Podręcznik służący do integracji

Transkrypt

1 Imigracja jak, gdzie, kiedy Podręcznik służący do integracji Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 1 02/05/

2 Vademecum Imigracja: gdzie, jak, kiedy Podręcznik integracyjny został zrealizowany przez Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali Direzione Generale dell Immigrazione (Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej Dyrekcja Generalna do spraw Emigrantòw) przy wspòłpracy z: Przekład został opracowany przez Tymczasowe Stowarzyszenie Przedsiębiorstw (Associazione Temporanea d'impresa), wykonawcę projektu. Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej - Dyrekcja Generalna do spraw Imigracji nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne rozbieżności z oryginałem. 2 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 2 02/05/

3 Serdecznie witamy we witamy Włoszech! we Włoszech! A by dobrze żyć i zintegrować się ze społeczeństwem włoskim jest ważnym, aby znać zasady i organizację życia w tym kraju. Przewodnik ten został stworzony dla osób, które jeszcze nie przyjechaly do Włoch i potrzebują informacji odnośnie tego, w jaki sposób można wjechać do tego kraju, jak i dla tych, którzy znajdują się już na terytorium Włoch. Poza tym, także pracodawcy, zarówno Włosi jak i obcokrajowcy, mogą znaleźć w nim wskazówki pomocne w towarzyszeniu pracownikowi w jego procesie integracji. Przewodnik ten może pomóc Ci w rozwiązaniu problemów życia codziennego: od kontraktu o pracę, zapisania dzieci do szkoły, uzyskania prawa jazdy, do otwarcia konta bankowego. Przewodnik, zaproponowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, jest narzędziem zwięzłym, praktycznym i jak najbardziej wyczerpującym, które możliwe jest do skonsultowania w 11 językach. Dobrej Lectury! Imigracja jak, gdzie, kiedy 3 polacco corretto.indd 3 02/05/

4 polacco corretto.indd 4 02/05/

5 SPIS TREŚCI wejście WEJŚCIE 7 Granica 9 Wiza 9 POBYT 17 Pozwolenie na pobyt 19 Karta pobytu 24 Obywatelstwo włoskie 27 Przestrzeń Schengen 28 PRACA 29 Praca we Włoszech 31 Praca najemna 31 Praca niezależna 38 Rynek Pracy 40 Utworzenie i wygaśnięcie stosunku pracy 47 Urzędy Zatrudnienia 49 SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 53 INPS i INAIL 55 System ubezpieczeniowy i socjalny (INPS) 56 Ubezpieczenie Społeczne (INAIL) 62 URZĄD STANU CYWILNEGO 69 Informacje ogòlne 71 Podanie o zarejestrowanie w urzędzie stanu cywilnego 73 Usługi ewidencyjne 75 MIESZKANIE 81 Gwarancja mieszkaniowa 83 Wynajem mieszkania 84 Zakup mieszkania 85 Ośrodki Gościnne 88 Imigracja jak, gdzie, kiedy 5 polacco corretto.indd 5 02/05/

6 SŁUŻBA ZDROWIA 91 Państwowa służba zdrowia (SSN) 93 Legitymacja zdrowia 96 Usługi Państwowej Służby Zdrowia 96 Cudzoziemiec obecny tymczasowo (STP) 102 OŚWIATA I NAUKA 103 Prawo obowiązek do nauki i do kształcenia 105 Żłobek 105 Przedszkole 106 Cykl pierwszy 106 Cykl drugi 107 Uniwersytet 108 Wyższe wykształcenie techniczne 111 Uznanie tytułów naukowych 112 Nostryficacja tytułów profesionalnych 113 DEKLARACJA PODATKOWA 115 Informacje ogòlne 117 CUD 117 Modello ModelloUnico 119 Modello Red, ICI, ISEE 122 BANK 123 Usługi bankowe 125 INNE USLUGI 129 Wprowadzenie 131 Kod fiskalny 131 Kierowanie i samochody 132 ASOCJACJONIZM 137 Wolność zrzeszania 139 Założenie stowarzyszenia 139 Niektòre formy asocjacjonizmu Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 6 02/05/

7 wejście wejście polacco corretto.indd 7 02/05/

8 polacco corretto.indd 8 02/05/

9 Granica Co się dzieje na przejściu granicznym z Włochami? Przy przekraczaniu granicy, obcokrajowiec poddawany jest kontroli celnej, wyceniającej i lekarskiej. Po przejściu kontroli, władze graniczne stawiają w paszporcie pieczątkę z datą i miejscem przejazdu. wejście Kto może być zawròcony z granicy? Cudzoziemcy, którzy stawiają się na granicy bez spełnienia odpowiednich warunków pozwalających na wjazd dowłoch są zawracani przez policję. Cudzoziemcy, ktòrzy weszli na teren Włoch omijając kontrolę graniczną i zostali zatrzymani na wejściu albo zaraz po nim, oraz obcokrajowcy ktòrzy zostali czasowo przyjęci na terytorium ze względu na konieczność udzielenia im pierwszej pomocy są z niej zawracani z odprowadzeniem do granicy. Kto nie może być zawrócony z granicy? Nawet jeśli nie posiadają dokumentów i nie spełnieniają warunków zwykle wymaganych, które pozwalają na wjazd do Włoch, nie mogą być zawróceni z granicy obcokrajowcy, którzy: proszą o azyl polityczny; posiadają status uchodźca politycznego; niepełnoletni, do18 roku życia, za wyjątkiem sytuacji, w ktòrej rodzic lub opiekun dostał nakaz wyjazdu; podlegają czasowej ochronie ze względów humanitarnych. Wiza Czym jest wiza wjazdowa? Wiza jest jest upoważnieniem przyznanym obcokrajowcowi na wejście na teren Republiki Włoskiej, znajdująca się w paszporcie lub w innym prawomocnym dokumencie. Komu potrzebna jest wiza? Wszyscy obywatele Państw spoza Unii Europejskiej uważani są za obcokrajowców: obywatele Państw spoza Unii; Imigracja jak, gdzie, kiedy 9 polacco corretto.indd 9 02/05/

10 wejście osoby nie posiadające obywatelstwa (apatrydzi). Kto nie potrzebuje wizy? Wszyscy obywatele Unii Europejskiej uznani jako nie obcokrajowcy, są upoważnieni na wjazd do Włoch bez paszportu lub wizy: obywatele wszystkich państw Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Ekonomicznego: Austria, Belgia, Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Islandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Liechtenstein, Luksemburg, Malta, Norwegia, Holandia, Polska, Republika Czeska, Portugalia, Wielka Brytania, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja i Węgry; obcokrajowcy, którzy wyjeżdżając z Włoch posiadają przy sobie, oprócz paszportu, także ważne pozwolenie na pobyt i/lub kartę pobytu; obywatele San Marino, Stolicy Apostolskiej i Szwajcarii; obywatele następujących państw: Andora, Argentyna, Australia, Boliwia, Brazylia, Brunei, Bułgaria, Kanada, Chile, Korea Południowa, Kostaryka, Chorwacja, Salwador, Japonia, Gwatemala, Honduras, Izrael, Malezja, Meksyk, Monachium, Nikaragua, Nowa Zelandia, Panama, Paragwaj, Rumunia, Singapur, Stany Zjednoczone, Urugwaj, Wenezuela, ale tylko w wypadku kròtkiego okresu pobytu (maksymalnie do 90 dni) w celu turystycznym, misyjnym, interesów, zaproszenia na udział w zawodach sportowych. Uwaga: na pobyt długookresowy (więcej niż 90 dni) w jakimkolwiek celu, wszyscy obcokrajowcy muszą posiadać wizę. Komu odmawiana jest wiza? Obcokrajowcom, którzy zostali już wcześniej wydaleni z Włoch lub z innego państwa Unii Europejskiej lub tym, którzy na bazie porozumień i/lub interesów międzynarodowych uważani są za zagrożenie dla porządku publicznego i bezpieczeństwa Włoch i innych Państw Unii Europejskiej. Z jakiego powodu można ponownie zwrócić się z prośbą o otrzymanie wizy? Adopcja, handel, leczenie, dyplomacja, zawody sportowe, zaproszenie, własna działalność gospodarcza, praca najemna, misje, motywy religijne, ponowny wjazd, stałe miejsce zamieszkania z wyboru, połączenie się z rodziną, studia, przejazd, turystyka. 10 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 10 02/05/

11 Co muszę zrobić, aby otrzymać wizę? Musisz przedstawić prośbę w Konsulacie lub w Ambasadzie włoskiej w kraju twojego stałego zamieszkania. W prośbie musisz wpisać: twoje dane osobowe (imię, nazwisko, data urodzenia, stałe miejsce zamieszkania, obywatelstwo) oraz dane członków rodziny; podstawowe dane paszportu lub innego ważnego dokumentu; powód podróży; środki transportu, z których zamierza się skorzystać; miejsce, gdzie będzie się zamieszkiwać; środki ekonomiczne na czas pobytu. Uwaga: jeżeli złożysz fałszywe świadczenia lub przedstawisz sfałszowane dokumenty będziesz ponosił odpowiedzialność karną oraz twoja prośba będzie anulowana. wejście Ile trzeba czekać na wydanie wizy? Do 90 dni od daty złożenia podania włoskie władze dyplomatyczne wydają lub odmawiają wystawienia wizy; do 30 dni dla tych, ktòrzy proszą o pobyt ze względu na pracę najemną i 120 dni na prowadzenie własnej działności gospodarczej. Jakie dokumenty muszę przedstawić do uzyskania odpowiedniego rodzaju wizy? Spis dokumentòw, ktòre muszą byc przedłożone do odpowiedniego rodzaju wizy można znaleźć na stronie www. esteri. it/visti, na ktòrej znajdziesz także wzòr podania. Kiedy jest potrzebna wiza na ponowny wjazd? Wiza na ponowny wjazd zostaje wydana przez przedstawicielstwa dyplomatyczne albo konsulaty włoskie w kraju pochodzenia w następujących przypadkach: kiedy jest się w posiadaniu nieważnego dokumentu na pobyt, karty pobytu, jeśli okres od daty upływu jego ważności nie przekracza 60 dni i po jego uprzednim okazaniu; kiedy nie posiada się dokumentu na pobyt, ponieważ został on zagubiony lub skradziony, po uprzednim okazaniu kopii zgłoszenia (denuncji) kradzieży lub utraty. Imigracja jak, gdzie, kiedy 11 polacco corretto.indd 11 02/05/

12 wejście Jakie warunki muszę spelniać aby otrzymać wizę turystyczną? Odpowiednie środki finansowe w celu utrzymania (dokumenty kredytowe, poręczenie bankowe, polisa ubezpieczeniowa, itp.), nie niższe niż ustanowione przez odpowiednie przepisy; bilet podróży tam i z powrotem (lub rezerwacja); udokumenotwana dyspozycyjność zakwaterowania (rezerwacja hotelowa, deklaracja o gościnności, itd.); ewentualna deklaracja o zaproszeniu napisana przez obywatela włoskiego lub obcokrajowca legalnie przebywającego, w której deklarujący poświadcza własną dyspozycyjność do zaoferowania gościnności w stosunku do osoby zwracającej się z prośbą o wizę. Jakie warunki muszę spelniać, aby otrzymać wizę na studia? Formularz z aktualnym zdjeciem; paszport ważny najmniej przez 90 dni po upływie ważnosci wizy, kserokopia stron z danymi osobowymi; wiek powyżej 14 lat(w przypadku niepełnoletnich w wieku od 14 do 17 lat, konieczna jest zgoda obojga rodzicòw lub opiekunòw na opuszczenie kraju przetłumaczona i zalegalizowana); w przypadku uczęszczania na kursy studiòw lub ksztalcenia zawodowego, wymagane jest zaświadczenie o byciu zapisanym na kurs lub o uczęszczaniu danego kursu; odpowiednie środki ekonomiczne do utrzymania; polisa ubezpieczeniowa; dyspozycyjność zakwaterowania; bilet samolotowy tam i z powrotem (dla wiz Schengen do 90 dni) lub w jedną stronę oraz okazanie posiadających środkòw finansowych w celu opuszczenia kraju; dokumentacja dotycząca zatrudniena i zarobkòw rodzicòw, w przypadku studentòw będących na ich utrzymaniu oraz ich adres; opłata konsularna. Kto może starać się o wizę na studia? Wiza może być wydana cudzoziemcowi, ktòry zamierza uczęszczać na kursy uniwersyteckie i kształcenia zawodowego przy uznanych uczelniach i instytutach. jak ròwnież cudzoziemcowi zajmującemu się badaniami lub działalnością kulturalną. 12 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 12 02/05/

13 Gdzie mogę ubiegać się o wizę? Z podaniem o wydanie wizy musisz zwròcić się osobiście do przedstawicielstwa dyplomatyczno - konsularnego w kraju pochodzenia lub w miejscu stałego zameldowania. W tym ostatnim przypadku konieczne jest zademonstrowanie ważnego pozwolenia na pobyt w kraju, w ktòrym zamierzasz poprosić o wizę. wejście Jak mogę uzyskać pozwolenie na pobyt mając wizę na studia? Musisz złożyć podanie na Kwesturze, w ciągu 8 dni roboczych od przyjazdu do Włoch. Istnieją dwa rodzaje wiz na studia: wiza Schengen, na kròtki pobyt, nie dłuższy niż 90 dni na jeden semestr; wiza Państwowa, na długi okres, przekraczajacy 90 dni w semestrze, na czas określony. Mogę otrzymać wizę na studia bez znajomości języka włoskiego? Nie, wymagana jest podstawowa znajomość jezyka, sprawdzana w trakcie kolokwium organizowanym przy włoskim przedstawicielstwie konsularno - dyplomatycznym. Mogę zmienić pozwolenie na pobyt na studia na pozwolenie na pobyt ze względu na pracę? Tak, o ile pozwala na to liczba osòb mogących wjechać danego roku do- Włoch. Jakie wymogi muszę spelnić, aby uzyskać wizę na leczenie? Deklaracja ze strony wybranej placowki sanitarnej ze wskazaniem typu leczenia; przewidywany początek, okres trwania leczenia; poświadczenie ze strony placòwki sanitarnej o dokonanym depozycie w wysokości nie mniejszej niz 30% sumy leczenia; środki finansowe wystarczające na pokrycie pozostałej sumy; bilet podròżny; autoryzacja Ministerstwa Zdrowia, lub specjalna uchwala regionalna o leczeniu w ramach programòw interwencyjno - humanitarnych. Imigracja jak, gdzie, kiedy 13 polacco corretto.indd 13 02/05/

14 wejście Jakie warunki muszę spełnić, aby otrzymać wizę z powodòw religijnych? Ten typ wizy przeznaczony jest dla zakonnikòw, ktòrzy mają zamiar uczestniczyć w obrzędach religijnych, sprawować funkcje pasterskie lub kościelne. Wymogi są następujące: dokumentacja potwierdzająca fakt bycia zakonnikiem; gwarancje dotyczące religijnego charakteru manifestacji; bilet; środki utrzymania; w przypadku gdy wydatki związane z pobytem pokrywane są przez instytucje religijne, odpowiednia deklaracja owej instytucji. Jakie warunki muszę spełnic aby otrzymać wizę do pracy? W zależności od rodzaju stosunku pracy, ktòry we Włoszech jest dwojakiego rodzaju: praca najemna na czas określony, nieokreślony lub sezonowa; praca samodzielna, prowadzenie własnej działalności gospodarczej. (Zobacz str. 31: praca we Włoszech) Jakie wymogi muszę spelnić, aby otrzymać wizę rodzinną? Osoba posiadająca pozwolenie na pobyt, występuje o zaświadczenie o braku przeszkody na wjazd swoich bliskich w Prefekturze (Sportello Unico), demonstrując: dyspozycyjność finansową załączając deklarację podatkową; dyspozycyjność mieszkaniową, załączając zaświadczenie wydane przez urząd gminny w miejscu zamieszkania o odpowiednich warunkach mieszkaniowych. 14 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali Kogo z rodziny może sprowadzić cudzoziemiec przebywający we Włoszech? Małżonka, jeśli nie zaistniała legalna separacja; dzieci niepełnoletnie na utrzymaniu, także ze strony małżonka lub spoza małżeństwa, nie pozostającymi w związku małżenskim, albo po legalnej separacji, pod warunkiem, że drugi rodzic, o ile żyjący, wyrazi zgodę; dzieci pełnoletnie na utrzymaniu, o ile nie mogą ze względòw zdrowotnych (inwalidztwo totalne) pracować; rodzicòw powyżej 65. roku życia, ktòrzy nie posiadają w kraju pocho- polacco corretto.indd 14 02/05/

15 dzenia innych dzieci lub też posiadają dzieci nie będące jednak w stanie ich utrzymać ze względu na ich (dzieci) udokumentowany poważny stan zdrowia. Jakie dokumenty są potrzebne do sprowadzenia rodziny? Podanie za opłatą; kserokopia paszportu wraz z orgyginałem; kserokopia pozwolenia na pobyt wraz z oryginałem; kserokopia paszportu osòb mających dojechać; deklaracja pracodawcy z wyszczegòlnieniem typu stosunku pracy i miesięcznego wynagrodzenia; kserokopia dowodu tożsamości pracodawcy; oryginał kontraktu na wynajem mieszkania lub akt notarialny domu, w ktòrym mieszka. Jeśli zamieszkuje razem z pracodawcą, jego zgoda na goszczenie na czas nieokreślony rodziny pracownika; akt zawarcia związku małżeńskiego, przetłumaczony i zatwierdzony przez odpowiedni urząd, w przypadku przyjazdu wspòłmałżonka/ wspòłmałżonki; wyciag z aktu urodzenia dziecka, tłumaczone i zatwierdzone przez odpowiedni urząd, w przypadku kiedy jedno z rodzicòw zamieszkuje za granicą, jego zgodę na opuszczenie kraju przez dziecko; stan rodzinny; dysponowanie odpowiednim mieszkaniem, z zaświadczeniem higieniczno - sanitarnym wydanym przez ASL w miejscu zamieszkania lub przez urząd gminny; dochòd roczny, nie niższy od tego, ktòry przewiduje ustawa. wejście Imigracja jak, gdzie, kiedy 15 polacco corretto.indd 15 02/05/

16 polacco corretto.indd 16 02/05/

17 pobyt pobyt polacco corretto.indd 17 02/05/

18 polacco corretto.indd 18 02/05/

19 Pozwolenie na pobyt Co to jest pozwolenie na pobyt? Jest autoryzacją wydaną przez Kwestora, która przyznaje obcokrajowcowi prawo do pobytu na terytorium Włoch. Może być wydane na czas określony lub nieokreślony. pobyt Gdzie i kiedy mogę zwrócić się z prosbą o jego wydanie? Z prośbą o pozwolenie na pobyt należy zwrócić się do Kwestora Powiatu, w którym obcokrajowiec się znajduje, do ośmiu dni roboczych od daty wjazdu na terytorium Państwa lub jednego z państw Strefy Schengen: do komòrki d/s emigrantòw - Sportello Unico (Prefektura), urząd kompetentny do wydawania kontraktòw na pobyt (contratto di soggiorno) z tytułu pracy na czas określony, nieokreślony i sezonowy; jak ròwnież przekształcanie pozwolenia na pobyt, na pozwolenie z tytułu pracy zależnej na czas określony, nieokreślony i sezonowy; na połączenie się z rodziną; Kwestura powiatowa, najbliższa twojemu miejscu zamieszkania w innych przypadkach. Jakie dokumenty muszę przedstawić aby otrzymać pozwolenie na pobyt? Musisz przedstawić twòj paszport i wizę na wjazd, następnie musisz wypełnić odpowiedni formularz wpisując: własne dane osobowe i własnych niepełnoletnich dzieci, będących razem z osobą zainteresowaną, miejsce i przyczynę (cel) pobytu. Należy dołączyć 4 zdjęcia legitymacyjne. Kwestura zatrzymuje kopię wszystkich przedstawionych dokumentów. Druga kopia natomiast zostaje oddana obcokrajowcowi jako poświadczenie o złożeniu dokumentów i musi zawierać: pieczątkę biura, w którym zostały złożone dokumenty, podpis upoważnionego urzędnika, datę złożenia dokumentów i datę odbioru dokumentu. Uwaga: jeżeli zwracasz się z prośbą o pozwolenie na pobyt o długim okresie trwania poddany zostniesz procedurze pobrania odcisków palców. Jaki jest okres trwania (ważności) pozwolenia na pobyt? Zależy od twojego umotywowania. Ze względu na pracę: Okres trwania pozwolenia na pobyt, wydanego ze względu na pracę, jest Imigracja jak, gdzie, kiedy 19 polacco corretto.indd 19 02/05/

20 pobyt przewidziana w kontrakcie o pobyt i w każdym razie nie może przekroczyć: całościowego okresu trwania do 9 miesięcy, zależnie od jednego lub kilku kontraktów do pracy sezonowej; okresu 1 roku, zależnie od kontraktu do pracy najemnej na czas określony; okresu 2 lat, zależnie od kontraktu do pracy najemnej na czas nieokreślony. Okresu 2 lat, w przypadku pracy samodzielnej. Ze względu na innego typu motywacje: Okres trwania pozwolenia na pobyt pokrywa się z okresem trwania wizy na wjazd i w każdym razie nie może przekroczyć: 1 roku, zależnie od długości trwania przebiegu studiów jaki należy śledzić; dla studiów o kilkuletnim okresie trwania pozwolennie jest corocznie odnawialne; 3 miesięcy w celu dokonania odwiedzin, interesów i turystyki; odpowiedni okres trwania na załatwienie procedur w celu przyznania lub uznania, w przypadku: - uzyskania obywatelstwa; - osób, które nie posiadają obywatelstwa; - uchodźców politycznych; - emigracji do innego kraju; we wszystkich innych przypadkach, czas określony, względem zaistniałej udokumentowanej konieczności. Uwaga: jeżeli wykażesz, że przynajmniej przez 2 lata z rzędu przyjeżdżałeś do Włoch do pracy sezonowej, w przypadku zatrudnienia powtarzającego się, twòj pracodawca może starać się na takiej podstawie o pozwolenie na pobyt kilkuletni do trzech lat, na okres tymczasowy roczny z ktòrego korzystałeś w ostatnich dwóch latach. Wizę wydają organy konsularne, za okazaniem kontraktu do pracy sezonowej, wysłanego przez pracodawcę do pracownika, i zawiadomienia Komòrki d/s Imigracji (Sportello Unico). W przypadku połączenia się z rodziną i pracy niezależnej, długość pozwolenia na pobyt nie może przekraczać 2 lat. W jaki sposób mogę odnowić pozwolenie na pobyt? Musisz złozyć podanie o odnowienie u Kwestora powiatu, w którym się 20 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 20 02/05/

21 znajdujesz, przynajmniej: 90 dni przed upływem, w przypadku kontraktu do pracy najemnej na czas nieokreślony; 60 dni przed upływem, w przypadku kontraktu do pracy najemnej na czas określony; 30 dni przed upływem, w pozostałych przypadkach. pobyt Na jaki okres czasu zostaje wystawione odnowienie? Pozwolenie na pobyt jest odnawiane na okres nie dłuższy od ustalonego przy początkowym jego wydaniu. W jakim przypadku pozwolenie na pobyt nie może być odnowione? Pozwolenie na pobyt nie może być odnowione lub przedłużone w wypadku, jeśli cudzoziemiec wyjechał z Włoch na dłużej niż 6 miesięcy, lub przekroczył połowę czasu ważności pozwolenia na pobyt, za wyjątkiem ważnych motywòw jak (służba wojskowa lub podobne). Mam pozwolenie na pobyt turystyczny. Mogę go odnowić? Tak, tylko z powodu ważnych przyczyn takich jak humanitarnych lub układòw państwowych lub konstytucyjnych. Mogę zamienić moje pozwolenie na pobyt na studia, na pracę? Tak, przed upływem swojej ważności i w granicach kwot przewidzianych na wjazd do Włoch dla obcokrajowcòw: w przypadku pracy najemnej, musisz przedstawić dokumentację potwierdzającą stosunek pracy; w przypadku pracy niezależnej, musisz przedstawić dokumentację dotyczącą działalności, jaką zamierzasz wykonywać oraz dokumentację potwierdzającą dyspozycyjność finansową niezbędną do wykonywania tej działalności. Moge zmienić moje pozwolenie na pobyt na pracę sezonową, na pracę zależną na czas określony lub nieokreślony? Tak, jeśli w latach ubiegłych nabyłeś prawo do pierwszeństwa; jeśli natomiast jest to pierwszy stosunek pracy po jego zakończeniu musisz wròcić do kraju i ubiegać się o prawo pierwszeństwa na przyszły rok. Imigracja jak, gdzie, kiedy 21 polacco corretto.indd 21 02/05/

22 pobyt Mogę użyć mojego pozwolenie na pobyt wydanego do pracy najemnej, pracy niezależnej i ze względów rodzinnych do wykonywania innych działalności? Tak, nawet bez dokonania jego zamiany lub korekcji, na okres ważności dokumentu. Na przyklad: pozwolenie na pobyt do pracy najemnej (nie sezonowej) pozwoli ci na wykonywanie pracy niezależnej, pod warunkiem, że spełnione są wymagania i warunki przewidziane przez obowiązujące prawo w celu prowadzenia własnej działalności gospodarczej, jak również wykonywanie pracy jako członek i pracownik spółdzielni; pozwolenie na pobyt do pracy niezależnej, pozwoli ci na wykonywanie pracy najemnej, po uprzednim zapisaniu się do Rejestru Pracowników (Anagrafe dei Lavoratori), a jeśli stosunek pracy jest w trakcie, po uprzednim zakomunikowaniu tego faktu przez pracodawcę do komòrek ds. Imigracji, ktòre mieszczą się przy biurze terytorialnym prefektury; pozwolenie na pobyt ze względu na połączenie się z rodziną lub wjazdu za pracownikiem, pozwoli ci na wykonywanie pracy najemnej oraz pracy niezależnej; pozwolenie na pobyt wydane ze względu na studia lub kształcenie pozwoli ci na wykonywanie pracy najemnej na okres nie przekraczający 20 godzin tygodniowo, możliwych do zsumowania w ciągu 52 tygodni, przestrzegając roczny limit godzin. To samo pozwolenie może być zamienione przed upływem swojej ważności na pozwolenie na pobyt do pracy w zakresie rocznych kwot przewidzianych na wjazd do Włoch. Mogą mi odmòwić lub cofnąć pozwolenie o pobyt? Pozwolenie na pobyt może być ci cofnięte, jeśli nie spełnisz warunkòw przewidzianych do pobytu na terytorium Włoch, za wyjątkiem poważnych przypadków, zwłaszcza o charakterze humanitarnym lub przypadków podyktowanych obowiązkami konstytucyjnymi lub międzynarodowymi ze strony państwa włoskiego. Co mogę zrobić jeżeli moje podanie zostanie odrzucone lub cofnięte? Do 60 dni od momentu zawiadomienia możesz zaprezentować apelację do trybunału (TAR Tribunale Amministrativo Regionale) terytorialnie kompetentnego, przeciwko kwesturze, która wydała dekret o odrzuceniu lub cofnięciu, w przypadku, kiedy dotyczy ono pozwolenia na pobyt do 22 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 22 02/05/

23 pracy. Jeśli natomiast doszło do odrzucenia lub cofnięcia pozwolenia na pobyt ze względów rodzinnych, odwołanie ma miejsce przed Trybunałem Zwyczajnym sędzią monokratycznym, do 60 dni od daty pisemnego zawiadomienia. Mam pozwolenie na pobyt na studia. Mogę go zmienić na pracę samodzielną? Tak, jeśli zmieścisz się w kwotach kontyngentu, wyznaczonych w dekrecie i jeśli posiadasz środki ekonomiczne i mieszkanie. pobyt Mając pozwolenie na pobyt na pracę zależną, mogę rozpocząć własną działaność gospodarczą, nie zmieniając motywu pozwolenia? Tak, nie musisz zmieniać motywu pozwolenia na pobyt, lecz od razu przystapić do działalności autonomicznej. Przy odnawianiu pozwolenia na pobyt zmienisz motyw. Jakie mam prawa będąc posiadaczem pozwolenia na pobyt? Możesz zapisać się przy Centrach do Zatrudnienia (Centri per l Impiego) do rejestru i wypełnić kartę zawodową - scheda professionale (patrz strona 51); możesz zapisać się do Państwowej Służby Zdrowia (Servizio Sanitario Nazionale SSN - patrz strona 93); możesz uregulować własną sytuację w INPS Państwowy Instytut Opieki Społecznej (Istituto Nazionale per la Previdenza Sociale, odpowiednik polskiego ZUS) (patrz strona 56); możesz uregulować własną sytuację w INAIL (Państwowy Zakład Ubezpieczeń od Wypadkòw przy Pracy, patrz strona 62); możesz poprosić o zarejestrowanie sie w spisie mieszkańców gminy w stałym miejscu zamieszkania (patrz strona 73); możesz poprosić o zapisanie dzeci niepełnoletnich do szkoły cyklu obowiązkowego (patrz strona 106); możesz wstąpić i/lub założyć stowarzyszenie (zobacz strona 139); możesz zapisać się do zwiazków zawodowych (zobacz strona 33). Jakie mam obowiązki będąc posiadaczem pozwolenia na pobyt? Mam obowiązek okazania pozwolenia na pobyt lub karty pobytu (permesso Imigracja jak, gdzie, kiedy 23 polacco corretto.indd 23 02/05/

24 pobyt o carta di soggiorno) w tych przypadkach: urzędnikom administracji państwowej w celu wydania licencji, upoważnień, wpisów oraz innych; urzędnikom lub przedstawicielom urzędu bezpieczeństwa publicznego (policji) jeżeli nie okażesz, bez umotywowanego powodu, paszportu lub innego dokumentu tożsamości, to znaczy pozwolenia lub karty pobytu podlegasz karze aresztu na okres do sześciu miesięcy i grzywnej. W celu kontroli przewidzianych przez prawo lub przepisy wykonawcze, władze urzędu bezpieczeństwa publicznego, kiedy zaistnieją ku temu uzasadnione powody, moga cię prosić o udzielenie informacji i wykazaniem się dokumentami potwierdzającymi możliwość dysponowania dochodami pochodzącymi z pracy lub innego prawowitego źródła, wystarczającego do utrzymania siebie i członków rodziny zamieszkujących na terytorium Wloch. Masz też obowiązek zakomunikować kwestorowi kompetentnemu na terytorium, do piętnastu kolejnych dni, ewentualne zmiany dotyczące twojego dotychczasowego miejsca zamieszkania. Jeśli stracę pracę, stracę ròwnież pozwolenie na pobyt? Nie, jeśli pracownik straci pracę, pracodawca zobowiązany jest do zawiadomienia komòrek ds. Emigracji i Urząd Pracy w ciagu 5 dni od daty zwolnienia. Urząd Pracy zarejestruje pracownika w rejestrze anagraficznym, lub uaktualnia jego pozycję zawodową. Zarejestrowanie pracownika w rejestrze zależy od daty ważności pozwolenia na pobyt, z wyjątkiem pracownika sezonowego, nie mniejszy niż 6 miesięcy. Karta pobytu Co to jest karta pobytu? Jest to dokument upoważniający do pobytu we Włoszech na czas nieokreślony. Jakie wymogi trzeba spełnić, aby otrzymać kartę pobytu? Możesz otrzymać kartę pobytu jeżeli: jesteś cudzoziemcem, zamieszkującym we Włoszech od przynajmniej sześciu lat i posiadasz pozwolenie na pobyt z możliwością wielokrotnego odnowienia; 24 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 24 02/05/

25 jesteś małżonkiem, dzieckiem niepełnoletnim lub rodzicem zamieszkującym razem z obywatelem włoskim lub obywatelem jednego z państw Unii Europejskiej, zamieszkującym na stałe we Włoszech; jesteś, małżonkiem, dzieckiem nipełnoletnim lub rodzicem zamieszkującym razem z cudzoziemcem, bedącym już w posiadaniu karty na pobyt, jeśli ten ostatni wykaże się wystarczającymi dochodami. pobyt Gdzie muszę zwrócić się z prośbą o jej wydanie? Do Kwestora Powiatu, w którym zamieszkujesz. Prośba może dotyczyć także małżonka i dzieci niepełnoletnich zamieszkujących razem. Jaki jest okres ważności karty pobytowej? Karta pobytowa wydawana jest na czas nieokreślony. Karta pobytu jest odnawialna? Tak, na prośbę zainteresowanego, opatrzona w nowe zdjęcia. Karta pobytu jest dokumentem tożsamości na okres nie dłuższy niż 5 lat od daty jej wydania lub odnowienia. Jakie dokumenty muszę przedstawić w celu otrzymania karty pobytowej? Musisz posłużyć się specjalnym formularzem przygotowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Do złożenia podania należy przedstawić: kompletne dane osobowe; deklarację o miejscach zamieszkania w okresie ostatnich sześciu lat; źródła utrzymania (wyszczególniając sumę); miejsce stałego zamieszkania; 4 zdjęcia legitymacyjne w tej samej pozie; pozwolenie na pobyt + kserokopia; paszport + kserokopia; kserokopię kodu fiskalnego (codice fiscale); zaświadczenie o niekaralności i o sprawach sądowych będących w zawieszeniu; kopię ostatniej deklaracji o dochodach (CUD); zaświadczenie z urzędu o stanie rodziny lub samozaświadczenie (Autocertificazione); opłata skarbowa. Imigracja jak, gdzie, kiedy 25 polacco corretto.indd 25 02/05/

26 pobyt Ponadto: Jeżeli jesteś pracownikiem najemnym: deklaracja pracodawcy (osoba fizyczna lub spòłka) + kserokopia dokumentu tożsamości podpisującego; kopia ostatnich odcinków wypłaty; kopia dokumentacji dotyczącej zatrudnienia; kopia dokonanych wpłat do INPS (w przypadku pracowników domowych); deklaracja o dochodach. Jeżeli jesteś pacownikiem niezależnym: kopia zaświadczenia o wpisie do Izby Handlu Przedsiębiorstwa i Rzemieślnictwa, stowarzyszeń branżowych oraz oryginał do wglądu; oryginał do wglądu + kopia numeru Partita IVA; kopia deklaracji podatkowej za ostatni rok oraz wpłaty podatków i opłat. Jakie dokumenty są potrzebne w przypadku prośby o kartę pobytu dla moich członków rodziny? Musisz, przygotować dokumenty wyżej wymienione dla każdego z członkòw rodziny oraz: stan współmałżonka i niepełnoletniego dziecka (zaświadczenia zagraniczne przetłumaczone i uwierzytelnione przez włoskie władze konsularne); dysponowanie stosownym mieszkaniem, potwierdzonym przez świadectwo odpowiedzialnego dzielnicowego biura dotyczącego spełnienia wymagań przewidzianych przez prawo, lub też świadectwo o zdatności higieniczno - sanitarnej wydane przez ASL kompetentną na terytorium lub przez gminę; dochód roczny nie niższy niż parametry ustalone przez prawo. Jakie mam prawa posiadając kartę pobytu? Możesz wjechać i wyjechać bez potrzeby wizy; możesz wykonywać jakikolwiek typ pracy legalnej, która nie jest wyraźnie zabroniona obcokrajowcom lub zastrzeżona dla obywateli włoskich; możesz mieć dostep do usług i świadczeń administracji publicznej, chyba że nie zostało inaczej ustalone; 26 Ministero del Lavoro e delle Politiche Sociali polacco corretto.indd 26 02/05/