Zestaw materiałów edukacyjnych Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego

Transkrypt

1 Zestaw materiałów edukacyjnych Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego Wszystkie materiały można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa Na tych samych warunkach 3.0 PL za wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.

2 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego Strona 1 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego (1) Kalendarium 16 grudnia 1981 podczas pacyfikacji kopalni Wujek przez odziały ZOMO zginęło 9 górników 12 kwietnia 1982 w Warszawie zaczęło nadawać podziemne Radio Solidarność 3 maja 1982 w wielu miastach demonstracje przeciw wprowadzeniu stanu wojennego 8 października 1982 delegalizacja NSZZ Solidarność 12 listopada 1982 z internowania zwolniony został Lech Wałęsa czerwca 1983 druga pielgrzymka Jana Pawła II do Polski 22 lipca 1983 Rada Państwa zniosła obowiązujący 585 dni stan wojenny 10 grudnia 1983 Danuta Wałęsowa odebrała w Oslo pokojową Nagrodę Nobla przyznaną Lechowi Wałęsie 19 października 1984 funkcjonariusze SB porwali i zamordowali księdza Jerzego Popiełuszkę (ksiądz Jerzy Popiełuszko został beatyfikowany przez Benedykta XVI w 2010 r.) Praca domowa 1. Na wybranych przykładach scharakteryzuj postawy społeczności międzynarodowej wobec wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Wykorzystuj samodzielnie zebrane materiały i przedstaw zasięg i formy pomocy udzielanej Polakom w czasie stanu wojennego przez lokalną społeczność (miasta/ regionu) Twojego kraju zamieszkania/ pobytu. 2. Oceń znaczenie pomocy międzynarodowej dla Polski i Polaków, uwzględnij różne kryteria (ekonomiczne, polityczne, psychologiczne). 3. Odwołując się do zebranych samodzielnie materiałów scharakteryzuj formy, zasięg i znaczenie kontaktów wybranej społeczności lokalnej (najlepiej kraju Twojego zamieszkania) z Polską i Polakami w czasie stanu wojennego. Rozważ, na ile relacje te pomogły budować długofalowe związki pomiędzy tą społecznością a Polakami. Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego (2) Materiał 1. Władysław Bartoszewski, Dziennik z internowania 15 grudnia 1981, wtorek, w Jaworzu. Po pierwszej nocy z 13 na 14 grudnia 1981 roku spędzonej w celi w Białołęce, między innymi z Markiem Barańskim, Jackiem Bocheńskim i Adamem Michnikiem, około godziny 11 wołają mnie do gabinetu naczelnika więzienia. Tam urzęduje pułkownik Romanowski, który uroczyście przedstawia się, jako przedstawiciel

3 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego Strona 2 ministra spraw wewnętrznych, pyta o skargi, ale niedotyczące samego faktu internowania. Na wstępie, aby uprzedzić ewentualne niestosowności, proszę go o przyjęcie do wiadomości, że człowiek pozbawiony wolności nie składa żadnych oświadczeń. Mówi, że to interesująca myśl, że zanotuje to i przekaże ministrowi. Pytania Scharakteryzuj znaczenie dowcipu i satyry w życiu codziennym okresu stanu wojennego. Z pomocą internetu dotrzyj do przykładów dowcipu i satyry z lat 80. Odwołując się do relacji z czasów stanu wojennego oraz innych materiałów źródłowych przedstaw argumenty osób i środowisk popierających wprowadzenie stanu wojennego. Scharakteryzuj metody działania służby bezpieczeństwa w celu dezintegracji społeczeństwa i osłabienia poparcia dla Solidarności. Opisz okoliczności przyznania Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla i scharakteryzuj reakcje władz oraz społeczeństwa polskiego na to wydarzenie. Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego (3) Materiał 1. Oświadczenie Lecha Wałęsy w związku z zabójstwem księdza Jerzego Popiełuszki, Gdańsk, 30 października 1984 r. (fragmenty) Stało się najgorsze. Chciano zabić i zabito nie tylko człowieka, nie tylko Polaka i nie tylko kapłana. Chciano zabić także nadzieję, że jest możliwe w Polsce uniknięcie przemocy w życiu politycznym. Zabicie ks. Popiełuszki zdziera z przemocy jej maskę, ujawnia jej najgłębsze zło. Śmiertelny cios wymierzony został w całe społeczeństwo, we wszystkich ludzi, którzy dotąd trwali w przekonaniu, że przemocy używać nie wolno i że przemocy da się uniknąć. Stajemy wobec tej śmierci, stajemy śmiertelnie ugodzeni. Nie zapominamy jednak ani na chwilę, że śmierć, a zwłaszcza taka śmierć jest ofiarą. Nie wiemy, czyje ręce kierowały rękami zbrodniarzy. Wszak to nie rzymscy żołnierze zabili Chrystusa. Zabili go ci, którzy wydali wyrok, i ci, którzy takiego wyroku się domagali. ( ) Jeśli jednak ofiara, którą złożył ze swego życia ksiądz Popiełuszko, nie była ofiarą bezsensowną, jeśli mamy wyjść z niej nie utraciwszy własnego człowieczeństwa musimy nadać jej najwyższy sens i najwyższy wymiar. Ta śmierć musi stać się budulcem pokoju społecznego. ( ) Materiał 2.

4 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego Strona 3 Jerzy Popiełuszko przy ołtarzu w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie Pytania 1. Przypomnij treść postulatów sierpniowych dotyczących religii i Kościoła. 2. Scharakteryzuj formy uczestnictwa Kościoła, instytucji kościelnych i duchowieństwa w życiu społecznym lat Uwzględnij rolę Kościoła w podtrzymywaniu oporu społecznego i umacnianiu patriotyzmu. 3. Przedstaw postać Jerzego Popiełuszki oraz jego działalność publiczno duszpasterską. 4. Charakteryzuje formy i metody prześladowania księży zaangażowanych w działalność opozycyjną przez Służbę Bezpieczeństwa. 5. Jakie były okoliczności śmierci księdza Jerzego Popiełuszki?

5 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego Strona 4 Kryzys gospodarczy Kalendarium sierpień 1976 władze wprowadziły reglamentację sprzedaży cukru (sprzedaż na kartki) 1978 w Polsce zanotowano spadek płac realnych 1979 wedle danych Głównego Urzędu Statystycznego produkcja przemysłowa w Polsce spadła pierwszy raz od zakończenia wojny Materiał 1. Kolejka po papier toaletowy Materiał 2. Zadłużenie Polski w krajach zachodnich Lata Wielkość długu w (mld. dolarów) 0,6 3,6 15,0 23,0 Stosunek długu do wolnodewizowego eksportu (%) 0,5 1,0 3,0 4,0 Udział obsługi w przychodach eksportowych (%) 12, * * Uważa się, że udział bezpieczny nie powinien przekraczać 25%

6 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego Strona 5 Pytania Scharakteryzuj główne założenia polityki gospodarczej Edwarda Gierka. Wymień najważniejsze inwestycje gospodarcze lat 70. XX w. w Polsce. Wyjaśnij przyczyny i koszty podwyższenia poziomu życia mieszkańców w latach 70. oraz przyczyny narastających trudności ekonomicznych w Polsce. Gospodarka PRL określana jest niekiedy, jako gospodarka niedoborów. Jak rozumiesz to pojęcie w kontekście sytuacji ekonomicznej Polski czasów Gomułki i Gierka? Praca domowa 1. Na podstawie informacji zgromadzonych na stronę internetowej: scharakteryzuj propagandę władz komunistycznych w latach 70. XX w. 2. Zbierz na podanej wyżej stronie internetowej przykłady działań propagandowych towarzyszących budowie wybranej inwestycji PRL czasów Edwarda Gierka i scharakteryzuj metody oraz środki propagandowe, które zastosowano w tych przekazach. Wyjaśnij cel tych zabiegów.

7 Spis treści Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego (1) (Rafał Habielski)... 1 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego (2) (Rafał Habielski)... 1 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego (3) (Rafał Habielski)... 2 Kryzys gospodarczy (Rafał Habielski)... 4

8 Społeczeństwo wobec następstw stanu wojennego Strona 6