Śląska Biblioteka Cyfrowa

Transkrypt

1 Śląska Biblioteka Cyfrowa Internetowa kolekcja kulturowego, naukowego i edukacyjnego dorobku regionu śląskiego

2 jak to się zaczęło? Porozumienie o utworzeniu ŚBC 20 lipca 2006 r. Biblioteka Śląska naukowa, publiczna i wojewódzka samorządowa instytucja kultury zbiory - Narodowy Zasób Biblioteczny Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego jedna z największych bibliotek akademickich regionu, m.in. inicjator i koordynator Górnośląskiego Konsorcjum Bibliotek Akademickich w programach unijnych Phare oraz Tempus

3 cel i środki Zapewnienie powszechnego i swobodnego dostępu do zgromadzonego na Śląsku piśmiennictwa, istotnego z punktu widzenia kultury, nauki i edukacji przez rozwój cyfrowych kolekcji oraz ich prezentację w Internecie

4 jak? Zgodnie z ekologią sieci internetowej brak centralnej kontroli komunikacji Internetu (rozproszenie) nowa sieciowa ekonomia - platformy elektroniczne, rozproszenie kosztów wytwarzania współtworzenie zasobów przez wiele kreatywnych jednostek różnorodność wytwarzanych treści kulturowych - z różnych motywów informacyjna ekonomia daru - wnoszę cząstkę, mogąc korzystać z całości kultura hacker ska (nie mylić z cracker ską) - satysfakcja z uwalniania informacji merytokracja (Request for Comments)

5 jak? Atencjonalizm najważniejsza dla węzła sieci - uwaga użytkowników - legitymuje i wartościuje jego istnienie tworzenie zagęszczenia informacyjnego, sieciowego klastra serwowanie atrakcyjnego zasobu (lub jego zestawienia) i usług różnorodność informacji dla szerokiego spektrum użytkowników i włączanie ich w projekt wysoki PageRank, dzięki dużej ilości cytowań układanie (się) współuczestników węzła w rozmaite konfiguracje ciągła promocja przedsięwzięcia w realu i wirtualu

6 biblioteka cyfrowa jako węzeł sieci uwalnianie kultury (zgodne z prawem autorskim) - skaner najlepszym przyjacielem bibliotekarza biblioteki posiadają unikalny zasób, własne publikacje, publikacje czytelników (naukowcy, darczyńcy) BC - elektroniczna platforma współtworzenia zasobu - koordynowany i nieskoordynowany wysiłek - niemożliwy wcześniej sposób prezentacji zasobu (kolekcje zamierzone i przypadkowe, scalanie ciągów) rozproszenie autonomicznych współtwórców przynosi różnorodny zasób promocja własnego zasobu w sąsiedztwie bardziej atrakcyjnych publikacji przetworzenie do postaci cyfrowej - przeszukiwanie pełnotekstowe (po OCR), kopiuj-wklej, wklejanie, filtrowanie, powielanie,...

7 Śląska Biblioteka Cyfrowa Cyfrowa platforma sieciowa (dlibra), umożliwiająca gromadzenie, opracowanie i prezentację elektronicznych publikacji, przygotowanych przez redaktorów Uczestników (dziś 34 - biblioteki i wydawnictwo) oraz nieodpłatne udostępnianie tych publikacji w Internecie Węzeł w sieci rozproszonych bibliotek cyfrowych, udostępniający zawartość 10 cyfrowych sąsiadów i z nich dostępny (dopiero sieć to biblioteka) Opisy konkretnych publikacji z ŚBC dostępne z wyszukiwarek (Google także jest naszym przyjacielem)

8 zasady ŚBC otwartość - łatwo zostać Uczestnikiem ŚBC, łatwo można zrezygnować dla Uczestnika - ŚBC jest nieodpłatną usługą biblioteki cyfrowej łatwa identyfikacja z przedsięwzięciem - adresy: pracując dla swoich użytkowników Uczestnik tworzy wspólny zasób identyfikacja własnego zasobu (logo, exlibris przy publikacji) rozproszenie i wielość uczestników - szybki przyrost zasobu i jego różnorodność brak centralnej kontroli publikowania (filtrowanie rozproszone)

9 zasady publikowania w ŚBC wszyscy publikują na tych samych zasadach każdy sam rozwiązuje kwestię praw autorskich (stwierdzenie wygaśnięcia lub umowa z autorem) wszyscy zachowują prawa do opublikowanego zasobu cyfrowego wybór dzieł do publikacji, sposób skanowania, jego tempo jest autonomiczną decyzją każdego uczestnika, publikacje wprowadzone do ŚBC są dostępne w Internecie, nieodpłatnie dla zastosowań niekomercyjnych

10 doświadczenia i problemy doświadczenia zespołowe BŚ, BUŚ oraz dalsze - sieci łączą wielodostęp do zasobów, globalna biblioteka ma globalnych czytelników zderzenia w sieci - biblioteki tradycyjne mają zasób z innych regionów, jego publikacja w sieci narusza realne terytorium innych bibliotek, opory środowiskowe przed digitalizacją i publikowaniem - ( kradzież zasobu, widmo pustych czytelń, nic nie będziemy z tego mieli ) ( jeśli ty nie zdigitalizujesz i nie opublikujesz - zrobią to za ciebie inni ) rosnący zasób cyfrowy - konieczne depozytoria cyfrowe dla RDMF

11 biblioteki cyfrowe misja bibliotekarzy cyfrowych - redaktorzy (twórcy) cyfrowych kolekcji o zasięgu globalnym - hakerzy kultury - ważni aktorzy promocji regionu utworzenie nowej formy obiegu komunikacyjnego - rozproszonego systemu bibliotecznego on-line remediacja i rewitalizacja zasobów bibliotek - ponowne włączenie do obiegu komunikacyjnego dziwnych, zapomnianych lub wcześniej niedostępnych zbiorów praca na rzecz ciągłości kulturowej względem rosnących cyberpokoleń wzrost znaczenia realnych instytucji jako wytwórców cyfrowych zasobów - ułatwia negocjacje na innych polach tworzenie grupy wpływu na rzecz wspólnych inicjatyw

12 do zobaczenia w sieci Dziękuję za uwagę Remigiusz Lis Śląska Biblioteka Cyfrowa - Biblioteka Śląska relis@bs.katowice.pl