Materiały szkoleniowe z tematu pn. PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Transkrypt

1 Materiały szkoleniowe z tematu pn. PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

2 Program szkolenia: PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Dzień I rejestracja uczestników (kawa, herbata, woda, soki, słodki poczęstunek) 10:00-12:00 szkolenie 1. Zagadnienia ogólne: omówienie aktualnych przepisów dotyczących zamówień publicznych wraz z przedstawieniem tzw. przepisów około zamówieniowych, akty wykonawcze do ustawy, podmiotowy zakres stosowania ustawy. 2. Wyłączenie ze stosowania ustawy: wyłączenia zupełne, wyłączenia częściowe. 12:00-12:15 przerwa kawowa (kawa, herbata, woda, soki, słodki poczęstunek) 12:15-14:00 szkolenie 3. Zasady udzielania zamówień publicznych. 4. Proces udzielania zamówień publicznych. 5. Podstawowe definicje w systemie zamówień publicznych. 6. Komisja przetargowa rola osób uczestniczących w postępowaniu o udzielenie zamówienia, rola kierownika zamawiającego. 7. Wykonawca w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. 8. Przygotowanie postępowania: szacowanie wartości zamówień publicznych, agregowanie zamówień publicznych, podział zamówienia na części, tryby udzielania zamówień publicznych, dobór trybu udzielenia zamówienia publicznego w odniesieniu do kwoty zamówienia oraz przedmiotu zamówienia.

3 14:00-15:00 przerwa obiadowa 15:00-17:00 szkolenie 9. Dokumentacja w zamówieniach publicznych: ogłoszenia, Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia zasady sporządzania w odniesieniu do kwot i trybu udzielenia zamówienia publicznego: warunki udziału w postępowaniu opis sposobu oceny potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, opis przedmiotu zamówienia, kryteria oceny ofert opracowywanie kryteriów i sposobów oceny kryteriów, formy i wysokość wadium i zabezpieczenie należytego wykonania umowy, formy porozumiewania się z wykonawcami (sposoby porozumiewania się, zebranie, terminy składania zapytań), modyfikacja treści SIWZ nieprawidłowości. 10. Studium przypadku nr 1. Dzień II rozpoczęcie II dnia szkolenia (kawa, herbata, woda, soki, słodki poczęstunek) 09:00-11:00 szkolenie 11. Wybór oferty najkorzystniejszej: forma oraz treść oferty, ocena dotyczące cech wykonawcy, ocena merytoryczna ofert, zasady poprawiania ofert, studium przypadku nr 2, wybór oferty najkorzystniejszej. 12. Studium przypadku nr 3.

4 11:00-11:15 przerwa kawowa (kawa, herbata, woda, soki, słodki poczęstunek) 11:15-13:00 szkolenie 13. Studium przypadku 3 ciąg dalszy. 14. Przepisy szczególne. 15. Umowy: najważniejsze cechy umów o zamówienia publiczne, termin zawarcia umowy, treść umowy, zmiany umów, odstąpienie od umowy, unieważnienie umowy względna ważność umowy. 13:00-14:00 przerwa obiadowa 14:00-16:00 szkolenie 16. Rola i zadania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. 17. Kontrola zamówień publicznych. 18. Środki ochrony prawnej.

5 Skrypt Prawo zamówień publicznych

6 SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE DO PROBLEMATYKI PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Zamówienia publiczne Akty wykonawcze... 4 II. WYŁACZENIA STOSOWANIA USTAWY Wyłączenia zupełne Wyłączenia częściowe... 9 III. ZASADY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH IV. ROLA OSÓB UCZESTNICZĄCYCH W POSTEPOWANIU V. PRZYGOTOWANIE POSTĘPOWANIA O ZAMÓWIENIE PUBLICZNE Opis przedmiotu zamówienia Wartość szacunkowa zamówienia Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (siwz) Ogłoszenia...21 VI. TRYBY UDZIELENIA ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO VII. WYBÓR OFERTY NAJKORZYSTNIEJSZEJ VIII. PRZEPISY SZCZEGÓLNE Konkurs Zamówienia sektorowe Zamówienia udzielane przez koncesjonariuszy robót budowlanych...35 XI. DOKUMENTOWANIE W POSTĘPOWANIU X. UMOWY Cechy charakterystyczne umów w sprawie zamówień publicznych Termin zawarcia umowy Zmiany umowy Odstąpienie od umowy Unieważnienie umowy Względna ważność umowy...40 XI. ROLA I ZADANIA PREZESA URZĘDU ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH XII. KONTROLA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Kontrola doraźna Kontrola uprzednia...42 XIII. ŚRODKI OCHRONY PRAWNEJ Odwołanie Skarga do sądu...46 LITERATURA

7 WYKAZ UŻYWANYCH SKRÓTÓW: BZP - Biuletyn Zamówień Publicznych, CPV - Kod Wspólnego Słownika Zamówień Publicznych, KIO - Krajowa Izba Odwoławcza, SIWZ - Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia, UOPWE - Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, UZP - Urząd Zamówień Publicznych, Ustawa PZP - Ustawa Prawo Zamówień Publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2010 Nr 113 poz. 759). 3

8 I. WPROWADZENIE DO PROBLEMATYKI PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH 1. Zamówienia publiczne Problematykę podstaw prawnych udzielania zamówień publicznych regulują przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (dalej: Ustawa PZP) 1 oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia wykonawcze. Przepisy ustawy, stanowiąc podstawowe źródło praw i obowiązków zamawiającego oraz uczestników postępowania, nie są jedynymi regulacjami odnoszącymi się do tej właśnie materii. Należy tutaj zwrócić uwagę na dyspozycję art. 14 ustawy zgodnie, z którym do czynności podejmowanych przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Regulacja art. 14 ustawy, wskazuje jednoznacznie, że instytucja zamówień publicznych nie należy do sfery tzw. prawa publicznego, tylko prawa prywatnego i ma charakter cywilistyczny. Należy jednak uczynić pewne zastrzeżenie, a mianowicie, że przepisy kodeksu cywilnego mają w instytucji zamówień publicznych zastosowanie uzupełniające. 2. Akty wykonawcze Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów 1) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. Nr 48, poz. 280); 2) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238); 3) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym(dz. U. Nr 12, poz. 68); 4) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych(Dz. U. Nr 12, poz. 69); 1 Tekst jednolity Dz. U. z 2010 Nr 113 poz. 759 z p. zm. 4

9 5) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817); 6) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795); 7) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych (Dz. U. Nr 224, poz. 1796). 8) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 października 2008 r. w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 188, poz. 1154); 9) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 2006 r. w sprawie zakresu informacji rocznych zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach, jego wzoru oraz sposobu przekazywania (Dz. U. Nr 155, poz. 1110); 10) Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 września 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu informacji rocznych zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach, jego wzoru oraz sposobu przekazywania (Dz. U. Nr 175, poz. 1226); Rozporządzenia Ministra Infrastruktury 1) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. Nr 202, poz. 2072); 2) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 kwietnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. Nr 75, poz. 2075); 3) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. Nr 72, poz. 464); 5

10 4) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określania metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-uzytkowym (Dz. U. Nr 130, poz. 1389). II. WYŁACZENIA STOSOWANIA USTAWY Powyżej przedstawiono definicję zamówienia publicznego, jednakże w praktyce możemy mieć do czynienia z zamówieniami odpowiadającymi ustawowej definicji, do których nie stosuje się przepisów ustawy lub stosuje się te przepisy tyko w ograniczonym stopniu. Ustawa PZP wymienia wyłączenia całkowite oraz wyłączenia częściowe od stosowania przepisów ustawy. 1. Wyłączenia zupełne Wyłączenia zupełne określone są przepisami art. 4 ustawy PZP nie stosuje się do: 1) zamówień udzielanych na podstawie: a) szczególnej procedury organizacji międzynarodowej odmiennej od określonej w ustawie, umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, dotyczących stacjonowania wojsk, jeżeli umowy te przewidują inne niż ustawa procedury udzielania zamówień, b) umowy międzynarodowej zawartej między Rzeczypospolitą Polską a jednym lub wieloma państwami niebędącymi członkami Unii Europejskiej, dotyczącej wdrożenia lub realizacji przedsięwzięcia przez strony tej umowy, jeżeli umowa ta przewiduje inne niż ustawa procedury udzielania zamówień; 2) zamówień Narodowego Banku Polskiego związanych z: a) wykonywaniem zadań dotyczących realizacji polityki pieniężnej, a w szczególności zamówień na usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem i transferem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, b) obrotem papierami wartościowymi emitowanymi przez Skarb Państwa, c) obsługą zarządzania długiem krajowym i zadłużeniem zagranicznym, d) emisją znaków pieniężnych i gospodarką tymi znakami, e) gromadzeniem rezerw dewizowych i zarządzaniem tymi rezerwami, f) gromadzeniem złota i metali szlachetnych, 6

11 g) prowadzeniem rachunków bankowych i przeprowadzaniem bankowych rozliczeń pieniężnych; 3) zamówień Banku Gospodarstwa Krajowego: a) związanych z realizacją zadań dotyczących obsługi funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego na podstawie odrębnych ustaw oraz realizacją programów rządowych, w części dotyczącej: prowadzenia rachunków bankowych, przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych i działalności na rynku międzybankowym, pozyskiwania środków finansowych dla zapewnienia płynności finansowej, finansowania działalności obsługiwanych funduszy i programów oraz refinansowania akcji kredytowej, b) związanych z operacjami na rynku międzybankowym dotyczących zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz płynnością budżetu państwa; 4) zamówień, których przedmiotem są: a) usługi arbitrażowe lub pojednawcze, b) usługi Narodowego Banku Polskiego, c) usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych, które nie są w całości opłacane przez zamawiającego lub których rezultaty nie stanowią wyłącznie jego własności, d) dostawy i usługi, do których stosuje się art. 296 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, e) nabycie, przygotowanie, produkcja lub koprodukcja materiałów programowych przeznaczonych do emisji w radiu, telewizji lub Internecie, f) zakup czasu antenowego, g) nabycie własności nieruchomości oraz innych praw do nieruchomości, w szczególności dzierżawy i najmu, h) usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub transferem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, w szczególności związane z transakcjami mającymi na celu uzyskanie dla zamawiającego środków pieniężnych lub kapitału, i) dostawy uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, jednostek poświadczonej redukcji emisji oraz jednostek redukcji emisji, w rozumieniu przepisów o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, j) usługi Banku Gospodarstwa Krajowego w zakresie bankowej obsługi 7

12 jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, z wyłączeniem jednostek samorządu terytorialnego; 5) umów z zakresu prawa pracy; 6) zamówień objętych tajemnicą państwową zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych albo jeżeli wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa, albo zamówień objętych tajemnicą służbową, jeżeli wymaga tego istotny interes publiczny lub istotny interes państwa; 7) zamówień w ramach realizacji polskiej pomocy zagranicznej udzielanych przez jednostki wojskowe w rozumieniu przepisów o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, jeżeli ich wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; 8) zamówień na usługi udzielane innemu zamawiającemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 3a, któremu przyznano, w drodze ustawy lub decyzji administracyjnej, wyłączne prawo do świadczenia tych usług; 9) przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te są przyznawane na podstawie ustaw; 10) zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty euro; 11) zamówień, których głównym celem jest: a) pozwolenie zamawiającym na oddanie do dyspozycji publicznej sieci telekomunikacyjnej lub b) eksploatacja publicznej sieci telekomunikacyjnej, lub c) świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych za pomocą publicznej sieci telekomunikacyjnej; 12) nabywania dostaw, usług lub robót budowlanych od centralnego zamawiającego lub od wykonawców wybranych przez centralnego zamawiającego; 13) koncesji na roboty budowlane oraz koncesji na usługi w rozumieniu ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi; 14) zamówień udzielanych instytucji gospodarki budżetowej przez organ władzy publicznej wykonujący funkcje organu założycielskiego tej instytucji, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki: a) zasadnicza część działalności instytucji gospodarki budżetowej dotyczy wykonywania zadań publicznych na rzecz tego organu władzy publicznej, b) organ władzy publicznej sprawuje nad instytucją gospodarki budżetowej kontrolę odpowiadającą kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami 8

13 nieposiadającymi osobowości prawnej, w szczególności polegającą na wpływie na decyzje strategiczne i indywidualne dotyczące zarządzania sprawami instytucji, c) przedmiot zamówienia nalewy do zakresu działalności podstawowej instytucji gospodarki budżetowej określonego zgodnie z art. 26 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240). 2. Wyłączenia częściowe Wyłączenia częściowe określone są przepisami art. 5 ustawy (oraz przepisami Rozporządzenia z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym) i zawierają przesłanki przedmiotowe do wyłączenia częściowego usług: hotelarskich i restauracyjnych, transportu kolejowego, transportu wodnego, dodatkowych i pomocniczych usług transportowych, prawnicze, rekrutacji i pozyskiwania personelu, detektywistycznych i bezpieczeństwa, edukacyjnych i szkoleniowych, społecznych i zdrowotnych, rekreacyjnych, kulturalnych i sportowych, innych usług. Do zamówień obejmujących powyższe usługi Zamawiający może nie stosować przepisów ustawy dotyczących: terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert, obowiązku żądania wadium, obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy oraz przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej. 9

14 Przy usługach wykazanych powyżej Zamawiający może wszcząć postępowanie w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub w trybie zamówienia z wolnej ręki także w innych uzasadnionych przypadkach niż określone odpowiednio w art. 62 ust. 1 lub 67 ust. 1, w szczególności jeżeli zastosowanie innego trybu mogłoby skutkować co najmniej jedną z następujących okoliczności: naruszeniem zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków, naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań, poniesieniem straty w mieniu publicznym, uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań. W przypadku zamówień, których przedmiotem są usługi prawnicze polegające na wykonywaniu zastępstwa procesowego przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi lub doradztwie prawnym w zakresie zastępstwa procesowego lub jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa nie stosuje się przepisów ustawy dotyczących przesłanek wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia oraz przesłanek wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki. III. ZASADY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Ustawa PZP została opracowana w oparciu tzw. zasady generalne systemu zamówień publicznych wyznaczające sposób interpretacji przepisów szczegółowych (art. 7 do art. 11), których nie przestrzeganie może stanowić o podstawach wnoszenia środków zaskarżenia lub orzeczenia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych i związanej z tym odpowiedzialności po nałożenie kar pieniężnych. Do najważniejszych zaliczamy 2 : 1) zasadę ochrony konkurencji, poprzez przepisy dotyczące określania przedmiotu i warunków postępowania, ogłoszeń, specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz trybów postępowania, nakazująca prowadzenie postępowań o udzielenie zamówienia w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej konkurencji, w tym w szczególności zakazująca określania przedmiotu zamówienia i warunków postępowania, ogłoszeń, specyfikacji istotnych warunków zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję; 2) zasadę równego traktowania, wprowadzająca obowiązek traktowania na równych prawach wszystkie podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne wraz 2 art. 7, 8, 9, 10 PZP. 10

15 z określeniem przepisów dotyczących kryteriów kwalifikacji oferentów do udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert; 3) zasadę bezstronności i obiektywizmu osób dokonujących czynności związanych z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia (art. 7 ust. 2 PZP); 4) zasadę powszechności - obowiązek stosowania przepisów o zamówieniach publicznych dotyczy szerokiego kręgu podmiotów, wymienionych enumeratywnie w ustawie; 5) zasadę racjonalności - sposób dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu musi być adekwatny do przedmiotu zamówienia, tj. bez wprowadzania nadmiernych wymagań w stosunku do rzeczywistych potrzeb; 6) zasadę jawności postępowania, zgodnie z którą zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach określonych w ustawie. 3 Tu należy przede wszystkim podkreślić, że nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane. Wykonawca nie może zastrzec informacji ujawnianych w ofercie (art. 8 PZP); 7) zasadę pisemności, nakładająca obowiązek pisemnego prowadzenia dokumentacji postępowania (art. 9 ust. 1 PZP); 8) zasadę prowadzenia postępowania w języku polskim - w szczególnie uzasadnionych przypadkach zamawiający może wyrazić zgodę na złożenie wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, oświadczeń, oferty oraz innych dokumentów również w jednym z języków powszechnie używanych w handlu międzynarodowym lub języku kraju, w którym zamówienie jest udzielane. (art. 9 ust. 2 i 3 PZP); 9) zasadę jawności - postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne. Celem jest zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o zamówieniu jak również przejrzystość systemu zamówień publicznych i wsparcie zasady konkurencyjności równego traktowania; 10) zasadę prymatu trybów podstawowych - podstawowymi trybami udzielania zamówienia są przetarg nieograniczony oraz przetarg ograniczony. Pozostałe tryby są 3 Zob. art. 96 ust. 3 ustawy Prawo Zamówień Publicznych, tekst jednolity Dz. U. z 2010 Nr 113 poz. 759 z p. zm. 11

16 trybami nie gwarantującymi pełnej konkurencyjności w związku z czym moa być stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach przewidzianych ustawą. IV. ROLA OSÓB UCZESTNICZĄCYCH W POSTEPOWANIU Zamawiający osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej obowiązana do stosowania ustawy 4. Komisja przetargowa Postępowanie o udzielenie zamówienia przygotowuje i przeprowadza Kierownik Zamawiającego 5, a także inne osoby w zakresie, w jakim powierzono im czynności w postępowaniu oraz czynności związane z przygotowaniem postępowania. Kierownik Zamawiającego może powierzyć pisemnie wykonywanie zastrzeżonych dla niego czynności pracownikom zamawiającego, własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej. Najczęstszym rozwiązaniem w praktyce jest powołanie przez Kierownika Zamawiającego komisji do przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia (Komisji przetargowej), która może mieć charakter stały lub być powoływana do przygotowania i przeprowadzenia konkretnych postępowań. Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Kierownik Zamawiającego ma obowiązek powołania Komisji przetargowej, jeżeli natomiast wartość zamówienia nie przekracza tej kwoty, Kierownik Zamawiającego może powołać Komisję przetargową 6. Kierownik Zamawiającego: 1) powołuje Komisję przetargową do przeprowadzenia postępowania (komisja składa się przynajmniej z 3 członków), 2) powołuje Komisję przetargową do przygotowania i przeprowadzenia postępowania (może być stała lub doraźna), 3) określa organizację, skład, tryb pracy oraz zakres obowiązków członków Komisji przetargowej mając na celu zapewnienie sprawności jej działania, indywidualizacji odpowiedzialności jej członków za wykonywane czynności oraz przejrzystości jej prac. 4 Zob. art. 2 pkt. 12 PZP, w zw. z art. 9 ustawy 27 sierpnia 2009 o finansach publicznych, Dz. U. z 2009 Nr 157 poz Zob. art. 18 PZP. 6 Zob. art. 19 PZP. 12

17 Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy PZP, osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podlegają wyłączeniu, jeżeli: 1) same ubiegają się o udzielenie zamówienia, 2) pozostają z jednym z wykonawców w stosunku osobistym takim jak małżeństwo, powinowactwo, kuratela itp., 3) są członkami organów zarządzających lub nadzorujących organizacji ubiegających sie o udzielenie zamówienia, 4) były wcześniej związane z wykonawcą np.: z tytułu umowy o pracę lub z tytułu zasiadania w radach nadzorczych w przeciągu ostatnich 3 lat, 5) pozostają w z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym który budzi uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności, 6) zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia (przekupstwa, przeciwko obrotowi gospodarczemu, lub inne w celu osiągnięcia korzyści majątkowej). Wykonawca - osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego. Należy podkreślić, że status wykonawcy ma już podmiot ubiegający się o udzielenie zamówienia, a nie jakby to wynikało ze słownikowego znaczenia wyrazu wykonawca, ten który zamówienie wykonuje. Oznacza to, że już ubiegający się o udzielenie zamówienia ma obowiązek stosować przepisy Pzp 7. V. PRZYGOTOWANIE POSTĘPOWANIA O ZAMÓWIENIE PUBLICZNE Podstawą prawidłowego przygotowania postępowania przez zamawiającego jest dokładne określenie przedmiotu zamówienia i związanej z nim wartości. Postępowanie o udzielenie zamówienia przygotowuje i przeprowadza Kierownik Zamawiającego 8, a także inne osoby w zakresie, w jakim powierzono im czynności w postępowaniu oraz czynności związane z przygotowaniem postępowania. Zaliczenie zamówienia do dostaw, usług lub robót budowlanych oraz dokładne określenie wartości w euro wskazuje zamawiającemu dalszą 7 Zob. art. 2 pkt. 11 PZP. 8 Zob. art. 18 PZP. 13

18 drogę postępowania, pozwala na skorzystanie z określonych praw i wskazuje określone obowiązki. Postępowanie o udzielenie zamówienia wszczynane w drodze publicznego ogłoszenia o zamówieniu lub przesłania zaproszenia do składania ofert albo przesłania zaproszenia do negocjacji w celu dokonania wyboru oferty wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego, lub w przypadku trybu zamówienia z wolnej ręki wynegocjowania postanowień takiej umowy 9. Zamówienie publiczne umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są: usługi wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy, a są usługami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 2a ustawy PZP; dostawy nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu; roboty budowlane - wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118), a także realizację obiektu budowlanego w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego Opis przedmiotu zamówienia Prawo tej kwestii poświęca dosyć dużo uwagi artykuły 29 do 31 określają, w jaki sposób należy opisać przedmiot lub jego część - w sposób jednoznaczny, wyczerpujący, zrozumiały oraz dokładny z zachowaniem zasad równości i uczciwej konkurencji. Ów opis jest równie ważny dla Zamawiających jak i Wykonawców - dobre, bowiem przygotowanie opisu przedmiotu zamówienia decydować może o możliwości wyboru oferty zgodnej z oczekiwaniami odpowiadającymi potrzebom i najkorzystniejszej. Im bardziej dokładny i precyzyjny tym większe prawdopodobieństwo, iż zostanie prawidłowo obliczona wartość szacunkowa, mniejsze ryzyko wystąpienia problemów realizacyjnych, a przede wszystkim pewność pozyskania ofert najkorzystniejszych ekonomicznie. 9 Zob. art. 2 pkt. 7 A PZP. 10 Zob. art. 2 PZP. 14

19 Przedmiot zamówienia winien w sposób dokładny i jednoznaczny informować o potrzebach zamawiającego 11. Jednakże nie w każdym przypadku jest to możliwe i to nie tylko z uwagi na brak umiejętności, złożoność, uwarunkowania techniczne, prawne, finansowe, brak wiedzy czy doświadczenia zamawiającego. Nie jest to możliwe również z uwagi na ryzyko czy opisany przez zamawiającego przedmiot zamówienia zaspokoi jego potrzeby oraz oczekiwania, odnoszące do uzyskania określonego w zamówieniu publicznym celu w możliwie najkorzystniejszy i najprostszy sposób przy jednoczesnym otwarciu na innowacje - nowe kierunki, metody rozwiązań, stosowane technologie. Warto zauważyć, iż nie w każdym przypadku zastosowanie trybów podstawowych (przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony) otwartych dla wszystkich potencjalnie zainteresowanych zamówieniem wykonawców przyniesie pożądany efekt uzyskania ofert spełniających oczekiwania przedmiotowe oraz najkorzystniejszych ekonomicznie. Tryby negocjacyjne: tryb negocjacji z ogłoszeniem, negocjacji bez ogłoszenia, dialog konkurencyjny czy też zamówienie z wolnej ręki charakteryzujące się możliwością uzupełnienia, doprecyzowania opisu czy sposobu wykonania zamówienia publicznego w oparciu o wiedzę i doświadczenie wykonawców pozyskane w ramach prowadzonych negocjacji, gwarantując spełnienie oczekiwań zamawiającego. Fakt ten przesądza, iż pomimo bardzo skomplikowanych, czaso i pracochłonnych procedur, tryby te są najbardziej odpowiednie do udzielania zamówień obejmujących szczególnie skomplikowane przedmioty. Przedmioty wymagające doprecyzowania w zakresie technologii, funkcjonalności, uzyskania odpowiednich parametrów technicznych, jakościowych, czy uzyskania konkretnego efektu - celu końcowego bez względu na sposób i metody ich realizacji przy współudziale wykonawców. Obowiązek opisania zamówienia zgodnie z wytyczną art. 29 ust. 1 i 2 ustawy PZP stanowiącą, iż przedmiot zamówienia opisuje się w sposób: jednoznaczny, wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniający wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie ofert, nie utrudniający uczciwej konkurencji, nie wskazujący na: znaki towarowe, pochodzenie czy patenty chyba, że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia a zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, 11 Zob. wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z 5 maja 2008 r. sygn. akt IX Ga 44/08. 15

20 w tym za pomocą /art. 30 ust. 1 PZP/: 1) cech technicznych, 2) cech jakościowych, 3) z zachowaniem Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub 4) norm innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących te normy. W przypadku braku wymienionych w pkt. 3 i 4 norm uwzględnia się /art. 30 ust. 2 PZP/ w kolejności: 1) europejskie aprobaty techniczne, 2) wspólne specyfikacje techniczne, 3) normy międzynarodowe, 4) inne techniczne systemy odniesienia ustanowione przez europejskie organy normalizacyjne. Kiedy jednak brak jest i tych norm, aprobat i systemów, zgodnie z wskazaniem art. 30 ust. 3 PZP, uwzględnia się w kolejności: 1) Polskie Normy, 2) polskie aprobaty techniczne, 3) polskie specyfikacje techniczne. Dla przedmiotów zamówienia trudnych do zdefiniowania ze względu na ich złożoność, specyfikę, szczególny rodzaj, uwarunkowania techniczne, aspekty prawno-finansowe, organizacyjne czy warunki do wykonania, stosowanie się do wyżej opisanych wytycznych jest niezwykle trudne, a w wielu przypadkach wręcz niemożliwe. Nie zawsze też pomocne mogą być bezpośrednie wskazania na konkretny znak towarowy, patent, pochodzenie czy wskazywania na normy, aprobaty, specyfikacje techniczne i systemy odniesienia. W każdym przypadku zamawiający zobowiązany będzie wówczas do dopuszczenia rozwiązań równoważnych z koniecznością określenia, w jakim zakresie dopuszcza ową równoważność, tak by wykonawcy mogli prawidłowo odczytać intencje zamawiającego i złożyć zgodną, co do oczekiwań ofertę równoważną. Oznacza to konieczność szczegółowego wskazania punktów odniesienia do przedmiotu zamówienia 12, które np.: nie mogą być gorsze niż..., muszą zawierać nie mniej niż..., 12 Zob. wyrok KIO z 31 marca 2008 r. sygn. akt KIO/UZP 254/08; wyrok KIO z 2 kwietnia 2008 r. sygn. akt KIO/UZP 236/08. 16

21 muszą spełniać takie same funkcje co... :, oraz inne podobne sformułowania. 2. Wartość szacunkowa zamówienia W parze z określeniem przedmiotu zamówienia idzie ustalenie jego wartości. Wartość szacunkowa to całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez zamawiającego z należytą starannością 13. Wartość szacunkowa to najbardziej prawdopodobna cena rynkowa (wynagrodzenia, prowizje, czynsz itd.) należna za zamawiany przedmiot. Jest to, zatem realna cena zakupu przedmiotu bez - podatku VAT.Od prawidłowo oszacowanej wartości zamówienia zależą wszystkie procedury obowiązujące zamawiającego, a także jego prawa. Zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy dzielić zamówienia na części lub zaniżać jego wartości. Dla prawidłowego określenia wartości zamówienia, zamawiający już na etapie określania przedmiotu i wartości zamówienia musi podjąć decyzję, czy: przewiduje udzielenie zamówień uzupełniających, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7, aby przy ustalaniu wartości zamówienia uwzględnić wartość zamówień uzupełniających; dopuszcza możliwość składania ofert częściowych albo udziela zamówienia w częściach, z których każda stanowi przedmiot odrębnego postępowania, gdyż wówczas wartością zamówienia jest łączna wartość poszczególnych części zamówienia; ustanowi dynamiczny system zakupów, bo wówczas wartością jest łączna wartość zamówień objętych tym systemem, których zamawiający zamierza udzielić w okresie trwania systemu; zamierza zawrzeć umowę ramową, gdyż wartością umowy ramowej jest łączna wartość zamówień, których zamawiający zamierza udzielić w okresie trwania umowy ramowej; czy udziela zamówienia w imieniu, wyodrębnionych jednostek organizacyjnych (jeżeli posiada samodzielność finansową udziela zamówienia związanego z jej własną działalnością, wartość udzielanego zamówienia ustala się odrębnie od wartości zamówień udzielanych przez 13 Art. 32 ust. 1 PZP. 17

22 inne jednostki organizacyjne tego zamawiającego posiadające samodzielność finansową). Zamawiający ma obowiązek utrzymać aktualną wycenę wartości zamówienia. Ustalenia wartości zamówienia dokonuje się bowiem nie wcześniej niż: 3 miesiące przed dniem wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi, 6 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli przedmiotem zamówienia są roboty budowlane. Jeżeli po ustaleniu wartości zamówienia nastąpiła zmiana okoliczności mających wpływ na dokonane ustalenie, zamawiający przed wszczęciem postępowania dokonuje zmiany wartości zamówienia 14. W przypadku zamówienia na usługi lub dostawy powtarzające się okresowo podstawą ustalania wartości zamówienia jest łączna wartość zamówień tego samego rodzaju: - udzielonych w terminie poprzednich 12 miesięcy lub w poprzednim roku budżetowym, z uwzględnieniem zmian ilościowych zamawianych usług lub dostaw oraz prognozowanego na dany rok średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, albo - których zamawiający zamierza udzielić w terminie 12 miesięcy następujących po pierwszej usłudze lub dostawie. 3. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (siwz) Specyfikacja istotnych warunków zamówienia jest bardzo ważną z punktu widzenia prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego czynnością zamawiającego. Stanowi zbiór najistotniejszych informacji o przedmiocie zamówienia publicznego, warunkach wykonania zamówienia, warunkach udziału wykonawców ubiegających się o zamówienie publiczne i z uwagi na jej znaczenie wskazane jest, aby została zaakceptowana i podpisana przez Kierownika Jednostki odpowiedzialnego za czynności związane z jej przygotowaniem. Opracowanie specyfikacji wymaga nie tylko dobrej znajomości przedmiotu zamówienia, uwarunkowań regulujących sposób realizacji danej dostawy, usługi lub roboty budowlanej, ale również tzw. mechanizmów rynkowych. Właściwe rozeznanie rynku, a następnie usytuowanie na tym tle potrzeb jednostki 14 Art. 35 PZP. 18

23 zamawiającej, gwarantuje nie tylko prawidłowe przygotowanie specyfikacji, ale przede wszystkim realne oszacowanie wartości przedmiotu zamówienia, która to wartość warunkuje obowiązki ustawowe. Obligatoryjny zakres SIWZ określony jest w art. 36 ust. 1 ustawy PZP, natomiast w ust. 2 wskazuje informacje, które zamawiający zamieszcza, ale tylko wówczas, gdy przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Art. 36 ust. 1. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera co najmniej: 1) nazwę (firmę) oraz adres zamawiającego; 2) tryb udzielenia zamówienia; 3) opis przedmiotu zamówienia; 4) termin wykonania zamówienia; 5) warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny 6) spełniania tych warunków; 7) wykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu; 8) informacje o sposobie porozumiewania się zamawiającego z wykonawcami oraz przekazywania oświadczeń i dokumentów, a także wskazanie osób uprawnionych do porozumiewania się z wykonawcami; 9) wymagania dotyczące wadium; 10) termin związania ofertą; 11) opis sposobu przygotowywania ofert; 12) miejsce oraz termin składania i otwarcia ofert; 13) opis sposobu obliczenia ceny; 14) opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów i sposobu oceny ofert; 15) informacje o formalnościach, jakie powinny zostać dopełnione po wyborze oferty w celu zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego; 16) wymagania dotyczące zabezpieczenia należytego wykonania umowy; 17) istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy w sprawie zamówienia publicznego, ogólne warunki umowy albo wzór umowy, jeżeli zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę w sprawie zamówienia publicznego na takich warunkach; 18) pouczenie o środkach ochrony prawnej przysługujących wykonawcy w toku postępowania o udzielenie zamówienia. 19

24 Art. 36 ust. 2. W przypadku, gdy przepisy ustawy nie stanowią inaczej, specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera również: 1) opis części zamówienia, jeżeli zamawiający dopuszcza składanie ofert częściowych; 2) maksymalną liczbę wykonawców, z którymi zamawiający zawrze umowę ramową, jeżeli zamawiający przewiduje zawarcie umowy ramowej; 3) informację o przewidywanych zamówieniach uzupełniających, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 lub art. 134 ust. 6 pkt 3, oraz okoliczności, po których zaistnieniu będą one udzielane, jeżeli zamawiający przewiduje udzielenie takich zamówień; 4) opis sposobu przedstawiania ofert wariantowych oraz minimalne warunki, jakim muszą odpowiadać oferty wariantowe, jeżeli zamawiający dopuszcza ich składanie; 5) adres poczty elektronicznej lub strony internetowej zamawiającego, jeżeli zamawiający dopuszcza porozumiewanie się drogą elektroniczną; 6) informacje dotyczące walut obcych, w jakich mogą być prowadzone rozliczenia między zamawiającym a wykonawcą, jeżeli zamawiający przewiduje rozliczenia w walutach obcych; 7) jeżeli zamawiający przewiduje aukcję elektroniczną: a. informację o przewidywanym wyborze najkorzystniejszej oferty z zastosowaniem aukcji elektronicznej, b. wymagania dotyczące rejestracji i identyfikacji wykonawców, w tym wymagania techniczne urządzeń informatycznych, c. informację, które spośród kryteriów oceny ofert będą stosowane w toku aukcji elektronicznej; 8) wysokość zwrotu kosztów udziału w postępowaniu, jeżeli zamawiający przewiduje ich zwrot. 9) jeżeli zamawiający przewiduje wymagania, o których mowa w art. 29 ust. 4, określenie w szczególności: a. liczby osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt 1, i okresu wymaganego zatrudnienia tych osób, b. sposobu dokumentowania zatrudnienia osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt. 1, lub utworzenia albo zwiększenia funduszu szkoleniowego, c. uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, o których mowa w art. 29 ust. 4, oraz sankcji z tytułu niespełnienia tych wymagań. 20

25 4. Ogłoszenia W zależności od zastosowanego trybu postępowania, zamawiający zobowiązany jest do publicznego ogłoszenia o wszczęciu postępowania. Obowiązkowemu ogłoszeniu podlegają postępowania toczące się w trybach: 1) przetarg nieograniczony, 2) przetarg ograniczony, 3) negocjacje z ogłoszeniem, 4) dialog konkurencyjny. Zamawiający ma obowiązek zamieścić ogłoszenie na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych w Biuletynie Zamówień Publicznych lub przekazać Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich ogłoszenia, które są następnie publikowane odpowiednio w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (art. 11 ust. 1 PZP). Obowiązek taki dotyczy: 1) ogłoszenia o zamówieniu; 2) ogłoszenia o zmianie ogłoszenia; 3) ogłoszenia o udzieleniu zamówienia. Zamawiający może również odpowiednio zamieścić lub przekazać ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy w trybie zamówienia z wolnej reki i negocjacji bez ogłoszenia. Treść ogłoszenia zawiera w szczególności: 1) nazwę (firmę) i adres zamawiającego, 2) określenie trybu zamówienia, 3) adres strony internetowej, na której zamieszczona będzie specyfikacja istotnych warunków zamówienia, 4) określenie przedmiotu oraz wielkości lub zakresu zamówienia, z podaniem informacji o możliwości składania ofert częściowych, 5) informację o możliwości złożenia oferty wariantowej, 6) termin wykonania zamówienia, 7) warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków, 8) informację na temat wadium, 9) kryteria oceny ofert i ich znaczenie, 10) miejsce i termin składania ofert, 11) termin związania ofertą, 21

26 12) informację o zamiarze zawarcia umowy ramowej, 13) informację o zamiarze ustanowienia dynamicznego systemu zakupów wraz z adresem strony internetowej, na której będą zamieszczone dodatkowe informacje dotyczące dynamicznego systemu zakupów, 14) informację o przewidywanym wyborze najkorzystniejszej oferty z zastosowaniem aukcji elektronicznej wraz z adresem strony internetowej, na której będzie prowadzona aukcja elektroniczna, 15) informację o przewidywanych zamówieniach uzupełniających, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 lub art. 134 ust. 6 pkt 3 i 4, jeżeli zamawiający przewiduje udzielenie takich zamówień, 16) informację o dniu jego zamieszczenia w Biuletynie Zamówień Publicznych, lub Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich. VI. TRYBY UDZIELENIA ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO Prawo zamówień publicznych definiuje osiem różnych trybów udzielania zamówień (przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny, negocjacje bez ogłoszenia, zamówienie z wolnej ręki, zapytanie o cenę, licytacja elektroniczna) oraz dwa postępowania w trybie szczególnym (dynamiczny system zakupów oraz konkurs). Podstawowymi trybami są przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony. Zastosowanie tych trybów przez Zamawiającego możliwe jest zawsze, co oznacza, że nie jest wymagane spełnienie jakichkolwiek przesłanek wyboru i jak pokazuje praktyka są to tryby najczęściej wybierane przez Zamawiających (ok. 70% postępowań w 2009 roku) 15..Inaczej jest w przypadku pozostałych trybów, wybór których musi być przez Zamawiającego uzasadniony, tj. wymaga spełnienia określonych w ustawie Pzp przesłanek, są to, bowiem wyjątki od określonej w art. 10 ust. 1 Pzp zasady prymatu trybów podstawowych. Tryby, których zastosowanie, na podstawie art. 10 ust. 2, jest możliwe tylko w okolicznościach określonych ustawą: Negocjacje z ogłoszeniem (art ); Dialog konkurencyjny (art. 60a 60e); 15 Sprawozdanie z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2009 roku, Urząd Zamówień Publicznych, 2010 rok. 22

27 Negocjacje bez ogłoszenia (art ); Zamówienie z wolnej ręki (art ); Zapytanie o cenę (art ); Licytacja elektroniczna (art ). Każdy z tych trybów wymaga zastosowania przez zamawiającego odrębnej, zgodnej z przepisami procedury, zaś od wykonawcy przygotowania się do czynności odpowiednich dla danego trybu. Poniżej wskazane są przesłanki ustawowe dla zastosowania poszczególnych trybów. Negocjacje z ogłoszeniem 1) w postępowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego albo dialogu konkurencyjnego wszystkie oferty zostały odrzucone, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione; 2) w wyjątkowych sytuacjach, gdy charakter dostaw, usług lub robót budowlanych lub związane z nimi ryzyko uniemożliwia wcześniejsze dokonanie ich wyceny; 3) nie można z góry określić szczegółowych cech zamawianych usług w taki sposób, aby umożliwić wybór najkorzystniejszej oferty w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego; 4) przedmiotem zamówienia są roboty budowlane prowadzone wyłącznie w celach badawczych, doświadczalnych lub rozwojowych, a nie w celu zapewnienia zysku lub pokrycia poniesionych kosztów badań lub rozwoju; 5) wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Dialog konkurencyjny 1) nie jest możliwe udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego, ponieważ ze względu na szczególnie złożony charakter zamówienia nie można opisać przedmiotu zamówienia zgodnie z art. 30 i 31 lub obiektywnie określić uwarunkowań prawnych lub finansowych wykonania zamówienia oraz 2) cena nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty. 23

28 Negocjacje bez ogłoszenia 1) w postępowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nie zostały złożone żadne oferty lub wszystkie oferty zostały odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ze względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione; 2) został przeprowadzony konkurs, o którym mowa w art. 110, w którym nagrodą było zaproszenie do negocjacji bez ogłoszenia co najmniej dwóch autorów wybranych prac konkursowych; 3) przedmiotem zamówienia są rzeczy wytwarzane wyłącznie w celach badawczych, doświadczalnych lub rozwojowych, a nie w celu zapewnienia zysku lub pokrycia poniesionych kosztów badań lub rozwoju; 4) ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia niewynikającą z przyczyn lezących po stronie zamawiającego, której wcześniej nie można było przewidzieć, nie można zachować terminów określonych dla przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem. Zamówienie z wolnej ręki 1) Dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę: a) z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze, b) z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych, wynikających z odrębnych przepisów, c) w przypadku udzielania zamówienia w zakresie działalności twórczej lub artystycznej; 2) przeprowadzono konkurs, o którym mowa w art. 110, w którym nagrodą było zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki autora wybranej pracy konkursowej; 3) ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia; 24

29 4) w prowadzonych kolejno postępowaniach o udzielenie zamówienia, z których co najmniej jedno prowadzone było w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego, nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nie zostały złożone żadne oferty lub wszystkie oferty zostały odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ze względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione; 5) w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień dodatkowych, nieobjętych zamówieniem podstawowym i nieprzekraczających łącznie 50 % wartości realizowanego zamówienia, niezbędnych do jego prawidłowego wykonania, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, jeżeli: a) z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów lub b) wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego; 6) w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego; 7) w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy dostaw, zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 20 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na rozszerzeniu dostawy, jeżeli zmiana wykonawcy powodowałaby konieczność nabywania rzeczy o innych parametrach technicznych, co powodowałoby niekompatybilność techniczną lub nieproporcjonalnie duże trudności techniczne w użytkowaniu i dozorze, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamówienie 25

30 uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego; 8) możliwe jest udzielenie zamówienia na dostawy na szczególnie korzystnych warunkach w związku z likwidacją działalności innego podmiotu, postępowaniem egzekucyjnym albo upadłościowym; 9) zamówienie na dostawy jest dokonywane na giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, w tym na giełdzie towarowej innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego; 10) zamówienie jest udzielane przez placówkę zagraniczną w rozumieniu przepisów o służbie zagranicznej, a jego wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; 11) zamówienie jest udzielane na potrzeby własne jednostki wojskowej w rozumieniu przepisów o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, a jego wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Zapytanie o cenę Jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Licytacja elektroniczna Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. VII. WYBÓR OFERTY NAJKORZYSTNIEJSZEJ Zamawiający, dokonując wyboru oferty najkorzystniejszej kieruje się kryteriami zdefiniowanymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ogłoszeniu, czy też w zaproszeniu. Kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty może być cena lub bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego. W przypadku zamówień publicznych w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący winna to być oferta, 26

31 która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego 16. Mimo ustawowych możliwości wyboru oferty najkorzystniejszej, Zamawiający najczęściej decydują się na jedno kryterium - cenę 17 A ta nie zawsze oznacza wybór najlepszego Wykonawcy zamówienia, można powiedzieć, iż najtańsza oferta uniemożliwia w praktyce pozyskanie Wykonawcy oferującego zróżnicowane podejście, zastosowanie lepszych standardów, czy też wprowadzenie innowacyjnego sposobu realizacji przedmiotu zamówienia publicznego. Warunki udziału w postępowaniu O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki określone w art. 22 ustawy PZP, dotyczące: 1) posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania; 2) posiadania wiedzy i doświadczenia; 3) dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia; 4) sytuacji ekonomicznej i finansowej. W celu potwierdzenia spełniania warunków Wykonawcy składają oświadczenie oraz dokumenty określone Rozporządzeniem z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane. Obowiązek żądania dokumentów określonych rozporządzeniem istnieje powyżej kwot unijnych, poniżej tych kwot Zamawiający stosuje je fakultatywnie. Warunki określone przez ustawodawcę w art. 22 ust. 1 PZP są niezmienne, Zamawiający może je dookreślić, skonkretyzować warunek poprzez jego opis. Nowelizacja ustawy z dnia 5 listopada 2009 roku rozdzieliła warunki udziału z dotychczas stosowanym zapisem art. 22 ust. 1 pkt. 4, tzw. warunkiem negatywnym (nie podlegającym 16 Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt. 5 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759). 17 W około 90% postępowań o udzielenie zamówienia publicznego o wartościach poniżej progów UE, Zamawiający dokonują wyboru Wykonawcy na podstawie kryterium najniższej ceny - zob. Sprawozdanie z funkcjonowania zamówień publicznych w 2009, Urząd Zamówień Publicznych, kwiecień 2010 r., s

32 wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia). Zamawiający opisując sposób oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu konkretyzuje warunek (np. posiada doświadczenie, wiedzę poprzez wykazanie się wykonaniem minimum jednej dostawy, usługi, czy roboty budowlanej odpowiadającej przedmiotowi zamówienia, której wartość jest proporcjonalna do przedmiotu zamówienia). Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Oznacza to, iż nie może zostać opisany jako tożsamy dostawie, usłudze czy robocie budowlanej stanowiącej przedmiot zamówienia publicznego 18. Wprowadzenie w art. 26 ust. 2 b nowego przepisu pozwala Wykonawcy polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić zamawiającemu, iż będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonaniu zamówienia. Faktyczna ocena spełnienia warunku przebiega na podstawie dokumentów, jakie wykonawca ma obowiązek przedłożyć w swojej ofercie lub wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w ubieganiu się o zamówienie publiczne. Warunki negatywne skutkujące wykluczeniem Ustawa PZP w art. 24 określa przypadki, w których wykonawcy mogą być wykluczeni z udziału w postępowaniu, a co za tym idzie, których ofertę uznaje się za odrzuconą są w sposób wyczerpujący wymienione w art. 24 PZP. Ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą. Zgodnie z tym artykułem, z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się: 1) wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona orzeczeniem sądu, które uprawomocniło się w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania; 2) wykonawców, w stosunku do których otwarto likwidację lub których upadłość ogłoszono, z wyjątkiem wykonawców, którzy po ogłoszeniu upadłości zawarli 18 Zob. art. 22 ust. 4 PZP 28

33 układ zatwierdzony prawomocnym postanowieniem sądu, jeżeli układ nie przewiduje zaspokojenia wierzycieli przez likwidację majątku upadłego; 3) wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, z wyjątkiem przypadków gdy uzyskali oni przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu; 4) osoby fizyczne, które prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, a także za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego; 5) spółki jawne, których wspólnika prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, a także za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego; 6) spółki partnerskie, których partnera lub członka zarządu prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, a także za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego; 7) spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne, których komplementariusza prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, a także za 29

34 przestępstwo skarbowe lub przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego; 8) osoby prawne, których urzędującego członka organu zarządzającego prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, a także za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego; 9) podmioty zbiorowe, wobec których sąd orzekł zakaz ubiegania się o zamówienia na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się również wykonawców, którzy: 1) wykonywali bezpośrednio czynności związane z przygotowaniem prowadzonego postępowania lub posługiwali się w celu sporządzenia oferty osobami uczestniczącymi w dokonywaniu tych czynności, chyba że udział tych wykonawców w postępowaniu nie utrudni uczciwej konkurencji; przepisu nie stosuje się do wykonawców, którym udziela się zamówienia na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 2 lub art. 67 ust. 1 pkt 1 i 2; 2) nie wnieśli wadium do upływu terminu składania ofert, na przedłużony okres związania ofertą lub w terminie, o którym mowa w art. 46 ust. 3, albo nie zgodzili się na przedłużenie okresu związania ofertą; 3) złożyli nieprawdziwe informacje mające wpływ lub mogące mieć wpływ na wynik prowadzonego postępowania; 4) nie wykazali spełniania warunków udziału w postępowaniu. Uzupełnienie dokumentów Art.26 ust. 3 nakazuje zamawiającemu, aby wezwał wykonawców, którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo którzy złożyli wymagane przez zamawiającego oświadczenia i dokumenty, o których mowa w art. 25 ust. 1, zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe pełnomocnictwa, do ich złożenia 30

35 w wyznaczonym terminie. Zamawiający jest z tego obowiązku zwolniony, jeżeli mimo uzupełnienia dokumentów oferta wykonawcy podlega i tak odrzuceniu lub konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Uzupełnione oświadczenia lub dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu oraz spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego, nie później niż w dniu w którym upłynął termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin składania ofert. Odrzucenie oferty W toku oceny merytorycznej, Zamawiający odrzuca ofertę, gdy: jest niezgodna z ustawą; jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3; jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji; zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia; została złożona przez wykonawcę wykluczonego z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub niezaproszonego do składania ofert; zawiera błędy w obliczeniu ceny; wykonawca w terminie 3 dni od dnia doręczenia zawiadomienia nie zgodził się na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3; jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów. Wyjaśnienie treści oferty W toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert. Niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty oraz dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treści. Omyłki Zamawiający w toku oceny oferty, poprawia (nie może to prowadzić to do zmiany treści oferty): oczywiste omyłki pisarskie; 31

36 oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek; inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze SIWZ niepowodujące istotnych zmian w treści oferty 19. Rażąco niska cena Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się do wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Kryteria wyboru oferty Ustawodawca nakłada na Zamawiającego obowiązek podania nie tylko opisu kryteriów, którymi będzie się kierował przy wyborze oferty najkorzystniejszej, ale również podania znaczenia tych kryteriów i sposobu oceny oferty. Tym samym kryteria zarówno wymierne (mierzalne) jak i niewymierne (niemierzalne) muszą poddawać się kwantyfikacji. Opis ten jest, obok opisu sposobu dokonywania oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu drugim najistotniejszym elementem specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Tutaj Zamawiający wskazuje najważniejsze elementy oceny wyboru ofert oraz ich znaczenie wagowe. Oceny te mogą być obiektywne (matematyczne) lub subiektywne (obejmujące to, czym każdy z członków komisji dysponuje w ramach przyznanego limitu punktów). Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający równocześnie zawiadamia wykonawców, którzy złożyli oferty, o: wyborze najkorzystniejszej oferty, podając nazwę (firmę), siedzibę i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano, uzasadnienie jej wyboru oraz nazwy (firmy), siedziby i adresy wykonawców, którzy złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną punktację; 19 Zob. art. 87 ust. 2 pkt. 3 ustawy PZP. Skuteczne poprawienie wymaga zgody Wykonawcy. 32

37 wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, podając uzasadnienie faktyczne i prawne; wykonawcach, którzy zostali wykluczeni z postępowania o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne i prawne jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego albo negocjacji bez ogłoszenia; terminie, określonym zgodnie z art. 94 ust.1 lub 2, po upływie którego umowa; w sprawie zamówienia publicznego może być zawarta. Unieważnienie postępowania Nie każde postępowanie kończy się wyborem oferty najkorzystniejszej, art. 93 ustawy PZP wskazuje przesłanki pozwalające na unieważnienie postępowania, tj.: nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu albo nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu od wykonawcy niepodlegającego wykluczeniu (w zapytaniu o cenę i licytacji elektronicznej dwóch); cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty; w przypadkach, o których mowa w art. 91 ust. 5, zostały złożone oferty dodatkowe o takiej samej cenie; wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć; postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Zamawiający może unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, które zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania została przewidziana. 33

38 VIII. PRZEPISY SZCZEGÓLNE 1. Konkurs Konkurs jest przyrzeczeniem publicznym, w którym przez publiczne ogłoszenie zamawiający przyrzeka nagrodę za wykonanie i przeniesienie prawa do wybranej przez sąd konkursowy pracy konkursowej, w szczególności z zakresu planowania przestrzennego, projektowania urbanistycznego, architektoniczno-budowlanego oraz przetwarzania danych 20. Nagrody w konkursie Nagrodami w konkursie mogą być: nagroda pieniężna lub rzeczowa, zaproszenie do negocjacji w trybie negocjacji bez ogłoszenia co najmniej dwóch autorów wybranych prac konkursowych lub zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki autora wybranej pracy konkursowej. Wartością konkursu jest wartość nagród, a konkursu, w którym nagrodą jest zaproszenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, jest wartość tego zamówienia oraz wartość nagród dodatkowych, jeżeli zamawiający przewidział takie nagrody 21. Organizatorem konkursu jest zamawiający. Kierownik Zamawiającego powołuje sąd konkursowy składający się z co najmniej 3 osób oraz określa organizację, skład i tryb pracy sądu konkursowego Zamówienia sektorowe Zamówienia sektorowe to zamówienia udzielane przez zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 PZP, i ich związki oraz przez zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 4 PZP, jeżeli zamówienie jest udzielane w celu wykonywania jednego z następujących rodzajów działalności: 1) poszukiwania, rozpoznawania lub wydobywania gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej naturalnych pochodnych, węgla brunatnego, węgla kamiennego i innych paliw stałych; 20 Art. 110 PZP. 21 Art. 111 PZP. 22 Art. 112 ust. 1-3 PZP. 34

39 2) zarządzania lotniskami, portami morskimi lub śródlądowymi oraz ich udostępniania przewoźnikom powietrznym, morskim i śródlądowym; 3) tworzenia sieci przeznaczonych do świadczenia publicznych usług związanych z produkcją, przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej, gazu lub ciepła lub dostarczania energii elektrycznej, gazu albo ciepła do takich sieci lub kierowania takimi sieciami; 4) tworzenia sieci przeznaczonych do świadczenia publicznych usług związanych z produkcją lub dystrybucją wody pitnej lub dostarczania wody pitnej do takich sieci lub kierowania takimi sieciami; 5) obsługi sieci świadczących publiczne usługi w zakresie transportu kolejowego, tramwajowego, trolejbusowego, koleją linową lub przy użyciu systemów automatycznych; 6) obsługi sieci świadczących publiczne usługi w zakresie transportu autobusowego; 7) świadczenia usług pocztowych 23. PZP stosuje się do udzielania zamówień sektorowych, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust Zamawiający może udzielić zamówienia sektorowego w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego oraz negocjacji z ogłoszeniem Zamówienia udzielane przez koncesjonariuszy robót budowlanych Podmiot, z którym zawarto umowę koncesji na roboty budowlane na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi, który jest zamawiającym w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1-3a i 5, jest obowiązany stosować przepisy ustawy do udzielania zamówień wynikających z wykonywania koncesji. Koncesjonariusz, który nie jest zamawiającym w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 3a i 5, przy udzielaniu zamówień na roboty budowlane, których wartość jest równa lub przekracza kwotę określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, wynikających z wykonywania koncesji: jest obowiązany do stosowania przepisów ustawy dotyczących: ogłoszenia o zamówieniu, ustalania wartości zamówienia na roboty budowlane, 23 Art. 132 ust. 1 PZP. 24 Art. 133 ust. 1 PZP. 25 Art. 134 ust. 1 PZP. 35

40 określania terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału, w postępowaniu zgodnie z art. 49 ust. 1 i 2 oraz terminów składania ofert zgodnie z art. 52 ust. 2; jest obowiązany do prowadzenia postępowań z zachowaniem zasad, o których mowa w art. 7 ust. 1; może nie stosować przepisów, o których mowa w pkt. 1, jeżeli zachodzi co najmniej jedna z okoliczności, o których mowa w art. 62 ust. 1 i art. 67 ust. 1. IX. DOKUMENTOWANIE POSTĘPOWANIA Ustawa Prawo Zamówień Publicznych reguluje proces udzielenia zamówienia publicznego, wskazując krok po kroku na kolejne czynności, które Zamawiający musi wykonać z zachowaniem zasady pisemności / art. 9 ust. 1 upzp/26. W trakcie prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający sporządza pisemny protokół postępowania (art. 96 ustawy PZP)27 oraz w rozporządzeniu wykonawczym w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zakres ten będzie różny i w dużym stopniu zależny od rodzaju trybu oraz wartości szacunkowej ustalonej dla zamówienia publicznego. W postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy Prawo Zamówień Publicznych wyróżniamy postępowania o zamówienia publiczne poniżej progów unijnych oraz postępowania o wartości szacunkowej równej lub wyższej niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust Dokumentowanie, tak dla pierwszych, jak i drugich, jest obowiązkowe. Dla postępowań poniżej progu unijnego, Zamawiający stosuje druk ZP 2 (część ogólna, części szczegółowe) oraz uwzględnia informacje i druki wskazane w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W pełnej procedurze udzielenia zamówienia publicznego powyżej progu unijnego - obligatoryjne jest stosowanie i wypełnienie zarówno druku protokołu ZP 1 (część ogólna i części szczegółowe), jak i wszystkich koniecznych informacji oraz druków dodatkowych. 26 Zob. art. 9 ust. 1 Pzp. 27 Zob. art. 96 ust. 1 Pzp; szerzej na ten temat J. Baehr, T. Czajkowski, W. Dzierżanowski, T. Kwieciński, W. Łysakowski Prawo zamówień publicznych Komentarz wydanie trzecie. Pod redakcją T. Czajkowskiego, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa 2007, s Zob. art. 11 ust. 8 Pzp oraz Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795). 36

41 Protokół wraz z załącznikami jest jawny (art. 96 ust. 3). Załączniki do protokołu są jawne po wyborze oferty lub unieważnieniu postępowania, oferty od chwili ich otwarcia, a wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu po upływie terminu ich składania. Zamawiający przechowuje protokół wraz z załącznikami przez okres 4 lat od dnia zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia, w sposób gwarantujący jego nienaruszalność. X. UMOWY Postępowanie w sprawie udzielenia zamówienia publicznego jest procedurą poprzedzającą zawarcie umowy. Ustawa PZP zawiera szczególne regulacje odnoszące się do treści zawieranych umów. Umowy w sprawach zamówień publicznych wymagają pod rygorem nieważności zachowania formy pisemnej, są jawne i podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w przepisach o dostępie do informacji publicznej 29. Treść umowy pomiędzy wykonawcą a zmawiającym jest determinowana przez zobowiązanie wykonawcy zawarte w jego ofercie oraz przez określenie przedmiotu zamówienia zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i co do zasady treść umowy nie może wychodzić poza określony w ten sposób zakres. Zasadą jest, że umowę zawiera się na czas oznaczony. Na czas nieoznaczony może być zawierana umowa, której przedmiotem są: dostawy wody za pomocą sieci wodno-kanalizacyjnej lub odprowadzanie ścieków do takiej sieci, dostawy gazu z sieci gazowej, dostawy ciepła z sieci ciepłowniczej, licencje na oprogramowanie komputerowe, przesył lub dystrybucja energii elektrycznej lub gazu ziemnego. 1. Cechy charakterystyczne umów w sprawie zamówień publicznych 1) Forma pisemna pod rygorem nieważności - art. 139 ust 2, 2) Do umów stosuje się KC o ile przepisy pzp nie stanowią inaczej art. 139 ust. 1, 29 Art. 139 Pzp. 37

42 3) Terminowy wymóg podpisania umowy art. 94 ust. 1, 4) Zakres świadczenia zawarty w umowie jest tożsamy z zobowiązaniem zawartym w ofercie art. 140 ust. 1, 5) Umowy zawiera się na czas oznaczony za wyjątkiem umów, których przedmiotem są świadczenia okresowe i ciągłe (na okres dłuższy niż 4 lata) art. 142 oraz na czas nieoznaczony art. 143, 6) Możliwość żądania wniesienia zabezpieczenie należytego wykonania art. 147, 7) Zakaz istotnych zmian postanowień art. 144, 8) Uprawnienie zamawiającego do odstąpienia od umowy art. 145, 9) Jawność umów art. 139 ust. 3, 10) Unieważnienie umów zawartych z naruszeniem przepisów pzp art ) Unieważnienie umów w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia zawarte odpowiednio w siwz art. 140 ust Termin zawarcia umowy Termin zawarcia umowy powinien być: nie krótszy niż 10 dni od dnia przesłania zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, jeżeli zawiadomienie to zostało przesłane w sposób określony w art. 27 ust. 2, albo 15 dni jeżeli zostało przesłane w inny sposób w przypadku zamówień, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; nie krótszy niż 5 dni od dnia przesłania zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, jeżeli zawiadomienie to zostało przesłane w sposób określony w art. 27 ust. 2, albo 10 dni jeżeli zostało przesłane w inny sposób w przypadku zamówień, których wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust

43 3. Zmiany umowy Zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmian Odstąpienie od umowy Zamawiający może odstąpić od umowy, w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy. Zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. Wykonawca może, wówczas żądać wyłącznie wynagrodzenia należnego z tytułu wykonania części umowy Unieważnienie umowy Umowa podlega unieważnieniu (z zastrzeżeniem przepisów odrębnych), jeżeli zamawiający: z naruszeniem przepisów ustawy zastosował tryb negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki, nie zamieścił ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych albo nie przekazał ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, uniemożliwił składanie ofert orientacyjnych wykonawcom niedopuszczonym dotychczas do udziału w dynamicznym systemie zakupów lub uniemożliwił wykonawcom dopuszczonym do udziału w dynamicznym systemie zakupów złożenie ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia prowadzonym w ramach tego systemu, z naruszeniem przepisów ustawy zastosował tryb zapytania o cenę, zawarł umowę z naruszeniem przepisów art. 94 ust. 1 albo art. 183 ust. 1, jeżeli uniemożliwiło to Izbie uwzględnienie odwołania przed zawarciem umowy. 30 Zob. art. 144 ustawy PZP. 31 Zob. art. 145 ustawy PZP. 39

44 6. Względna ważność umowy Umowa nie podlega unieważnieniu, jeżeli: w przypadku określonym w art. 146 ust. 1 pkt 1 PZP zamawiający miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą, a umowa została zawarta odpowiednio po upływie 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w Biuletynie Zamówień Publicznych albo po upływie 10 dni od dnia publikacji takiego ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej; lub w przypadkach określonych w art. 146 ust. 1 pkt 4 i 5 PZP zamawiający miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą, a umowa została zawarta po upływie terminu określonego w art. 94 ust. 1 PZP. XI. ROLA I ZADANIA PREZESA URZĘDU ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Zadania Prezesa UZP, określone zostały w art. 154 ustawy PZP, i tak Prezes: opracowuje projekty aktów normatywnych dotyczących zamówień; podejmuje rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach przewidzianych ustawą; wydaje w formie elektronicznej Biuletyn Zamówień Publicznych, w którym zamieszczane są ogłoszenia przewidziane ustawą; prowadzi i ogłasza na stronie internetowej Urzędu listę organizacji uprawnionych do wnoszenia środków ochrony prawnej; prowadzi, ogłasza, aktualizuje na stronie internetowej Urzędu wykaz wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu oraz dokonuje wykreśleń wykonawców z wykazu; zapewnia funkcjonowanie systemu środków ochrony prawnej; opracowuje programy szkoleń, organizuje oraz inspiruje szkolenia z zakresu zamówień; przygotowuje i upowszechnia przykładowe kryteria oceny merytorycznego poziomu szkoleń; upowszechnia przykładowe wzory umów w sprawach zamówień publicznych, regulaminów oraz innych dokumentów stosowanych przy udzielaniu zamówień; czuwa nad przestrzeganiem zasad systemu zamówień, w szczególności dokonuje kontroli procesu udzielania zamówień w zakresie przewidzianym ustawą; upowszechnia zasady etyki zawodowej osób wykonujących zadania w systemie zamówień; 40

45 dąży do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów o zamówieniach, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego, w szczególności upowszechnia orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej, sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zamówień; prowadzi współpracę międzynarodową w sprawach związanych z zamówieniami; dokonuje analiz funkcjonowania systemu zamówień; opracowuje i przedstawia Radzie Ministrów oraz Komisji Europejskiej roczne sprawozdania o funkcjonowaniu systemu zamówień, przedstawia Prezesowi Rady Ministrów roczną informację o działaniu KIO, uwzględniającą problemy wynikające z orzecznictwa; zgłasza kandydatów na Prezesa i wiceprezesa KIO; zgłasza wniosek o powołanie rzecznika dyscyplinarnego KIO; prowadzi działania związane z informatyzacją systemu zamówień publicznych; przekazuje Komisji Europejskiej co roku do dnia 31 marca wyroki KIO z roku poprzedniego dotyczące odwołań w sprawie postępowań o udzielenie zamówienia, w których nie orzeczono unieważnienia umowy ze względu na ważny interes publiczny, o którym mowa w art. 192, wraz z ich uzasadnieniem. XII. KONTROLA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Prezes Urzędu Zamówień Publicznych czuwa nad przestrzeganiem zasad systemu zamówień publicznych, w szczególności dokonuje kontroli procesu udzielania zamówień w zakresie przewidzianym ustawą, tym samym polega ona tylko na badaniu zgodności postępowania przetargowego z przepisami prawa zamówień publicznych oraz aktami wykonawczymi wydanymi na jego podstawie. Każdą kontrolę może poprzedzić postępowanie wyjaśniające, w takcie którego Prezes Urzędu może: 1) żądać od Kierownika Zamawiającego niezwłocznego przekazania kopii dokumentów związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez Kierownika Zamawiającego; 2) żądać od Kierownika Zamawiającego, od pracowników zamawiającego oraz innych podmiotów udzielenia, w terminie przez niego wyznaczonym, pisemnych wyjaśnień w sprawach dotyczących przedmiotu kontroli; 3) zasięgnąć opinii biegłych, jeżeli ustalenie lub ocena stanu faktycznego sprawy lub dokonanie innych czynności kontrolnych wymaga wiadomości specjalnych. 41

46 1. Kontrola doraźna Prezes Urzędu Zamówień Publicznych może wszcząć z urzędu lub na wniosek kontrolę doraźną w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć wpływ na jego wynik; termin możliwy do przeprowadzenia kontroli - 4 lata od zakończenia postępowania; zakończenie kontroli - doręczenie zamawiającemu informacji o wyniku kontroli; zamawiający ma prawo zgłosić zastrzeżenia do wyników kontroli do Prezesa Urzędu. 2. Kontrola uprzednia Dotyczy zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej; przeprowadzana jest przed zawarciem umowy dla zamówień o wartości: 10 mln dla dostaw/usług, 20 mln dla robót budowlanych: zakończenie kontroli - doręczenie zamawiającemu informacji o jej wyniku w terminie: 14 dni od dnia doręczenia Prezesowi Urzędu dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, wyjątkowo 30 dni w przypadku spraw skomplikowanych; skutkiem kontroli może być niemożność zawarcia umowy; zamawiający ma prawo zgłosić zastrzeżenia do wyników kontroli do Prezesa Urzędu. XIII. ŚRODKI OCHRONY PRAWNEJ Środki ochrony prawnej przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Wobec ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ odwołanie mogą wnieść organizacje wpisane na listę organizacji uprawnionych do wnoszenia środków ochrony prawnej (lista prowadzona jest przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych): izbach gospodarczych; Rzemiośle; samorządzie zawodowym niektórych przedsiębiorców; organizacjach pracodawców; 42

47 samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów. Rodzaje środków ochrony prawnej: odwołanie, skarga do sądu. Ponadto, ustawodawca przewidział w art. 181 ustawy PZP możliwość poinformowania przez wykonawcę lub uczestnika konkursu Zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy czynności podjętej przez niego lub zaniechaniu czynności, do której jest on zobowiązany na podstawie ustawy, na które nie przysługuje odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2.może w terminie przewidzianym do wniesienia odwołania poinformować zamawiającego. W przypadku uznania zasadności przekazanej informacji zamawiający powtarza czynność albo dokonuje czynności zaniechanej, informując o tym wykonawców w sposób przewidziany w ustawie dla tej czynności. Na czynności, o których mowa w ust. 2, nie przysługuje odwołanie, z zastrzeżeniem art. 180 ust Odwołanie Odwołanie: wnosi się od czynności lub zaniechania zamawiającego, niezgodnej z ustawą; co do zasady przysługuje w postępowaniach o wartości równej lub wyższej niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP; w postępowaniach poniżej progów unijnych przysługuje tylko na czynność: wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki i zapytania o cenę, opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia, odrzucenia oferty 32 ; odwołanie wnioski się do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) w terminie 5/10/15 dni, zależnie od wartości zamówienia oraz sposobu przekazania informacji o czynności; powinno wskazywać: zarzucane działanie lub zaniechanie, określać żądanie, wskazywać podstawy prawne i faktyczne odwołania; 32 Zob. art. 180 ust. 2 Ustawy PZP. 43

48 obowiązek wniesienia wpisu podmiotu wnoszącego odwołanie warunkuje rozpatrzenie odwołania przez Krajową Izbę Odwoławczą - wartość wpisu jest zależna od wartości zamówienia: wartość zamówienia poniżej progu unijnego - dla dostaw lub usług zł, roboty budowlane zł, wartość zamówienia powyżej progu unijnego - dla dostaw lub usług zł, roboty budowlane zł. rozpatrywane jest w terminie 15 dni od dnia doręczenia odwołania Prezesowi. Terminy na wniesienie odwołania Odwołanie wnosi się: w terminie 10 dni od dnia przesłania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia jeżeli zostały przesłane w sposób określony w art. 27 ust. 2, albo w terminie 15 dni jeżeli zostały przesłane w inny sposób w przypadku gdy wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; w terminie 5 dni od dnia przesłania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia jeżeli zostały przesłane w sposób określony w art. 27 ust. 2, albo w terminie 10 dni jeżeli zostały przesłane w inny sposób w przypadku gdy wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu, a jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, także wobec postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wnosi się w terminie: 1) 10 dni od dnia publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub zamieszczenia specyfikacji istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; 2) 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust

49 odwołanie wobec czynności innych niż określone w art. 182 ust. 1 i 2 wnosi się: 1) w przypadku zamówień, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 w terminie 10 dni od dnia, w którym powzięto lub przy zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia; 2) w przypadku zamówień, których wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 w terminie 5 dni od dnia, w którym powzięto lub przy zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia. Jeżeli zamawiający nie opublikował ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy lub mimo takiego obowiązku nie przesłał wykonawcy zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej lub nie zaprosił wykonawcy do złożenia oferty w ramach dynamicznego systemu zakupów lub umowy ramowej, odwołanie wnosi się nie później niż w terminie: 15 dni od dnia zamieszczenia w Biuletynie Zamówień Publicznych albo 30 dni od dnia publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu zamówienia, a w przypadku udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki albo zapytania o cenę ogłoszenia o udzieleniu zamówienia z uzasadnieniem; 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy, jeżeli zamawiający: a) nie opublikował w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu zamówienia; albo b) opublikował w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenie o udzieleniu zamówienia, które nie zawiera uzasadnienia udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki; 1 miesiąca od dnia zawarcia umowy, jeżeli zamawiający: a) nie zamieścił w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o udzieleniu zamówienia; albo b) zamieścił w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenie o udzieleniu zamówienia, które nie zawiera uzasadnienia udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki albo zapytania o cenę. 45

50 2. Skarga do sądu Skargę do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę Zamawiającego wnosi się w terminie 7 dni od dnia otrzymania orzeczenia KIO; podmioty uprawnione do wniesienia skargi: strony i uczestnicy postępowania odwoławczego, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. kompetencje do wniesienia skargi posiada również Prezes Urzędu, w terminie 21 dniowym; skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa KIO, który przekazuje ją w terminie 7 dni do sądu; sąd rozpoznaje skargę w ciągu 1 miesiąca od otrzymania. 46

51 LITERATURA 1. Baehr J., Czajkowski T., Dzierżanowski W., Kwieciński T., Łysakowski W., Prawo zamówień publicznych Komentarz wydanie trzecie. Pod redakcją T. Czajkowskiego, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa Panasiuk A., Prawno-ekonomiczne aspekty systemu zamówień publicznych wpływające na ograniczenie swobody kontraktowania, Bydgoszcz Pieróg J., Prawo zamówień publicznych Komentarz, Warszawa Raczkiewicz Z., Zamówienia Publiczne w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Wrocław Sadowy J. (red), Prawo zamówień publicznych po zmianach z 2009 roku, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa Sprawozdanie z funkcjonowania zamówień publicznych w 2009, Urząd Zamówień Publicznych, kwiecień Zamówienia publiczne w orzecznictwie Zeszyty Orzecznicze. Wybrane Orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej oraz Sądów Okręgowych zeszyt Nr 4, 5. 47

52 PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH POSTĘPOWANIE PRZETARGOWE Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych ze zmianami 2 Najważniejsze akty wykonawcze Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie kwot wartości zamówień i konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od wykonawcy oraz form w jakiej te dokumenty mają być składane. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wzorów ogłoszeń przekazywanych Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych. 3

53 WARTOŚĆ PROGOWA od 1 stycznia = 3,8390 zł = ,00 zł z 22 % VAT = ,12 zł 4 Usługi i dostawy: Kwoty progowe euro sektor finansów publicznych, euro sektor zależny od JST oraz spoza sektora finansów publicznych, euro zamawiający sektorowy. Roboty budowlane: euro dla wszystkich sektorów. 5 Podmioty obowiązane stosować ustawę PZP określa art. 3 - obowiązek stosowania przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych dotyczy szerokiego kręgu podmiotów. 6

54 Proces udzielania zamówień publicznych 7 Etapy prowadzenia postępowania Ocena ofert Wybór oferty najkorzystniejszej Zawarcie umowy Szacowanie wartości Opisanie przedmiotu Zdefiniowanie warunków SIWZ Wszczęcie postępowania Wybór trybu 8 Strony postępowania Zamawiający - należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej obowiązaną do stosowania ustawy. Wykonawca należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę administracyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego 9

55 Komisja Przetargowa art. 18 Za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia odpowiada Kierownik Zamawiającego. odpowiadają także inne osoby w zakresie, w jakim powierzono im czynności w postępowaniu oraz czynności związane z przygotowaniem postępowania. Kierownik Zamawiającego może powierzyć pisemnie wykonywanie zastrzeżonych dla niego czynności pracownikom zamawiającego. 10 Komisja Przetargowa Obowiązkowo (jeżeli wartość zamówienia jest równa lub większa niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8). Fakultatywnie (jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8). 11 Zakres obowiązków art. 21 Kierownik zamawiającego określa organizację, skład, tryb pracy oraz zakres obowiązków członków komisji przetargowej, mając na celu zapewnienie sprawności jej działania, indywidualizacji odpowiedzialności jej członków za wykonywane czynności oraz przejrzystości jej prac. 12

56 Wyłączenie z postępowania art. 17 Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, podlegają wyłączeniu, jeżeli: 1) ubiegają się o udzielenie tego zamówienia; 2) pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia; 13 Wyłączenie z postępowania art. 17 cd. 3) przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia; 4) pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób; 5) zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. 14 Wyłączenia ze stosowania ustawy 15

57 Wyłączenia zupełne 1) Zamówienia NBP (związane z jego zadaniami ustawowymi) - związane z realizacją polityki pieniężnej tj.: a) wykonywaniem zadań dotyczących realizacji polityki pieniężnej, a w szczególności zamówień na usługi finansowe, związane z emisją, sprzedażą, kupnem i transferem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, b) obrotem papierami wartościowymi emitowanymi przez Skarb Państwa, c) obsługą zarządzania długiem krajowym i zadłużeniem zagranicznym, d) emisją znaków pieniężnych i gospodarką tymi znakami, e) gromadzeniem rezerw dewizowych i zarządzaniem tymi rezerwami, f) gromadzeniem złota i metali szlachetnych, g) prowadzeniem rachunków bankowych i przeprowadzaniem bankowych rozliczeń pieniężnych. 16 2) Zamówienie Banku Gospodarstwa Krajowego - dotyczące jego zadań w szczególności : a) obsługi funduszy, b) operacji na rynku międzybankowym, c) zarządzania długiem Skarbu Państwa, d) zarządzania płynnością budżetu państwa. 3) Przesłanki o charakterze przedmiotowym: a) usługi arbitrażowe lub pojednawcze, b) usługi Narodowego Banku Polskiego, c) usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych, które nie są w całości opłacane przez Zamawiającego lub których rezultaty nie stanowią wyłącznie jego własności, d) nabycie, przygotowanie, produkcja lub koprodukcja materiałów programowych przeznaczonych do emisji w radiu, telewizji lub Internecie, 17 e) zakup czasu antenowego, f) nabycie własności nieruchomości oraz innych praw do nieruchomości, w szczególności dzierżawy i najmu, g) usługi finansowe, związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub transferem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, w szczególności związane z transakcjami mającymi na celu uzyskanie dla zamawiającego środków pieniężnych lub kapitału, h) dostawy uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, jednostek poświadczonej redukcji emisji oraz jednostek redukcji emisji, w rozumieniu przepisów o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, i) usługi BGK w zakresie bankowej obsługi Skarbu Państwa, j) umowy z zakresu prawa pracy. 18

58 4) Zamówienia i konkursy, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty euro - przesłanka odnosząca się do zamówień udzielanych instytucji gospodarki budżetowej przez organ władzy publicznej wykonujący funkcje organu założycielskiego tej instytucji, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki: a) zasadnicza część działalności instytucji gospodarki budżetowej dotyczy wykonywania zadań publicznych na rzecz tego organu władzy publicznej, b) organ władzy publicznej sprawuje nad instytucją gospodarki budżetowej kontrolę odpowiadającą kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami nieposiadającymi osobowości prawnej, w szczególności polegającą na wpływie na decyzje strategiczne i indywidualne dotyczące zarządzania sprawami instytucji, c) przedmiot zamówienia należy do zakresu działalności podstawowej instytucji gospodarki budżetowej określonego zgodnie z art. 26 ust. 2 pkt. 2 ustawy 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz z p.zm.). 19 Wyłączenia częściowe Dotyczą usług o charakterze niepriorytetowym. Zamawiający nie stosuje przepisów ustawy dotyczących: 1) terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert, 2) obowiązku żądania wadium, 3) obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, 4) zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy oraz 5) przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej. 20 Wyłączenia częściowe ust. 1a W przypadku zamówień, o których mowa w ust. 1, Zamawiający może wszcząć postępowanie w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub w trybie zamówienia z wolnej ręki także w innych uzasadnionych przypadkach niż określone odpowiednio w art. 62 ust. 1 lub 67 ust. 1, w szczególności, jeżeli zastosowanie innego trybu mogłoby skutkować co najmniej jedną z następujących okoliczności: 1) naruszeniem zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków, 2) naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań, 3) poniesieniem straty w mieniu publicznym, 4) uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań. 21

59 Wyłączenia częściowe ust. 1b W przypadku zamówień, których przedmiotem są usługi prawnicze polegające na wykonywaniu zastępstwa procesowego przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi lub doradztwie prawnym w zakresie zastępstwa procesowego lub jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa, nie stosuje się przepisów ustawy dotyczących przesłanek wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia oraz przesłanek wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki. 22 Wyłączenia częściowe katalog usługi hotelarskie i restauracyjne, usługi transportu kolejowego, usługi transportu wodnego, dodatkowe i pomocnicze usługi transportowe usługi prawnicze, usługi rekrutacji i pozyskiwania personelu, usługi detektywistyczne i bezpieczeństwa, z wyjątkiem usług samochodów opancerzonych, usługi edukacyjne i szkoleniowe, usługi społeczne i zdrowotne, usługi rekreacyjne, kulturalne i sportowe, inne usługi. 23 Zasady udzielania zamówień publicznych 24

60 Zasady udzielania zamówień publicznych Uczciwa konkurencja Art. 7 ust.1. PZP - Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji. Art. 29 ust. 2 PZP - przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. 25 Zasada równości Art. 7 ust. 1 PZP - Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający równe traktowanie wykonawców. Obejmuje: 1) zakaz preferowania lub dyskryminacji wykonawców, 2) równość w dostępie do informacji, 3) przeciwdziałania w wykorzystywaniu pozycji monopolistycznych. 26 Zasada bezstronności i obiektywizmu Art. 7 ust. 2 PZP - czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia, wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm. Art. 17 ust. 3 PZP czynności podjęte przez osobę podlegającą wyłączeniu powtarza się. 27

61 Zasada racjonalności opis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu musi odpowiadać i być proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Zasada powszechności - obowiązek stosowania przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych dotyczy szerokiego kręgu podmiotów. 28 Zasada jawności Art. 8 ust. 1 PZP postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne, Art. 96 ust. 3 PZP - protokół wraz z załącznikami jest jawny Art. 139 ust. 3 PZP - umowy są jawne i podlegają udostępnieniu na zasadach określonych w przepisach o dostępie do informacji publicznej. 29 Zasada pisemności Art. 9 ust. 1 PZP - postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzi się z zachowaniem formy pisemnej (określonej w art. 27 PZP). Art. 96 ust.1 PZP - dokumentowanie działań podejmowanych przez Zamawiającego protokół. Art. 139 ust. 2 PZP - umowa wymaga formy pisemnej. 30

62 Zasada prowadzenia postępowania w języku polskim Art. 9 ust. 2 PZP - postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzi się w języku polskim. Art. 9 ust. 3 PZP w uzasadnionych przypadkach w jednym z języków powszechnie używanym w handlu międzynarodowym. 31 Tajemnica przedsiębiorstwa Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. 32 Zasada prymatu trybów podstawowych Art. 10 ust. 1 PZP - podstawowymi trybami udzielania zamówienia są przetarg nieograniczony oraz przetarg ograniczony. Pozostałe tryby są trybami nie gwarantującymi pełnej konkurencyjności, w związku z czym mogą być stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach przewidzianych ustawą. 33

63 Opis przedmiotu zamówienia 34 Zakres przedmiotowy Dostawy - nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu Roboty budowlane należy rozumieć wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych ( ), a także realizację obiektu budowlanego ( ) za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego 35 Definicja usługi wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy, a są usługi określone w przepisach wydanych na podstawie art. 2a. Art. 2a. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym, z uwzględnieniem postanowień dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi oraz dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych. 36

64 Opis przedmiotu art.29 Odpowiedzialność przedmiotowa Opis : 1) jednoznaczny, 2) wyczerpujący, 3) za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, 4) uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. 37 ZASADA UCZCIWEJ KONKURENCJI 1) Przedmiotu zamówienia nie wolno opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. 2) Ochrona konkurencji poprzez nie podawanie znaków towarowych, nazw itp. 3) Obowiązek dopuszczenia równoważności. 38 Dyskryminacja bezpośrednia - użycie przy opisie przedmiotu zamówienia oznaczeń konkretnego producenta lub konkretnego produktu. Dyskryminacja pośrednia - posługiwanie się parametrami wskazującymi na konkretnego producenta lub konkretny produkt, ustalanie wymagań na tyle rygorystycznych, że nie jest to uzasadnione potrzebami Zamawiającego, a jednocześnie ogranicza krąg wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia. 39

65 Nie wystarczy podać równoważne 1) SIWZ winna dookreślać wymogi odnośnie równoważności. 2) W przeciwnym wypadku nie będzie możliwości dokonania oceny ofert oraz porównania złożonych ofert. KIO/UZP 254/08 wyrok z dnia 31 marca Nie wystarczy podać równoważne Zamawiający winien wskazać parametry, które będzie brał pod uwagę określając równoważność, winien również wskazać zasady oceny: 1) nie mniej niż.., 2) w zakresie pomiędzy a, 3) o wartości.... KIO/UZP 236/08 wyrok z dnia 2 kwietnia ASPEKTY SPOŁECZNE - ART. 29 ust. 4 Zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z realizacją zamówienia, dotyczące zatrudnienia osób: 1) bezrobotnych lub młodocianych w celu przygotowania zawodowego, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, 2) niepełnosprawnych, o których mowa w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, 3) innych niż określone w lit. a lub b, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym, lub we właściwych przepisach państw członkowskich UE lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego; 42

66 ASPEKTY SPOŁECZNE - ART. 29 ust. 4 Zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z realizacją zamówienia, dotyczące: 1)utworzenia funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym wpłaty pracodawców stanowić będą co najmniej czterokrotność najniższej wpłaty określonej w tych przepisach; 2)zwiększenia wpłat pracodawców na rzecz funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do wysokości określonej w pkt OPIS uwzględnia: 1) wskazanie cech technicznych i jakościowych, przy przestrzeganiu Polskich Norm przenoszących europejskie normy zharmonizowane lub norm innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących te normy, 2) aspekty środowiskowe, 3) kody CPV (rozporządzenie Komisji WE nr 213/2008 z dnia r.). 44 ARTYKUŁ 31 1) dla RB za pomocą dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych. 2) dla zaprojektowania i wykonania RB w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. PB, zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą programu funkcjonalnoużytkowego. 45

67 Podstawa DZ.U.2004 nr 202 poz zmiana DZ.U nr 75 poz. 664 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego. 46 Szacowanie wartości zamówień publicznych Podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez zamawiającego z należytą starannością. 47 Przy ustaleniu wartości szacunkowej obowiązuje sześć głównych zasad Art. 5 Art. 32 ust. 2 Art. 67 ust. 1 pkt. 6 i 7 Art. 32 ust. 4 Art. 34 ust. 1 Art. 34 ust. 3 zakaz łączenia zakaz dzielenia, zaniżania wartości, uwzględnienie zamówień uzupełniających, łączna wartość zamówień udzielanych w częściach, wartość dostaw / usług powtarzających się okresowo czas trwania zamówienia 48

68 Art. 34 Podstawą ustalenia wartości zamówienia na usługi lub dostawy powtarzające się okresowo jest łączna wartość zamówień tego samego rodzaju: 1) udzielonych w terminie poprzednich 12 miesięcy lub w poprzednim roku budżetowym, z uwzględnieniem zmian ilościowych zamawianych usług lub dostaw oraz prognozowanego na dany rok średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, albo 2) których zamawiający zamierza udzielić w terminie 12 miesięcy następujących po pierwszej usłudze lub dostawie. 49 Rodzaje świadczeń: 1) jednorazowe, gdy spełnienie wymaga jednorazowego zachowania się dłużnika, choćby miało się na nie składać kilka czynności faktycznych, może też być podzielne spełniane częściami np.: w ratach, czy sukcesywnie, 2) okresowe - periodyczne lub powrotne ze względu na czynnik czasu charakteryzujące się powtarzalnością w określonych regularnych odstępach czas niemożliwe do skumulowania jednorazowo bez szkody dla zamierzonego efektu. 50 Art. 33 Roboty budowlane Wartość zamówienia na roboty budowlane ustala się na podstawie: 1) kosztorysu inwestorskiego sporządzanego na etapie opracowania dokumentacji projektowej albo na podstawie planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, jeżeli przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane; 2) planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, jeżeli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. 51

69 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określania metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz. U. Nr 130, poz. 1389). 52 Roboty budowlane Przy obliczaniu wartości zamówienia na roboty budowlane uwzględnia się także wartość dostaw związanych z wykonywaniem robót budowlanych oddanych przez zamawiającego do dyspozycji wykonawcy. 53 Tryby udzielania zamówień publicznych 1) Podstawowymi trybami udzielania zamówienia są przetarg nieograniczony oraz przetarg ograniczony. 2) Zamawiający może udzielić zamówienia w trybie negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego, negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki, zapytania o cenę albo licytacji elektronicznej tylko w przypadkach określonych w ustawie. 54

70 PRYMAT PROCEDUR PODSTAWOWYCH Przetarg nieograniczony Przetarg ograniczony /w największym stopniu czyniące zadość zasadzie równego traktowania i gwarancji uczciwej konkurencji/ 55 Przetarg nieograniczony art Tryb udzielenia zamówienia, w którym w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy. 56 Przetarg ograniczony art Tryb udzielenia zamówienia, w którym, w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu, wykonawcy składają wnioski o dopuszczenie do udziału w przetargu, a oferty mogą składać wykonawcy zaproszeni do składania ofert. 57

71 Negocjacje z ogłoszeniem art Tryb udzielenia zamówienia, w którym, po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu, Zamawiający zaprasza wykonawców dopuszczonych do udziału w postępowaniu do składania ofert wstępnych niezawierających ceny, prowadzi z nimi negocjacje, a następnie zaprasza ich do składania ofert. 58 Dialog konkurencyjny art. 60a-60e Tryb udzielenia zamówienia, w którym po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu Zamawiający prowadzi z wybranymi przez siebie wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania ofert. 59 Negocjacje bez ogłoszenia art Tryb udzielenia zamówienia, w którym Zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert. 60

72 Zamówienie z wolnej ręki art Tryb udzielenia zamówienia, w którym Zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą. 61 Zapytanie o cenę art Tryb udzielenia zamówienia, w którym Zamawiający kieruje pytanie o cenę do wybranych przez siebie wykonawców i zaprasza ich do składania ofert. 62 Licytacja elektroniczna art Tryb udzielenia zamówienia, w którym za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej, umożliwiającego wprowadzenie niezbędnych danych w trybie bezpośredniego połączenia z tą stroną, wykonawcy składają kolejne korzystniejsze oferty (postąpienia), podlegające automatycznej klasyfikacji. 63

73 OGŁOSZENIE Siedziba zamawiającego Strony internetowe Biuletyn Zamówień Publicznych Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich Prasa/poinformowanie/inne 64 Zawartość treści Jest zdefiniowana w ustawie Ogłoszenie / Zaproszenie zawiera co najmniej. 65 Modyfikując treść SIWZ powodującą zmiany w treści ogłoszenia mamy obowiązek opublikować zmianę ogłoszenia. 66

74 Zmiana treści ogłoszenia Zmiana ogłoszenia ogłoszenie o zmianie ogłoszenia (BZP) ogłoszenie dodatkowych informacji, informacji o niekompletnej procedurze lub sprostowania (DUUE) Siedziba zamawiającego Strony internetowe zamawiającego 67 OBOWIĄZEK DOKUMENTACJI ART Zamawiający jest obowiązany udokumentować: 1. publikację ogłoszenia w DUUE, w szczególności przechowywać dowód jego publikacji; 2. zamieszczenie ogłoszenia w BZP, w szczególności przechowywać dowód jego zamieszczenia. 68 OBOWIĄZEK PUBLIKACJI art. 95 ogłoszenia o udzieleniu zamówienia 1) jeżeli wartość zamówienia lub umowy ramowej jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, zamawiający niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego albo umowy ramowej zamieszcza ogłoszenie o udzieleniu zamówienia w BZP, 2) jeżeli wartość zamówienia albo umowy ramowej jest równa lub przekracza kwoty określone w art. 11 ust. 8, niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego albo umowy ramowej, zamawiający przekazuje ogłoszenie o udzieleniu zamówienia UOPWE. 69

75 OBOWIĄZEK PUBLIKACJI art. 95 Jeżeli wartość zamówienia albo umowy ramowej jest równa lub przekracza kwoty określone w art. 11 ust. 8, niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego albo umowy ramowej, zamawiający przekazuje ogłoszenie o udzieleniu zamówienia UOPWE. 70 Zawartość SIWZ obowiązkowy zakresy dodatkowe fakultatywny 71 Warunki udziału w postępowaniu 1. posiadanie uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień, 2. posiadanie wiedzy i doświadczenia, 3. dysponowanie odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, 4. znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia. 72

76 Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków zamieszcza się w ogłoszeniu o zamówieniu lub w zaproszeniu do negocjacji. Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. 73 Warunki udziału w postępowaniu 1) nie mogą ograniczać konkurencji, 2) muszą być jednakowe w stosunku do wszystkich podmiotów bez względu na ich formę prawną i organizacyjną, w tym do wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, 3) nie mogą prowadzić do dyskryminacji wykonawców, 4) powinny być adekwatne do zakresu, specyfiki, warunków realizacji przedmiotu zamówienia, 5) powinny być określone w sposób wyraźny, zrozumiały dla wszystkich wykonawców i nie można ich domniemywać, 6) powinny być podane do wiadomości wykonawcom w sposób jednoznaczny przed rozpoczęciem postępowania. 74 Dowód art. 26 ust. 2 A Wykonawca na żądanie zamawiającego i w zakresie przez niego wskazanym jest zobowiązany wykazać odpowiednio, nie później niż na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub składania ofert, spełnianie warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1, i brak podstaw do wykluczenia z powodu niespełniania warunków, o których mowa w art. 24 ust

77 Wiedza/Doświadczenie/Potencjał/ Osoby art. 26 ust. 2 B Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić zamawiającemu, iż będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonaniu zamówienia. 76 Sytuacja finansowa art. 26 ust. 2 C Jeżeli z uzasadnionej przyczyny wykonawca nie może przedstawić dokumentów dotyczących sytuacji finansowej i ekonomicznej wymaganych przez zamawiającego, może przedstawić inny dokument, który w wystarczający sposób potwierdza spełnianie opisanego przez zamawiającego warunku. 77 Kryteria oceny ofert 78

78 1) nie mogą mieć charakteru podmiotowego, 2) nie mogą ograniczać zasad równego traktowania oraz uczciwej konkurencji, 3) nie mogą być sprzeczne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, 4) mają umożliwić wybór oferty rzeczywiście najkorzystniejszej według definicji oraz potrzeb Zamawiającego, 5) muszą być zawarte w SIWZ, 6) zamawiający powinien określić ich znaczenie, przypisując im stosowną liczbę punktów, 7) powinny być sformułowane w sposób, który pozwala porównywać złożone oferty i przyznawać im ściśle określoną liczbę punktów, 8) nie mogą stwarzać dowolności w ich interpretowaniu. 79 Zapytanie do SIWZ Zamawiający jest obowiązany udzielić wyjaśnień niezwłocznie, jednak nie później niż: 1) na 6 dni przed upływem terminu składania ofert; 2) na 4 dni przed upływem terminu składania ofert w przetargu ograniczonym oraz negocjacjach z ogłoszeniem, jeżeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia; 3) na 2 dni przed upływem terminu składania ofert jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 pod warunkiem, że wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia wpłynął do Zamawiającego nie później niż do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert. 80 Zapytanie do SIWZ Jeżeli wniosek o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia wpłynął po upływie terminu składania wniosku, o którym mowa w ust. 1 lub dotyczy udzielonych wyjaśnień, Zamawiający może udzielić wyjaśnień albo pozostawić wniosek bez rozpoznania. Przedłużenie terminu składania ofert nie wpływa na bieg terminu składania wniosku, o którym powyżej. 81

79 Wybór oferty najkorzystniejszej Oferty: 1) sporządzone zgodnie z wymogami SIWZ, 2) złożone w terminie, 3) kompletne, 4) nie podlegające odrzuceniu. 82 Etap I podstawy wykluczenia: 1) katalog warunków negatywnych, 2) uzupełnianie. Etap II wybór oferty najkorzystniejszej: 1) podstawy odrzucenia, 2) wyjaśnienie treści oferty, 3) poprawianie omyłek, 4) rażąco niska cena, 5) wybór oferty najkorzystniejszej w oparciu o kryteria. 83 Warunki stanowiące podstawę do wykluczenia /negatywne/ WEZWANIE DO UZUPEŁNIENIA ARTYKUŁ 24 WEZWANIE DO WYJAŚNIEŃ 84

80 Uzupełnienia art. 26 ust. 3 Zamawiający wzywa wykonawców, którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 lub, którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo którzy złożyli wymagane przez zamawiającego oświadczenia i dokumenty, o których mowa w art. 25 ust. 1, zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe pełnomocnictwa, 85 Uzupełnienia art. 26 ust. 3 cd. do ich złożenia w wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Złożone na wezwanie zamawiającego oświadczenia i dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu oraz spełnianie przez oferowane D/U/RB wymagań określonych przez zamawiającego, nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin składania ofert. 86 Etap II 1) podstawy odrzucenia oferty: a) jest niezgodna z ustawą, b) jest niezgodna z SIWZ; c) jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, d) zawiera rażąco niską cenę odrzucenie następuje w następstwie wystąpienia do Wykonawcy o wyjaśnienie elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, e) zawiera błędy w obliczeniu ceny (takie których nie da się poprawić na mocy ustawy), f) jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów; 2) wyjaśnienie treści oferty; 3) poprawianie omyłek: a) oczywiste omyłki pisarskie;, b) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek, c) inne omyłki polegające na niezgodności oferty z SIWZ niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. 87

81 Omyłka Zamawiający poprawia w ofercie: 1) oczywiste omyłki pisarskie, 2) oczywiste omyłki rachunkowe z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek, 3) inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia niepowodujące istotnych zmian treści oferty, niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona. 88 Rażąco niska cena Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się do wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 89 Konkurs jest przyrzeczeniem publicznym, w którym przez publiczne ogłoszenie zamawiający przyrzeka nagrodę za wykonanie i przeniesienie prawa do wybranej przez sąd konkursowy pracy konkursowej, w szczególności z zakresu planowania przestrzennego, projektowania urbanistycznego, architektoniczno-budowlanego oraz przetwarzania danych. 90

82 Nagrodami w konkursie mogą być: 1) nagroda pieniężna lub rzeczowa; 2) zaproszenie do negocjacji w trybie negocjacji bez ogłoszenia co najmniej dwóch autorów wybranych prac konkursowych lub 3) zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki autora wybranej pracy konkursowej. Wartością konkursu jest wartość nagród. Wartością konkursu, w którym nagrodą jest zaproszenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, jest wartość tego zamówienia oraz wartość nagród dodatkowych, jeżeli zamawiający przewidział takie nagrody. 91 Udzielanie zamówień przez koncesjonariuszy robót budowlanych Podmiot, z którym zawarto umowę koncesji na roboty budowlane na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi, zwany dalej "koncesjonariuszem", który jest zamawiającym w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt. 1-3a i 5, jest obowiązany stosować przepisy ustawy PZP do udzielania zamówień wynikających z wykonywania koncesji. 92 Zamówienia sektorowe (art. 132 PZP) udzielane są przez Zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt. 3, i ich związki oraz przez Zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt. 4, zwanych dalej, z zastrzeżeniem art. 3 ust. 1 pkt. 5, jeżeli zamówienie jest udzielane w celu wykonywania jednego z następujących rodzajów działalności: 93

83 1) poszukiwania, rozpoznawania lub wydobywania gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej naturalnych pochodnych, węgla brunatnego, węgla kamiennego i innych paliw stałych; 2) zarządzania lotniskami, portami morskimi lub śródlądowymi oraz ich udostępniania przewoźnikom powietrznym, morskim i śródlądowym; 3) tworzenia sieci przeznaczonych do świadczenia publicznych usług związanych z produkcją, przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej, gazu lub ciepła lub dostarczania energii elektrycznej, gazu albo ciepła do takich sieci lub kierowania takimi sieciami; 94 4) tworzenia sieci przeznaczonych do świadczenia publicznych usług związanych z produkcją lub dystrybucją wody pitnej lub dostarczania wody pitnej do takich sieci lub kierowania takimi sieciami; 5) obsługi sieci świadczących publiczne usługi w zakresie transportu kolejowego, tramwajowego, trolejbusowego, koleją linową lub przy użyciu systemów automatycznych; 6) obsługi sieci świadczących publiczne usługi w zakresie transportu autobusowego; 7) świadczenia usług pocztowych. 95 Podwykonawstwo Podwykonawca Udostępnia zasoby Udostępnia zasoby i jest realizatorem zamówienia publicznego Realizuje część zamówienia 96

84 Dokumentowanie do progów unijnych powyżej progów unijnych Ustawa PZP wraz z rozporządzeniami wykonawczymi 97 1) SIWZ, 2) ogłoszenie, zaproszenie, 3) protokół, 4) oferty, oferty wstępne, wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, 5) załączniki do protokołu, 6) umowa, 7) ogłoszenie o udzieleniu zamówienia. 98 Załączniki do protokołu, w tym: 1) opinie biegłych, 2) oświadczenia, 3) informacja z zebrania, o którym mowa w art. 38 ust. 3, zawiadomienia, 4) wnioski, 5) inne dokumenty i informacje składane przez zamawiającego i wykonawców. 99

85 Zasady udostępnienia protokołu definiuje rozporządzenie wykonawcze w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego 100 Czas przechowywania art. 97 Zamawiający przechowuje protokół wraz z załącznikami przez okres 4 lat od dnia zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia, w sposób gwarantujący jego nienaruszalność. 101 Umowy - regulacja PZP Ustawa PZP reguluje kwestie związane ze sposobem dojścia do zawarcia umowy jako efektu finalnego. 102

86 Umowa zakres świadczenia Przedmiot zamówienia (art. 29 ust. 1) Oferta odpowiadająca treści SIWZ (art. 82 ust. 3) Zakres świadczenia wykonawcy wynikający z umowy jest tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w ofercie (art. 140 ust. 1) 103 Zamawiający zawiera umowę w sprawie zamówienia publicznego w terminie: 1) nie krótszym niż 10 dni od dnia przesłania zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, jeżeli zawiadomienie to zostało przesłane za pomocą środków, o których mowa w art. 27 ust.2, albo 15 dni - jeżeli zostało przesłane w inny sposób w przypadku zamówień, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust.8; 2) nie krótszym niż 5 dni od dnia przesłania zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, jeżeli zawiadomienie to zostało przesłane za pomocą środków, o których mowa w art. 27 ust.2, albo 10 dni - jeżeli zostało przesłane w inny sposób w przypadku zamówień, których wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust Możliwość dokonywania zmian w zawartej umowie Zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że Zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany Zmiana umowy dokonana z naruszeniem powyższego zapisu podlega unieważnieniu 105

87 Umowa podlega unieważnieniu, jeżeli Zamawiający: 1) z naruszeniem przepisów ustawy zastosował tryb negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki; 2) nie zamieścił ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych albo nie przekazał ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich; 3) zawarł umowę z naruszeniem przepisów art. 94 ust. 1 albo 183 ust. 1, jeżeli uniemożliwiło to Izbie uwzględnienie odwołania przed zawarciem umowy; 4) uniemożliwił składanie ofert orientacyjnych wykonawcom nie dopuszczonym dotychczas do udziału w dynamicznym systemie zakupów lub uniemożliwił złożenie ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia prowadzonym w ramach dynamicznego systemu zakupów wykonawcom dopuszczonym do udziału w tym systemie; 5) udzielił zamówienia na podstawie umowy ramowej, przed upływem terminu określonego w art. 94 ust. 1, jeżeli nastąpiło naruszenie art. 101 ust. 1 pkt 2; 6) z naruszeniem przepisów ustawy zastosował tryb zapytania o cenę. 106 Względna ważność umowy 1) w przypadku określonym w art. 146 ust. 1 pkt. 1 Zamawiający miał uzasadnione podstawy, by sądzić, że działa zgodnie z ustawą, a umowa została zawarta odpowiednio po upływie 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w BZP albo po upływie 10 dni od dnia publikacji takiego ogłoszenia w DUUE; 2) w przypadkach określonych w art. 146 ust. 1 pkt. 4 i 5 Zamawiający miał uzasadnione podstawy, by sądzić, że działa zgodnie z ustawą, a umowa została zawarta po upływie terminu określonego w art. 94 ust Kompetencje KIO Unieważnienie umowy odnosi skutek od momentu jej zawarcia, z zastrzeżeniem art. 192 ust. 3 pkt 2 lit. b. KIO może unieważnić umowę w zakresie zobowiązań niewykonanych i nałożyć karę finansową w uzasadnionych przypadkach, w szczególności gdy nie jest możliwy zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy podlegającej unieważnieniu 108

88 Nieważność umowy art. 387 kc 1. Umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna. 2. Strona, która w chwili zawarcia umowy wiedziała o niemożliwości świadczenia, a drugiej strony z błędu nie wyprowadziła, obowiązana jest do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o niemożliwości świadczenia. 109 Odstąpienie od umowy art ) W razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. 2) W przypadku, o którym mowa powyżej, wykonawca może żądać wyłącznie wynagrodzenia należnego z tytułu wykonania części umowy. 110 Zaliczki art. 151 A Zamawiający może udzielić zaliczek na poczet wykonania zamówienia, jeżeli możliwość taka została przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zaliczki mogą być udzielane, jeżeli: 1) zamówienie jest finansowane z udziałem: a) środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, b) niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), c) niepodlegających zwrotowi środków innych niż wymienione w lit. a i b, pochodzących ze źródeł zagranicznych, 2) przedmiotem zamówienia są roboty budowlane. 111

89 Zaliczki art. 151 A Ograniczenie to nie dotyczy jednostek samorządu terytorialnego oraz ich związków oraz innych jednostek sektora finansów publicznych, dla których organem założycielskim lub nadzorującym jest jednostka samorządu terytorialnego. Zamawiający nie może udzielić zaliczki, jeżeli wykonawca został wybrany w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub z wolnej ręki. Zamawiający może udzielić kolejnych zaliczek, pod warunkiem że wykonawca wykaże, że wykonał zamówienie w zakresie wartości poprzednio udzielanych zaliczek. 112 Rola Prezesa UZP Czuwa nad przestrzeganiem Zasad systemu zamówień publicznych Kontrola uprzednia zamówień współfinansowanych z UE Kontrola doraźna Kontrola udzielania zamówień 113 Zadania Prezesa UZP opracowuje projekty aktów normatywnych dotyczących zamówień; podejmuje rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach przewidzianych ustawą; wydaje w formie elektronicznej Biuletyn Zamówień Publicznych, prowadzi i ogłasza na stronie internetowej Urzędu listę organizacji uprawnionych do wnoszenia środków ochrony prawnej; prowadzi, ogłasza, aktualizuje na stronie internetowej Urzędu wykaz wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu oraz dokonuje wykreśleń wykonawców z wykazu; zapewnia funkcjonowanie systemu środków ochrony prawnej; opracowuje programy szkoleń, organizuje oraz inspiruje szkolenia z zakresu zamówień; 114

90 . przygotowuje i upowszechnia przykładowe kryteria oceny merytorycznego poziomu szkoleń; upowszechnia przykładowe wzory umów w sprawach zamówień publicznych, regulaminów oraz innych dokumentów stosowanych przy udzielaniu zamówień; czuwa nad przestrzeganiem zasad systemu zamówień, w szczególności dokonuje kontroli procesu udzielania zamówień w zakresie przewidzianym ustawą; upowszechnia zasady etyki zawodowej osób wykonujących zadania w systemie zamówień; dąży do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów o zamówieniach, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego, w szczególności upowszechnia orzeczenia KIO, sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zamówień; prowadzi współpracę międzynarodową w sprawach związanych z zamówieniami;, 115 dokonuje analiz funkcjonowania systemu zamówień; opracowuje i przedstawia Radzie Ministrów oraz Komisji Europejskiej roczne sprawozdania o funkcjonowaniu systemu zamówień przedstawia Prezesowi Rady Ministrów roczną informację o działaniu KIO, uwzględniającą problemy wynikające z orzecznictwa; zgłasza kandydatów na Prezesa i wiceprezesa KIO; zgłasza wniosek o powołanie rzecznika dyscyplinarnego KIO; prowadzi działania związane z informatyzacją systemu zamówień publicznych; przekazuje Komisji Europejskiej co roku do dnia 31 marca wyroki KIO z roku poprzedniego dotyczące odwołań w sprawie postępowań o udzielenie zamówienia, w których nie orzeczono unieważnienia umowy ze względu na ważny interes publiczny, o którym mowa w art. 192, wraz z ich uzasadnieniem. Kontrola zamówień publicznych Celem kontroli jest sprawdzenie zgodności postępowania o udzielenie zamówienia z przepisami ustawy. Przeprowadza ją Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. 117

91 Wszczęcie kontroli może poprzedzać postępowanie wyjaśniające mające na celu ustalenie, czy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć wpływ na jego wynik. 118 Kompetencje Prezesa Urzędu art ) może żądać od kierownika zamawiającego niezwłocznego przekazania kopii dokumentów związanych postępowaniem o udzielenie zamówienia potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez kierownika zamawiającego, 2) może żądać od kierownika zamawiającego, od pracowników zamawiającego oraz innych podmiotów udzielenia, w terminie przez niego wyznaczonym, pisemnych wyjaśnień w sprawach dotyczących przedmiotu kontroli, 3) zasięgnąć opinii biegłych, jeżeli ustalenie lub ocena stanu faktycznego sprawy lub dokonanie innych czynności kontrolnych wymaga wiadomości specjalnych. 119 Stan faktyczny sprawy ustala się na podstawie całokształtu materiału zebranego w toku postępowania wyjaśniającego oraz kontroli, w szczególności dokumentów związanych z postępowaniem, wyjaśnień kierownika i pracowników zamawiającego, opinii biegłych oraz wyjaśnień innych podmiotów. 120

92 Kontrola doraźna 1) Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu lub na wniosek kontrolę doraźną w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć wpływ na jego wynik, 2) termin możliwy do przeprowadzenia kontroli - 4 lata od zakończenia postępowania, 3) zakończenie kontroli - doręczenie Zamawiającemu informacji o wyniku kontroli, 4) Zamawiający ma prawo zgłosić zastrzeżenia do wyników kontroli do Prezesa Urzędu. 121 Kontrola uprzednia 1) Dotyczy zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej; 2) przeprowadzana jest przed zawarciem umowy dla zamówień o wartości: a) 10 mln dla dostaw/usług, b) 20 mln dla robót budowlanych; 3) zakończenie kontroli - doręczenie Zamawiającemu informacji o jej wyniku w terminie: a) 14 dni od dnia doręczenia Prezesowi Urzędu dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, b) wyjątkowo 30 dni w przypadku spraw skomplikowanych; 4) skutek kontroli - niemożność zawarcia umowy; 5) zamawiający ma prawo zgłosić zastrzeżenia do wyników kontroli do Prezesa Urzędu. 122 Środki ochrony prawnej Środki ochrony prawnej przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. 123

93 Odwołanie art. 180 ust. 1 przysługuje wyłącznie od niezgodnej z przepisami ustawy czynności Zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy. 124 Odwołanie poniżej progów unijnych art. 180 ust. 2 1) wyboru trybu NBO / ZWR / ZOC; 2) opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu; 3) wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia; 4) odrzucenia oferty odwołującego. 125 Poinformowanie Zamawiającego art. 181 Wykonawca lub uczestnik konkursu może w terminie przewidzianym do wniesienia odwołania poinformować zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy czynności podjętej przez niego lub zaniechaniu czynności, do której jest on zobowiązany na podstawie ustawy, na które nie przysługuje odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2. Zamawiający może powtórzyć czynność albo dokonać czynności zaniechanej, informując o tym wykonawców, jeśli uzna zasadności informacji. Na te czynności nie przysługuje odwołanie. 126

94 Ścieżka postępowania Odwołanie KIO Zamawiający Rozprawa Umorzenie 127 Terminy na wniesienie odwołania 10 dni od dnia przesłania informacji przez zamawiającego stanowiącej podstawę do wniesienia odwołania, jeżeli informacja przesłana faksem lub drogą elektroniczną oraz 15 dni, jeżeli w inny sposób - w przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej tzw. progi unijne. 5 dni jeżeli informacja przesłana faksem lub drogą elektroniczną oraz 10 dni, jeżeli w inny sposób - zamówienia poniżej tzw. progów unijnych. Odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu 10 dni od dnia publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub zamieszczenia specyfikacji istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej (jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza tzw. progi unijne) 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej (jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż tzw. progi unijne) 128 Rozpoznawanie odwołania 1) Zakaz zawarcia umowy. 2) Odwołanie rozpoznaje KIO w składzie jednoosobowym. 3) Prezes KIO może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzyosobowym, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. 4) Rozpatrywanie formalne odwołania, co do zasady, na posiedzeniu niejawnym. 5) W przypadku odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania odwoławczego KIO nie ma obowiązku ogłaszania postanowienia. 129

95 Rozstrzygnięcie odwołania 1) O oddaleniu odwołania lub jego uwzględnieniu KIO orzeka w wyroku. 2) KIO uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. 130 Rozstrzygnięcie odwołania KIO uwzględniając odwołanie może: 1) nakazać wykonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego lub nakazać unieważnienie czynności zamawiającego - jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego nie została zawarta; 2) jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta oraz zachodzi jedna z okoliczności wskazanych w art. 146 ust. 1: a) unieważnić umowę; 131 b) unieważnić umowę w zakresie zobowiązań niewykonanych i nałożyć karę finansową w uzasadnionych przypadkach, w szczególności gdy nie jest możliwy zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy podlegającej unieważnieniu; c) nałożyć karę finansową albo orzec o skróceniu okresu obowiązywania umowy w przypadku stwierdzenia, że utrzymanie umowy w mocy leży w ważnym interesie publicznym; 3) stwierdzić naruszenie przepisów ustawy - jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta w okolicznościach dopuszczonych w ustawie. 132

96 Skarga do sądu 1) Na orzeczenie Izby, Stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego przysługuje skarga do sądu. 2) W postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego o apelacji, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej. 133 Skarga do sądu 1) Skargę wnosi się do sądu okręgowego właściwego dla siedziby albo miejsca zamieszkania Zamawiającego. 2) Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Izby w terminie 7 dni od dnia doręczenia orzeczenia Izby, przesyłając jednocześnie jej odpis przeciwnikowi skargi. Złożenie skargi w placówce pocztowej operatora publicznego jest równoznaczne z jej wniesieniem. 3) Prezes Izby przekazuje skargę wraz z aktami postępowania odwoławczego właściwemu sądowi w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania. 4) W terminie 21 dni od dnia wydania orzeczenia skargę może wnieść także Prezes Urzędu. Prezes Urzędu może także przystąpić do toczącego się postępowania. 134 Zakończenie 135

97 Studium przypadku nr 1 Opis przedmiotu zamówienia Opis przedmiotu - przedmiotem zamówienia jest dostawa i wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego wspomagającego pracę jednostki, zgodnie z warunkami opisanymi w dokumentacji Zamawiającego. 1. Przedmiotem zamówienia jest: a) dostawa bezterminowych licencji oprogramowania aplikacyjnego tj: w części medycznej - (moduły Ruch Chorych izba przyjęć, Kolejka oczekujących, Ruch Chorych oddział, Statystyka, Zlecenia medyczne, Dokumentacja medyczna, Przychodnia- rejestracja, Przychodnia gabinet, Apteka, Apteczka oddziałowa, Rozliczenie kontraktów, Pracownie diagnostyczne, Laboratorium, Patomorfologia, Bakteriologia, Archiwum, Blok operacyjny, Zakażenia szpitalne, Żywienie, Bank krwi, Rachunek kosztów leczenia, b) dostawa bezterminowych licencji oprogramowania bazodanowego oraz systemowego, z którym w sposób bezproblemowy będzie współpracowało oprogramowanie aplikacyjne w cz. medycznej; c) wdrożenie oprogramowania aplikacyjnego w cz. medycznej wraz z oprogramowaniem bazodanowym i systemowym; d) szkolenia personelu Zamawiającego z obsługi oprogramowania aplikacyjnego w cz. medycznej oraz administracji i obsługi oprogramowania bazodanowego i systemowego; e) przeniesienie danych z obecnie użytkowanego oprogramowania; f) świadczenie usług gwarancyjnych i serwisowych wobec całości dostarczonego i zrealizowanego przedmiotu zamówienia, g) modernizacja i wyposażenie serwerowni w niezbedną infrastrukturę teleinformatyczną zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami w tym zakresie. h) dostawa serwera typu RACK wraz z zasilaczem UPS. 2. Zamawiana infrastruktura teleinformatyczna oraz sprzęt komputerowy (serwer i UPS) wraz z oprogramowaniem aplikacyjnym, bazodanowym i systemowym winien współpracować z posiadaną przez Zamawiającego infrastrukturą teleinformatyczną, która szczegółowo została opisana w wyciągu z analizy przedwdrożeniowej załączonej do niniejszej SIWZ. 1

98 3. Równoważny przedmiot zamówienia - Zamawiający wymaga złożenia ofert na wykazany przedmiot zamówienia o cechach technicznych, jakościowych, opisanych w SIWZ lub równoważnych w pełni odpowiadających cechom nie gorszym niż określone w przedstawionym opisie przedmiotu z preferencją parametrów korzystniejszych spełniających te same wymagania jakościowe i funkcjonalne. Dopuszczając składanie ofert równoważnych lub odpowiedników jakościowo odpowiadających cechom technicznym, jakościowym i funkcjonalnym oczekuje udokumentowania, że oferowany sprzęt, produkty spełniają wymagania określone dla przedmiotu zamówienia. Wymagania szczegółowe związane z oferowanym przedmiotem zamówienia oraz ustalenia organizacyjne związane z wykonaniem zamówienia: 1. Wykonawca dostarczy, zainstaluje, skonfiguruje i dostosuje do potrzeb Zamawiającego zintegrowany system obejmujący moduły i funkcje zgodne z niniejszą SIWZ, wraz ze wszelkim niezbędnym dla jego funkcjonowania oprogramowaniem dodatkowym, a także przeprowadzi szkolenia dla użytkowników i administratorów oraz będzie świadczył usługi serwisu szczegółowo określone w dalszej części SIWZ. 2. Wykonawca zapewni pełną funkcjonalność systemu poprzez bezpłatne usuwanie błędów w oprogramowaniu przez okres wskazany w ofercie (min 24 miesiące) od daty zakończenia wdrożenia, bezpłatne dostarczanie nowych wersji oprogramowania przez okres wskazany w swojej ofercie (min 24 miesiące) od daty zakończenia wdrożenia, ciągłą adaptację do wymogów prawa, wprowadzanie zmian do dokumentacji oraz udzielanie konsultacji. 3. Wykonawca dostarczy dokumentację w wersji elektronicznej i na wydruku w języku polskim, pozwalającą Zamawiającemu na samodzielne uczenie się obsługi oprogramowania. 4. Wymagania wobec zaoferowanej infrastruktury tele-informatycznej oraz dedykowanego serwera z zasilaczem UPS, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania zaoferowanego oprogramowania aplikacyjnego, bazodanowego i systemowego, zostały opisane w treści SIWZ i należy je traktować, jako wymagania minimalne. Parametry techniczne w szczególności serwera winny odpowiadać wymaganiom zaoferowanego systemu informatycznego, bazodanowego i systemowego pracującego jednocześnie pod obciążeniem minimum 250 stacji roboczych. 2

99 5. Musi być wyposażony w zabezpieczenia przed nieautoryzowanym dostępem. Zabezpieczenia muszą funkcjonować na poziomie klienta (aplikacja) i serwera (serwer baz danych), 6. Czas reakcji na zgłoszenie awarii (od momentu zgłoszenia) - nie więcej niż 48 godzin. 7. Czas usunięcia awarii (liczony od ustalonego czasu reakcji) - nie więcej niż 48 godzin. 8. Jeśli posiadana przez Zamawiającego infrastruktura teleinformatyczna jest nieodpowiednia (sprzęt komputerowy, oprogramowanie lub inne elementy infrastruktury teleinformatycznej) do poprawnego funkcjonowania oferowanego oprogramowania aplikacyjnego, systemowego oraz bazodanowego, wówczas wykonawca winien koszt jej rozbudowy lub dostosowania wliczyć do ceny swojej oferty przetargowej zamieszczając tą informację w swojej ofercie wraz z szczegółowym opisem i dodatkowym kosztorysem rozbudowy. Opis warunków udziału w prowadzonym postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełnienia tych warunków O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy: 1) posiadają uprawnienia do wykonywania działalności lub czynności określonej przedmiotem zamówienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień, 2) posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie: w okresie ostatnich 3 lat przed dniem wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, a jeżeli okres prowadzenia działalności przez Wykonawcę jest krótszy to w okresie prowadzenia działalności, wykonał przynajmniej jedno zamówienie, polegające na dostarczeniu i wdrożeniu systemu informatycznego tożsamego z przedmiotem zamówienia opisanym w SIWZ oraz załączniku nr 1 pt. Szczegółowe wymagania jakościowe odnośnie przedmiotu zamówienia (o wartości nie mniejszej niż cena oferty); 3) znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia, posiadający środki finansowe lub zdolność kredytową w wysokości nie mniejszej niż zł, ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności na kwotę min zł. 3

100 Wykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie mają dostarczyć Wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu 1. Na ofertę składają się następujące dokumenty i załączniki: a) Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne z art. 22 ust 1 i art. 24 ust 1 i 2 Prawa zamówień publicznych. 2. W celu potwierdzenia, że wykonawca posiada uprawnienie do wykonywania określonej działalności lub czynności objętych przedmiotem zamówienia oraz nie podlega wykluczeniu do oferty należy dołączyć następujące dokumenty: a) aktualny odpis z właściwego rejestru albo aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert; b) aktualne zaświadczenie właściwego naczelnika urzędu skarbowego oraz właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzających odpowiednio, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, opłat oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, lub zaświadczeń, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu - wystawionych nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert; c) aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 4-8 ustawy, wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert; d) aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy, wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert. 3. W celu potwierdzenia opisanego przez zamawiającego warunku posiadania przez wykonawcę niezbędnej wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia a) wykaz wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych, usług (co najmniej jednej) w okresie ostatnich trzech 4

101 lat przed dniem wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, odpowiadających swoim rodzajem i wartością usługom stanowiącym przedmiot zamówienia, z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i odbiorców, oraz załączenia dokumentów potwierdzających, że te usługi zostały wykonane należycie; b) wykaz osób i podmiotów, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nich czynności; c) stwierdzających, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień. 4. W celu potwierdzenia, że wykonawca znajduje się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia do oferty należy dołączyć następujące dokumenty: a) informację banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, w których wykonawca posiada rachunek, potwierdzającej wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy, wystawionej nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert, na kwotę co najmniej złotych b) polisę, a w przypadku jej braku innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności, na kwotę, co najmniej zł. 1. Zdefiniuj zasady oszacowania wartości zamówienia publicznego Oceń prawidłowość opisu sposobu oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu.... 5

102 Zaproponuj prawidłowe zapisy Czy zdefiniowany katalog dokumentów, jest prawidłowy, jeśli nie to wskaż prawidłowy zapis

103 Studium przypadku nr 2 CZYNNOŚCI WYKONYWANE PRZEZ ZAMAWIAJĄCEGO W PRZETARGU OGRANICZONYM l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 1 Przygotowanie projektu ogłoszenia o przetargu ograniczonym. Komisja przetargowa Zatwierdzenie projektu ogłoszenia o przetargu ograniczonym. Kto? 2 Wszczęcie postępowania poprzez zamieszczenie / przekazanie ogłoszenia o zamówieniu. 3 Zamieszczenie ogłoszenia na własnej stronie internetowej, miejscu publicznie dostępnym. 4 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1). 1/14

104 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 5 Opublikowanie ogłoszenia o wszczęciu postępowania w inny sposób (prawo a nie obowiązek zamawiającego). Kopia ogłoszenia Opis przedmiotu zamówienia publicznego 6 2/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

105 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna Opisanie warunków udziału w postępowaniu. 7 3/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

106 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 8 Określenie kryteriów wyboru oferty najkorzystniejszej. 9 Przyjęcie wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym wraz z oświadczeniami o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu oraz żądanymi przez zamawiającego dokumentami potwierdzającymi ich spełnienie. Komisja przetargowa Złożenie wniosku o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu oraz żądanym przez zamawiającego dokumentami potwierdzającymi ich spełnienie. 10 Odebranie od osób wykonujących czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz biegłych, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, oświadczeń o braku istnienia lub istnieniu okoliczności, o których mowa w art. 17 ust. 1 p.z.p. Przewodniczący komisji przetargowej Pisemne oświadczenia osób wykonujących czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz biegłych 11 Poinformowanie Kierownika jednostki o treści złożonych oświadczeń Przewodniczący komisji przetargowej 4/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

107 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 13 Dokonanie zmian w składzie osób wykonujących czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz/lub biegłych. Kto? 15 Badanie wniosków w przetargu ograniczonym. Sporządzenie rankingu wykonawców według stopnia spełniania stawianych im warunków udziału w postępowaniu komisja przetargowa 16 Propozycja wykluczenia wykonawców, którzy nie spełnili wymaganych warunków udziału w postępowaniu. komisja przetargowa Propozycja wykluczenia wykonawcy 17 Zatwierdzenie propozycji komisji przetargowej Kierownik zamawiającego lub upoważniony przez niego pisemnie pracownik Propozycja wykluczenia wykonawcy zatwierdzona przez kierownika zamawiającego lub upoważnionego przez niego pisemnie pracownika i zawiadomienie o wykluczeniu z postępowania wykonawcy zawierające uzasadnienie faktyczne i prawne 19 Przekazanie zaproszenia do składania ofert wykonawcom, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, w liczbie określonej w ogłoszeniu komisja przetargowa Podać? 5/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

108 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 20 Niezwłoczne udzielenie wykonawcom pisemnych wyjaśnień SIWZ w odpowiedzi na ich pisemne zapytania złożone w terminie: - 6 dnia Komisja przetargowa Pisemne wyjaśnienie SIWZ przekazane wykonawcom, którzy pobrali SIWZ - 12 dnia - 23 dnia 21 Jednoczesne przekazanie udzielonych wyjaśnień wszystkim wykonawcom, którym dostarczono SIWZ. Dokument potwierdzający fakt odbioru wyjaśnień SIWZ przez wykonawców Pisemne wyjaśnienie SIWZ przekazane wykonawcom którzy pobrali SIWZ 22 Wyjaśnienie wątpliwości dotyczących SIWZ w trybie, ewentualnie zwołanego przez zamawiającego, zebrania wykonawców. Komisja przetargowa 24 Niezwłoczne doręczenie informacji z zebrania wykonawcom, którym przekazano SIWZ. Komisja przetargowa Dokument potwierdzający fakt odbioru informacji z zebrania przez wykonawców 6/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

109 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 25 Ewentualne przygotowanie (w szczególnie uzasadnionych przypadkach) w każdym czasie przed upływem terminu do składania ofert, projektu modyfikacji SIWZ. Komisja przetargowa 26 Zatwierdzenie projektu modyfikacji SIWZ. Kierownik zamawiającego lub pisemnie upoważniony przez niego pracownik zamawiającego. Pisemna modyfikacja SIWZ 29 Zatwierdzenie projektu przedłużenia terminu składania ofert. Kierownik zamawiającego lub pisemnie przez niego upoważniony pracownik zamawiającego 30 Niezwłoczne przesłanie powiadomień o przedłużonym terminie składania ofert wszystkim wykonawcom, którym przekazano SIWZ. 7/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

110 l.p. 31 Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna Przyjęcie wadium. Dowód wniesienia wadium 32 Niezwłoczne dokonanie zwrotu wadium wykonawcy, który wycofał swoją ofertę przed upływem terminu składania ofert, na jego pisemny wniosek. 33 Przyjęcie oferty 34 Dokonanie otwarcia ofert bezpośrednio po upływie terminu do ich składania (art. 86 ust. 2 p.z.p.). Bezpośrednio przed otwarciem ofert podanie przez zamawiającego kwoty, jaką zamierza on przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (art. 86 ust. 3 p.z.p.). Podczas otwarcia ofert podanie z każdej oferty:. Protokół sesji otwarcia ofert 35 Ewentualne żądanie od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych przez nich ofert. Komisja przetargowa 8/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

111 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 36 Uwzględnienie otrzymanych wyjaśnień w procedurze oceny spełniania przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu oraz w badaniu i ocenie ofert. Komisja przetargowa Pisemne wyjaśnienie wykonawcy dotyczące treści złożonej oferty udzielone na żądanie zamawiającego 37 Poprawienie w tekście oferty oczywistych omyłek pisarskich oraz rachunkowych w obliczeniu ceny i niezwłoczne zawiadomienie o tym wykonawców, którzy złożyli oferty. Zawiadomienie 38 Pisemne zawiadomienie wykonawców, którzy złożyli oferty, o poprawieniu w tekście oferty/ofert innych omyłek niezgodności oferty z treścią SIWZ. Pisemne oświadczenie woli wykonawcy: wyrażenie zgody na poprawienie omyłki. Propozycja odrzucenia oferty w sytuacjach przewidzianych ustawą. Komisja przetargowa Propozycja odrzucenia oferty 39 9/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

112 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 40 Zatwierdzenie propozycji komisji przetargowej. Kierownik zamawiającego lub upoważniony przez niego pisemnie pracownik zamawiającego (art. 18 ust. 1 i 2 p.z.p.) 43 W uzasadnionych przypadkach, na co najmniej. dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócenie się do wykonawców o przedłużenie terminu związania z ofertą, o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż. dni. Przedłużenie terminu związania ofertą 44 10/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

113 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna W przypadku, gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w którym jedynym kryterium oceny ofert jest cena, nie można dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej ze względu na to, że zostały złożone oferty o takiej samej cenie, W przypadku gdy dwie lub więcej ofert uzyskało tę samą liczbę punktów, a kryterium był bilans ceny i innych kryteriów.. 46 Przygotowanie propozycji wyboru oferty najkorzystniejszej oraz.... na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w SIWZ lub wniosku o unieważnieniu postępowania. Propozycja wyboru oferty najkorzystniejszej lub wystąpienie do kierownika zamawiającego lub upoważnionego pracownika o unieważnienie postępowania zawierające uzasadnienie faktyczne i prawne 11/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

114 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 47 Dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej przez zatwierdzenie propozycji komisji przetargowej lub unieważnienie postępowania przez akceptację stosownego wniosku komisji. Kierownik zamawiającego lub pisemnie przez niego upoważniony pracownik zamawiającego Propozycja wyboru oferty najkorzystniejszej lub wystąpienie do kierownika zamawiającego lub upoważnionego pracownika o unieważnienie postępowania zawierające uzasadnienie faktyczne i prawne 48 Równoczesne zawiadomienie wszystkich wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia, o unieważnieniu zamówienia, z podaniem uzasadnienia faktycznego i prawnego. Komisja przetargowa, kierownik zamawiającego lub pisemnie przez niego upoważniony pracownik zamawiającego 12/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

115 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 49 Niezwłoczne pisemne zawiadomienie o wyborze oferty wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia. Komisja przetargowa, kierownik zamawiającego lub pisemnie przez niego upoważniony pracownik zamawiającego 51 W przypadku, gdy wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zaproponowanie wyboru oferty najkorzystniejszej spośród pozostałych ofert, bez przeprowadzenia ich ponownej oceny, o ile nie zachodzą przesłanki z art. 93 Komisja przetargowa Zatwierdzenie propozycji komisji przetargowej. Propozycja wyboru oferty Zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego w terminie nie krótszym niż dni od dnia przekazania zawiadomienia. Zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego. 13/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

116 l.p. Czynność Zamawiający Kto? Jaki dokument? Dowód Podstawa prawna 5 Niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego przekazanie ogłoszenia o udzieleniu zamówienia Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia publicznego 14/14 Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Priorytet V, Działanie 5.1, Poddziałanie 5.1.1).

117 Studium przypadku nr 3 Czy czynność Zamawiającego, jest zgodna z przepisami ustawy PZP? Zamawiający zawiadomił Wykonawcę firmę X - doręczając pismo faksem, w którym podał, że w toku badania i oceny ofert w myśl art. 87 poprawił oczywistą omyłkę rachunkową w obliczeniu ceny oferty, przyjmując za prawidłową cenę ryczałtową podaną słownie - jeden milion dwieście osiemdziesiąt jeden 00/100 zł, w sytuacji, gdy w ofercie podano cenę liczbowo ,00 zł i słownie: jeden milion dwieście osiemdziesiąt jeden 00/100 zł. Zamawiający zmienił więc cenę oferty z kwoty zł na kwotę zł, w sytuacji gdzie w brzmieniu słownym ceny oferty opuszczono jeden wyraz tysięcy". Następnie Zamawiający pismem przekazanym faksem w dniu 4 lipca 2008r. zawiadomił Odwołującego o wyborze wskazanej oferty, w której dokonał poprawienia omyłki rachunkowej w obliczeniu ceny, jako oferty najkorzystniejszej. W rozdziale IX pt. Opis sposobu obliczenia ceny" w pkt 1.7 Zamawiający podał, że rozliczenia między Wykonawcą, a Zamawiającym będą następowały w złotych polskich, na podstawie wynagrodzenia ryczałtowego, o którym mowa w Kodeksie cywilnym. W załączniku nr 2 pt. Sposób określenia ceny i terminu wykonania zamówienia" w pkt 1 i 2 Zamawiający podał, że do formularza ofert (załącznik nr 3) należy wpisać cenę ryczałtową za wykonanie robót budowlanych zgodnie z dokumentacja projektową (załącznik 1 a), przedmiarem robót (załącznik nr 1 b) oraz szczegółowymi specyfikacjami wykonania i odbioru robót (załącznik nr 1 c). Cenę należy wpisać liczbowo i słownie. Z kolei w załączniku nr 3 pt. Formularz oferty" wykonawcy mieli zaoferować wykonanie robót objętych przedmiotowym ogłoszeniem, zgodnie z załącznikami nr 1a, 1b i 1c za kwotę: netto zł słownie zł brutto zł słownie zł. Ryczałtowy charakter ceny ofert potwierdzony został w 7 ust. 1 projektu umowy, stanowiącego załącznik nr 8 do SIWZ. 1

118 W wybranej ofercie, złożonej przez firmę X wykonawca podał kwotę: netto ,00 zł słownie: jeden milion pięćdziesiąt tysięcy 00/100 zł, brutto ,00 zł słownie: jeden milion dwieście osiemdziesiąt jeden 00/100 zł. Zamawiający pismem zawiadomił wykonawców na podstawie art. 87 ust. 2 Pzp o dokonaniu poprawienia omyłki rachunkowej w obliczeniu ceny w ofercie nr 13. W efekcie czego zmienił cenę brutto oferty podanej słownie z kwoty ,00 zł na kwotę zł przyjmując, iż prawidłowo podano cenę ryczałtową bez względu na sposób jej obliczenia", a zatem Zamawiający poprawia tę omyłkę rachunkową przyjmując jako prawidłową cenę podaną słownie. W wyniku powyższych czynności cena oferty wybranej została obniżona o zł, co stanowi 21,91% ceny oferty. W prowadzonym postępowaniu 13 wykonawców złożyło oferty, jednego wykonawcę wykluczono ze skutkiem odrzucenia jego oferty. Zamawiający ocenił pozostałe 12 ofert, przyznając im odpowiednią ilość punktów na podstawie jedynego kryterium oceny ofert, jakim była cena o znaczeniu 100%. W 12 ofertach podano ceny od ,50 zł do zł (uwzględniono cenę wybranej oferty w kwocie przed jej poprawieniem). Pierwszą ofertą pod względem cenowym była oferta firmy Y z ceną ,50 zł, drugą oferta firmy Z z ceną ,80 zł, oferta wybranego wykonawcy była trzecią w kolejności z ceną ,00 zł. Po poprawieniu ceny tej oferty, oferta znalazła się na pierwszym miejscu. Zamawiający wybrał tę ofertę jako najkorzystniejszą, o czym zawiadomił wykonawców pismem. 2