GMINNA STRATEGIA ROZWI ZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W WIDNICY

Transkrypt

1 Zał cznik do uchwały nr XXV/269/04 Rady Miejskiej w widnicy z dnia 22 pa dziernika 2004 r. GMINNA STRATEGIA ROZWI ZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W WIDNICY widnica, pa dziernik 2004 r.

2 SPIS TRE CI 1. Wprowadzenie... str Diagnoza... str Profil demograficzny... str Profil gospodarczy... str O wiata... str Ochrona zdrowia... str Sytuacja mieszkaniowa... str Aktywno ekonomiczna ludno ci/bezrobocie... str Pomoc społeczna... str Niepełnosprawno... str Problemy rodzin dysfunkcyjnych i uzale nienia... str Bud et Miasta... str Zakres tematyczny Strategii... str Analiza sytuacji Miasta... str Cele i zadania Strategii... str ródła finansowania zada realizowanych w ramach Strategii... str Bibliografia... str. 43

3 1. WPROWADZENIE Opracowanie Gminnej Strategii Rozwi zywania Problemów Społecznych w widnicy wi e si z konieczno ci sprostania potrzebom współczesnych metod zarz dzania Gmin, ale jednocze nie jest spełnieniem wymogu formalno prawnego. Głównym jej zało eniem jest przedstawienie propozycji działa na najbli sze lata, ukierunkowanych na przemiany i rozwój Miasta w sferze społecznej oraz wyznaczenie kierunków działania władz Miasta na rzecz systematycznej poprawy jako ci ycia mieszka ców. Jako ycia generalnie rozumiana jest jako to wszystko, co składa si na zdolno prowadzenia normalnego ycia, osi gni cia poczucia bezpiecze stwa i własnej warto ci oraz mo liwo wykorzystania zdolno ci intelektualnych i psychofizycznych w d eniu do realizacji celów osobistych. W odniesieniu do społeczno ci, jako ycia oznacza czerpanie korzy ci z dobrego standardu ycia, bez poczucia zagro enia bezpiecze stwa, zamieszkiwanie w dobrej jako ci dzielnicy, mieszkaniu, domu i z dost pem do edukacji oraz rynku pracy. Strategia ma za zadanie wypracowanie wła ciwego dla widnicy systemu wsparcia uruchamianego w wypadku pojawienia si konkretnych problemów społecznych lub wówczas, gdy jednostka lub grupa znajdzie si w trudnej sytuacji yciowej, której przezwyci enie wykracza poza jej własne rodki, mo liwo ci i uprawnienia. W sferze działa socjalnych celem głównym Strategii jest dbało o to, by jednostki i rodziny miały dost p do systemu wsparcia społecznego i zasobów społecznych umo liwiaj cych osi gni cie potencjału koniecznego do samodzielnego funkcjonowania. Nale y zatem stworzy w miar s spójny i skuteczny system instytucjonalny gwarantuj cy zaspokajanie ró norodnych potrzeb i oczekiwa. W konsekwencji Strategia ma słu y stworzeniu warunków do ukształtowania si społecze stwa bezpiecznego, zdrowego i zintegrowanego. Mieszka cy miasta głównymi adresatami i podmiotami niniejszej Strategii, a jej realizacja odbywa si b dzie poprzez działalno samorz du, instytucji polityki społecznej, organizacji pozarz dowych oraz samych obywateli naszego miasta. Opiera si b dzie na trzech podstawowych zasadach wiadczenia pomocy: - nie odbierania osobie znajduj cej si w trudnej sytuacji sposobno ci robienia tego, co le y w granicach jej własnych mo liwo ci, - pojawiania si wsparcia wtedy, gdy człowiek nie mo e sam sobie pomóc, - wycofywania pomocy wówczas, gdy osi gana jest samodzielno. Czynniki społeczno ekonomiczne s obecnie uznawane za główne determinanty zdrowia populacji i jednostki. Strategia ma na celu wskazanie tych obszarów ycia miasta, które zagro one s dysfunkcjonalno ci. Nast pnie okre li cele i narz dzia miejskiej polityki społecznej oraz wska e realizatorów i dost pne formy działania zwi zane z miejskimi programami społecznymi. Ma równie wyznaczy nowe kierunki działania słu ce rozwojowi społeczno ci i jej mieszka ców. Generalnie ma charakter otwarty, to znaczy, e cele zadaniowe b d realizowane przez poszczególne podmioty polityki społecznej w formie tematycznych programów. Zgodnie z ustaw o pomocy społecznej, ma obejmowa w szczególno ci programy: pomocy społecznej, profilaktyki i rozwi zywania problemów alkoholowych oraz inne, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Dla ka dej z wymienionych dziedzin przeprowadzono analiz stanu istniej cego.

4 2. DIAGNOZA 2.1. PROFIL DEMOGRAFICZNY Liczba ludno ci według stanu na dzie 31 grudnia 1) : rok liczba ludno ci ) ) ródło GUS 2) dane skorygowane po uwzgl dnieniu wyników Narodowego Spisu Powszechnego, liczba przed korekt W porównaniu do poprzedniego roku liczba ludno ci widnicy zmniejszyła si o 252 osób, czyli o 0, 41 %. Wyniki Narodowego Spisu Ludno ci i Mieszka 2002 wykazały, e spo ród gospodarstw domowych , tj. 70, 5 % było tworzonych przez jedn rodzin. Natomiast gospodarstw nierodzinnych zanotowano 6.151, tj. 26, 3 %. Dominuj cym typem rodziny były mał e stwa z dzie mi, które stanowiły 50 % rodzin ogółem. 75, 1 % z nich to rodziny z dzie mi do lat 24 na utrzymaniu. Z ogólnej ich liczby najliczniejsz grup stanowiły rodziny z jednym dzieckiem 53, 8 % i z dwojgiem dzieci 36, 3 %. Udział rodzin z 4 i wi cej dzieci do lat 24 na utrzymaniu wynosił 5, 8 %. Drugim pod wzgl dem liczebno ci typem rodziny były mał e stwa bez dzieci, które stanowiły 23, 6 % rodzin ogółem. Ten typ obejmuje zarówno mał e stwa starsze, których dzieci usamodzielniły si i zało yły własne rodziny, jak i pozostałe mał e stwa, które nie maj dzieci. W ród typów rodzin najmniej jest samotnych ojców 436, tj. 2, 4 %. Nale y przy tym zauwa y, e w porównaniu do 1988 r. nast pił wzrost liczby rodzin niepełnych (tzn. z jednym rodzicem i dzie mi). Jest to spowodowane zmniejszeniem si liczby zawieranych mał e stw, rozpadem rodzin na skutek zgonu współmał onka, rozwodu lub separacji. W widnicy w 2002 r. było ich % z nich posiadało jedno dziecko. W cz ci przypadków rodzin niepełn tworz osoby dojrzałe lub starsze mieszkaj ce razem, np. ze wzgl du na sprawowanie opieki przez dziecko nad rodzicami. Powstrzymywanie si młodych ludzi przed zakładaniem rodziny jest wynikiem sytuacji społeczno gospodarczej kraju, bezrobociem, szczególnie wysokim w tej grupie wiekowej, niepewno ci dotycz c ci gło ci zatrudnienia i niskich zarobków. Ze wzgl du na potrzeby polityki społecznej wobec rodzin znajduj cych si w trudnej sytuacji bytowej przedmiotem szczególnego zainteresowania s rodziny niepełne z dzie mi do lat 24 pozostaj cymi na utrzymaniu. Do głównych czynników kształtuj cych liczb ludno ci nale przyrost naturalny i migracje. Ruch naturalny ludno ci (dot. wył cznie mieszka ców widnicy) 1) : rok mał e stwa urodzenia zgony przyrost naturalny , , ,5 1) ródło GUS

5 I. Migracje ludno ci 1) : rok napływ 2) odpływ 3) saldo migracji ) ródło GUS 2) zameldowania na pobyt stały 3) wymeldowania z pobytu stałego II. Migracje ludno ci 1) : wyszczególnienie Zameldowania na pobyt stały w ruchu wewn trznym Zameldowania na pobyt stały z zagranicy Wymeldowania z pobytu stałego w ruchu wewn trznym Wymeldowania z pobytu stałego za granic ) ródło GUS Obserwuje si stały spadek wska nika przyrostu naturalnego oraz salda migracji, co w sposób naturalny skutkuje zmniejszeniem tempa przyrostu ł cznej liczby mieszka ców w widnicy. W 2003 r. opu ciło widnic ponad 1 % mieszka ców, z czego 40, 2 % w wieku lata, w tym 60, 6 % do miast. Nale y przypuszcza, e w poszukiwaniu pracy. Najliczniej opuszczały widnic osoby w wieku lat i w tej grupie wiekowej 75 % wyprowadziło si do miast. Osoby w tym wieku najcz ciej ko cz studia i poszukuj swojej szansy poza widnic. W ogólnej liczbie opuszczaj cych widnic a w 2003 r. 50, 2 % miało wykształcenie rednie b d wy sze. Wyprowadzaj cych si na wie mieszka ców widnicy zanotowano 50, 6 %. Odnotowano równie zmniejszenie ogólnej liczby dzieci, co wi e si niew tpliwie z dramatycznym spadkiem liczby urodze. Prognozuje si, e w widnicy do 2012 r. liczba mieszka ców spadnie o 5 %, a w 2030 o prawie 20 %.

6 PROGNOZA DEMOGRAFICZNA DLA MIASTA WIDNICY ( ) WIDNICA Wielom. ( WIDNICA) Struktura wiekowa ludno ci według stanu w dniu 31 grudnia 2003 r. 1) : wiek ogółem m czy ni kobiety i wi cej RAZEM ) ródło GUS 2003r. 2) : i nieprodukcyjnym według stanu z dnia 31 grudnia Udział m czyzn w populacji ludno ci widnicy przekracza 50 % tylko w grupach wiekowych od 0 do 24 lat. Powy ej 24 roku ycia liczba kobiet przewa a nad liczb m czyzn i najbardziej jest to widoczne powy ej 65 roku ycia. Ludno w wieku produkcyjnym 1)

7 ludno w wieku przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym ) w wieku: m czy ni 18 64, kobiety ) ródło GUS Ludno w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym stanowi tzw. ekonomiczne grupy wieku, według których prezentowana jest struktura wiekowa ludno ci. Wymienione grupy wiekowe stanowi odpowiednio 19, 32 %; 64, 94 %; 15, 74 % ogółu ludno ci. W ci gu 2003 r. nast piło przesuni cie w strukturze wiekowej z grupy przedprodukcyjnej do grupy produkcyjnej i do grupy poprodukcyjnej. Nast pił spadek liczby ludno ci w wieku przedprodukcyjnym o 4 %, a liczba osób w wieku produkcyjnym zwi kszyła si o 0, 3 %. Przyrost nast pił tak e w grupie ludno ci w wieku poprodukcyjnym o 1, 3 %. W dalszym ci gu przybywa w widnicy ludzi w wieku powy ej 64 lat. Natomiast zmniejsza si liczba mieszka ców w grupie 0 19 lat. Ogromne znaczenie dla okre lenia zada w zakresie ochrony socjalnej ma współczynnik obci e demograficznych liczba osób w wieku lata przypadaj ca na jedn osob w wieku 65 lat i wi cej. Wska nik ten przedstawia prawdopodobne obci enie osób w wieku produkcyjnym osobami niepracuj cymi z powodu osi gni tego wieku. W widnicy mo na zaobserwowa znacz c zmian tego wska nika. W 1998 r. 1 osob w wieku emerytalnym było obci onych prawie 10 osób w wieku produkcyjnym, w 2002 ju tylko około 6 osób, prognozuje si b d e w 2030 r. tylko 2 osoby obci one utrzymaniem 1 emeryta. Aktualnie w strukturze demograficznej miasta wi ksza grupa ludzi pracuje na utrzymanie stosunkowo mniejszej. Z prognoz wynika, e do 2012 r. populacja ludno ci w wieku poprodukcyjnym wzro nie o 23 %, a nast pnie w 2030 r. osi gnie poziom wy szy o ponad 70 % od poziomu z 2002 r. Ponadto widnic czeka gwałtowny spadek liczby dzieci w wieku przedszkolnym tj. o 25 % do 2012 r. i o 50 % do 2030 r. Do 2012 r. liczba dzieci w wieku szkolnym (szkoła podstawowa) zmniejszy si o 34 %, a do 2030 r. o 51 %. W 2012 r. dzieci w wieku gimnazjalnym b dzie o 36 % mniej ni w 2002 r. Natomiast prognozuje si, e w 2030 r. liczba ta zmniejszy si o 55 %. Do 2006 r. liczba ludno ci w wieku produkcyjnym b dzie rosła, a w 2008 roku obni y si poni ej poziomu 2002 r., w 2012 r. b dzie mniejsza o 5 % od liczby w 2002 r. Natomiast w 2030 r. zmniejszy si o 32 %.

8 PROGNOZA LICZBY LUDNO CI WIDNICY W WIEKU PRODUKCYJNYM ( ) /64 Wielom. (18-59/64) PROGNOZA LICZBY LUDNO CI W WIDNICY W WIEKU POPRODUKCYJNYM ( ) /65+ Wielom. (60+/65+)

9 PROGNOZA LICZBY DZIECI W GRUPIE 7-12 LAT W WIDNICY ( ) Wielom. ( ) Chocia du a populacja ludno ci w wieku produkcyjnym jest plusem dla miasta, to w chwili obecnej w zwi zku z du ym bezrobociem wzrost tej populacji stawia nast pne problemy na rynku pracy. Z kolei szybkie tempo starzenia si populacji wywołuje lawinowy przyrost usług opieku czych. Pomoc w takiej formie skierowana jest do osób, które nie s w stanie samodzielnie zapewni sobie warunków niezb dnych do prawidłowego funkcjonowania. Opiek nad tymi osobami zapewnia si w miejscu zamieszkania, gdzie wykwalifikowane opiekunki pomagaj osobom starszym. W powszechnej opinii staro t jest postrzegana jako okres całkowitej degradacji, izolacji, niedoł stwa oraz post puj cego uzale nienia od otoczenia. Niew tpliwie optymalna opieka nad lud mi starszymi to kompleksowa opieka ambulatoryjna, lekarska i piel gniarska. Potrzeby ludzi starszych nie mog by ignorowane, jednak sami te powinni zacz zmienia pogl dy na temat staro ci, zacz stawia sobie coraz wy sze wymagania. Polityka społeczna wobec osób starszych jest w coraz mniejszym stopniu nastawiona na sprawowanie opieki nad grup s ludzi, a w coraz wi kszym stopniu akcentuje si s w niej dostarczanie takiej pomocy, która umo liwiłaby utrzymanie jak najdłu ej aktywno ci społecznej. Z punktu widzenia efektywno ci polityki społecznej, najskuteczniejsze zatem takie działania, które kształtuj warunki do samodzielnego zaspokajania potrzeb. Konieczne programy, zawieraj ce inicjatywy d ce zapewnienia seniorom pełnego uczestnictwa w yciu ogółu i uznania ich do za pełnoprawn grup społeczn, niweluj ce dystans kulturowy pomi dzy pokoleniami, zapewniaj ce dost p do usług, ograniczaj ce stereotypy oraz tworz ce narz dzia i klimat do rozwoju działa na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu ze wzgl du na wiek.

10 2.2. PROFIL GOSPODARCZY widnica to miasto o du ym nasyceniu przemysłem. Rozwini ta jest bran a elektromaszynowa i elektrotechniczna. Mniejsze zakłady wyspecjalizowały si w bran ach: meblowej, skórzanej, poligraficznej, włókienniczej i odzie owej. W ostatnich latach przybywa coraz wi cej małych i rednich przedsi biorstw produkcyjno handlowo usługowych. Podstawowe bran e produkcyjne to: produkcja maszyn i urz dze, elektronika i elektrotechnika, włókiennictwo. Podmioty gospodarki narodowej 1) obj te rejestrem KRUPGN REGON (według stanu w dniu 31 grudnia) 2) : rok ogółem sektor z ogółem publiczny prywatny przedsi biorstwa spółki prawa sp. z udziałem osoby pa stwowe handlowego kapitału fizyczne zagranicznego ) bez jednostek lokalnych (wewn trznych), Rocznik statystyczny GUS 2) ródło GUS Podmioty gospodarki narodowej 1) według klas wielko ci podmiotów. Według stanu na dzie 20 grudnia 2) : rok ogółem klasy wielko ci według liczby zatrudnionych i wi cej ) osoby fizyczne prowadz ce działalno gospodarcz dobierane zostały z rejestru REGON według siedziby osoby fizycznej 2) ródło rejestr REGON Podmioty małe zatrudniaj ce do 9 pracowników stanowi ponad 95 % wszystkich podmiotów zarejestrowanych w widnicy i w tej grupie notowany jest najwi kszy przyrost ilo ciowy. W 2003 r. wyst pił tak e, nie tak du y jak w 2002 r., wzrost liczby podmiotów zatrudniaj cych od 10 do 49 pracowników. Nie notuje si zmian ilo ciowych w podmiotach gospodarki narodowej zatrudniaj cych powy ej 250 pracowników. Według danych Urz du Statystycznego z rejestru REGON, spo ród podmiotów gospodarki narodowej, według stanu w dniu 20 grudnia 2003 r., najwi cej było zarejestrowanych podmiotów w nast puj cych bran ach: 1) handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i u ytku domowego (w tym małych 2.478), 2) obsługa nieruchomo ci, wynajem i działalno zwi zana z prowadzeniem interesów (w tym małych 1.933), 3) działalno produkcyjna 742 (w tym małych 646),

11 4) budownictwo 699 (w tym małych 675), 5) transport, gospodarka magazynowa i ł czno 586 (w tym małych 576). W 2003 r. po raz pierwszy zarejestrowało si 480 podmiotów (o prawie 5 % wi cej ni w roku poprzednim). Najwi cej w sekcji: handel hurtowy i detaliczny; naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i u ytku domowego, a tak e w sekcji: obsługa nieruchomo ci, wynajem i działalno zwi zana z prowadzeniem interesów. W wyniku trudnej sytuacji w budownictwie i pomimo powstania 24 nowych podmiotów ogólna liczba tej sekcji uległa zmniejszeniu o 6 podmiotów. Pracuj cy ilo zatrudnionych w poszczególnych sektorach 1). Według stanu w dniu 31 grudnia 2) : ogółem z ogółem rok rolnictwo przemysł usługi usługi na i budownictwo rynkowe nierynkowe ludno ci ) według faktycznego miejsca pracy; bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracuj cych do 9 osób; bez pracuj cych w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. 2) ródło GUS W 2003 r. liczba pracuj cych w widnicy nieznacznie wzrosła tj. o 0, 3 %, chocia w poprzednich latach ulegała systematycznemu obni aniu. W przemy le i budownictwie oraz w usługach nierynkowych obserwuje si ci gły spadek, natomiast w usługach rynkowych, do których zalicza si handel i naprawy, hotele i restauracje, transport i magazynowanie, po rednictwo finansowe, ju trzeci rok nast puje wzrost liczby pracuj cych O WIATA Przedszkola 1) : przedszkola 2001/ / /2004 liczba dzieci, w tym: oddział integracyjny przedszkole specjalne liczba oddziałów, w tym: oddział integracyjny przedszkole specjalne ) ródło Urz d Miejski w widnicy W roku szkolnym 2003/2004 w widnicy funkcjonowało 10 przedszkoli miejskich oraz Niepubliczne Przedszkole Fundacji Ut Unum Sint i Przedszkole Publiczne Zgromadzenia Panien Ofiarowania NMP. Zapewniały one opiek 887 dzieciom w wieku 3 do 6 lat. W okresie 2 lat liczba dzieci obj tych opiek przedszkoln zmalała niemal o 11 %. W bie cym roku przedszkole specjalne zostało zlikwidowane, jako odr bna jednostka organizacyjna, a dzieciom zapewniono opiek w Miejskim Przedszkolu Integracyjnym Nr 16. Rok szkolny 2004/2005 rozpocz ło 7 przedszkoli miejskich, Przedszkole Publiczne Zgromadzenia Panien Ofiarowania NMP, 3 przedszkola niepubliczne: Fundacji Ut Unum Sint oraz Wesoła Pi tka i Promyk powstałe na bazie zlikwidowanych przedszkoli miejskich Nr 5 i 19.

12 Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów 1) : szkoła 2001/ / /2004 szkoły uczniowie oddziały podstawowe rednia liczba uczniów w oddziale 23,96 23,24 23,05 uczniowie gimnazja oddziały rednia liczba uczniów w oddziale 25,09 25,43 26,02 uczniowie oddziały razem rednia liczba uczniów w oddziale 24,36 24,00 24,06 1) ródło Urz d Miejski w widnicy Na koniec roku szkolnego 2003/2004 w Mie cie funkcjonowało 10 szkół podstawowych i 4 gimnazja. Ucz szczało do nich odpowiednio: i uczniów. Podobnie jak w przypadku przedszkoli, widoczny jest systematyczny spadek liczby uczniów. W przeci gu ostatnich 2 lat wyniósł on prawie 11 % w szkołach podstawowych oraz ponad 8 % w szkołach gimnazjalnych. Dla dzieci niepełnosprawnych organizowane jest kształcenie specjalne. Odbywa si ono w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach ogólnodost pnych, specjalistycznych i integracyjnych. Uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych 1) : rok szkolny szkoła gimnazjum razem podstawowa specjalna specjalne uczniowie oddziały uczniowie oddziały uczniowie oddziały 2001/ / / ) ródło Starostwo Powiatowe w widnicy Gmina realizuje tak e zadania ustawowe dotycz ce zapewnienia pomocy dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych. W roku szkolnym 2003/2004 form nauczania indywidualnego obj to 33 uczniów, którym przewlekła choroba lub powa ne schorzenia uniemo liwiały realizacj obowi zku szkolnego ze swoimi rówie nikami. W 2003 r. kontynuowana była akcja wyprawek szkolnych. Jest to rz dowy program wyrównywania startu szkolnego. 137 uczniów klas I nieodpłatnie otrzymało podr czniki, zakupione ze rodków przekazanych z bud etu pa stwa. S to głównie uczniowie wytypowani przez Miejski O rodek Pomocy Społecznej. Ponadto zainteresowane szkoły mog realizowa ze rodków bud etu miasta wypoczynek zimowy i letni w formie półkolonii. W 2004 r. wydatkowano na ten cel zł. Z zaj w formie sportowo rekreacyjnej, ferii zimowych i letnich skorzystało około dzieci. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych 1) : typ szkoły 2001/ / /2004 technikum zawodowe liczba uczniów liczba oddziałów

13 liceum zawodowe liceum profilowane zasadnicza szkoła zawodowa liczba uczniów liczba oddziałów liczba uczniów liczba oddziałów liczba uczniów liczba oddziałów liceum techniczne liczba uczniów liczba oddziałów liceum ogólnokształc ce liczba uczniów liczba oddziałów technikum wieczorowe liczba uczniów liczba oddziałów szkoła policealna liczba uczniów liczba oddziałów RAZEM liczba uczniów liczba oddziałów ) ródło Starostwo Powiatowe w widnicy Na koniec roku szkolnego 2003/2004 w Mie cie funkcjonowały 3 licea ogólnokształc ce, 27 szkół rednich technicznych i zawodowych (w 6 zespołach szkół) oraz 9 szkół zawodowych policealnych. Ł cznie liczba uczniów nieznacznie wzrosła w przeci gu 2 lat o około 2, 5 %. W roku szkolnym 2003/2004 do szkół ogólnokształc cych (ł cznie z LO w Zespole Szkół nr 3) ucz szczało uczniów. W tym dla dorosłych: 2003/2004 ucz szczało 255 uczniów. Do szkół technicznych zawodowych (ł cznie ze szkołami wieczorowymi) w roku szkolnym 2003/2004 ucz szczało uczniów. Wyra ne jest przy tym zmniejszenie liczby uczniów szkół zawodowych przy jednoczesnym zwi kszeniu liczby uczniów szkół ogólnokształc cych. wiadczy to o przykładaniu coraz wi kszej wagi w przygotowanie młodzie y do podj cia dalszej nauki na studiach wy szych. Jest to tendencja pozytywna, stanowi ca o wysokim potencjalnym poziomie wykształcenia przyszłych pracowników. Działaj ce w widnicy szkoły rednie zapewniaj kształcenie w ró nych profilach, kierunkach i zawodach. Najbardziej popularne profile kształcenia to: 1) technik mechanik technologia maszyn, technik mechanik obsługa i naprawa pojazdów samochodowych, technik mechanik programowanie obrabiarek sterowanych numerycznie, technik elektryk, technik budownictwa, 2) piekarz, kucharz małej gastronomii, ciastkarz, technik technologii ywno ci, 3) ekonomiczno administracyjny, technik rachunkowo ci, technik prac biurowych, 4) technik technologii odzie y, technik ywienia i gospodarstwa domowego, 5) technik ekonomista, technik handlowiec, sprzedawca. Z punktu widzenia okre lenia strategicznych kierunków rozwoju, wa ne jest, czy system szkolnictwa rednio zawodowego kształci wła ciwe kadry dla potrzeb rynku pracy. Szkolnictwo zawodowe stworzone głównie dla potrzeb lokalnego przemysłu stopniowo reaguje na zmiany zachodz ce na rynku pracy. Nast piło zmniejszenie ilo ci oddziałów kształc cych dla potrzeb przemysłu ci kiego i tekstylnego, zwi kszyła si natomiast ilo kierunków nauczania w zawodach usługowych, ekonomicznych i administracyjnych. Nale y

14 si spodziewa dalszych zmian w organizacji kształcenia na tym poziomie, wymuszonych przez rynek pracy. O wiata w widnicy funkcjonowała w zmieniaj cych si warunkach kadrowych. Liczba nauczycieli zatrudnionych w szkołach (w etatach), według stanu na wrzesie 1) : szkoły przedszkola 86,12 78,89 80,79 szkoły podstawowe i gimnazja 503,10 509,76 491,34 zespoły szkół ponadgimnazjalnych 233,56 242,36 244,35 licea ogólnokształc ce 139,48 124,25 126,29 szkoły specjalne 23,31 18,89 16,95 RAZEM 985,57 974,15 959,72 1) ródło Urz d Miejski w widnicy, Starostwo Powiatowe w widnicy rednia liczba uczniów przypadaj cych na nauczyciela: szkoły przedszkola 10,62 10,62 9,91 szkoły podstawowe i gimnazja 14,33 13,42 13,22 zespoły szkół ponadgimnazjalnych 17,42 16,90 16,86 licea ogólnokształc ce 15,27 17,27 17,73 szkoły specjalne 4,72 5,77 5, OCHRONA ZDROWIA Zadania ochrony zdrowia wobec mieszka ców widnicy realizuj 3 szpitale w ramach Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej, SP ZOZ Powiatowe Pogotowie Ratunkowe oraz 22 niepubliczne zakłady ochrony zdrowia. Wska niki stacjonarnej opieki zdrowotnej w Powiecie widnickim 1) : widnica, ul. Westerplatte 24, w tym: Oddz. Chirurgii Ogólnej z Pododdz. Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej Oddz. Ginekologiczno- Poło niczy z Pododdz. Patologii Ci y Oddz. Anestezjologii i Intensywnej Terapii nazwa placówki/oddział Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 3,90 4,18 4,41 Wykorzystanie łó ek (%) 89,98 77,00 66,01 Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 4,23 4,49 4,21 5,19 4,75 Wykorzystanie łó ek (%) 84,63 84,67 69,11 65,32 92,41 Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 12,06 8,55 7,57 Wykorzystanie łó ek (%) 84,25 71,44 64,32

15 Oddz. Fizjologii i Patologii Liczba łó ek Noworodka z Pododdz. Leczeni Intensywnej Terapii redni pobyt chorego Noworodka Wykorzystanie łó ek (%) Oddz. Zaka ny widnica, ul. Sprzymierze ców 2, w tym: nazwa placówki/oddział Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 5,67 5,91 6,55 Wykorzystanie łó ek (%) 85,13 76,37 68,6 widnica, Latawiec ul. Le na 27-29, w tym: nazwa placówki/oddział Oddz. Otolaryngologiczny Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 2,54 2,52 2,44 Wykorzystanie łó ek (%) 51,85 61,01 44,96 Oddz. Okulistyczny Liczba łó ek z Pododdz. Okulistycznym Leczeni Dzieci cym redni pobyt chorego 2,10 2,11 2,63 Wykorzystanie łó ek (%) 101,50 84,66 76,61 Oddz. Neurologiczny Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 8,15 8,37 9,93 Wykorzystanie łó ek (%) 98,30 89,78 84,07 Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 6,83 5,96 5,14 Oddz. Chorób Wewn trznych i Gastroenterologiczny z Pododdz. Intensywnego Nadzoru Kardiologicznego Wykorzystanie łó ek (%) 88,52 80,61 66,76 Oddz. Dzieci cy z Pododdz. Intensywnej Terapii Dzieci cej Oddz. Kardiologiczny z Pododdz. Intensywnego Nadzoru Kardiologicznego Oddz. Dzienny Chemioterapii Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 6,24 5,37 4,95 Wykorzystanie łó ek (%) 92,34 85,98 76,54 Liczba łó ek Leczeni 2, redni pobyt chorego 6,26 6,22 5,42 Wykorzystanie łó ek (%) 80,81 81,03 71,29 Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego Wykorzystanie łó ek (%) arów, ul. Wojska Polskiego 7, w tym: nazwa placówki/oddział Oddz. Chorób Wewn trznych Liczba łó ek z Pododdz. Intensywnego Leczeni Nadzoru Kardiologicznego redni pobyt chorego 8,30 7,38 7,36

16 Oddz. Reumatologiczny Wykorzystanie łó ek (%) 111,58 93,12 82,47 Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 12,32 11,81 11,71 Wykorzystanie łó ek (%) 121,72 111,56 105,90 wiebodzice, ul. M. Curie-Sklodowskiej 3-7, w tym: nazwa placówki/oddział Oddz. Chorób Wewn trznych Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 6,45 5,74 6,55 Wykorzystanie łó ek (%) 94,41 86,76 79,06 Oddz. Chirurgii Ogólnej Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 4,90 4,33 4,09 Wykorzystanie łó ek (%) 93,72 85,54 68,23 Oddz. Ginekologiczno Liczba łó ek Poło niczy Leczeni redni pobyt chorego 5,71 5,36 4,97 5,19 5,50 Wykorzystanie łó ek (%) 75,86 85,39 73,42 82,39 77,52 Oddz. Pediatryczny Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 6,28 4,79 4,55 Wykorzystanie łó ek (%) 90,80 80,52 64,79 Oddz. Noworodków Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego Wykorzystanie łó ek (%) OGÓŁEM 1) ródło SP ZOZ widnica Liczba łó ek Leczeni redni pobyt chorego 5,33 5,10 5,17 Wykorzystanie łó ek (%) 89,12 83,33 73,05 Zatrudnienie w SP ZOZ widnica 1) : zatrudnieni w osobach w etatach 946,9 900,1 826,4 1) ródło SP ZOZ widnica

17 s Badania umieralno ci najcz ciej stosowan metod oceny stanu zdrowia populacji. Wynika to z priorytetowego potraktowania tych przypadków zachorowa, które okazały si na tyle powa ne, e stały si przyczyn utraty ycia. Ocena przyczyn umieralno ci pozwala zwróci uwag s najistotniejsze problemy zdrowotne w aspekcie zagro enia ludzkiego ycia. Przyczyny umieralno ci wynikiem ewolucji choroby w populacji, czyli wzrostu lub spadku cz sto ci wyst powania chorób, ale skuteczny system opieki zdrowotnej mo e znacznie wpłyn na dynamik rozwoju choroby w populacji. Wska nik miertelno ci w SP ZOZ widnica 1) : szpital widnica 1,68 % 1,65 % 1,82 % arów 2,90 % 3,62 % 3,72 % wiebodzice 2,41 % 2,78 % 3,53 % razem 1,95 % 2,10 % 2,42 % 1) ródło SP ZOZ widnica Zgony w widnicy 1) : jednostka chorobowa liczba zgonów Choroby zaka ne i paso ytnicze Nowotwory, w tym: nowotwory zło liwe narz dów trawiennych nowotwory zło liwe narz dów oddechowych nowotwory zło liwe sutka nowotwory zło liwe narz dów moczowo-płciowych, w tym: nowotwory zło liwe szyjki macicy nowotwory zło liwe gruczołu krokowego nowotwory niezło liwe Choroby krwi i narz dów krwiotwórczych Choroby gruczołów wydzielania wewn trznego Zaburzenia psychiczne 2-5 Choroby układu nerwowego Choroby ucha i wyrostka sutkowatego Choroby układu kr enia, w tym: choroba nadci nieniowa niedokrwienna choroba serca choroby naczy mózgowych Choroby układu oddechowego Choroby układu trawiennego Choroby układu kostno-stawowego, mi niowego i tkanki ł cznej Choroby układu moczowo-płciowego Stany chorobowe płodów i noworodków-okołoporodowe Wady rozwojowe, wrodzone Objawy, oznaki i stany niedokładnie okre lone Zewn trzne przyczyny zachorowania i zgonu Razem ) ródło Dolno l skie Centrum Zdrowia Publicznego we Wrocławiu

18 s Z przedstawionych danych wynika, e głównym zagro eniem ycia mieszka ców widnicy choroby układu kr enia. Choroby te powoduj niemal e połow wszystkich zgonów populacji. W ród chorób układu kr enia głównymi przyczynami zgonów s : choroba niedokrwienna serca i udary mózgu. Rozwój tych schorze jest ci le zwi zany z post pem procesu mia d ycowego w t tnicach. Skuteczne zapobieganie w/w chorobom opiera si na wykryciu czynników zwi zanych z zachorowaniem na dan chorob i stworzeniu mo liwo ci ich eliminacji lub zmniejszenia nara enia. Te z kolei powoduj obni enie zachorowalno ci. W przypadku chorób układu kr enia, których rozwój zwi zany jest z wyst powaniem mia d ycy t tnic, istnieje wiele powi za czynników, zwanych czynnikami ryzyka, które zwi kszaj S prawdopodobie stwo zachorowania. to głównie: dieta wysokokaloryczna obfituj ca w tłuszcze nasycone, cholesterol, palenie tytoniu, nadmierne spo ywanie alkoholu, mała aktywno fizyczna. Choroby nowotworowe w ogólnym odczuciu opinii budz wi kszy l k ni choroby układu kr enia, mimo e powoduj dwukrotnie mniej zgonów. Przypadki wyst powania nowotworów w młodym wieku, wysoka miertelno w krótkim czasie od rozpoznania choroby oraz konieczno zastosowania leczenia, które samo w sobie powoduje cz sto znaczny uszczerbek na zdrowiu stwarza wokół tej grupy schorze atmosfer beznadziejno ci. Do czynników ryzyka nowotworów zaliczamy: tyto, alkohol, od ywianie, dodatki do ywno ci, zachowania seksualne i prokreacja, rodowisko pracy, zanieczyszczenia rodowiska naturalnego, produkty przemysłowe, leki i procedury medyczne, czynniki geofizyczne, infekcje. W obu powy szych przypadkach najskuteczniejsze strategie obni enia umieralno ci to: promocja zdrowia, profilaktyka choroby oraz medycyna naprawcza. Zewn trzne przyczyny zgonów były trzeci przyczyn utraty ycia. Inne grupy schorze były przyczynami zgonów z ni sz cz stotliwo ci. W widnicy funkcjonuje łobek Miejski nr 1, b d cy zakładem opieki zdrowotnej udzielaj cym wiadcze zdrowotnych w zakresie działa profilaktycznych i opieki nad dzieckiem w wieku od 4 miesi cy do 3 lat. Utworzony został uchwał Rady Miejskiej w widnicy w 1995 r. w formie zakładu bud etowego. Do jego zada nale y zapewnienie dziecku warunków bytowania zbli onych do warunków domowych, w czasie pobytu dziecka w łobku, w szczególno ci zapewnienie opieki wychowawczej i piel gnacyjnej oraz zapewnienie wy ywienia, bielizny i odzie y. Placówka przystosowana jest do obsługi 80 dzieci, w tym: 20 w grupie dzieci w wieku od 4 miesi cy do 1, 5 roku i po 30 w grupach dzieci w wieku od 1, 5 roku do 2 lat oraz od 2 do 3 lat. W chwili obecnej z usług łobka korzysta 35 dzieci. Liczba dzieci obj tych opiek łobka Miejskiego Nr 1 1) : rok rednia liczba dzieci ) ródło łobek Miejski Nr 1 Przypadki zgłoszonych do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w widnicy zaka e i zachorowa na choroby zaka ne 1) : jednostka chorobowa liczba zgłoszonych zaka e i zachorowa Salomonelozy zatrucia pokarmowe

19 Biegunka u dzieci do lat Płonica Zapalenie opon mózgowych Zapalenie mózgu Ró a Borelioza Pok sanie osób przez zwierz ta podejrzane o w cieklizn Ospa wietrzna Ró yczka Wirusowe zapalenie w troby Choroba wywołana przez ludzki wirus upo ledzenia odporno ci (HIV) 2) Nagminne zapalenie przyusznicy ( winka) Mononukleoza 5-2 Toksoplazmoza wierzb Grypa 2) Lamblioza (giardioza) 3) Posocznice 3) Glistnica 3) Owsica 3) Wszawica 3) Zapalenie płuc o etiologii zaka nej 3) Zatrucia i zaka enia pokarmowe BNO 3) ) ródło Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w widnicy 2) dane z Powiatu widnickiego 3) dane z Powiatu widnickiego, w latach nie zbierano danych Realizacja przez rodziców obowi zku szczepie ochronnych przebiega zgodnie z obowi zuj cymi kalendarzami szczepie. W latach wystawiono decyzji na rodziców, którzy nie zgłaszaj si z dzie mi do szczepie. Nieterminowe wykonawstwo szczepie ochronnych wyst puje sporadycznie i jest zwi zane z przeciwwskazaniami czasowymi lekarskimi wydanymi ze wzgl du na stan zdrowia dzieci. Ponadto Urz d Miejski w widnicy od 2001 r. realizuje Program szczepie ochronnych dzieci w wieku wczesnoszkolnym. W wyniku uzgodnie dokonanych z punktami szczepie w widnickich przychodniach oraz Powiatow Stacj Sanitarno Epidemiologiczn w widnicy, zadecydowano o zakupie szczepionki potrójnej przeciwko odrze, wince i ró yczce, celem zaszczepienia chłopców w wieku 7 lat. Aktualnie wszyscy 7 latkowie podlegaj obowi zkowemu szczepieniu wył cznie przeciwko odrze, a dodatkowo dziewcz ta w wieku 13 lat poddane zostaj szczepieniu przeciwko ró yczce. Brak natomiast szczepienia przeciwko wince, b d cej chorob przebiegaj c cz sto z powa nymi powikłaniami, na które szczególnie nara eni s chłopcy. Obowi zkowe szczepienie szczepionk potrójn przeciwko odrze, wince i ró yczce wprowadzone zostało do kalendarza szczepie dopiero w 2003 r. i wył cznie dla dzieci w 2 roku ycia, które nast pnie w 7 roku ycia zostan zaszczepione dawk przypominaj c. W latach programem obj to 715 chłopców w wieku 7 lat. W bie cym roku zakupiono kolejne 265 sztuk szczepionek potrójnych przeciwko odrze, wince i ró yczce.

20 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w widnicy realizuje równie szereg programów profilaktycznych, kierowanych do społeczno ci lokalnej, w szczególno ci do dzieci, ich rodziców oraz okre lonych grup zawodowych. Dotycz one szczepie ochronnych, przeciwdziałania okre lonym schorzeniom i uzale nieniom SYTUACJA MIESZKANIOWA Według spisu z 2002 r. mieszka cy widnicy w liczbie tworzyli gospodarstwa domowe. W okresie mi dzy r. liczba samodzielnie zamieszkuj cych gospodarstw domowych zwi kszyła si w widnicy o gospodarstwa, natomiast spadła o 787 liczba gospodarstw zamieszkuj cych wspólnie. Zauwa a si zatem ni sze tempo przyrostu gospodarstw domowych (11, 2 %) od tempa przyrostu mieszka (15, 6 %). Jest to zjawisko pozytywne. Sytuacja mieszkaniowa uległa poprawie, chocia dalej ponad gospodarstw domowych nie posiada samodzielnego mieszkania. W widnicy wyst puje stosunkowo du a liczba gospodarstw (3, 2 %) składaj cych si z dwu lub wi cej rodzin. W 2002 r. istniały 724 gospodarstwa dwurodzinne i 25 trzy i wi cej rodzinne. W wielu przypadkach wyst powanie takich gospodarstw wynika nie z decyzji tych rodzin, ale z braku mieszka i niskiej zamo no ci rodzin, co powoduje, e młode rodziny zmuszone s mieszka wspólnie z rodzicami. Nie maj mo liwo ci uzyskania samodzielnego mieszkania i prowadzenia samodzielnego gospodarstwa domowego. W 2002 r. istniało gospodarstw nierodzinnych, z tego gospodarstw jednoosobowych i 408 wieloosobowych. Ró nica mi dzy liczb gospodarstw domowych (w mieszkaniach) a liczb zasobów mieszkaniowych, w skład których wchodz mieszkania zamieszkane (stale i czasowo) i mieszkania niezamieszkane, przeznaczone do stałego zamieszkania wykazuje ilo brakuj cych mieszka, tzw. niedobór mieszka. Według danych spisowych brakowało mieszka. Powszechnie stosowanym miernikiem jest równie tzw. statystyczny deficyt mieszka. Nie odzwierciedla on jednak cało ci potrzeb mieszkaniowych. Przy jego obliczaniu nie uwzgl dnia si bowiem potrzeb wynikaj cych z niskiej jako ci technicznej i niskiej warto ci u ytkowej zamieszkanych mieszka. Według wyników spisu 2002 statystyczny deficyt mieszka a a wyniósł w widnicy W porównaniu z 1988 r. zmalał w 2002 r. o ponad 500 mieszka. Niemniej brak mieszka jest nadal jednym z najwa niejszych problemów społecznych i gospodarczych. Deficyt mieszka w najbli szych latach b dzie rósł, w 2012 r. osi gnie najwy sz warto Nast pnie prognozowany jest spadek, 59 mieszka w 2030 r. Powy sze dane s podane przy zało eniu, e nie b dzie si budowa w najbli szych latach oraz adne z mieszka b d cych w zasobach miasta nie zostanie zlikwidowane ze wzgl du na zu ycie techniczne. Na zmniejszenie zapotrzebowania na mieszkania w widnicy b dzie miał równie wpływ odpływ ludno ci z miasta w najbli szych latach. Tytuł zajmowania mieszkania jest wykładnikiem ogólnej sytuacji mieszkaniowej gospodarstwa domowego lub rodziny. W 2002 r. liczba gospodarstw domowych zamieszkuj cych mieszkanie z tytułu własno ci budynku wynosiła 1.743, z tytułu własno ci mieszkania Natomiast liczba gospodarstw domowych zamieszkuj cych mieszkania z tytułu spółdzielczego prawa do lokalu wynosiła 7.792, a gospodarstw domowych zajmuj cych mieszkanie z tytułu najmu 6.223, podnajmu blisko 309, a z tytułu pokrewie stwa Mieszkania nale ce do osób fizycznych nie s tak dobrze wyposa one w instalacje jak mieszkania spółdzielcze. Najgorzej wyposa one s mieszkania