidłowości. We wszystkich szpitalach powołane są zespoły i komitety kontroli zakażeń szpitalnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami. W szpitalach prowadzony jest rejestr oraz stały monitoring patogenów alarmowych i zakażeń wewnątrzszpitalnych. Nie stwierdzono ognisk epidemicznych w żadnym oddziale szpitalnym. Szpitale mają wdrożone i opracowane procedury zapobiegające zakażeniom i szerzeniu się czynników alarmowych oraz przeprowadzają kontrole wewnętrzne, w zakresie poprawności tych procedur. Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały właściwe postępowanie przeciwepidemiczne, w zakresie bieżącego utrzymania czystości w oddziałach. Wyposażenie szpitali w sprzęt medyczny jednorazowego użytku było wystarczające. Nie stwierdzono nieprawidłowości, w zakresie przeprowadzania dezynfekcji. Zapas środków dezynfekcyjnych przechowywany był w dostatecznej ilości, w osobnych pomieszczeniach lub zamykanych szafach. Procesy dezynfekcyjne prowadzono prawidłowo, z uwzględnieniem bezpieczeństwa zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego, według opracowanych procedur. Ambulatoryjne świadczenia zdrowotne Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora znajduje się 26 podmiotów leczniczych tej grupy. W 2018 skontrolowano wszystkie obiekty z tej grupy. W analizowanym okresie stwierdzono nieprawidłowości w 10 obiektach, udzielających ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych, dotyczące: prawidłowości zgłaszania niepożądanych odczynów poszczepiennych; stanu sanitarno - higienicznego pomieszczeń; postępowania z odpadami medycznymi; opracowania i aktualizowania procedur, zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym, związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych; Strona 36/stron 126

37 prowadzenia dokumentacji szczepiennej oraz prowadzenia dokumentacji, w zakresie przestrzegania przepisów BHP i Kodeksu Pracy (kontrola wspólnie ze Stanowiskiem ds. Prewencji Chorób Zawodowych). Wydano decyzje administracyjne, nakazujące usunięcie stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości. Stan sanitarno - higieniczny pozostałych podmiotów leczniczych, udzielających ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, nie budził zastrzeżeń. Podmioty lecznicze, wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, w zakresie przestrzegania procedur dezynfekcji, sterylizacji, doboru preparatów dezynfekcyjnych, zaopatrzenia w sprzęt jednorazowego użytku i środki opatrunkowe ocenia się pozytywnie. Praktyki zawodowe W 2018 roku skontrolowano 16 praktyk zawodowych tj. 7 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów oraz 9 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich. Pomieszczenia podmiotów wykonujących działalność leczniczą, zlokalizowane są w budynkach o innym przeznaczeniu z zachowaniem całkowitego wyodrębnienia pomieszczeń. Kształt i powierzchnia pomieszczeń podmiotów prowadzących działalność leczniczą, umożliwiają prawidłowe rozmieszczenie, zainstalowanie i użytkowanie urządzeń, aparatury i sprzętu, stanowiących ich niezbędne funkcjonalne wyposażenie. Podłogi oraz połączenia ścian z podłogami, meble wykonane są z materiałów umożliwiających ich mycie i dezynfekcję. We wszystkich gabinetach, zapewniona jest możliwość mycia i dezynfekcji rąk. Stanowiska mycia i dezynfekcji rąk, wyposażone są w umywalkę z bieżącą ciepłą i zimną wodą, zasobnik z ręcznikami jednorazowego użytku, dozownik z mydłem płynnym i preparatem antyseptycznym do rąk oraz pojemniki na zużyte ręczniki. Usługi medyczne, świadczone są przy użyciu sprzętu medycznego jednorazowego użytku oraz przy użyciu sprzętu wielorazowego użytku (głównie w gabinetach stomatologicznych). Strona 37/stron 126

38 W podmiotach leczniczych, które wykonują świadczenia zdrowotne przy użyciu narzędzi i sprzętu wielorazowego użycia, prowadzone są procesy dezynfekcji narzędzi w pojemnikach z pokrywą i sitem. Pojemniki mają pojemność dostosowaną do ilości dezynfekowanego materiału (wsadu) oraz są prawidłowo oznakowane. Roztwory preparatów dezynfekcyjnych, sporządzane są zgodnie z zaleceniami producenta. Stężone preparaty dezynfekcyjne, przechowywane są w wydzielonych miejscach lub pomieszczeniach w zamkniętych szafkach z instrukcją sporządzania oraz bezpiecznego stosowania roztworów roboczych preparatów dezynfekcyjnych. Ilość środków czystościowych i preparatów dezynfekcyjnych jest wystarczająca, dostosowana do zapotrzebowania. Obiekty świadczące usługi zdrowotne przy użyciu sprzętu wielorazowego użytku, wykonują sterylizację we własnym zakresie w autoklawach parowych lub systemem zleconym. Podmioty wykonujące działalność leczniczą stosują bieliznę jednorazowego oraz wielorazowego użycia. Utrzymanie czystości i porządku w podmiotach nie budziło zastrzeżeń. Podczas kontroli zwracano uwagę na wdrożone i realizowane procedury w placówkach: mycia i dezynfekcji rąk, postępowania po ekspozycji, dezynfekcji i mycia narzędzi i sprzętu medycznego, postępowania z brudną i czystą bielizną, postępowania z odpadami medycznymi, sposobu pakowania sprzętu przygotowywanego do sterylizacji, mycia i dezynfekcji powierzchni dotykowych i bezdotykowych, sprzątania pomieszczeń, postępowania w przypadku skażenia materiałem biologicznym. Kontrole sanitarne indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich, wykazały nieprawidłowości w 5 gabinetach lekarskich. Nieprawidłowości, dotyczyły nie zapewnienia w sterylizatorni ciągów technologicznych, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, braku opracowanych i wdrożonych do stosowania procedur medycznych oraz braku bezpośredniego Strona 38/stron 126

39 połączenia gabinetu lekarskiego z pomieszczeniem higieniczno sanitarnym, nieprawidłowości sanitarno - higieniczne pomieszczeń, niewłaściwego postępowania z odpadami medycznymi. W celu wyegzekwowania poprawy, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał decyzje administracyjne, nakazujące usunięcie nieprawidłowości. Stan sanitarno - higieniczny pozostałych praktyk zawodowych nie budził zastrzeżeń. W tej grupie obiektów, wystarczające było wyposażenie placówek w środki dezynfekcyjne oraz prawidłowy był dobór preparatów dezynfekcyjnych. Nadzorowane podmioty lecznicze w powiecie nakielskim ocenia się jako dobre, a stwierdzone nieprawidłowości usuwane są, wskutek prowadzonego przez Państwowego Powiatowego Inspektora postępowania administracyjnego. Strona 39/stron 126

40 Wnioski 1. Stan sanitarno - higieniczny podmiotów świadczących usługi lecznicze, ocenia się jako zadowalający. Przeprowadzone przez właścicieli lub gestorów obiektów, remonty i modernizacje oraz zakup nowoczesnego sprzętu i aparatury, przyczyniają się do poprawy funkcjonalności obiektów i poziomu świadczonych usług. 2. Podmioty lecznicze posiadają opracowane i wdrożone procedury medyczne, mające na celu minimalizację zakażeń. 3. Zabezpieczenie placówek leczniczych w środki dezynfekcyjne, w zakresie ilości i asortymentu jest wystarczające. 4. Szpitale posiadały Programy dostosowawcze do obowiązujących przepisów sanitarnych, który obowiązywały do dnia r., z uwagi, iż nie wszystkie elementy zostały dostosowane, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wydał decyzje administracyjne w powyższym zakresie. Strona 40/stron 126

41 OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w roku 2018 kontynuował bieżący nadzór sanitarny nad obiektami użyteczności publicznej. Do grupy tej należą obiekty, w których świadczone są usługi kosmetyczne, fryzjerskie i odnowy biologicznej, obiekty noclegowe (hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie), noclegownie, dworce komunikacyjne, tereny rekreacyjne, obiekty sportowe, kąpielowe oraz cmentarze. W roku 2018 skontrolowano 153 obiekty użyteczności publicznej. Diagram 1. Ewidencja obiektów użyteczności publicznej w 2018 r. [źródło: opracowanie własne] Ewidencja obiektów użyteczności publicznej w 2018 r zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i świadczące kompleksowo w/w usługi inne obiekty użyteczności publicznej cmentarze obiekty hotelarskie i inne obiekty w których świadczone są usługi hotelarskie tereny rekreacyjne ustępy publiczne i ogólnodostępne W 2018 roku żadnego z obiektów użyteczności publicznej nie oceniono negatywnie, ze względu na stan sanitarno higieniczny i sanitarno - techniczny. Ogólnie stan sanitarny w/w grupy obiektów, ocenia się jako dobry. Strona 41/stron 126

42 Na terenie powiatu najliczniejszą grupę, wśród obiektów użyteczności publicznej, stanowią zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz świadczące kompleksowo w/w usługi. W tego rodzaju obiektach, istotnym zagadnieniem jest przestrzeganie zasad dezynfekcji i sterylizacji, stosowanych narzędzi fryzjerskich i kosmetycznych, z uwagi na zagrożenie przeniesienia zakażeń (np. zakażenie wirusami HIV, HBV, HCV, grzybice). Podczas kontroli zwracano także uwagę, na stosowanie właściwych środków do dezynfekcji narzędzi, postępowanie z bielizną zarówno w aspekcie prania, jak i prawidłowych warunków przechowywania bielizny brudnej i czystej. Podczas kontroli sanitarnych w 2 obiektach świadczących usługi fryzjerskie, stwierdzono następujące nieprawidłowości: niewłaściwy stan sanitarny ścian w pomieszczeniu świadczenia usług fryzjerskich, uszkodzony kran przy umywalce w toalecie, co uniemożliwiało korzystanie z bieżącej wody. W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno - higienicznego obiektów, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wydał decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Nieprawidłowości usunięto w terminach określonych w decyzjach. W trakcie kontroli zakładów kosmetycznych w 3 obiektach, stwierdzono następujące nieprawidłowości: brak kart potwierdzających przekazanie odpadów medycznych, zgodnie z częstotliwością określoną w obowiązujących przepisach prawa, brak prawidłowego oznakowania pojemnika na odpady medyczne, brak do wglądu dokumentacji zdrowotnej pracownika i właścicielki, brak dokumentów potwierdzających skuteczność procesu sterylizacji, brudne ściany w pomieszczeniach zakładu, odpady medyczne o kodzie przechowywane do czasu odbioru przez specjalistyczną firmę w temperaturze powyżej 10ºC, brak kart potwierdzających przekazanie odpadów medycznych, zgodnie z częstotliwością określoną w obowiązujących przepisach prawa oraz odpady medyczne o kodzie przechowywane do czasu odbioru przez specjalistyczną firmę w temperaturze powyżej 10ºC. Strona 42/stron 126

43 W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno - higienicznego obiektów, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wydał decyzje administracyjne, nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Nieprawidłowości usunięto w terminach, określonych w decyzjach. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego, kontrolowano stan sanitarno higieniczny ustępów publicznych, funkcjonujących na terenie powiatu. Kontrole wykazały, że urządzenia sanitarne były sprawne, dezynfekowane, wyposażone w odpowiedni zapas środków myjących i dezynfekujących, a stan sanitarno - higieniczny obiektów oceniono jako dobry. W roku 2018 na terenie powiatu nakielskiego funkcjonował jeden obiekt pomocy osobom bezdomnym. Obiekt posiada około 60 miejsc. W roku 2018, oddano do użytku dodatkowy budynek, w którym zapewniono 30 miejsc noclegowych (bez możliwości przebywania w ciągu dnia). Kontrola, przeprowadzona w w/w obiekcie, nie wykazała bieżących nieprawidłowości sanitarno higienicznych. Baza noclegowa, zarówno stała w postaci hoteli, moteli, pensjonatów itp. (10 obiektów) jak i sezonowa (5 obiektów), w roku 2018 nie budziła zastrzeżeń - nie stwierdzono w w/w grupie obiektów nieprawidłowości sanitarno higienicznych. W 2018r. zewidencjonowano nowy obiekt: gospodarstwo agroturystyczne. Obiekt zlokalizowany jest na terenie gospodarstwa rolnego i dysponuje 5 pokojami (11 miejsc noclegowych), przy których znajdują się węzły sanitarno - higieniczne. Obiekt zapewnia wyżywienie gościom. Pranie bielizny pościelowej odbywa się we własnym zakresie. W roku 2018 przeprowadzono kontrolę sanitarną, w związku z podejrzeniem wystąpienia ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową, w jednym z obiektów zapewniających całodobową opiekę. Podczas kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: brak kart, potwierdzających przekazanie odpadów medycznych, zgodnie z częstotliwością określoną w obowiązujących przepisach prawa, brak prawidłowego oznakowania pojemnika na odpady medyczne, brak zamykanego pojemnika do transportu odpadów medycznych, niedostosowana i nieaktualna szczegółowa procedura postępowania z odpadami medycznymi, Strona 43/stron 126

44 brak procedur zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym, w sąsiedztwie urządzenia chłodniczego do przechowywania odpadów medycznych brak dozownika ze środkiem do dezynfekcji rąk, podajnika na czyste rękawiczki jednorazowe oraz pojemnika na zużyte rękawiczki jednorazowe, nieaktualne lub brak orzeczeń lekarskich do celów sanitarno - epidemiologicznych części personelu, brak wydzielonego pomieszczenia pomocniczego do prania i suszenia, brak wydzielonego pomieszczenia kuchenki pomocniczej, brak wydzielonego pomieszczenia do terapii rehabilitacyjnej. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami; Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wszczął postępowanie administracyjne, w celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno - higienicznego. Informację o wynikach kontroli przekazano do organu rejestrowego Kujawsko - Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy. Państwowa Inspekcja Sanitarna, prowadzi także nadzór nad przeprowadzaniem ekshumacji zwłok i szczątków ludzkich. W roku 2018 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wydał 38 decyzji, zezwalających na ekshumację zwłok i szczątków ludzkich oraz 17 postanowień, dotyczących sprowadzenia zwłok lub prochów do Polski. W bieżącym roku upoważniony przez Państwowego Powiatowego Inspektora pracownik uczestniczył w nadzorowaniu 34 ekshumacji. W roku 2018 nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Strona 44/stron 126

45 Wnioski 1. Dzięki skutecznie prowadzonemu nadzorowi oraz inicjatywie i trosce przedsiębiorców, stan sanitarno higieniczny kontrolowanych obiektów ulega sukcesywnej poprawie. 2. W 2018 r., nie zakwestionowano żadnego obiektu na terenie powiatu, ze względu na stan sanitarno - higieniczny. Wszystkie obiekty tej grupy na koniec roku 2018, oceniono pozytywnie. Strona 45/stron 126

46 JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI Infrastruktura zaopatrzenia w wodę W powiecie nakielskim woda przeznaczona do zbiorowego zaopatrzenia ludności, jest uzyskiwana z ujęć wód podziemnych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w roku 2018, obejmował nadzorem 37 urządzeń dostarczających wodę do spożycia dla ludzi. W skali powiatu największy odsetek wodociągów ok. 57 % stanowiły urządzenia o wydajności od m 3 /dobę (21 wodociągów), urządzenia o wydajności poniżej 100 m 3 /dobę stanowiły 37 % (14 wodociągów), natomiast wodociągi o produkcji od m 3 /dobę stanowiły zaledwie 6 % ogółu wodociągów (2 obiekty). Na terenie powiatu nakielskiego funkcjonuje również jeden wodociąg lokalny Tur Osada Leśna gm. Szubin, zaopatrujący około 83 osoby. Diagram 2. Urządzenia dostarczające wodę do spożycia z podziałem na produkcję wody [źródło: opracowanie własne] Urządzenia dostarczające wodę do spożycia z podziałem na produkcję wody 6% 37% 57% produkcja wody poniżej 100m3/dobę produkcja wody od 100 do 1000m3/dobę produkcja wody od 1000 do 10000m3/dobę Strona 46/stron 126

47 Stan sanitarny urządzeń do zaopatrywania w wodę W omawianym okresie przeprowadzono łącznie 102 kontrole obiektów wodnych (wszystkie związane z poborem próbek wody). W 2018 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał 32 decyzje administracyjne (w tym 1 decyzję unieruchamiającą wodociąg, 1 decyzję zatwierdzającą laboratorium zewnętrzne, 12 decyzji umarzających postępowanie administracyjne oraz 18 decyzji płatniczych). Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia W roku 2018 nadzorowane wodociągi dostarczały wodę dla ponad 87 tysięcy osób. W ciągu roku do badania pobrano 194 próbki wody. Próbki wody pobierane były, zgodnie z opracowanym harmonogramem ze 155 punktów monitoringowych i badane przez Oddział Laboratoryjny Badania Środowiska Komunalnego Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią, Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Bydgoszczy oraz zatwierdzone laboratoria zewnętrzne (w przypadku badań prowadzonych przez przedsiębiorstwa wodociągowe, w ramach wewnętrznej kontroli jakości wody). W trakcie kontroli, przeprowadzanych na przestrzeni roku, przekroczenia parametrów fizykochemicznych stwierdzono w 7 pobranych próbkach i dotyczyły mętności, utlenialności, manganu oraz smaku. Zawyżone, w stosunku do norm, wartości w/w parametrów, nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia konsumentów, a jedynie wpływały na właściwości organoleptyczne wody. Po podjęciu, przez gestorów wodociągów działań korygujących, jakość wody osiągała pożądany skład fizykochemiczny. W trakcie roku, stwierdzano także nieliczne odchylenia od wymagań składu bakteriologicznego wody. Nieznaczne przekroczenia parametrów mikrobiologicznych stwierdzono w 10 przebadanych próbkach. Wskutek interwencyjnych działań Państwowego Powiatowego Inspektora, występujące w wodzie przekroczenia dopuszczalnych wartości parametrów były krótkotrwałe i nie wpłynęły ostatecznie na negatywną ocenę jakości wody. W roku 2018 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał jedną decyzję unieruchamiającą wodociąg. Powodem wydania w/w decyzji było stwierdzenie obecności bakterii grupy coli w wodzie pochodzącej ze stacji uzdatniania wody (oznaczona wartość 3 jtk/100ml wody) Strona 47/stron 126

48 oraz w wodzie pobranej z sieci wodociągowej (oznaczona wartość 4 jtk/100ml wody). Gestor wodociągu niezwłocznie podjął działania polegające na zapewnieniu mieszkańcom zastępczego źródła wody przeznaczonej do spożycia oraz przystąpił do dezynfekcji ujęcia wody. W wyniku przeprowadzonych działań naprawczych, jakość wody doprowadzono do właściwych norm sanitarnych w przeciągu 6 dni od stwierdzenia zanieczyszczenia. Ogólny stan bezpieczeństwa sanitarnego na nadzorowanym terenie w 2018 roku, w zakresie zaopatrzenia ludności w wodę uznać należy, za dobry i ustabilizowany. Zdjęcie 1. i Zdjęcie 2. Stacja uzdatniania wody w Nakle nad Notecią [źródło: własne] Zdjęcie 3. Stacja uzdatniania wody w Nakle nad Notecią [źródło: własne] Strona 48/stron 126

49 Badania w kierunku Legionella sp. W roku 2018 r. pobrano 3 próbki wody, pod kątem obecności bakterii Legionella sp. Próbki pobrane zostały w obiekcie noclegowym Na podstawie uzyskanych wyników badań, nie stwierdzono obecności bakterii Legionella sp. w instalacji wody ciepłej w/w obiektu. W roku sprawozdawczym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią prowadził postępowanie administracyjne, w związku z przekroczeniem dopuszczalnej ilości pałeczek Legionella sp. w ciepłej wodzie użytkowej, pochodzącej z instalacji wewnętrznej jednego ze szpitali (poboru wody dokonano w ramach kontroli wewnętrznej). W jednym z trzech punktów poboru stwierdzono średnie skażenie sieci wodnej (oznaczona wartość 370 jtk/100ml). W wyniku działań podjętych przez gestora obiektu, jakość wody ciepłej doprowadzono do właściwych norm sanitarnych przed wydaniem decyzji, nakazującej usunięcie stwierdzonej nieprawidłowości. Jakość wody w basenach kąpielowych Na nadzorowanym terenie funkcjonuje 1 basen kąpielowy - Kryta Pływalnia Naquarius w Nakle nad Notecią. Zarządca pływalni - Nakielska Administracja Domów Mieszkalnych sp. z o.o. w Nakle nad Notecią, przeprowadzał badania wody w ramach kontroli wewnętrznej, zgodnie z zatwierdzonym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią harmonogramem badań. W miesiącu kwietniu Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią pobrał w ramach bieżącego nadzoru 4 próbki wody z krytej pływalni i na podstawie uzyskanych wyników badań oraz sprawozdań z badań wody (prowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej) dostarczonych przez zarządcę pływalni, wydał roczną ocenę jakości wody w Krytej Pływalni "Naquarius", stwierdzając że jest ona przydatna do kąpieli. Jakość wody w kąpieliskach i miejscach okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli W roku 2018 na terenie powiatu nakielskiego nie funkcjonowały kąpieliska i miejsca okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli. W miesiącu czerwcu oraz w lipcu Urząd Miejski w Szubinie zlecił wykonanie badań wody z jeziora Wąsowskiego. Przeprowadzone badania wykazały, że jakość wody odpowiadała wymaganiom przewidzianym dla wody do kąpieli. Strona 49/stron 126

50 Wnioski 1. Na podstawie wyników badań próbek wody, pobieranej zarówno przez Państwową Inspekcję Sanitarną, jak i przedsiębiorców wodociągowych, w ramach kontroli wewnętrznej można stwierdzić, że mieszkańcy powiatu nakielskiego, jak i osoby okresowo przebywające na jego terenie, korzystają z wody bezpiecznej dla zdrowia, odpowiadającej wymaganym normom. 2. W przypadku okresowego pogorszenia jakości wody, dostarczanej użytkownikom z sieci wodociągowej, przedsiębiorstwa wodociągowe niezwłocznie podejmowały działania naprawcze, w celu poprawy jakości wody z danego ujęcia. Działania te najczęściej polegały na płukaniu i dezynfekcji sieci wodociągowej oraz (jeśli istniała taka możliwość) na czasowym zaopatrywaniu mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia z innego ujęcia wodociągowego. 3. Przedsiębiorstwa wodociągowe, zaopatrujące mieszkańców powiatu nakielskiego w wodę do spożycia, sukcesywnie dokonują modernizacji i remontów istniejących stacji uzdatniania wody, co w znaczący sposób pozytywnie wpływa na jakość wody dostarczanej odbiorcom. 4. Jakość wody do kąpieli, w krytej pływalni w Nakle nad Notecią odpowiada wymaganiom sanitarnym. Strona 50/stron 126

51 OBIEKTY ŻYWIENIA ZBIOROWEGO, PRODUKCJI I OBROTU ŚRODKAMI SPOŻYWCZYMI ORAZ KOSMETYKAMI W 2018 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią obejmował nadzorem 1113 obiektów, wprowadzających do obrotu i produkujących żywność, w tym 4 obiekty produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami. Tabela 4. Liczba obiektów w ewidencji w poszczególnych grupach [źródło: opracowanie własne] L.p. Rodzaj obiektu Liczba obiektów Liczba obiektów % 1. Wytwórnie lodów 1 0,09 2. Automaty do lodów 11 0,99 3. Piekarnie 10 1,11 4. Ciastkarnie 3 0,27 5. Przetwórnie owocowo - warzywne i grzybowe 3 0,27 6. Browary i słodownie 2 0,18 7. Zakłady garmażeryjne 1 0,09 8. Zakłady przemysłu zbożowo - młynarskiego 2 0,18 9. Wytwórnie makaronów 1 0,09 10 Wytwórnie wyrobów cukierniczych 2 0, Wytwórnie octu, majonezu i musztardy 1 0, Wytwórnie suplementów diety 1 0, Cukrownia 1 0, Inne wytwórnie żywności , Sklepy spożywcze , Kioski 13 1, Magazynu hurtowe 18 1, Obiekty ruchome i tymczasowe 22 1, Środki transportu 19 1, Inne obiekty obrotu żywnością 44 3, Zakłady żywienia zbiorowego otwarte, w tym zakłady małej gastronomii 82/55 7,37/4, Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte 65 5, Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 6 0, Obiekty produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami 4 0,36 Strona 51/stron 126

52 W nadzorowanych obiektach w roku 2018 przeprowadzono 618 kontroli. Stan sanitarno - higieniczny zakładów jest bardzo zróżnicowany. Działają zarówno obiekty stare i małe, które ze względu na lokalizację, nie mogą ulec rozbudowie oraz obiekty duże i nowoczesne jak np.: markety oraz sklepy wielkopowierzchniowe. W wielu placówkach stan sanitarny ulega systematycznej poprawie, nie mniej jednak w analizowanym okresie, w rezultacie prowadzonego w 2018 r. nadzoru sanitarnego, w zakresie bezpieczeństwa żywności, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał 553 decyzje, w tym 133 decyzje administracyjne, w celu wyegzekwowania poprawy warunków sanitarno - higienicznych, spośród których 2 nakazujące natychmiastowe zaprzestanie działalności, z uwagi na obecność odchodów gryzoni. Wykres 8. Liczba wydanych decyzji w obiektach żywnościowo - żywieniowych w latach [źródło: opracowanie własne] Zakłady produkcyjne Sklepy i kioski Żywienie otwarte Żywienie zamknięte Piekarnie Transport Magazyny hurtowe Inne obiekty 0 Rok 2012 Rok 2014 Rok 2016 Rok 2018 Rok 2011 Rok 2013 Rok 2015 Rok 2017 Mimo, że w wielu placówkach zmienia się wystrój i estetyka sal sprzedaży, sal konsumpcyjnych, dużo zastrzeżeń budzi nadal niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny, obiektów. Strona 52/stron 126

53 Do najczęstszych nieprawidłowości stwierdzonych w 2018 r. należą: - niewłaściwy stan techniczno sanitarny pomieszczeń (czystość zakładu); - niewłaściwy stan techniczny urządzeń i wyposażenia; - niewłaściwe magazynowanie żywności, brak segregacji; - niewłaściwa jakość żywności; - nieprawidłowe przechowywanie odpadów; - brak ochrony przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi; - brak bieżącej ciepłej wody w placówce; - brak w obiekcie do wglądu dokumentacji systemu HACCP. Zdjęcie 4. Prawidłowa segregacja wyrobów mięsno-wędliniarskich w ladzie chłodniczej [źródło: własne] Zdjęcie 5. Prawidłowa segregacja mięsa w ladzie chłodniczej [źródło: własne] Strona 53/stron 126

54 Zdjęcie 6. Prawidłowe warunki przechowywania wyrobów cukierniczych [źródło: własne] Zdjęcia 7. Prawidłowa segregacja oraz przechowywanie owoców i warzyw oraz artykułów ogólnospożywczych [źródło: własne] Strona 54/stron 126

55 Mając na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne klientów, za stwierdzone naruszenie wymagań higieniczno sanitarnych, nałożono 47 mandatów karnych, na kwotę 8,800 zł., które w wielu przypadkach pozwoliły na natychmiastowe wyeliminowanie uchybień (np. wycofanie z obrotu przeterminowanej żywności, zapewnienie prawidłowych warunków przechowywania artykułów spożywczych, doprowadzenie obiektu do należytego stanu sanitarno - higienicznego). W związku z art. 61 i 62 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (jednolity tekst Dz. U. z 2018 r., poz z późn. zm.), w 2018 r., Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, zatwierdził 80 zakładów, tj.: - automaty do lodów - 1 obiekt, - inne wytwórnie żywności 3 obiekty, - sklepy spożywcze 40 obiektów, - kioski 1 obiekt, - obiekty ruchome i tymczasowe 6 obiektów, - środki transportu 3 obiekty, - inne obiekty obrotu żywnością 1 obiekt, - obiekty żywienia zbiorowego otwarte - 15 obiektów, - obiekty żywienia zbiorowego zamknięte 10 obiektów. Strona 55/stron 126

56 Wykres 9. Decyzje o zatwierdzeniu zakładów w różnych grupach obiektów [źródło: opracowanie własne] obiekty ruchome i tymczasowe automaty do lodów obiekty żywienia zbiorowego zamkniete obiekty żywienia otwarte zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego inne zakłady żywienia magazyny hurtowe Srodki transportu piekarnie przetwórnie owocow-warzywne i grzybowe kioski sklepy Kolumna Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W celu oceny bezpieczeństwa żywności w 2018 roku, zgodnie z Harmonogramem poboru próbek, zatwierdzonym przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, pobrano do badań laboratoryjnych, w ramach urzędowej kontroli i monitoringu 273 próbki, w tym: -184 próbki w kierunku badań mikrobiologicznych; - 89 próbek w kierunku badań chemicznych. Zakwestionowano 2 próbki żywności, tj: 1. Ekler - próbka kwestionowana, z uwagi na obecność Salmonella Enteritidis. 2. Mąka Żytnia typ próbka zakwestionowana, ze względu na przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu ochratoksyny A. Strona 56/stron 126

57 Na podstawie wyników badań laboratoryjnych należy stwierdzić, że procent zdyskwalifikowanych (nie odpowiadających właściwej jakości) próbek na przestrzeni dziewięciu ostatnich lat był niski i wynosił: - 2,55% w roku 2010; - 0 % w roku 2011; - 2,07% w roku 2012; - 0,52 %w roku 2013; - 0% w roku 2014; - 0,94% w roku 2015; - 1,87% w roku 2016; - 2,27% w roku 2017; - 0,74% w roku Ocena wdrażania realizacji systemów kontroli wewnętrznej (GHP/GMP, system HACCP) w zakładach żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu żywnością. Głównym celem żywienia zbiorowego, w tym również cateringu, jest zaspokajanie potrzeb żywieniowych poszczególnych grup społeczeństwa, w tym także chorych w placówkach ochrony zdrowia. Polega ono na dostarczeniu gotowych do spożycia posiłków i napojów, bezpiecznych pod względem jakości zdrowotnej oraz zapewnieniu warunków umożliwiających ich konsumpcję. Posiłki przeznaczone do konsumpcji, w tego typu placówkach, muszą być całkowicie bezpieczne dla konsumenta. Powinny one ponadto odpowiadać oczekiwaniom konsumentów w aspekcie jakości organoleptycznej i estetycznej. Ich spożywanie nie może stwarzać ryzyka zachorowania na jakąkolwiek chorobę przenoszoną drogą pokarmową. Należy podkreślić, iż w świetle obowiązującego prawa za jakość zdrowotną żywności odpowiada jej producent, w tym przypadku kierownictwo i pracownicy zakładu żywienia zbiorowego. Stąd też na osobach realizujących w praktyce żywienie zbiorowe, w tego rodzaju placówkach spoczywa ogromna odpowiedzialność. Właściwa praca wszystkich pracowników, związana jest z systematycznym podnoszeniem ich kwalifikacji i stosowaniem prawidłowych, nowoczesnych praktyk i technologii. Bez stałej aktualizacji wiedzy i podnoszenia jej poziomu przez personel, nie można oczekiwać prawidłowej Strona 57/stron 126

58 organizacji i funkcjonowania placówek oraz zapewnienia bezpieczeństwa i wysokiej jakości zdrowotnej produkowanych w nich posiłków. Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji żywienia zbiorowego i zapewnienia całkowitego bezpieczeństwa konsumenta oraz właściwej jakości zdrowotnej posiłków, jest stworzenie odpowiednich warunków techniczno - organizacyjnych oraz spełnienie wszystkich wymaganych standardów higienicznych, odnoszących się do procesów magazynowania surowców i półproduktów żywnościowych oraz produkcji posiłków i ich dystrybucji. Analogicznie do lat ubiegłych, Państwowa Inspekcja Sanitarna, nadzorowała przestrzeganie przez producentów i dystrybutorów środków spożywczych, przepisów w zakresie wdrażania i realizacji wymagań higienicznych, w tym zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz wdrażania Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP), określonych w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. UE L139 z r., z późn. zm.). Duże zaangażowanie Państwowego Powiatowego Inspektora w działania, mające na celu przedstawienie przedsiębiorcom korzyści, wynikających z wdrożenia systemu HACCP oraz egzekwowanie obowiązku wdrażania w/w zasad i systemu, przyniosły zdecydowaną poprawę w tym zakresie, co obrazuje poniższy wykres. Strona 58/stron 126

59 Wykres 10. Obiekty, które wdrożyły system HACCP [źródło: opracowanie własne] Obiekty żywienia zbiorowego zamknięte Obiekty żywienia zbiorowego otwarte Środki transportu Obiekty ruchome i tymczasowe Magazyny hurtowe Kioski Sklepy spożywcze Obiekty produkcji źywności W analizowanym roku odsetek obiektów, które prowadziły system HACCP przedstawia się następująco: sklepy 100%, piekarnie 100%, żywienie otwarte 100%, żywienie zamknięte 100%, zakłady produkcyjne 100%, transport 100%, magazyny hurtowe 100% inne obiekty obrotu żywnością (apteki, punkty handlowe na poczcie, gospodarstwo rybackie) 100%. Wszystkie nadzorowane obiekty wdrożyły i realizują wymagania higieniczne zawarte w Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP) oraz Dobrej Praktyce Produkcyjnej (GMP). Strona 59/stron 126

60 Działania w systemie wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i paszach RASFF. RASFF czyli system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt, jest skutecznym narzędziem, służącym wymianie informacji, dotyczących działań podejmowanych, w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Jest on ważnym elementem polityki ochrony zdrowia ludności na obszarze całego kraju, a zasada jego działania opiera się na zbieraniu i szybkim przekazywaniu informacji o produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt, mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia konsumentów. W odniesieniu do produktów żywnościowych i środków żywienia zwierząt, zasady funkcjonowania RASFF, zostały określone w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. Powiadomienia alarmowe są wysyłane, jeżeli na rynku znajduje się niebezpieczny produkt spożywczy lub środek żywienia zwierząt oraz jeżeli konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań. DZIAŁANIA PODJĘTE W RAMACH SYSTEMU RASFF W 2018 ROKU W roku 2018, przeprowadzono kontrole, w związku z powiadomieniami alarmowymi i informacyjnymi, tj.: POWIADOMIENIA ALARMOWE 1. Woda źródlana Niegazowana Świętokrzyska (Market) - zakwestionowana z uwagi na stwierdzenie bakterii Pseudomonas aeruginosa: - przeprowadzono 1 kontrolę produkt sprzedany został klientom końcowym. 2. "Paella de Marsico z owocami morza" (Markety) - zakwestionowana, z uwagi na obecność norovirusa: - przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną - w wyniku podjętych działań ustalono, że produkt przekazany został do utylizacji. Strona 60/stron 126

61 3. "Rodzynki Bakplanet" (Hurtownia) - zakwestionowane, z uwagi na przekroczenie najwyższego poziomu Ochratoksyny A: - przeprowadzono 2 kontrole sanitarne w wyniku podjętych działań ustalono, że produkt przekazany został do utylizacji. 4. Szczypce kuchenne z nylonu (Sklep) zakwestionowane, z uwagi na stwierdzenie migracji specyficznej pierwszorzędowych amin aromatycznych: - przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną produkt przekazano do zniszczenia. 5. Mrożonki zawierające kukurydzę (Punkt Małej Gastronomii) - zakwestionowane, z uwagi na obecność bakterii Listeria monocytogenes: - w wyniku podjętych działań ustalono, że dokonano zwrotu 51 sztuk mrożonek. 6. "Sezam łuskany BIO" (Sklep) zakwestionowany, z uwagi na obecność bakterii Salmonella: - w wyniku podjętych działań ustalono, że produkt sprzedany został klientom końcowym. 7. "Frugo Black Mix Soków" (Hurtownia) zakwestionowany, ze względu na obecność szkła: - w wyniku podjętych działań ustalono, że 21 butelek przekazano do utylizacji. 8. Łyżka wazowa (Sklep) zakwestionowana, z uwagi na stwierdzenie migracji specyficznej pierwszorzędowych amin aromatycznych: - przeprowadzono 1 kontrolę 17 sztuk produktu przekazano do utylizacji. 9. "Ziarno sezamu" (Sklep) zakwestionowane, ze względu na obecność bakterii Salmonella: - przeprowadzono 1 kontrolę produkt sprzedany został klientom końcowym. Strona 61/stron 126

62 POWIADOMIENIA INFORMACYJNE 1. "Bamboo fibre bowl KIK" (Sklep) zakwestionowany, z uwagi na przekroczenie dopuszczalnego poziomu migracji formaldehydu z wyrobu do kontaktu z żywnością: - przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną - w wyniku podjętych działań ustalono, że produkt w ilości 6 sztuk przekazano do utylizacji. 2. "Wódka luksusowa 0,7l" (Markety) zakwestionowana, z uwagi na zmienione cechy organoleptyczne: - w wyniku podjętych działań ustalono, że produkt sprzedany został klientom końcowym. W analizowanym okresie, przeprowadzono 7 kontroli, wynikających z powiadomień alarmowych i informacyjnych, zgłaszanych w ramach systemu RASFF. Działania w systemie wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych RAPEX System RAPEX funkcjonuje w Polsce od dnia wejścia do Unii Europejskiej (1 maja 2004 r.). W systemie tym, gromadzone i wymieniane są dane o produktach, stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów, z wyłączeniem farmaceutyków, urządzeń medycznych oraz żywności i pasz. W 2018 roku, nie wpłynęło żadne powiadomienie w systemie RAPEX. ŚWIADECTWA IMPORTOWE W ramach prowadzonego nadzoru nad importem środków spożywczych oraz przedmiotów i materiałów do kontaktu z żywnością, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w analizowanym roku, nie wydał dla środków spożywczych świadectw, o spełnieniu wymagań zdrowotnych. GOSPODARSTWA ROLNE W analizowanym okresie, wpis do rejestru zakładów uzyskało 38 gospodarstw rolnych. Ogółem w rejestrze zakładów znajdujących się pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora, znajduje się 478 gospodarstw rolnych. Strona 62/stron 126

63 Wnioski 1. Najwięcej problemów w trakcie nadzoru nad placówkami żywieniowo - żywnościowymi, notuje się w zakładach obrotu żywnością. Wynika to z braku świadomości i wiedzy przedsiębiorców oraz braku kwalifikacji i braku świadomości osób w nich zatrudnionych. Często pracownicy tych zakładów, nie posiadają wiedzy, w zakresie bezpieczeństwa żywności, podstawowych zasad higieny, przepisów prawa żywnościowego oraz potencjalnych zagrożeń. 2. W analizowanym okresie wpłynęły 33 interwencje od ludności, dotyczące zakładów żywnościowo żywieniowych (środki spożywcze niewłaściwej jakości zdrowotnej, obecność szkodników, niewłaściwy stan sanitarno higieniczny). 15 interwencji rozpatrzono jako zasadne, a 18 interwencji uznano jako niezasadne. 3. Wyniki badań laboratoryjnych próbek żywności świadczą, że procent zdyskwalifikowanych próbek na przestrzeni ostatnich lat utrzymuje się na niskim poziomie, co świadczy o dobrej jakości środków spożywczych znajdujących się w obrocie. Strona 63/stron 126

64 ŚRODOWISKO PRACY CHOROBY ZAWODOWE Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w 2018 roku w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego przeprowadził kontrole sanitarne w zakresie: - oceny stanu sanitarno - higienicznego obiektów; - prewencji chorób zawodowych; - przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków środowiska pracy; - przestrzegania przepisów ustawy z dnia 25 lutego 2011 roku o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz. 143 z późn. zm.); - przestrzegania przepisów ustawy z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz z późn. zm.); - przestrzegania przepisów ustawy o produktach biobójczych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku poz. 122 z późn. zm.) - udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych, wprowadzania do obrotu wyrobów poddanych działaniu produktów biobójczych i substancji czynnych przeznaczonych do stosowania w produktach biobójczych; - przestrzegania przepisów rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. U. UE.L z późn. zm.) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L z z późn. zm.). Strona 64/stron 126

65 Ponadto Państwowy Powiatowy inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią nadzoruje na terenie powiatu nakielskiego przestrzeganie zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2018 roku poz z późn. zm.). Choroby zawodowe Postępowania w przedmiocie chorób zawodowych są prowadzone przez Państwowego Powiatowego Inspektora na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1367). W 2018 roku zgłoszono 5 podejrzeń chorób zawodowych dla 5 pacjentów tj.: poz. 15 przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat (3 pacjentów: nauczyciele), poz. 21 obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 db w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 khz (2 pacjentów: ślusarz, operator maszyn drogowych), W 2018 roku prowadzone były nadal postępowania, dotyczące zgłoszeń podejrzeń chorób zawodowych z 2015 roku 1 pacjent (1 postępowanie), z 2016 roku 3 pacjentów (5 postępowań) oraz z 2017 roku 8 pacjentów (14 postępowań): 2 postępowania administracyjne, dotyczące stwierdzenia choroby zawodowej u leśniczych - poz. 26 wg wykazu chorób zawodowych (choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa: borelioza); 3 postępowania administracyjne, dotyczące stwierdzenia choroby zawodowej u nauczycielek - poz. 15 (przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat); Strona 65/stron 126

66 3 postępowania prowadzone względem jednego pacjenta, zatrudnionego na stanowisku lakiernika, dotyczące stwierdzenia następujących chorób zawodowych: - poz. 5 (przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60 % wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co najmniej w 30 % przypadków stwierdzono na stanowisku pracy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń), - poz. 6 (astma oskrzelowa), - poz. 12 (alergiczny nieżyt nosa); 3 postępowania prowadzone względem jednego pacjenta, zatrudnionego na stanowiskach ślusarza pod ziemią i pomocnika murarza, dotyczące stwierdzenia następujących chorób zawodowych: - poz. 3.2 (pylice płuc: pylica górników kopalń węgla), - poz. 5 (przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60 % wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co najmniej w 30 % przypadków stwierdzono na stanowisku pracy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń), - poz. 6 (astma oskrzelowa); 3 postępowania prowadzone względem jednego pacjenta rolnika indywidualnego, dotyczące stwierdzenia następujących chorób zawodowych: - poz. 6 (astma oskrzelowa), - poz. 7 (zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych), - poz. 19 (przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy); 2 postępowania prowadzone względem jednego pacjenta pilarza, dotyczące stwierdzenia następujących chorób zawodowych: - poz. 19 (przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy), - poz. 22 (zespół wibracyjny); Strona 66/stron 126

67 2 postępowania prowadzone względem jednego pacjenta rolnika indywidualnego, dotyczące stwierdzenia następujących chorób zawodowych: - poz. 6 (astma oskrzelowa), - poz. 12 (alergiczny nieżyt nosa); 2 postępowania w przedmiocie chorób zawodowych, dotyczące: - poz. 13 (zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym) u rolnika indywidualnego, - poz. 21 (obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 db w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 khz) u operatora maszyn i urządzeń leśnych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał w 2018 roku 11 decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej oraz 5 decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej. W związku z zakończonymi postępowaniami, w sprawie stwierdzenia chorób zawodowych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią sporządził 4 karty stwierdzenia choroby zawodowej, dotyczące: 1) poz przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat, pod postacią wtórnych zmian przerostowych fałdów głosowych 2 nauczycielki, 2) poz przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat, pod postacią niedowładu mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią nauczycielka, 3) poz. 21 obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 db w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 khz. operator maszyn i urządzeń leśnych. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał 9 decyzji umarzających wszczęte postępowanie administracyjne w sprawach chorób zawodowych i przekazał 3 sprawy, dotyczące jednej pacjentki do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy oraz 1 sprawę do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Tychach, w celu rozpatrzenia zgodnie z właściwością miejscową. Strona 67/stron 126

68 Analiza poniższego wykresu, przedstawiającego liczbę zgłoszeń podejrzeń zachorowań na choroby zawodowe z okresu ostatnich pięciu lat tj. od r. do r., nie pozwala stwierdzić stałych tendencji wzrostowych lub spadkowych. Liczba zgłoszeń podejrzeń zachorowań na choroby zawodowe w poszczególnych latach jest zmienna. Wykres 11. Liczba zgłoszeń podejrzeń zachorowań na chorobę zawodową w latach [źródło: opracowanie własne] 30 Liczba zgłoszeń podejrzeń zachorowań na chorobę zawodową w latach Liczba zgłoszeń Liczba zgłoszeń podejrzeń zachorowań na chorobę zawodową Rok Strona 68/stron 126

69 Wykres 12. Liczba zgłoszeń podejrzeń zachorowań na chorobę zawodową, zgodnie z wykazem chorób zawodowych w latach [źródło: opracowanie własne] Liczba zgłoszonych podejrzeń zachorowań na choroby zawodowe zgodnie z wykazem chorób zawodowych w latach Liczba zgłoszeń poz. 3 poz. 5 poz. 6 poz. 7 poz. 12 poz. 13 poz. 15 poz. 17 poz. 18 poz. 19 poz. 20 poz. 21 poz. 22 poz. 26 Wykaz chorób zawodowych Wykaz chorób zgłoszonych wg pozycji z wykazu zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz z późn. zm.): poz. 3 pylice płuc poz. 5 przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60% wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co najmniej w 30% przypadków stwierdzono na stanowisku pracy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń poz. 6 astma oskrzelowa poz. 7 zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych poz. 12 alergiczny nieżyt nosa poz. 13 zapalenie obrzękowa krtani o podłożu alergicznym Strona 69/stron 126

70 poz. 15 przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat poz. 17 nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi poz. 18 choroby skóry poz. 19 przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy poz. 20 przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy poz. 21 obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 db w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 khz poz. 22 zespół wibracyjny poz. 26 choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa. Największą liczbę zgłoszeń na terenie powiatu nakielskiego odnotowano w grupie chorób zawodowych w poz. 26, gdzie dominują zgłoszenia, dotyczące podejrzenia zachorowań na boreliozę, wśród leśników i rolników indywidualnych. W grupie chorób zakaźnych, stwierdzono również toksoplazmozę u zootechnika. Drugą grupą chorób zawodowych zgłaszanych najczęściej przez pracowników są przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat (poz. 15), które dotyczą głównie nauczycieli. Trzecią chorobą zawodową najczęściej zgłaszaną do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią jest astma oskrzelowa, którą zgłaszają głównie rolnicy. Strona 70/stron 126

71 BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA ŚRODOWISKA PRACY Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora, w zakresie nadzoru nad środowiskiem pracy znajduje się 434 zakłady pracy, zatrudniające łącznie pracowników. Wykres 13. Liczba zatrudnionych pracowników w zakładach w ewidencji działu Higieny pracy na dzień r. [źródło: opracowanie własne] LIczba zatrudnionych pracowników w zakładach w ewidencji działu Higieny pracy na dzień roku do i więcej Licza zatrudnionych pracowników Strona 71/stron 126

72 Wykres 14. Liczba zakładów zgodnie z klasyfikacją PKD [źródło: opracowanie własne] Liczba zakładów zgodnie z Klasyfikacją PKD Liczba zakładów pracy PKD 01 PKD 10 PKD 22 PKD25 PKD31 PKD 45 PKD46 PKD47 PKD 49 PKD85 Rodzaj działalności gospodarczej PKD PKD 85-Edukacja PKD 47-Handel detaliczny PKD 45-Handel hurtowy i detaliczny-naprawa pojazdów samochodowy ch PKD 25-Produkcja wyrobów metalowych PKD 10-Produkcja art. spozywczych PKD 49-Transport i gospodarka magazynowa PKD 46-Handel hurtowy - sprzedaż PKD 31-Produkcja mebli PKD 22-Produkcja wy robów z gumy i tworzy w sztuczny ch PKD 01-Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt W 2018 roku w ramach Planu zasadniczych przedsięwzięć na 2018 rok zaplanowano do kontroli 40 obiektów. Skontrolowano 68 obiektów prowadzących działalność gospodarczą, w których przeprowadzono łącznie 105 kontroli. Większa, w stosunku do planowanej liczba obiektów skontrolowanych, wynika z przeprowadzania kontroli pozaplanowych, w związku z pismami Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, dotyczącymi wycofywania z terytorium Polski produktów biobójczych (np. bez wymaganych pozwoleń), Strona 72/stron 126

73 w związku ze zgłoszonymi interwencjami oraz przeprowadzonymi kontrolami sprawdzającymi wykonanie nakazów decyzji administracyjnych wydanych w latach W wyniku kontroli sanitarnych przeprowadzonych w 2018 roku, w zakresie bieżącego nadzoru sanitarnego, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał 94 decyzje administracyjne w tym: - 25 decyzji administracyjnych, nakazujących usunięcie stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości, - 15 decyzji zmieniających terminy wykonania nakazów, na prośbę przedsiębiorców, - 2 decyzje umarzające postępowania (umorzenie wszczętego postępowania), - 1 odmowna zmiany terminu, z uwagi na złożenie prośby o prolongatę po terminie obowiązywania decyzji, - 26 decyzji płatniczych, - 5 decyzji, dotyczących stwierdzenia chorób zawodowych, - 11 decyzji, dotyczących braku podstaw do stwierdzenia chorób zawodowych, - 9 decyzji umarzających postępowanie w przedmiocie chorób zawodowych. W toku prowadzonych postępowań, wydane decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości zawierały łącznie 279 nakazów, które dotyczyły m.in.: - przeprowadzenia badań i pomiarów szkodliwych czynników dla zdrowia w środowisku pracy; - założenia i prowadzenia na bieżąco rejestru oraz kart badań i pomiarów szkodliwych czynników dla zdrowia w środowisku pracy; - opracowania dokumentacji oceny ryzyka zawodowego dla stanowisk pracy, występujących w zakładach; - zaktualizowania opracowanej dokumentacji oceny ryzyka zawodowego dla stanowisk pracy, występujących w zakładach; - doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno - higienicznego pomieszczeń higienicznosanitarnych dla pracowników; - doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno - higienicznego pomieszczeń pracy; Strona 73/stron 126

74 - sporządzenia przez pracodawcę aktualnego spisu stosowanych substancji chemicznych niebezpiecznych i ich mieszanin; - opracowania programu organizacyjno - technicznego, zmierzającego do obniżenia narażenia na hałas; - przeprowadzenia szkoleń, w związku z występowaniem czynników biologicznych w środowisku pracy; - zapewnienia środków dezynfekcyjnych do rąk dla pracowników, w związku z występowaniem czynników biologicznych w środowisku pracy; - zaprowadzenia rejestrów prac i pracowników, w związku z występowaniem czynników biologicznych w środowisku pracy; - opracowania instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczących stosowanej chemii; - zapewnienia pracownikom indywidualnych, zamykanych szafek na posiłki własne; - wdrożenia w działalności zawodowej aktualnych kart charakterystyki stosowanych substancji i ich mieszanin chemicznych niebezpiecznych; - zapewnienia pomieszczenia szatni dla pracowników; - zapewnienia suszarek do rąk lub jednorazowych ręczników w jadalni dla pracowników; - przeprowadzenia badań na obecność szkodliwego czynnika biologicznego; - poinformowania pracowników o zalecanych szczepieniach ochronnych; - obniżenia przy użyciu dostępnych technicznych rozwiązań, najwyższego dopuszczalnego natężenia poziomu hałasu na stanowiskach pracy; - sporządzenia raportu o bezpieczeństwie i higienie pracy w podmiocie leczniczym, w zakresie zranień ostrymi narzędziami, przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych; - opracowania dokumentacji oceny ryzyka zawodowego, dotyczącej zranienia ostrym narzędziem oraz przeniesienia zakażenia, w wyniku ekspozycji na krew lub inny potencjalnie zakaźny materiał biologiczny na danym stanowisku pracy; - opracowania i wdrożenia procedury bezpiecznego postępowania z ostrymi narzędziami, w tym będącymi odpadami medycznymi; - opracowania i wdrożenia procedury używania odpowiednich, do rodzaju i stopnia narażenia, środków ochrony indywidualnej; - wydzielenia i właściwego oznakowania miejsca składowania mieszanin chemicznych niebezpiecznych; Strona 74/stron 126

75 - dokonania właściwej klasyfikacji szkodliwych czynników biologicznych, występujących w środowisku pracy; - oznakowania progów znakami bezpieczeństwa; - zapewnienia prysznica bezpieczeństwa do obmycia ciała, w związku z występowaniem kontaktu ze żrącymi substancjami chemicznymi. Ponadto w ramach prowadzonych postępowań administracyjnych i egzekucyjnych, dotyczących warunków higieniczno - sanitarnych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w 2018 roku wydał, w zakresie bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy 7 postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia na kwotę 5400,00 zł. Na podstawie przeprowadzanych kontroli w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią stwierdził, że najczęściej występujące nieprawidłowości w 2018 roku, dotyczyły głównie braku: systematycznego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy; przeprowadzania przez pracodawców okresowych remontów pomieszczeń produkcyjnych i higienicznosanitarnych w zakładach pracy; aktualizowania dokumentacji oceny ryzyka zawodowego dla poszczególnych stanowisk pracy; sporządzania przez pracodawcę aktualnego spisu stosowanych substancji chemicznych niebezpiecznych i ich mieszanin; wydzielania i właściwego oznakowania miejsc składowania mieszanin chemicznych niebezpiecznych; wdrażania w działalności zawodowej aktualnych kart charakterystyki stosowanych substancji i ich mieszanin chemicznych niebezpiecznych; opracowywania instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczących stosowanej chemii. Strona 75/stron 126

76 Zdjęcie 8. Pomieszczenie pracy stan stwierdzony podczas kontroli sanitarnej [źródło: opracowanie własne] Zdjęcie 9. Magazyn chemiczny zlokalizowany w blaszanym garażu stan stwierdzony podczas kontroli [źródło: opracowanie własne] Strona 76/stron 126

77 Zdjęcie 10. Wydzielone stanowisko do urabiania ścieków stan stwierdzony podczas kontroli [źródło: opracowanie własne] Zdjęcie 11. Toalety dla pracowników stan stwierdzony podczas kontroli [źródło: opracowanie własne] Strona 77/stron 126

78 NADZÓR NAD ŚRODKAMI ZASTĘPCZYMI W 2018 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią prowadził działania, w zakresie ograniczenia zagrożeń zdrowia publicznego, stwarzanego przez środki zastępcze lub nowe substancje psychoaktywne na terenie 5 gmin (gmina Nakło nad Notecią, gmina Sadki, gmina Kcynia, gmina Mrocza, gmina Szubin). Zadania z zakresu nadzoru nad środkami zastępczymi i profilaktyki realizowali pracownicy pionu higieny pracy, oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. Łącznie w zadaniach brało udział 3 pracowników. W 2018 roku na terenie powiatu nakielskiego, nie przeprowadzono wspólnych kontroli w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego z innymi organami w zakresie środków zastępczych. Do Państwowego Powiatowego Inspektora zgłoszono 2 podejrzenia zatruć środkami psychoaktywnymi oraz 1 zgłoszenie zatrucia lekami. Zgłoszenia dotyczyły: 1 kobiety w wieku 17 lat, młodego mężczyzny lat 15 i 1 mężczyzny w wieku 29 lat. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w 2018 roku, prowadził postępowania administracyjne w sprawie podejrzenia wprowadzania do obrotu środków zastępczych wobec 3 osób prywatnych i 4 osadzonych w Zakładzie Karnym w Potulicach. W przypadku 4 osób Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią umorzył postępowanie administracyjne, w sprawie podejrzenia wprowadzania do obrotu środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych, z uwagi na brak znamion zamiaru wprowadzania do obrotu w/w środków. Wobec 3 osób Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał decyzje administracyjne, w których orzekł o przepadku na rzecz Skarbu Państwa i zniszczeniu na koszt Skarbu Państwa 4 dowody rzeczowe (2 woreczki strunowe wypełnione masą plastyczną koloru czarnego, zawierającą środek o nazwie 5F-ADB; woreczek foliowy wypełniony substancją roślinną zawierającą środek o nazwie FUB-AMD; woreczek foliowy wypełniony substancją roślinną zawierającą środek o nazwie MDMB-CHMICA). Zniszczenia środków zastępczych w przedmiotowych sprawach, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, dokonał zgodnie z art. 44c ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2018 roku poz z późn. zm.). Strona 78/stron 126

79 Na terenie powiatu nakielskiego w 2018 roku, zorganizowano spotkania edukacyjne przeznaczone dla rodziców i opiekunów uczniów. Poruszono temat niebezpiecznych konsekwencji zdrowotnych i prawnych, związanych z zażywaniem narkotyków, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych. W spotkaniach wzięło udział 200 osób. Pracownicy oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia oraz pionu higieny pracy przeprowadzili szkolenie dla funkcjonariuszy działu ochrony Zakładu Karnego w Potulicach. Zaprezentowano dwie prezentacje multimedialne: Dopalacze jako problem psychospołeczny i zdrowotny oraz Przepisy prawne regulujące problematykę wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych. W szkoleniu wzięło udział 115 osób. W 2018 roku prowadzona była również dystrybucja materiałów oświatowo zdrowotnych do zakładów pracy prowadzących działalność gospodarczą na terenie powiatu nakielskiego. Strona 79/stron 126

80 Wnioski 1. Liczba zgłoszeń podejrzeń zachorowań na choroby zawodowe w powiecie nakielskim w 2018 roku spadła, w stosunku do 2017 roku (2017 rok 18 zgłoszeń; 2018 rok 5 zgłoszeń). Spadek liczby zgłoszeń, wynika przede wszystkim z dwóch czynników: poprawy warunków pracy oraz skutecznej profilaktyki chorób zawodowych w Polsce. 2. Najczęściej stwierdzane w zakładach pracy nieprawidłowości, dotyczyły głównie braku: systematycznego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy; przeprowadzania przez pracodawców okresowych remontów pomieszczeń produkcyjnych i higienicznosanitarnych w zakładach pracy; aktualizowania dokumentacji oceny ryzyka zawodowego dla poszczególnych stanowisk pracy. 3. Na podstawie przeprowadzonych kontroli sanitarnych na terenie powiatu nakielskiego, stwierdza się brak znajomości przepisów prawnych, w zakresie substancji chemicznych niebezpiecznych i ich mieszanin, dotyczących głównie: sporządzania przez pracodawcę aktualnego spisu stosowanych substancji chemicznych niebezpiecznych i ich mieszanin; wydzielania i właściwego oznakowania miejsc składowania mieszanin chemicznych niebezpiecznych; wdrażania w działalności zawodowej aktualnych kart charakterystyki stosowanych substancji i ich mieszanin chemicznych niebezpiecznych; opracowywania instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczących stosowanej chemii, co jest niezbędnym elementem tworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w kontakcie z w/w środkami. 4. Na terenie powiatu nakielskiego, dominują małe przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników. 5. Na podstawie przeprowadzonych kontroli w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego, pomimo stwierdzanych nieprawidłowości, zauważyć można sukcesywną poprawę stanu sanitarno - higienicznego w zakładach pracy. Stwierdza się także wzrost świadomości pracodawców, w zakresie spełniania wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy. Strona 80/stron 126

81 ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Jednym z istotnych zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej z zakresu zdrowia publicznego jest eliminowanie nieprawidłowości natury sanitarnej już na etapie programowania, planowania, projektowania, realizacji i dopuszczania do użytkowania obiektów budowlanych. Zadania te realizowane są w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego przez: zajmowanie stanowiska w ramach: - strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektów: miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, - oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko, uzgadnianie: - dokumentacji projektowej inwestycji, w szczególności projektów budowlanych, udział w procedurach dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych, wydawanie opinii w sprawach przedsięwzięć, wspomaganych ze środków Unii Europejskiej. Analiza projektowanych rozwiązań, w szczególności przeprowadzana była w aspekcie ryzyka narażenia ludności na czynniki uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka oraz w miejscu przebywania ludzi (m.in. miejsca pracy, nauki, wychowania, sportu i rekreacji, świadczenia usług dla ludności, działalności leczniczej i opieki nad osobami niepełnosprawnymi). Działalność w okresie sprawozdawczym, w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, związana była z całym procesem inwestycyjnym. Zapobiegała nieprawidłowościom higieniczno sanitarnym w realizowanych inwestycjach, a także inwestycjom będących w fazie projektowania, uzgadniania, opiniowania. Strona 81/stron 126

82 Tabela 5. Liczba spraw załatwionych w 2018 r. z rozbiciem na kategorie załatwianych wniosków [źródło: opracowanie własne] Lp. Wykonane zadania Ilość wydanych opinii w 2018 r. 1. Uzgodnienia do projektów budowlanych Zakres i stopień szczegółowości prognozy do miejscowych planów zagospodarowania Opinie do projektów miejscowych planów zagospodarowania 7 4. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 47/5 5. Opinia przed wydaniem decyzji środowiskowej 5 6. Uzgodnienie do projektu decyzji ustalającej warunki zabudowy i zagospodarowania terenu 0 7. Opinie do obiektów przekazywanych do użytkowania Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin 1 9. Razem wydanych opinii Przeprowadzone kontrole obiektów- przed dopuszczeniem do użytkowania / w trakcie budowy 19/0 11. Łączna liczba załatwionych spraw 203 Poniżej przestawiono wykres ilustrujący, jak na przestrzeni lat kształtowała się liczba opinii i uzgodnień, wydawanych przez PPIS w Nakle nad Notecią. Strona 82/stron 126

83 Wykres 15. Liczba wydanych opinii i uzgodnień w latach [źródło: opracowanie własne] Liczba wydanych opinii i uzgodnień w latach Projekty budowlane Liczba wydnaych opinii i uzgodnień Rok Zakres i stopień szczegółowości prognozy do miejscowych planów zagospodarowania Uzgodnienia do projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania Ocena oddziaływania przesięwzięcia na środowisko Opinia przed wydaniem decyzji środowiskowej Uzgodnienie do projektu decyzji ustalającej warunki zabudowy i zagospodarowania terenu Opinie do obiektów przekazywanych do użytkowania Wykres 1. Liczba wydawanych opinii i uzgodnień w latach przez Państwowego Powiatowego Inspektora (źródło: opracowanie własne) Na podstawie powyższych danych, stwierdza się spadek rozpatrywanych w 2018 r. spraw, w porównaniu do roku ubiegłego, dotyczących uzgodnień do projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (w roku , w roku ) oraz uzgodnień do projektów decyzji, Strona 83/stron 126

84 ustalającej warunki zabudowy i zagospodarowania terenu (w roku , w roku ). Zaobserwowano wzrost wydawanych opinii, dotyczących ocen oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w stosunku do roku ubiegłego (w roku , w roku ). Ogólna ilość wydawanych opinii, w roku sprawozdawczym zdecydowanie uległa zmniejszeniu, w porównaniu do lat ubiegłych (rok , rok , rok , rok ). Znaczącą liczbę wydanych w 2018 r. opinii, stanowiły uzgodnienia do projektów architektoniczno budowlanych, które dotyczyły między innymi: - rozbudowy stacji uzdatniania wody; - budowy budynku handlowo usługowego; - budowy hali produkcyjnej z zapleczem administracyjnym i towarzyszącą infrastrukturą; - budowy magazynu produktów spożywczych; - budowy targowiska miejskiego; - rozbudowy obiektu usługowo handlowego (PEPCO); - przebudowy i zmiany sposobu użytkowania części pomieszczeń wiejskiego domu kultury na cele oświatowe (punkt przedszkolny); - budowy budynku wstępnej obróbki, konserwacji i przetwarzania surowców rolno spożywczych z zapleczem magazynowym i socjalnym, w ramach projektu Bezpieczeństwo łańcucha żywnościowego i żywność spersonalizowana ; - budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego z lokalem usługowym; - budowy budynku usługowego, np.: centrum rozrywki. W roku sprawozdawczym, w powiecie nakielskim, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, zaopiniował 7 projektów planów zagospodarowania przestrzennego (dotyczyły one m.in.: terenów mieszkalnych budownictwa jednorodzinnego i wielorodzinnego z dopuszczeniem usług, zabudowy usługowej, przemysłowej i magazynowej) oraz uzgodniono 1 projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Szubin. Strona 84/stron 126

85 W analizowanym roku, organy administracji (Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, Burmistrz Miasta i Gminy Nakło nad Notecią, Burmistrz Kcyni, Burmistrz Szubina, Burmistrz Miasta i Gminy Mrocza, Wójt Gminy Sadki), prowadząc postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, zasięgały opinii Państwowego Powiatowego Inspektora, co do potrzeby przeprowadzenia takiej oceny. W roku sprawozdawczym, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wydał łącznie 47 opinii, w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, co stanowi wzrost wpływających wniosków, w porównaniu do lat ubiegłych (dla porównania, w roku 2016 rozpatrzono 44 wnioski, w roku ). Opinie te, dotyczyły przedsięwzięć, m.in.: budowy studni głębinowej; winiarni z innowacyjną linią produkcji win; centrum magazynowego (motoryzacyjnego); obiektów małej retencji wraz z infrastrukturą; obory wolnostanowiskowej dla bydła mlecznego; centrum badań nad czynnikami środowiskowymi i genetycznymi, kształtującymi jakość mleka w ramach projektu SafeFoodMed; kładek pieszo-rowerowych; wytwórni mas mineralno-bitumicznej o mocy 160 Mg/h wraz z zapleczem technicznym; wdrożenia innowacyjnej technologii produkcji żywności funkcjonalnej; budowy biogazowni rolniczej o mocy od 1,2 MW do 1,9 MW; budowie fundamentu pod zbiornik ciekłego tlenu, budowie wiaty na wiązki butli z acetylenem wraz z podłączeniem do istniejącej instalacji; uruchomienia punktu zbierania odpadów innych niż niebezpieczne; budowy elektrowni słonecznych. W przypadku 5 wydanych opinii, stwierdzono konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, dotyczące inwestycji, polegających na zmianie sposobu użytkowania części istniejącej zabudowy z przeznaczeniem na obiekt produkcyjno magazynowy, związany z produkcją piwa; uruchomieniu punktu zbierania i przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne; budowie biogazowni rolniczej o mocy od 1,2 MW do docelowej mocy 1,9 MW; budowie hali produkcyjno magazynowej z przeznaczeniem na zakład przetwarzania odpadów, z częścią magazynową. Przeważająca liczba opinii w sprawie przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, dotyczyła budowy farm fotowoltaicznych (o różnej mocy), bowiem w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r., wydano łącznie 17 opinii dla w/w inwestycji. Dla porównania, w roku 2016, wydano łącznie 7 opinii, dotyczących w/w inwestycji, natomiast w roku 2017 tylko 3. Zauważalny jest wzrost zainteresowania tematyką odnawialnych źródeł energii (farmy Strona 85/stron 126

86 fotowoltaiczne), co potwierdza zwiększona liczba wydanych opinii, w analizowanym okresie sprawozdawczym, w porównaniu do lat poprzednich. Dla 5 przedsięwzięć zaopiniowano warunki realizacji, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i dotyczyły one: budowy zakłady hodowlano produkcyjnego trzody chlewnej; budowy bukaciarni na głębokiej ściółce; budowy fermy drobiu kurników (4100 DJP); budowy centrum magazynowego (motoryzacyjnego) oraz punktu zbierania i magazynowania odpadów innych niż niebezpieczne. W roku sprawozdawczym uzgodniono 1 projekt decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego na terenie zamkniętym, polegającym na budowie kanalizacji sanitarnej, w miejscowości Nakło nad Notecią. W roku 2018 wydano łącznie 19 opinii, dopuszczających obiekty do użytkowania, które dotyczyły m.in.: hali magazynowej produkcja obuwia dziecięcego; kościoła wraz z kaplicą; przebudowanego marketu Stokrotka; sklepu zielarskiego; lokalu gastronomicznego; budynku handlowo usługowego (Mrówka) wraz z infrastrukturą towarzyszącą; budynku restauracji McDonald s wraz z instalacjami i infrastrukturą towarzyszącą; budynku hotelowego z restauracją, przebudowanego obiektu na przedszkole wraz z klubem dziecięcym; przebudowanej byłej gorzelni na hotel z restauracją; prywatnego przedszkola wraz ze żłobkiem; świetlicy wiejskiej; przebudowy i rozbudowy oraz zmiany sposobu użytkowania budynku zaplecza gospodarczego na dzienny dom seniora. Strona 86/stron 126

87 Wnioski Rola zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w Państwowej Inspekcji Sanitarnej pomimo, iż różni się od działań innych komórek, ma bardzo istotne znaczenie i jest ściśle związana z liczbą przedsięwzięć planowanych do realizacji, na terenie powiatu nakielskiego. Zadania wykonywane w ramach sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, mają na celu ochronę zdrowia ludzi, przebywających w obszarze i sąsiedztwie planowanych przedsięwzięć. Działanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, polega na kontroli przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych w procesie planowania, projektowania i realizacji różnego rodzaju zamierzeń inwestycyjnych, przewidzianych do realizacji, w powiecie nakielskim. Uzgadniając planowane przedsięwzięcia, mogące znacząco oddziaływać na środowisko, analizie poddano stopień narażenia ludności na negatywny wpływ czynników fizycznych, chemicznych, biologicznych, czy też uciążliwych lub szkodliwych dla ich zdrowia, zarówno w miejscu pracy, jak i miejscu zamieszkania. Egzekwowano rozwiązania, zapewniające bezpieczeństwo zdrowotne i właściwe warunki pobytu, pracy i życia ludzi, przebywających na terenie inwestycji, bądź w ich sąsiedztwie. Ważną rolę w zapewnieniu zdrowia publicznego odgrywa także prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie obiektów budowlanych. Działania Państwowego Powiatowego Inspektora w tym zakresie, obejmowały uzgadnianie dokumentacji projektowej obiektów budowlanych oraz odbioru obiektów zrealizowanych, poprzez egzekwowanie rozwiązań, zapewniających bezpieczeństwo, zarówno pracowników, jak i ludzi korzystających ze świadczonych usług. W roku 2018, nie stwierdzono występowania zagrożenia stanu bezpieczeństwa sanitarnego, w zakresie działania zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego na terenie powiatu nakielskiego. Strona 87/stron 126

88 WARUNKI HIGIENICZNO SANITARNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH W 2018 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, sprawował nadzór nad placówkami oświatowo - wychowawczymi oraz nad placówkami i turnusami wypoczynku dzieci i młodzieży, w zakresie bezpieczeństwa i higieny dzieci i młodzieży. Nadzorem objęto 44 placówki na terenie powiatu nakielskiego. Nadzorem nie obejmowano szkół ponadgimnazjalnych, dla których organem prowadzącym jest Starosta Powiatu Nakielskiego. Nadzór sanitarny nad tymi placówkami sprawuje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy. W nadzorowanych obiektach łącznie przeprowadzono 62 kontrole sanitarne, których zakres obejmował: - ocenę stanu sanitarno higienicznego placówek; - ocenę środowiska pracy ucznia, tj.: oświetlenie sztuczne w pomieszczeniach dydaktycznych, dostosowanie mebli do cech antropogenicznych uczniów, mikroklimat; - nadzór nad wyposażeniem placówek w certyfikowane meble oraz sprzęt sportowy; - nadzór nad warunkami do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego; - nadzór nad substancjami chemicznymi oraz ich mieszaninami w szkołach; - nadzór nad przebiegiem wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego oceniano także prawidłowość prowadzonej gospodarki substancjami niebezpiecznymi i ich mieszaninami w 16 szkołach na terenie powiatu. Kontrole sanitarne wykazały, iż zachowane były terminy ważności odczynników chemicznych, które przechowywane były w odpowiednio oznakowanych szafach i zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych, umiejscowionych na zapleczu pracowni chemicznych. Oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin było zgodne z informacjami, zawartymi w kartach charakterystyki, dostępnymi w pracowni chemicznej. Strona 88/ stron 126

89 Ponadto, prowadzono nadzór nad przebiegiem wypoczynku letniego i zimowego dzieci i młodzieży. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono kontrole sanitarne w 2 placówkach, które organizowały wypoczynek zimowy oraz w 8 placówkach, organizujących wypoczynek letni. Łącznie, liczba wypoczywających dzieci na w/w turnusach wynosiła 516. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie organizacji wypoczynku uczniów. Poniżej przedstawiono tabelę badań środowiska szkolnego, przeprowadzonych w 2018 r. Tabela 6. Badania środowiska szkolnego w roku 2018 [źródło: opracowanie własne] Rodzaje badań Liczba przeprowadzonych badań Liczba oznaczeń Temperatura pomieszczeń do nauki Dostosowanie mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Oświetlenie sztuczne Razem: Spośród wszystkich skontrolowanych w 2018 roku placówek nauczania i wychowania, w 15 placówkach stwierdzono nie zapewnienie właściwych warunków sanitarno higienicznych i technicznych, tj.: brudne (zakurzone)ściany i sufity w pomieszczeniach szkoły; popękane, z miejscowymi ubytkami schody wejściowe do budynku szkoły, brak balustrad z poręczami przy schodach wejściowych do budynku szkoły, brak odpowiednich obudowań/zabezpieczeń na grzejnikach centralnego ogrzewania, zły stan sanitarno - higieniczny sanitariatów uczniowskich, zły stan sanitarno - higieniczny gabinetów profilaktyki i pierwszej pomocy przedlekarskiej (niesprawne zlewy, brak odpowiedniego wyposażenia gabinetu), zły stan sanitarno - higieniczny oświetlenia w pomieszczeniach szkół i przedszkoli (nieodpowiednie natężenie oświetlenia sztucznego i zły stan techniczny świetlówek lampy migające lub bez osłon), nieprawidłowości w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych oraz ich mieszanin (m. in. brak Strona 89/ stron 126

90 odpowiednich piktogramów na szafach do przechowywania substancji chemicznych w pracowni chemicznej). Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wydał decyzje administracyjne, nakazujące usunięcie nieprawidłowości. W 2018 r. wydano 1 decyzję opiniującą dla nowo powstałego Niepublicznego Żłobka Mini Akademia w Kcyni oraz 2 opinie dla nowo utworzonych placówek na terenie powiatu nakielskiego, tj.: świetlica wiejska w Liszkówku oraz Niepubliczne Przedszkole Mini Akademia w Kcyni. Na podstawie przeprowadzonych kontroli sanitarnych w 2018 r. stwierdza się stopniową poprawę warunków sanitarno higienicznych oraz sanitarno technicznych pobytu dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo wychowawczych. W obiektach nauczania i wychowania zapewnione jest wyposażenie, dostosowane do zasad ergonomii, meble i sprzęt posiadają niezbędne certyfikaty/atesty. Pomieszczenia sanitarne wyposażane są w płynne mydło, papier toaletowy, ręczniki papierowe, a nawet w suszarki do rąk. Etapowo dokonuje się wymiany stolarki okiennej, drzwiowej, podłóg i oświetlenia. Sukcesywnej poprawie ulega także estetyka zagospodarowania terenu wokół placówek oświatowo wychowawczych. Zdjęcie 12. Sala zabaw dla dzieci w żłobku [źródło: własne] Strona 90/ stron 126

91 Zdjęcie 13. Sala zabaw dla dzieci w żłobku [źródło: własne] Zdjęcie 14. Miejsce spożywania posiłku dzieci w żłobku [źródło: własne] Strona 91/ stron 126

92 Zdjęcie 15. Sala zabaw i zajęć dla dzieci w przedszkolu [źródło: własne] Zdjęcie 16. Prawidłowe magazynowanie leżaków i innych przyborów w żłobku [źródło: własne] Strona 92/ stron 126

93 Zdjęcie 17. Toaleta dla dzieci w żłobku [źródło: własne] Zdjęcie 18. Szatnia dla dzieci w żłobku [źródło: własne] Strona 93/ stron 126

94 Zdjęcie 19. Toaleta dla dzieci w przedszkolu [źródło: własne] Strona 94/ stron 126

95 Wnioski 1. W 2018 r. pod nadzorem PPIS w Nakle nad Notecią znajdowało się 120 placówek nauczania i wychowania. 2. W roku sprawozdawczym przeprowadzono 62 kontrole sanitarne w/w placówkach, w tym 54 kontrole, związane wyłącznie z oceną stanu sanitarno higienicznego placówek nauczania i wychowania. 3. Niewłaściwy stan sanitarno higieniczny i sanitarno techniczny stwierdzono w 15 obiektach. 4. Na podstawie przeprowadzonych kontroli stwierdza się sukcesywną poprawę warunków sanitarno higienicznych i zdrowotnych szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych. Strona 95/ stron 126

96 OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA Państwowa Inspekcja Sanitarna inicjuje i wytycza kierunki przedsięwzięć prozdrowotnych, zmierzających do zaznajamiania społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia oraz metodami zapobiegania chorobom. Prowadzi działalność oświatowo - zdrowotną poprzez popularyzowanie zasad higieny i racjonalnego żywienia, metod zapobiegania chorobom, udzielanie porad i informacji, w zakresie eliminowania negatywnych czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych, biologicznych, mających wpływ na zdrowie ludzi. Nadzoruje i ocenia działalność oświatowo - zdrowotną prowadzoną przez placówki nauczania i wychowania, podmioty świadczące usługi lecznicze oraz udziela pomocy w prowadzeniu tej działalności. Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w zakresie promocji zdrowia jest dążenie do osiągnięcia właściwych umiejętności i postaw prozdrowotnych wśród określonych grup odbiorców. Podjęte wielokierunkowe działanie, w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, to zadania mające na celu ochronę zdrowia przed współczesnymi zagrożeniami oraz element polityki państwa w obszarze zdrowia publicznego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w 2018 roku przyjął do realizacji w powiecie nakielskim, następujące interwencje programowe i nieprogramowe: Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (POZNPT) Cel programu: Zmniejszenie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu (choroby układu krążenia i oddechowego, nowotwory itp.) w Polsce poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy (aktywne i bierne palenie). Cele szczegółowe: Zwiększenie wiedzy z zakresu problematyki tytoniowej adresatów programu: dzieci w wieku przedszkolnym (3-4, 5- i 6-latki) dzieci klas I-III szkół podstawowych dzieci z klas IV szkół podstawowych Strona 96/ stron 126

97 młodzież szkół gimnazjalnych i ostatnich klas szkół podstawowych. Promocja zysków płynących z niepalenia papierosów przez młodzież. Upowszechnienie informacji dotyczących szkodliwości biernego palenia. Zwiększenie liczby odbiorców oraz form oddziaływań antytytoniowych. Interwencje programowe i nieprogramowe realizowane w ramach Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce: 1. Czyste powietrze wokół nas program edukacji przedszkolnej, W roku szkolnym 2017/2018 wzięło udział 1282 osób (825 uczniów oraz 457 rodziców) z 13 przedszkoli i 13 szkół podstawowych z terenu powiatu nakielskiego. 2. Nie pal przy mnie proszę program edukacji wczesnoszkolnej (klasy I - III szkoły podstawowej). W roku szkolnym 2017 / 2018 wzięło udział w jego realizacji 925 osób (898 uczniów i 27 rodziców) z 17 szkół podstawowych z terenu powiatu nakielskiego. Strona 97/ stron 126

98 3. Bieg po zdrowie program antynikotynowej edukacji zdrowotnej (klasa IV szkoły podstawowej). W roku szkolnym 2017 / 2018 wzięło udział w jego realizacji 490 osób (295 uczniów i 195 rodziców) z 9 szkół podstawowych z terenu powiatu nakielskiego. Strona 98/ stron 126

99 4. Znajdź właściwe rozwiązanie program przeznaczony jest dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjów. Stanowi kolejne ogniwo edukacji antytytoniowej prowadzonej w szkołach. Głównym celem jest ochrona przed rozpoczęciem palenia tytoniu i wejścia w nałóg przez młodych ludzi. W roku szkolnym 2017/2018 udział w jego realizacji wzięły 463 osoby (425 uczniów i 38 rodziców) z 13 szkół podstawowych oraz 8 gimnazjów z terenu powiatu nakielskiego. 5. Światowy Dzień Bez Tytoniu (31 maja) Światowy Dzień Bez Tytoniu (31 maja) obchodzony był pod hasłem Tytoń i choroby serca. Światowy Dzień bez Tytoniu został zainicjowany przez Światową Organizację Zdrowia, w celu zwrócenia uwagi na zagrożenia zdrowotne związane z paleniem tytoniu. W ramach interwencji nieprogramowej Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Nakle nad Notecią przygotowała szereg działań profilaktycznych. Na przełomie maj czerwiec 2018 zorganizowano stoiska informacyjno edukacyjne podczas imprez plenerowych Targi Turystyczno Ogrodnicze w Minikowie, Jarmark Św. Wawrzyńca, Dzień Dziecka, podczas których informowano uczestników o obchodach Światowego Dnia Bez Tytoniu. W siedzibie Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej i na stronie internetowej zorganizowano punkt informacyjno oświatowy. Strona 99/ stron 126

100 Ponadto zwrócono się do szkół, realizujących programy antytytoniowe, o aktywne uczestnictwo i propagowanie hasła przewodniego wśród uczniów i rodziców. 6. Światowy Dzień Rzucania Palenia (16 listopada) celem kampanii jest zmiana zachowań zdrowotnych, poprzez zwrócenie uwagi na problem nieprzestrzegania zakazu palenia w miejscach użyteczności publicznej, a także: zmniejszenie liczby osób palących przy dzieciach i kobietach w ciąży, zmniejszenie liczby osób będących biernymi palaczami, eliminowanie zdrowotnych skutków biernego palenia, zwrócenie uwagi osobom palącym, że palenie w otoczeniu niepalących może być odbierane jako brak szacunku, kultury osobistej i poszanowania prawa osób niepalących do przebywania w środowisku wolnym od dymu tytoniowego. W ramach realizacji Światowego Dnia Rzucania Palenia, przeprowadzono prelekcje, których tematyka dotyczyła niebezpieczeństw wynikających z uzależnienia od nikotyny. Podczas spotkań zwracano szczególną uwagę na szkodliwość papierosów elektronicznych. Zorganizowano stoisko edukacyjno informacyjne w październiku 2018 roku poszerzone o badania CO w wydychanym powietrzu. Do wszystkich szkół i przedszkoli z terenu powiatu nakielskiego wysłano pismo informacyjne zachęcające do wzięcia udziału w obchodach Światowego Dnia Rzucania Palenia. Ponadto na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią zamieszczono materiały oświatowe. Strona 100/ stron 126

101 Zdjęcie 20. Spotkanie edukacyjne SP w Mroczy [źródło: własne] Zdjęcie 21. Spotkanie edukacyjne z rodzicami SP w Mroczy [źródło: własne] Zdjęcie 22. Punkt edukacyjno informacyjny [źródło: własne] Zdjęcie 23. Punkt edukacyjno - informacyjny w siedzibie PSSE w Nakle nad Notecią [źródło: własne] Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS Cel programu: ograniczanie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV w Polsce, zapewnienie odpowiedniego dostępu do informacji, edukacji w zakresie HIV/AIDS, poprawa jakości życia w sferze psychospołecznej osób żyjących z HIV/AIDS, ich rodzin i bliskich, poprawa jakości i dostępu do diagnostyki i opieki medycznej nad ludźmi żyjącymi z HIV/AIDS oraz osobami narażonymi na zakażenie HIV. Adresaci programu: społeczeństwo powiatu nakielskiego, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży ponadgimnazjalnej. Strona 101/ stron 126

102 W ramach realizacji programu zorganizowano 3 punkty edukacyjno informacyjne w siedzibie Powiatowej Stacji sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią oraz 6 punktów podczas imprez plenerowych, organizowanych na terenie powiatu nakielskiego, realizowano kampanię ogólnokrajową Mam czas rozmawiać, na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią zamieszczono artykuły, dotyczące profilaktyki HIV i AIDS, przez cały rok prowadzono dystrybucję materiałów oświatowych. Zdjęcie 24. Strefy rodziny w Nakielskim Ośrodku Kultury [źródło: własne] Zdjęcie 25. Profilaktyczne Mikołajki w Nakielskim Ośrodku Kultury [źródło: własne] Zdjęcie 26. Powiatowy Konkurs o profilaktyce uzależnień w Komendzie Powiatowej Policji w Nakle nad Notecią [źródło: własne] Zdjęcie 27. Przystań w kolorze BLUE w Nakle nad Notecią [źródło: własne] Strona 102/ stron 126

103 Realizacją powyższego programu objęto 967 osób + niepoliczalne. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Cel programu: ograniczanie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia Adresaci programu: kobiety w wieku prokreacyjnym oraz ich partnerzy Strona 103/ stron 126

104 W ramach powyższego programu prowadzone są liczne działania informacyjne oraz realizowana jest kampania społeczna Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu. W ramach powyższego programu prowadzone były w okresie od lutego 2018 roku liczne działania oświatowe oraz punkty edukacyjno informacyjne. Zdjęcie 28. Kwalifikacje wojskowe KPPSP w Nakle nad Notecią [źródło: własne] Zdjęcie 29. Kwalifikacje wojskowe KPPSP w Nakle nad Notecią [źródło: własne] Strona 104/ stron 126

105 Zdjęcie 30. Targi Turystyczno Ogrodnicze w Minikowie [źródło: własne] Zdjęcie 31. Targi Turystyczno Ogrodnicze w Minikowie [źródło: własne] Zdjęcie 32. Dzień Dziecka w NOK [źródło: własne] Zdjęcie 33. Dzień Dziecka w NOK [źródło: własne] Zdjęcie 34. Odjazdowy bibliotekarz [źródło: własne] Zdjęcie 35. Odjazdowy bibliotekarz [źródło: własne] Udział w działaniach wzięło 1391 osób. Strona 105/ stron 126

106 ARS, czyli jak dbać o miłość Cel programu: pogłębienie wiedzy na temat konsekwencji używania substancji psychoaktywnych m. in. alkoholu, papierosów i narkotyków. Adresaci programu: uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. W roku szkolnym 2017 / 2018 do realizacji powyższego programu przystąpiło 320 osób z 6 szkół średnich. Chroń się przed kleszczami wszelkimi sposobami Cel programu: podniesienie poziomu wiedzy o chorobach odkleszczowych, poznanie sposobów zapobiegania chorobom odkleszczowym oraz podniesienie wagi problemu ugryzień przez kleszcze. Adresaci programu: uczniowie szkół podstawowych oraz dzieci w wieku przedszkolnym. Strona 106/ stron 126

107 W roku szkolnym 2017/2018 do realizacji powyższego programu przystąpiło 1436 osób (1316 uczniów i 120 rodziców) z 10 przedszkoli oraz 128 szkół podstawowych z terenu powiatu nakielskiego. Trzymaj Formę! Cel programu: edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki. Adresaci programu: uczniowie szkół gimnazjalnych i ostatnich klas szkół podstawowych. W roku szkolnym 2017/2018 w realizacji programu uczestniczyło 784 uczniów (120 gimnazjalistów, 664 uczniów szkoły podstawowej), 123 rodziców z 12 szkół podstawowych oraz 5 gimnazjów z terenu powiatu nakielskiego. Strona 107/ stron 126

108 Strona 108/ stron 126

109 Światowy Dzień Zdrowia Cel interwencji: Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest 7 kwietnia z okazji rocznicy powstania WHO w 1948 roku. Każdego roku motyw przewodni Światowego Dnia Zdrowia poświęcony jest innej tematyce, która podkreśla priorytetowy obszar problemów w obszarze zdrowia publicznego na świecie. W roku 2018 Światowa Organizacja zdrowia zwraca uwagę na powszechną opiekę zdrowotną: wszędzie dla każdego. Hasłem przewodnim tegorocznej kampanii było : Zdrowie dla wszystkich. Informację o obchodach przekazano placówkom medycznym oraz zamieszczono informację na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią. W działaniach wzięło udział 211 osób. Strona 109/ stron 126

110 Promocja szczepień ochronnych Cel interwencji: pogłębienie wiedzy społeczeństwa na temat korzyści wynikających z podejmowania szczepień ochronnych Grupa docelowa: ogół społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem rodziców dzieci do 19 roku życia W ramach interwencji podjęto następujące działania: umieszczono informacje dotyczące roli szczepień ochronnych, na stronie internetowej PSSE w Nakle nad Notecią, prowadzono dystrybucję materiałów oświatowo informacyjnych, zorganizowano punkt edukacyjno informacyjny w siedzibie PSSE w Nakle nad Notecią oraz podczas imprez plenerowych powiatu nakielskiego, a także wysłano listy intencyjne do placówek medycznych oraz placówek oświatowych, dotyczące szczepień ochronnych. Jedną z inicjatyw, dotyczących szczepień zalecanych, podjętych przez Gminy Nakło nad Notecią, Mrocza, Sadki, jest realizacja od 2015 roku interwencji nieprogramowej Zaszczep w sobie chęć szczepienia STOP rakowi szyjki macicy. W 2018 roku akcją tą objęte zostały dziewczynki urodzone w 2005 i 2006 roku i zamieszkałe na terenie wymienionych gmin. Profilaktyka zakażeń przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) poprzez szczepienia jest działaniem celowym skierowanym na poprawę zdrowia populacyjnego, ponieważ doniesienia medycznie podkreślają fakt, iż szczepienia przeciwko HPV mogą skutecznie chronić przed takimi chorobami jak: rak szyjki macicy, rak sromu, rak pochwy czy rak odbytu. Strona 110/ stron 126

111 Rys. 1. Europejski Tydzień Szczepień interwencja nieprogramowa ogólnopolska Cel interwencji: ukierunkowanie opinii publicznej na potrzebę podnoszenia świadomości przyszłych i obecnych rodziców, osób podróżujących poza granice państwa i personelu medycznego, w zakresie potrzeby stosowania szczepień ochronnych. Kampania ma na celu zachęcenie do bliższego zapoznania się z tematyką szczepień oraz podniesienie zaufania publicznego (zwłaszcza w grupach osób kwestionujących) do konieczności i bezpieczeństwa stosowanych szczepień ochronnych. Szczepienia działają. Szczepmy Europę to hasło przewodnie Europejskiego Tygodnia Szczepień w 2018 roku. Głównym celem tej inicjatywy jest zwrócenie uwagi na potrzeby i korzyści wynikające ze szczepień na każdym etapie życia, ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej wrażliwych i podatnych grup: dzieci, kobiet w ciąży i seniorów. W działaniach podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią uczestniczyło 766 osób. Interwencja nieprogramowa wojewódzka Bezpieczne wakacje w województwie kujawsko - pomorskim Cel interwencji: działania profilaktyczne, dotyczące bezpiecznego spędzania czasu wolnego w okresie letnim wśród społeczności powiatu nakielskiego. Grupa docelowa: dzieci i młodzież oraz uczestnicy półkolonii. W ramach tej interwencji nieprogramowej wojewódzkiej podjęto szereg działań na przełomie maja i czerwca 2018 r., które były kontynuowane podczas całego okresu wakacyjnego. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna zorganizowała stoiska informacyjno edukacyjne podczas imprez plenerowych, organizowanych na terenie powiatu nakielskiego, m.in. Targi Turystyczno Ogrodnicze w Minikowie, Dzień Dziecka w Nakielskim Ośrodku Kultury, Festyn Edukacyjny Kręci mnie bezpieczeństwo, Odjazdowy bibliotekarz. Strona 111/ stron 126

112 Przeprowadzono także pogadanki edukacyjne w szkołach oraz zamieszczono informację na stronie internetowej, a także przygotowano punkt informacyjny w siedzibie Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią. Strona 112/ stron 126

113 W powyższej akcji, do końca września 2018 roku, wzięło udział 929 osób. Interwencja nieprogramowa powiatowa: Bezpieczne ferie Cel interwencji: działania profilaktyczne, dotyczące bezpiecznego spędzania czasu wolnego w okresie ferii zimowych wśród społeczności powiatu nakielskiego. Grupa docelowa: dzieci i młodzież oraz uczestnicy półkolonii. W ramach działań przeprowadzono szereg spotkań profilaktycznych z dziećmi i młodzieżą powiatu nakielskiego. W przedsięwzięciu edukacyjnym wzięło udział 458 osób. Zdjęcie 36 i 37 Interwencja nieprogramowa wojewódzka: STOP Dopalaczom [źródło: własne] Strona 113/ stron 126

114 Cel interwencji: działania polegające na edukacji publicznej i profilaktyce o charakterze uniwersalnym, jak i selektywnym, czyli ukierunkowania na środowiska szczególnie narażone na zagrożenie nowymi narkotykami. Grupa docelowa: społeczeństwo powiatu nakielskiego, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży oraz ich rodziców. W ramach powyższej interwencji przeprowadzono następujące działania: - spotkania edukacyjne w szkołach powiatu nakielskiego, przygotowane we współpracy z Komendą Powiatową Policji w Nakle nad Notecią Strona 114/ stron 126

115 Zdjęcie 38. i Zdjęcie 39. Spotkania edukacyjne w szkołach powiatu nakielskiego, przygotowane we współpracy z Komendą Powiatową Policji w Nakle nad Notecią [źródło: własne] - stoiska informacyjno edukacyjne podczas akcji prowadzonych na terenie powiatu nakielskiego Zdjęcie 40. i Zdjęcie 41. Stoiska informacyjno edukacyjne podczas akcji prowadzonych na terenie powiatu nakielskiego [źródło: własne] - V Powiatowy Profilaktyczny Konkurs Multimedialny Bliżej Pasji, dalej od uzależnień, przeprowadzony przy współpracy funkcjonariuszy komendy Powiatowej Policji w Nakle nad Notecią - Konkurs Wiedzy o Profilaktyce Uzależnień przeprowadzony przy współpracy funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Nakle nad Notecią Strona 115/ stron 126

116 Zdjęcie 42. i Zdjęcie 43. Konkurs Wiedzy o Profilaktyce Uzależnień przeprowadzony przy współpracy funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Nakle nad Notecią [źródło: własne] - Zorganizowano szkolenie dla Funkcjonariuszy Zakład Karnego w Potulicach Zdjęcie 44. Szkolenie dla Funkcjonariuszy Zakład Karnego w Potulicach [źródło: własne] - Zamieszczono informacje na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią W działaniach wzięło udział 2642 osoby. Strona 116/ stron 126

117 Interwencja nieprogramowa wojewódzka: Profilaktyka chorób pasożytniczych Cel interwencji: ograniczenie szerzenia się chorób pasożytniczych wśród dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Grupa docelowa: dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz ich rodzice, a także pracownicy gabinetów kosmetycznych i salonów fryzjerskich. W ramach powyższej interwencji poinformowano pracowników przedszkoli i szkół podstawowych z terenu powiatu nakielskiego o możliwości przeprowadzenia zajęć na temat Higiena osobista a zdrowie człowieka oraz prowadzona była dystrybucja materiałów na temat profilaktyki wszawicy, owsicy i świerzbu. W przedsięwzięciu edukacyjnym wzięło udział 1535 osób. Interwencja nieprogramowa powiatowa: Profilaktyka onkologiczna Rusz się po zdrowie! Chroń się przed rakiem! Cel interwencji: zapobieganie zachorowaniom na nowotwory Grupa docelowa: ogół społeczeństwa Strona 117/ stron 126

118 Cel interwencji: pogłębianie wiedzy społeczeństwa na temat sposobów profilaktyki nowotworów oraz zwrócenie uwagi dzieci i młodzieży na zdrowy styl życia, który zapobiega zachorowaniu na nowotwory. Grupa docelowa: ogół społeczeństwa W ramach realizacji powyższej interwencji zamieszczano informacje na stronie internetowej Powiatowej Stacji sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią: Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy, XVIII Światowy Dzień Walki z Rakiem, Program profilaktyki raka jelita grubego. Ponadto zaproszono szkoły do udziału w programie Szkoła w profilaktyce onkologicznej. Zorganizowano również wystawy wizualne w siedzibie PSSE w Nakle nad Notecią oraz w trakcie imprez plenerowych na terenie powiatu nakielskiego prowadzono dystrybucję materiałów oświatowych związanych z profilaktyką onkologiczną. Kontynuowana jest przy współpracy Gminy Nakło nad Notecią, Gminy Mrocza, Gminy Sadki interwencję nieprogramową powiatową Zaszczep w sobie chęć szczepienia - STOP rakowi szyjki macicy. Interwencja realizowana jest od 2015 roku. We wszystkich działaniach profilaktyki onkologicznej wzięło udział 1205 osób. Interwencja nieprogramowa powiatowa: Profilaktyka grypy Cel interwencji: zapobieganie zachorowaniom na grypę oraz promocja szczepień ochronnych przeciw wirusom grypy Strona 118/ stron 126

119 Grupa docelowa: ogół społeczeństwa W ramach powyższej interwencji prowadzone były liczne akcje edukacyjno informacyjne, mające na celu poszerzenie wiedzy społeczeństwa na temat profilaktyki grypy. W ramach powyższej interwencji prowadzone były na bieżąco akcje edukacyjno informacyjne, mające na celu poszerzenie wiedzy społeczeństwa na temat profilaktyki grypy. Przygotowano punkt edukacyjno informacyjny z materiałami profilaktycznymi, na stronie internetowej PSSE w Nakle nad Notecią zamieszczono informacje. Ponadto nagrano audycję radiową w Radio Nakło z udziałem pracownika PSSE w Nakle nad Notecią. W działaniach wzięły udział 252 osoby. Interwencja nieprogramowa powiatowa: Profilaktyka zakażeń HCV i HBV Cel interwencji: zapobieganie zakażeniom HCV i HBV, pogłębianie wiedzy społeczeństwa na temat sposobów profilaktyki zakażeń krwiopochodnych, w tym HCV oraz zwrócenie uwagi społeczeństwa na zdrowy styl życia. Grupa docelowa: ogół społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem pracowników placówek medycznych i pozamedycznych Strona 119/ stron 126

120 Podczas realizacji powyższej interwencji prowadzona była dystrybucja materiałów informacyjnych dla pracowników gabinetów kosmetycznych i salonów fryzjerskich oraz społeczeństwa podczas imprez plenerowych na terenie powiatu nakielskiego. W ramach obchodów Światowego Dnia Walki z Wirusowym Zapaleniem Wątroby zorganizowano punkt edukacyjno informacyjny w siedzibie PSSE w Nakle nad Notecią oraz zamieszczono informacje na stronie internetowej. Działaniami objęto 935 osób. Napoje energetyczne a zdrowie człowieka interwencja nieprogramowa powiatowa Cel interwencji: promowanie zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem zasad zdrowego odżywiania, pogłębienie wiedzy na temat zasad zdrowego odżywiania, zwrócenie uwagi na konieczność zachowania higieny snu oraz odpowiedniego odpoczynku dla organizmu. Grupa docelowa: ogół społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. W ramach interwencji przeprowadzono pogadanki edukacyjne w szkołach. Liczba osób objętych działaniami 927. Strona 120/ stron 126