ELBLAG 2007 RAPORT O STANIE BRD

Transkrypt

1 ELBLAG 2007 RAPORT O STANIE BRD KATEDRA BUDOWNICTWA DROGOWEGO UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY OPeGieKa SPÓŁKA Z O.O. W ELBLĄGU

2 Autorzy Raportu: prof. dr hab. inż. Tomasz Szczuraszek dr inż. Grzegorz Bebyn dr inż. Jacek Chmielewski dr inż. Jan Kempa Osoby współpracujące przy realizacji Raportu: mgr inż. Marek Obłój mgr inż. Adam Ramza Współpraca przy zbieraniu i wprowadzaniu danych: mgr inż. Zbigniew Dobies mgr inż. Mariusz Miłek mgr inż. Sławomir Świderski Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno Kartograficznym OPeGieKa sp. z o.o. w Elblągu Opiniodawcy: dr inż Leonid Braimaister (Instytut Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego SWOV - Holandia) w zakresie zastosowanych w Raporcie algorytmów oceny stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Raport wykonano w ramach Elbląskiego Systemu Informacji Przestrzennej (ESIP) realizowanego dla Urzędu Miejskiego w Elblągu. Elementem składowym systemu ESIP jest Informatyczny System Wspomagania Zarządzania Drogami i Ruchem Drogowym WZDR. System ten stanowił podstawę opracowania niniejszego Raportu. System WZDR został uhonorowany następującymi nagrodami i wyróżnieniami: I nagrodą w konkursie Samorządowy Lider Zarządzania Usługi Techniczne, za projekt pod nazwą Raport o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego instrumentem nowoczesnego zarządzania kształtującego politykę dobrych praktyk w bezpieczeństwie ruchu drogowego i wprowadzania zmian w infrastrukturze drogowej złożony przez Urząd Miasta Elbląga w dziedzinie transport, za zarządzanie drogami prowadzone w sposób komplementarny, odpowiadający wymogom systemowego traktowania miejskiej infrastruktury drogowej. Nagrodą III go stopnia Wicepremiera Rady Ministrów i Ministra Infrastruktury za wybitne osiągnięcia twórcze 2002 rok, II gim miejscem w krajowym konkursie na najciekawszy projekt z zakresu Systemów Informacji Przestrzennej zorganizowanym przez INTEGRAPH 1998 rok, specjalnym wyróżnieniem Miejskiego Zarządu Dróg w Toruniu przez Redakcję Polskich Dróg i Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie (Honorowy Patronat Wicepremiera Rady Ministrów i Ministra Infrastruktury) za wdrożenie Systemu 2002 rok, Książki Bezpieczeństwo Ruchu Miejskiego oraz Badanie zagrożeń w ruchu drogowym, których autorami są pracownicy Katedry Budownictwa Drogowego, zostały uhonorowane w 2006 roku nagrodą Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Raporty, prace badawcze i publikacje związane z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego, wykonane przez pracowników Katedry Budownictwa Drogowego UTP w Bydgoszczy, zostały ukoronowane w 2006 roku nagrodą POLSKIE DROGI XXI (pod Patronatem Honorowym Ministerstwa Transportu i Budownictwa). Copyright by Katedra Budownictwa Drogowego, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Skład i druk ukończono w maju 2008 r., nakład 35 egz.

3 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA PRZYJĘTE DEFINICJE I OZNACZENIA 7 1. OGÓLNY STAN BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W ELBLĄGU NA TLE KRAJU I WOJEWÓDZTWA LICZBOWA CHARAKTERYSTYKA STANU BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO CHARAKTERYSTYKA ZMIENNOŚCI LICZBY I SKUTKÓW ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH, DNIACH I GODZINACH STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI ZDARZEŃ DROGOWYCH STRUKTURA PRZYCZYN ZDARZEŃ DROGOWYCH CHARAKTERYSTYKA SPRAWCÓW I POSZKODOWANYCH W ZDARZENIACH DROGOWYCH STAN BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO NA POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTACH SIECI DROGOWEJ MIASTA BEZPIECZEŃSTWO PIESZYCH BEZPIECZEŃSTWO ROWERZYSTÓW BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W DRODZE DO SZKOŁY LISTA ELEMENTÓW SIECI DROGOWEJ MIASTA O NAJNIŻSZYM POZIOMIE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO SZCZEGÓŁOWA CHARAKTERYSTYKA NAJBARDZIEJ NIEBEZPIECZNYCH MIEJSC SKRZYŻOWANIE: ALEJA TYSIĄCLECIA - HETMAŃSKA PUNKT NA ODCINKU ULICY: GRUNWALDZKIEJ (POLNA ALEJA TYSIĄCLECIA) PUNKT NA ODCINKU ULICY: 12-TEGO LUTEGO (KRÓLEWIECKA - TRYBUNALSKA) SKRZYŻOWANIE: ARMII KRAJOWEJ 12 LUTEGO GROTA- ROWECKIEGO

4 12.5. SKRZYŻOWANIE: 1 MAJA-12-TEGO LUTEGO-HETMAŃSKA SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA - LOTNICZA SKRZYŻOWANIE: TEATRALNA-12-TEGO LUTEGO-KRÓLEWIECKA SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA DĘBOWA GROTTGERA SKRZYŻOWANIE: BRZOZOWA DĄBKA CICHA SKRZYŻOWANIE: GROTA-ROWECKIEGO TRYBUNALSKA SKRZYŻOWANIE: OGÓLNA BRONIEWSKIEGO SKRZYŻOWANIE: KRÓLEWIECKA 12-TEGO LUTEGO OCENA EFEKTYWNOŚCI DZIAŁAŃ W CELU POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA 139 RUCHU DROGOWEGO. LITERATURA

5 - 5 - PRZEDMOWA Ruch drogowy jest oczywistą koniecznością współczesnej cywilizacji. Ma on zarówno swoje dobre strony, jak i złe. Bezwzględnie najbardziej negatywną cechą ruchu drogowego są dla człowieka wypadki drogowe. Wypadków drogowych nie można niestety całkowicie uniknąć, ale można wpłynąć zdecydowanie na obniżenie ich liczby i skutków, między innymi przez mądre kształtowanie i urządzanie infrastruktury drogowej. Powyżej cytowane zdania stanowiły motto pierwszego Raportu o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego dla miasta Elbląga za rok Sukcesywnie, bo już od siedmiu lat, corocznie na zlecenie Zarządu Dróg w Elblągu opracowywane są przez Katedrę Budownictwa Drogowego Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego oraz Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne w Elblągu raporty o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego w tym mieście. Doświadczenia wielu krajów wskazują, że rozwój motoryzacji i dążenie ludzi do zaspokajania potrzeb transportowych na coraz wyższym poziomie nie musi prowadzić do wzrostu liczby zdarzeń drogowych, a wręcz przeciwnie świadoma polityka państwa, czy lokalnych społeczeństw, takich jak np. miasta Elbląga, może wpłynąć na znaczną redukcję tych zdarzeń. Należy podkreślić, że w ostatnich latach dzięki właściwej polityce władz nastąpiła wyraźna poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w Elblągu. Wystąpił bowiem spadek liczby zdarzeń drogowych, w tym liczby wypadków drogowych z udziałem pieszych i zdarzeń z dziećmi. Co jest bardzo istotne odnotowuje się ciągły spadek średniej ciężkości zdarzenia oraz liczby osób ciężko rannych. Ustabilizowała się też na niskim poziomie liczba ofiar śmiertelnych. W ostatnich dwóch latach spadła również liczba zdarzeń z rowerzystami, która od siedmiu lat miała wyraźnie tendencję wzrostową. W konsekwencji tych faktów obniżył się wyraźnie łączny koszt zdarzeń. Niestety nadal jednak poziom ryzyka w ruchu drogowym w Elblągu, podobnie jak w wielu innych miastach Polski, jest zbyt duży. Roczne koszty zdarzeń drogowych w tym mieście porównywalne są z wybudowaniem około 20,0 km dróg. Jednym z podstawowych zadań w zakresie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego powinno być niewątpliwie permanentne wyszukiwanie miejsc na sieci drogowej, w których dochodzi do częstych błędów uczestników ruchu drogowego (zwłaszcza kierowców, ponieważ oni są sprawcami prawie 98% zdarzeń) oraz w których koncentrują się zdarzenia drogowe. Do podstawowych działań powinno należeć także określenie cech środowiska drogi, które przyczyniają się w sposób bezpośredni lub pośredni do powstawania tych zdarzeń. Analiza taka daje przede wszystkim możliwość wskazania skutecznego sposobu poprawy brd w tych miejscach, a także możliwość sformułowania zasad właściwego projektowania infrastruktury drogowej. Temu, między innymi, służą raporty o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Poszczególne rozdziały prezentowanego raportu zawierają różne bardzo istotne, ze względów aplikacyjnych, analizy brd. Pierwsze rozdziały raportu dotyczą ogólnej oceny liczbowej stanu brd w mieście oraz zmienności liczby i skutków zdarzeń drogowych w poszczególnych miesiącach, dniach i godzinach. Przedstawiona jest w nich również struktura miejsc koncentracji zdarzeń drogowych, struktura przyczyn zdarzeń drogowych oraz charakterystyka sprawców i poszkodowanych w zdarzeniach drogowych. Następne rozdziały zawierają wyniki analizy stanu brd na poszczególnych elementach sieci drogowej, bezpieczeństwa pieszych, rowerzystów i dzieci w drodze do szkoły. We wszystkich tych rozdziałach zawarte są również dane o zdarzeniach drogowych zaistniałych w poprzednich latach, umożliwiające dokonanie porównań poziomu brd w roku sprawozdawczym do poziomu brd w poprzednich latach. Kolejnymi wynikami analiz przedstawianymi w dalszych rozdziałach tego raportu są: wybór najgorszych elementów sieci pod względem danej charakterystyki bezpieczeństwa ruchu drogowego, szczegółowa ocena brd na tych elementach, ustalenie priorytetowych działań modernizacyjnych oraz ocenę skuteczności tych działań w zakresie poprawy brd. Wybór najgorszych miejsc na sieci drogowej miasta odbywa się kilkustopniowo i można wyróżnić trzy podstawowe kroki analizy. 1) Krok I. Dotyczy oceny zagrożenia na poszczególnych elementach sieci drogowej, tj. skrzyżowaniach i odcinkach międzywęzłowych, która wykonywana jest w oparciu o wartości wybranych wskaźników bezpieczeństwa ruchu drogowego. 2) Krok II. Obejmuje wybór najgorszych miejsc na sieci drogowej miasta pod względem bezpieczeństwa wybranych uczestników ruchu, tj.: dzieci w drodze do i ze szkoły, pieszych i rowerzystów. 3) Krok III. Dotyczy wyboru miejsc o najniższym poziomie bezpieczeństwa ruchu drogowego, tzw. czarnych punktów. W kroku II i III, przy wyborze najgorszych miejsc, bierze się pod uwagę tylko tzw. punkty na sieci drogowej. Punkty te stanowią całe skrzyżowania, ich elementy lub 50-metrowe fragmenty odcinków ulic. Punkty te są zwartymi i w przybliżeniu jednorodnymi na całym swoim obszarze elementami ulic, co ułatwia dokonywanie właściwej oceny przyczynowo-skutkowej zdarzeń drogowych w tych miejscach. Szczególnie ważnymi pracami autorów w zakresie poszukiwania skutecznych rozwiązań poprawy brd są badania i analizy przyczynowo-skutkowe zdarzeń drogowych. Jednak ze względu na złożoność zjawiska ruchu drogowego, należy mieć pełną świadomość, że te badania i analizy powinno się prowadzić

6 - 6 - tylko w przypadku dysponowania bogatą dokumentacją, dotyczącą zarówno samych zdarzeń drogowych, jak i całego środowiska drogi. Stąd miejsca o najniższym poziomie bezpieczeństwa ruchu drogowego są określane w raporcie na podstawie odpowiedniego wskaźnika syntetycznego, ujmującego różne charakterystyki brd, w tym: bezwzględną liczbę zdarzeń drogowych, ciężkość zdarzeń drogowych, liczbę zdarzeń drogowych z pieszymi oraz liczbę zdarzeń drogowych z rowerzystami. Do wyboru punktów na sieci drogowej miasta, charakteryzujących się dużą koncentracją zdarzeń drogowych, opracowano specjalną procedurę obliczeń oraz aplikacje programowe w systemie WZDR-BRD. Procedura ta polega na iteracyjnym wyszukiwaniu miejsc charakteryzujących się największą wartością syntetycznego wskaźnika brd. Podobnie wyszukiwane są również najbardziej niebezpieczne miejsca dla dzieci w drodze do i ze szkoły, dla pieszych i rowerzystów. W niniejszym raporcie oprócz szczegółowej oceny i wskazań możliwości poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w czarnych punktach sieci podana jest także propozycja koncepcji przebudowy takiego przykładowego punktu. Osobny rozdział poświęcony jest w raporcie ocenie efektywności działań inwestycyjnych na sieci drogowej miasta dokonywanych w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ocena wykonywana jest w oparciu o wartości wskaźnika zmian poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego WZ j. Wskaźnik ten wyraża stosunek poziomów bezpieczeństwa ruchu drogowego po i przed przebudową. Może on być wyznaczony jednak tylko dla tych elementów sieci, na których w każdym roku analizy miały miejsce co najmniej 3 zdarzenia drogowe lub jeden wypadek drogowy. Ocena ta jest bardzo skutecznym sposobem działania na rzecz poprawy brd. Systemowa ocena efektów już dokonanych działań na sieci drogowej, tj. np. wykonanej przebudowy, czy zmian organizacji ruchu daje bowiem szansę sprawdzenia poprawności postawionej diagnozy i przyjętych rozwiązań oraz daje możliwość selekcji efektywnych i nieefektywnych sposobów poprawy brd. Raporty o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego mogą być wykorzystywane do wielu celów praktycznych, w tym między innymi do: 1. Określania rozmiarów problemu brd i na tej podstawie planowania środków budżetowych przeznaczonych na poprawę stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego. 2. Wyboru miejsc przeznaczonych do modernizacji ze względu na niski poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego i na tej podstawie planowania rzeczowego programu działań na następne lata. 3. Opracowania założeń dotyczących sposobu poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w wybranych miejscach na sieci drogowej miasta. 4. Opracowania koncepcji modernizacji wybranych miejsc na sieci drogowej miasta. 5. Opracowania oceny efektywności działań w zakresie poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego i na tej podstawie tworzenia katalogu sprawdzonych sposobów poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. 6. Określania właściwego ukształtowania i urządzania infrastruktury drogowej pod względem brd i tym samym tworzenia zasad poprawnego projektowania elementów sieci drogowej. Dotychczasowe doświadczenia autorów wskazują, że dysponując bazą danych o zdarzeniach drogowych oraz danymi o szeroko rozumianej infrastrukturze drogowej i danym ruchowymi, a także odpowiednimi procedurami oceny, możliwe jest formułowanie w miarę precyzyjnej diagnozy, a dalej na jej podstawie opracowywanie odpowiedniego programu działań i szczegółowych projektów poprawy brd. Przyjęcie właściwego toku postępowania przyniosło w Elblągu i innych miastach znaczące efekty. Wdrożenie zaproponowanych rozwiązań poprawy brd spowodowało wyeliminowanie wielu niebezpiecznych miejsc na sieci drogowej tych miast. Z całą mocą należy jednak podkreślić, że dla osiągnięcia spektakularnej poprawy brd nie wystarczy tylko podejmowanie działań naprawczych infrastruktury drogowej, należy bowiem także równolegle podejmować działania naprawcze wobec uczestników ruchu drogowego. Te działania to ciągła edukacja komunikacyjna, zwiększenie kontroli przestrzegania prawa i restrykcji za jej łamanie przez uczestników ruchu drogowego. Autorzy dziękują Władzom miasta Elbląga oraz Zarządowi Dróg w Elblągu za duże zaangażowanie na rzecz poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Podziękowania autorzy raportu składają także pracownikom Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Elblągu oraz Inspektoratu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń za życzliwość oraz pomoc przy zbieraniu danych o zdarzeniach drogowych. Tomasz Szczuraszek

7 - 7 - PRZYJĘTE DEFINICJE I OZNACZENIA Ciężko ranny - osoba, która wskutek zdarzenia drogowego doznała ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby, nieuleczalnej lub długotrwałej choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała oraz urazów w postaci np. złamań, uszkodzeń organów wewnętrznych, poważnych ran ciętych i szarpanych. Ciężkość zdarzeń drogowych wyrażona jest poprzez współczynnik ciężkości zdarzeń. Czarny punkt patrz miejsce niebezpieczne na sieci drogowej miasta. Czynniki ruchu drogowego podstawowymi czynnikami ruchu drogowego są: A). użytkownik drogi (uczestnik ruchu drogowego), B). pojazd, C). droga. Długość odcinka międzywęzłowego L jest to długość odcinka pomiędzy geometrycznymi środkami sąsiednich skrzyżowań (lub skrzyżowaniem i końcem ulicy) pomniejszona o 18,74m (pomniejszenie wynika z konstrukcji numerycznej mapy grafowej sieci drogowej miasta). Ekwiwalentne zdarzenie drogowe jest to kolizja drogowa o przeciętnych stratach materialnych. Elementy odcinka międzywęzłowego do celów analiz wyróżnia się następujące elementy odcinka międzywęzłowego: A. odcinek pomiędzy punktami kolizji odcinek ulicy, na którym brak jest skrzyżowań, wjazdów i wyjazdów z obiektów oraz innych włączeń do ruchu lub wyłączeń z ruchu, B. wjazd i wyjazd z obiektu - fragment ulicy bezpośrednio przylegający do jezdni służącej do wjazdu do obiektu lub wyjazdu z niego (lub obu naraz), C. płaszczyzna do zawracania - płaszczyzna na odcinku międzywęzłowym utworzona w pasie rozdziału i przeznaczona do zawracania wraz z przyległymi do niej płaszczyznami jezdni zasadniczych, D. przejście dla pieszych na odcinku międzywęzłowym przejście dla pieszych położone na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami i przyległy do niego obszar jezdni i chodnika. Elementy skrzyżowania - patrz segmenty skrzyżowania. Graniczna wartość syntetycznego wskaźnika bezpieczeństwa ruchu drogowego W gran wartość syntetycznego wskaźnika bezpieczeństwa ruchu drogowego W istotnie większa od wartości średniej określonej ze zbioru wartości odnoszących się do wszystkich elementów sieci drogowej miasta, na których wystąpiły w ciągu każdego roku co najmniej 3 zdarzenia drogowe lub 1 wypadek drogowy; za wartość graniczną uważa się wartość kwantyla 90% z wyżej wymienionego zbioru wskaźnika W. Graniczna wartość wskaźnika liczby pieszych biorących udział w zdarzeniach drogowych wartość wskaźnika WOP istotnie większa od wartości średniej określonej ze zbioru wartości odnoszących się do wszystkich elementów sieci drogowej miasta; za wartość graniczną dla miasta Elbląga uznaje się 2,0. Graniczna wartość wskaźnika liczby rowerzystów biorących udział w zdarzeniach drogowych wartość wskaźnika WOR istotnie większa od wartości średniej określonej ze zbioru wartości odnoszących się do wszystkich elementów sieci drogowej miasta; za wartość graniczną dla miasta Elbląga uznaje się 1,0. Graniczna wartość wskaźnika liczby pieszych w wieku 7 15 lat biorących udział w zdarzeniach drogowych wartość wskaźnika WOD istotnie większa od wartości średniej określonej ze zbioru wartości odnoszących się do wszystkich elementów sieci drogowej miasta; za wartość graniczną dla miasta Elbląga uznaje się 1,0. Jednorodność zdarzeń drogowych wyrażona jest poprzez wskaźnik jednorodności zdarzeń. Jednostkowe skutki zdarzenia drogowego stanowią: ofiara śmiertelna, osoba ciężko ranna, osoba lekko ranna, uszkodzony pojazd. Kolizja drogowa - zdarzenie drogowe, w wyniku którego powstają tylko straty materialne (uszkodzenie pojazdu). Koncentracja zdarzeń drogowych wyrażona jest poprzez wskaźnik koncentracji zdarzeń. Koszt jednostkowych skutków zdarzenia drogowego koszt ten został ustalony na podstawie danych o jednostkowych kosztach zdarzeń drogowych w Polsce w roku 2007, uzyskanych z Pracowni Ekonomiki Instytutu Badawczego Dróg i Mostów w Warszawie. Raport o stanie brd w Elbląg 2007

8 - 8 - PRZECIĘTNE KOSZTY JEDNOSTKOWYCH SKUTKÓW ZDARZENIA DROGOWEGO WG CEN Z ROKU 2007 Lp. Jednostkowe skutki zdarzenia drogowego Koszty k i [tys. zł] 1 ofiara śmiertelna 1140,8 2 osoba ciężko ranna (hospitalizowana) 414,5 3 osoba lekko ranna 21,4 4 uszkodzenie pojazdu uczestniczącego w wypadku 42,8 5 uszkodzenie pojazdu uczestniczącego w kolizji 21,4 Koszt zdarzeń drogowych dla danego obszaru jest określany w cenach 2007 roku następująco: gdzie: k k - x i - Y - Y K = k x, [złotych], k i= 1 i koszt ekwiwalentnego zdarzenia wg cen z roku 2007 (przeciętny koszt kolizji) [zł], współczynnik ekwiwalentny i-tego zdarzenia drogowego, liczba zdarzeń drogowych w danym obszarze miasta. Lekko ranny - osoba, która wskutek zdarzenia drogowego poniosła uszczerbek na zdrowiu inny niż wymieniono w definicji osoby ciężko rannej, w szczególności zwichnięcia, potłuczenia, skaleczenia. Liczba ekwiwalentnych zdarzeń drogowych X dla danego obszaru miasta wyraża liczbę kolizji równoważną pod względem kosztów liczbie wszystkich zdarzeń drogowych w tym obszarze. Y X = x i, [zdarzeń]. i= 1 Liczba zdarzeń drogowych Y określa liczbę wypadków i kolizji w danym obszarze miasta. Lista rankingowa zagrożenia w ruchu drogowym lista obszarów miasta, elementów sieci drogowej lub elementów skrzyżowania ułożona według wartości malejących lub rosnących określonego wskaźnika charakteryzującego poziom zagrożenia w ruchu drogowym. Mapa zdarzeń drogowych na mapie zasadniczej przedstawione, za pomocą odpowiednich symboli, wszystkie zdarzenia drogowe, które miały miejsce na danym obszarze w okresie T. Miejsce niebezpieczne na sieci drogowej miasta (tzw. czarny punkt ) jest to miejsce na sieci drogowej miasta (skrzyżowanie lub punkt na odcinku międzywęzłowym), dla którego wskaźnik zagrożenia w ruchu drogowym W j przekracza wartość graniczną W j >W gran, ponadto wskaźnik W j w każdym roku był większy od wartości średniej dla danych elementów sieci drogowej (skrzyżowań lub punktów na odcinku międzywęzłowym). Wartość wskaźnika W j należy ustalać na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z okresu co najmniej trzech lat (wyjątkowo dopuszcza się z dwóch lat). Miejsce niebezpieczne dla dzieci w drodze do i ze szkoły miejsce (skrzyżowanie lub punkt na odcinku międzywęzłowym) dla którego wskaźnik WOD przekracza wartość graniczną. Wartość wskaźnika WOD należy ustalać na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z okresu trzech lat (wyjątkowo dopuszcza się dwa lata). Miejsce niebezpieczne dla pieszych miejsce (punkt na odcinku międzywęzłowym lub przejście dla pieszych na skrzyżowaniu lub segment skrzyżowania), dla którego wskaźnik WOP przekracza wartość graniczną. Wartość wskaźnika WOP należy ustalać na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z okresu trzech lat (wyjątkowo dopuszcza się dwa lata). Miejsce niebezpieczne dla rowerzystów miejsce (skrzyżowanie lub punkt na odcinku międzywęzłowym), dla którego wskaźnik WOR przekracza wartość graniczną. Wartość wskaźnika WOR należy ustalać na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z okresu trzech lat (wyjątkowo dopuszcza się dwa lata). Odcinek międzywęzłowy jest to odcinek pomiędzy sąsiednimi skrzyżowaniami lub pomiędzy końcem ulicy i najbliższym skrzyżowaniem. Ofiara śmiertelna - osoba, która na skutek wypadku drogowego poniosła śmierć (na miejscu wypadku lub w ciągu 1 miesiąca od dnia wypadku). Pogorszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego na j-tym elemencie sieci drogowej wyraźne obniżenie poziomu brd na rozważanym elemencie w stosunku do przeciętnej zmiany tego poziomu na sieci drogowej. Wyraźne obniżenie poziomu brd ma miejsce gdy WZ j >1,50. Pojazd silnikowy pojazd poruszany za pomocą silnika; do grupy pojazdów silnikowych zalicza się: pojazdy samochodowe, wolnobieżne, specjalne o własnym napędzie i motocykle. Pojazd uczestniczący w zdarzeniu pojazd uczestniczący w sposób bezpośredni lub pośredni; udział pośredni polega na tym, że kierujący danym pojazdem przyczynia się do powstania danego zdarzenia, ale w wyniku tego zdarzenia nie ponosi żadnych strat; natomiast udział bezpośredni wiąże się ze stratami (co najmniej uszkodzeniem pojazdu). Poprawa poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego na j-tym elemencie sieci drogowej wyraźne podniesienie poziomu brd na j-tym elemencie w stosunku do przeciętnej zmiany tego poziomu Raport o stanie brd w Elbląg 2007

9 - 9 - na sieci drogowej. Wyraźne podniesienie poziomu brd ma miejsce gdy WZ j 0,50. Przeciętny koszt kolizji k k równy jest przeciętnemu kosztowi dwóch uszkodzonych pojazdów wskutek kolizji; wg cen z 2007 roku wynosi on szacunkowo 42,8 tys. zł. Przyczyny zdarzeń drogowych; przyjęto trzy grupy przyczyn zdarzeń drogowych: A). przyczyny spowodowane przez błędy człowieka: a) przekroczenie bezpiecznej prędkości (prędkości maksymalnej w danych okolicznościach z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego), b) nieprawidłowe wykonanie manewru w ruchu drogowym: nieprawidłowe wyprzedzanie, nieprawidłowe omijanie, wymijanie, nieprawidłowa zmiana pasa ruchu, nieprawidłowe skręcanie lub włączanie się do ruchu, nieprawidłowe cofanie, zatrzymywanie lub postój, spowodowanie poślizgu, najechanie na przeszkodę, c) nieprzestrzeganie znaków i sygnałów drogowych: nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu, nieprzestrzeganie innych znaków drogowych poza pierwszeństwem, jazda, przechodzenie przy czerwonym świetle, d) niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami, e) nieprawidłowe przekraczanie jezdni, f) inne: nieprawidłowe wsiadanie i wysiadanie z pojazdu, nieprawidłowe zachowanie pasażera, B). przyczyny spowodowane przez wady drogi: a) nieprawidłowa organizacja ruchu, nieprawidłowo działająca sygnalizacja świetlna, nieprawidłowe oznakowanie drogi, nieprawidłowe oznakowanie robót drogowych, nieprawidłowy stan urządzeń organizacji ruchu, b) nieprawidłowy stan jezdni koleiny, fałdy, garby na jezdni, wyboje, zapadnięcia lub inne uszkodzenia jezdni, błoto, piasek lub inne materiały na jezdni, śliska jezdnia, c) niekorzystne warunki atmosferyczne lub oświetlenia: niekorzystne warunki atmosferyczne, niekorzystne oświetlenie jezdni, d) niekorzystne warunki geometryczne drogi: nieprawidłowy promień skrętu na skrzyżowaniu, niekorzystne ukształtowanie drogi, mała czytelność dla kierowcy skrzyżowania lub drogi, niedostateczna widoczność, e) inne: stojący pojazd na jezdni, kolizja lub wypadek na drodze, inne, C) przyczyny spowodowane przez niesprawność pojazdu. Punkt na odcinku międzywęzłowym 50-cio metrowy fragment odcinka międzywęzłowego uwzględniany w szczegółowych analizach brd. Ranny - osoba, która wskutek wypadku drogowego odniosła obrażenia ciała. Rodzaj zdarzenia drogowego; rozróżnia się następujące rodzaje zdarzeń: A). zderzenia czołowe pojazdów: zderzenia czołowe, zderzenie czołowe i tylne (po zderzeniu czołowym nastąpiło najechanie na tył innego pojazdu), zderzenie czołowe i inne zdarzenie lub zdarzenia, B). zderzenia boczne pojazdów: zderzenie pod kątem prostym, zderzenie pod kątem ostrym, zderzenie boczne i tylne (po zderzeniu bocznym nastąpiło najechanie na tył innego pojazdu), zderzenie pod kątem prostym i ostrym (w wyniku zderzenia pod kątem prostym dwóch pojazdów nastąpiło zderzenie pod kątem ostrym z trzecim pojazdem), zderzenie boczne i najechanie na stojący pojazd (w wyniku zderzenia bocznego nastąpiło najechanie na stojący pojazd), zderzenie boczne i najechanie na przeszkodę (w wyniku zderzenia bocznego nastąpiło najechanie na przeszkodę), zahaczenie o inny pojazd, zderzenie boczne i inne zdarzenie lub zdarzenia, C). zderzenia tylne pojazdów: zderzenie tylne (zderzenie w tył pojazdu poruszającego się w tym samym kierunku), zderzenie tylne, pod kątem i najechanie na przeszkodę (w wyniku zderzenia tyl- Raport o stanie brd w Elbląg 2007

10 nego nastąpiło zderzenie boczne z innym pojazdem i najechanie na przeszkodę), zderzenie tylne i najechanie na stojący pojazd (w wyniku zderzenia tylnego nastąpiło najechanie na stojący pojazd), zderzenie tylne i inne zdarzenie lub zdarzenia, D). najechanie na pieszego lub rowerzystę: najechanie na pieszego, najechanie na rowerzystę, najechanie rowerzysty na pojazd lub przeszkodę, E). najechanie na pojazd (nie biorący udziału w ruchu) lub przeszkodę: najechanie na stojący pojazd, najechanie na zwierzę, najechanie na przeszkodę, najechanie na stojący pojazd i zjechanie z drogi (w wyniku najechania na stojący pojazd nastąpiło zjechanie z drogi), najechanie na stojący pojazd i inne zdarzenie lub zdarzenia, F). utrata panowania nad pojazdem: zjechanie z drogi, wywrócenie się pojazdu, poślizg, poślizg i zderzenie (w wyniku poślizgu nastąpiło zderzenie z innym pojazdem), poślizg i inne zdarzenie lub zdarzenia, Dla potrzeb analiz rozróżnia się także następujące rodzaje zdarzeń drogowych: G). zdarzenie z pieszym (zdarzenie z udziałem pieszego lub pieszych), H). zdarzenie z rowerzystą (zdarzenie z udziałem rowerzysty lub rowerzystów), I). zdarzenie z pieszym w wieku 7-16 lat (zdarzenie z udziałem pieszego lub pieszych w wieku 7-16 lat), J). zdarzenie z dzieckiem (zdarzenie z udziałem osoby w wieku poniżej16 lat), K). zdarzenie z dzieckiem (lub dziećmi) jako pieszym lub rowerzystą, L). zdarzenia z tramwajem. Symbolikę rodzajów zdarzeń przyjętą na mapach zdarzeń drogowych oraz na rysunkach koncentracji zdarzeń drogowych przedstawiono w tablicy na stronie 11. Rysunek koncentracji zdarzeń na planie sytuacyjnym danego odcinka międzywęzłowego lub skrzyżowania zaznaczone punkty koncentracji zdarzeń drogowych danego rodzaju za pomocą odpowiednich symboli (patrz tablica na str. 11). Segmenty skrzyżowania dla celów analiz wyróżnia się następujące segmenty skrzyżowania (obszary na skrzyżowaniu): A. wlot bezpośredni obszar przed linią zatrzymań, wliczając strefę segregacji ruchu; Raport o stanie brd w Elbląg 2007 B. wylot bezpośredni obszar za skrzyżowaniem na pasach ruchu w kierunku od skrzyżowania; C. płaszczyzna kolizji płaszczyzna na skrzyżowaniu utworzona w miejscu przecinania się kolizyjnych strumieni ruchu; D. płaszczyzna akumulacji - płaszczyzna na skrzyżowaniu pomiędzy wyspami przeznaczona dla jednego kierunku ruchu i umożliwiająca akumulację pojazdów, E. przejście dla pieszych na wlocie przejście dla pieszych położone w obszarze wlotu skrzyżowania oraz przyległy do niego obszar jezdni i chodnika, F. przejście dla pieszych na wylocie przejście dla pieszych położone w obszarze wylotu skrzyżowania oraz przyległy do niego obszar jezdni i chodnika. Skutki zdarzeń drogowych; skutki zdarzeń drogowych charakteryzowane są poprzez: liczbę ofiar śmiertelnych, liczbę osób ciężko rannych, liczbę osób lekko rannych, liczbę pojazdów uszkodzonych w wyniku zdarzenia, koszt zdarzeń, ciężkość zdarzeń, Wykorzystywaną symbolikę do oznaczania skutków zdarzeń przedstawiono w tablicy na stronie 11. Uczestnicy zdarzeń drogowych; do uczestników zdarzeń drogowych zalicza się: kierowców pojazdów (w tym motocyklistów i motorowerzystów), pasażerów pojazdów, rowerzystów, pieszych. Uczestnicy zdarzeń są charakteryzowani poprzez: A). stosunek do winy zaistniałego zdarzenia: sprawcy zdarzeń drogowych, poszkodowani w zdarzeniach drogowych (osoby, które poniosły szkody w wyniku zdarzenia, a nie były jego sprawcami), B). wiek: dzieci (do 16 lat), dzieci w wieku szkolnym (od 7 do 13 lat), młodzi (od 16 do 24 lat), dorośli (od 25 do 60 lat),

11 nazwa ogólna PRZYJĘTA SYMBOLIKA RODZAJÓW ZDARZEŃ DROGOWYCH Rodzaj zdarzenia Przykład symboli graficznych stosowanych nazwa na mapach zdarzeń drogowych(*) szczegółowa A zderzenie czołowe - B zderzenia boczne zderzenia pod kątem prostym zderzenia pod kątem ostrym lub zahaczenie pojazdu C zderzenie tylne - D najechanie na pieszego lub rowerzystę E najechanie na pojazd lub przeszkodę F utrata panowania nad pojazdem G zdarzenie z pieszym H zdarzenie z rowerzystą I zdarzenie z tramwajem najechanie pieszego najechanie rowerzystę najechanie pojazd najechanie przeszkodę - na na na na stosowanych na rysunkach koncentracji zdarzeń drogowych (**) (*) podane liczby określają liczbę zdarzeń drogowych danego rodzaju w danym miejscu, (**) - podane liczby określają liczbę zdarzeń drogowych danego rodzaju; średnica koła jest proporcjonalna do tej liczby zdarzeń PRZYJĘTA SYMBOLIKA UCZESTNIKÓW ZDARZEŃ DROGOWYCH Przyjęta symbolika Uczestnik zdarzenia poszkodowany sprawca kierowca lub pasażer samochodu osobowego/dostawczego kierowca lub pasażer samochodu ciężarowego lub autobusu kierowca lub pasażer tramwaju kierowca lub pasażer pojazdu powolnego lub specjalnego kierujący motocyklem lub motorowerem lub ich pasażer rowerzysta pieszy PRZYJĘTA SYMBOLIKA SKUTKÓW ZDARZEŃ DROGOWYCH Skutki zdarzenia Kolor obrysu symbolu graficznego bez ofiar czarny lub niebieski (*) ranni pomarańczowy zabici czerwony (*) kolorem niebieskim oznaczony jest uczestnik ruchu, który przyczynił się do powstania zdarzenia, ale w nim nie brał bezpośrednio udziału Raport o stanie brd w Elbląg 2007

12 starsi (powyżej 60 lat), C). sprawność w ruchu drogowym: sprawni, o ograniczonej sprawności (np. pod wpływem leków), nietrzeźwi, niepełnosprawni, D). miejsce zamieszkania: miejscowi (mieszkający w Elblągu), zamiejscowi (mieszkający poza Elblągiem), E). rodzaj wykorzystywanego pojazdu podczas zdarzenia: samochód osobowy, dostawczy, samochód ciężarowy, autobus, tramwaj, rower, motocykl, motorower, pojazd powolny (np. wolnobieżny), pojazd specjalny. Wykorzystywaną symbolikę do oznaczania uczestników zdarzeń przedstawiono w tablicy na stronie 11. Waga jednostkowych skutków zdarzenia drogowego jest to względny koszt poniesiony z tytułu wystąpienia określonych jednostkowych skutków zdarzenia drogowego; wartość ta jest określana względem kosztu ekwiwalentnego zdarzenia (przeciętnej kolizji): ki q i =, k k gdzie: k i - koszt i-tego jednostkowego skutku zdarzenia drogowego, k k - przeciętny koszt kolizji (ekwiwalentnego zdarzenia). PRZYJĘTE WAGI JEDNOSTKOWYCH SKUTKÓW ZDARZENIA DROGOWEGO Lp. Jednostkowe skutki zdarzenia drogowego Wartość wagi q i 1 ofiara śmiertelna 26,7 2 osoba ciężko ranna 9,7 3 osoba lekko ranna 0,5 4 uszkodzenie pojazdu uczestniczącego w wy- 1,0 padku 5 uszkodzenie pojazdu uczestniczącego w kolizji 0,5 Wskaźnik zagrożenia w ruchu drogowym W j służy do określania poziomu zagrożenia powstania zdarzenia drogowego na danym elemencie sieci drogowej j i definiowany jest w następujący sposób: W j gdzie: WB2 j = n 1 WB2 i n i= 1 + n 1 n ( WP + WR ) ( WPi + WRi) i= 1 WB2 i, WB2 j, - wskaźnik liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych dla i- tego oraz j-tego elementu sieci drogowej, określony na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z co najmniej trzech ostatnich lat; WP i, WP j, - wskaźnik zdarzeń drogowych z pieszymi dla i-tego oraz j-tego elementu sieci drogowej miasta, określony na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z co najmniej trzech ostatnich lat; WR i, WR j, - wskaźnik zdarzeń drogowych z rowerzystami dla i-tego oraz j-tego elementu sieci drogowej miasta, określony na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z co najmniej trzech ostatnich lat; n - liczba elementów sieci drogowej tego samego rodzaju (skrzyżowań lub punktów na odcinkach międzywęzłowych) co element oceniany, na którym miały miejsce w ocenianym okresie co najmniej 3 zdarzenia lub jeden wypadek drogowy rocznie. Wskaźnik W j określa się niezależnie (oddzielnie) dla skrzyżowań i dla poszczególnych punktów na odcinkach międzywęzłowych. Wskaźnik liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych WB2; wskaźnik ten został zdefiniowany w sposób następujący: A). dla skrzyżowań oraz punktów na odcinkach międzywęzłowych - jako liczba ekwiwalentnych zdarzeń drogowych X w roku: X ekw. zdarzeń WB2 =,, T rok gdzie: X - liczba ekwiwalentnych zdarzeń drogowych w okresie T, T - okres bilansowy [lata], B). dla odcinków międzywęzłowych - jako średnia liczba ekwiwalentnych zdarzeń drogowych w okresie T przypadająca na 1 km długości odcinka: gdzie: L - X ekw. zdarzeń WB2 =,, T L km rok j długość odcinka międzywęzłowego [km]; j Raport o stanie brd w Elbląg 2007

13 T - w obliczeniach przyjęto minimalną długość odcinka równą 0,10 km, okres bilansowy [lata], Wskaźnik ciężkości zdarzeń WC wyraża przeciętną wagę zdarzeń drogowych (przeciętny współczynnik ekwiwalentny zdarzeń) w analizowanym obszarze (w obszarze całego miasta, w rejonie komunikacyjnym, na skrzyżowaniu, na odcinku międzywęzłowym, na wybranym punkcie odcinka międzywęzłowego, na wybranym segmencie skrzyżowania); określa się go poprzez iloraz liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych X i liczby zdarzeń drogowych Y na danym obszarze: gdzie: Y - X WC =, Y łączna liczba zdarzeń drogowych w okresie T na danym obszarze. Wskaźnik jednorodności zdarzeń drogowych WJ - wyraża udział we wszystkich zdarzeniach drogowych na danym obszarze (w rejonie komunikacyjnym, na skrzyżowaniu, na odcinku międzywęzłowym, na wybranym punkcie odcinka międzywęzłowego, na wybranym segmencie skrzyżowania) zdarzeń drogowych o rodzaju najczęściej występującym; wskaźnik ten jest równy największej wartości ilorazu liczby zdarzeń drogowych tego samego rodzaju Y i i liczby wszystkich zdarzeń drogowych w danym analizowanym obszarze Y: Yi WJ = max, Y gdzie: Y i - liczba zdarzeń drogowych i-tego rodzaju w okresie T na danym obszarze, Wskaźnik koncentracji zdarzeń drogowych WK opisuje stopień koncentracji i położenia zdarzeń drogowych w danym obszarze (na skrzyżowaniu lub na odcinku międzywęzłowym); definiowany on jest niezależnie dla skrzyżowań i dla odcinków międzywęzłowych, A). dla skrzyżowania jest to największa wartość ilorazu liczby zdarzeń, które wystąpiły na danym segmencie skrzyżowania do liczby wszystkich zdarzeń drogowych, które miały miejsce na całym skrzyżowaniu w okresie T: gdzie: Y S - YS WK = max, Y liczba zdarzeń drogowych w okresie T na danym segmencie skrzyżowania, gdzie: Y 50 - B). dla odcinka międzywęzłowego wskaźnik ten jest zdefiniowany w postaci ilorazu największej liczby zdarzeń drogowych skoncentrowanych na długości 50 m analizowanego odcinka do liczby wszystkich zdarzeń drogowych na tym odcinku, które wystąpiły w okresie T: Y50 WK = max, Y liczba zdarzeń drogowych, które wystąpiły na długości drogi 50 m w okresie T. Wskaźnik liczby zdarzeń drogowych z dziećmi WD wyraża liczbę zdarzeń drogowych z udziałem dzieci jako pieszych lub rowerzystów w danym obszarze w okresie T. Wskaźnik ten jest określany w zależności od obszaru którego dotyczy, w sposób następujący: A). dla skrzyżowania lub punktu na odcinku międzywęzłowym wyraża on liczbę zdarzeń drogowych z udziałem dzieci jako pieszych lub rowerzystów w ciągu okresu T: gdzie: Y D - YD zdarzeń WD =, T, rok liczba zdarzeń drogowych z udziałem dzieci jako pieszych lub rowerzystów w danym obszarze w okresie T, B). dla odcinka międzywęzłowego wyraża on średnią liczbę zdarzeń drogowych z udziałem dzieci jako pieszych lub rowerzystów przypadającą na 1 km odcinka w ciągu okresu T: YD zdarzeń WD =,. L T km rok Wskaźnik liczby zdarzeń drogowych z pieszymi WP wyraża liczbę zdarzeń drogowych z udziałem pieszych w danym obszarze miasta (w całym mieście, w rejonie komunikacyjnym, na skrzyżowaniu, na odcinku międzywęzłowym, w punkcie odcinka międzywęzłowego) w okresie T. Wskaźnik zdarzeń drogowych z pieszymi jest określony w zależności od obszaru, którego dotyczy, w sposób następujący: A). dla skrzyżowania i punktu odcinka międzywęzłowego wyraża on liczbę zdarzeń drogowych z udziałem pieszych na danym obszarze w ciągu roku: gdzie: Y p - YP zdarzeń WP =, T, rok liczba zdarzeń drogowych z udziałem pieszych na danym obszarze w okresie T. Raport o stanie brd w Elbląg 2007

14 B). dla odcinka międzywęzłowego wyraża on średnią liczbę zdarzeń drogowych z udziałem pieszych w okresie T przypadającą na 1 km odcinka: WP Y = P zdarzeń, L T km rok. Wskaźnik liczby zdarzeń drogowych z rowerzystami WR jest określany analogicznie, jak wskaźnik zdarzeń drogowych z pieszymi: A). dla skrzyżowania oraz punktu odcinka międzywęzłowego wyraża on liczbę zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów na danym obszarze w okresie T: YR zdarzeń WR =, T, rok gdzie: Y R - liczba zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów na danym obszarze w okresie T. B). dla odcinka międzywęzłowego wyraża on średnią liczbę zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów przypadającą na 1 km odcinka w okresie T: Y zdarzeń WR = R,. L T km rok Wskaźnik liczby pieszych biorących udział w zdarzeniach drogowych WOP wyraża liczbę pieszych biorących udział w zdarzeniach drogowych w danym obszarze w okresie T: A). dla skrzyżowania i punktu na odcinku międzywęzłowym: gdzie: P P - PP osób WOP =,, T rok liczba pieszych uczestnicząca w zdarzeniach drogowych w danym obszarze w ciągu okresu T, okres bilansowy. T - B). dla odcinka międzywęzłowego: PP osób WOP =,. L T km rok Wskaźnik liczby rowerzystów biorących udział w zdarzeniach drogowych WOR wyraża liczbę rowerzystów biorących udział w zdarzeniach drogowych w danym obszarze w okresie T: A). dla skrzyżowania i punktu na odcinku międzywęzłowym: gdzie: PR osób WOR =,, T rok P R - liczba rowerzystów uczestnicząca w zdarzeniach drogowych w danym obszarze w ciągu okresu T, T - okres bilansowy. B). dla odcinka międzywęzłowego: PR osób WOR =,. L T km rok Wskaźnik liczby pieszych w wieku 7 16 lat biorących udział w zdarzeniach drogowych WOD wyraża liczbę dzieci (w wieku 7-16 lat) biorących udział w zdarzeniach drogowych jako piesi w danym obszarze w okresie T: A). dla skrzyżowania i punktu na odcinku międzywęzłowym: gdzie: P DP - PDP WOD = T osób,, rok liczba pieszych w wieku 7-16 lat uczestnicząca w zdarzeniach drogowych w danym obszarze w ciągu okresu T, okres bilansowy. T - B). dla odcinka międzywęzłowego: PDP osób WOD =,. L T km rok Wskaźnik wzrostu liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych WW jest to iloraz wskaźników liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych WB2 dla roku analizowanego i poprzedniego (lub innego); wyrażony on jest w częściach jedności; określa on przyrost lub spadek w ciągu roku w danym obszarze miasta liczby ekwiwalentnych zdarzeń w stosunku do roku ubiegłego (lub innego wcześniejszego): WB2( t) WB2( t) WW = lub WW =, WB2( t 1) WB2( t n) gdzie: WB2(t), WB2(t-1), WB2(t-n) wartość wskaźnika liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych WB2, odpowiednio dla okresu: (t), (t-1), (t-n). Za pomocą tego wskaźnika nie ocenia się poprawy lub pogorszenia poziomu brd. Wskaźnik wzrostu liczby wypadków drogowych jest to względna liczba wypadków drogowych w danym, analizowanym roku, wyrażona w procentach w stosunku do liczby wypadków w roku porównawczym. Wskaźnik wzrostu liczby zdarzeń drogowych jest to względna liczba zdarzeń drogowych w danym, analizowanym roku, wyrażona w procentach w Raport o stanie brd w Elbląg 2007

15 stosunku do liczby zdarzeń w roku porównawczym. Wskaźnik wzrostu liczby ofiar wypadków drogowych jest to względna liczba ofiar wypadków drogowych w danym, analizowanym roku, wyrażona w procentach w stosunku do liczby ofiar wypadków w roku porównawczym. Wskaźnik zmian poziomu zagrożenia w ruchu drogowym WZ j służy do określenia zmian poziomu zagrożenia powstania zdarzenia drogowego i jego rozmiarów na danym elemencie sieci drogowej j (na skrzyżowaniu, na odcinku międzywęzłowym lub na punkcie odcinka międzywęzłowego). Definiowany jest on w następujący sposób: gdzie: t - W j(t+1,t+2) - W`j(t-1,t-2) - W WZj = W j(t+ 1,t + 2) j(t 1,t 2) rok modernizacji lub okres przyjęty do analizy porównawczej, wskaźnik zagrożenia w ruchu drogowym obliczony dla j-tego elementu sieci drogowej na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z okresu co najmniej dwóch lat po modernizacji lub po okresie przyjętym do analizy porównawczej (wyjątkowo dopuszcza się na podstawie danych z okresu jednego roku), wskaźnik zagrożenia w ruchu drogowym obliczony dla j-tego elementu sieci drogowej na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z okresu co najmniej dwóch lat poprzedzających modernizację lub okres przyjęty do analizy porównawczej (wyjątkowo dopuszcza się na podstawie danych z okresu jednego roku). Wskaźnik ten może być określony tylko dla tych elementów sieci, na których w każdym roku analizy miały miejsce co najmniej 3 zdarzenia drogowe lub jeden wypadek drogowy. Może on służyć do oceny skuteczności podjętych działań w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w danym obszarze. Współczynnik ekwiwalentny danego zdarzenia drogowego x i wyraża liczbę ekwiwalentnych zdarzeń drogowych (kolizji) równoważnych pod względem kosztów danemu zdarzeniu drogowemu: n, n, n, n - liczba odpowiednio: ofiar Z,i H,i R,i q, q, q, q Z H R P P,i śmiertelnych, osób ciężko rannych, lekko rannych oraz liczba pojazdów uczestniczących w danym zdarzeniu, - wagi poszczególnych jednostkowych skutków zdarzenia drogowego: ofiary śmiertelnej, osoby ciężko rannej, osoby lekko rannej, uszkodzenia pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu. Wypadek drogowy zdarzenie drogowe, w wyniku którego następuje utrata życia, zdrowia lub uszkodzenie ciała uczestnika zdarzenia. Zdarzenie drogowe; zdarzenie w ruchu drogowym, w wyniku którego następuje co najmniej uszkodzenie pojazdu; zdarzenia drogowe dzielimy na: kolizje; wypadki. x = n q + n q + n q + n q, i gdzie: Z,i Z H,i H R,i R P,i P Raport o stanie brd w Elbląg 2007

16 OGÓLNY STAN BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W ELBLĄGU NA TLE KRAJU I WOJEWÓDZTWA Na polskich drogach w roku 2007 zginęło osób, a zostały ranne w wypadkach zjami, występowaniem ofiar śmiertelnych i uszkodzeniami pojazdów w zdarzeniach. Przedstawione dane drogowych [36]. W porównaniu z rokiem 2006 liczba dotyczą Polski, województwa warmińskomazurskiego wypadków drogowych wzrosła o 5,7%, liczba ofiar śmiertelnych o 6,5%, a liczba rannych o 6,9%. W roku 2007 w Policji zarejestrowano kolizji drogowych. W porównaniu do poprzedniego roku, kiedy zanotowano kolizji, nastąpił ich spadek o 6,0%. Niebezpieczeństwo ruchu drogowego bardzo dobrze można zobrazować poprzez częstotliwości występowania określonych jego negatywnych skutków. W tablicy 1.1 przedstawiono średnie odstępy czasu pomiędzy zdarzeniami drogowymi, wypadkami, koli- oraz Elbląga. Z prezentowanych danych wynika, że w Polsce w roku 2007 co 1,57 godziny ginął na drodze człowiek w wyniku wypadku drogowego, w województwie warmińsko-mazurskim co ok. 33 godziny, a w Elblągu co dwa miesiące. Co 8 minut w wyniku wypadku drogowego w Polsce mieliśmy osobę ranną, natomiast w województwie warmińskomazurskim co około 3,4 godziny, a w Elblągu co około 2 dni. Do zdarzenia drogowego w Polsce dochodziło co około 1,2 minuty, a w Elblągu co około 3,5 godziny. Tablica 1.1 Częstotliwość występowania zdarzeń drogowych i ich ofiar w Polsce, w województwie warmińsko - mazurskim oraz w Elblągu w roku 2007 Wyszczególnienie Zdarzenie drogowe Średnie odstępy czasu pomiędzy zdarzeniami i ofiarami zdarzeń [h] Wypadek Kolizja Ofiara śmiertelna Osoba ranna Uszkodzenie pojazdu Polska 0,020 0,177 0,023 1,57 0,139 - województwo warmińskomazurskie 0,49 4,46 0,55 33,05 3,38 - Elbląg 3,46 48,66 3, ,02 1,87 Polskie społeczeństwo ponosi ponad 12 mld zł rocznie strat w wyniku wypadków drogowych. Stanowi to 2,7% PKB. Do tego należy dodać koszty zewnętrzne, które prawie podwajają te straty. Ponadto społeczeństwo ponosi straty moralne, trudne do zmierzenia, takie jak cierpienie ofiar ruchu drogowego i ich bliskich. Województwo warmińsko-mazurskie, w stosunku do innych województw w kraju, zajmuje pod względem bezpieczeństwa ruchu drogowego dość dobrą pozycję. W województwie warmińsko-mazurskim w 2007 roku wydarzyły się 1963 wypadki, co stanowiło około 3,87 % wszystkich wypadków drogowych w kraju - rys. 1.1 [36]. W wypadkach tych zostało rannych 2591 osób, co dawało z kolei około 4,00 % rannych w wypadkach drogowych w kraju oraz śmierć poniosło 265 osób, co stanowi 4,75% ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w kraju (rys. 1.2, rys. 1.3) [36]. Udział miasta Elbląga w wypadkach drogowych w województwie wynosi 9,39 %, natomiast w liczbie ofiar wypadków 7,35 %. W Elblągu ma miejsce 0,36% wypadków drogowych w kraju, podobnie 0,32% osób zostaje rannych lub ponosi śmierć spośród wszystkich ofiar wypadków drogowych w Polsce. W stosunku do roku ubiegłego udział Elbląga w statystyce wypadków drogowych w kraju i województwie spadł, i to zarówno w liczbie wypadków, jak i ofiar tych wypadków (rys. 1.4). Fot. źródło [64] Na rys. 1.5 przedstawiono zależności liczby zdarzeń drogowych i kolizji drogowych różnego rodzaju przypadającej na 1000 mieszkańców w zależności od wielkości miasta. Z analizy danych zawartych na tym rysunku wynika, że zagrożenie w ruchu drogowym w Elblągu jest porównywalne w stosunku do innych miast o podobnej liczbie ludności.

17 RYS WZGLĘDNA LICZBA WYPADKÓW DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH W ROKU 2007 śląskie wielkopolskie łódzkie małopolskie KSP mazowieckie (bez KSP) dolnośląskie pomorskie lubelskie podkarpackie kujawsko - pomorskie warmińsko - mazurskie zachodniopomorskie świętokrzyskie podlaskie opolskie lubuskie , RYS WZGLĘDNA LICZBA RANNYCH W WYPADKACH DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH W ROKU 2007 śląskie wielkopolskie małopolskie łódzkie mazowieckie (bez KSP dolnośląskie pomorskie lubelskie podkarpackie warmińsko - mazurskie kujawsko - pomorskie zachodniopomorskie świętokrzyskie podlaskie opolskie lubuskie

18 RYS WZGLĘDNA LICZBA OFIAR ŚMIERTELNYCH W WYPADKACH DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH W ROKU 2007 mazowieckie (bez KSP) wielkopolskie śląskie łódzkie dolnośląskie KSP lubelskie kujawsko - pomorskie małopolskie warmińsko - mazurskie podkarpackie pomorskie świętokrzyskie zachodniopomorskie podlaskie lubuskie opolskie , RYS UDZIAŁ MIASTA ELBLĄGA W WYPADKACH DROGOWYCH W KRAJU W LATACH Procent wypadków i ich skutków w kraju wypadki ofiary

19 RYS. 1.5 LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH NA TYSIĄC MIESZKAŃCÓW W ZALEŻNOŚCI OD WIELKOŚCI MIASTA W POLSCE liczba zdarzeń w ciągu roku na 1000 mieszkańców Włocławek Elbląg Toruń Bydgoszcz zdarzenia kolizje liczba mieszkańców [tys. osób] liczba zdarzeń w ciągu roku na 1000 mieszkańców Włocławek Elbląg Toruń `Bydgoszcz wypadki zdarzenia z pieszymi liczba mieszkańców [tys. osób] Fot. źródło [64] Fot. źródło [64]

20 LICZBA WYPADKÓW DROGOWYCH W POLSCE, WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIM I W MIEŚCIE ELBLĄGU W LATACH Tablica 1.2 Rok Liczba wypadków drogowych Polska Woj. warmińsko-mazurskie Elbląg ogółem 2000=100% Ogółem 2000=100% ogółem 2000=100% , , Źródło: Wypadki drogowe w Polsce w 2007r. Wydziału Profilaktyki w Ruchu Drogowym Komendy Głównej Policji SKUTKI WYPADKÓW DROGOWYCH W POLSCE, WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIM I W MIEŚCIE ELBLĄGU W LATACH Tablica 1.3 Rok Liczba ofiar śmiertelnych i osób rannych w wypadkach drogowych Polska Woj. warmińsko-mazurskie Elbląg ogółem 2000=100% ogółem 2000=100% ogółem 2000=100% , , ,5 Źródło: Wypadki drogowe w Polsce w 2007r. Wydziału Profilaktyki w Ruchu Drogowym Komendy Głównej Policji Rok WZGLĘDNA LICZBA WYPADKÓW DROGOWYCH I ICH SKUTKÓW WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIM I W MIEŚCIE ELBLĄGU W LATACH Woj. warmińsko-mazurskie Procent liczby ofiar śmiertelnych wyp. i rannych w kraju w kraju wyp. w kraju ofiar śmiertelnych i rannych w kraju Miasto Elbląg Procent liczby wypadków w wojew. Tablica 1.4 ofiar śmiertelnych i rannych w województwie

21 LICZBOWA CHARAKTERYSTYKA STANU BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W roku 2007 w Elblągu wystąpiło zdarzeń drogowych, z czego 180 (7,1 %) były to wypadki z ofiarami w ludziach, tj. z rannymi i zabitymi (rys. 2.1). Wśród wypadków drogowych: 107 to zdarzenia z pieszymi, 44 z rowerzystami i 27 z dziećmi. W wyniku zdarzeń 6 osób poniosło śmierć, 31 osób zostało ciężko rannych, 168 osób zostało lekko rannych, uszkodzono pojazdów (rys. 2.2). Analizując trzy ostatnie lata można zaobserwować poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego w Rok zdarzeń drogowych łącznie Elblągu. Świadczy o tym fakt, że łączny koszt zdarzeń drogowych wyraźnie się cały czas zmniejsza. Wystąpił spadek liczby zdarzeń drogowych, w tym także liczby zdarzeń z pieszymi i zdarzeń z dziećmi oraz liczby osób lekko rannych. Wzrosła nieznacznie liczba wypadków, liczba zdarzeń z rowerzystami i liczba ofiar śmiertelnych. Średnia ciężkość zdarzenia jest jednak zbliżona do wartości w roku 2006, podobnie liczba osób ciężko rannych. ZDARZENIA DROGOWE W ELBLĄGU W LATACH wypadków drogowych kolizji Liczba zdarzeń z pieszymi Charakterystyka zdarzeń z rowerzystami zdarzeń z dziećmi Wskaźnik wzrostu liczby zdarzeń 1999=100% Tablica 2.1 Procent wypadków w zdarzeniach RYS. 2.1 ZDARZENIA DROGOWE W ELBLĄGU W LATACH

22 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W ELBLĄGU W LATACH Tablica 2.2 Rok pojazdów uczestniczących w zdarzeniach Liczba osób lekko rannych osób ciężko rannych Charakterystyka ofiar śmiertelnych średnia ciężkość zdarzenia Koszty zdarzeń (wg cen z 2007 roku) łącznie [mln. zł] jednego zdarzenia [zł] RYS. 2.2 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W ELBLĄGU W LATACH Liczba osób lekko rannych Liczba rannych

23 Do najczęściej występujących rodzajów wśród rodzajów kolizji, jakie wystąpiły w roku wypadków drogowych w ubiegłym roku (tablica 2007, najwięcej było najechania na pojazd lub przeszkodę (35,62%), w tym głównie najechania na 2.3), należy zaliczyć najechania na pieszego lub rowerzystę (aż 72,22%), w tym głównie najechanie stojący pojazd (25,66%), następnie tylnych zderzeń na pieszego (55,56%). W drugiej kolejności były to pojazdów (30,30%) oraz zderzeń bocznych pojazdów (28,04%). zderzenia boczne pojazdów (9,44%). Natomiast Tablica 2.3 STRUKTURA RODZAJÓW ZDARZEŃ DROGOWYCH W ELBLĄGU W ROKU 2007 L.p ogólna zderzenia czołowe zderzenia boczne zderzenia tylne najechania na pieszego lub rowerzystę najechania na pojazd lub przeszkodę utrata panowania nad pojazdem Charakterystyka szczegółowa Struktura rodzajów wypadków drogowych [%] Struktura rodzajów kolizji drogowych [%] zderzenie czołowe 2,22 2,22 1,66 1,45 zderzenie czołowe i tylne 0,00 0,21 zderzenie pod kątem prostym zderzenie boczne i tylne 0,00 0,43 zderzenie pod kątem prostym i ostrym 9,44 0,56 28,04 0,04 7,22 20,30 zderzenie pod kątem ostrym 1,67 7,11 zderzenie boczne i najechanie na stojący pojazd 0,00 0,17 zderzenie boczne i najechanie na przeszkodę 0,00 0,00 zahaczenie o inny pojazd 0,00 0,00 zderzenie tylne 6,11 30,13 zderzenie tylne i pod kątem 6,11 0,00 30,30 0,17 zderzenie tylne pod kątem i najechanie na przeszkodę 0,00 0,00 zderzenie tylne i najechanie na stojący pojazd 0,00 0,04 najechanie na pieszego 55,56 0,00 0,00 72,22 najechanie na rowerzystę 16,67 0,00 najechanie na stojący pojazd najechanie na zwierzę 5,56 1,67 35,62 0,86 najechanie na przeszkodę 1,67 9,11 2,22 25,66 najechanie na stojący pojazd i zjechanie z drogi 0,60 0,00 zjechanie z drogi wywrócenie się pojazdu 3,33 2,78 1,11 0,51 poślizg 0,00 0,13 poślizg i zderzenie 0,00 0,00 7 inne 1,11 3,28 0,56 0,47 Fot. źródło [64] Fot. źródło [64]

24 CHARAKTERYSTYKA ZMIENNOŚCI LICZBY I SKUTKÓW ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH, DNIACH I GODZINACH Rysunki 3.1 i 3.2 ilustrują liczbę zdarzeń drogowych zarejestrowanych w poszczególnych miesiącach roku 2007 oraz ich skutki. Z analizy tych danych wynika, że najwięcej zdarzeń drogowych miało miejsce w marcu (248) oraz we wrześniu (237) i w październiku (235). Wypadków drogowych natomiast najwięcej było w maju (27), sierpniu (23) i we wrześniu (16). Miesiące LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH W ROKU 2007 Charakterystyka Liczba zdarzeń zdarzeń zdarzeń wypadków kolizji z pieszymi z rowerzystami z dziećmi Tablica 3.1 Procent wypadków w zdarzeniach zdarzeń drogowych I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Tablica 3.2 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH W ROKU 2007 Charakterystyka Liczba Miesiące pojazdów uczestniczących Ciężkość zdarzeń Koszt zdarzeń [tys. zł] osób lekko rannych osób ciężko rannych ofiar śmiertelnych w zdarzeniach I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

25 RYS. 3.1 LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH ROKU 2007 Liczba wypadków drogowych Liczba kolizji drogowych Liczba wypadków Liczba kolizji I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Miesiąc Miesiąc RYS. 3.2 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH ROKU 2007 Liczba osób lekko rannych w wypadkach drogowych Liczba osób ciężko rannych w wypadkach drogowych Liczba osób Liczba osób I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Miesiąc Liczba ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych Ciężkość zdarzeń drogowych Liczba osób I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Miesiąc Średnia wartość wskaźnika ciężkości I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Miesiąc Najmniej wypadków drogowych i kolizji było w grudniu odpowiednio 10 i 146. Największa ciężkość zdarzeń wystąpiła w maju (1,59) i grudniu (1,28). Najwięcej osób ciężko rannych odnotowano w maju (10) i we wrześniu (5), a lekko rannych w maju (24) i w sierpniu (25). Dużą liczbę wypadków drogowych oraz znaczne skutki zdarzeń drogowych w okresie wiosennym wytłumaczyć można znacznymi prędkościami przy sprzyjających warunkach atmosferycznych i dużymi natężeniami ruchu samochodowego. Fot. źródło [64]

26 RYS. 3.3 LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH DNIACH TYGODNIA W ROKU 2007 Liczba wypadków drogowych Liczba kolizji drogowych Liczba wypadków Liczba kolizji Pn Wt Śr Cz Pi So N 0 Pn Wt Śr Cz Pi So N RYS. 3.4 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH DNIACH TYGODNIA W ROKU 2007 Liczba osób lekko rannych Liczba osób ciężko rannych Liczba osób Liczba osób Pn Wt Śr Cz Pi So N Pn Wt Śr Cz Pi So N Liczba ofiar śmiertelnych Ciężkość zdarzeń drogowych Liczba osób Pn Wt Śr Cz Pi So N Średnia wartość wskaźnika ciężkości Pn Wt Śr Cz Pi So N Najwięcej wypadków drogowych miała miejsce w środy i wtorki (37 i 31), a kolizji w poniedziałki (433). Osób ciężko rannych najwięcej było w piątki (8), a lekko rannych w środy i we wtorki (32). Ofiar śmiertelnych natomiast było najwięcej w soboty (3). Największą ciężkość zdarzeń drogowych odnotowano dla środy oraz czwartku i wyniosła ona 1,24. Niedziela z kolei charakteryzowała się najmniejszą liczbą: zdarzeń drogowych (165), wypadków (12) i kolizji (153). Również w tym dniu wystąpiła najmniejsza liczba osób lekko rannych. W soboty nie odnotowano żadnych osób ciężko rannych w wypadkach drogowych. Charakter zmian w ciągu doby liczby wypadków i kolizji jest analogiczny do charakteru zmian w ciągu doby natężeń ruchu drogowego (rys. 3.5). Stąd w godzinach południowych i szczytu popołudniowego wystąpiło najwięcej wypadków i kolizji, a najmniej w godzinach nocnych. Jednak największą liczbę osób ciężko rannych zanotowano pomiędzy godzinami a 24.00, natomiast największą liczbę osób lekko rannych zanotowano pomiędzy godzinami a (rys. 3.6), tj. w okresie mniejszego natężenia ruchu samochodowego i dużych średnich prędkości pojazdów.

27 Tablica 3.3 LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH DNIACH TYGODNIA W ROKU 2007 Dzień zdarzeń drogowych wypadków kolizji Liczba zdarzeń z pieszymi Charakterystyka Zdarzeń z rowerzystami zdarzeń z dziećmi Średnia liczba zdarzeń w 1 dniu Średnia liczba wypadków w 1 dniu Procent wypadków w zdarzeniach Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela Tablica 3.4 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH DNIACH TYGODNIA W ROKU 2007 Dzień pojazdów uczestniczących w zdarzeniu Liczba osób lekko rannych osób ciężko rannych Charakterystyka ofiar śmiertelnych Średnia liczba pojazdów uczestniczących w zdarzeniu w 1 dniu Średnia liczba ofiar śmiertelnych oraz rannych w 1 dniu Średnia ciężkość zdarzeń Średnie koszty zdarzeń w 1 dniu [tys. zł] Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela Fot. źródło [64] Fot. źródło [64]

28 Fot. źródło [64] Fot. źródło [64] RYS. 3.5 LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH GODZINACH W ROKU Liczba wypadków drogowych Liczba zdarzeń w godzinie Godzina doby 250 Liczba kolizji drogowych Liczba zdarzeń w godzinie Godzina doby

29 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH GODZINACH W ROKU 2007 Liczba Tablica 3.5 Godzina zdarzeń drogowych wypadków kolizji zdarzeń z pieszymi zdarzeń z rowerzystami zdarzeń z dziećmi Procent wypadków w zdarzeniach Fot. źródło [64] Fot. źródło [64]

30 Fot. źródło [64] Fot. źródło [64] SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH GODZINACH W ROKU 2007 Tablica 3.6 Godzina pojazdów uczestniczących w zdarzeniach osób lekko rannych Liczba osób ciężko rannych ofiar śmiertelnych Średnia ciężkość zdarzeń Średnie koszty zdarzeń w danej godzinie [tys. zł]

31 RYS. 3.6 SKUTKI ZDARZEŃ DROGOWYCH W POSZCZEGÓLNYCH GODZINACH W ROKU 2007 Liczba lekko rannych Liczba lekko rannych Godzina doby Liczba ciężko rannych Liczba ciężko rannych Godzina doby Liczba ofiar śmiertelnych 3 Liczba ciężko rannych Godzina doby Fot. źródło [64] Fot. źródło [64]

32 STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI ZDARZEŃ DROGOWYCH Najczęściej wypadki drogowe w Elblągu w 2007 roku występowały na skrzyżowaniach (54,4% - rys. 4.1). Na odcinkach międzywęzłowych wystąpiło ich 36,7%, a na parkingach i innych obiektach 8,9%. Największa koncentracja wypadków drogowych była przy tym na: - odcinkach pomiędzy punktami kolizji na odcinkach międzywęzłowych (22,2%), - przejściach dla pieszych na wylocie ze skrzyżowań (21,7%), - płaszczyznach kolizji na skrzyżowaniach (14,4%), - parkingach i innych obiektach (8,9%), - przejściach dla pieszych na odcinkach międzywęzłowych (8,9%). Fot. źródło [64] Fot. źródło [64] Kolizje drogowe najczęściej występowały na odcinkach międzywęzłowych (37,6%)- rys Na skrzyżowaniach było ich 36,4%, a na parkingach i obiektach 26,0%. Kolizje występowały głównie na następujących elementach sieci drogowej: - parkingach i innych obiektach (26,0%), - na odcinkach pomiędzy punktami kolizji na odcinkach międzywęzłowych (22,6%), - na płaszczyznach kolizji na skrzyżowaniu (18,9%). Zdarzenia drogowe na odcinkach międzywęzłowych miały średnią ciężkość 1,29, a na skrzyżowaniach 1,18. Elementami sieci drogowej o najwyższej wartości współczynnika ciężkości były przejścia dla pieszych i wyloty ze skrzyżowań: - przejścia dla pieszych na wylotach skrzyżowań (1,93) - przejścia dla pieszych na odcinkach międzywęzłowych (1,79), - wyloty ze skrzyżowań (1,47). Najmniejszą ciężkością charakteryzowały się zdarzenia drogowe na parkingach i obiektach (rys. 4.3), dla których współczynnik ciężkości zdarzeń wynosił 0,97. Największą liczbę osób rannych w wypadkach drogowych zarejestrowano (rys. 4.4): - na odcinkach międzywęzłowych pomiędzy punktami kolizji (22,7%), - na przejściach dla pieszych na wylotach skrzyżowań (21,2%), - na płaszczyznach kolizji na skrzyżowaniu (16,6%). Wypadki drogowe z ofiarami śmiertelnymi (rys. 4.5) miały miejsce: - na odcinakach międzywęzłowych pomiędzy punktami kolizji (66,6%), - na wylotach skrzyżowań (16,7%), - na płaszczyznach kolizji na skrzyżowaniu (16,7%) Na rys. 4.6 przedstawiono miejsca koncentracji wypadków drogowych z ofiarami śmiertelnymi w latach Fot. źródło [64] Fot. źródło [64]

33 RYS. 4.1 STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI WYPADKÓW DROGOWYCH Charakterystyka ogólna wg danych z roku 2007 Parking Obiekt 8.9% Odcinek międzywęzłowy 36.7% Skrzyżowanie 54.4% Charakterystyka szczegółowa wg danych z roku 2007 Odcinek pomiędzy punktami kolizji Wylot - przejście dla pieszych Płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu Parking/Obiekt Odcinek - przejście dla pieszych Wlot - przejście dla pieszych Wlot na skrzyżowanie Wjazd i wyjazd do i z obiektu Wylot ze skrzyżowania Płaszczyzna do zawracania Płaszczyzna akumulacji na skrzyżowaniu Procent wypadków drogowych Zmienność struktury w latach Procent wypadków Skrzyżowanie Odcinek międzywęzłowy Parking Obiekt

34 RYS. 4.2 STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI KOLIZJI DROGOWYCH Charakterystyka ogólna wg danych z roku 2007 Parking Obiekt 26.0% Skrzyżowanie 36.4% Odcinek międzywęzłowy 37.6% Charakterystyka szczegółowa wg danych z roku 2007 Parking Obiekt Odcinek pomiędzy punktami kolizji Płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu Wjazd i wyjazd do i z obiektu Wlot na skrzyżowanie Wlot - przejście dla pieszych Wylot ze skrzyżowania Wylot - przejście dla pieszych Odcinek - przejście dla pieszych Płaszczyzna akumulacji na skrzyżowaniu Płaszczyzna do zawracania Procent kolizji drogowych Zmienność struktury w latach Procent kolizji Skrzyżowanie Odcinek międzywęzłowy Parking Obiekt

35 RYS. 4.3 WARTOŚCI WSKAŹNIKA CIĘŻKOŚCI ZDARZEŃ DROGOWYCH NA POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTACH SIECI DROGOWEJ Charakterystyka ogólna wg danych z roku 2007 Element sieci drogowej Odcinek międzywęzłowy Skrzyżowanie Parking Obiekt Wartość wskaźnika ciężkości Charakterystyka szczegółowa wg danych z roku 2007 Wylot - przejście dla pieszych Odcinek - przejście dla pieszych Wylot ze skrzyżowania 1.47 Płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu Odcinek pomiędzy punktami kolizji Wlot - przejście dla pieszych Wlot na skrzyżowanie Płaszczyzna do zawracania Płaszczyzna akumulacji na skrzyżowaniu Wjazd i wyjazd do i z obiektu Parking Obiekt Wartość wskaźnika ciężkości Zmienność wskaźnika w latach Wartość wskaźnika ciężkości Skrzyżowanie Odcinek międzywęzłowy Parking Obiekt

36 RYS. 4.4 STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI WYPADKÓW DROGOWYCH Z RANNYMI Charakterystyka ogólna wg danych z roku 2007 Parking Obiekt 8.0% Odcinek międzywęzłowy 36.1% Skrzyżowanie 55.9% Charakterystyka szczegółowa wg danych z roku 2007 Odcinek pomiędzy punktami kolizji Wylot - przejście dla pieszych Płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu 16.6 Odcinek - przejście dla pieszych 8.5 Parking Obiekt Wlot - przejście dla pieszych 8 8 Wlot na skrzyżowanie 6 Wjazd i wyjazd do i z obiektu 5 Wylot ze skrzyżowania Procent wypadków drogowych z rannymi rannych Zmienność struktury w latach Procent rannych Skrzyżowanie Odcinek międzywęzłowy Parking Obiekt

37 RYS. 4.5 STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI WYPADKÓW DROGOWYCH Z OFIARAMI ŚMIERTELNYMI Charakterystyka ogólna wg danych z roku 2007 Parking Obiekt 0.0% Skrzyżowanie 33.3% Odcinek międzywęzłowy 66.7% Charakterystyka szczegółowa wg danych z roku 2007 Odcinek pomiędzy punktami kolizji 66.6 Wylot ze skrzyżowania 16.7 Płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu Procent wypadków drogowych z ofiarmi śmiertelnymi Zmienność struktury w latach Procent ofiar śmiertelnych Skrzyżowanie Odcinek międzywęzłowy Parking Obiekt

38 Rys.4.6 Miejsca koncentracji wypadków drogowych z ofiarami śmiertelnymi ( )

39 STRUKTURA PRZYCZYN ZDARZEŃ DROGOWYCH Zdarzenie drogowe może powstać w wyniku wady jednej, dwóch lub jednocześnie trzech grup czynników, które tworzą ruch drogowy, to jest: użytkownika drogi, pojazdu lub środowiska drogi (łącznie z ruchem, warunkami atmosferycznymi i otoczeniem). Uważa się, że do zdarzenia drogowego dochodzi prawie zawsze na skutek błędu człowieka (użytkownika drogi), ale uważa się też, że błąd ten popełnia on w określonej niekorzystnej sytuacji w ruchu drogowym. Bardzo często sytuacje te wytwarzają niedoskonałości środowiska drogowego. Oficjalne statystyki zdarzeń drogowych nie w pełni odzwierciedlają jednak ten fakt, na co wpływ ma przede wszystkim sposób tworzenia tych statystyk oraz zbierania danych. Dane o zdarzeniach drogowych opracowywane są na podstawie kart zdarzeń drogowych przygotowywanych przez Policję oraz na podstawie kart zgłoszenia szkody wypełnianych przez poszkodowanych w zakładzie ubezpieczeń komunikacyjnych. Dane te tworzone są na podstawie subiektywnych ocen zdarzenia drogowego przez funkcjonariusza Policji (w przypadku wypełniania karty zdarzenia) i zgłaszającego (przeważnie poszkodowanego lub sprawcę zdarzenia). Żadna z tych osób nie ma przede wszystkim przygotowania merytorycznego do przeprowadzania szczegółowej analizy wpływu poszczególnych czynników drogowych na zaistniałe zdarzenie. Najtrudniejsza analiza w tym przypadku odnosi się do typowych cech drogi. Błąd użytkownika jest bowiem stosunkowo łatwo zdefiniować podobnie jak wady pojazdu. Nietrudno też określić obecność takich czynników drogi, jak niekorzystne warunki atmosferyczne czy niedostateczny stan jezdni. Jak wynika z danych źródłowych z Policji oraz firm ubezpieczeniowych, prawie wszystkie zdarzenia w 2007 roku w Elblągu powstały w wyniku błędu człowieka (98,3% przy wypadkach i 94,8% przy kolizjach drogowych). Udział środowiska drogi w powstawaniu zdarzeń drogowych szacowany był przy wypadkach drogowych na poziomie zaledwie 28,9% i 29,4% przy kolizjach drogowych. Natomiast wady pojazdu, jako przyczyny zdarzeń drogowych były określane na poziomie 0.6% przy wypadkach i przy kolizjach. W tablicach 5.1 i 5.2 przedstawiono strukturę przyczyn zdarzeń drogowych w Elblągu opracowaną na podstawie danych źródłowych z Policji i firm ubezpieczeniowych. Struktura ta potwierdza wcześniejszą tezę o znacznym niedoszacowaniu wpływu cech środowiska drogowego na powstawanie zdarzeń drogowych. Z oficjalnych danych wynika, że w ubiegłym roku wpływ na wypadki drogowe miały następujące wady drogi (tablica 5.2): - niekorzystne warunki atmosferyczne 23,1%, - nieprawidłowy stan jezdni 3,0% (śliska jezdnia w 2,2% przypadkach, błoto, piasek lub inne materiały na jezdni 0,7%). Podobnie było w przypadku kolizji (tablica 5.2): - niekorzystne warunki atmosferyczne lub oświetleniowe 20,7%, - nieprawidłowy stan jezdni 6,9% (śliska jezdnia w 3,4% przypadkach, błoto, piasek lub inne materiały na jezdni 1,8%,wyboje, zapadnięcia lub inne uszkodzenia jezdni 1,5%, koleiny, fałdy, garby na jezdni 0,1%). Należy zwrócić uwagę, że wśród cech drogi występują tylko: niekorzystne warunki atmosferyczne i zły stan jezdni. Brak natomiast typowych cech drogi, takich jak: widoczność jezdni, czytelność i zrozumiałość organizacji ruchu oraz geometrii drogi, widoczność wyświetlanych sygnałów sygnalizacji świetlnej i wielu innych. Badania prowadzone w kraju i zagranicą dowodzą bez wątpienia, że wymienione cechy drogi mają wpływ na powstawanie zdarzeń drogowych. Z różnych źródeł wynika, że cechy środowiska drogowego są współprzyczyną aż ok. 75% zdarzeń, a więc ich wpływ na te zdarzenia jest bardzo znaczący. W 2007 roku w Elblągu do wypadku drogowego najczęściej dochodziło na skutek następujących błędów użytkowników drogi (tablica 5.1): - nieprzestrzeganie znaków i sygnałów drogowych (44,4%), w tym głównie nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (40,6%), - nieprawidłowe przekraczanie jezdni przez pieszych (23,9%), - nieprawidłowe wykonywanie manewrów w ruchu drogowym (13,9%), - przekraczanie bezpiecznej prędkości (7,8%). Natomiast w przypadku zaistniałych kolizji najczęściej popełnianymi błędami sprawców tych zdarzeń były (tablica 5.1): - nieprawidłowe wykonywanie manewrów w ruchu drogowym (49,3%), w tym szczególnie nieprawidłowe cofanie, zatrzymywanie lub postój (30,0%), - niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami (23,6%), - nieprzestrzeganie znaków i sygnałów drogowych (19,2%), w tym szczególnie nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (17,8%), - przekraczanie bezpiecznej prędkości (5,6%).

40 Tablica 5.1 STRUKTURA PRZYCZYN ZDARZEŃ DROGOWYCH SPOWODOWANYCH BŁĘDAMI CZŁOWIEKA W ROKU 2007 (określona na podstawie opinii funkcjonariuszy Policji i uczestników zdarzeń) L.p ogólna przekroczenie bezpiecznej prędkości nieprawidłowe wykonywanie manewrów w ruchu drogowym nieprzestrzeganie znaków i sygnałów drogowych niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami nieprawidłowe przekraczanie jezdni 6 inne L.p. 1 2 Charakterystyka Szczegółowa Struktura przyczyn wypadków drogowych [%] 7,8 5,6 kolizji drogowych [%] nieprawidłowe wyprzedzanie 1,7 2,1 nieprawidłowe omijanie, wymijanie, zmiana pasa ruchu 5,0 9,0 nieprawidłowe skręcanie lub włączanie się do ruchu 13,9 1,7 49,3 7,9 nieprawidłowe cofanie, zatrzymanie lub postój 5,0 30,0 wpadnięcie w poślizg 0,0 0,0 najechanie na przeszkodę 0,6 0,3 nieprzestrzeganie pierwszeństwa 40,6 17,8 nieprzestrzeganie innych znaków drogowych ,0 19,2 0,2 jazda (przechodzenie) przy czerwonym świetle 3,9 1,2 6,7 6,7 23,6 23,6 23,9 23,9 0,1 0,1 nieprawidłowe wysiadanie 0,0 z pojazdu 3,3 2,1 0,3 nieprawidłowe zachowanie pasażera 0,0 0,0 inne 3,3 1,8 Tablica 5.2 STRUKTURA PRZYCZYN ZDARZEŃ DROGOWYCH SPOWODOWANYCH WADAMI DROGI W ROKU 2007 (określona na podstawie opinii funkcjonariuszy Policji i uczestników zdarzeń) ogólna brak przyczyny od strony drogi nieprawidłowa organizacja ruchu 3 nieprawidłowy stan jezdni 4 5 niekorzystne warunki atmosferyczne lub oświetlenia niekorzystne warunki geometryczne drogi 6 inne Charakterystyka szczegółowa wypadków drogowych [%] Struktura przyczyn 73,9 72,2 kolizji drogowych [%] nieprawidłowo działająca sygnalizacja świetlna 0,0 0,0 nieprawidłowe oznakowanie drogi 0,0 0,0 0,0 0,1 nieprawidłowe oznakowanie robót 0,0 0,1 drogowych nieprawidłowy stan urządzeń organizacji ruchu 0,0 0,0 koleiny, fałdy, garby na jezdni 0,0 0,1 wyboje, zapadnięcia lub inne uszkodzenia jezdni 3,0 6,9 0,0 1,5 błoto, piasek, lub inne materiały na jezdni 0,7 1,8 śliska jezdnia 2,2 3,4 niekorzystne warunki atmosferyczne 23,1 23,1 20,7 20,7 niekorzystne oświetlenie jezdni 0,0 0,0 mały promień skrętu na skrzyżowaniu 0,0 0,0 niekorzystne ukształtowanie drogi 0,0 0,0 0,0 0,0 mała czytelność skrzyżowania lub 0,0 0,0 drogi dla kierowcy niedostateczna widoczność 0,0 0,0 stojący pojazd na jezdni 0,0 0,0 0,0 0,1 kolizja lub wypadek na drodze 0,0 0,0 inne 0,0 0,1

41 CHARAKTERYSTYKA SPRAWCÓW I POSZKODOWANYCH W ZDARZE- NIACH DROGOWYCH Sprawcami zdarzeń drogowych są głównie kierowcy. Spowodowali oni bowiem w 2007 roku aż 97,8% zdarzeń. Natomiast piesi przyczynili się do powstania 2 % zdarzeń, a pasażerowie 0,2% rys Należy przy tym zaznaczyć, ze w strukturze ruchu drogowego w mieście udział omawianych grup osób jest zupełnie odmienny od struktury sprawców, tzn. najczęściej występują pasażerowie, potem piesi, a najmniej liczną grupą są kierowcy [4]. Najczęściej sprawcami zdarzeń drogowych były osoby dorosłe, w wieku od 25 do 60 lat (73,0%). Młodzież w wieku od 15 do 24 lat stanowiła wśród sprawców 19,2%, osoby starsze (powyżej 60 lat) 7,6%, a dzieci 0,2%. Natomiast w ruchu drogowym udział poszczególnych grup osób wynosi: dorośli ~48%, starsi ~16% oraz dzieci i młodzież ~36% [4]. Widać z tego, że najbardziej wypadkogenną grupę stanowią osoby dorosłe. Nietrzeźwi spowodowali w Elblągu w roku ,8% zdarzeń drogowych co oznacza wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 0,4%. Fot. źródło [64] Fot. źródło [64] Wśród sprawców zdarzeń drogowych udział osób zamiejscowych wynosi 26,7%, podczas gdy udział w ruchu drogowym w Elblągu tej grupy osób wynosi zaledwie kilkanaście procent [4]. Wynika stąd, że zamiejscowi powodowali kilkakrotnie częściej zdarzenia drogowe niż miejscowi. Ponadto analizy wykazały, że osoby zamiejscowe najczęściej popełniają błędy na sieci drogowej w miejscach nietypowych, mało czytelnych, mało zrozumiałych i o dużych wartościach natężeń ruchu. Miejsca te wymagają od uczestników ruchu szczególnej i znacznej koncentracji uwagi, bowiem niezmiernie ważna jest w tych miejscach prawidłowa ocena sytuacji drogowo-ruchowej. Powyższe dane jednoznacznie świadczą o ogromnej roli drogi i jej cech jako jednej z głównych przyczyn zdarzeń drogowych. Poszkodowanymi w zdarzeniach drogowych byli również najczęściej kierowcy, tj. w 95,0% przypadkach, w 3,6% byli to piesi i w 1,4% - pasażerowie rys W grupie osób poszkodowanych wystąpiło: 78,0% dorosłych, 15,1% młodzieży, 6,7% osób starszych, oraz 0,2% dzieci, 76,4% miejscowych i 23,6% zamiejscowych. Zdarzenia drogowe najczęściej powodowali kierowcy samochodów osobowych i dostawczych 92,3% - rys Fot. źródło [64] Fot. źródło [64]

42 RYS. 6.1 CHARAKTERYSTYKA SPRAWCÓW ZDARZEŃ DROGOWYCH W ROKU 2007 Rodzaj uczestnika Sprawność uczestnika piesi 2.0% o ograniczon ej sprawności 0.1% kierowcy 97.8% pasażerowie 0.2% sprawni 97.1% nietrzeźwi 2.8% niepełnosprawni 0.0% Wiek uczestnika Miejsce zamieszkania starsi 7.6% dorośli 73,0% dzieci 0.2% miejscowi 73.3% zamiejsco -wi 26.7% młodzież 19.2% Rodzaj pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu ciężarowy 4.3% autobus 1.1% osobowy dostawczy 92,3% tramwaj 0.2% rower 1.0% motocykl 0.6% wolnobieżny, specjalny 0.5%

43 RYS. 6.2 CHARAKTERYSTYKA OSÓB POSZKODOWANYCH W ZDARZENIACH DROGOWYCH W ROKU 2007 Rodzaj uczestnika Sprawność uczestnika kierowcy 95.0% piesi 3.6% sprawni 99.9% nietrzeźwi 0.1% pasażero wie 1,4% Wiek uczestnika Miejsce zamieszkania starsi 6.7% dorośli 78.0% młodzież 15.1% miejscowi 76,4% zamiejsco -wi 23,6% dzieci 0.2% Rodzaj pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu ciężarowy 1.7% autobus 1.3% tramwaj 2.3% osobowy dostawczy 92,9% rower 1.2% motocykl 0.5% wolnobieżny, specjalny 0.1%

44 STAN BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO NA POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTACH SIECI DROGOWEJ MIASTA Poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego na poszczególnych elementach sieci drogowej miasta oceniono za pomocą wartości wybranych wskaźników zagrożenia w ruchu drogowym, tj.: wskaźnika liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych WB2 (liczba ekwiwalentnych zdarzeń drogowych w roku na skrzyżowaniu lub na odcinku ulicy o długości 1 km); wskaźnika ciężkości zdarzeń drogowych WC (ciężkość przeciętnego zdarzenia określona jest ekwiwalentną liczba kolizji; ekwiwalent stanowią koszty zdarzeń). Wartości tych wskaźników zostały określone dla roku 2007, oddzielnie dla skrzyżowań i międzywęzłowych odcinków sieci drogowej miasta. W tablicy 7.1A przedstawiono listę rankingową skrzyżowań ułożoną według malejącej wartości wskaźnika WB2. Natomiast w tablicy 7.1B przedstawiono analogiczną listę, lecz dla odcinków międzywęzłowych. W tablicach tych dodatkowo zamieszczono ogólną liczbę wypadków z uwzglednieniem liczby wypadków z udziałem pieszych, dzieci i rowerzystów oraz liczbę kolizji. Największymi wartościami wskaźnika WB2 charakteryzują się skrzyżowania ulic: Aleja Tysiąclecia-Hetmańska, Armii Krajowej-12-tego Lutego-Grota- Roweckiego, Kochanowskiego -Komeńskiego oraz odcinki międzywęzłowe: odcinek ul. Fromborskiej pomiędzy ul. Gojawiczyńskiej i Makuszyńskiego, odcinek ul. 12-tego Lutego. pomiędzy ul. Królewiecka-i Trybunalska, odcinek ul. 12-tego Lutego. pomiędzy ul. Trybunalska i Armii Krajowej. Ocena stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego za pomocą wskaźnika WB2 została dodatkowo zilustrowana na rys. 7.1 w postaci mapy tego wskaźnika. Mapa ta przedstawia (na bazie topografii ulic) w skali oraz w układzie barw wartości wskaźnika WB2 dla wszystkich elementów sieci drogowej miasta. Z kolei w tablicach 7.2A oraz 7.2B przedstawiono listy rankingowe wartości wskaźnika WC, odpowiednio: skrzyżowań (tablica 7.2A) oraz odcinków międzywęzłowych (tablica 7.2B). W tablicach tych przedstawiono także liczbę rannych i zabitych z uwzględnieniem liczby ofiar wśród pieszych, dzieci i rowerzystów. Aby uniknąć przypadkowości w spisie najgorszych lub najlepszych elementów sieci pod względem ciężkości zdarzeń drogowych, wykluczono z analizy te, na których w ciągu roku było mniej zdarzeń drogowych niż 3. Rysunek 7.2 prezentuje, w odpowiednim układzie barw, wybrane skrzyżowania i odcinki międzywęzłowe charakteryzujące się największymi wartościami tego wskaźnika. Fot. Źródło [64] Największa ciężkość zdarzeń drogowych wystąpiła na skrzyżowaniach ulic: Kochanowskiego -Komeńskiego, Browarna-Różana, Aleja Tysiąclecia-Hetmańska oraz na odcinkach ulic: odcinek ul. Królewieckiej pomiędzy ul. Leszczynowa i Jodłowa, odcinke ul. Żuławskiej pomiędzy ul. Autostrada-i Warszawską odcinek ul. 12-tego Lutego. pomiędzy ul. Trybunalska i Armii Krajowej. Fot. Źródło [64]

45 TABLICA 7.1 A LISTA RANKINGOWA SKRZYŻOWAŃ UŁOŻONA WEDŁUG WARTOŚCI WSKAŹNIKA LICZBY EKWIWALENTNYCH ZDARZEŃ DROGOWYCH WB2 Lp. Nazwa skrzyżowania Wartość wskaźnika WB rok ogółem Liczba wypadków z pieszymi z dziećmi z rowerzystami Liczba kolizji 1 Aleja Tysiąclecia-Hetmańska Armii Krajowej-12-tego Lutego Kochanowskiego -Komeńskiego Jana Amosa Aleja Piłsudskiego-Dąbka Stanisława Browarna-Brzeska-Trasa Unii Europejskiej Bema -Orzeszkowej Elizy-Mickiewicza Teatralna-12-tego Lutego-Królewiecka Grunwaldzka-Dębowa I-Grottgera Artura Dąbka Stanisława-Królewiecka Wigilijna-Rycerska-Giermków Warszawska -Aleja Tysiąclecia-Warszawska Grunwaldzka-Lotnicza Nowodworska-Trasa Unii Europejskiej Węgrowska-Dąbka Stanisława Pionierska-Dąbka Stanisława Ogólna-Broniewskiego Władysława Aleja Tysiąclecia-Rycerska-Sopocka Grota-Roweckiego Stefana-Trybunalska Królewiecka -Pocztowa-Robotnicza Grunwaldzka-Morszyńska Przy Bramie Targowej-Pocztowa-Ar.Krajowej Mączna-Hetmańska-Nitschmana Henryka Browarna-Różana Aleja Piłsudskiego-Wiślicka Robotnicza-Teatralna Królewiecka-Pionierska-Szymanowskiego Ratuszowa-Trybunalska-Łączności Orla-Szańcowa Fabryczna-Aleja Tysiąclecia-Grunwaldzka Aleja Piłsudskiego-Legionów Maja-12-tego Lutego-Hetmańska Grunwaldzka-Żeromskiego Stefana Aleja Tysiąclecia-Malborska Aleja Odrodzenia-Dąbka Stanisława-Ogólna Giermków-Hetmańska Łęczycka---Grottgera-Rawska Ogólna-Lubelska Chełmońskiego -Grottgera Artura-Pabianicka Królewiecka-Aleja Piłsudskiego Grota-Roweckiego-Traugutta Romualda Niepodległości-Konopnickiej Marii Robotnicza -Pionierska Matejki Jana-Dąbka Stanisława Bema Józefa-Żeromskiego Stefana Brzozowa-Dąbka Stanisława-Cicha Brzeska-Robotnicza a-aleja Piłsudskiego Autostrada-Żuławska

46 Mickiewicza Adama-Bema Józefa-Kościuszki Browarna-Robotnicza Zagonowa-Malborska-Fabryczna Królewiecka-Kościuszki Tadeusza Orla-Warszawska tego Lutego-Trybunalska Królewiecka-12-tego Lutego Pocztowa-Krótka-Plac Słowiański Grota-Roweckiego -Związku Jaszczurczego Al.Piłsudskiego-Beniowskiego -Konopnickiej Łęczycka -Reymonta Władysława Niska-Browarna Ogólna-Fromborska Al.Odrodzenia-Kalenkiewicza-Sz.Szeregów Nowowiejska-Traugutta -Górnośląska Marymoncka-Kościuszki Tadeusza Fromborska-Królewiecka Szymanowskiego-Moniuszki -Spacerowa Orzeszkowej Elizy-Kościuszki-Piechoty Krakusa-Robotnicza -Matejki Jana Hetmańska-Janowska Jaśminowa-Robotnicza -Brzozowa Czerniakowska-Malborska Mazurska-Aleja Odrodzenia Ogólna-Legionów Dolna-Browarna Sienkiewicza Henryka-Kościuszki Tadeusza Królewiecka-Metalowców Agrikola-Kościuszki-Bolesława Chrobrego Warszawska-Ostrołęcka Grunwaldzka-Komeńskiego Jana Amosa Nowodworska-Grochowska-Orla Grobla św. Józefa-Ściegiennego Piotra Królewiecka-Bażyńskiego Jana Ogrodowa-Mickiewicza Adama Mickiewicza Adama-Asnyka Adama Browarna-Lubraniecka Armii Krajowej-Powstańców Warszawskich Oboźna-Związku Jaszczurczego Okrzei Stefana-Robotnicza Pomorska-Żyrardowska Grunwaldzka-Polna Obrońców Pokoju-Dąbka-Niepodległości Władysława IV-Traugutta Romualda Iwaszkiewicza Jarosława-Fromborska Legionów-Rydla Lucjana Mazurska-Rzepakowa Robotnicza -Gwiezdna Bema Józefa-Czołgistów Królewiecka-Okrężna Bema Józefa-Wyżynna Bałuckiego Michała-Zw. Jaszczurczego Obrońców Pokoju-Wiejska Mickiewicza Adama-Wojska Polskiego Zacisze-Pestalozziego-Powstańców Warszawy Słoneczna-Traugutta Romualda Armii Krajowej-Pestalozziego Trasa Unii Europejskiej-Trasa UE II

47 Aleja Piłsudskiego-Pokorna Malborska-Kilińskiego Jana Krzyżanowskiego -Osiedle Marynarzy Bema Józefa-Komeńskiego Jana Amosa Królewiecka-Moniuszki Stanisława Szarych Szeregów Królewiecka-Kopernika Mikołaja Aleja Piłsudskiego-Fałata Juliana Wieżowa-Rycerska-Plac Słowiański Warszawska-Łącznica Autostrada Żuławska-Warszawska Wiślicka-Niepodległości Kajki Michała-Lubartowska Bema Józefa-Saperów Bosmańska-Królewiecka Grażyny-Browarna Królewiecka-łacznik do 12-Lutego Grunwaldzka-Pasłęcka Sienkiewicza Henryka-Wspólna Browarna-Obrońców Pokoju Obrońców Pokoju-Robotnicza Pabianicka-Morszyńska Górnośląska-Sienkiewicza Henryka-Agrikola Reja Mikołaja-Komeńskiego Jana Amosa Krakusa-Poprzeczna Asnyka Adama-Żeromskiego Stefana Woj.Polskiego-Żeromskiego-Kochanowskieg Grunwaldzka-Mickiewicza Adama Bema Józefa-Chocimska Grunwaldzka-Okólnik Grunwaldzka-Druska-Rawska Sopocka-Huzarska Wspólna-Kościuszki Tadeusza Fromborska-Niemcewicza Juliana Ursyna Grunwaldzka-Sadowa Kościuszki Tadeusza-Działkowa Garbary-Pocztowa Junaków-Malborska Teatralna-Robotnicza Niepodległości-Legionów Nowowiejska-Pilgrima Wawrzyńca Wałowa-Stary Rynek-Stoczniowa Słoneczna-Struga Andrzeja Idzikowskiego Ludwika-Skrzydlata Wiejska-Podgórna Lotnicza-Skrzydlata Witosa Wincentego-Sikorskiego Władysława Fredry Aleksandra-Narciarska Fromborska-Poświatowskiej Haliny-Okrężna Jana III Sobieskiego-Fromborska Gdyńska-Szucha Jana Beniowskiego -Świerkowa Łowicka-Broniewskiego Władysława Pionierska-Fałata Juliana Podgórna-Kasprzaka Marcina-Robotnicza Aleja Odrodzenia-Okulickiego Leopolda Królewiecka-Częstochowska Zakątek-Fromborska-Jelenia Dolina

48 Czerniakowska-Hetmańska Rypińska-Brzeska Łęczycka-Daleka Brzeska-Rechniewskiego Waldemara Teatralna-Jagiellończyka Kazimierza Radomska-Trasa Unii Europejskiej II Janowska-Ślusarska Garbary-Przymurze Wiślicka-Społeczna Dąbka Stanisława-Wiślicka Pomorska-Suwalska Myliusa Jana-Legionów Niepodległości-Żyrardowska Warszawska-Rybaki Obrońców Pokoju-Batorego Stefana Rybacka-Stary Rynek-Kowalska Zagonowa-Dojazdowa Jana III Sobieskiego-Łokietka Władysława Szarych Szeregów Dębowa-Klonowa Szczygla-Konopnickiej Marii-Kamienna Armii Krajowej-Winna Browarna-Jaśminowa Zacisze-Kręgielna-Winna Huzarska-Malborska Metalowców-Waryńskiego Ludiwka Elektryczna-Mazurska-Browarna Druska-Druska lokalna Pasłęcka-Pasłęcka lokalna Królewiecka-Kalinowa Rawska-Dąbrowskiego Jarosława Poznańska-Formierzy Kossaka -Grottgera Artura-Morszyńska Brzechwy Jana-Broniewskiego Władysława Przyjaźni-Rawska Przyjaźni-Firleja Mikołaja Firleja Mikołaja-Kmicica Andrzeja Niborska-Morszyńska Wyczółkowskiego -Chełmońskiego Kolejowa-Natolińska Kochanowskiego Jana-Sadowa-Kolejowa Lubelska-Korczaka Janusza Kochanowskiego Jana-Słowackiego Juliusza Żeromskiego Stefana-Prusa Bolesława Portowa-Browarna Lubraniecka-Poprzeczna Lubartowska-Beniowskiego Aleja Piłsudskiego-Modlińska Strumykowa-Wrzosowa Wiejska-Okulickiego Leopolda Pabianicka-Rawska Przyjaźni-Morszyńska Fromborska-Boya-Żeleńskiego Kilińskiego Jana-Lotnicza Stary Rynek-Wieżowa Szczecińska-Szucha Jana Chmurna-Krótka-1 Maja Pływacka-Browarna

49 Studzienna-Stary Rynek-Garbary Trybunalska-Zielona Kościuszki Tadeusza-Narutowicza Gabriela Mieszka I-Łokietka Władysława TABLICA 7.1 B LISTA RANKINGOWA ODCINKÓW MIĘDZYWĘZŁOWYCH UŁOŻONA WEDŁUG WARTOŚCI WSKAŹNIKA LICZBY EKWIWALENTNYCH ZDARZEŃ DROGOWYCH WB2 Lp. Nazwa odcinka Wartość wskaźnika WB rok ogółem Liczba wypadków z pieszymi z dziećmi z rowe rzystami Liczba kolizji 1 Fromborska (Gojawiczyńskiej- Makuszyńskiego) tego Lutego (Królewiecka-Trybunalska) tego Lutego (Trybunalska-Armii Krajowej) Królewiecka (Leszczynowa-Jodłowa) Gwiezdna (Robotnicza) Trasa Uni Europejskiej (Browarna-Radomska) Hetmańska (Giermków-Janowska) Bema(Wyżynna-Sadowa) Grunwaldzka (Polna-Aleja Tysiąclecia) Teatralna (Robotnicza) Grobla św. (Bema-Zw.Jaszczurczego) Dąbka (Cicha-Królewiecka) Rycerska (Wieżowa-Wigilijna) Dąbka (Aleja Piłsudskiego-Pionierska) Aleja Tysiąclecia (Grunwaldzka-Hetmańska) Robotnicza (Pionierska-Jaśminowa) Żeromskiego (Ogrodowa-Morcinka Gustawa) Kościuszki (Narutowicza-Toruńska) Aleja Tysiąclecia (Malborska-Rycerska) Bema(Pułaskiego-Kościuszki) Wieżowa (Rycerska-Przymurze) tego Lutego (Armii Krajowej-Hetmańska) Królewiecka (Moniuszki-Szymanowskiego) tego Lutego (Nowowiejska-Królewiecka) Dąbka (Matejki-Aleja Piłsudskiego) Fromborska (Makuszyńskiego-Iwaszkiewicza) Królewiecka (Fromborska-Metalowców) Królewiecka (Metalowców-Częstochowska) Królewiecka (Kopernika-Bażyńskiego) Pilgrima Wawrzyńca (Nowowiejska) Aleja Tysiąclecia (Zamkowa-Warszawska) Żeromskiego (Morcinka Gustawa- 32 Grunwaldzka) Polna (Widok-Grunwaldzka) Robotnicza (Pionierska-Okrzei) Królewiecka (Częstochowska-Kościuszki) Browarna (Lubraniecka-Portowa) Królewiecka (Kręgielna-Osińskiego) Nitschmana (Czerwonego Krzyża) Bema(Chocimska-Ściegiennego Piotra księdza)

50 Browarna (Obrońców Pokoju-Krakusa) Robotnicza (Teatralna-Pocztowa) Legionów (Niepodległości-Aleja Piłsudskiego) Brzeska (Robotnicza-Rypińska) Leśmiana Armii Ludowej (Szarych Szeregów) Teatralna (Jagiellończyka) Jagiellończyka (Karowa-Teatralna) Nowowiejska (Pilgrima Wawrzyńca- Królewiecka) Maja (Czerwonego Krzyża-Hetmańska) Pestalozziego (Zacisze-Armii Krajowej) Kielecka (Olsztyńska-Olkuska) Częstochowska (Bartnicza) Giermków (Ślusarska-Chmurna) Maja (Garncarska-Gołębia) Garbary (Przymurze-Stary Rynek) Wieżowa (Przymurze-Stary Rynek) Sadowa (Kolejowa) Zielona (Trybunalska-Kosynierów Gdyńskich) Słoneczna (Struga Andrzeja-Kosynierów Gdyńskich) Browarna (Krakusa-Lubraniecka) Grunwaldzka (Żeromskiego-Mickiewicza) Grunwaldzka (Sadowa-Komeńskiego) Kosynierów Gdyńskich (Zielona-Słoneczna) Robotnicza (Obrońców Pokoju-Matejki) Ogólna (Konopnickiej-Lubelska) Wigilijna (Rycerska-Stary Rynek) Browarna (Niska-Robotnicza) Traugutta (Górnośląska-Słoneczna) Bema(Mickiewicza-Chocimska) Hetmańska (Aleja Tysiąclecia-Czerniakowska) Malborska (Huzarska-Czerniakowska) Komeńskiego (Prusa-Reja) Warszawska (Żuławska) Szucha (Skierniewicka-Szczecińska) Widok (Polna) Piechoty (Pułaskiego-Kościuszki) Królewiecka (Bosmańska-Kopernika) Grunwaldzka (Dębowa-Sadowa) Żuławska (Autostrada-Warszawska) Aleja Piłsudskiego (Fałata Juliana-Dąbka) Grunwaldzka (Komeńskiego-Żeromskiego) Kościuszki (Działkowa-Wspólna) Aleja Tysiąclecia (Hetmańska-Malborska) Łęczycka (Rawska-Reymonta) Kościuszki (Bema-Piechoty) Grunwaldzka (Mickiewicza-Lotnicza) Pionierska (Żeglarska-Cicha) Stoczniowa (Królewiecka-Wałowa) Robotnicza (Okrzei-Aleja Piłsudskiego) Browarna (Grażyny-Jaśminowa) Diaczenki Genadija Lwowicza (Słoneczna) Bema(Komeńskiego-Żeromskiego) Rawska (Pabianicka-Bytomska) Żeromskiego (Reja-Kochanowskiego) Saperów (Czarnieckiego-Ułańska)

51 Matejki (Topolowa-Robotnicza) Wojska Polskiego (Kochanowskiego- Mickiewicza) Leśmiana (Szczygla) Malborska (Czerniakowska-Fabryczna) Kraszewskiego (Gałczyńskiego Konstantego 100 Indelfonsa) Lotnicza (Grunwaldzka) Odzieżowa (Królewiecka) Grota-Roweckiego (Trybunalska-Traugutta) Chmurna (1 Maja-Giermków) Kościuszki (Sienkiewicza-Wspólna) Grottgera Artura (Grunwaldzka-Pabianicka) Ogrodowa (Mickiewicza-Stefczyka Franciszka) Warszawska Ogólna (Fromborska-Legionów) Wyspiańskiego (Bałuckiego) Królewiecka Mazurska (Weteranów-Browarna) Zakopiańska (Pawia-Żyrardowska) Jaśminowa (Robotnicza-Różana) Bałuckiego (Wyspiańskiego) Bema(Jasna-Saperów) Rycerska (Wigilijna-Aleja Tysiąclecia) Kościuszki (Bolesława Chrobrego-Działkowa) Górnośląska (Traugutta-Sienkiewicza) Mazurska (Żytnia-Pszeniczna) Ogólna (Broniewskiego-Hodowlana) Warszawska (Aleja Tysiąclecia-Żuławska) Sienkiewicza (Wspólna-Oliwska) Czerniakowska (Zagonowa-Malborska) Osińskiego (Królewiecka-Robotnicza) Urocza (Bosmańska) Grunwaldzka (Morszyńska-Dębowa) Chełmońskiego (Pabianicka) Wiejska (Podgórna-Obrońców Pokoju) Bema (Reymonta-Bema) Malborska (Fabryczna-Fredry) Chełmońskiego (Wyczółkowskiego) Warszawska (Aleja Tysiąclecia) Kościuszki (Piechoty-Ślepa) Królewiecka (Osińskiego-Robotnicza) Zacisze (Winna-Powstańców Warszawskich) Modlińska (Gdyńska-Krakowska) Mielczarskiego (Kilińskiego-Idzikowskiego) Wyczółkowskiego (Chełmońskiego) Ściegiennego Piotra księdza (Bema) Daszyńskiego (Próchnika-Okrzei) Rechniewskiego Waldemara (Donimirskich- 142 Barona) Garbary (Pocztowa-Przymurze) Nowodworska (wylot z miasta) Okulickiego (Aleja Odrodzenia) Zamkowa (Wapienna-Tamka) Bociania (Aleja Tysiąclecia-Sopocka) Sopocka (Huzarska-Bociania) Kowalska (Stary Rynek) Stary Rynek (Garbary-Stoczniowa)

52 Hodowlana (Ogólna-Łowicka) Broniewskiego (Brzechwy-Ogólna) Brzechwy (Broniewskiego) Mieszka I (Łokietka) Legionów (Myliusa-Myliusa) Saperów (Ułańska-Szwoleżerów) Mączna (Giermków) Leśmiana (Konopnickiej) Hetmańska (Mączna-Giermków) Czarnieckiego (Artyleryjska-Saperów) Stefczyka Franciszka (Ogrodowa) Giermków (Szkolna-Ślusarska) Pływacka (Browarna) Janowska (Ślusarska-Plac Wolności) Skwer Ofiar Sprawy Elbląskiej (Bożego Ciała) Krótka (Pocztowa) Kolejowa (Natolińska-Sadowa) Beskidzka (Grottgera Artura) Waryńskiego (Łukasińskiego Waleriana- Smolna) Huzarska (Malborska) Maja (Chmurna-Szpitalna) Pionierska (Cicha-Kajki) Pionierska (Beniowskiego-Królewiecka) Robotnicza (Teatralna-Teatralna) Hetmańska (Janowska-Aleja Tysiąclecia) Kościuszki (Ślepa-Sienkiewicza) Cicha (Żeglarska-Urocza) Słoneczna (Diaczenki Genadija Lwowicza- 178 Struga Andrzeja) Morszyńska (Przyjaźni-Grunwaldzka) Ratuszowa (Trybunalska) Grota-Roweckiego (Traugutta- 181 Zw.Jaszczurczego) Browarna (Różana-Niska) Browarna (Jaśminowa-Dolna) Trasa Uni Europejskiej (Browarna- 184 Nowodworska) Aleja Piłsudskiego (Szucha-Modlińska) Ogólna (Lubelska-Aleja Odrodzenia) Rodziny Nalazków (Szarych Szeregów) Wyczółkowskiego Władysława IV (Traugutta) Królewiecka (Dąbka-Nowowiejska) Królewiecka (Okrężna-Smolna) Hetmańska (12-tego Lutego-Mączna) Browarna (Dolna-Pływacka) Armii Krajowej (Powstańców Warszawskich- 194 Winna) Lotnicza Królewiecka (Jodłowa-Modrzewiowa) Słoneczna (Kosynierów Gdyńskich- 197 Trybunalska) Pabianicka (Rawska-Firleja) Dąbka (Pionierska-Cicha) Komeńskiego (Bema-Prusa) Bema(Saperów-Komeńskiego) Robotnicza (Karowa-Browarna)

53 Bulwar Zygmunta Augusta (Wodna-Wapienna) Słoneczna (Traugutta-Zajchowskiego Wojciecha) Chopina (Norwida -Skłodowskiej-Curie) Niska (Browarna) Czerniakowska (Malborska-Hetmańska) Pionierska (Fałata Juliana-Dąbka) Kalenkiewicza Zagonowa (Piaskowa-Malborska) Dąbka (Obrońców Pokoju-Matejki) Królewiecka (Kościuszki-Marymoncka) Robotnicza (Helska-Obrońców Pokoju) Reja (Żeromskiego-Komeńskiego) Piaskowa (Zagonowa) Orężna (Mierosławskiego) Lotnicza (Fredry) Helska (Robotnicza) Sienkiewicza (Oliwska-Orzeszkowej) Królewiecka (Moniuszki-Aleja Piłsudskiego) Kopernika (Chopina Fryderyka-Traugutta) Myliusa Dolna (Browarna) Łódzka (Opolska-Kielecka) Słoneczna (Zajchowskiego-Diaczenki) Kolejowa (Kossaka Wojciecha) Staffa (Nałkowskiej Zofii) Podgórna (Wiejska-Robotnicza) Robotnicza (Gwiezdna-Karowa) Kosynierów Gdyńskich (Traugutta-Zielona) Rydla Topolowa (Obrońców Pokoju-Matejki) Boya-Żeleńskiego (Kasprowicza) Sochaczewska (Polna-Mickiewicza) Poprzeczna (Obrońców Pokoju-Krakusa) Winna (Zacisze-Armii Krajowej) Kilińskiego (Mielczarskiego-Narciarska) Stefczyka Franciszka (Ogrodowa-Polna) Łukasińskiego (Kaszubska-Waryńskiego) Królewiecka (Bukowa-Okrężna) Krakusa (Poprzeczna-Browarna) Powst.Warszawskich (Zacisze-A.Krajowej) Daszyńskiego (Barona-Donimirskich) Polna (Stefczyka Franciszka-Ogrodowa) Szwoleżerów (Czołgistów-Saperów) Aleja Odrodzenia (Sz. Szeregów-Okulickiego) Fromborska (Królewiecka-Bartnicza) Moniuszki (Norwida-Traugutta) Dębowa (Grunwaldzka) Bohaterów Westerplatte (Kajki-Beniowskiego) Oliwska (Traugutta-Sienkiewicza) Brzozowa (Robotnicza-Dąbka) Plac Wolności (Janowska-Ślusarska) Królewiecka (Grabowa-Modrzewiowa) Fromborska (Boya-Żeleńskiego-Niemcewicza) Fromborska (Okrężna-Jana III Sobieskiego) Żeromskiego (Asnyka-Reja) Freta (Grochowska-Warszawska) Nowodworska (Grochowska)

54 Okrzei (Daszyńskiego-Robotnicza) Mostowa (Wodna-Stary Rynek) Jasna (Św. Floriana-Garnizonowa) Podchorążych (Działkowa-Saperów) Lubraniecka (Poprzeczna-Browarna) Sadowa (nieokreślona-grunwaldzka) Saperów (Artyleryjska-Czarnieckiego) Wiejska (Okulickiego-Podgórna) Żyrardowska (Katowicka) Przyjaźni (Morszyńska) Mickiewicza (Sochaczewska-Woj.Polskiego) Węgrowska (Dąbka-Topolowa) Oboźna (Zw.Jaszczurczego) Kossaka (Morszyńska-Chełmońskiego) Królewiecka (Kalinowa-Jarzębinowa) Fromborska (Kruczkowskiego-Witkiewicza) Nałkowskiej Zofii (Staffa-Staffa) Rybacka (Stary Rynek) Boya-Żeleńskiego (Kasprowicza-Fromborska) Łączności (Trybunalska) Ślusarska (Janowska-Plac Wolności) Radomska (Radomska-koniec-Stawidłowa) Zagonowa (Bociania-Czerniakowska) Grottgera Artura (Beskidzka-Łęczycka) Kasprzaka Marcina (Robotnicza) Maja (Gołębia-Hetmańska) Kilińskiego (Lotnicza-Mielczarskiego) Porazińskiej Janiny (Korczaka Janusza) Fromborska (Nałkowskiej Zofii-Okrężna) Słowackiego Juliusza (Sadowa) Królewiecka (Jarzębinowa-Jaworowa) Królewiecka (Kalinowa) Szkolna (Giermków-Janowska) Traugutta (Kwiatowa-Kosynierów Gdyńskich) Łowicka (Hodowlana-Szczygla) Marymoncka (Waryńskiego) Królewiecka (Szymanowskiego-Skłodowskiej) Kościuszki (Bydgoska-Bolesława Chrobrego) Różana (Browarna-Jaśminowa) Lotnicza (Skrzydlata) Pomorska (Wiślicka) Prusa (Żeromskiego-Komeńskiego) Obrońców Pokoju (Browarna-Poprzeczna) Warszawska (Tartaczna) Pułaskiego (Piechoty-Pułaskiego) Jana III Sobieskiego (Myliusa) Dębowa (Akacjowa-Akacjowa) Kochanowskiego (Komeńskiego-Żeromskiego) Szarych Szeregów (Armii Ludowej) Pomorska (Żyrardowska-Wiślicka) Orla (Szańcowa-Grochowska) Pomorska (Konopnickiej-Suwalska) Morszyńska (Pabianicka-Niborska) Świerkowa (Beniowskiego) Mazurska (Pszeniczna) Sadowa (Kolejowa) Łęczycka (Daleka-Warmińska) Traugutta (Oliwska-Kwiatowa)

55 Agrikola (Kościuszki-Sienkiewicza) Lidzbarska (Bytomska-Bytomska) Aleja Odrodzenia (Sz.Szeregów-Mazurska) Lubartowska (Kajki-Beniowskiego) Legionów (Ogólna-Rydla) Wspólna (Kościuszki-Sienkiewicza) Konopnickiej (Kaliska-Ostródzka) Marymoncka (Waryńskiego-Kościuszki) Witkiewicza (Fromborska) Aleja Piłsudskiego (Kajki-Konopnickiej) Królewiecka (Kręgielna) Cicha (Cicha-Pionierska) Matejki (Dąbka-Topolowa) Broniewskiego (Rydla-Łowicka) Moniuszki (Królewiecka-Spacerowa) Ogólna (Legionów-Broniewskiego) Grunwaldzka (Druska-Morszyńska) Bolesława Chrobrego (Grudziądzka) Łęczycka (Warmińska-Rawska) Skrzydlata (Łódzka-Malborska) Krakowska (Modlińska-Szucha) Wyżynna (Podchorążych-Św. Floriana) Fromborska (Zakątek) Fromborska (Boya-Żeleńskiego-Witkiewicza) Fałata Juliana (Pionierska-Cicha) Mazurska (Rzepakowa) Grochowska (Nowodworska-Rzemieślinicza) Żyrardowska (Niepodległości-Katowicka) Dąbrowskiego (Rawska-Okólnik) Morszyńska (Grottgera Artura-Siedlecka) Szczygla (Łowicka-Leśmiana) Mazurska (Żytnia-Rzepakowa) Okrężna (Jagodowa-Królewiecka) Fabryczna (Malborska-Aleja Tysiąclecia) Pasłęcka (Grunwaldzka-Druska) Szarych Szeregów (Armii Ludowej-Rodziny Nalazków) Daleka (Łęczycka) Okrężna (Fromborska-Jagodowa) Dworkowa (Strumykowa-Fromborska) Fromborska (Dworkowa-Gojawiczyńskiej) TABLICA 7.2 A LISTA RANKINGOWA SKRZYŻOWAŃ UŁOŻONA WEDŁUG WARTOŚCI WSKAŹNIKA CIĘŻKOŚCI ZDARZEŃ DROGOWYCH WC Lp. Nazwa skrzyżowania Wartość wskaźnika WC 2007 rok Liczba rannych ogółem piesi dzieci rowerzyści Liczba zabitych ogółem piesi dzieci rowerzyści 1 Kochanowskiego Komeńskiego Browarna-Różana Aleja Tysiąclecia-Hetmańska Ogólna-Broniewskiego Władysława Węgrowska-Dąbka Stanisława

56 Nowodworska-Trasa UE Grunwaldzka-Dębowa I-Grottgera Orzeszkowej Elizy-Kościuszki Bema-Orzeszkowej -Mickiewicza Browarna-Brzeska-Trasa UE Maja-12-tego Lutego-Hetmańska Aleja Piłsudskiego-Dąbka Stanisława Sienkiewicza Henryka-Kościuszki Królewiecka-Metalowców Armii Krajowej-12-tego Lutego Mączna-Hetmańska-Nitschmana Królewiecka-Kościuszki Tadeusza Nowodworska-Grochowska-Orla tego Lutego-Trybunalska Królewiecka-12-tego Lutego Grunwaldzka-Morszyńska Aleja Tysiąclecia-Grunwaldzka Grobla św. Józefa-Ściegiennego Królewiecka-Bażyńskiego Jana Grota-Roweckiego -Trybunalska Pocztowa-Krótka-Plac Słowiański Bema Józefa-Żeromskiego Stefana Krakusa-Robotnicza -Matejki Jana Hetmańska-Janowska Jaśminowa-Robotnicza -Brzozowa Grunwaldzka-Żeromskiego Stefana Aleja Tysiąclecia-Malborska Łęczycka -Reymonta Władysława Grota-Roweckiego -Traugutta Niepodległości-Konopnickiej Marii Przy Bramie Targowej-AK Aleja Odrodzenia-Dąbka-Ogólna Autostrada-Żuławska Giermków-Hetmańska Ogólna-Legionów Dolna-Browarna Pionierska-Dąbka Stanisława Robotnicza-Teatralna Aleja Piłsudskiego-Legionów Niska-Browarna Ogólna-Fromborska Aleja Odrodzenia- Szarych Szeregów Zagonowa-Malborska-Fabryczna Orla-Warszawska Dąbka Stanisława-Królewiecka Warszawska -Aleja Tysiąclecia Grunwaldzka-Lotnicza Chełmońskiego Grottgera Robotnicza Pionierska Matejki Jana-Dąbka Stanisława Teatralna-12-tego Lutego-Królewiecka Aleja Tysiąclecia-Rycerska-Sopocka Królewiecka-Aleja Piłsudskiego Brzozowa-Dąbka Stanisława-Cicha Brzeska-Robotnicza-Al. Piłsudskiego Nowowiejska-Traugutta-Górnośląska Marymoncka-Kościuszki Tadeusza Fromborska-Królewiecka

57 Agrikola-Kościuszki - Chrobrego Warszawska-Ostrołęcka Grunwaldzka-Komeńskiego Browarna-Lubraniecka Armii Krajowej-Pow.Warszawskich Oboźna-Związku Jaszczurczego Okrzei Stefana-Robotnicza Pomorska-Żyrardowska Grunwaldzka-Polna Obrońców Pokoju-Dąbka Wigilijna-Rycerska-Giermków Królewiecka -Pocztowa-Robotnicza Grota-Roweckiego-ZwJaszczurczego Łęczycka- Grottgera-Rawska Ogólna-Lubelska Mickiewicza -Bema -Kościuszki Browarna-Robotnicza Królewiecka-Pionierska Czerniakowska-Malborska Mazurska-Aleja Odrodzenia Ogrodowa-Mickiewicza Adama Szymanowskiego-Moniuszki -Spacerowa Królewiecka-Okrężna Al.Piłsudskiego-Beniowskiego Mickiewicza Adama-Asnyka Adama Władysława IV-Traugutta Romualda Grunwaldzka-Okólnik Grunwaldzka-Druska-Rawska Sopocka-Huzarska TABLICA 7.2 B LISTA RANKINGOWA ODCINKÓW MIĘDZYWĘZŁOWYCH UŁOŻONA WEDŁUG WARTOŚCI WSKAŹNIKA CIĘŻKOŚCI ZDARZEŃ DROGOWYCH WC Lp. Nazwa odcinka Wartość wskaźnika WC 2007 rok Liczba rannych ogółem piesi dzieci rowerzyści Liczba zabitych ogółem piesi dzieci rowerzyści 1 Królewiecka (Leszczynowa-Jodłowa) Żuławska (Autostrada-Warszawska) tego Lutego (Trybunalska-Armii Krajowej) Fromborska (Makuszyńskiego- Iwaszkiewicza) Robotnicza (Pionierska-Okrzei) Robotnicza (Pionierska-Jaśminowa) Legionów (Niepodległości-Al.Piłsudskiego) Gwiezdna (Robotnicza) Królewiecka (Moniuszki-Szymanowskiego) Dąbka (Cicha-Królewiecka) Dąbka (Aleja Piłsudskiego-Pionierska) Browarna (Lubraniecka-Portowa) Armii Ludowej (Szarych Szeregów) Aleja Tysiąclecia (Zamkowa-Warszawska) Żeromskiego (Ogrodowa-Morcinka) Browarna (Obrońców Pokoju-Krakusa) Królewiecka (Kopernika-Bażyńskiego)

58 Nowowiejska (Pilgrima Wawrzyńca- Królewiecka) Browarna (Niska-Robotnicza) Rodziny Nalazków (Szarych Szeregów) Królewiecka (Fromborska-Metalowców) tego Lutego (Armii Krajowej-Hetmańska) Warszawska Bema(Wyżynna-Sadowa) Pilgrima Wawrzyńca (Nowowiejska) Dąbka (Matejki-Aleja Piłsudskiego) tego Lutego (Królewiecka-Trybunalska) Brzeska (Robotnicza-Rypińska) Traugutta (Górnośląska-Słoneczna) Grunwaldzka (Mickiewicza-Lotnicza) Bema(Mickiewicza-Chocimska) Kościuszki (Bema-Piechoty) Czerniakowska (Zagonowa-Malborska) Aleja Tysiąclecia (Malborska-Rycerska) Bolesława Chrobrego (Grudziądzka) Hetmańska (Giermków-Janowska) Grobla św. (Bema-Zw.Jaszczurczego) Al.Tysiąclecia (Grunwaldzka-Hetmańska) Ogólna (Konopnickiej-Lubelska) Bema(Pułaskiego-Kościuszki) Żeromskiego (Morcinka Gustawa- 41 Grunwaldzka) Robotnicza (Obrońców Pokoju-Matejki) Wieżowa (Rycerska-Przymurze) Nitschmana (Czerwonego Krzyża) Leśmiana Grunwaldzka (Komeńskiego-Żeromskiego) Grunwaldzka (Żeromskiego-Mickiewicza) Kościuszki (Działkowa-Wspólna) Pestalozziego (Zacisze-Armii Krajowej) Malborska (Fabryczna-Fredry) Piechoty (Pułaskiego-Kościuszki) Rycerska (Wigilijna-Aleja Tysiąclecia) Wiejska (Podgórna-Obrońców Pokoju) Ogólna (Lubelska-Aleja Odrodzenia) Aleja Tysiąclecia (Hetmańska-Malborska) Zakopiańska (Pawia-Żyrardowska) Polna (Widok-Grunwaldzka) Widok (Polna) Wojska Polskiego (Kochanowskiego- Mickiewicza) Hetmańska (Aleja Tysiąclecia- Czerniakowska) Stoczniowa (Królewiecka-Wałowa) Jaśminowa (Robotnicza-Różana) Lotnicza (Grunwaldzka) Diaczenki Genadija Lwowicza (Słoneczna) Lotnicza (Skrzydlata) Grota-Roweckiego (Trybunalska-Traugutta) Warszawska (Aleja Tysiąclecia-Żuławska) Grunwaldzka (Polna-Aleja Tysiąclecia) Trasa Uni Europejskiej (Browarna- 69 Radomska) Nowodworska (Grochowska)

59 Teatralna (Jagiellończyka) Królewiecka (Okrężna-Smolna) Łęczycka (Rawska-Reymonta) Teatralna (Robotnicza) Rycerska (Wieżowa-Wigilijna) Królewiecka (Metalowców-Częstochowska) Bema(Komeńskiego-Żeromskiego) tego Lutego (Nowowiejska-Królewiecka) Browarna (Grażyny-Jaśminowa) Grunwaldzka (Dębowa-Sadowa) Grottgera Artura (Grunwaldzka-Pabianicka) Rawska (Pabianicka-Bytomska) Grunwaldzka (Sadowa-Komeńskiego) Ogólna (Broniewskiego-Hodowlana) Grunwaldzka (Morszyńska-Dębowa) Kościuszki (Sienkiewicza-Wspólna) Warszawska (Żuławska) Królewiecka (Częstochowska-Kościuszki) Robotnicza (Teatralna-Pocztowa) Bałuckiego (Wyspiańskiego) Pionierska (Żeglarska-Cicha) Podgórna (Wiejska-Robotnicza) Wigilijna (Rycerska-Stary Rynek) Dąbka (Pionierska-Cicha) Fromborska (Okrężna-Jana III Sobieskiego) Robotnicza (Karowa-Browarna) Łęczycka (Daleka-Warmińska) Marymoncka (Waryńskiego Ludiwka) Komeńskiego (Prusa-Reja) Mazurska (Weteranów-Browarna) Kościuszki (Chrobrego-Działkowa) Bema(Chocimska-Ściegiennego Piotra) Królewiecka (Bukowa-Okrężna) Królewiecka (Kalinowa) Fromborska (Zakątek) Osińskiego (Królewiecka-Robotnicza) Mazurska (Pszeniczna) Królewiecka (Kalinowa-Jarzębinowa) Mazurska (Żytnia-Pszeniczna) Podchorążych (Działkowa-Saperów)

60 Rys.7.1. Przyjęte oznaczenia oraz schemat podziału miasta na arkusze do charakterystyki stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego na sieci drogowej miasta opracowanej na podstawie wartości wskaźnika liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych WB2 (2007) r.) - rys. od do

61 - 61 -

62 - 62 -

63 - 63 -

64 - 64 -

65 - 65 -

66 - 66 -

67 - 67 -

68 - 68 -

69 - 69 -

70 - 70 -

71 Rys Elementy sieci komunikacyjnej miasta charakteryzujące się największymi wartościami wskaźnika ciężkości zdarzeń drogowych WC (2007r.)

72 BEZPIECZEŃSTWO PIESZYCH Zdarzenia drogowe z udziałem pieszych są najczęstszymi rodzajami zdarzeń z ofiarami w ludziach w obszarach polskich miast. W Elblągu w ciągu ostatniego roku liczba tych zdarzeń spadła o blisko 3,6% w stosunku do roku 2006 i wyniosła 107 rys Zdecydowanie najwięcej zdarzeń drogowych z udziałem pieszych wystąpiło w listopadzie (13.0%) i w maju (12,1%) rys. 8.1; powodem dużej liczby zdarzeń drogowych w listopadzie i w maju były niekorzystne warunki atmosferyczne panujące w tych miesiącach. W ciągu tygodnia najwięcej wypadków z pieszymi było w czwartki (18,8%), a w ciągu doby pomiędzy godzinami a (rys. 8.1);.w okresie tym występują w mieście największe natężenia ruchu samochodowego oraz największe natężenia ruchu pieszego. - przejście dla pieszych na wlocie skrzyżowań (14,3% zdarzeń), - parkingi i inne obiekty (12,1%). - przejście dla pieszych na odcinkach międzywęzłowych (12,1%), Jak wynika z danych uzyskanych z Policji, sprawcami 42,6% omawianych zdarzeń drogowych byli piesi (rys. 8.3). Najczęstszymi błędami spowodowanymi przez nich było: nieprawidłowe przekraczanie jezdni (84,7%) i przechodzenie przy czerwonym świetle (6,9%). Natomiast błędami spowodowanymi przez kierowców było: nieprzestrzeganie pierwszeństwa (69,0%), nieprawidłowe cofanie, zatrzymywanie lub postój (13,3%) i przekroczenie bezpiecznej prędkości (7,6%). W tablicy 8.1 przedstawiono listę rankingową najbardziej niebezpiecznych miejsc na sieci drogowej miasta pod względem bezpieczeństwa ruchu pieszego. Dodatkowo w tablicach 8.2 i 8.3 przedstawiono także wybrane skrzyżowania oraz odcinki międzywęzłowe, na których miało miejsce stosunkowo dużo zdarzeń drogowych z udziałem pieszych. Miejsca te jednak nie zostały zakwalifikowane jako tzw. czarne punkty dla ruchu pieszego. Charakteryzuje je jednak zwiększona koncentracja omawianych zdarzeń. Fot. źródło [64] Najmniej zdarzeń drogowych z udziałem pieszych wystąpiło natomiast w lipcu (3,1%), w niedzielę (4,9%) oraz w godzinach nocnych (co wynika z kolei z małego natężenia ruchu samochodowego, a także minimalnego natężenia ruchu pieszego). Zdarzenia drogowe z pieszymi koncentrowały się głównie na skrzyżowaniach (48,0%), następnie na odcinakach międzywęzłowych (39,9%), oraz na parkingach i przy obiektach (12,1%) rys Szczególnie niebezpiecznymi miejscami dla pieszych okazały się: - przejście dla pieszych na wylocie skrzyżowań (26,6% zdarzeń), - odcinek pomiędzy punktami kolizji na odcinku międzywęzłowym (24,7% zdarzeń), Fot. źródło [63] Wszystkie przejścia dla pieszych uznane za niebezpieczne dla ruchu pieszego w Elblągu znajdują się na odcinkach międzywęzłowych (patrz tabl. 8.1). Po szczegółowych analizach okazało się, że miejsca te należą do grupy tzw. czarnych punktów sieci drogowej miasta. Z tego też powodu charakterystyka miejsc należących do grupy tzw. czarnych punktów oraz sposoby poprawy bezpieczeństwa ruchu pieszego zostały przedstawione w rozdziale 12, zatytułowanym Szczegółowa charakterystyka najbardziej niebezpiecznych miejsc.

73 I Rys CHARAKTERYSTYKA ZMIAN W CZASIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM PIESZYCH LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH LATACH 200 WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH (wg danych z lat ) 16.0 Liczba zdarzeń Względna liczba zdarzeń [%] II III IV V VI VII Rok Miesiące WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH DNIACH TYGODNIA (wg danych z lat ) VIII IX X XI XII 25.0 Względna liczba zdarzeń [%] Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Dzień 10.8 Sobota 4.9 Niedziela WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH GODZINACH DOBY (wg danych z lat ) Wzgledna liczba zdarzeń [%] Godzina

74 Rys STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM PIESZYCH (wg danych z lat ) CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA odcinek międzywęzłowy 39.9% skrzyżowanie 48.0% parking/obiekt 12.1% CHARAKTERYSTYKA SZCZEGÓŁOWA wylot - przejście dla pieszych 26.6 odcinek pomiędzy punktami kolizji 24.7 wlot - przejście dla pieszych 14.3 Parking/Obiekt odcinek - przejście dla pieszych wjazd i wyjazd do i z obiektu płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu wylot wlot Względna liczba zdarzeń drogowych [%] 80.0 ZMIENNOŚĆ STRUKTURY W LATACH Procent zdarzeń skrzyżowanie parking/obiekt odcinek międzywęzłowy

75 Rys STRUKTURA PRZYCZYN ZDARZEŃ DROGOWYCH Z PIESZYMI (wg danych z lat ) PRZYCZYNY OGÓLNE piesi 42.6% pozostali użytkownicy dróg 57.4% PRZYCZYNY SZCZEGÓŁOWE Błędy spowodowane przez pieszych nieprawidłowe przekraczanie jezdni 84.7 przechodzenie przy czerwonym świetle 6.9 nieprzestrzeganie pierwszeństwa 1.9 inne PRZYCZYNY SZCZEGÓŁOWE Błędy spowodowane przez innych użytkowników drogi nieprzestrzeganie pierwszeństwa 69.0 nieprawidłowe cofanie, zatrzymywanie lub postój 13.3 przekroczenie bezpiecznej prędkości nieprawidłowe omijanie, wymijanie, zmiana pasa ruchu inne jazda (przechodzenie) przy czerwonym świetle nieprawidłowe skręcanie lub włączanie się do ruchu Nieprawidlowe przekraczanie jezdni

76 LISTA NIEBEZPIECZNYCH MIEJSC NA SIECI DROGOWEJ MIASTA POD WZGLĘDEM BEZPIECZEŃSTWA RUCHU PIESZEGO ( ) Tablica 8.1 Lp. Nazwa skrzyżowania Wartość wskaźnika WOP 1 Przejście dla pieszych na ul.12-tego Lutego pomiędzy ul.trybunalską i Królewiecką Przejście dla pieszych na Grunwaldzkiej pomiędzy ul. Polną i Aleją Tysiąclecia 3.50 LISTA SKRZYŻOWAŃ O DUŻEJ LICZBIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z PIESZYMI ( ) Tablica 8.2 Lp. Nazwa skrzyżowania Wartość wskaźnika WOP [liczba pieszych uczestnicząca w zdarzeniach drogowych] 1 Aleja Tysiąclecia - Hetmańska Grota-Roweckiego -Trybunalska Agrykola Kościuszki Chrobrego Armii Krajowej 12-tego Lutego- Grota-Roweckiego Bema Orzeszkowej Jaśminowa Robotnicza Ogólna Broniewskiego Nowodworska Grochowska Orla Zagonowa Malborska Fabryczna Grunwaldzka Lotnicza Maja 12-tego Lutego Hetmańska Grunwaldzka Dębowa Armii Krajowej Pestalozziego Wigilijna Rycerska Giermków Grunwaldzka Morszyńska 1.50 LISTA ODCINKÓW MIĘDZYWĘZŁOWYCH O DUŻEJ LICZBIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z PIESZYMI ( ) Tablica 8.3 Lp. Nazwa odcinka Wartość wskaźnika WOP [liczba pieszych uczestnicząca w zdarzeniach drogowych] 1 Fromborska (Boya-Żeleńskiego-Niemcewicza) Dąbka (Aleja Piłsudskiego-Pionierska) Robotnicza (Pionierska-Okrzei Stefana) 1.50

77 BEZPIECZEŃSTWO ROWERZYSTÓW Liczba zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów wzrosła w ostatnim roku w Elblągu o 37% - rys. 9.1, osiągając wartość na poziomie roku Podobnie, jak w poprzednich latach zdecydowanie najwięcej zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów wystąpiło w maju rys Niewątpliwie powodem dużej liczby zdarzeń drogowych w tym okresie jest wzmożona aktywność ruchowa rowerzystów, wynikająca ze sprzyjających warunków atmosferycznych. Potwierdzeniem tej tezy jest z kolei niewielka liczba zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów w miesiącach zimowych (1,3% w styczniu, lutym i w grudniu - rys. 9.1). Największa liczba zdarzeń drogowych z rowerzystami wystąpiła w środy (19,7%), a najmniejsza w piątki (7,9%). W ciągu doby najczęściej do zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów dochodziło w godzinach pomiędzy i 16.00, a więc w porach największych natężeń ruchu samochodowego i dużych natężeń ruchu rowerowego. Zdarzenia drogowe z rowerzystami koncentrowały się głównie na skrzyżowaniach (56,6%) - rys Na odcinkach międzywęzłowych wystąpiło ich 35,5% a 7,9% na parkingach i przy obiektach. Najwięcej zdarzeń z rowerzystami wystąpiło na płaszczyznach kolizji na skrzyżowaniach (25,0%), na odcinkach pomiędzy punktami kolizji na odcinkach międzywęzłowych i na przejściach dla pieszych na wylotach skrzyżowań (po 19,8%). Sprawcami 56,6% omawianych zdarzeń drogowych byli rowerzyści rys Najczęstszymi błędami spowodowanymi przez rowerzystów było nieprzestrzeganie pierwszeństwa (35,0%), nieprawidłowe przejeżdżanie jezdni (20,0%). Natomiast najczęściej popełnianymi błędami przez kierowców było przede wszystkim: nieprzestrzeganie pierwszeństwa (72,9%). Fot. źródło [63] Analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego dla 2007 roku wykazały, że na sieci drogowej miasta Elbląga nie występuje żaden segment skrzyżowania lub odcinek międzywęzłowy, który można by uznać za niebezpieczny dla rowerzystów (wskaźnik WOR dla żadnego segmentu i elementu sieci drogowej nie przekroczył wartości 1,0). W tablicach 9.1 i 9.2 przedstawiono wybrane skrzyżowania oraz odcinki międzywęzłowe, na których wystąpiło najwięcej zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów w Elblągu. Podane w tych tablicach wartości WOR dotyczą w tym przypadku całego skrzyżowania lub odcinka międzywęzłowego (nie segmentu). LISTA SKRZYŻOWAŃ O DUŻEJ LICZBIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z ROWERZYSTAMI ( ) Tablica 9.1 Lp. Nazwa miejsca Wartość wskaźnika WOR 1. 1 Maja-12-tego Lutego-Hetmańska Aleja Tysiąclecia - Hetmańska Niepodległości Konopnickiej Aleja Piłsudskiego Beniowskiego- Konopnickiej Grunwaldzka Dębowa Grottgera Łęczycka Grottgera Rawska 1.00 ODCINEK MIĘDZYWĘZŁOWY O DUŻEJ LICZBIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z ROWERZYSTAMI ( ) Tablica 9.2 Lp. Nazwa miejsca Wartość wskaźnika WOR 1. Dąbka (Cicha Królewiecka) tego Lutego (Królewiecka Trybunalska) 1.00

78 I Rys CHARAKTERYSTYKA ZMIAN W CZASIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM ROWERZYSTÓW LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH LATACH liczba zdarzeń rok WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH (wg danych z lat ) WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH DNIACH TYGODNIA (wg danych z lat ) 25.0 względna liczba zdarzeń [%] II 6.6 III 10.5 IV 17.1 V 15.8 VI 11.8 VII miesiące 15.8 VIII 10.5 IX 3.9 X 3.9 XI 1.3 XII względna liczba zdarzeń [%] Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela dzień WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH GODZINACH DOBY (wg danych z lat ) Wzgledna liczba zdarzeń [%] Godzina

79 Rys STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM ROWERZYSTÓW (wg danych z lat ) CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA odcinek międzywęzłowy 35.5% skrzyżowanie 56.6% parking/obiekt 7.9% CHARAKTERYSTYKA SZCZEGÓŁOWA płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu odcinek pomiędzy punktami kolizji wylot - przejście dla pieszych wjazd i wyjazd do i z obiektu 11.9 Parking/Obiekt 7.9 odcinek - przejście dla pieszych Wylot wlot - przejście dla pieszych Wlot Względna liczba zdarzeń drogowych [%] 80.0 ZMIENNOŚĆ STRUKTURY W LATACH Procent zdarzeń skrzyżowanie parking/obiekt odcinek międzywęzłowy

80 Rys STRUKTURA PRZYCZYN ZDARZEŃ DROGOWYCH Z ROWERZYSTAMI (wg danych z lat ) PRZYCZYNY OGÓLNE pozostali użytkownicy dróg 43.4% rowerzyści 56.6% PRZYCZYNY SZCZEGÓŁOWE Błędy spowodowane przez rowerzystów [%] Nieprzestrzeganie pierwszeństwa 35.0 nieprawidłowe przejeżdżanie jezdni 20.0 Nieprawidłowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu przekroczenie bezpiecznej prędkości Inne Niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami Nieprzestrzeganie znaków drogowych 2.5 Nieprawidłowe skręcanie lub włącznaie się do ruchu PRZYCZYNY SZCZEGÓŁOWE Błędy spowodowane przez innych użytkowników drogi [%] Nieprzestrzeganie pierwszeństwa 72.9 Niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami 6.1 Inne Nieprawidlowe przekraczanie jezdni jazda przy czerwonym świetle Nieprawidłowe cofanie, zatrzymanie lub postoj Nieprawidłowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu Nieprawidłowe wyprzedzanie przekroczenie bezpiecznej prędkości

81 BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W DRODZE DO SZKOŁY W ostatnich trzech latach liczby zdarzeń drogowych z udziałem pieszych w wieku od 7 do 16 lat kształtowały się na zbliżonym poziomie (rys ). W roku 2007 liczba ta wynosiła 20 i była nieco niższa od liczby zaobserwowanych zdarzeń z dziećmi jako pieszych uczestników ruchu w roku Najwięcej zdarzeń drogowych z udziałem pieszych w wieku 7-16 lat miało miejsce w maju i październiku (rys. 10.1), a najmniej w lipcu. Najwięcej zdarzeń drogowych z dziećmi w wieku 7 13 (uczniowie szkół podstawowych) w ciągu trzech ostatnich lat wystąpiło w Elblągu w obwodach szkół: nr 12 (13,7%) oraz 4 (11,8%) - rys i We wszystkich tych przypadkach, dzieci w drodze do i ze szkoły musiały przechodzić przez ulice o dużym natężeniu ruchu, co miało bezpośredni wpływ na powstałe zdarzenia. Natomiast w przypadku uczniów gimnazjów najwięcej zdarzeń drogowych z dziećmi w wieku lat wystąpiło w obwodzie gimnazjum nr 5 (37,5% zdarzeń z tą grupą uczestników) - rys i Niestety zdecydowana większość zdarzeń drogowych z pieszymi w wieku 7-16 lat powstaje z winy pieszych blisko 64,3% (rys. 10.7). Potwierdza to niejako niewystarczające przygotowanie psychofizyczne-dzieci do uczestnictwa w ruchu drogowym. Błędem popełnianym przez dzieci było przede wszystkim nieprawidłowe przekraczanie jezdni (88,9%) rys Natomiast najczęstszymi błędami popełnianymi przez kierowców było nieprzestrzeganie pierwszeństwa (73,3%). Fot. źródło [63] W ciągu tygodnia (rys. 10.1) największa liczba tych zdarzeń wystąpiła w poniedziałki i w czwartki, a najmniejsza w niedzielę. Widać więc wyraźnie, że w okresie dni lekcyjnych liczba zdarzeń drogowych z dziećmi jako pieszymi jest wyraźnie większa niż w okresie dni wolnych od zajęć. Rozkład zdarzeń drogowych z udziałem dzieci w wieku 7-16 lat w ciągu doby ma podobny charakter do rozkładu w ciągu doby natężeń ruchu pieszego (rys. 10.1). Najwięcej zdarzeń drogowych z udziałem dzieci jako pieszych uczestników ruchu wydarzyło się w okresie od godziny do 18.00, a więc w okresach powrotu dzieci ze szkoły i zajęć pozalekcyjnych. W okresie tym występują w mieście również największe natężenia ruchu samochodowego oraz największe natężenia ruchu pieszego dzieci. Umiarkowana liczba zdarzeń z pieszymi w wieku 7-16 lat wystąpiła w godzinach porannych. Należy również dodać, że dzieci w drodze do szkoły idą bardziej skoncentrowane, jak w drodze powrotnej. Często natomiast wracają w grupach i zajęte są rozmową. Zdarzenia drogowe z pieszymi w wieku 7-16 lat w ciągu dwóch ostatnich lat koncentrowały się głównie na skrzyżowaniach (59,5% zdarzeń) rys Na odcinkach międzywęzłowych miało miejsce 35,7% zdarzeń, a na parkingach i obiektach 4,8%. Miejscami o największej koncentracji zdarzeń drogowych z pieszymi w wieku 7-16 lat były przejścia dla pieszych na wylotach skrzyżowań 35,7% oraz odcinki pomiędzy punktami kolizji 28,6%. Fot. źródło [63] Analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego dla 2007 roku wykazały, że na sieci drogowej miasta Elbląga nie występują segmenty o wyraźnie zaniżonym poziomie bezpieczeństwa ruchu dla pieszych w wieku 7 16 lat.: W tablicy 10.1 przedstawiono wybrane skrzyżowania, na których miało miejsce najwięcej zdarzeń drogowych z udziałem pieszych w wieku 7 16 lat w Elblągu. Podane w tych tablicach wartości WOD dotyczą w tym przypadku całego skrzyżowania (nie segmentu).

82 Rys CHARAKTERYSTYKA ZMIAN W CZASIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM PIESZYCH W WIEKU 7 16 LAT (wg danych z lat ) LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH LATACH 35 WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH liczba zdarzeń I 20.0 względna liczba zdarzeń [%] rok WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH DNIACH TYGODNIA II III IV V WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W DNIACH LEKCYJNYCH I WOLNYCH OD ZAJĘĆ VI miesiące VII VIII IX X XI XII względna liczba zdarzeń [%] względna liczba zdarzeń [%] Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek dzień Piątek Sobota Niedziela dni wolne od zajęć dni lekcyjne WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH GODZINACH DOBY wzgledna liczba zdarzeń [%] godzina

83 Rys STRUKTURA MIEJSC KONCENTRACJI ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM PIESZYCH W WIEKU 7 16 LAT (wg danych z lat ) CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA odcinek międzywęzłowy 35.7% skrzyżowanie 59.5% parking/obiekt 4.8% CHARAKTERYSTYKA SZCZEGÓŁOWA wylot -przejście dla pieszych 35.7 odcinek pomiędzy punktami kolizji 28.6 wlot -przejście dla pieszych 14.2 odcinek - przejście dla pieszych 7.1 Parking/Obiekt Wylot płaszczyzna kolizji na skrzyżowaniu Wlot względna liczba zdarzeń drogowych [%] ZMIENNOŚĆ STRUKTURY W LATACH Procent zdarzeń skrzyżowanie parking/obiekt odcinek międzywęzłowy

84 - 84 -

85 RYS WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM PIESZYCH W WIEKU 7 13 LAT W POSZCZEGÓLNYCH REJONACH SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ELBLĄGA (wg danych z lat ) wzgledna liczba zdarzeń drogowych [%] numer rejonu szkoły podstawowej RYS WZGLĘDNA LICZBA ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM PIESZYCH W WIEKU LAT W POSZCZEGÓLNYCH REJONACH GIMNAZJÓW ELBLĄGA (wg danych z lat ) wzgledna liczba zdarzeń drogowych [%] numer rejonu gimnazjum

86 Rys STRUKTURA PRZYCZYN ZDARZEŃ DROGOWYCH Z PIESZYMI W WIEKU 7 16 LAT (wg danych z lat ) PRZYCZYNY OGÓLNE piesi w wieku 7-16 lat 64.3% pozostali użytkownicy dróg 35.7% PRZYCZYNY SZCZEGÓŁOWE Błędy spowodowane przez pieszych w wieku 7 16 lat Inne 3.7% nieprzestrzeganie pierwszeństwa 3.7% przechodzenie przy czerwonym świetle 3.7% nieprawidłowe przekraczanie jezdni 88.9% PRZYCZYNY SZCZEGÓŁOWE Błędy spowodowane przez innych użytkowników drogi Nieprzestrzeganie pierwszeństwa 73.3% Nieprawidłowe omijanie, mijanie, zmia na pasa ruchu 6.7% Nieprawidlowe przekraczanie jezdni 6.7% Nieprawidłowe cofanie, zatrzymanie lub postoj 13.3%

87 Lp. Tablica 10.1 LISTA SKRZYŻOWAŃ O DUŻEJ LICZBIE ZDARZEŃ DROGOWYCH Z UDZIAŁEM PIESZYCH W WIEKU 7-16 ( ) Nazwa miejsca Wartość wskaźnika WOD [liczba pieszych w wieku 7 16 lat biorących udział w zdarzeniach drogowych średnio w ciągu roku] 1 Agrykola Kościuszki Chrobrego Jaśminowa Robotnicza Armii Krajowej Pestalozziego Bema Wyżynna Maja 12-tego Lutego Hetmańska Nowodworska Grochowska Orla Zacisze Kręgielna 1.00 Fot. źródło [63] Fot. źródło [63] Fot. źródło [63] Fot. źródło [63]

88 LISTA ELEMENTÓW SIECI DROGOWEJ MIASTA O NAJNIŻSZYM POZIOMIE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Do analizy wyboru miejsc niebezpiecznych na sieci drogowej miasta wykorzystano syntetyczny wskaźnik bezpieczeństwa ruchu drogowego W j (patrz definicje), który uwzględnia: - bezwzględną liczbę zdarzeń drogowych, - ciężkość zdarzeń drogowych, - liczbę zdarzeń drogowych z pieszymi, - liczbę zdarzeń drogowych z rowerzystami. Do grupy niebezpiecznych miejsc, czyli tzw. czarnych punktów zakwalifikowano 9 elementów sieci, z czego 7 elementów są to skrzyżowania, a 2 - to odcinki międzywęzłowe. Wśród tych elementów wystąpiły dwa nowe, które nie były na listach w latach ubiegłych. W tablicy 11.1 przedstawiono listę najbardziej niebezpiecznych miejsc w Elblągu wraz z wartością wskaźnika W j. Położenie tych miejsc na sieci drogowej miasta ilustruje rys Dodatkowo do miejsc o zaniżonym poziomie brd, a nie opisywanych dotychczas w cyklu raportów o stanie brd w Elblągu, zakwalifikowano w tym roku trzy skrzyżowana o wysokiej wartości wskaźnika W j. Wartość tego wskaźnika nie przekracza wartości granicznej. Jednak niski poziom brd na tych elementach sieci drogowej skłonił autorów jednak do szczegółowej analizy tych miejsc (patrz tablica 11.1 i rys. 11.1) LISTA NAJBARDZIEJ NIEBEZPIECZNYCH MIEJSC NA SIECI DROGOWEJ MIASTA ROK TABLICA 11.1 Lp. Opis elementu Rodzaj elementu LISTA CZARNYCH PUNKTÓW Wartość wskaźnika W j Wypadków ( ) Zdarzeń ogółem ( ) 1. Aleja Tysiąclecia Hetmańska skrzyżowanie Grunwaldzka (Polna-Aleja Tysiąclecia) tego Lutego (Królewiecka Trybunalska) 4. Armii Krajowej-12-tego Lutego Grota-Roweckiego punkt na odcinku punkt na odcinku skrzyżowanie Maja-12-tego Lutego-Hetmańska skrzyżowanie Grunwaldzka Lotnicza skrzyżowanie Teatralna-12-tego Lutego-Królewiecka skrzyżowanie Grunwaldzka Dębowa Grottgera skrzyżowanie Brzozowa-Dąbka -Cicha skrzyżowanie LISTA MIEJSC O ZANIŻONYM POZIOMIE BRD 10. Grota-Roweckiego Trybunalska skrzyżowanie Ogólna - Broniewskiego skrzyżowanie Królewiecka - 12-tego Lutego skrzyżowanie

89 Rys.11.1 Mapa obrazująca najbardziej niebezpieczne miejsca na sieci drogowej miasta Elbląga

90 SZCZEGÓŁOWA CHARAKTERYSTYKA NAJBARDZIEJ NIEBEZPIECZ- NYCH MIEJSC Szczegółowa charakterystyka wybranych 12 miejsc na sieci drogowej miasta, uznanych za najgorsze pod względem bezpieczeństwa ruchu drogowego, obejmuje: widok ogólny tego miejsca (zdjęcia [63]); mapę zdarzeń drogowych; rysunki koncentracji zdarzeń drogowych; tablicę zawierającą zestawienie dane o liczbie zdarzeń drogowych oraz wartościach poszczególnych wskaźników bezpieczeństwa ruchu drogowego (za lata 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006 i 2007); wykresy ilustrujące rodzaj zdarzeń, charakterystykę sprawców, najczęstsze błędy popełniane przez sprawców zdarzeń oraz okoliczności zdarzeń wynikające z wad drogi (w tym warunki atmosferyczne); opis oceny bezpieczeństwa ruchu drogowego; opis możliwości poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Koncentracja zdarzeń drogowych jest zilustrowana dla każdego miejsca za pomocą dwóch rysunków, tj. koncentracji zderzeń pojazdów oraz koncentracji wybranych kilku rodzajów zdarzeń drogowych. Rysunek pierwszy obrazuje, w odpowiedniej skali, miejsca i liczbę zderzeń pojazdów (czołowych, bocznych, tylnych). Liczba ta w układzie graficznym jest przedstawiona za pomocą koła o odpowiedniej średnicy, proporcjonalnej do tej liczby zderzeń w danym miejscu. Ponadto, obok tego koła podana jest liczba tych zderzeń. Na rysunku drugim przedstawione są z kolei, za pomocą odpowiednich symboli (patrz Przyjęte definicje i oznaczenia ), ofiary zdarzeń drogowych z udziałem pieszych i rowerzystów. Fot. źródło [64] Do ogólnej charakterystyki wybranych miejsc wykorzystano następujące wskaźniki (patrz definicje): Fot. źródło [64] Poszczególne charakterystyki zostały opracowane na podstawie danych o zdarzeniach drogowych z dwóch ostatnich lat, tj i Oznaczenia przyjęte na mapach zdarzeń drogowych są opisane na początku Raportu w rozdziale Przyjęte definicje i oznaczenia. Należy jednak wyjaśnić, że liczba umieszczona obok symboli zdarzeń drogowych na tych mapach określa liczbę zdarzeń drogowych tego samego rodzaju w danym miejscu. WB2 - wskaźnik liczby ekwiwalentnych zdarzeń drogowych, WC - wskaźnik ciężkości zdarzeń drogowych, WJ - wskaźnik jednorodności zdarzeń drogowych, WK - wskaźnik koncentracji zdarzeń drogowych, WP - wskaźnik liczby zdarzeń drogowych z udziałem pieszych, WR - wskaźnik liczby zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów, WD - wskaźnik liczby zdarzeń drogowych z udziałem dzieci.

91 SKRZYŻOWANIE: ALEJA TYSIĄCLECIA - HETMAŃSKA

92 Rok liczba zdarzeń SKRZYŻOWANIE: ALEJA TYSIĄCLECIA HETMAŃSKA liczba wypadków OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD , Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne 56.2 zderzenie boczne 26.0 najechanie na pieszego zderzenie pod kątem najechanie na rowerzystę Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni dzieci młodzi dorośli starsi zamiejscowi miejscowi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami 50.0 nieprzestrzeganie pierwszenstwa 39.5 nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu 6.6 nieprawidłowe cofanie, zatrzymanie, postój 2.6 nieprawidłowe wyprzedzanie 1.3 Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 26.0 wyboje, zapadniecia lub inne uszkodzenia jezdni 1.5

93 SKRZYŻOWANIE: ALEJA TYSIĄCLECIA-HETMAŃSKA

94 SKRZYŻOWANIE: ALEJA TYSIĄCLECIA-HETMAŃSKA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Skrzyżowanie al. Tysiąclecia i ul. Hetmańskiej już od 2004 roku znajduje się na pierwszym miejscu najbardziej niebezpiecznych miejsc na sieci drogowej Elbląga. W ciągu ostatnich pięciu lat na skrzyżowaniu wystąpiło 172 zdarzeń drogowych, w tym 29 wypadków drogowych. W ich wyniku 28 osób zostało rannych (w tym pięcioro dzieci) a jedna poniosła śmierć. Jest to cztero-wlotowe skrzyżowanie z wyspą kanalizującą ruch w przekroju ul. Hetmańskiej. W listopadzie 2007 roku zmianie uległ program sygnalizacji świetlnej polegającej na wprowadzeniu czwartej fazy. Ponadto po wschodniej stronie al. Tysiąclecia zlikwidowano przejście dla pieszych oraz zamontowano ogrodzenia. Ze względu na położenie skrzyżowania (obszar śródmieścia) oraz prowadzenie przez nie drogi wojewódzkiej nr 504 występują na nim duże natężenie ruchu samochodowego (w tym na wszystkich relacjach lewoskrętnych, oprócz południowego wlotu ul. Hetmańskiej), pieszego i rowerowego. Ruch rowerowy zorganizowany jest poza jezdniami skrzyżowania. Słabe zaakcentowanie poprzez geometrię południowego wlotu ul. Hetmańskiej powoduje, że bardzo często na kierowcach pojazdów wyjeżdżających z tego wlotu wymuszane jest pierwszeństwo przejazdu (aż 11 takich przypadków wystąpiło w ciągu ostatnich dwóch lat). Bezpośrednią przyczyną 26 zdarzeń drogowych na wlotach tego skrzyżowania było niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami. Przy czym aż 77% z nich wystąpiło na wlotach ul. Tysiąclecia. Przyczyny należy upatrywać w dużych prędkościach pojazdów dojeżdżających do skrzyżowania ul. Tysiąclecia. Umożliwia im to przekrój poprzeczny jezdni tej ulicy, tj. 1 x 4. Taki przekrój zachęca kierowców do jazdy z dużymi prędkościami, co jest również bardzo niekorzystne ze względu na bezpieczeństwo ruchu pieszego. Świadczy o tym między innymi fakt, że wszystkie wypadki z pieszymi wystąpiły na przejściach dla pieszych położonych na ul. Tysiąclecia. Najczęstszymi rodzajami zdarzeń drogowych były: tylne (~56,2%) oraz boczne zderzenia pojazdów (~26,0%), a najczęstszymi błędami sprawców zdarzeń były: niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (~50%) oraz nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (39,5%). Znaczny odsetek (35%) wśród sprawców zdarzeń drogowych stanowią kierowcy zamiejscowi. Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Wprowadzone przez Zarząd Dróg zmiany na skrzyżowaniu (struktura programu, likwidacja przejścia dla pieszych, instalacja ogrodzeń dla pieszych) należy uznać za w pełni zasadne. Doświadczenia wskazują, że mogą one przyczynić się do znacznej poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Należy zaznaczyć, że w dalszych etapach poprawy poziomu brd na skrzyżowaniu, zwłaszcza ze względu na ruch pieszy, bardzo ważnym elementem będzie spowolnienie ruchu na al. Tysiąclecia oraz zlokalizowanie wyspy azylu dla pieszych na zachodnim wlocie tej ulicy. Spowolnienia ruchu można uzyskać poprzez zastosowanie na przykład fotoradaru.

95 PUNKT NA ODCINKU ULICY: GRUNWALDZKIEJ (POLNA ALEJA TYSIĄCLECIA)

96 Rok PUNKT NA ODCINKU ULICY: GRUNWALDZKIEJ (POLNA ALEJA TYSIĄCLECIA) liczba zdarzeń liczba wypadków OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne 37.5 zderzenie boczne 28.1 najechanie na pieszego 21.9 zderzenie pod kątem 9.4 zahaczenie o inny pojazd Charakterystyka sprawców zdarzeń brak danych sprawni brak danych dzieci młodzież dorośli starsi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń brak danych zamiejscowi miejscowi nieprzestrzeganie pierwszeństwa 46.9 niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami 34.4 nieprawidłowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu 12.5 przekroczenie bezpiecznej prędkości 3.1 nieprawidłowe skręcanie lub wlaczanie sie do ruchu 3.1 Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 31.8

97 PUNKT NA ODCINKU ULICY: GRUNWALDZKIEJ (POLNA ALEJA TYSIĄCLECIA)

98 PUNKT NA ODCINKU ULICY: GRUNWALDZKIEJ (POLNA ALEJA TYSIĄCLECIA) OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Punkt na odcinku ul. Grunwaldzkiej (przejście dla pieszych wraz z przyległym do niego obszarem), pomiędzy ul. Polną i al. Tysiąclecia, od wielu już lat zajmuje czołową pozycję na liście rankingowej najbardziej niebezpiecznych miejsc na sieci drogowej Elbląga (w latach: 2000, 2005, 2006, 2007 drugie miejsce, w 2001 czwarte, w 2002 siódme oraz w 2003 piąte). Ruch samochodowy na ul. Grunwaldzkiej, ze względu na rolę tej ulicy w układzie komunikacyjnym miasta, charakteryzuje się dużymi natężeniami oraz znacznymi prędkościami. Po południowej stronie skrzyżowania zlokalizowane jest duże centrum handlowe, stąd ruch pieszy w tym obszarze również cechuje się dużymi natężeniami relacji skrętnych. W ciągu dwóch ostatnich lat ofiarami wypadków drogowych w tym obszarze było aż 7 pieszych (najechania na pieszego stanowiły około 22% wszystkich zdarzeń drogowych). Najczęstszym rodzajem zdarzeń były zderzenia tylne pojazdów (~38%) i zderzenia boczne pojazdów (~28%). Pośrednimi sprawcami tych zdarzeń drogowych byli piesi. Najczęściej popełnianymi błędami przez sprawców zdarzeń było: nieprzestrzeganie pierwszeństwa (~47%), niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami (34%), a także nieprawidłowe omijanie, wymijanie oraz zmiana pasa ruchu (~13%). Niski poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego w omawianym obszarze sieci wynika przede wszystkim z typu przekroju poprzecznego, tj.: dwóch dwupasowych jezdni, przedzielonych dwutorowym torowiskiem tramwajowym z wtopionymi krawężnikami. Brak sygnalizacji świetlnej utrudnia pieszym bezpieczne przekraczanie jezdni ul. Grunwaldzkiej. W ostatnim czasie zarządzający ruchem wprowadził nowe rozwiązania dotyczące organizacji ruchu. Polegają one na nakazie jazdy w prawo (C2) przy wyjeździe z centrum handlowego oraz nakaz jazdy na wprost (C5) na północnej jezdni ul. Grunwaldzkiej. Dzięki temu rozwiązaniu ograniczono częstość występowania sytuacji konfliktowych na jezdni głównej generowanych przez kierowców pojazdów wjeżdżający do centrum handlowego z północnej jezdni ul. Grunwaldzkiej oraz kierowców pojazdów wyjeżdżających z centrum wykonujących manewr skrętu w lewo. Jednak, jak wykazują obserwacje wielu kierowców nie respektuje tych nakazów (patrz fot.). Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego można uzyskać poprzez [25-31]: - wprowadzenie sygnalizacji świetlnej; powinna ona być typu akomodacyjnego i obejmować swoim zasięgiem nie tylko przejście dla pieszych, ale również wyjazd z centrum; pożądane byłoby jej skoordynowanie (przy umiarkowanej prędkości) z sygnalizacjami na sąsiednich skrzyżowaniach ul. Grunwaldzkiej, co przyczyniłoby się do spowolnienia ruchu; - spowolnienie ruchu można osiągnąć również między innymi przez zamontowanie fotoradarów. Rozwiązanie docelowe powinno polegać na wykonaniu zmian geometrii analizowanego odcinka ulicy, które przede wszystkim powinny obejmować wybudowanie na ul. Grunwaldzkiej: wysp azylu dla pieszych, wydzielonego pasa ruchu dla relacji lewoskrętnej i pasa wyłączania dla prawoskrętów, a ruch powinien być sterowany sygnalizacją świetlną.

99 PUNKT NA ODCINKU ULICY: 12 LUTEGO (KRÓLEWIECKA TRYBUNALSKA)

100 3 Rok liczba zdarzeń PUNKT NA ODCINKU ULICY: 12 LUTEGO (KRÓLEWIECKA TRYBUNALSKA) liczba wypadków OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD zderzenie tylne Rodzaj zdarzeń 43.5 najechanie na pieszego 34.8 zderzenie pod kątem 8.7 najechanie na rowerzystę zderzenie boczne najechanie na przeszkode Charakterystyka sprawców zdarzeń brak danych sprawni nietrzeźwi brak danych niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami starsi młodzieź dorośli Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń nieprzestrzeganie pierwszeństwa przekroczenie bezpiecznej prędkości nieprawidłowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu nieprawidłowe przekraczanie jezdni nieprawidłowe cofanie, zatrzymanie lub postoj brak danych miejscowi zamiejscowi Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 37.5 śliska jezdnia 4.2

101 PUNKT NA ODCINKU ULICY: 12 LUTEGO (KRÓLEWIECKA TRYBUNALSKA)

102 PUNKT NA ODCINKU ULICY: 12 LUTEGO (KRÓLEWIECKA TRYBUNALSKA) OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Najbardziej niebezpiecznym miejscem na międzywęzłowym odcinku ul. 12 Lutego, pomiędzy ul. Królewiecką a Trybunalską, jest zlokalizowane na nim przejście dla pieszych wraz z przyległym do niego obszarem (o długości 50,0 m). Przejście jest wyposażone w wyspę azylu dla pieszych, ale położone jest na odcinku o przekroju poprzecznym typu 1 x 4. Taki przekrój uważany jest za jeden najbardziej niebezpiecznych dla uczestników ruchu drogowego. Ul. 12 Lutego stanowi jedną z najbardziej obciążonych ruchem arterii komunikacyjnych miasta. Ponadto w obszarze bezpośrednio przyległym do przejścia zlokalizowane są liczne placówki handlowe i usługowe, stąd również natężenia ruchu pieszego charakteryzują się znacznymi natężeniami i to w ciągu całego dnia. Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] W 2007 roku liczba zdarzeń drogowych w omawianym miejscu wyniosła 16 (5 z nich to wypadki drogowe). Szczególnie niepokojący jest znaczny udział pieszych w wypadkach. W dwóch ostatnich latach poszkodowanych zostało aż 8 pieszych i jest to jeden z najczęstszych rodzajów zdarzeń drogowych (blisko 35%). Duże zagrożenie w ruchu na omawianym punkcie wynika przede wszystkim ze znacznych prędkości pojazdów oraz ograniczeń widoczności, tj.: pieszym przez nadjeżdżające pojazdy, a kierowcom pojazdów przez pieszych. Do negatywnych cech ze względu brd należy zaliczyć również: [28, 29]: dużą wartość pochylenia podłużnego jezdni na ul. 12 Lutego (południowa strona przejścia), geometrię odcinka (łuk w planie), zatokę postojową zlokalizowaną bezpośrednio przed przejściem dla pieszych (zachodnia strona ulicy); ponadto kierowcy pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających do/z zatoki często generują konflikty ruchowe, zatokę autobusową zlokalizowaną bezpośrednio przed przejściem dla pieszych (wschodnia strona ulicy). Dominującym rodzajem zdarzeń drogowych w roku 2007 były zderzenia tylne pojazdów (43,5%), a najczęstszymi błędami popełnianymi przez kierowców było: niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (38,5 %) oraz nieprzestrzeganie pierwszeństwa (34,6%). MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO [28,29] Działania zmierzające do zmniejszenia zagrożenia w ruchu drogowym powinny polegać na: przeniesieniu zatoki autobusowej położonej obecnie przed przejściem dla pieszych za omawiane przejście; skróceniu zatoki postojowej o co najmniej 5 najbliższych stanowisk od strony przejścia, aby uzyskać odpowiednią widoczność pieszych przez kierowców pojazdów i odwrotnie; najkorzystniejszym rozwiązaniem, ze względu na brd, byłoby oddzielenie zatoki od jezdni głównej pasem zieleni i zorganizowanie jednego wjazdu i wyjazdu na zasadzie prawo prawo z trójkątną wyspą rozdzielającą kierunki ruchu; polepszeniu dostrzegalności przejścia przez kierowców z większej odległości, poprzez zastosowanie określonego rozwiązania (np. pulsującego światła żółtego); wprowadzeniu ograniczenia prędkości niezbędnego z punktu widzenia pożądanej widoczności na zatrzymanie (patrz przepisy projektowania dróg); zainstalowaniu fotoradarów. Docelowo wskazane byłoby dodatkowo zainstalowanie na rozważanym przejściu sygnalizacji świetlnej skoordynowanej z sygnalizacjami na sąsiednich elementach sieci ulicznej.

103 SKRZYŻOWANIE: ARMII KRAJOWEJ 12 LUTEGO GROTA-ROWECKIEGO

104 Rok liczba zdarzeń SKRZYŻOWANIE: ARMII KRAJOWEJ 12 LUTEGO GROTA-ROWECKIEGO liczba wypadków OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne zderzenie boczne zderzenie pod katem najechanie na pieszego 8.3 zjechanie z drogi 1.7 wywrócenie się pojazdu Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni młodzi dorośli starsi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń nieprzestrzeganie pierwszenstwa niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu 9.5 jazda (przechodzenie) przy czerwonym swietle 4.8 nieprawidlowe cofanie, zatrzymanie lub postoj 3.2 nieprawidlowe przekraczanie jezdni 3.2 przekroczenie bezpiecznej predkosci 1.6 nieprawidlowe skręcanie lub wlaczanie sie do ruchu 1.6 brak przyczyny 1.5 inne 1.5 Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne zamiejscowi miejscowi śliska jezdnia 3.3

105 SKRZYŻOWANIE: ARMII KRAJOWEJ 12 - LUTEGO GROTA-ROWECKIEGO

106 SKRZYŻOWANIE: ARMII KRAJOWEJ 12 - LUTEGO GROTA-ROWECKIEGO OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Jest to skrzyżowanie skanalizowane ze sterowaniem ruchu sygnalizacją świetlną. W grudniu 2007 roku zmianie uległ program sygnalizacji świetlnej. Aktualnie w programie zastosowano sześć faz ruchu. Zasadniczymi cechami skrzyżowania negatywnie wpływającymi na poziom bezpieczeństwa ruchu są [25-31]: niekorzystna geometria odcinków dojazdowych do skrzyżowania oraz samego skrzyżowania, tj. długie, proste odcinki dojazdowe oraz północny wlot ul. 12-ego Lutego położony na spadku o dużym nachyleniu w stronę skrzyżowania, Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] niekorzystny program sygnalizacji świetlnej w stosunku do występujących natężeń ruchu (do grudnia 2007 r.); wiele zderzeń bocznych pojazdów było spowodowanych poprzez wymuszenie pierwszeństwa przejazdu przez kierowców skręcających w lewo z ul. Armii Krajowej i Grota Roweckiego podczas wyświetlania światła zielonego na wlotach tych ulic. W roku 2007 liczba zdarzeń drogowych wzrosła o 61% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Stąd skrzyżowywanie znalazło się na 4 miejscu w rankingu najbardziej niebezpiecznych miejsc na sieci drogowej w Elblągu. Fot. Źródło [63] Dominującymi rodzajami zdarzeń są zderzenia tylne pojazdów (~38%) i boczne (~35%). Natomiast najczęstszymi błędami popełnianymi przez sprawców zdarzeń drogowych są: nieprzestrzeganie pierwszeństwa (41%) niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (~32%) oraz nieprawidłowe omijanie, wymijanie oraz zmiana pasa ruchu (~9,5%). MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Wprowadzone w grudniu 2007 roku zmiany w programie sygnalizacji świetlnej powinny przyczynić się do poprawy poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Należy jednak na południowym wlocie ul. 12 Lutego zlikwidować sygnalizatory na słupkach ustawionych przy krawędzi jezdni. Nad pasami ruchu na wprost oraz na wprost i w prawo zainstalować sygnalizatory ogólne, a nad wydzielonym w lewo sygnalizator kierunkowy. Ponadto w celu zwrócenia uwagi kierowcom pojazdów wykonujących skręt w prawo na pieszych, na wylotach należy zamontować jednokomorowe sygnalizatory ostrzegawcze z żółtą migającą sylwetką pieszego. Wszystkie sygnalizatory na wysięgnikach powinny być wyposażone w ekrany kontrastujące.

107 SKRZYŻOWANIE: 1 MAJA 12 LUTEGO HETMAŃSKA

108 Rok liczba zdarzeń SKRZYŻOWANIE: 1 MAJA 12 LUTEGO HETMAŃSKA OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD liczba wypadków liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników WB2 WC WJ WK WP WR WD ,3 27,2 1,3 0,4 0,3 3,0 0,0 0, ,7 11,7 2,0 0,5 0,3 1,0 0,0 0, ,0 3,0 1, ,0 0,0 0, ,3 8,0 1, ,0 1,0 0, ,0 30,7 7,7 0,5 0,3 1,0 0,0 0, ,6 25,9 4,3 0,3 0,3 2,0 2,0 1, ,3 10,5 1,2 0,6 0,2 2,0 1,0 0, ,1 10,0 1,4 0,6 0,4 1,0 2,0 2,0 Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne 56.3 najechanie na pieszego najechanie na rowerzystę zderzenie pod katem Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni dzieci młodzież dorośli starsi Najczęstsze błędy popełniane przez sprawców zdarzeń niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami nieprzestrzeganie pierwszenstwa 17.6 zamiejscowi miejscowi 47.1 jazda (przechodzenie) przy czerwonym swietle 11.7 przekroczenie bezpiecznej predkosci nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu nieprawidlowe cofanie, zatrzymanie lub postoj nieprawidlowe przekraczanie jezdni Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 23.5 śliska jezdnia 11.8

109 SKRZYŻOWANIE: 1 MAJA 12 LUTEGO HETMAŃSKA

110 SKRZYŻOWANIE: 1 MAJA 12 LUTEGO HETMAŃSKA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Jest to skrzyżowanie o skanalizowanych wlotach głównych, tj. ul. 12 Lutego i Hetmańskiej. Ruch na skrzyżowaniu sterowany jest za pomocą sygnalizacji świetlnej. Na skrzyżowaniu obowiązuje zakaz wykonywania: skrętu w lewo i w prawo z wlotu ul. 12 Lutego, skrętu w lewo z wlotu ul. Hetmańskiej, skrętu w lewo i jazdy na wprost z zachodniego wlotu ul. 1 Maja. Ponadto na wschodnim odcinku ul. 1 Maja obowiązuje zakaz ruchu, który nie dotyczy jedynie kierowców pojazdów zaopatrujących placówki handlowe. Fot. Źródło [63] Niski poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego na skrzyżowaniu wynika z [25, 26, 31]: niewłaściwego ukształtowania geometrii wlotów oraz zastosowania środków organizacji ruchu niewskazujących jednoznacznie dopuszczalne relacje na skrzyżowaniu; zastosowanie samego oznakowania poziomego informującego o zakazie skrętu jest niewystarczające (np. kierowca pojazdu nadjeżdżającego z wlotu ul. 12-Lutego dopiero po zauważeniu znaku B-1 na wschodnim wlocie ul. 1-Maja orientuje się o zakazie skrętu w lewo), niedostatecznej widoczności sygnalizatorów dla kierowców pojazdów, zwłaszcza na wlotach głównych, niewystarczającej odległości widoczności na zachodnim wlocie ul. 1 Maja, lokalizacji zatoki autobusowej na wlocie ul. Hetmańskiej i miejsc postojowych w obszarze wlotu ul. 12-Lutego (ogranicza pieszym widoczność nadjeżdżających do przejść pojazdów i odwrotnie kierowcom pojazdów pieszych mających zamiar wejścia na przejście lub będących już na przejściu). Dominującym rodzajem zdarzeń drogowych były zderzenia tylne pojazdów (56,3%), najechanie na pieszego i rowerzystę (po 18,7%), a najczęstszymi błędami popełnianymi przez kierowców było niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (~47%), nieprzestrzeganie pierwszeństwa (~18%) oraz jazda (przechodzenie) na czerwonym świetle (~12%). MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego wymaga zmian geometrii skrzyżowania oraz zmian organizacji ruchu [25, 26, 31]. Zmiany geometrii powinny polegać na: - ukształtowaniu linii krawężników oraz wysp kierunkowych na jezdniach głównych tak, aby jednoznacznie wskazywały kierowcom pojazdów dopuszczalne relacje ruchowe na skrzyżowaniu, - wyniesieniu powierzchni przejścia na wschodnim wlocie ul. 1 Maja o ok cm ponad obecny poziom nawierzchni, w celu wyraźnego zaznaczenia i zaakcentowania zakazu ruchu na tym odcinku ulicy, - przesunięciu za skrzyżowanie zatoki autobusowej obecnie zlokalizowanej na wschodnim wlocie ul. Hetmańskiej, - likwidacji kilku miejsc postojowych najbliżej położonych przy przejściu dla pieszych na wlocie ul. 12-Lutego. Zmiany w organizacji ruchu powinny polegać przede wszystkim na: zamontowaniu sygnalizatorów na wysięgnikach i wyposażeniu ich w ekrany kontrastujące, ustawieniu znaku STOP na zachodnim wlocie ul. 1 Maja, ustawieniu znaków nakazu jazdy na wprost na obu wlotach głównych. Ponadto proponuje się zamienić powierzchnie wyłączone z ruchu (P-21), oddzielające kierunki ruchu, na ul. Hetmańskiej i 12-Lutego na wyspy kierunkowe w krawężnikach.

111 i 6 SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA LOTNICZA

112 6 Rok liczba zdarzeń liczba wypadków SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA LOTNICZA OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne zderzenie boczne 14.3 zderzenie pod kątem 11.9 najechanie na pieszego 7.1 najechanie na stojący pojazd 2.4 wywrócenie się pojazdu 2.4 inne Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni dzieci młodzi dorośli starsi zamiejscowi miejscowi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu 15.9 nieprzestrzeganie pierwszenstwa 13.6 nieprawidlowe cofanie, zatrzymanie lub postoj 4.5 nieprawidlowe skręcanie lub wlaczanie sie do ruchu 4.5 brak przyczyny 2.3 nieprawidlowe przekraczanie jezdni 2.3 jazda (przechodzenie) przy czerwonym swietle 2.3 inne Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne śliska jezdnia 4.6 inne 2.2

113 SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA LOTNICZA

114 SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA LOTNICZA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Na skrzyżowaniu występują bardzo duże natężenia ruchu samochodowego, pieszego i rowerowego, co wynika z jego funkcji w sieci drogowej miasta oraz zlokalizowania w przyległym do niego obszarze znaczących punktów ruchotwórczych takich, jak: dworzec KPKS, centrum handlowe Elzam-Market, obiekt McDonnald s oraz innych mniejszych placówek handlowych i usługowych. (~16%) oraz nieprzestrzeganie pierwszeństwa (~14%). Dominującym rodzajem zdarzeń drogowych w obszarze skrzyżowania były zderzenia tylne pojazdów (~60%), zderzenia pojazdów boczne (~14%) oraz zderzenia pod kątem (~12%). Skrzyżowanie charakteryzuje się też wyjątkowo dużą liczbą zdarzeń drogowych z udziałem tramwajów. Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Zasadniczą wadą infrastruktury drogowej w tym obszarze sieci, ze względu na zagrożenie w ruchu drogowym, są przede wszystkim duże powierzchnie wewnątrz skrzyżowania. To powoduje, że tory przejazdu przez skrzyżowanie są bardzo często zbyt dowolnie kształtowane przez kierowców pojazdów. Ponadto duże nieurządzone powierzchnie oraz cechy geometryczne skrzyżowania i parametry przekrojów poprzecznych odcinków dojazdowych do skrzyżowania umożliwiają im jazdę z dużymi prędkościami [31]. Najczęstszymi błędami popełnianymi przez kierowców było: niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (~52%), nieprawidłowe wymijanie, omijanie i zmiana pasa ruchu MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO [30, 31] W celu poprawy poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego należy, między innymi, dążyć do zwiększenia czytelności skrzyżowania poprzez zmniejszenie jego powierzchni. Osiągnąć to można poprzez zmiany jego geometrii polegające na: zmniejszeniu szerokości jezdni na wylocie ul. Lotniczej oraz wyspy kanalizującej ruch na ul. Lotniczej (zmniejszenie długości przejścia przyczyni się również do zwiększenia efektywności sygnalizacji świetlnej), wybudowaniu trójkątnej wyspy kanalizującej ruch w centralnym obszarze skrzyżowania; spowoduje ona uściślenie torów przejazdu kierowców pojazdów wykonujących manewry lewoskrętów; powinna ona być wybudowana w krawężnikach, co wymagać będzie korekty linii krawężników obu jezdni ul. Grunwaldzkiej, oddzielenia torowiska tramwajowego od jezdni krawężnikami. Ponadto wobec znacznego natężenia ruchu na relacji w prawo z ul. Grunwaldzkiej w ul. Lotniczą należy rozważyć budowę wydzielonego pasa ruchu w prawo. Pożądane jest spowolnienie ruchu na ul. Grunwaldzkiej.

115 SKRZYŻOWANIE: TEATRALNA 12 - LUTEGO KRÓLEWIECKA - NOWOWIEJSKA

116 Rok SKRZYŻOWANIE: TEATRALNA LUTEGO KRÓLEWIECKA - NOWOWIEJSKA OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD liczba zdarzeń liczba wypadków liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne 59.7 zderzenie boczne 27.4 zderzenie pod katem 8.1 najechanie na przeszkode zderzenie boczne i tylne Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwy sprawni dzieci młodzi dorośli starsi Najczęstsze błędy popełniane przez sprawców zdarzeń zamiejscowi miejscowi niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami 47.6 nieprzestrzeganie pierwszenstwa 25.4 nieprawidlowe cofanie, zatrzymanie lub postoj 9.5 nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu przekroczenie bezpiecznej predkosci jazda (przechodzenie) przy czerwonym swietle nieprawidlowe wysiadanie z pojazdu nieprawidlowe skręcanie lub wlaczanie sie do ruchu Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne sliska jezdni

117 SKRZYŻOWANIE: TEATRALNA LUTEGO KRÓLEWIECKA - NOWOWIEJSKA

118 SKRZYŻOWANIE: TEATRALNA LUTEGO KRÓLEWIECKA - NOWOWIEJSKA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Jest to skrzyżowanie skanalizowane ze sterowaniem ruchem czterofazową sygnalizacją świetlną. Po jednej fazie ruchu wyodrębniono dla ruchu tramwajów oraz pary lewoskrętów z ul. Królewieckiej. Kierowcy pojazdów skręcających w lewo z ul. Teatralnej i Nowowiejskiej nie mają wydzielonej fazy ruchu. Skrzyżowanie charakteryzuje się bardzo wieloma niekorzystnymi, ze względu bezpieczeństwa ruchu drogowego, cechami do których zaliczyć należy [31]: niedostateczną czytelność i zrozumiałość dla kierowców; wpływ na to ma duża jego powierzchnia i bliskie położenie następnego skrzyżowania z ul. Królewiecką oraz nietypowe trasowanie torowiska tramwajowego; nieczytelny układ kanałów ruchu, co prowadzi do zbyt dużej dowolności dobierania przez kierowców torów jazdy, a w konsekwencji do bocznych zderzeń pojazdów; nietypowy przebieg torów tramwajowych na skrzyżowaniu; w wyniku tego powstają dodatkowe punkty kolizji na skrzyżowaniu, i to w miejscu, w którym kierowcy się ich nie spodziewają (wylot skrzyżowania); brak wydzielonych faz ruchu dla pojazdów skręcających w lewo z wlotów ul. Teatralnej i Nowowiejskiej; przy wymienionych negatywnych cechach skrzyżowania oraz bardzo dużych natężeniach ruchu na wymienionych ulicach, kierowcy pojazdów skręcających w lewo z ul. Teatralnej i Nowowiejskiej mają duże trudności w bezpiecznym wykonaniu tego manewru; większość bocznych zderzeń pojazdów na skrzyżowaniu spowodowana była właściwie przez tych kierowców; położenie w bezpośrednim sąsiedztwie następnego skrzyżowania, co sprawia, że na wylocie skrzyżowania na ul. Królewieckiej znajduje się strefa segregacji wlotu następnego skrzyżowania; kierowcy pojazdów przed opuszczeniem skrzyżowania, aby zająć odpowiednią pozycję przed wlotem następnego skrzyżowania, zmieniają pasy ruchu, powodując wiele konfliktowych sytuacji; długie drogi ewakuacji pojazdów, które prowokują kierowców do osiągania dużych prędkości przy opuszczaniu skrzyżowania, zwłaszcza tych, którzy wjechali w trakcie trwania światła żółtego lub na początku czerwonego; fakt ten stwarza także duże niebezpieczeństwo dla pieszych; bardzo długie przejścia dla pieszych, zwłaszcza przez ul. Królewiecką i 12-Lutego; np. pieszy, aby przejść na drugą stronę ul. Królewieckiej musi pokonać aż 6 pasów ruchu oraz dwutorowe torowisko tramwajowe; przy takiej długości przejścia pieszy nie ma możliwości jego pokonania w ciągu trwania jednego cyklu; niecierpliwość w oczekiwaniu na drugi cykl może prowokować niektórych pieszych do przebiegania przez jezdnię podczas trwania sygnału czerwonego; duże prędkości pojazdów oraz duże natężenia ruchu sprawiają, że zachowanie to jest szczególnie niebezpieczne. Fot. Źródło [63] Największą liczbę zdarzeń drogowych na skrzyżowaniu stanowiły tylne zderzenia pojazdów (~60%), boczne zderzenia pojazdów (~27%) oraz zderzenia pod kątem (~8%) i były one głównie wynikiem następujących błędów uczestników ruchu: niezachowaniem bezpiecznej odległości między pojazdami (~48%) oraz nieprzestrzeganiem pierwszeństwa przejazdu (~25%). MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO [31] Poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego można uzyskać poprzez następujące działania: wprowadzenie na skrzyżowaniu sterowania ruchem za pomocą sygnalizacji "kierunkowej" i zsynchronizowaniu jej z sygnalizacją na sąsiednim skrzyżowaniu; eliminację niektórych relacji ruchu (należy rozważyć, które relacje można zrealizować bez większych strat na sąsiednich skrzyżowaniach); właściwe skanalizowanie ruchu na środkowej płaszczyźnie skrzyżowania, głównie poprzez wykonanie odpowiedniego oznakowania poziomego; rozważenie likwidacji jednego z przejść dla pieszych na ul. Królewieckiej.

119 SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA DĘBOWA GROTTGERA

120 Rok liczba zdarzeń SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA DĘBOWA GROTTGERA liczba wypadków OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne zderzenie boczne 18.1 najechanie na pieszego 13.5 najechanie na przeszkodę 4.6 najechanie na rowerzystę 4.6 zderzenie pod katem 4.6 Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni dzieci młodzi dorośli starsi zamiejscowi miejscowi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami 43.4 nieprzestrzeganie pierwszenstwa nieprawidlowe cofanie, zatrzymanie lub postoj nieprawidlowe przekraczanie jezdni nieprawidlowe skręcanie lub wlaczanie sie do ruchu nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu brak przyczyny 4.4 Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 26.1 sliska jezdnia wyboje, zapadniecia lub inne uszkodzenia jezdni

121 SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA DĘBOWA GROTTGERA

122 SKRZYŻOWANIE: GRUNWALDZKA DĘBOWA GROTTGERA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Jest to skrzyżowanie czterowlotowe, na którym ruch jest sterowany za pomocą sygnalizacji świetlnej. Skrzyżowanie zostało przebudowane w roku W wyniku przebudowy najważniejsza jego wada, jaką była bardzo duża wartość promienia łuku wyokrąglającego krawędź jezdni dla relacji w prawo z wlotu ul Grottgera, została wyeliminowana. Spowodowało to wyeliminowanie zderzeń tylnych pojazdów na tej relacji (w latach było ich np. aż 11 [28]. Nie wyeliminowano jednak niestety innej poważnej wady tego skrzyżowania jaką jest niesymetryczne, względem osi drogi głównej, zlokalizowane torowisko tramwajowe. Nietypowy układ torów tramwajowych stanowi przysłowiową pułapkę szczególnie dla kierowców wjeżdżających z wlotu ul. Dębowej. Należy zaznaczyć, że przebudowa torowiska powinna dotyczyć nie tylko obszaru omawianego skrzyżowania, ale całego odcinka ul. Grunwaldzkiej (jednak realizacja tego działania inwestycyjnego wymaga poniesienia znacznych kosztów). W 2007 roku odnotowano 9 zdarzeń drogowych, z czego 22% stanowiły wypadki. Najwięcej wystąpiło zderzeń tylnych pojazdów (~55%), zderzeń bocznych pojazdów(~18%) oraz najechań na pieszego (~14%). Najczęstszymi błędami popełnianymi przez sprawców zdarzeń było niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (43,4%) oraz nieprzestrzeganie pierwszeństwa (30,3%). Pełna ocena bezpieczeństwa ruchu drogowego na analizowanym elemencie w rok po przebudowie jest niemożliwa. Niezbędne są dane o zdarzeniach z co najmniej 3 lat. Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63]

123 SKRZYŻOWANIE: BRZOZOWA DĄBKA CICHA

124 Rok liczba zdarzeń liczba wypadków SKRZYŻOWANIE: BRZOZOWA DĄBKA CICHA OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne 53.3 zderzenie boczne 33.3 najechanie na pieszego zderzenie pod kątem Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni dzieci młodzi dorośli starsi zamiejscowi miejscowi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami 50.0 nieprzestrzeganie pierwszeństwa 25.0 jazda (przechodzenie) przy czerwonym świetle 12.5 nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu przekroczenie bezpiecznej predkości Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 20.0

125 SKRZYŻOWANIE: BRZOZOWA DĄBKA CICHA

126 SKRZYŻOWANIE: BRZOZOWA DĄBKA CICHA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Jest to skrzyżowanie skanalizowane, czterowlotowe ze sterowaniem ruchem za pomocą dwufazowej sygnalizacji świetlnej. Ul. Brzozowa jest ulicą jednokierunkową, a z wlotu ul. Cichej można wykonać tylko manewr prawoskrętu. W celu spowolnienia ruchu przed północnym wlotem ul. Dąbka ustawiony jest fotoradar. Dzięki temu w ciągu ostatniego okresu na tym wlocie nie doszło do żadnego zdarzenia drogowego. Ruch na skrzyżowaniu charakteryzuje się dużymi natężeniami ruchu samochodowego, pieszego i rowerowego, co wynika z funkcji ul. Dąbka oraz wielu punktów ruchotwórczych znajdujących się w obszarze przyległym do skrzyżowania. Najczęstszymi rodzajami zdarzeń drogowych są: tylne zderzenia pojazdów (53,3%) oraz boczne zderzenia pojazdów (33,3%). Natomiast najczęstszymi błędami sprawców zdarzeń są: niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami (50,0%), nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (25%), jazda (przechodzenie) przy czerwonym świetle. Fot. Źródło [63] Podstawowym problemem od strony brd na tym skrzyżowaniu jest przejście dla pieszych położone na południowym wlocie i wylocie ul. Dąbka. Przejście to położone jest na łuku poziomym. Rosnące, przy południowozachodniej krawędzi jezdni tej ulicy, drzewa bardzo znacząco ograniczają kierowcom pojazdów widoczność przejścia dla pieszych (patrz fot.). Widoczność pieszych ogranicza również ogrodzenie ustawione wzdłuż peronu przystankowego przy wschodniej jezdni ul. Dąbka. Również niedostatecznymi warunkami widoczności charakteryzują się oba wloty podporządkowane, co mogło przyczynić się do pewnych bocznych zderzeń pojazdów. Fot. Źródło [63] MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO [31] Poprawa poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego wymaga przede wszystkim działań zmierzających do polepszenia warunków widoczności. W związku z tym należy: przestawić przystanek tramwajowy zlokalizowany przy południowo wschodnim wlocie ul, Dąbka za skrzyżowanie oraz tak ustawić ogrodzenia ustawione wzdłuż peronu przystankowego omawianego przystanku, aby nie ograniczały widoczności; na południowym wlocie ul. Dąbka zastosować środki techniczne wymuszające na kierowcach pojazdów redukcję prędkości; po południowo-wschodniej stronie wlotu ul. Dąbka wyciąć drzewa rosnące w pasie zieleni, oraz powtórzyć znaki F-10 i A-29 poprzez ich ustawienie również przy lewej krawędzi jezdni na omawianym wlocie; dzięki temu znaki te będą widoczne dla kierowców poruszających się po wewnętrznym pasie ruchu w przypadku, kiedy po zewnętrznym poruszają się pojazdy ciężarowe; ustawić znaki B-20 (Stop) na wlotach podporządkowanych; sygnalizatory należy wyposażyć w ekrany kontrastujące (polepszenie ich widoczności w słoneczne dni). Geometrię wyjazdu z parkingu, przy ul. Brzozowej, ukształtować w sposób wskazujący kierowcom dopuszczalny kierunek ruchu.

127 SKRZYŻOWANIE: GROTA-ROWECKIEGO TRYBUNALSKA

128 Rok liczba zdarzeń SKRZYŻOWANIE: GROTA-ROWECKIEGO TRYBUNALSKA liczba wypadków OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenie tylne 35.8 zderzenie boczne 32.1 najechanie na pieszego 21.4 zderzenie pod kątem Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni dzieci młodzi dorośli starsi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń zamiejscowi miejscowi nieprzestrzeganie pierwszeństwa 58.6 niezachowanie bezpiecznej odległości 31.0 nieprawidlowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu 6.9 nieprawidlowe cofanie, zatrzymanie lub postoj 3.5 Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 46.4 inne 3.6

129 SKRZYŻOWANIE: GROTA-ROWECKIEGO TRYBUNALSKA

130 SKRZYŻOWANIE: GROTA-ROWECKIEGO TRYBUNALSKA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Skrzyżowanie ul. Grota-Roweckiego i ul. Trybunalskiej jest skrzyżowaniem skanalizowanym, ale o bardzo nietypowej geometrii. Dla wielu kierowców jest niezrozumiałe i nieczytelne, co wynika z następujących faktów [29]: do ulicy podporządkowanej (ul. Trybunalska) i to w niewielkiej odległości od omawianego skrzyżowania podłączone są dwie kolejne ulice: Łączności (prowadząca ruch do Urzędu Miejskiego) oraz Ratuszowa, do południowej jezdni ul. Grota-Roweckiego (również w niewielkiej odległości od omawianego skrzyżowania) podłączony jest wjazd i wyjazd z parkingu znajdującego się przed budynkiem Sądu Okręgowego i Rejonowego, możliwość ustawiania przez kierowców na wlocie podporządkowanym pojazdów w dwóch kolumnach powoduje wzajemne ograniczanie widoczność jezdni głównej. Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Ponadto, niekorzystny wpływ na warunki ruchu na analizowanym skrzyżowaniu wywiera kolejne, sąsiednie skrzyżowanie ulic: 12- Lutego Armii Krajowej Hetmańskiej Grota-Roweckiego, które jest położone zaledwie w odległości ok. 100 m od omawianego skrzyżowania. Tak bliskie położenie obok siebie kilku skrzyżowań, na których występują znaczne natężenia ruchu samochodowego i pieszego, powoduje nagromadzenie się na niewielkiej powierzchni wielu potencjalnych punktów kolizji. Ze względu bezpieczeństwa ruchu drogowego jest to rozwiązanie niedopuszczalne. Najczęstszymi rodzajami zdarzeń drogowych są: tylne zderzenia pojazdów (~36%) i boczne (~32%) oraz najechanie na pieszego (~21). Dość skomplikowany układ geometrii skrzyżowania powodujący ogromne trudności w bezpiecznym przejeździe przez nie kierowcom relacji podporządkowanych. Stąd nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (aż ~59%) jest najczęstszym błędem popełnianym przez sprawców zdarzeń drogowych. W ostatnich dwóch latach na skrzyżowaniu wystąpiło aż 6 wypadków z pieszymi. Powodów tych zdarzeń należy upatrywać: słabej widoczności dla kierowców pojazdów przejścia dla pieszych położonego na południowej jezdni Grota-Roweckiego, która wynika z niekorzystnych warunków terenowych), w dużych natężeniach ruchu oraz znacznych prędkości pojazdów na jezdni ulicy głównej (przekrój wielopasowy),. MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO [29] Bezwzględnie wskazana jest przebudowa skrzyżowania. Przede wszystkim powinno doprowadzić się co najmniej do eliminacji niektórych punktów kolizji. Skrzyżowanie powinno charakteryzować się po przebudowie pełną czytelnością dla kierowców układu geometrycznego i organizacji ruchu (typowy układ geometryczny i organizacji ruchu). Prawdopodobnie niezbędna będzie także instalacja sygnalizacji świetlnej. Jednak należy zaznaczyć, że przebudowa ta może być wykonana przy stosunkowo niskich nakładach finansowych. Wybór odpowiednich rozwiązań geometrii i organizacji ruchu powinien być poprzedzony studium komunikacyjnym. Jedną z zasadniczych jego części powinna być analiza przestrzenna rozkładu ruchu obejmująca swoim zasięgiem nie tylko obszar sieci drogowej przylegający do rozważanego skrzyżowania.

131 SKRZYŻOWANIE: OGÓLNA - BRONIEWSKIEGO

132 SKRZYŻOWANIE: OGÓLNA - BRONIEWSKIEGO Rok liczba zdarzeń liczba wypadków OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach WB2 WC WJ WK WP WR WD Rodzaj zdarzeń zderzenia boczne 46.7 najechanie na pieszego 20.0 najechanie na przeszkodę 13.3 zderzenie tylne 6.7 zderzenie pod katem 6.7 zderzenie czołowe Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwi sprawni dzieci młodzi dorośli starsi Błędy popełniane przez sprawców zdarzeń zamiejscowi miejscowi nieprzestrzeganie pierwszeństwa 46.6 nieprawidłowe przekraczanie jezdni 13.2 nieprawidłowe omijanie, wymijanie, zmiana pasa ruchu jazda (przechodzenie) przy czerwonym świetle niezachowanie bezpiecznej odległości przekroczenie bezpiecznej prędkości nieprawidłowe cofanie, zatrzymywanie lub postój inne 6.7 Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 18.7 śliska jezdnia 12.5 bloto, piasek lub inne materialy na jezdni 6.3

133 SKRZYŻOWANIE: OGÓLNA - BRONIEWSKIEGO

134 e j 11 OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Jest to skrzyżowanie skanalizowane z tzw. szerokim pasem dzielącym. Pierwszeństwo przejazdu posiadają kierowcy pojazdów poruszający się po ul. Ogólnej. Ruch na skrzyżowaniu sterowny jest sygnalizacją świetlną, w programie występują 4 fazy SKRZYŻOWANIE: OGÓLNA - BRONIEWSKIEGO Fot. Źródło [63] Fot. Źródło [63] Skrzyżowanie położone jest w obszarze dużego osiedla mieszkaniowego i stąd ruch samochodowy oraz pieszy charakteryzuje się dużymi natężeniami. Największą liczbę zdarzeń drogowych na skrzyżowaniu stanowiły zderzenia boczne pojazdów, bo aż (~47%) oraz najechania na pieszego (20%) i najechania na przeszkodę (~13%). Najczęstszymi błędami popełnianymi przez sprawców zdarzeń drogowych były: nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (~47%) oraz nieprawidłowe przekraczanie jezdni (~13%). Największa koncentracja zderzeń bocznych pojazdów wystąpiła na powierzchni kolizji przed zachodnim wlotem ulicy Ogólnej. Sprawcami wszystkich tych zderzeń są kierowcy pojazdów opuszczających skrzyżowanie. W związku ze znaczną zmianą warunków ruchu jaka nastąpiła na skrzyżowaniu po zainstalowaniu na nim sygnalizacji świetlnej, niemożliwe jest obecnie podanie pełnej oceny bezpieczeństwa ruchu. Skuteczność zastosowanego rozwiązania można będzie dokonać dopiero po upływie dwóch lat od momentu wprowadzenia zmian. Fot. Źródło [63] MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO [29, 30] Poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego można uzyskać poprzez dalsze działania polegające na zastosowaniu sygnalizatorów z ekranami kontrastującymi na wysięgnikach na obu wlotach podporządkowanych (zwłaszcza na południowym ul. Broniewskiego).

135 SKRZYŻOWANIE: 12 - LUTEGO - KRÓLEWIECKA

136 Rok liczba zdarzeń liczba wypadków SKRZYŻOWANIE 12 - LUTEGO - KRÓLEWIECKA OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BRD liczba kolizji procent wypadków w zdarzeniach Rodzaj charakterystyki Wartości wskaźników WB2 WC WJ WK WP WR WD , zderzenia tylne Rodzaj zdarzeń 55.5 zderzenie pod kątem 22.5 najechanie na pieszego zderzenia boczne najechanie na rowerzystę najechanie na przeszkodę Charakterystyka sprawców zdarzeń nietrzeźwy sprawni dzieci młodzi dorośli starsi zamiejscowi miejscowi Najczęstsze błędy popełniane przez sprawców zdarzeń niezachowanie bezpiecznej odleg.miedzy pojazdami 55.6 nieprzestrzeganie pierwszeństwa 22.2 nieprawidłowe omijanie, mijanie, zmiana pasa ruchu 16.6 brak przyczyny 5.6 Okoliczności zdarzeń niekorzystne warunki atmosferyczne 10.5 śliska jezdnia błoto, piasek lub inne materiały na jezdni

137 SKRZYŻOWANIE: 12 - LUTEGO - KRÓLEWIECKA

138 SKRZYŻOWANIE: 12 - LUTEGO - KRÓLEWIECKA OCENA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Jest to skrzyżowanie zwykłe, trój-wlotowe. Ulica główna 12-Lutego ma jeden z najbardziej niekorzystnych z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego przekrojów poprzecznych, tj. jedną, dwukierunkową jezdnię o czterech pasach ruchu. Na skrzyżowaniu można wykonać wszystkie relacje ruchowe. Słusznym rozwiązaniem, ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego, zastosowanym przez zarządcę drogi była likwidacja przejścia dla pieszych zlokalizowanego na północnym wlocie i wylocie ul. 12-Lutego (kwiecień 2007 r.). Było ono najbardziej niebezpiecznym miejscem na skrzyżowaniu. W ciągu ostatnich kilku lat co roku dochodziło na nim do wypadków z pieszymi. skrętu z ul. 12-Lutego. Manewr ten muszą oni wykonywać z wewnętrznego pasa ruchu, który ze swej natury przeznaczony jest do najszybszych pojazdów. Bardzo często (zwłaszcza w godzinach szczytowego ruchu) pas ten pełni funkcję zatoki akumulacyjnej. Fot. Źródło [63] Natomiast brak możliwości dwuetapowego wykonania manewru lewoskrętu z wlotu podporządkowanego jest powodem wielu zderzeń bocznych. Fot. Źródło [63] Największą liczbę zdarzeń drogowych na skrzyżowaniu stanowiły tylne zderzenia pojazdów (~55%) oraz zderzenia pojazdów pod kątem (22,5%). Zderzenia te głównie były wynikiem następujących błędów uczestników ruchu: niezachowaniem bezpiecznej odległości między pojazdami (~55%), nieprzestrzeganiem pierwszeństwa przejazdu (~22%) oraz nieprawidłowym omijaniem, wymijaniem i zmianą pasa ruchu (16,6%). Wpływ na zderzenia tylne pojazdów miały natomiast duże prędkości pojazdów na ul. 12 Lutego, wynikające z niekorzystnej, ze względu bezpieczeństwa ruchu drogowego, geometrii oraz przekroju poprzecznego jezdni. Niedostateczna rozpoznawalność przez kierowców omawianego skrzyżowania (słabe zaakcentowanie wlotu i wylotu ul. Królewieckiej) sprawia, że nie redukują oni w dostatecznym stopniu prędkości i zachowują się tak, jak na odcinku międzywęzłowym i nie biorą pod uwagę możliwości, że kierowca pojazdu poprzedzającego może wykonać manewr skrętu w lewo. Do wielu zderzeń tylnych pojazdów przyczyniali się również kierowcy wykonujący manewr lewo MOŻLIWOŚCI POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W maju 2008 roku wprowadzono na skrzyżowaniu ograniczenie liczby relacji ruchowych i obecnie jest to tzw. skrzyżowanie na prawe skręty. To działanie (co wykazały wstępne obserwacje) korzystnie wpływa nie tylko na bezpieczeństwo ruchu samochodowego na ul. 12 Lutego, ale również na bezpieczeństwo pieszych przekraczających jezdnię ul. Królewieckiej.