GEOWITNESS TRAVEL KESZPOSPOLITA POLSKA THE GUIDES THAT TELL YOU

Transkrypt

1 GEOWITNESS TRAVEL KESZPOSPOLITA POLSKA THE GUIDES THAT TELL YOU WHAT MUGGLES MAY NOT KNOW

2 O OMUNIEC Ul. Polska i Krakowska Wspó³rzêdne wskazuj¹ na miejsce, gdzie spotykaj¹ siê ulica Polska i Krakowska. Z tego miejsca mo na rozpocz¹æ krótki spacer po polskiej dzielnicy w O³omuñcu. Wspó³rzêdne startowe - ulica Polska i Krakowska. Kraków. Nie ma drugiego takiego miasta na œwiecie. Kraków to dla Polaka dumne dzieje narodu, wielkoœæ i bogactwo kultury, pamiêæ przodków. Tu ka dy kamieñ ma do opowiedzenia jak¹œ historie. Dla cudzoziemców Kraków jest wraz z Prag¹ i Wiedniem najwieksz¹ atrakcj¹ turystyczn¹ Europy Œrodkowej. Œlady ludzkich osad na jego obszarze siêgaj¹ epoki kamiennej. Ju w czasach prehistorycznych Gród Wawelski pe³ni³ sto³eczn¹ role. Stare Miasto w kszta³cie jaki znamy dziœ, powsta³o dziêki lokacji na prawie magdeburskim w 1257 roku na mocy przywileju ksiêcia Boles³awa V Wstydliwego. Zachowane do naszych dni oryginalne rozplanowanie ulic z tamtego okresu, z ogromnym rynkiem posródku, stanowi ostatnie, wieñcz¹ce ogniwo w rozwoju œredniowiecznej urbanistyki i najdoskonalszy przyk³ad szachownicowego uk³adu miasta. Wed³ug opowieœci, Kraków zosta³ za³o ony w ho³dzie zmar³emu Krakowi, który by³ jednym z ksi¹ ¹t Polaków walcz¹cych z Galami w Panonii. Gdyby Krak nie uwolni³ swoich poddanych od smoka, po eraj¹cego ich inwentarz i córki, czy Kraków móg³by staæ siê przeœwietn¹ stolic¹ Polski? Ale ju doœæ historii by³o. Teraz pora na wspó³czesnoœæ i na O³omuniec. N E to wspó³rzêdne startowe - skrzy owanie ulic Polska i Krakowska.

3 GC5MFC6 KESZPOSPOLITA POLSKA Willa na dachu (Jastrzêbie Zdroj). Stoj¹c na wspó³rzêdnych startowych, mo na tu podziwiaæ najwiêksz¹ atrakcjê ulicy Polskiej. Najlepszy przyklad architektury w tym mieœcie ³atwo przeoczyæ popatrz na góre. Willa przebudowa na mieszkanie nieczynnego silosu zbo owego. Na szczycie potê nej nogi z betonu wyros³a nowoczesna konstrukcja - czêœciowo wysuniêty poza podstawê silosu bia³y prostopad³oœcian, którego lekka forma kontrastuje z masywn¹ bry³¹. Niedostêpny, intryguj¹cy dom z ukrytym przed œwiatem ogrodem stoi na wie y silosu trochê jak na szczycie szklanej góry. Jest dzie³em polskiej, maj¹cej swoj¹ filiê równie w Czechach, pracownia C+HO_ar. Willa Przystanek na Polskiej (Warszawa). na silosie zosta³a zaprojektowana przez Szymona Rozwa³ki i Tom?še Pejpeka. Odwa n¹, niepokoj¹c¹ form¹, zachwianiem proporcji, lokalizacj¹ w centrum miasta i w koñcu samym pomys³em. W tym samym miejscu jest tak e przejazd kolejowy (czynny) i po drugiej stronie ulicy znajduje siê sklep papierniczy, kilka schodów w dó³ (ile, to wasz numer A). Podczas dalszego spaceru ulic¹ Polsk¹ nie obejrzycie adne inne ciekawe budynki, pa³ace, koœcio³y, klasztory, kaplice, szko³y, szpitale, urzêdy, nic. Ty³ko przystanek autobusowy, nieczynna fontanna, kilka nudnych will, zwyk³e domy, ordynacja dentystyczna. Na ulicy Polskiej w Otwocku mo liwe jest zamówienie naprawy zêbów. W adnym domu nie urodzi³ siê wybitny naukowiec, artysta, polityk, sportowiec, gangster, którego imiê bêdzie przypominaæ tablicê. Jak ³atwe by³o by pytanie: Kiedy urodzi³a siê ta postaæ? Dla was zadanie bêdzie bardziej skomplikowane. W trzecim domu za ordynacj¹ po lewej mieszka cz³owiek z nazwiskiem dzikiego zwierzêta (w jêzyku polskim). Jaki jest numer jego dzwonku do drzwi? To wasz numer B. Spaceruj¹c ulic¹ Polsk¹, przejdziemy skrzy owanie z ulicami Schweitzera, To³stoja i zatrzymamy siê w pobli u

4 ogromnego dêbu, który niestety nie jest na liœcie Pomników Przyrody. Stoi tam od dziesiêcioleci, a jego pieñ jest œwiadkiem codziennych wizyt. W zimie, œnieg, od tych pozdrowieñ kwitnie na ó³to. Pozdrowieñ od psów. Rzeczywiœcie, jak w ka dym innym mieœcie. Tu po nieczynnym ju przejeÿdzie kolejowym jest ma³y ó³ty dom z jednym oknem na ulicê. Okno z jak¹œ Stró ówka lub portiernia przy przejazdu dawno nie czynnym? Park przy placu Warszawskim w Zabrzu. Kombatantów Polskich walcz¹cych w obronie i o wyzwolenie Francji. Ale ruch jest tam bardzo du y. Inny Plac Warszawski znajduje sie w Œl¹skim Zabrzu. Biblioteka, bank, biuro podró y, restauracja, i nawet centrum wynajmu mikrobusów. Ale co najwa niejsze - prawie ca³y plac to parking. tajemnic¹. Móg³a to byæ stró ówka lub portiernia. Kto tam pracowa³? Przyjrzymy siê w zabite deskami okno, mo na zauwa yæ tam jakiœ wa ny numer lub dwa (C i E) i pójdziemy dalej wzd³u obudowy z blachy. Pod baldachimem drzew, w których podczas jesieni dzieci biegaj¹ pochyleni zbieraj¹c materia³ dla tworzenia zwierz¹têk. Z a t r z y m a j m y s i ê n a p l a c u Warszawskim. Plac Warszawski znajduje siê tak ê w zachodniej czêœci Pary a, na pó³nocnym brzegu Sekwany, naprzeciwko wie y Eiffla. Honorowe miejsce, ale w zasadzie nie m a t u n i c o p r ó c z z a b y t k ó w Parking na placu Warszawskim v Zabrzu. Po ar na placu Warszawskim w O³omuñcu 28. stycznia Du y parking, to marzenie wielu mieszkañców Warszawskiego placu w O³omuñcu. Jak dot¹d jednak, plac to bardzo ciche miejsce. awky s¹ prawie i zawsze s¹ puste. Tylko raz na jakiœ czas ktoœ uprawia trawkê na balkonie i œmieje siê zbyt g³oœno, czasami spadnie kot z szóstego piêtra na chodnik, czasami jest jakiœ po ar. Niestety takie informacje nie znajdziesz na dobrze skrytej tablicy og³oszeñ (na zdjêciu), ta jest prawie martwa. Albo nie? Niema numerów D i F? Warto odnaleÿæ! W ostatnim partu Polskiej ulicy naprawdê ju nic ciekawego nie ma. Nie znalaz³eœ tego, czego szuka³eœ? Wiêc mo na kupiæ bilet i pojechaæ tramwajem do domu.

5 Jeœli znalaz³eœ odpowiednie œlady po drodze (numery A-F), to skarb jest twój. Znajduje sie na wspo³rzêdnych N49 35.CDA i E017 1B.FE. Podczas podejmowania skrzynki nale y zachowaæ szczególn¹ ostro noœæ. Niestety w pobli u znajduj¹ siê szklane oczy, dla tego proszê o podejœcie od zachodniej strony i staraj siê byc niewidocznym! Pokud si po cestì našel indicie (èísla A- F), je poklad tvùj. Nach?z? se na souøadnicích N49 35.CDA E017 1B.FE. Pøi odlovu je nutné být obzvláš opatrný. Místo je pod dohledem mnoha zvìdavých oèí za okny, proto, prosím, pøicházejte výhradnì tìsnì podél zdi ze západní strany a jen tehdy, když nebude nikdo v dohledu. Podziêkowanie u ywacielu StachoB za korekcje jêzykowe Podziêkowanie u ywacielu K-lord team za beta test Tablica og³oszeñ wygl¹da dawno martwa. Albo nie? Ma ³y s³ownik Czesko-Polski Èesky Polski Èesky Polski duben silnice, cesta z?pad obchod vùnì vonìt tekutina èíslo poslední slušný asi divoè?k borùvky sleèna manželka kaèer souøadnice vodotìsný kwiecieñ droga zachod sklep zapach pachn¹æ p³yn numer ostatni grzeczny chyba dzik jagody czarne panna ona kaczor wspó³rzêdne wodoodporny kvìten droga záchod sklep zápach páchnout plyn kolik ostatní høíšný chyba divoký jahody panna žena mudla poklad hledat maj narkotyki ubikacja piwnica smród œmierdzieæ gaz ile pozosta³y grzeszny b³¹d dziki truskawki dziewica kobieta mugol skarb szukaæ Je to super! Sakra! Zmizni! O co ti jde? Nic ti do toho není! To jest zajebiste! Cholera! Odpieprz siê! Co jest grane? Gówno ci do tego! ADÁMEK, Martin. Èesko-polský slovník zrádných slov: Pøehled nebezpeènì podobných slov s jiným významem. Martin Adámek [online]. Náchod [cit ]. Dostupné z:

6 DODATEK Pojmenovávání ulic bylo nutností každého mìsta již od støedovìku. Bylo bìžné dávat ulicím jména související s jejich místopisem èi význaènými dílnami, které se v nich nacházely. Protože však byla Olomouc pevností obehnanou hradbami, rùst mìsta byl až do konce 19. století zablokován. Ani v blízkosti hradeb mimo mìsto nesmìly rùst žádné stavby. Teprve v roce 1886 byla olomoucká pevnost definitivnì zrušena a o rok pozdìji ztratilo platnost i stavební moratorium pro široké území kolem mìsta. Ulice Polská byla vytyèena v oblasti oznaèované døíve jako Hölzplatze. Až do roku 1919 se èást ulice Polské jmenovala Hanse Kudlicha, po politikovi, který se zasadil v roce 1848 za zrušení roboty. Název Polská nese tato ulice od roku 1920 a její pojmenování souviselo s orientací mezinárodní politiky Èeskoslovenska smìrem ke spøátelenému slovanskému státu. Prodloužení ulice Polské smìrem k východu je samostatnou ulicí Krakovskou. Jméno dostala v roce 1932 z dùvodu významných hospodáøských a vojenských vazeb již za Rakousko-Uherska. Za socialismu vybudované Varšavské námìstí bylo pojmenováno pak v souvislosti se sousedící Polskou ulicí v roce Poslední ulicí v této è?sti Olomouce, jež má vztah k Polsku, je nedaleká ulice Zamenhofova. Pojmenována byla v roce 1932 podle polského lékaøe, který vytvoøil umìlý jazyk esperanto a jako pøipomínka konání svìtového kongresu esperantistù, který v roce 1932 v Olomouci konal. Rozsáhlá území kolem opevnìného mìsta využívala C. a K. armáda, v níž sloužili nejen Èeši, ale také Maïaøi a Poláci. Z té doby se dochovala vulgární polská lidová píseò, v níž si vojín stìžuje na svùj údìl. Zaèíná právì na Hölzplatzu (tedy pravdìpodobnì v místech, kudy pøibližnì dnes vede ulice Polská), nejspíše pøi vojenské pøehlídce. W O³omuñcu na Holzplatzu... W O³omuñcu na Holzplatzu Gdym na warcie k..a sta³, Wszyscy mi siê k..a dziwowali Tak¹ szablê k..a'm mia³. Tê chusteczkê, coœ mi da³a, Na onuce k..a'm wzi¹³, ebyœ sobie, k..a, nie myœla³a, em ciê, k..a, w sercu mia³. A te listy, coœ pisa³a, do latryny bêdê mia³, ebyœ sobie, k..a, nie myœla³a, em ciê kiedyœ w sercu mia³. A ty nie p³acz moja mi³a, nie roñ kurna gorzkich ³ez, wprawdzie kurna jaja mi urwa³o, ale reszta kurna jest. Jak huknê³y nasze dzia³a Wia³ pod lasem, k..a, wróg, Teraz, k..a, mam z³ote medale, Ale, k..a, nie mam nóg. Jakem, k..a, k..ê sku..i³, K..a, z k..¹ by³o Ÿle, I sam cesarz, k..a, mnie pochwali³ I poklepa³, k..a, mnie. Mapa Olomouce 19. století. Vlevo dole v textu zmiòovaný Hölzplatze.