dla Prenumeratorów Przewodnik Po zmianach w Podatkach i rachunkowości 2017/2018 PrzePisy komentarze ekspertów Przejrzyste tabele

Transkrypt

1 dla Prenumeratorów Przewodnik Po zmianach w Podatkach i rachunkowości 2017/2018 PrzePisy komentarze ekspertów Przejrzyste tabele

2 Podatki JPK_VAT 2018 Nowe obowiązki Przedsiębiorców wdrożenie i aktualizacja krok po kroku: jak wysyłać JPK, korzystając z oprogramowania Ministerstwa Finansów, jak prowadzić ewidencję VAT według ogłoszonej już struktury JPK_VAT na rok 2018, kiedy korekta rozliczeń VAT powoduje obowiązek korekty wysłanego JPK_VAT. Format B5, oprawa miękka, 128 stron cena: 79 zł sklep.infor.pl , bok@infor.pl

3 SPIS TREŚCI PODATKI Ordynacja podatkowa (ustawa z 29 sierpnia 1997 r. j.t. Dz.U z 2017 r. poz. 201; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2169)... 5 NIP (ustawa z 13 października 1995 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 869) Ustawa o VAT (ustawa z 11 marca 2004 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa czekała na publikację w Dzienniku Ustaw) VAT przepisy wykonawcze akcyza (ustawa z 6 grudnia 2008 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 43; ost.zm. do dnia oddania Przewodnika po zmianach przepisów 2017/2018 do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw) Akcyza przepisy wykonawcze podatek dochodowy od osób prawnych (ustawa z 15 lutego 1992 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2369) podatek dochodowy od osób fizycznych (ustawa z 26 lipca 1991 r. j.t. Dz.U z 2016 r. poz. 2032; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2203) ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2157; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) PodatkI i opłaty lokalne (ustawa z 12 stycznia 1991 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1785; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2141) Stawki podatków i opłat lokalnych w 2018 r Podatek od nieruchomości Podatek od środków transportowych Opłata reklamowa Opłata od posiadania psów Opłata targowa, miejscowa i uzdrowiskowa

4 4 podatek rolny (ustawa z 15 listopada 1984 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1892) Stawka podatku rolnego w 2018 r podatek leśny (ustawa z 30 października 2002 r. j.t. Dz.U. z 2017 r., poz. 1821) Stawka podatku leśnego w 2018 r opłata skarbowa (ustawa z 16 listopada 2006 r. Dz.U. z 2016 r. poz. 1827; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2361) KrajowA AdministracjA SkarbowA (ustawa z 16 listopada 2016 r. Dz.U. z 2016 r. poz. 1947; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2409) RACHUNKOWOŚĆ Ustawa o rachunkowości (ustawa z 29 września 1994 r. j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2342) Grupa INFOR PL Prezes Zarządu Ryszard Pieńkowski INFOR PL S.A. ul. Okopowa 58/ Warszawa Dyrektor Centrum Wydawniczego Marzena Nikiel MONITOR miesięcznik Ukazuje się od 2004 r. Przewodnik przygotowały redakcje: MONITORA księgowego, Biuletynu VAT Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel , faks , Biuro Opiekunów Klienta Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel , faks: bok@infor.pl Copyright by INFOR PL S.A. Publikacja jest chroniona przepisami prawa autorskiego. Wykonywanie kserokopii lub powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody wydawcy w całości lub części jest zabronione i podlega odpowiedzialności karnej. Druk: TAURUS INFOR PL S.A. jest podatnikiem VAT, NIP

5 Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U z 2017 r. poz. 201; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2169) Tabela uwzględnia zmiany wprowadzone w Ordynacji podatkowej: ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r. poz. 2169) obowiązujace od 25 grudnia 2017 r. ustawą z 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 1428) obowiązujace od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491) obowiązujące od 13 stycznia 2018 r. ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana obowiązujące po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana obowiązujące od 1 lutego 2018 r. Treść przepisu przed nowelizacją Art. 13. [Organ podatkowy] (...) 2. Szef Krajowej Administracji Skarbowej jest organem podatkowym jako: ( ) 5) organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej; Treść przepisu po nowelizacji Art. 13. [Organ podatkowy] (...) 2. Szef Krajowej Administracji Skarbowej jest organem podatkowym jako: ( ) 5) organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe o otwartych i zamkniętych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej; Komentarz: Zmiana w art. 13 została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiany w przepisie polegają na zmianie stosowanego w Ordynacji podatkowej nazewnictwa. Zamiast sformułowania założenie rachunku ustawodawca używa obecnie sformułowania otwarcie rachunku, a zamiast likwidacji rachunku sformułowania zamknięcie rachunku. Posługiwanie się sformułowaniami otwarcie rachunku i zamknięcie rachunku należy uznać za zabieg precyzujący. Nie zmienia to zakresu obowiązków banków i SKOK-ów, które mają obecnie obowiązek przekazywania informacji o otwartych i zamkniętych rachunkach bankowych tak jak to miały obowiązek robić wcześniej w odniesieniu do założonych i zlikwidowanych rachunków patrz art O.p. Art. 82. [Rodzaje przekazywanych informacji podatkowych] ( ) 2. Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są obowiązane do sporządzania i przekazywania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, w formie dokumentu elektronicznego, w okresie sprawozdawczym odpowiednio od 1 do 15 dnia miesiąca oraz od 16 do ostatniego dnia miesiąca informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w terminie do 7. dnia następnego okresu sprawozdawczego. Obowiązek sporządzania i przekazywania informacji nie dotyczy rachunków bankowych założonych i zlikwidowanych w tym samym okresie sprawozdawczym. Art. 82. [Rodzaje przekazywanych informacji podatkowych] ( ) 2. Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są obowiązane do sporządzania i przekazywania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, w formie dokumentu elektronicznego, w okresie sprawozdawczym odpowiednio od 1 do 15 dnia miesiąca oraz od 16 do ostatniego dnia miesiąca informacji o otwartych i zamkniętych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w terminie do 7. dnia następnego okresu sprawozdawczego. Obowiązek sporządzania i przekazywania informacji nie dotyczy rachunków bankowych otwartych i zamkniętych w tym samym okresie sprawozdawczym ani rachunków podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5 podlegających przekazaniu na podstawie art. 119zq pkt 1. IFK MONITOR księgowego nr 1/

6 ORDYNACJA PODATKOWA 6 Treść przepisu przed nowelizacją ( ) 7. Minister właściwy do spraw finansów publicznych mając na uwadze usprawnienie przekazywania i przetwarzania informacji, o których mowa w 2, określi, w drodze rozporządzenia: ( ) 2) wzór informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych oraz rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, o których mowa w 2, uwzględniając numer rachunku, datę jego założenia albo likwidacji, dane identyfikujące posiadacza rachunku, w tym nazwisko i imię lub nazwę posiadacza, miejsce zamieszkania lub adres siedziby, rodzaj i numer identyfikatora posiadacza rachunku, kod kraju posiadacza rachunku, numer identyfikacji podatkowej. Treść przepisu po nowelizacji ( ) 7. Minister właściwy do spraw finansów publicznych mając na uwadze usprawnienie przekazywania i przetwarzania informacji, o których mowa w 2, określi, w drodze rozporządzenia: ( ) 2) wzór informacji o otwartych i zamkniętych rachunkach bankowych oraz rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, o których mowa w 2, uwzględniając numer rachunku, datę jego otwarcia albo zamknięcia, dane identyfikujące posiadacza rachunku, w tym nazwisko i imię lub nazwę posiadacza, miejsce zamieszkania lub adres siedziby, rodzaj i numer identyfikatora posiadacza rachunku, kod kraju posiadacza rachunku, numer identyfikacji podatkowej. Komentarz: Zmiana w art. 82 została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana przepisu art Ordynacji podatkowej ma na celu wyłączenie z raportowania, na podstawie tego przepisu, informacji o rachunkach podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5 Ordynacji podatkowej podlegających już przekazaniu na podstawie art. 119zq pkt 1 tej ustawy. Pozostałe zmiany w przepisie polegają na zmianie stosowanego w Ordynacji podatkowej nazewnictwa. Zamiast sformułowania założenie rachunku ustawodawca używa obecnie sformułowania otwarcie rachunku, a zamiast likwidacji rachunku sformułowania zamknięcie rachunku. Posługiwanie się sformułowaniami otwarcie rachunku i zamknięcie rachunku należy uznać za zabieg precyzujący. Dział IIIB Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych Komentarz: Dział IIIB został wprowadzony ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych(dz.u. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. W Ordynacji podatkowej znajdują się już przepisy przeciwdziałające obejściu prawa podatkowego, mające na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania (art. 119 i nast. dział IIIA). Nowy dział IIIB Ordynacji podatkowej Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego dla wyłudzeń skarbowych został przez ustawodawcę wyodrębniony oraz ze względu na podobny cel regulacji umieszczony bezpośrednio po dziale IIIA. Nowe przepisy mają przeciwdziałać zjawisku uchylania się od opodatkowania, podobnie jak dział IIIA ma przeciwdziałać zjawisku unikania opodatkowania. Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 119zg. [Definicje ustawowe] Ilekroć w niniejszym dziale jest mowa o: 1) banku rozumie się przez to: a) bank krajowy w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, b) oddział instytucji kredytowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, c) oddział banku zagranicznego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe;

7 2) blokadzie rachunku podmiotu kwalifikowanego rozumie się przez to czasowe uniemożliwienie dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku podmiotu kwalifikowanego prowadzonym przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową i korzystania z tych środków; 3) izbie rozliczeniowej rozumie się przez to izbę rozliczeniową, o której mowa w art. 67 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, która w roku kalendarzowym poprzedzającym o 2 lata rok kalendarzowy, w którym będą wykonywane obowiązki określone w niniejszym dziale, rozliczyła największą liczbę poleceń przelewu w złotych ze wszystkich izb rozliczeniowych działających na podstawie tego przepisu; 4) podmiocie kwalifikowanym rozumie się przez to: a) osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, b) osobę fizyczną prowadzącą działalność zarobkową na własny rachunek, która nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy, o której mowa w lit. a, c) osobę prawną, d) jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną; 5) rachunku podmiotu kwalifikowanego rozumie się przez to rachunek rozliczeniowy, o którym mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, podmiotu kwalifikowanego oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej będącego podmiotem kwalifikowanym; 6) STIR rozumie się przez to system teleinformatyczny izby rozliczeniowej spełniający minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych określone w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, służący do: a) odbioru i przetwarzania danych w celu ustalenia wskaźnika ryzyka, b) przekazywania danych i informacji o wskaźniku ryzyka do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych oraz do systemów teleinformatycznych banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, c) pośredniczenia w przekazywaniu danych, informacji i żądań pomiędzy Szefem Krajowej Administracji Skarbowej a bankami oraz spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi; 7) transakcji rozumie się przez to uznanie lub obciążenie rachunku podmiotu kwalifikowanego na podstawie dyspozycji jego posiadacza lub osób trzecich; 8) wskaźniku ryzyka rozumie się przez to wskaźnik wykorzystywania działalności banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi; 9) wyłudzeniach skarbowych rozumie się przez to: a) przestępstwa skarbowe, o których mowa w art i 2, art i 2, art i 2, art a oraz art i 2 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 2016 r. poz. 2137, z późn. zm. ( ), IFK MONITOR księgowego nr 1/

8 ORDYNACJA PODATKOWA 8 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji b) przestępstwa, o których mowa w art. 270a 1 i 2, art. 271a 1 i 2 oraz art. 277a 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r. poz. 1137, z późn. zm. ( ), c) przestępstwa, o których mowa w art ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, mające na celu popełnienie przestępstw skarbowych, o których mowa w lit. a, lub przestępstw, o których mowa w lit. b. Komentarz: Nowy art. 119zg został wprowadzony ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Wyjątkiem jest art. 119zg pkt 2 zawierający definicję blokady rachunku, który to przepis wchodzi w życie po upływie 4 miesięcy od dnia ogłoszenia. W art. 119zg zostały wprowadzone definicje ustawowe pojęć używanych w dziale IIIB Ordynacji podatkowej Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Słownik terminologii używanej w dziale IIIB został wprowadzony dla większej czytelności przepisów działu IIIB Ordynacji podatkowej. Znajdują się tu najistotniejsze pojęcia takie jak: bank blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego, izba rozliczeniowa, podmiot kwalifikowany rachunek podmiotu kwalifikowanego, STIR, transakcja, wskaźnik ryzyka, wyłudzenia skarbowe. Definicje te mają zastosowanie tylko do przepisów działu IIIB Ordynacji podatkowej. Art. 119zh. [Wyłączenie zastosowania przepisów] Przepisów niniejszego działu nie stosuje się do rachunków: 1) podmiotów kwalifikowanych prowadzonych przez Narodowy Bank Polski; 2) banków spółdzielczych prowadzonych przez bank zrzeszający w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz.U. z 2016 r. poz oraz z 2017 r. poz. 1089); 3) banków prowadzonych przez inne banki; 4) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych prowadzonych przez Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową; 5) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej prowadzonych przez banki; 6) Skarbu Państwa; 7) Narodowego Funduszu Zdrowia; 8) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; 9) Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Komentarz: Art. 119 zh został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Przepis art. 119zh określa, jakie instytucje i ich rachunki nie podlegają pod przepisy działu IIIB Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Według ustawodawcy instytucje te oraz rachunki dla nich prowadzone nie stanowią obszaru potencjalnego ryzyka wyłudzeń skarbowych.

9 Art. 119zi. [Obowiązki izby rozliczeniowej] 1. Czynności związane z realizacją obowiązków izby rozliczeniowej, o których mowa w niniejszym dziale, mogą być wykonywane wyłącznie przez jej upoważnionych pracowników. 2. Izba rozliczeniowa może zlecić wykonywanie czynności związanych z technicznym utrzymaniem, naprawą lub zmianą funkcjonalności STIR przedsiębiorcy zapewniającemu bezpieczne i prawidłowe ich wykonywanie. Zlecenie wykonywania tych czynności następuje na podstawie umowy, w formie pisemnej, zawierającej listę pracowników przedsiębiorcy wyznaczonych do wykonywania czynności związanych z dostępem do STIR, w tym algorytmów, o których mowa w art. 119zn 3, zawartej po zasięgnięciu opinii Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. 3. W celu zachowania tajemnicy prawnie chronionej wykonywanie przez przedsiębiorcę lub jego pracowników czynności, o których mowa w 2, związanych z dostępem do STIR, w tym algorytmów, o których mowa w art. 119zn 3, odbywa się pod nadzorem izby rozliczeniowej, w posiadanych przez nią lokalach na obszarze województwa, w którym jest położona jej siedziba, i nie może powodować przetwarzania danych poza STIR. 4. Zlecenie wykonywania czynności, o których mowa w 2, nie może obejmować: 1) prowadzenia STIR ani przetwarzania danych w STIR; 2) ustalania algorytmów, o których mowa w art. 119zn 3; 3) ustalania wskaźnika ryzyka. 5. Izba rozliczeniowa zawiadamia Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o zamiarze zawarcia lub zmiany umowy, o której mowa w 2, zawarciu takiej umowy i jej zmianach. Izba rozliczeniowa przedstawia Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej odpowiednio projekt umowy lub jej zmian oraz zawartą umowę lub dokonane zmiany. 6. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może żądać od izby rozliczeniowej: 1) przedstawienia informacji i dokumentów dotyczących umowy, o której mowa w 2, jej projektu lub projektu jej zmian lub informacji i dokumentów dotyczących przedsiębiorcy, który jest lub ma być jej stroną; 2) złożenia wyjaśnień dotyczących realizacji umowy, o której mowa w 2; 3) dostarczenia opisu rozwiązań technicznych i organizacyjnych, zapewniających bezpieczne i prawidłowe wykonywanie zleconych czynności, o których mowa w 2, w szczególności ochronę tajemnicy prawnie chronionej, algorytmów, o których mowa w art. 119zn 3, i wskaźników ryzyka. 7. Szef Krajowej Administracji Skarbowej pisemnie nakazuje izbie rozliczeniowej niezwłoczne podjęcie działań zmierzających do zmiany lub rozwiązania umowy, o której mowa w 2, jeżeli wykonanie umowy zagraża bezpiecznemu lub prawidłowemu wykonywaniu przez izbę rozliczeniową obowiązków, o których mowa w niniejszym dziale, w szczególności nie zapewnia właściwej ochrony tajemnicy prawnie chronionej, algorytmów, o których mowa w art. 119zn 3, ani wskaźników ryzyka. 8. Pracownicy izby rozliczeniowej oraz przedsiębiorca, o którym mowa w 2, i jego pracownicy są obowiązani do zachowania w tajemnicy: IFK MONITOR księgowego nr 1/

10 ORDYNACJA PODATKOWA 10 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 1) algorytmów, o których mowa w art. 119zn 3; 2) informacji o wskaźniku ryzyka; 3) informacji i zestawień, o których mowa w art. 119zp 1, art. 119zq i art. 119zs 1; 4) informacji objętych żądaniami Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, o których mowa w art. 119zo 9, art. 119zv 3, art. 119zw 3 i art. 119zz 2. Komentarz: Art. 119zi został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zi w 1 wprowadza zasadę, zgodnie z którą czynności związane z realizacją obowiązków izby rozliczeniowej określonych w dziale IIIB Ordynacji podatkowej mogą być wykonywane wyłącznie przez jej upoważnionych pracowników. Wyjątkiem są czynności związane z technicznym utrzymaniem, naprawą lub zmianą funkcjonalności STIR, które izba rozliczeniowa może zlecić przedsiębiorcy zapewniającemu bezpieczne i prawidłowe ich wykonywanie ( 2). Zarówno pracownicy izby rozliczeniowej, jak i przedsiębiorca zajmujący się techniczną obsługą STIR są zobowiązani do zachowania w tajemnicy używanych algorytmów, informacji o wskaźnikach ryzyka, informacji i zestawień sporządzanych przez banki i skoki obowiązkowo oraz na żądanie Szefa KAS ( 8). Art. 119zj. [Nadzór nad izbą rozliczeniową] 1. W celu umożliwienia przedstawicielowi Szefa Krajowej Administracji Skarbowej obecności przy dokonywaniu czynności, o których mowa w art. 119zi 3, izba rozliczeniowa zawiadamia, z odpowiednim wyprzedzeniem, Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o terminie wykonywania tych czynności. 2. W nagłych wypadkach, w szczególności w przypadku wystąpienia awarii lub problemów technicznych, izba rozliczeniowa zawiadamia Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o planowanym terminie wykonania czynności niezwłocznie po zawiadomieniu o zaistniałym zdarzeniu przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 119zi Niestawienie się przedstawiciela Szefa Krajowej Administracji Skarbowej nie wstrzymuje wykonywania czynności, jeżeli Szef Krajowej Administracji Skarbowej został zawiadomiony zgodnie z 1 lub Izba rozliczeniowa prowadzi i przechowuje w swojej siedzibie rejestr czynności, o których mowa w art. 119zi Czynność jest wpisywana do rejestru, o którym mowa w 4, niezwłocznie po jej zakończeniu, ze wskazaniem daty i godziny jej dokonania, osób obecnych przy jej dokonaniu oraz jej opisu. 6. Rejestr, o którym mowa w 4, jest udostępniany Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej na jego żądanie. Komentarz: Art. 119zj został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zi 3 stanowi, że wykonywanie przez przedsiębiorcę lub jego pracowników czynności, o których mowa w art. 119zi 2, związanych z dostępem do STIR, w tym algorytmów, o których mowa w art. 119zn 3, odbywa się pod nadzorem izby rozliczeniowej, w posiadanych przez nią lokalach na obszarze województwa, w którym jest położona jej siedziba, i nie może powodować przetwarzania danych poza STIR.

11 W art. 119zj znalazły się regulacje wskazujące, w jaki sposób nadzór ten ma być realizowany. O wszystkich czynnościach, które wymagają nadzoru, Szef KAS ma być zawiadamiany (z wyprzedzeniem, a w przypadku awarii niezwłocznie), a izba rozliczeniowa ma prowadzić specjalny rejestr podejmowanych czynności podlegających nadzorowi Szefa KAS. Art. 119zk. [Przekazywanie danych] 1. Przekazywanie danych, informacji i żądań, o których mowa w niniejszym dziale, z systemu teleinformatycznego banku i spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej do STIR, ze STIR do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych oraz z Centralnego Rejestru Danych Podatkowych do systemu teleinformatycznego banku i spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej następuje automatycznie i niezwłocznie za pośrednictwem STIR. 2. Przekazywanie danych, informacji i żądań, o których mowa w niniejszym dziale, pomiędzy zrzeszonymi bankami spółdzielczymi i spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi a STIR może następować za pośrednictwem systemów teleinformatycznych odpowiednio banku zrzeszającego w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających albo Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej. 3. W przypadku gdy bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa korzysta z systemu płatności izby rozliczeniowej za pośrednictwem innego banku lub innej spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, przekazywanie danych, informacji i żądań, o których mowa w niniejszym dziale, pomiędzy tym bankiem lub spółdzielczą kasą oszczędnościowo-kredytową a STIR może następować za pośrednictwem odpowiednio tego innego banku lub tej innej spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Bank oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa są obowiązani pośredniczyć w przekazywaniu tych danych, informacji i żądań również po zaprzestaniu pośredniczenia w korzystaniu z systemu płatności izby rozliczeniowej, do czasu gdy przekazywanie tych danych, informacji i żądań nie będzie realizowane za pośrednictwem innego banku lub innej spółdzielczej kasy oszczędnościowo- -kredytowej. 4. W uzasadnionych przypadkach Szef Krajowej Administracji Skarbowej może przekazać dane, informacje i żądania, o których mowa w niniejszym dziale, bezpośrednio bankom lub spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym, wskazując sposób oraz termin ich przesłania. Komentarz: Art. 119zk został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119 zk określa zasady przekazywania danych, informacji i żądań, o których mowa w dziale IIIB Ordynacji podatkowej, z systemu teleinformatycznego banku i spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej do STIR, ze STIR do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych oraz z Centralnego Rejestru Danych Podatkowych do systemu teleinformatycznego banku i spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Przesyłanie danych ma następować automatycznie i niezwłocznie za pośrednictwem STIR (art. 119zk 1 Ordynacji podatkowej). O takim sposobie przekazywania danych przesądza ich znaczna ilość. IFK MONITOR księgowego nr 1/

12 ORDYNACJA PODATKOWA 12 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Ponadto ustawodawca uznał, że doręczanie przez Szefa KAS żądań o przedłużeniu blokady czy żądań przekazania dodatkowych informacji i zestawień (art. 119zs 1 Ordynacji podatkowej) w formie papierowej, tradycyjną pocztą, byłoby niecelowe i utrudniałoby osiągnięcie zamierzonych celów ustawy. Szybkość działania została bowiem uznana za jeden z najważniejszych elementów skutecznego przeciwdziałania wyłudzeniom skarbowym. Art. 119zl. [Bieg terminów] 1. Do biegu terminów, o których mowa w niniejszym dziale, z wyjątkiem art. 119zzb 2 i 5 pkt 2, nie wlicza się sobót ani dni ustawowo wolnych od pracy. 2. W przypadkach, o których mowa art. 119zn 2, art. 119zo 1 i art. 119zq, czynności określone w tych przepisach są wykonywane także w soboty oraz dni ustawowo wolne od pracy. Komentarz: Art. 119zl został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. W art. 119zl Ordynacji podatkowej przyjęto, że do biegu terminów, o których mowa w dziale IIIB, z wyjątkiem terminów określonych w art. 119zzb 2 i 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej, nie wlicza się sobót i dni ustawowo wolnych od pracy. Rozwiązanie przyjęte jako zasada jest podyktowane względami praktycznymi i koniecznością zapewnienia skuteczności blokady. Art. 119zm. [Zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia wyłudzenia skarbowego] 1. Zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia wyłudzenia skarbowego dokonywane przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej zawiera w szczególności: 1) imię i nazwisko, numer PESEL lub numer identyfikacji podatkowej oraz adres miejsca zamieszkania osoby podejrzewanej o popełnienie wyłudzenia skarbowego, 2) dane identyfikacyjne podmiotu kwalifikowanego, jeżeli posiadane informacje wskazują na wykorzystywanie tych danych do działalności w zakresie wyłudzeń skarbowych, w szczególności firmę, nazwę albo imię i nazwisko osoby fizycznej, o której mowa w art. 119zg pkt 4 lit. b, numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej oraz adres siedziby lub adres miejsca zamieszkania, 3) numer rachunku podmiotu kwalifikowanego objętego zawiadomieniem, ze wskazaniem waluty, w której rachunek podmiotu kwalifikowanego jest prowadzony, oraz formy i miejsca jego otwarcia, 4) imię i nazwisko, numer PESEL lub numer identyfikacji podatkowej oraz adres miejsca zamieszkania pełnomocnika do rachunku podmiotu kwalifikowanego objętego zawiadomieniem, jeżeli został ustanowiony, 5) strony i kwoty transakcji dokonanych lub zleconych z wykorzystaniem rachunku podmiotu kwalifikowanego objętego zawiadomieniem oraz informacje o saldach i obrotach na tym rachunku podmiotu kwalifikowanego, 6) informacje o blokadach rachunku podmiotu kwalifikowanego i zajęciach rachunku podmiotu kwalifikowanego objętego zawiadomieniem,

13 7) informacje podatkowe dotyczące podmiotu kwalifikowanego objętego zawiadomieniem, w szczególności dane o jego rejestracji jako podatnika podatku od towarów i usług, złożonych deklaracjach podatkowych i uzyskanych zwrotach podatku jeżeli znajdują się w posiadaniu Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. 2. Prokurator, Policja albo inny właściwy organ uprawniony do prowadzenia postępowania przygotowawczego, który otrzymał zawiadomienie, o którym mowa w 1, może żądać uzupełnienia informacji, także w toku czynności podejmowanych na podstawie art. 307 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1904). Komentarz: Art. 119zm został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zm wskazuje, jakie elementy powinno zawierać zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia wyłudzenia skarbowego sporządzane przez Szefa KAS. Szef KAS ma bowiem obowiązek zawiadomienia o takim podejrzeniu organów uprawnionych do prowadzenia postępowania przygotowawczego. Rozwiązania zawarte w art. 119zm mają zapewnić sprawniejsze i efektywniejsze wykonywanie czynności dochodzeniowo-śledczych w zakresie wyłudzeń skarbowych, które zostaną zgłoszone przez Szefa KAS i podległych mu funkcjonariuszy. Rozdział 2 Analiza ryzyka Art. 119zn. [Wskaźnik ryzyka] 1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej dokonuje analizy ryzyka wykorzystywania działalności banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi, uwzględniając posiadane dane, w tym wskaźnik ryzyka oraz informacje i zestawienia, o których mowa w art. 119zq oraz art. 119zs. 2. Wskaźnik ryzyka ustala izba rozliczeniowa automatycznie w STIR, nie rzadziej niż raz dziennie. 3. Wskaźnik ryzyka jest ustalany w odniesieniu do podmiotu kwalifikowanego na podstawie opracowanych przez izbę rozliczeniową algorytmów, uwzględniających najlepsze praktyki sektora bankowego i spółdzielczych kas oszczędnościowo- -kredytowych w zakresie przeciwdziałania wykorzystywaniu ich działalności do przestępstw oraz przestępstw skarbowych, a także: 1) kryteria ekonomiczne polegające na ocenie dokonywanej przez podmiot kwalifikowany transakcji za pomocą rachunku podmiotu kwalifikowanego w otoczeniu gospodarczym, w szczególności pod względem celu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, lub dokonywaniu transakcji nieuzasadnionych charakterem prowadzonej działalności; 2) kryteria geograficzne polegające na dokonywaniu transakcji z podmiotami z państw, w których występuje wysokie zagrożenie wyłudzeń skarbowych; IFK MONITOR księgowego nr 1/

14 ORDYNACJA PODATKOWA 14 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 3) kryteria przedmiotowe polegające na prowadzeniu przez podmiot kwalifikowany działalności gospodarczej wysokiego ryzyka z punktu widzenia podatności na wyłudzenia skarbowe; 4) kryteria behawioralne polegające na nietypowym, w danej sytuacji, zachowaniu podmiotu kwalifikowanego; 5) kryteria powiązań polegające na istnieniu powiązań podmiotu kwalifikowanego z podmiotami, co do których występuje ryzyko, że uczestniczą w działaniach mających związek z wyłudzeniami skarbowymi lub organizują takie działania. 4. Najlepsze praktyki, o których mowa w 3, mogą być zgłaszane izbie rozliczeniowej przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe wskazane odpowiednio przez bankowe izby gospodarcze, o których mowa w art. 121 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, oraz Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową. Komentarz: Art. 119zn został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zn nakłada na Szefa Krajowej Administracji Skarbowej obowiązek dokonywania analizy ryzyka wykorzystywania działalności banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi. Wynik analizy ryzyka będzie stanowił podstawę do podjęcia czynności wobec nieuczciwych podmiotów kwalifikowanych przez Szefa KAS lub podległe mu organy. Elementem, który ma stanowić istotną wartość przy dokonywaniu analizy ryzyka, jest wskaźnik ryzyka wykorzystywania działalności banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi. Art. 119zo. [Informacje o wskaźniku ryzyka] 1. Izba rozliczeniowa przekazuje informacje o wskaźniku ryzyka niezwłocznie po jego ustaleniu, nie rzadziej niż raz dziennie, wyłącznie: 1) Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, 2) bankom i spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym w zakresie rachunków podmiotów kwalifikowanych prowadzonych przez te banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz w przypadku, o którym mowa w 3 chyba że wskaźnik ryzyka i istotność wpływu na wskaźnik ryzyka poszczególnych kryteriów uwzględnianych przy jego ustalaniu nie uległy zmianie. 2. Informacja o wskaźniku ryzyka zawiera: 1) dane identyfikacyjne podmiotu kwalifikowanego firmę, nazwę albo imię i nazwisko osoby fizycznej, o której mowa w art. 119zg pkt 4 lit. b, a także jego numer identyfikacji podatkowej, numer identyfikacyjny REGON lub numer PESEL, jeżeli są dostępne; 2) numery rachunków podmiotu kwalifikowanego; 3) wskaźnik ryzyka i wskazanie istotności wpływu na wskaźnik ryzyka poszczególnych kryteriów uwzględnianych przy jego ustalaniu.

15 3. W przypadku otwierania rachunku podmiotu kwalifikowanego bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa występuje do izby rozliczeniowej o przekazanie informacji o wskaźniku ryzyka w zakresie rachunków podmiotu kwalifikowanego prowadzonych przez inne banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, z wyłączeniem wskazania istotności wpływu na wskaźnik ryzyka poszczególnych kryteriów uwzględnianych przy jego ustalaniu, w zakresie rachunków podmiotów kwalifikowanych prowadzonych przez inne banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo- -kredytowe. 4. Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe mogą wykorzystywać informacje o wskaźniku ryzyka wyłącznie w celu wykonywania uprawnień lub obowiązków, o których mowa w: 1) art. 106 i art. 106a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe oraz art. 15 i art. 16 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2065), w tym dokonywania oceny ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, o której mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2017 r. poz. 1049); 2) art. 106d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, z tym że banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe mogą udostępniać wzajemnie informacje o wskaźniku ryzyka wyłącznie innym bankom lub spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym. 5. Przepis 4 nie ogranicza uprawnień banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do wykorzystywania w innych obszarach ich działalności rezultatów procedur dotyczących wykonywania uprawnień lub obowiązków wymienionych w Informacje o wskaźniku ryzyka są udostępniane innym podmiotom niż wymienione w 1 wyłącznie przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na zasadach i w trybie określonych w dziale VII. 7. Informacje o wskaźniku ryzyka nie podlegają udostępnieniu podmiotom kwalifikowanym. 8. Dostęp do informacji o istotności wpływu poszczególnych kryteriów na wskaźnik ryzyka, przekazywanych bankom i spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym, mają wyłącznie osoby wyznaczone do realizacji celów, o których mowa w Izba rozliczeniowa udostępnia algorytmy, na podstawie których jest ustalany wskaźnik ryzyka, wyłącznie Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, na jego żądanie. 10. Za ustalanie wskaźnika ryzyka bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa ponoszą roczną opłatę na rzecz izby rozliczeniowej ustalaną ryczałtowo w odniesieniu do liczby rachunków podmiotu kwalifikowanego prowadzonych przez ten bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową. W przypadku gdy wskaźnik ryzyka ustalany jest za okres krótszy niż rok kalendarzowy, opłata ustalana jest w wysokości proporcjonalnej do liczby miesięcy, w których wskaźnik ryzyka jest ustalany. IFK MONITOR księgowego nr 1/

16 ORDYNACJA PODATKOWA 16 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 11. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wysokość i terminy wnoszenia opłaty, o której mowa w 10, uwzględniając koszty ustalania i przekazywania wskaźnika ryzyka, koszty wdrożenia i utrzymania STIR oraz okres, za który wskaźnik ryzyka jest ustalany. Komentarz: Art. 119zo został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zo reguluje zasady przekazywania informacji o wskaźniku ryzyka. Zgodnie z tym przepisem informacja o wskaźniku ryzyka będzie przekazywana przez izbę rozliczeniową niezwłocznie po jego ustaleniu, nie rzadziej niż raz dziennie, wyłącznie Szefowi KAS w pełnym zakresie, a bankom i spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym w zakresie rachunków podmiotów kwalifikowanych prowadzonych przez te banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Informacje o wskaźniku ryzyka będą udostępniane innym podmiotom niż wymienione w 1 wyłącznie przez Szefa KAS, na zasadach i w trybie określonych w dziale VII Ordynacji podatkowej, tj. na podstawie przepisów normujących m.in. udostępnianie informacji objętych tajemnicą skarbową ( 6). Art. 119zp. [Obowiązki informacyjne banków i SKOK-ów] 1. Banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe przekazują izbie rozliczeniowej: 1) informacje o rachunkach podmiotów kwalifikowanych: a) otwieranych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe niezwłocznie, nie później jednak niż do godziny dnia następującego po dniu otwarcia rachunku podmiotu kwalifikowanego, b) prowadzonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe niezwłocznie, nie później jednak niż do godziny dnia następującego po dniu uzyskania, zmiany lub uzupełnienia tych informacji; 2) dzienne zestawienia transakcji dotyczących rachunków podmiotu kwalifikowanego niezwłocznie, nie później jednak niż do godziny dnia następującego po dniu dokonania transakcji; 3) informacje o rachunkach oszczędnościowych i rachunkach oszczędnościowo- -rozliczeniowych prowadzonych dla osób fizycznych przez banki oraz informacje o rachunkach członków spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, niebędących rachunkami podmiotów kwalifikowanych, niezwłocznie, nie później jednak niż do godziny dnia następującego po dniu otwarcia rachunku. 2. W przypadkach, o których mowa w art. 119zk 2 i 3, banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe przekazują: 1) informacje, o których mowa: a) w 1 pkt 1 lit. a niezwłocznie, nie później jednak niż do godziny dnia następującego po dniu otwarcia rachunku podmiotu kwalifikowanego, b) w 1 pkt 1 lit. b niezwłocznie, nie później jednak niż do godziny dnia następującego po dniu uzyskania, zmiany lub uzupełnienia tych informacji,

17 c) w 1 pkt 3 niezwłocznie, nie później jednak niż do godziny dnia następującego po dniu otwarcia rachunku; 2) zestawienia, o których mowa w 1 pkt 2, niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia następującego po dniu dokonania transakcji. Komentarz: Art. 119zp został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Na banki i SKOK-i został nałożony obowiązek niezwłocznego przekazywania izbie rozliczeniowej informacji i zestawień, w celu ustalenia przez izbę rozliczeniową wskaźników ryzyka. Przepis ten szczegółowo określa maksymalne terminy przekazywania tych informacji i zestawień. Art. 119zq. [Obowiązki informacyjne izby rozliczeniowej] Izba rozliczeniowa, na podstawie informacji i zestawień, o których mowa w art. 119zp 1, przekazuje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, nie rzadziej niż raz dziennie: 1) informacje o rachunkach podmiotów kwalifikowanych prowadzonych i otwieranych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe; 2) informacje o łącznej kwocie obciążeń oraz łącznej kwocie uznań rachunków podmiotów kwalifikowanych dotyczących transakcji uznających lub obciążających rachunki, o którym mowa w art. 119zp 1 pkt 3; 3) dzienne zestawienia transakcji dotyczących rachunków podmiotów kwalifikowanych w zakresie transakcji innych niż wskazane w pkt 2. Komentarz: Art. 119zq został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zq reguluje kwestię przekazywania Szefowi KAS informacji i zestawień zbieranych przez izby rozliczeniowe. Art. 119zr. [Zakres wymaganych informacji] 1. Informacje, o których mowa w art. 119zp 1 pkt 1 i art. 119zq pkt 1, obejmują: 1) identyfikator banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej; 2) datę i godzinę wysłania danych; 3) kod waluty rachunku podmiotu kwalifikowanego, numer rachunku podmiotu kwalifikowanego w formacie Numeru Rachunku Bankowego oraz datę otwarcia i zamknięcia rachunku podmiotu kwalifikowanego; 4) dane identyfikacyjne podmiotu kwalifikowanego, jeżeli są dostępne, zawierające: a) firmę, nazwę albo imię i nazwisko osoby fizycznej, o której mowa w art. 119zg pkt 4 lit. b, b) rodzaj prowadzonej działalności, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym i datę rejestracji lub rozpoczęcia działalności oraz kraj rejestracji podmiotu kwalifikowanego lub rezydencji podatkowej, c) numer PESEL, numer identyfikacyjny REGON oraz numer identyfikacji podatkowej, a w przypadku podmiotu kwalifikowanego mającego miejsce zamieszkania, IFK MONITOR księgowego nr 1/

18 ORDYNACJA PODATKOWA 18 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji siedzibę lub zarząd w państwie lub na terytorium spoza Unii Europejskiej EU- RONIP lub inny numer identyfikacji podatkowej, d) dane adresowe prowadzonej działalności, siedziby oraz adres korespondencyjny podmiotu kwalifikowanego zawierający kod kraju, kod pocztowy, miejscowość, ulicę, numer domu i lokalu, e) numer telefonu i adres poczty elektronicznej podmiotu kwalifikowanego; 5) dane identyfikacyjne pełnomocnika do rachunków podmiotu kwalifikowanego i reprezentanta podmiotu kwalifikowanego, a także jego beneficjenta rzeczywistego w rozumieniu art. 2 pkt 1a ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, jeżeli są dostępne, zawierające: a) imię i nazwisko, b) numer PESEL oraz rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości, c) datę i kraj urodzenia oraz obywatelstwo, d) dane adresowe zawierające kod kraju, kod pocztowy, miejscowość, ulicę, numer domu i lokalu, e) numer telefonu i adres poczty elektronicznej. 2. Informacje, o których mowa w art. 119zp 1 pkt 1 i art. 119zq pkt 1, obejmują także: 1) datę ustanowienia pełnomocnika do rachunku podmiotu kwalifikowanego i reprezentanta podmiotu kwalifikowanego; 2) zakres umocowania pełnomocnika do rachunku podmiotu kwalifikowanego. 3. Zestawienia, o których mowa w art. 119zp 1 pkt 2 i art. 119zq pkt 3, obejmują: 1) dane identyfikacyjne nadawcy i odbiorcy transakcji, jeżeli są dostępne, zawierające: a) imię i nazwisko lub nazwę, b) dane adresowe zawierające kod kraju, kod pocztowy, miejscowość, ulicę, numer domu i lokalu; 2) numer rachunku nadawcy transakcji i rachunku odbiorcy transakcji; 3) datę obciążenia lub uznania rachunku podmiotu kwalifikowanego; 4) kwotę i walutę transakcji; 5) tytuł i opis transakcji; 6) saldo początkowe i saldo końcowe zestawienia transakcji dotyczących rachunku podmiotu kwalifikowanego. 4. Informacje, o których mowa w art. 119zp 1 pkt 3, obejmują: 1) identyfikator banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej; 2) datę i godzinę przekazania informacji; 3) kody walut rachunków, o których mowa w art. 119zp 1 pkt 3, numery tych rachunków w formacie Numeru Rachunku Bankowego oraz daty ich otwarcia i zamknięcia.

19 5. Dane, o których mowa w art. 119zp 1 oraz art. 119zq, są przekazywane w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej dostępnej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Komentarz: Art. 119zr został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zr wskazuje dane, jakie powinny zawierać informacje i zestawienia, o których mowa w art. 119zp i art. 119zq. Dane te będą przekazywane elektronicznie przez stronę BIP MF. Art. 119zs. [Prawo do żądania dodatkowych informacji i zestawień] 1. W celu weryfikacji lub uzupełnienia posiadanych przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej informacji niezbędnych do wykonywania zadań, o których mowa w niniejszym dziale, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może żądać przekazania przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową: 1) informacji lub zestawień innych niż przekazane na podstawie art. 119zq, przy czym przepis art. 119zr 1 3 stosuje się odpowiednio; 2) informacji o blokadach środków na rachunku podmiotu kwalifikowanego, ze wskazaniem kwoty blokady, terminu, do którego obowiązuje blokada, i rodzaju organu, na żądanie którego blokada została dokonana; 3) informacji o zajęciach wierzytelności z rachunku podmiotu kwalifikowanego ze wskazaniem, czy zajęcie zostało dokonane w postępowaniu egzekucyjnym lub postępowaniu zabezpieczającym, organu egzekucyjnego, który dokonał zajęcia, oraz kwoty należności pieniężnej, na poczet której dokonano zajęcia. 2. Bank oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa przekazują Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej posiadane dane objęte żądaniem, o którym mowa w 1, niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia otrzymania żądania, a w przypadku gdy dane te znajdują się w formie uniemożliwiającej ich automatyczne przetwarzanie nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania. Komentarz: Art. 119zs został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zs 1 Ordynacji podatkowej daje Szefowi KAS prawo do żądania dodatkowych informacji (innych niż przekazane na podstawie art. 119zq) od banków i SKOK-ów. W założeniach ustawodawcy obowiązek ten ma dotyczyć transakcji podmiotów kwalifikowanych z osobami fizycznymi niebędącymi podmiotami kwalifikowanymi. Art. 119zt. [Udostępnianie informacji i zestawień] Informacje i zestawienia, o których mowa w art. 119zp 1 i art. 119zq, są udzielane przez izbę rozliczeniową podmiotom innym niż Szef Krajowej Administracji Skarbowej wyłącznie na żądanie: IFK MONITOR księgowego nr 1/

20 ORDYNACJA PODATKOWA 20 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 1) sądu lub prokuratora w związku z toczącym się postępowaniem o wyłudzenia skarbowe przeciwko podmiotowi kwalifikowanemu będącemu posiadaczem rachunku podmiotu kwalifikowanego; 2) Prezesa Najwyższej Izby Kontroli w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania kontrolnego określonego w ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2017 r. poz. 524); 3) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Biura Ochrony Rządu i ich posiadających pisemne upoważnienie funkcjonariuszy lub żołnierzy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych; 4) Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w zakresie niezbędnym do realizacji ustawowych zadań określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych; 5) Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego na zasadach i w trybie określonych w art. 23 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1993); 6) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego na zasadach i w trybie określonych w art. 34a ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz.U. z 2017 r. poz. 1920). Komentarz: Art. 119zt został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zt zawiera zamkniętą listę podmiotów, które mają prawo występowania do izby rozliczeniowej o udostępnienie informacji i zestawień, o których mowa w art. 119zp 1 i art. 119zq. Wyłącznie podmioty znajdujące się na tej liście są upoważnione do otrzymania tych danych. Tym samym izba rozliczeniowa ma obowiązek udzielania informacji wyłącznie podmiotom, które prowadzą postępowania mające istotne znaczenie z punktu widzenia funkcjonowania państwa i jego bezpieczeństwa. Art. 119zu. [Przetwarzanie danych przez izbę rozliczeniową] 1. W celu ustalenia wskaźnika ryzyka izba rozliczeniowa przetwarza dane: 1) przekazane na podstawie art. 119zp 1; 2) udostępnione z Centralnego Rejestru Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników, o których mowa w art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2017 r. poz. 869). 2. Do przetwarzania danych, o których mowa w art. 119zp 1 oraz art. 119zq, stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, z tym że dane te mogą być przetwarzane w STIR bez wiedzy i zgody osoby, której dane te dotyczą.

21 3. Dane przetwarzane na podstawie przepisów niniejszego działu są przechowywane przez izbę rozliczeniową, banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz Szefa Krajowej Administracji Skarbowej przez 5 lat, licząc od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym otrzymały dane. 4. Jeżeli w okresie, o którym mowa w 3, nie upłynął termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, zwrotu podatku lub wyłudzenia skarbowego, w związku z którym przechowywane dane mogłyby stanowić dowód w postępowaniu, dane te mogą być przechowywane przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej nie dłużej niż do upływu terminu przedawnienia. 5. Izba rozliczeniowa, która wykonywała obowiązki określone w niniejszym dziale, jest obowiązana do przekazania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej danych i informacji przechowywanych na podstawie ustawy w terminie miesiąca, licząc od ostatniego dnia realizacji tych obowiązków. 6. Szef Krajowej Administracji Skarbowej jest obowiązany do przekazania danych i informacji, o których mowa w 5, izbie rozliczeniowej, która przejęła realizację obowiązków wynikających z niniejszego działu, w zakresie koniecznym do ustalenia wskaźnika ryzyka, w terminie miesiąca, licząc od dnia ich otrzymania. 7. Do okresu przechowywania danych, o którym mowa w 3, przez izbę rozliczeniową, o której mowa w 6, wlicza się okres przechowywania danych przez izbę rozliczeniową, o której mowa w 5. Komentarz: Art. 119zu został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zu stanowi, że izba rozliczeniowa ma prawo przetwarzać gromadzone dane w celu ustalenia wskaźnika ryzyka ( 1). Do przetwarzania danych izba rozliczeniowa ma obowiązek stosować ustawę o ochronie danych osobowych, z tym zastrzeżeniem, że dane te mogą być przetwarzane bez wiedzy i zgody osoby, której dane te dotyczą ( 2). Przepis art. 119zu reguluje także kwestię terminów przechowywania przez izbę rozliczeniową, banki i SKOK-i oraz Szefa KAS przetwarzanych danych. Mogą one być przechowywane przez 5 lat albo dłużej, nie dłużej jednak niż do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Ponadto w art. 119zu 5 7 zostały uregulowane skutki zmiany izby rozliczeniowej. Rozdział 3 Blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego Art. 119zv. [Blokada rachunku] 1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może wydać postanowienie o blokadzie rachunku podmiotu kwalifikowanego na okres nie dłuższy niż 72 godziny, jeżeli posiadane informacje, w szczególności wyniki analizy ryzyka, o której mowa w art. 119zn 1, wskazują, że podmiot kwalifikowany może wykorzystywać działalność banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego, a blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego jest konieczna, aby temu przeciwdziałać. IFK MONITOR księgowego nr 1/

22 ORDYNACJA PODATKOWA 22 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 2. Postanowienie, o którym mowa w 1, zawiera: 1) oznaczenie numeru rachunku podmiotu kwalifikowanego; 2) okres blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego; 3) pouczenie o treści art. 119zx, art. 119zy 1, art. 119zz 1, art. 119zza 1 i art. 119zzb. 3. W przypadku wydania postanowienia, o którym mowa w 1, Szef Krajowej Administracji Skarbowej przekazuje: 1) bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej żądanie blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego zawierające dane, o których mowa w 2 pkt 1 i 2; 2) właściwemu dla podmiotu kwalifikowanego naczelnikowi urzędu skarbowego, naczelnikowi urzędu celno-skarbowego oraz prokuratorowi zawiadomienie o blokadzie rachunku podmiotu kwalifikowanego zawierające dane określone w postanowieniu. 4. Bank oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa niezwłocznie po otrzymaniu żądania, o którym mowa w 3 pkt 1: 1) odnotowują datę i godzinę jego otrzymania; 2) dokonują blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego; 3) informują Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o: a) dacie i godzinie otrzymania żądania, o którym mowa w 3 pkt 1, i dokonania blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego oraz saldzie tego rachunku podmiotu kwalifikowanego w momencie dokonania blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego, b) nieprowadzeniu rachunku podmiotu kwalifikowanego wskazanego w żądaniu, o którym mowa w 3 pkt Blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego jest skuteczna również w odniesieniu do rachunku podmiotu kwalifikowanego, którego podmiot kwalifikowany jest współposiadaczem. 6. Szef Krajowej Administracji Skarbowej po otrzymaniu informacji, o której mowa w 4 pkt 3 lit. a, niezwłocznie doręcza podmiotowi kwalifikowanemu postanowienie, o którym mowa w W okresie blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w drodze postanowienia: 1) może ograniczyć zakres blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego lub 2) uchyla blokadę, jeżeli stwierdzi, że ustała przesłanka blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego. 8. W przypadku wydania postanowienia, o którym mowa w 7, przepis 3 stosuje się odpowiednio. 9. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przeprowadza, nie rzadziej niż raz na kwartał, kontrolę przestrzegania przepisów 1, 2, 6 i 7 przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, a w przypadku upoważnienia, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 119zze, innego organu Krajowej Administracji Skarbowej przez ten organ.

23 Komentarz: Art. 119zv został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Podatnicy zamierzający wyłudzić podatek od towarów i usług często wykorzystują tzw. znikającego podatnika. Jest to podmiot, który rejestruje się jako podatnik VAT i wystawia faktury dokumentujące dostawy towarów, ale nie uiszcza podatku wynikającego z tych dostaw. W takich sytuacjach kluczowe jest podjęcie niezwłocznych działań w celu zabezpieczenia środków, które powinny zostać przeznaczone na zapłatę należnego podatku, zanim zostaną wytransferowane poza polski system bankowy. W tym celu został przewidziany mechanizm blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego na żądanie Szefa KAS. W założeniach ustawodawcy stosowanie tego środka ma być ograniczone tylko do przypadków, w których zabezpieczenie interesów Skarbu Państwa nie będzie możliwe przy użyciu środków łagodniejszych, nieingerujących tak dalece w prawo własności. Blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego jest skuteczna w odniesieniu do rachunku, którego podmiot kwalifikowany jest współposiadaczem ( 5). Postanowienie o blokadzie rachunku (rachunków) podmiotu kwalifikowanego będzie wydawał Szef KAS na okres nie dłuższy niż 72 godziny. Postanowienie takie może być wydane, jeżeli ogół informacji posiadanych przez Szefa KAS, w szczególności wyniki analizy ryzyka, ale także inne okoliczności znane organom KAS dzięki informacjom podatkowym oraz pracy operacyjnej i analitycznej, wskazują, że podmiot kwalifikowany może wykorzystywać działalność banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego, a blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego jest konieczna, aby temu przeciwdziałać. Po wydaniu postanowienia o blokadzie rachunku podmiotu kwalifikowanego na okres nie dłuższy niż 72 godziny Szef KAS przekazuje bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej żądanie blokady rachunku oraz zawiadamia o blokadzie rachunku właściwego dla podmiotu kwalifikowanego naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz prokuratora. Organy te będą mogły ewentualnie podjąć czynności wobec podatnika, co do którego zaistniały przesłanki zarządzenia blokady rachunku (np. wszcząć postępowanie podatkowe, przygotowawcze lub podjąć czynności sprawdzające). Art. 119zw. [Przedłużenie blokady] 1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może przedłużyć, w drodze postanowienia, termin blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego na czas oznaczony, nie dłuższy jednak niż 3 miesiące, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że podmiot kwalifikowany nie wykona istniejącego lub mającego powstać zobowiązania podatkowego lub zobowiązania z tytułu odpowiedzialności podatkowej osób trzecich, przekraczających równowartość euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok, w którym wydano postanowienie. 2. Postanowienie, o którym mowa w 1, zawiera: 1) oznaczenie numeru rachunku podmiotu kwalifikowanego; 2) zakres blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego; 3) oznaczenie terminu przedłużenia blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego; 4) uzasadnienie przedłużenia blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego; 5) pouczenie o treści art. 119zx, art. 119zy 1, art. 119zz 1, art. 119zza 1 i art. 119zzb. 3. Po wydaniu postanowienia, o którym mowa w 1, Szef Krajowej Administracji Skarbowej przekazuje: 1) bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej żądanie przedłużenia terminu blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego zawierające dane, o których mowa w 2 pkt 1 3; IFK MONITOR księgowego nr 1/

24 ORDYNACJA PODATKOWA 24 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 2) właściwemu dla podmiotu kwalifikowanego naczelnikowi urzędu skarbowego, naczelnikowi urzędu celno-skarbowego oraz prokuratorowi zawiadomienie o przedłużeniu terminu blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego zawierające dane określone w postanowieniu. 4. Żądanie przedłużenia terminu blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego jest skuteczne, jeżeli zostanie przekazane do banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej w okresie blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego, o którym mowa w art. 119zv 2 pkt W okresie blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego, o którym mowa w 2 pkt 3, Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w drodze postanowienia: 1) może zmienić zakres blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego; 2) uchyla blokadę rachunku podmiotu kwalifikowanego, jeżeli stwierdzi, że ustała przesłanka blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego. 6. W przypadku wydania postanowienia, o którym mowa w 5, przepis 3 stosuje się odpowiednio. Komentarz: Art. 119zw został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r.. Jeżeli Szef KAS poweźmie obawę, że istniejące lub mające powstać zobowiązanie podatkowe lub zobowiązanie z tytułu odpowiedzialności podatkowej osób trzecich podmiotu kwalifikowanego-posiadacza rachunku, przekraczające równowartość euro, nie zostanie wykonane, może on wydać postanowienie o przedłużeniu terminu blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 miesiące ( 1). Po wydaniu postanowienia o przedłużeniu terminu blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego Szef KAS przekazuje bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej żądanie przedłużenia terminu blokady tego rachunku. Art. 119zx. [Wyłączenie zabezpieczenia rzeczowego] W okresie blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego wierzytelności z tego rachunku podmiotu kwalifikowanego nie mogą być przedmiotem zabezpieczenia rzeczowego. Komentarz: Art. 119zx został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Biorąc pod uwagę, że celem blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego, o której mowa w art. 119zw 1 Ordynacji podatkowej, jest zabezpieczenie powstałego lub mającego powstać zobowiązania podatkowego lub zobowiązania z tytułu odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej lub należności celnej w art. 119zx tej ustawy, przyjęto, że wierzytelności rachunku podmiotu kwalifikowanego będącego przedmiotem blokady nie mogą być przedmiotem zabezpieczenia rzeczowego. Art. 119zy. [Zgoda na wypłaty z zablokowanego rachunku] 1. Na wniosek podmiotu kwalifikowanego Szef Krajowej Administracji Skarbowej może, w drodze postanowienia, wyrazić zgodę na wypłatę z zablokowanego rachunku podmiotu kwalifikowanego środków na:

25 1) bieżące wynagrodzenie za pracę wypłacane na podstawie umowy o pracę zawartej co najmniej 3 miesiące przed dniem dokonania blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego wraz z zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składkami na ubezpieczenie społeczne należnymi od wypłacanego wynagrodzenia po przedłożeniu odpisu listy płac oraz dokumentu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdzającego zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę; 2) zasądzone alimenty lub rentę o charakterze alimentacyjnym zasądzoną tytułem odszkodowania po przedłożeniu tytułu stwierdzającego obowiązek podmiotu kwalifikowanego do płacenia alimentów lub renty. 2. W postanowieniu, o którym mowa w 1, określa się wysokość środków podlegających wypłacie, w tym na rzecz pracownika oraz osoby uprawnionej do alimentów lub renty o charakterze alimentacyjnym zasądzonej tytułem odszkodowania, odpowiadającą wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2017 r. poz. 847). 3. Bank oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, po uzyskaniu informacji od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o wyrażeniu zgody, o której mowa w 1, dokonują wypłaty wynagrodzenia, alimentów lub renty osobie uprawnionej do tych świadczeń. Komentarz: Art. 119zy został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Zakaz wypłat z rachunku będącego przedmiotem blokady nie ma charakteru bezwzględnego. Szef KAS może wyrazić zgodę na wypłatę z zablokowanego rachunku wynagrodzeń za pracę (do wysokości minimalnego wynagrodzenia) oraz zasądzonych alimentów lub rent o charakterze alimentacyjnym zasądzonych tytułem odszkodowania. Rozwiązanie to stanowi wyjątek od zakazu wypłat z rachunku będącego przedmiotem blokady. Art. 119zz. [Zgoda na zwolnienie środków z zablokowanego rachunku] 1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może, w drodze postanowienia, wyrazić zgodę na: 1) zapłatę zobowiązania podatkowego lub należności celnej przed terminem płatności z zablokowanego rachunku podmiotu kwalifikowanego na wniosek podmiotu kwalifikowanego zawierający wskazanie zobowiązania podatkowego lub należności celnej, jej wysokości oraz naczelnika urzędu skarbowego właściwego do jej poboru; 2) zwolnienie środków z zablokowanego rachunku podmiotu kwalifikowanego na wniosek podmiotu kwalifikowanego w szczególnie uzasadnionych przypadkach. 2. Jeżeli postanowienie, o którym mowa w 1, stało się ostateczne, Szef Krajowej Administracji Skarbowej przekazuje bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej żądanie odpowiednio przekazania środków właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego lub zwolnienia środków z zablokowanego rachunku podmiotu kwalifikowanego, wskazując zakres zwolnienia. IFK MONITOR księgowego nr 1/

26 ORDYNACJA PODATKOWA 26 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Art. 119zz został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Art. 119zz umożliwia wystąpienie do Szefa KAS o zgodę na zapłatę z zablokowanego rachunku zobowiązania podatkowego lub należności celnej. Podmiot, którego rachunek zostanie zablokowany na podstawie tego przepisu i w szczególnie uzasadnionych przypadkach będzie mógł wystąpić do Szefa KAS o zwolnienie środków z zablokowanego rachunku. Przepis nie określa przesłanek tego zwolnienia. Przepis wskazuje wyłącznie, że okoliczności te muszą mieć charakter szczególny, a ocena, czy istotnie zachodzi ta przesłanka, zależy od uznania Szefa KAS. Art. 119zza. [Zapłata zaległości podatkowej lub celnej] 1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może, w drodze postanowienia, zwolnić środki z zablokowanego rachunku podmiotu kwalifikowanego na zapłatę zaległości podatkowej lub celnej oraz odsetek za zwłokę, w przypadku: 1) złożenia deklaracji, korekty deklaracji lub zgłoszenia celnego; 2) wydania ostatecznej decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego lub należności celnej, potwierdzającej istnienie zaległości podatkowej lub celnej; 3) nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego lub należności celnej, potwierdzającej istnienie zaległości podatkowej lub celnej. 2. Przepis art. 119zz 2 stosuje się odpowiednio. Komentarz: Art. 119zza został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Na podstawie art. 119zza Szef KAS ma prawo zdecydować o przekazaniu środków pieniężnych z zablokowanego rachunku na zapłatę zaległości podatkowych lub celnych wraz z odsetkami za zwłokę. Art. 119zzb. [Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy] 1. Na postanowienia, o których mowa w art. 119zv 1 i 7, art. 119zw 1 i 5, art. 119zy 1, art. 119zz 1 i art. 119zza 1, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Wniesienie wniosku nie wstrzymuje wykonania postanowienia. 2. Wniosek, o którym mowa w 1, jest rozpatrywany niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. 3. Do wniosku, o którym mowa w 1, przepis art ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz i 1370) stosuje się odpowiednio. 4. W zakresie nieuregulowanym do postępowań, o których mowa w niniejszym rozdziale, stosuje się odpowiednio przepisy działu IV.

27 5. Do skarg na postanowienia, o których mowa w art. 119zv 1, art. 119zw 1 i art. 119zza 1, stosuje się przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, z tym że: 1) przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 5 dni od dnia otrzymania skargi; 2) skargę rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz z odpowiedzią na skargę. Komentarz: Art. 119zzb został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Na postanowienia Szefa KAS przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy ( 1). Dotyczy to postanowień, o których mowa: w art. 119zv 1 i 7 (postanowienie o blokadzie rachunku na 72 godziny), w art. 119zw 1 i 5 (postanowienie o przedłużeniu terminu blokady), w art. 119zy 1 (postanowienie w sprawie zgody na wypłatę z zablokowanego rachunku wynagrodzeń za pracę lub należności alimentacyjnych), w art. 119zz 1 (postanowienie w sprawie zgody na zapłatę z zablokowanego rachunku zobowiązania podatkowego lub celnego przed terminem płatności oraz postanowienie w sprawie zgody na zwolnienie środków z zablokowanego rachunku ze względu na szczególne okoliczności), w art. 119zza 1 (postanowienie w sprawie zwolnienia środków na zapłatę zaległości podatkowych lub celnych). Złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie wstrzymuje wykonania postanowień Szefa KAS. Na postanowienia wymienione w pkt 1, 2 i 5 przysługuje alternatywnie skarga do sądu administracyjnego ( 5). Art. 119zzc. [Zakończenie blokady rachunku] 1. Blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego upada z dniem: 1) upływu okresu określonego w żądaniu, o którym mowa w art. 119zv 3 pkt 1, jeżeli nie przedłużono terminu blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego; 2) otrzymania przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową żądania, o którym mowa w art. 119zv 3 pkt 1, przekazanego po wydaniu postanowienia, o którym mowa w art. 119zv 7 pkt 2; 3) upływu terminu określonego w postanowieniu, o którym mowa w art. 119zw 1; 4) dokonania zajęcia na podstawie zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji na zabezpieczenie zobowiązania podatkowego lub należności celnej wraz z odsetkami za zwłokę lub postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym wydanego w trybie przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego w części odpowiadającej wysokości określonej odpowiednio w zarządzeniu zabezpieczenia lub postanowieniu o zabezpieczeniu majątkowym. 2. Bank oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa niezwłocznie uchylają blokadę rachunku podmiotu kwalifikowanego: 1) w przypadkach, o których mowa w 1 pkt 1 3; 2) w części wolnej od zajęcia w przypadku, o którym mowa w 1 pkt 4. IFK MONITOR księgowego nr 1/

28 ORDYNACJA PODATKOWA 28 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Art. 119zzc został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Przepis art. 119zzc określa reguły zakończenia (tzw. upadku ) blokady rachunku. Przepis ten stanowi, że blokada rachunku kończy się wraz z upływem terminu wskazanego w postanowieniu o blokadzie, otrzymania przez bank postanowienia w sprawie ustania przesłanek blokady oraz w przypadku dokonania zajęcia środków na rachunku na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub Kodeksu postępowania karnego. Art. 119zzd. [Wyłączenie odpowiedzialności] Dokonanie przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego lub zmiany jej zakresu zgodnie z żądaniami Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, o których mowa w niniejszym rozdziale, nie powoduje odpowiedzialności dyscyplinarnej, cywilnej, karnej ani innej określonej odrębnymi przepisami. Komentarz: Art. 119zzd został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. W art. 119zzd wyłącza jakąkolwiek odpowiedzialność instytucji finansowych, w tym dyscyplinarną, cywilną i karną za dokonanie blokady rachunku (pod warunkiem, że blokada nastąpiła zgodnie z żądaniami Szefa KAS). Art. 119zze. [Upoważnienie do wykonywania zadań Szefa KAS] Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, upoważnić inny organ Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania niektórych zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej określonych w niniejszym rozdziale, mając na względzie zapewnienie sprawnego i skutecznego wykonywania tych zadań. Komentarz: Art. 119zze został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Na podstawie art. 119zze Minister Finansów został upoważniony do powierzania niektórych zadań Szefa KAS określonych w dziale IIIB innym organom, jeżeli jest to uzasadnione sprawnym i skutecznym wykonywaniem tych zadań. Rozdział 4 Kontrola Art. 119zzf. [Kontrola wykonywania obowiązków] 1. Kontrolę wypełniania obowiązków, o których mowa w niniejszym dziale, przez banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, izbę rozliczeniową, banki zrzeszające oraz Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową sprawuje Szef Krajowej Administracji Skarbowej.

29 2. Szef Krajowej Administracji Skarbowej przeprowadza, nie rzadziej niż raz na rok, kontrolę wypełniania przez izbę rozliczeniową obowiązków, o których mowa w niniejszym dziale. 3. Kontrolę, o której mowa w 1, przeprowadzają upoważnieni przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pracownicy urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub organów podległych Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. 4. Kontrolę, o której mowa w 1, przeprowadzają osoby posiadające poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą poufne. 5. Do kontroli, o której mowa w 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 62 ust. 1 3, 8 i 10, art. 64 ust. 1 pkt 1, 2, 5, 7, 8, 10, 11 i 17 i ust. 3 i 4, art. 72 ust. 1 pkt 1 3 i 8 11 oraz ust. 3, art. 84 ust. 1, 2 i 4, art. 93 oraz art. 97 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. poz. 1947, z późn. zm.). Komentarz: Art. 119zzf został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zzf wskazuje, że kontrolę wypełniania obowiązków nałożonych w dziale IIIB Ordynacji podatkowej sprawuje Szef KAS. Przepis ten określa też zasady przeprowadzania kontroli, w tym m.in. obowiązek powierzania kontroli upoważnionym pracownikom oraz obowiązek odpowiedniego stosowania przepisów ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Art. 119zzg. [Kontrola izby rozliczeniowej] Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych przeprowadza, nie rzadziej niż raz na 2 lata, kontrolę izby rozliczeniowej w zakresie ochrony danych osobowych przy wypełnianiu obowiązków, o których mowa w niniejszym dziale. Komentarz: Art. 119zzg został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zzg stanowi, że kontrolę wypełniania obowiązków w zakresie danych osobowych przez izby rozliczeniowe sprawuje Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Kontrola ma być przeprowadzana nie rzadziej niż co dwa lata. Rozdział 5 Kary pieniężne Art. 119zzh. [Kary] 1. Bank, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, bank zrzeszający oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, które nie dopełniają obowiązku przekazywania informacji i zestawień, o których mowa w art. 119zp, lub danych, o których mowa w art. 119zs 2, przekazują je niezgodnie z posiadanymi informacjami, zestawieniami lub danymi, lub zatajają prawdziwe informacje, zestawienia lub dane, podlegają karze pieniężnej. IFK MONITOR księgowego nr 1/

30 ORDYNACJA PODATKOWA 30 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 2. Tej samej karze podlega bank oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, które nie dopełniają obowiązku dokonania blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego, przedłużenia, zmiany zakresu lub uchylenia blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego. Komentarz: Art. 119zzh został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. W zakresie art. 119zzh 2 zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Za niewypełnianie obowiązków nałożonych przepisami działu IIIB Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych zostały przewidziane kary pieniężne. W art. 119zzh zostały przewidziane kary za naruszenie obowiązków przez banki i SKOK-i. Kary nakładane na podstawie tego przepisu nakłada Szef KAS. Ich wysokość może sięgać 1 mln zł (patrz art. 119zzj). Art. 119zzi. [Kary] Izba rozliczeniowa, która nie dopełnia obowiązku: 1) prowadzenia STIR, 2) ustalenia wskaźnika ryzyka, 3) przekazania informacji o wskaźniku ryzyka, 4) pośredniczenia w przekazaniu danych, informacji i żądań pomiędzy Szefem Krajowej Administracji Skarbowej a bankami oraz spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi podlega karze pieniężnej. Komentarz: Art. 119zzi został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Za niewypełnianie obowiązków nałożonych przepisami działu IIIB Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych zostały przewidziane kary pieniężne. W art. 119zzi zostały przewidziane kary za naruszenie obowiązków przez izby rozliczeniowe. Kary nakładane na podstawie tego przepisu nakłada Szef KAS. Ich wysokość może sięgać 1 mln zł (patrz art. 119zzj). Art. 119zzj. [Wysokość kar pieniężnych] 1. Karę pieniężną, o której mowa w art. 119zzh i art. 119zzi, nakłada Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w drodze decyzji, w wysokości nie większej niż zł. 2. Od decyzji przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw finansów publicznych w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Komentarz: Art. 119zzj został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Art. 119zzj wskazuje, że organem uprawnionym do nakładania kar pieniężnych za naruszenie przepisów działu IIIB jest Szef KAS. O wysokości kary decyduje Szef KAS. Maksymalna wysokość kary nie może przekroczyć 1 mln zł.

31 Art [Rodzaje dowodów] Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. Art [Rodzaje dowodów] Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku działalności analitycznej Krajowej Administracji Skarbowej, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. Komentarz: Zmiana w art. 181 została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r. poz. 2169). Zmiana weszła w życie 25 grudnia 2017 r. Art. 181 zawiera przykładowy katalog rodzajów dowodów dopuszczalnych w postępowaniu podatkowym. Katalog ten nie jest zamknięty, o czym świadczy sformułowanie, że dowodami w tym postępowaniu są w szczególności dowody w nim wymienione. Dowodem w postępowaniu podatkowym może być zatem wszystko, co może się przyczynić do wyjaśnienia sprawy, w szczególności dowody przykładowo w tym przepisie wymienione. Mimo tak szeroko zakrojonej definicji dowodów ustawodawca zdecydował się na wyraźne wskazanie, iż dowodem w postępowaniu podatkowym są dokumenty zgromadzone przez Krajową Administrację Skarbową w ramach czynności analitycznych. Dzięki zmianie analizy sporządzane przez KAS mogą bez przeszkód stanowić dowód w postępowaniu podatkowym, co w przeciwnym razie mogło być negowane przez podatników. Art [Dane objęte tajemnicą skarbową] Art [Dane objęte tajemnicą skarbową] ( ) 2. Przepis 1 stosuje się również do danych zawartych w: 8) informacjach o wynikach analizy ryzyka, o której mowa w art. 119zn 1, oraz innych informacjach i dokumentach, o których mowa w dziale IIIB. 3. Przepisów 1 i 2 nie stosuje się do udostępnienia kontrahentowi podatnika prowadzącego działalność gospodarczą informacji o: 1) niezłożeniu lub złożeniu przez podatnika deklaracji lub innego dokumentu, do których złożenia był obowiązany na podstawie przepisów ustaw podatkowych; 2) nieujęciu lub ujęciu przez podatnika w złożonej deklaracji lub złożonym innym dokumencie zdarzeń, do których ujęcia był obowiązany na podstawie przepisów ustaw podatkowych; 3) zaleganiu lub niezaleganiu przez podatnika w podatkach wynikających z deklaracji lub innego dokumentu składanych na podstawie przepisów ustaw podatkowych. Komentarz: Art pkt 8 został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Przepis ten wprowadza obowiązek zachowania tajemnicy skarbowej wobec danych, w tym danych o rachunkach bankowych, pozyskanych w ramach procedur wprowadzonych w dziale IIIB, których celem jest przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Zmiana w art została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r. poz. 2169). Zmiana weszła w życie 25 grudnia 2017 r. Podatnicy zyskali prawo do otrzymania z urzędu skarbowego informacji o swoim kontrahencie, a mianowicie, czy kontrahent ten wywiązuje się prawidłowo ze swoich obowiązków względem fiskusa. Dzięki tej informacji podatnicy mogą ocenić, czy jest to kontrahent uczciwy i wiarygodny, czy też nie. Ustawodawca w nowo dodanym 3 w art. 293 O.p. zdecydował, że informacje o kontrahentach podatnika nie są objęte tajemnicą skarbową. IFK MONITOR księgowego nr 1/

32 ORDYNACJA PODATKOWA 32 Treść przepisu przed nowelizacją Art [Przechowywanie akt] ( ) 2. Informacje, o których mowa w 1, po ich wykorzystaniu są wyłączane z akt sprawy i przechowywane w kasach pancernych, szafach pancernych lub w urządzeniach służących ochronie informacji niejawnych o klauzuli poufne, którym na podstawie odrębnych przepisów przyznano certyfikaty lub świadectwa kwalifikacyjne. Adnotacji o wyłączeniu dokonuje się w aktach sprawy. Treść przepisu po nowelizacji Art [Przechowywanie akt] ( ) 2. Informacje, o których mowa w 1, po ich wykorzystaniu są wyłączane z akt sprawy i przechowywane z zachowaniem zasad określonych dla informacji niejawnych o klauzuli,,zastrzeżone. Adnotacji o wyłączeniu dokonuje się w aktach sprawy. Komentarz: Art został zmieniony ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana porządkuje kwestię zasad wyłączania informacji z akt sprawy i ich przechowywania. Czynności tych należy dokonywać według zasad określonych dla informacji niejawnych o klauzuli zastrzeżone. Art [Udostępnianie akt] 1. Akta, w tym akta zawierające informacje wymienione w art. 182, naczelnicy urzędów skarbowych i naczelnicy urzędów celno-skarbowych udostępniają wyłącznie: ( ) 7) agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Biuru Ochrony Rządu i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych; 8) centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia czynności kontrolnych, określonych w rozdziale 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1310, 1948, 1955 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 60). Art [Udostępnianie akt] 1. Akta, w tym akta zawierające informacje wymienione w art. 182, naczelnicy urzędów skarbowych i naczelnicy urzędów celno-skarbowych udostępniają wyłącznie: ( ) 7) agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Służbie Ochrony Państwa i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych; 8) centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu w zakresie niezbędnym do: a) przeprowadzenia czynności kontrolnych określonych w rozdziale 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, b) realizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych i analityczno-informacyjnych, jeżeli mają związek z wyłudzeniem skarbowym w rozumieniu art. 119zg pkt 9 lub przestępstwem, o którym mowa w art. 231 lub art. 299 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny na zasadach i w trybie określonych w art. 22a ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. 9) Inspektorowi Nadzoru Wewnętrznego w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w art. 11a ust. 3 pkt 7 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (Dz.U. poz. 491, z późn. zm.). Komentarz: Art pkt 7 został zmieniony ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Ustawa wchodzi w życie 1 lutego 2018 r. Zmiana dostosowuje treść Ordynacji podatkowej do zmian wprowadzonych ustawą o powołaniu Służby Ochrony Państwa, która przejęła obowiązki Biura Ochrony Rządu.

33 Art pkt 8 został zmieniony ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmieniony przepis art. 297 w 1 pkt 8 Ordynacji podatkowej precyzuje, że akta, w tym zawierające informacje wymienione w art. 182 Ordynacji podatkowej, naczelnicy urzędów skarbowych i naczelnicy urzędów celno-skarbowych udostępniają Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu także w zakresie niezbędnym do realizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych i analityczno-informacyjnych, jeżeli mają one związek z wyłudzeniem skarbowym, o którym mowa w dziale IIIB, lub przestępstwem, o którym mowa w art. 231 lub art. 299 Kodeksu karnego. Przepis ten zawiera także zmianę doprecyzowującą, że udostępnianie danych odbywa się na zasadach i w trybie określonych w art. 22a ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. Art. 297 pkt 9 został dodany ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw (na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw). Zmiana wprowadzona tą ustawą wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Zmiana polega na dopisaniu Inspektora Nadzoru Wewnętrznego do katalogu organów uprawnionych do otrzymywania akt podatkowych w przypadkach, gdy dane te są niezbędne do realizacji jego zadań. Art. 297c. [Udostępnianie danych] Dane, informacje i dokumenty, o których mowa w dziale IIIB, w tym zawierające dane stanowiące tajemnicę bankową lub tajemnicę zawodową, Szef Krajowej Administracji Skarbowej udostępnia wyłącznie: 1) organom Krajowej Administracji Skarbowej w celu realizacji ich ustawowych zadań; 2) Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; 3) innym organom wymienionym w art. 297 na zasadach określonych w tych przepisach. Komentarz: Art. 297c został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Dane, informacje i dokumenty, o których mowa w dziale IIIB Ordynacji podatkowej, stanowią tajemnicę skarbową. Art. 297c wskazuje, że Szef KAS przekazuje te dane, informacje i dokumenty organom Krajowej Administracji Skarbowej w celu realizacji ich ustawowych zadań oraz Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Inne podmioty, wymienione w art. 297 Ordynacji podatkowej, także mogą uzyskać dostęp do danych, informacji i dokumentów, o których mowa w dziale IIIB Ordynacji podatkowej, ale tylko na zasadach określonych w art. 297 Ordynacji podatkowej. Art [Udostępnianie akt spraw nie objętych tajemnicą skarbową] Akta niezawierające informacji, o których mowa w art. 182, organy podatkowe udostępniają: (...) 5a) agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Biuru Ochrony Rządu i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych; Art [Udostępnianie akt spraw nie objętych tajemnicą skarbową] Akta niezawierające informacji, o których mowa w art. 182, organy podatkowe udostępniają: (...) 5a) agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Służbie Ochrony Państwa i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych; IFK MONITOR księgowego nr 1/

34 ORDYNACJA PODATKOWA 34 Treść przepisu przed nowelizacją 5b) centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom, jeżeli jest to konieczne dla skutecznego zapobieżenia przestępstwom lub ich wykrycia, ustalenia sprawców i uzyskania dowodów albo ujawnienia mienia zagrożonego przepadkiem; Treść przepisu po nowelizacji 5b) Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Biuru Nadzoru Wewnętrznego, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom, jeżeli jest to konieczne dla skutecznego zapobieżenia przestępstwom lub ich wykrycia, ustalenia sprawców i uzyskania dowodów albo ujawnienia mienia zagrożonego przepadkiem; Komentarz: Art. 298 pkt 5a został zmieniony ustawą o Służbie Ochrony Państwa (na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw). Ustawa wchodzi w życie 1 lutego 2018 r. Zmiana dostosowuje treść Ordynacji podatkowej do zmian wprowadzonych ustawą o powołaniu Służby Ochrony Państwa, która przejęła obowiązki Biura Ochrony Rządu. Art. 298 pkt 5b został zmieniony ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw (na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw). Zmiana wprowadzona tą ustawą wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Zmiana polega na dopisaniu funkcjonariuszy Biura Nadzoru Wewnętrznego do katalogu organów uprawnionych do otrzymania akt objętych tajemnicą skarbową. Art [Udostępnianie informacji] ( ) 3. Informacje, o których mowa w 1, udostępniane są również: ( ) 9) wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub marszałkom województw w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych, zasiłków dla opiekunów, świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów lub świadczenia wychowawczego; 4. Informacje o numerach rachunków bankowych posiadanych przez podatników mogą być udostępniane: ( ) 3) wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub marszałkom województw w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych, zasiłków dla opiekunów, świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów lub świadczenia wychowawczego. Art [Udostępnianie informacji] ( ) 3. Informacje, o których mowa w 1, udostępniane są również: ( ) 9) wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub wojewodom w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych, zasiłków dla opiekunów, świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów lub świadczenia wychowawczego; 4. Informacje o numerach rachunków bankowych posiadanych przez podatników mogą być udostępniane: ( ) 3) wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub wojewodom w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych, zasiłków dla opiekunów, świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów lub świadczenia wychowawczego. Komentarz: Zmiany w art pkt 9 oraz 4 pkt 3 zostały wprowadzone ustawą z 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 1428). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Nowelizacja Ordynacji podatkowej wynika z przejęcia przez wojewodów kompetencji marszałków województw z zakresu świadczeń rodzinnych, zasiłków dla opiekunów, świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych oraz świadczeń wychowawczych. Art. 299e. [Przekazywanie danych] Dane z akt podatkowych Szef Krajowej Administracji Skarbowej może udostępniać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego organom, o których mowa w art i art. 298, jeżeli dane te znajdują się w Centralnym Rejestrze Danych Podatkowych. Komentarz: Art. 299e został dodany ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r.

35 Zgodnie z art. 299e dane z akt podatkowych Szef KAS może udostępniać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego organom, o których mowa w art i art. 298 Ordynacji podatkowej, jeżeli dane te znajdują się w Centralnym Rejestrze Danych Podatkowych. Przepisy art i art. 298 Ordynacji podatkowej zawierają listę organów, którym można udostępnić akta podatkowe, wskazując jednocześnie okoliczności, w jakich jest to możliwe. Art. 299e Ordynacji podatkowej nie rozszerza dostępu tych organów na sytuacje nieobjęte dotychczasowymi regulacjami. Pozwala on jednak udostępniać im akta za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, co ma stanowić znaczące ułatwienie pozwalające na bardziej efektywne pozyskiwanie danych i wykorzystywanie ich we wskazanych ustawowo przypadkach. Art. 305p. [Odpowiedzialność karna] 1. Kto, wbrew przepisom art. 119zk, art. 119zp i art. 119zq, działając w imieniu lub w interesie banku w rozumieniu art. 119zg pkt 1, spółdzielczej kasy oszczędnościowo- -kredytowej, banku zrzeszającego, Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo- -Kredytowej lub izby rozliczeniowej w rozumieniu art. 119zg pkt 3, nie przekazuje, przekazuje niezgodne z posiadanymi lub zataja prawdziwe: 1) informacje o rachunkach podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5, 2) informacje o łącznej kwocie obciążeń oraz łącznej kwocie uznań rachunków podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5, dotyczących transakcji z osobami fizycznymi niebędącymi podmiotami kwalifikowanymi w rozumieniu art. 119zg pkt 4, 3) dzienne zestawienia transakcji dotyczących rachunków podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5 w zakresie transakcji innych niż wskazane w pkt 2, podlega karze pozbawienia wolności do lat Jeżeli sprawca czynu określonego w 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie. Komentarz: Art. 305p został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Za niewypełnianie obowiązków nałożonych przepisami o przeciwdziałaniu wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych przewidziane zostały sankcje karne. Odpowiedzialność karna jest przewidziana za nieprzekazanie, przekazanie niezgodnych z posiadanymi lub zatajenie prawdziwych: 1) informacji o rachunkach podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5; 2) informacji o łącznej kwocie obciążeń oraz łącznej kwocie uznań rachunków podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5 tej ustawy, dotyczących transakcji z osobami fizycznymi niebędącymi podmiotami kwalifikowanymi w rozumieniu art. 119zg pkt 4; 3) dziennych zestawień transakcji dotyczących rachunków podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu art. 119zg pkt 5 tej ustawy w zakresie transakcji innych niż wskazane w pkt 2. Przepis art. 305p 1 Ordynacji podatkowej może być stosowany w odniesieniu do osób, które naruszają przepisy art. 119zk, art. 119zp i art. 119zq Ordynacji podatkowej, działając w imieniu lub w interesie banku w rozumieniu art. 119zg pkt 1 Ordynacji podatkowej, spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, banku zrzeszającego, Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej lub izby rozliczeniowej w rozumieniu art. 119zg pkt 3 Ordynacji podatkowej. Za dokonanie tych czynów grozi kara pozbawienia wolności do lat pięciu, a za przestępstwo nieumyślne kara grzywny. Art. 305q. [Kara za brak blokady rachunku] 1. Kto, działając w imieniu lub w interesie banku w rozumieniu art. 119zg pkt 1 lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, nie dopełnia obowiązku dokonania blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego w rozumieniu art. 119zg pkt 2, przedłużenia, zmiany zakresu lub uchylenia tej blokady, podlega karze pozbawienia wolności do lat Jeżeli sprawca czynu określonego w 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie. IFK MONITOR księgowego nr 1/

36 ORDYNACJA PODATKOWA 36 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Art. 305q został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). W zakresie tego przepisu zmiany wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r. Przepis ten wprowadza karę za niedopełnianie obowiązków w zakresie blokady rachunku, jego przedłużenia, zmiany zakresu lub uchylenia. Za popełnienie tych czynów jest przewidziana kara do pięciu lat pozbawienia wolności. Przestępstwa nieumyślne są karane karą grzywny. Art. 305r. [Karalność wykorzystania danych] 1. Kto, nie będąc do tego uprawnionym, ujawnia lub wykorzystuje: 1) algorytmy, o których mowa w art. 119zn 3, 2) informacje o wskaźniku ryzyka, 3) informacje i zestawienia, o których mowa w art. 119zp 1, art. 119zq i art. 119zs 1, 4) informacje objęte żądaniami Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, o których mowa w art. 119zo 9, art. 119zv 3, art. 119zw 3 i art. 119zz 2, podlega karze pozbawienia wolności do lat Jeżeli sprawca czynu określonego w 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie. Komentarz: Art. 305r został dodany ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Za popełnienie czynów wskazanych w art. 305r została przewidziana kara pozbawienia wolności do lat pięciu, a za działanie nieumyślne kara grzywny. Art. 306ia. [Zaświadczenie w zakresie informacji, o których mowa w art ] Organ podatkowy, na wniosek kontrahenta podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, wydaje zaświadczenie w zakresie informacji, o których mowa w art W przypadku gdy wniosek dotyczy deklaracji lub innego dokumentu, których termin złożenia nie upłynął, a podatnik nie złożył takiej deklaracji lub innego dokumentu, organ podatkowy odmawia wydania zaświadczenia. Komentarz: Art. 306ia został dodany ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r. poz. 2169). Zmiana weszła w życie 25 grudnia 2017 r. Dzięki zmianie kontrahent podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może wystąpić do urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia. W zaświadczeniu organ podatkowy będzie miał obowiązek podać informacje o wywiązywaniu się z obowiązków podatkowych przez podatnika wskazanego we wniosku. W zaświadczeniu organ podatkowy wskaże, czy podatnik składa deklaracje podatkowe, wywiązuje się z obowiązku ujawniania w deklaracjach wszystkich zdarzeń gospodarczych, zalega z zapłatą podatków. Wnioskodawca na podstawie otrzymanego zaświadczenia będzie mógł ocenić, czy jego kontrahent jest wiarygodny. Art. 306k. [Stosowanie przepisów ustawy] W sprawach nieuregulowanych w art. 306a 306i oraz art. 306l stosuje się odpowiednio przepisy rozdziałów 1 6, 8 i 9, z wyłączeniem art. 171a, rozdziałów 10 12, 14, 16 oraz 23 działu IV. Art. 306k. [Stosowanie przepisów ustawy] W sprawach nieuregulowanych w art. 306a 306ia oraz art. 306l stosuje się odpowiednio przepisy rozdziałów 1 6, 8 i 9, z wyłączeniem art. 171a, rozdziałów 10 12, 14, 16 oraz 23 działu IV. Komentarz: Zmiana w art. 306k została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r. poz. 2169). Zmiana weszła w życie 25 grudnia 2017 r. Zmiana ma charakter techniczny. Wynika z dodania w Ordynacji podatkowej nowego przepisu art. 306ia.

37 Ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 869) Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników wprowadzone: ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491) obowiązujące od 13 stycznia 2018 r. ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana obowiązujące po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw Treść przepisu przed nowelizacją Art. 15. [Zasady udostępniania danych] Treść przepisu po nowelizacji Art. 15. [Zasady udostępniania danych] ( ) 2. Dane zgromadzone w CRP KEP udostępnia się wyłącznie: ( ) 1d) Inspektorowi Nadzoru Wewnętrznego w celu realizacji jego zadań ustawowych; ( ) 8) izbie rozliczeniowej w rozumieniu art. 119zg pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w zakresie i na zasadach określonych w ust. 5. ( ) 5. CRP KEP przekazuje automatycznie do STIR w rozumieniu art. 119zg pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa dane z Krajowego Rejestru Sądowego, NIP, numer identyfikacyjny REGON oraz dane z wykazów, o których mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W przypadku osób fizycznych wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i wykonujących działalność gospodarczą CRP KEP przekazuje również firmę, adres głównego miejsca wykonywania działalności, adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych. Przepisu ust. 2b w zakresie danych objętych treścią wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym nie stosuje się. Komentarz: Zmiany w art. 15 ust. 1 pkt 1d zostały dodane ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Ustawa ta powołała Inspektora Nadzoru Wewnętrznego, który w celu realizacji nałożonych na niego zadań ustawowych zyskał dostęp do informacji zawartych w Centralnym Rejestrze Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP-KEP). Inspektor Nadzoru Wewnętrznego jest organem, przy pomocy którego minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje nadzór nad służbami jemu podległymi lub przez niego nadzorowanymi, nad funkcjonariuszami Policji, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu oraz strażakami Państwowej Straży Pożarnej, a także nad pracownikami zatrudnionymi w tych służbach. Zmiany w art. 15 ust. 2 pkt 8 i ust. 5 zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Nowo dodane przepisy wchodzą w życie 13 stycznia 2018 r. IFK MONITOR księgowego nr 1/

38 NIP 38 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Ustawa z 24 listopada 2017 r. wprowadziła pakiet rozwiązań, których celem jest przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. W tym celu Szef Krajowej Informacji Skarbowej oraz tzw. izby rozliczeniowe zostały upoważnione do gromadzenia i przetwarzania informacji o przepływach pieniężnych na rachunkach określonych podmiotów (przede wszystkim przedsiębiorców). Dokonywanie analiz ryzyka możliwości wystąpienia wyłudzeń skarbowych wymaga dostępu do danych zawartych m.in. w Centralnym Rejestrze Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP-KEP). Dane z CRP-KEP są udostępniane izbie rozliczeniowej w zakresie i na zasadach określonych w nowo dodanym ust. 5. Dane z tego rejestru są automatycznie przekazywane do STIR, czyli do systemu teleinformatycznego izby rozliczeniowej. Są to dane: z Krajowego Rejestru Sądowego NIP REGON z wykazu podatników VAT prowadzonego przez Szefa KAS na podstawie nowo wprowadzonego art. 96b ustawy o VAT (chodzi o specjalny wykaz podatników, którzy zostali np. wykreśleni z rejestru podatników VAT lub których wpis do rejestru został przywrócony). W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność z CRP-KEP do STIR są również przekazywane następujące dane: firma, adres głównego miejsca wykonywania działalności, adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności oraz przedmiot wykonywanej działalności.

39 USTAWA z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa czekała na publikację w Dzienniku Ustaw)* * Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług wprowadzone: ustawą z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 846) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2024) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana) obowiązujące od 1 lipca 2018 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491) obowiązujące od 13 stycznia 2018 r. ustawą z 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana) obowiązujące po upływie 7 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw Treść przepisu przed nowelizacją Art. 2. [Definicje] Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: Treść przepisu po nowelizacji Art. 2. [Definicje] Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: ( ) 37) rachunku VAT rozumie się przez to rachunek VAT, o którym mowa w: a) art. 62a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1876), b) art. 3b ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2065). Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Jest spowodowana wprowadzeniem do ustawy o VAT systemu podzielonej płatności. W przypadku korzystania z tego systemu kwota VAT będzie płacona na odrębny rachunek VAT. Stąd konieczność zdefiniowania pojęcia rachunek VAT. Bank będzie prowadził rachunki VAT dla rachunków rozliczeniowych podatników prowadzących działalność. W związku z tym będą obowiązywać następujące zasady: niezależnie od liczby rachunków rozliczeniowych w danym banku dla danego podatnika będzie prowadzony jeden rachunek VAT, chyba że podatnik wystąpi z wnioskiem o prowadzenie więcej niż jednego rachunku VAT. Inaczej będzie w przypadku rachunków rozliczeniowych prowadzonych przez NBP. Dla każdego rachunku rozliczeniowego tego samego posiadacza w NBP będzie prowadzony rachunek VAT, chyba że posiadacz rachunku wystąpi z wnioskiem o prowadzenie rachunku VAT dla więcej niż jednego rachunku rozliczeniowego lub będzie to wynikać z ustawy o finansach publicznych; rachunek VAT będzie zakładany tylko do rachunku rozliczeniowego prowadzonego w walucie polskiej; otwarcie i prowadzenie rachunku VAT nie będzie wymagało zawarcia odrębnej umowy; otwarcie i prowadzenie rachunku VAT będzie wolne od dodatkowych prowizji i opłat dla banku; środki pieniężne zgromadzone na rachunku VAT będą mogły być oprocentowane, gdy tak będzie wynikało z ustaleń umowy; bank będzie informował posiadacza rachunku rozliczeniowego o numerze rachunku VAT oraz ustalonych zasadach i terminach informowania o saldzie na rachunku VAT. Do rachunku VAT nie stosuje się przepisu art. 728 Kodeksu cywilnego, który określa zasady przekazywania wyciągów z rachunków rozliczeniowych; bank nie będzie wydawał do rachunku VAT instrumentu płatniczego (kart płatniczych, debetowych lub kredytowych). Takie same zasady obowiązują w przypadku posiadania w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej imiennego rachunku otwartego w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Podatnik nie będzie mógł swobodnie dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku VAT (zob. komentarz do art. 108b). IFK MONITOR księgowego nr 1/

40 USTAWA o VAT 40 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 87. [Zwrot VAT] ( ) 2. Zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 6, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, lub na wskazany przez podatnika rachunek banku mającego siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu, na podstawie złożonego przez podatnika do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego. Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, urząd skarbowy wypłaca należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty. Treść przepisu po nowelizacji Art. 87. [Zwrot VAT] ( ) 2. Zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 6 i 6a, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, lub na wskazany przez podatnika rachunek banku mającego siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu, na podstawie złożonego przez podatnika do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego. Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, urząd skarbowy wypłaca należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty. ( ) 6a. Na wniosek podatnika, złożony wraz z deklaracją podatkową, urząd skarbowy jest obowiązany dokonać zwrotu różnicy podatku, o której mowa w ust. 2, na rachunek VAT podatnika w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia. 6b. Zwrot różnicy podatku, o którym mowa w ust. 6a, jest dokonywany przez urząd skarbowy przy użyciu komunikatu przelewu, o którym mowa w art. 108a ust. 3, w którym urząd skarbowy wskazuje w miejsce informacji, o których mowa w art. 108a ust. 3: 1) pkt 1 i 2 kwotę odpowiadającą zwracanej kwocie różnicy podatku; 2) pkt 3 okres rozliczeniowy, którego dotyczy wniosek o zwrot; 3) pkt 4 numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Podatnik, który wystąpi z wnioskiem, aby zwrot nadwyżki podatku przekazać na rachunek VAT, otrzyma go w terminie 25 dni od dnia złożenia rozliczenia. Nie będzie musiał spełnić żadnych warunków dotyczących zapłaty faktur zakupowych. Zwrot VAT na nowych zasadach będzie mógł uzyskać od rozliczenia za lipiec lub III kwartał 2018 r. (art. 10 ustawy zmieniającej). Minusem tego rozwiązania jest brak możliwości swobodnego dysponowania środkami znajdującymi się na rachunku VAT (zob. komentarz do art. 108b). Wniosek należy złożyć wraz z deklaracją, z której wynika nadwyżka podatku naliczonego do zwrotu. Gdy podatnik będzie chciał uzyskać zwrot w terminie 25 dni na rachunek rozliczeniowy, nadal będzie musiał spełnić warunki wskazane w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Zasady te nie uległy zmianie.

41 Art. 90. [Proporcja] ( ) 10a. W przypadku jednostki samorządu terytorialnego proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ust. 3 6 i 8 10 stosuje się odpowiednio. 10b. Przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się: 1) utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy; 2) urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2024). Ma charakter techniczny. Do końca 2017 r. obowiązek ustalania proporcji dla każdej jednostki organizacyjnej jednostek samorządu terytorialnego, również po centralizacji, określał art. 7 ustawy z 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego. Obecnie obowiązek ten będzie wynikał z ustawy o VAT. Definicja jednostek organizacyjnych również nie uległa zmianie. Art. 90a. [Korekta podatku w razie zmiany w stopniu wykorzystania nieruchomości do celów działalności gospodarczej] 1. W przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 7b, gdy w ciągu 120 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nieruchomość stanowiąca część przedsiębiorstwa podatnika została przez niego oddana do użytkowania, nastąpi zmiana w stopniu wykorzystania tej nieruchomości do celów działalności gospodarczej, dokonuje się korekty podatku naliczonego odliczonego przy jej nabyciu lub wytworzeniu. Korekty, o której mowa w zdaniu pierwszym, dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła ta zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Jeżeli podatnik wykorzystuje tę nieruchomość w działalności gospodarczej również do czynności zwolnionych od podatku bez prawa do odliczeń, korekta powinna uwzględniać proporcję określoną w art. 90 ust. 3 10, zastosowaną przy odliczeniu. Art. 90a. [Korekta podatku w razie zmiany w stopniu wykorzystania nieruchomości do celów działalności gospodarczej] 1. W przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 7b, gdy w ciągu 120 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nieruchomość stanowiąca część przedsiębiorstwa podatnika została przez niego oddana do użytkowania, nastąpi zmiana w stopniu wykorzystania tej nieruchomości do celów działalności gospodarczej, dokonuje się korekty podatku naliczonego odliczonego przy jej nabyciu lub wytworzeniu. Korekty, o której mowa w zdaniu pierwszym, dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła ta zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Jeżeli podatnik wykorzystuje tę nieruchomość w działalności gospodarczej również do czynności zwolnionych od podatku bez prawa do odliczeń, korekta powinna uwzględniać proporcję określoną w art. 90 ust. 3 10, zastosowaną przy odliczeniu. Jeżeli podatnik wykorzystuje tę nieruchomość w działalności gospodarczej również do czynności zwolnionych od podatku bez prawa do odliczeń, korekta powinna uwzględniać proporcję określoną w art. 90 ust. 3 10a, zastosowaną przy odliczeniu. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2024). Ma charakter techniczny i jest spowodowana przeniesieniem do ustawy o VAT przepisów dotyczących zasad odrębnego ustalania wskaźnika proporcji dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego po centralizacji. Art. 91. [Korekta kwoty podatku naliczonego] 1. Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2 10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2 6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego. Art. 91. [Korekta kwoty podatku naliczonego] 1. Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2 10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2 6, 10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego. IFK MONITOR księgowego nr 1/

42 USTAWA o VAT 42 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2024). Ma charakter techniczny i jest spowodowana przeniesieniem do ustawy o VAT przepisów dotyczących zasad odrębnego ustalania wskaźnika proporcji dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego po centralizacji. Art. 96. [Rejestracja VAT] ( ) 4a. Naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania podmiotu, jeżeli: ( ) 4) podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego. Art. 96. [Rejestracja VAT] (...) 4a. Naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania podmiotu, jeżeli: ( ) 4) podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego lub 5) z posiadanych informacji wynika, że podatnik może prowadzić działania z zamiarem wykorzystania działalności banków w rozumieniu art. 119zg pkt 1 Ordynacji podatkowej lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi w rozumieniu art. 119zg pkt 9 Ordynacji podatkowej. ( ) 9. Naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika, jeżeli: ( ) 4) podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. ( ) 9h. Naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika, o którym mowa w ust. 9 i ust. 9a pkt 2, jako podatnika VAT czynnego bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz, w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży brakujące deklaracje. ( ) 9. Naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika, jeżeli: ( ) 4) podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, lub 5) posiadane informacje wskazują na prowadzenie przez podatnika działań z zamiarem wykorzystania działalności banków w rozumieniu art. 119zg pkt 1 Ordynacji podatkowej lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi w rozumieniu art. 119zg pkt 9 Ordynacji podatkowej. ( ) 9h. Naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika, o którym mowa w ust. 9 pkt 1 4 i ust. 9a pkt 2, jako podatnika VAT czynnego bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz, w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży brakujące deklaracje. ( ) 9j. Naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika, o którym mowa w ust. 9 pkt 5, jako podatnika VAT czynnego bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik udowodni, że prowadzone przez niego działania nie są realizowane z zamiarem, o którym mowa w ust. 9 pkt 5, albo wyjdą na jaw inne okoliczności lub dowody, z których wynikał brak tego zamiaru. Komentarz: Zmiana wchodzi w życie 13 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Jest spowodowana wprowadzeniem do Ordynacji podatkowej przepisów pozwalających na blokadę rachunków bankowych podatników, gdy z analizy ryzyka przeprowadzonej przez Szefa KAS na podstawie danych uzyskanych przez izbę rozliczeniową z banków lub

43 spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych będzie wynikać, że podatnik może wykorzystywać ich działalność do wyłudzeń skarbowych lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego. Przepisy dotyczące blokady wejdą 30 kwietnia 2018 r. W Ordynacji podatkowej będzie wskazane, że za wyłudzenia skarbowe uznawane są: przestępstwa skarbowe z Kodeksu karnego skarbowego, takie jak: unikanie opodatkowania przez nieujawnianie informacji, nieskładanie deklaracji, firmanctwo, oszustwo podatkowe, brak fakturowania albo wadliwe bądź nierzetelne fakturowanie, a także posługiwanie się nierzetelnymi fakturami oraz wyłudzenie zwrotu VAT lub nadwyżki, przestępstwa przeciwko fakturom wymienione w art. 270a 1 i 2, art. 271a 1 i 2 oraz art. 277a 1 Kodeksu karnego oraz działanie w zorganizowanej grupie mające na celu popełnienie wymienionych przestępstw skarbowych. Gdy Szef KAS podejmie decyzję o blokadzie rachunku, informację o tym postanowieniu otrzyma również właściwy naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego oraz prokurator. Na tej podstawie naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł odmówić rejestracji podatnika jeszcze niezarejestrowanego lub wykreślić go z rejestru. Rejestracja będzie przywrócona, bez obowiązku składania ponownego zgłoszenia rejestracyjnego, gdy podatnik udowodni, że prowadzone przez niego działania nie są realizowane z zamiarem wyłudzeń skarbowych, albo wyjdą na jaw inne okoliczności lub dowody, z których będzie wynikał brak tego zamiaru. Art. 96b. [Wykaz podmiotów] 1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej prowadzi w postaci elektronicznej wykazy podmiotów: 1) w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji zgodnie z art. 96 ust. 4a albo które zostały wykreślone przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru jako podatnicy VAT zgodnie z art. 96 ust. 9 albo 9a; 2) których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona. 2. Wykazy są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych w sposób umożliwiający sprawdzenie, czy podmiot znajduje się w wykazie. 3. Wykazy zawierają następujące dane podmiotów, o których mowa w ust. 1: 1) firmę (nazwę) lub imię i nazwisko; 2) numer, za pomocą którego podmiot został zidentyfikowany na potrzeby podatku, jeżeli taki numer został przyznany; 3) numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany; 4) numer PESEL, o ile podmiot posiada; 5) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile został nadany; 6) adres siedziby w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną; 7) adres głównego miejsca prowadzenia działalności albo adres rejestracyjny, w przypadku braku adresu głównego miejsca prowadzenia działalności w odniesieniu do osoby fizycznej; 8) imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL; 9) imiona i nazwiska prokurentów oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL; 10) imię i nazwisko lub firmę (nazwę) wspólnika oraz jego numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL; 11) daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT; IFK MONITOR księgowego nr 1/

44 USTAWA o VAT 44 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 12) podstawę prawną rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT. 4. Wykazy w zakresie dotyczącym podmiotów, o których mowa w art. 96 ust. 9a pkt 1, nie zawierają danych, o których mowa w ust. 3 pkt Podanie do publicznej wiadomości wykazów nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej. 6. Szef Krajowej Administracji Skarbowej wykreśla podmiot z wykazu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, w przypadku przywrócenia przez naczelnika urzędu skarbowego rejestracji podmiotu jako podatnika VAT na podstawie art. 96 ust. 9h 9j. W tym przypadku podmiot zostaje umieszczony w wykazie, o którym mowa w ust. 1 pkt Szef Krajowej Administracji Skarbowej wykreśla podmiot z wykazu po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podmiot został umieszczony w wykazie. Komentarz: Zmiana ma wejść w życie 13 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Szef KAS został zobowiązany do prowadzenia dwóch elektronicznych wykazów podatników: w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo którzy zostali wykreśleni przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru jako podatnicy VAT, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona. Ma to pozwolić podatnikom na bieżące sprawdzanie statusu swoich kontrahentów. Rejestr będzie się znajdował na stronie MF. Gdy podatnikowi zostanie przywrócony status podatnika VAT, będzie wykreślany z pierwszego rejestru i wpisywany do drugiego rejestru. Szef KAS będzie mógł wykreślić podmiot z wykazu po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podmiot ten został umieszczony w wykazie. Art. 103a. [Zapłata podatku na rachunek VAT] W przypadku gdy podatek jest pobierany przez płatnika, o którym mowa w art. 17a, wpłacanie kwot podatku przez podatnika, o którym mowa w art. 103 ust. 5a, może być dokonywane na rachunek VAT płatnika przy użyciu komunikatu przelewu, o którym mowa w art. 108a ust. 3, w którym podatnik wskazuje w miejsce informacji, o których mowa w art. 108a ust. 3: 1) pkt 1 i 2 kwotę podatku, o której mowa w art. 103 ust. 5a, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności; 2) pkt 3 numer dokumentu związanego z płatnością wystawionego przez płatnika, o którym mowa w art. 17a; 3) pkt 4 numer, za pomocą którego płatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji, podatnik jest obowiązany oprócz rozliczenia tego nabycia w deklaracji również do wcześniejszego wpłacania kwot VAT na rachunek urzędu skarbowego (art. 103 ust. 5a ustawy o VAT). Gdy podatnik korzysta z usług zarejestrowanego odbiorcy lub podmiotu prowadzącego skład podatkowy, którzy w jego imieniu wpłacają do urzędu skarbowego podatek jako płatnicy, jest zobowiązany wpłacić na ich konto należny VAT. Po zmianie przepisów będzie mógł wpłacać należny podatek na rachunek VAT swoich płatników. Przepis ten będzie miał zastosowanie do płatności realizowanych od 1 lipca 2018 r. (art. 9 ustawy zmieniającej).

45 Rozdział 1a Mechanizm podzielonej płatności Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. W nowo dodanym rozdziale 1a został uregulowany mechanizm podzielonej płatności, czyli tzw. split payment. Będzie dobrowolny i będzie miał zastosowanie do płatności dokonywanych od 1 lipca 2018 r. Art. 108a. [Mechanizm podzielonej płatności] 1. Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. 2. Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że: 1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT; 2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób. 3. Zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje: 1) kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności; 2) kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto; 3) numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność; 4) numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. 4. W przypadkach określonych w art. 29a ust. 10 pkt 1 3 i ust. 14 zwrot całości albo części zapłaty może być dokonywany przy użyciu komunikatu przelewu, o którym mowa w ust. 3, w którym podatnik w miejsce informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 4, wskazuje numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługobiorca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. 5. W przypadku gdy płatność zostanie dokonana w sposób określony w ust. 2 na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT. 6. Odpowiedzialność solidarna podatnika, o którym mowa w ust. 5, jest wyłączona w przypadku dokonania przez tego podatnika płatności na rachunek VAT dostawcy IFK MONITOR księgowego nr 1/

46 USTAWA o VAT 46 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Stosowanie mechanizmu split payment będzie dobrowolne. To nabywca zdecyduje, czy skorzysta z tego systemu. Split payment będzie mógł być stosowany tylko do płatności za fakturę. Podatnicy, którzy nie otrzymali faktury z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu np. płatności zaliczki nie będą mogli zastosować mechanizmu podzielonej płatności. Mechanizm ten będzie mógł być stosowany również do częściowych płatności. Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że: zapłata należności odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT, zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób. Do zapłaty na rachunek VAT będzie służył specjalny komunikat przelewu, który będzie udostępniany przez bank. W komunikacie przelewu trzeba będzie zawrzeć następujące informacje: kwotę odpowiadającą całości albo części VAT wynikającego z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności, kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto, numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność, numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, lub NIP nabywcy w przypadku zwrotu VAT po wystawieniu faktury korygującej. Jeśli zapłata za fakturę nie będzie się odbywała na rachunek VAT wystawcy faktury, np. w przypadku factoringu, to podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT. Podatnik będzie mógł uwolnić się od tej odpowiedzialności, gdy dokona: płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze albo zwrotu całości otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymał tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu. Art. 108b. [Zgoda na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy] 1. Na wniosek podatnika naczelnik urzędu skarbowego wydaje, w drodze postanowienia, zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony ten rachunek VAT. 2. Podatnik we wniosku określa wysokość środków zgromadzonych na rachunku VAT, jaka ma zostać przekazana. 3. Naczelnik urzędu skarbowego wydaje postanowienie w terminie 60 dni od dnia otrzymania wniosku. W postanowieniu naczelnik urzędu skarbowego określa wysokość środków, jaka ma zostać przekazana.

47 4. Naczelnik urzędu skarbowego przekazuje, przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej, informację o postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, bankowi albo spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, które prowadzą rachunek VAT wskazany we wniosku. Informacja zawiera dane niezbędne do realizacji postanowienia, w tym: 1) numer rachunku VAT, o którym mowa w ust. 1; 2) numer rachunku bankowego albo rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, o których mowa w ust. 1; 3) wysokość środków, o których mowa w ust Naczelnik urzędu skarbowego odmawia, w drodze decyzji, wydania zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT: 1) w przypadku posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w podatku w wysokości odpowiadającej zaległości podatkowej w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji; 2) w przypadku gdy zachodzi uzasadniona obawa, że: a) zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku, lub b) wystąpi zaległość podatkowa w podatku lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe. 6. Podatnik będący państwową jednostką budżetową dysponuje środkami zgromadzonymi na rachunkach VAT prowadzonych dla rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 196 ust. 1 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.), na podstawie przepisów tej ustawy. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Podatnicy VAT nie będą mogli swobodnie dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku VAT. To, jakie środki mogą być przelane na rachunek VAT i na co mogą być przeznaczone, reguluje art. 62b Prawa bankowego. Wynika z niego, że rachunek VAT może być obciążony wyłącznie w celu: 1) dokonania: a) płatności całości lub części kwoty VAT z tytułu nabycia towarów lub usług na rachunek VAT, b) zwrotu kwoty VAT wynikającego z wystawionej przez podatnika faktury korygującej in minus, na rachunek VAT nabywcy towarów lub usług przy użyciu komunikatu przelewu; 2) wpłaty VAT, dodatkowego zobowiązania podatkowego VAT, odsetek za zwłokę w VAT lub odsetek za zwłokę od dodatkowego zobowiązania podatkowego, na rachunek urzędu skarbowego; 3) wpłaty VAT przy użyciu komunikatu przelewu przez podatnika na rzecz płatnika, który w jego imieniu rozlicza VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliwa; 4) przekazania przy użyciu komunikatu przelewu kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy przez posiadacza rachunku, który: a) otrzymał płatność przy użyciu komunikatu przelewu oraz b) nie jest dostawcą towarów lub usługodawcą wskazanym na fakturze, za którą jest dokonywana płatność; 5) zwrotu przy użyciu komunikatu przelewu nienależnie otrzymanej płatności na rachunek VAT posiadacza rachunku, od którego otrzymano tę płatność przy użyciu tego komunikatu; IFK MONITOR księgowego nr 1/

48 USTAWA o VAT 48 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 6) przekazania środków przy użyciu komunikatu przelewu na inny rachunek VAT posiadacza tego rachunku, prowadzony w tym samym banku; 7) przekazania środków na rachunek wskazany przez naczelnika urzędu skarbowego w informacji o postanowieniu, którym wyrazi zgodę na inne przeznaczenie środków; 8) przekazania środków na rachunek rozliczeniowy państwowej jednostki budżetowej, w przypadku gdy rachunek VAT jest prowadzony dla rachunku rozliczeniowego, o którym mowa w art. 196 ust. 1 pkt 2 albo 5 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.); 9) realizacji zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego dotyczącego egzekucji należności z tytułu VAT. Jak z tego wynika, aby móc zadysponować środkami w inny sposób niż zapłata VAT, konieczna jest zgoda naczelnika urzędu skarbowego. Na wniosek podatnika naczelnik urzędu może wyrazić zgodę na inne przeznaczenie środków. Wydaje wówczas postanowienie, które przekaże do banku prowadzącego rachunek. Na rozpatrzenie wniosku i wydanie postanowienia naczelnik urzędu skarbowego będzie miał 60 dni od dnia otrzymania wniosku. W postanowieniu naczelnik urzędu skarbowego będzie określał wysokość środków, jaka ma zostać przekazana. Odmowa będzie następować w formie decyzji, od której będzie przysługiwało odwołanie na zasadach wskazanych w Ordynacji podatkowej. Odmowa będzie mogła nastąpić w przypadku: 1) posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w VAT w wysokości odpowiadającej zaległości podatkowej w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji; 2) uzasadnionej obawy, że: a) zobowiązanie podatkowe z tytułu VAT nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku, albo b) wystąpi zaległość podatkowa w podatku lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Ograniczenia te nie będą dotyczyć tylko podatnika będącego państwową jednostką budżetową. Będzie on mógł dysponować środkami zgromadzonymi na rachunkach VAT prowadzonych dla jego rachunków rozliczeniowych według zasad wskazanych w ustawie o finansach publicznych. Art. 108c. [Wyłączenie stosowania sankcji] 1. Do wysokości kwoty odpowiadającej kwocie podatku wynikającej z otrzymanej faktury, zapłaconej z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, przepisów art. 105a ust. 1, art. 112b ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 oraz art. 112c nie stosuje się. 2. Do zaległości w podatku powstałej za okres rozliczeniowy, za który podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z otrzymanych przez podatnika faktur, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, przepisu art. 56b Ordynacji podatkowej nie stosuje się. 3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do podatnika, który wiedział, że faktura zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności: 1) została wystawiona przez podmiot nieistniejący; 2) stwierdza czynności, które nie zostały dokonane; 3) podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością; 4) potwierdza czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego. 4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do zaległości podatkowej w podatku przekraczającej dwukrotność kwoty podatku naliczonego wykazanej w złożonej deklaracji podatkowej.

49 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Podatnicy, którzy będą stosowali system podzielonej płatności, będą mogli uniknąć wielu sankcji przewidzianych w ustawie o VAT i Ordynacji podatkowej. Do wysokości kwoty odpowiadającej kwocie VAT wynikającej z otrzymanej faktury, którą podatnik zapłacił z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, nie będzie: ponosił odpowiedzialności solidarnej z dostawcą towarów z zał. nr 13 do ustawy; można mu określić dodatkowego zobowiązania. Do zaległości w VAT powstałej za okres rozliczeniowy, za który podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę podatku naliczonego wynikającą w co najmniej 95% z otrzymanych przez niego faktur, zapłaconych z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, nie będą stosowane podwyższone odsetki. Zasada ta nie będzie miała zastosowania, gdy zaległości przekroczą dwukrotność kwoty podatku naliczonego wykazanej w złożonej deklaracji podatkowej. Przepisy wyłączające solidarną odpowiedzialność, ustalenie dodatkowego zobowiązania czy zapłatę podwyższonych odsetek za zwłokę nie będą miały zastosowania do podatnika, który wiedział, że faktura zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności: została wystawiona przez podmiot nieistniejący, stwierdza czynności, które nie zostały dokonane, podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością, potwierdza czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego. Art. 108d. [Zmniejszenie kwoty do wpłaty] 1. Jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego z tytułu podatku następuje w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin zapłaty podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku można obniżyć o kwotę wyliczoną według wzoru: n S = Z x r x 360 w którym poszczególne symbole oznaczają: S kwotę, o którą obniża się kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, Z kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania, r stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku, n liczbę dni od dnia, w którym obciążono rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin zapłaty podatku, włącznie z tym dniem. 2. Kwotę, o którą obniża się kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, zaokrągla się do pełnych złotych. 3. Do zaokrąglenia kwoty, o którą obniża się kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, stosuje się przepis art Ordynacji podatkowej. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Podatnicy, którzy będą płacić podatek przed terminem płatności z rachunku VAT, będą mogli obniżyć kwotę do wpłaty. Kwota obniżki będzie ustalana według wzoru: S (kwota, o jaką można obniżyć zobowiązanie) = Z (kwota zobowiązania przed obniżeniem) x r (stopa referencyjna NBP obowiązująca na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku) x n (liczba dni od dnia, w którym obciążono rachunek, dla których jest prowadzony rachunek VAT, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin zapłaty podatku, włącznie z tym dniem)/360. Oznacza to, że im wcześniej zostanie zapłacony VAT, tym kwota do wpłaty będzie mogła być pomniejszona o większą kwotę. Warunkiem zastosowania tego ułatwienia jest, aby cała kwota zobowiązania za dany okres była zapłacona z rachunku VAT. IFK MONITOR księgowego nr 1/

50 USTAWA o VAT 50 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Art [Ewidencja VAT] ( ) 8a. Ewidencja, o której mowa w ust. 3, prowadzona jest w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 846). Nowy przepis wprowadza obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przez podatników VAT czynnych wyłącznie przy użyciu programów komputerowych. Obowiązek ten nie dotyczy podatników, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT. Za ewidencję prowadzoną przy użyciu programów komputerowych uważa się również ewidencję prowadzoną przy użyciu programu Excel. Zmiana ta wynika z faktu, że każdy podatnik VAT czynny ma obowiązek wysyłać do Ministerstwa Finansów od rozliczenia za styczeń 2018 r. ewidencję VAT w formacie JPK_VAT. Zał. nr 3 [Stawka 8%] Zał. nr 3 [Stawka 8%] Poz. Symbol PKWiU 2008 Nazwa towaru lub usługi (grupa towarów lub usług) Poz. Symbol PKWiU 2008 Nazwa towaru lub usługi (grupa towarów lub usług) 82 ex Związki siarki organiczne i pozostałe związki organiczno-nieorganiczne wyłącznie cysteina, cystyna i ich pochodne uchylona Wyroby higieniczne lub farmaceutyczne (włączając smoczki), z gumy innej niż ebonit uchylona Soczewki kontaktowe; soczewki okularowe ze szkła i innych materiałów 103 ex Soczewki kontaktowe; soczewki okularowe ze szkła i innych materiałów służące do korekty wzroku 107a bez względu na symbol PKWiU Smoczki dla niemowląt i dzieci, w szczególności przeznaczone do celów medycznych Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Wprowadzenie tych zmian jest konsekwencją orzeczenia TSUE w sprawie C-678/13. Trybunał orzekł, że Polska narusza dyrektywę, stosując stawkę 8% na wyroby wymienione w zał. nr 3 do ustawy, które nie są produktami farmaceutycznymi, spożywczymi lub wyrobami medycznymi. Cysteina, cystyna i ich pochodne Uchylenie poz. 82 zał. nr 3 do ustawy o VAT spowoduje opodatkowanie cysteiny, cystyny i ich pochodnych stawką 23% VAT. Konieczność podwyższenia stawki VAT na te produkty wynika z faktu, że nie stanowią one produktów farmaceutycznych ani środków spożywczych. Cysteiny, cystyny i ich pochodne są zwykle używane jako składniki środków spożywczych (głównie suplementy diety) oraz jako składniki produktów farmaceutycznych. Wyroby z gumy Przed zmianą poz. 92 zał. nr 3 do ustawy o VAT obejmowała wyroby higieniczne lub farmaceutyczne (włączając smoczki) z gumy innej niż ebonit. Obejmowała ona zatem m.in. osłonki antykoncepcyjne, cewki, strzykawki i ich zbiorniki, rozpylacze, kroplomierze itp., odciągacze do mleka, smoczki (smoczki do karmienia), torebki na lód, butelki na gorącą wodę, worki tlenowe, gumowe osłonki na palce, specjalne poduszki pneumatyczne dla chorych (np. pierścienie). Uchylenie tej pozycji nie spowodowało jednak, że wszystkie wymienione w niej towary automatycznie zostały objęte stawką 23%. Niektóre z towarów, które były wymienione w tej pozycji zał. nr 3 do ustawy o VAT, mogą stanowić wyrób medyczny

51 w rozumieniu ustawy o wyrobach medycznych, dopuszczony do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które to wyroby objęte są stawką obniżoną w związku z brzmieniem poz. 105 zał. nr 3 do ustawy o VAT (np. strzykawki do podawania leków, strzykawki służące do pobierania krwi, osłonki antykoncepcyjne, poduszki pneumatyczne przeznaczone dla chorych pierścienie). W poz. 105 zostały wskazane wyroby medyczne, w rozumieniu ustawy o wyrobach medycznych dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, inne niż wymienione w pozostałych pozycjach załącznika (bez względu na symbol PKWiU). Przepis ten odnosi się zatem nie tylko do konkretnych rodzajów towarów, ale również do wymagań, które muszą one spełniać. Aby towary mieściły się w zakresie poz. 105, muszą spełniać wszystkie odnoszące się do wyrobów medycznych wymagania ustawy z 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych, wydanych na jej podstawie rozporządzeń oraz aktów prawa UE stosowanych bezpośrednio. Produkty, które nie posiadają statusu wyrobu medycznego, będą podlegały opodatkowaniu stawką 23%. W szczególności muszą one być oznakowane znakiem CE po przeprowadzeniu odpowiednich dla wyrobu procedur oceny zgodności, potwierdzających, że wyrób spełnia odnoszące się do niego wymagania zasadnicze. Jeżeli odrębne przepisy również nakładają obowiązek oznakowania wyrobu medycznego znakiem CE, znak ten umieszcza się po spełnieniu także wymagań określonych w tych przepisach. Jeżeli z przepisów ww. ustawy wynika, że ocena zgodności powinna być przeprowadzona z udziałem jednostki notyfikowanej, obok znaku CE powinien być umieszczony numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej, która certyfikowała wyrób. Wyrób medyczny, którego oceny zgodności nie przeprowadzono albo którego ocenę zgodności, wbrew przepisom, przeprowadzono bez udziału jednostki notyfikowanej, nie może być dopuszczony do obrotu na terytorium RP. Dostawa towarów, w odniesieniu do których została wydana np. decyzja w sprawie wycofania ich z obrotu, będzie podlegała opodatkowaniu VAT, ale będzie opodatkowana stawką 23%, nie 8%. Soczewki i okulary Zmiana poz. 103 załącznika spowodowała, że soczewki i szkła, które nie służą do korekty wzroku (np. do okularów przeciwsłonecznych), będą opodatkowane stawką 23%. Natomiast szkła i soczewki, które służą do korekty wzroku, nadal będą opodatkowane stawką 8%. Smoczki dla niemowląt i dzieci Dodanie poz. 107a jest związane z uchyleniem poz. 92 i ma na celu utrzymanie obniżonej stawki na smoczki dla niemowląt i dzieci, w szczególności przeznaczone do celów medycznych. Przykładowo w tej pozycji będą się mieściły smoczki przeznaczone do podawania produktów leczniczych, wyposażone w zbiornik i suwak dozujący, czy smoczki do ssania o konstrukcji umożliwiającej użycie z sondą donosową i doustną, przeznaczone dla wcześniaków w celu zapobiegania nieprawidłowemu ustawieniu żuchwy i zapadaniu się języka, co może być przyczyną problemów oddechowych. Niewątpliwie są to towary przeznaczone do łagodzenia skutków niepełnosprawności (o czym wprost stanowi dyrektywa 2006/112/WE). Ze względu na praktyczne problemy różnicowania stawki w zależności od tego, czy dany smoczek jest wykorzystywany przez chore dziecko lub niemowlę (matkę) albo zdrowe dziecko lub niemowlę (matkę), ustawodawca uznał za zasadne objęcie całej tej grupy towarów stawką 8%, bez względu na symbol PKWiU. IFK MONITOR księgowego nr 1/

52 USTAWA o VAT 52 wejście w życie 1 stycznia 2018 r. wejście w życie 1 stycznia 2018 r. Kasa rejestrująca Import towarów VAT przepisy wykonawcze Nowe rozporządzenie przewiduje takie same rodzaje zwolnień jak poprzednie rozporządzenie. Prawo do korzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej stracili podatnicy świadczący usługi: w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe, do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne oraz wymiany walut, gdy nie są bankami albo kasami oszczędnościowo-kredytowymi. Nowe rozporządzenie obowiązuje od 1 stycznia 2018 r., ale podatnicy, którzy stracili prawo do zwolnienia, będą mieli obowiązek wprowadzenia kas od 1 kwietnia 2018 r. Podatnicy, którzy przestali spełniać warunki do zwolnienia jeszcze w 2017 r., muszą wprowadzić kasy w terminach przewidzianych w rozporządzeniu z 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących Dz.U. z 2017 r. poz Wprowadzono dwie zmiany w rozporządzeniu w sprawie wykazów towarów do celów poboru podatku od towarów i usług w imporcie. Jedna z nich jest konsekwencją zmiany stawek VAT z 8% na 23% na dostawy krajowe wybranych produktów niebędących wyrobami medycznymi, farmaceutycznymi czy spożywczymi. Dlatego konieczne było dostosowanie stawek VAT od importu tych wyrobów do zmian wprowadzonych w ustawie o VAT. W związku z tym: uchylono poz. 208, 209 i 271 odpowiadające uchylanym poz. 82 i 92 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, co oznacza, że stawką 23% będzie opodatkowana cysteina, cystyna i jej pochodne oraz wyroby z gumy, których nie będzie można zaliczyć do wyrobów medycznych, ograniczono stosowanie stawki 8% (poz załącznika) do soczewek kontaktowych i soczewek okularowych służących do korekty wzroku, zatem soczewki i szkła, które nie służą do korekty wzroku (np. do okularów przeciwsłonecznych), będą opodatkowane stawką 23%, utrzymano obniżoną stawkę podatku 8% na smoczki dla niemowląt i dzieci, w szczególności przeznaczone do celów medycznych. Zmiana wejdzie w życie w tym samym dniu co ustawa zmieniająca ustawę o VAT w tym zakresie. Druga zmiana jest podyktowana koniecznością dostosowania przepisów polskiego rozporządzenia do regulacji rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/1925 z 12 października 2017 r. zmieniającego załącznik I do rozporządzenia (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. UE L 282 z , str. 1). Rozporządzeniem tym część kodów CN obowiązujących w 2017 r. zastąpiono nowymi kodami, które obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Stąd konieczność zmiany polskiego rozporządzenia. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 19 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazów towarów do celów poboru podatku od towarów i usług w imporcie Dz.U. z 2017 r. poz Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazów towarów do celów poboru podatku od towarów i usług w imporcie do dnia oddania Przewodnika do druku rozporządzenie nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw

53 USTAWA z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 43; ost.zm. do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw)* * Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o podatku akcyzowym wprowadzone: ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216) obowiązujące od 15 grudnia 2017 r., ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (do dnia oddania Przewodnika po zmianach przepisów 2017/2018 do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw) obowiązujące po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Treść przepisu przed nowelizacją Art. 2. [Definicje] Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) wyroby akcyzowe wyroby energetyczne, energię elektryczną, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe oraz susz tytoniowy, określone w załączniku nr 1 do ustawy; Treść przepisu po nowelizacji Art. 2. [Definicje] Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) wyroby akcyzowe wyroby energetyczne, energię elektryczną, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie, określone w załączniku nr 1 do ustawy; ( ) 34) papierosy elektroniczne urządzenia jednorazowego albo wielokrotnego użytku służące do spożywania za pomocą ustnika pary powstającej z płynu do papierosów elektronicznych, wyposażone w szczególności w kartridże lub zbiorniki; 35) płyn do papierosów elektronicznych roztwór przeznaczony do wykorzystania w papierosach elektronicznych, zarówno z nikotyną, jak i bez nikotyny, w tym bazę do tego roztworu zawierającą glikol lub glicerynę; 36) wyroby nowatorskie wyroby będące: a) mieszaniną, w której składzie znajduje się tytoń lub susz tytoniowy, b) mieszaniną, o której mowa w lit. a, oraz zawierające odrębnie płyn do papierosów elektronicznych inne niż wyroby, o których mowa w art. 98 ust. 1 i art. 99a ust. 1, które dostarczają aerozol bez spalania mieszaniny. Komentarz: Zmiana wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. W wyniku nowelizacji rozszerzono definicję wyrobów akcyzowych, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, o płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie. Jednocześnie dodano przepisy art. 2 ust. 1 pkt Zawierają one szczegółową definicję: papierosów elektronicznych, którymi są urządzenia służące do spożywania za pomocą ustnika pary powstającej z płynu do papierosów elektronicznych, wyposażone w szczególności w kartridże lub zbiorniki; papierosy elektroniczne mogą być jednorazowego albo wielokrotnego użytku; płynu do papierosów elektronicznych, którym jest roztwór przeznaczony do wykorzystania w papierosach elektronicznych, bez względu na zawartość nikotyny, w tym baza do tego płynu zawierająca glikol lub glicerynę. Zatem opodatkowaniu akcyzą podlegać będą również roztwory niezawierające nikotyny; IFK MONITOR księgowego nr 1/

54 AKCYZA 54 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji wyrobów nowatorskich, którymi są wyroby będące mieszaniną zawierającą tytoń lub susz tytoniowy, jak również składające się z mieszaniny zawierającej tytoń lub susz tytoniowy oraz zawierające odrębnie płyn do papierosów elektronicznych, które dostarczają aerozol bez spalania mieszaniny. Wyrobem nowatorskim jest więc np. pył tytoniowy lub tytoń wymieszany z substancjami lepiącymi (np. wodą, celulozą czy gliceryną). Natomiast w przypadku mieszaniny, która oprócz mieszaniny tytoniu zawiera odrębnie płyn do papierosów elektronicznych, za wyrób nowatorski uważa się mieszaninę zawierającą tytoń oraz płyn. Wyroby nowatorskie są to zatem wyroby inne niż papierosy, tytoń do palenia, cygara, cygaretki czy susz tytoniowy, w przypadku których nie dochodzi do procesu spalania. Art. 8. [Przedmiot opodatkowania akcyzą] 1. Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: Art. 8. [Przedmiot opodatkowania akcyzą] 1. Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: ( ) 4a) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, dokonywane do składu podatkowego w celu objęcia ich procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli wprowadzenie tych wyrobów do składu podatkowego nie nastąpiło; Komentarz: Zmiana wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Dodany przepis odnosi się do wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa. Będzie zatem obejmował papierosy elektroniczne, płyn do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, ale dopiero od 2019 r. Do końca 2018 r. wyroby te są bowiem opodatkowane stawką zerową. Na podstawie tych regulacji będzie podlegało akcyzie nabycie wewnątrzwspólnotowe tych wyrobów w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego i objęcia procedurą zawieszenia poboru akcyzy, gdy ostatecznie z różnych względów nie dojdzie do ich wprowadzenia do składu i objęcia tą procedurą. Art. 9b. [Przypadki opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego] 1. W przypadku suszu tytoniowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: 1) nabycie wewnątrzwspólnotowe suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczący podmiot tytoniowy; 2) sprzedaż suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczący podmiot tytoniowy, z wyłączeniem sprzedaży przez podmiot prowadzący skład podatkowy, grupę producentów suszu tytoniowego utworzoną na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. poz. 983, z późn. zm.), zwaną dalej grupą producentów, oraz pośredniczący podmiot tytoniowy, którzy jednocześnie z tą sprzedażą dokonują dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu suszu tytoniowego; 3) import suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczący podmiot tytoniowy; ( ) 5) zużycie suszu tytoniowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych; Art. 9b. [Przypadki opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego] 1. W przypadku suszu tytoniowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: 1) nabycie wewnątrzwspólnotowe suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy; 2) sprzedaż suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy, z wyłączeniem sprzedaży przez podmiot prowadzący skład podatkowy, grupę producentów suszu tytoniowego utworzoną na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. poz. 983, z późn. zm.), zwaną dalej grupą producentów, oraz pośredniczący podmiot tytoniowy, którzy jednocześnie z tą sprzedażą dokonują dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu suszu tytoniowego; 3) import suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy; ( ) 5) zużycie suszu tytoniowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich;

55 6) nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał jego sprzedaży. 2a. Sprzedaż suszu tytoniowego grupie producentów suszu tytoniowego utworzonej na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. poz. 983, z późn. zm.), zwanej dalej grupą producentów, oraz nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego przez grupę producentów nie podlega opodatkowaniu akcyzą pod warunkiem: 1) posiadania przez grupę producentów statusu podatnika podatku od towarów i usług; 2) zrzeszania przez grupę producentów wyłącznie producentów suszu tytoniowego; 3) nabywania przez grupę producentów suszu tytoniowego wyłącznie od zrzeszonych w niej członków i wyłącznie na podstawie umowy dostawy; 4) niekaralności osób, które zgodnie z aktem założycielskim są upoważnione do reprezentowania grupy producentów, za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe. 6) nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał jego sprzedaży. 2a. Sprzedaż suszu tytoniowego grupie producentów oraz nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego przez grupę producentów nie podlega opodatkowaniu akcyzą pod warunkiem: 1) posiadania przez grupę producentów statusu podatnika podatku od towarów i usług; 2) zrzeszania przez grupę producentów wyłącznie producentów suszu tytoniowego; 3) nabywania przez grupę producentów suszu tytoniowego wyłącznie od zrzeszonych w niej członków i wyłącznie na podstawie umowy dostawy; 4) niekaralności osób, które zgodnie z aktem założycielskim są upoważnione do reprezentowania grupy producentów, za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe. ( ) 6. Pośredniczący podmiot tytoniowy oraz przedsiębiorca zagraniczny posiadający oddział z siedzibą na terytorium kraju przekazują Dyrektorowi Generalnemu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa informacje o masie suszu tytoniowego, wyrażonej w kilogramach, pochodzącego z poprzedniego roku zbiorów, łącznie oraz z podziałem na grupy odmian tytoniu, o których mowa w ust. 7 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/1185 z dnia 20 kwietnia 2017 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 i (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do przekazywanych Komisji powiadomień o informacjach i dokumentach oraz zmieniającego i uchylającego niektóre rozporządzenia Komisji (Dz. Urz. UE L 171 z , str. 113), skupionego od producentów surowca tytoniowego, wraz z wykazem tych producentów, w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku kalendarzowego. Komentarz: Zmiana art. 9b ust. 1 pkt 2, ust. 2a i 6 obowiązuje od 15 grudnia 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Sprzedaż suszu za granicę W wyniku tej nowelizacji sprzedaży suszu tytoniowego, połączonej z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem, bez akcyzy, mogą dokonać jedynie podmiot prowadzący skład podatkowy, grupa producentów suszu tytoniowego zrzeszająca rolników lub pośredniczący podmiot tytoniowy, a nie, jak dotychczas, również rolnik. Sprzedaż suszu tytoniowego połączona z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem samodzielnie przez rolnika będzie możliwa, ale będzie się wiązała z obowiązkiem zapłaty akcyzy. Zapłacona akcyza, podobnie jak w przypadku innych dostarczonych wewnątrzwspólnotowo lub wyeksportowanych wyrobów akcyzowych, będzie podlegała zwrotowi na zasadach określonych w przepisach z zakresu podatku akcyzowego. IFK MONITOR księgowego nr 1/

56 AKCYZA 56 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Jeżeli zatem rolnik sprzeda susz tytoniowy za granicę, to będzie musiał dopełnić takich samych formalności jak przy sprzedaży suszu tytoniowego w kraju na rzecz innych osób niż podmioty prowadzące skład podatkowy, które zużywają susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczące podmioty tytoniowe. Będzie zatem musiał: dokonać rejestracji dla celów akcyzy, składając formularz AKC-R (lub aktualizacji rejestracji) u właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego, składać miesięczne deklaracje podatkowe AKC-ST (deklaracja podatkowa od suszu tytoniowego), w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Z przepisu przejściowego art. 3 ustawy nowelizującej z 27 października 2017 r. wynika, że jeżeli przed dniem wejścia w życie tej noweli (tj. przed 15 grudnia 2017 r.) rolnicy zawarli umowy o sprzedaż suszu tytoniowego z jednoczesnym dokonaniem dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu, to sprzedaż taka będzie objęta starymi przepisami, czyli będzie wyłączona z opodatkowania akcyzą. Kolejne zaś umowy, zawarte od dnia wejścia w życie omawianych przepisów, czyli od 15 grudnia 2017 r., są już opodatkowane akcyzą. Nowe obowiązki informacyjne W wyniku nowelizacji ustawy akcyzowej nałożono na pośredniczące podmioty tytoniowe oraz na przedsiębiorców zagranicznych posiadających oddział z siedzibą w Polsce nowy obowiązek sprawozdawczy (art. 9b ust. 6 ustawy akcyzowej). Wymienione podmioty będą miały obowiązek w terminie do 30 czerwca każdego roku kalendarzowego przekazywania Dyrektorowi Generalnemu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa corocznych, zbiorczych informacji o masie suszu tytoniowego, wyrażonej w kilogramach, pochodzącego z poprzedniego roku zbiorów, skupionego od producentów surowca tytoniowego. Przy czym do sprawozdania trzeba będzie obowiązkowo dołączyć wykaz tych producentów. Natomiast informacje o masie surowca tytoniowego dostarczonego nabywcy na podstawie umowy przekaże producent surowca tytoniowego. Informacje te co do zasady powinny być zbieżne. Dodatkowo informacja w nich zawarta ma dotyczyć łącznej ilości skupionego suszu tytoniowego, ale również musi obowiązkowo zawierać podział na grupy odmian tytoniu, zgodnie z zapisami ust. 7 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/1185 z 20 kwietnia 2017 r., które obowiązuje wprost w krajowym porządku prawnym. Zgodnie z tym załącznikiem występuje 5 grup odmian suszu. Produkcja wyrobów nowatorskich z suszu tytoniowego Jednocześnie ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, która wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, ustawodawca dokonał zmian przepisu art. 9b ust. 1 pkt 1 3, 5 i 6. Nowelizacja ma związek z objęciem wyrobów nowatorskich akcyzą. Zmiana polega na wskazaniu, że w przypadku suszu tytoniowego nie są przedmiotem opodatkowania akcyzą transakcje dotyczące zużycia suszu tytoniowego, jeżeli ich stroną będzie podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów nowatorskich. Art. 10. [Obowiązek podatkowy] ( ) 5. Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, z wyłączeniem wyrobów węglowych, powstaje z dniem otrzymania tych wyrobów przez podatnika. Art. 10. [Obowiązek podatkowy] ( ) 5. Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, z wyłączeniem wyrobów węglowych i wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 4a, powstaje z dniem otrzymania tych wyrobów przez podatnika. 5a. Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 4a, powstaje w dniu ich przemieszczenia na terytorium kraju. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Nowelizacja art. 10 ustawy akcyzowej jest konsekwencją wprowadzenia art. 8 ust. 1 pkt 4a, na podstawie którego opodatkowaniu akcyzą podlega nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy akcyzowej, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, dokonywane do składu podatkowego w celu objęcia ich procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli wprowadzenie tych wyrobów do składu podatkowego nie nastąpiło. W tym przypadku obowiązek podatkowy będzie powstawał na szczególnych zasadach, tj. w dniu, w którym dokonano przemieszczenia tych wyrobów na terytorium kraju.

57 Art. 13. [Podatnik akcyzy] 1. Podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot: ( ) 9) będący podmiotem prowadzącym skład podatkowy zużywającym susz tytoniowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych; 1a. Podatnikiem z tytułu produkcji papierosów, o której mowa w art. 99 ust. 1a, niezgodnej z art. 47, jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która produkuje papierosy, oraz każda inna osoba, która uczestniczy w ich produkcji. 1b. Jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu produkcji papierosów, o której mowa w art. 99 ust. 1a, niezgodnej z art. 47, ciąży na kilku podatnikach, podatnicy ci ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe. Art. 13. [Podatnik akcyzy] 1. Podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot: ( ) 9) będący podmiotem prowadzącym skład podatkowy zużywającym susz tytoniowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich; 1a. Podatnikiem z tytułu produkcji: 1) papierosów, o której mowa w art. 99 ust. 1a, 2) płynu do papierosów elektronicznych, o której mowa w art. 99b ust. 1, 3) wyrobów nowatorskich, o której mowa w art. 99c ust. 1 niezgodnej z art. 47, jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która produkuje te wyroby akcyzowe, oraz każda inna osoba, która uczestniczy w ich produkcji. 1b. Jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu produkcji: 1) papierosów, o której mowa w art. 99 ust. 1a, 2) płynu do papierosów elektronicznych, o której mowa w art. 99b ust. 1, 3) wyrobów nowatorskich, o której mowa w art. 99c ust. 1 niezgodnej z art. 47, ciąży na kilku podatnikach, podatnicy ci ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Zmiana art. 13 ustawy akcyzowej jest konsekwencją objęcia akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Jednak do końca 2018 r. stawka akcyzy na te wyroby jest zerowa (art. 2 ustawy zmieniającej), co oznacza, że wyroby te w 2018 r. nie będą musiały być produkowane w składzie podatkowym (art. 47 ustawy akcyzowej). Dlatego podmioty produkujące je poza składem nie będą w 2018 r. z tego tytułu podatnikami na podstawie art. 13 ust. 1a i 1b ustawy akcyzowej. Art. 20h. [Decyzja o wykreśleniu pośredniczącego podmiotu tytoniowego z rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych] 1. Właściwy naczelnik urzędu skarbowego wydaje z urzędu decyzję o wykreśleniu pośredniczącego podmiotu tytoniowego z rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych w przypadku: 1) prowadzenia przez pośredniczący podmiot tytoniowy lub podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego działalności niezgodnie z przepisami prawa podatkowego lub decyzją o dokonaniu wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych, w szczególności przez: a) sprzedaż suszu tytoniowego nieoznaczonego znakami akcyzy innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczący podmiot tytoniowy, z wyłączeniem sprzedaży przez podmiot, który jednocześnie z tą sprzedażą dokonuje dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu suszu tytoniowego, Art. 20h. [Decyzja o wykreśleniu pośredniczącego podmiotu tytoniowego z rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych] 1. Właściwy naczelnik urzędu skarbowego wydaje z urzędu decyzję o wykreśleniu pośredniczącego podmiotu tytoniowego z rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych w przypadku: 1) prowadzenia przez pośredniczący podmiot tytoniowy lub podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego działalności niezgodnie z przepisami prawa podatkowego lub decyzją o dokonaniu wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych, w szczególności przez: a) sprzedaż suszu tytoniowego nieoznaczonego znakami akcyzy innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy, z wyłączeniem sprzedaży przez podmiot, który jednocześnie z tą sprzedażą dokonuje dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu suszu tytoniowego, IFK MONITOR księgowego nr 1/

58 AKCYZA 58 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Zmiana art. 20h ustawy akcyzowej jest konsekwencją objęcia akcyzą wyrobów nowatorskich. Rozszerzono zakres obowiązywania tego przepisu o przypadki sprzedaży suszu tytoniowego nieoznaczonego znakami akcyzy podmiotom nieuprawnionym do produkcji wyrobów nowatorskich. Art. 34. [Zwolnienia akcyzowe nabycia wewnątrzwspólnotowego na własny użytek] 2. W celu ustalenia przeznaczenia handlowego nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych, o których mowa w ust. 1, organy podatkowe biorą pod uwagę: 1) ilość wyrobów akcyzowych; 2) status handlowy osoby fizycznej nabywającej wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe; 3) miejsce, gdzie wyroby akcyzowe są umieszczone, lub, w razie wątpliwości, sposób transportu; 4) każdy dokument odnoszący się do wyrobów akcyzowych; 5) rodzaj wyrobów akcyzowych. 3. Na przeznaczenie handlowe wskazuje w szczególności nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych w ilościach przekraczających: Art. 34. [Zwolnienia akcyzowe nabycia wewnątrzwspólnotowego na własny użytek] ( ) 1a. Zwalnia się od akcyzy nabycie wewnątrzwspólnotowe płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich dokonywane przez osobę fizyczną, jeżeli wyroby te są przemieszczane przez tę osobę osobiście na jej własny użytek i nie są przeznaczone na cele handlowe. 2. W celu ustalenia przeznaczenia handlowego nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych, o których mowa w ust. 1 i 1a, organy podatkowe biorą pod uwagę: 1) ilość wyrobów akcyzowych; 2) status handlowy osoby fizycznej nabywającej wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe; 3) miejsce, gdzie wyroby akcyzowe są umieszczone, lub, w razie wątpliwości, sposób transportu; 4) każdy dokument odnoszący się do wyrobów akcyzowych; 5) rodzaj wyrobów akcyzowych. 3. Na przeznaczenie handlowe wskazuje w szczególności nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych w ilościach przekraczających: (...) 3) płyn do papierosów elektronicznych 200 mililitrów; 4) wyroby nowatorskie 0,16 kilograma. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Zmiana art. 34 ustawy akcyzowej jest konsekwencją objęcia akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Dlatego konieczne było zwolnienie z akcyzy wewnątrzwspólnotowego nabycia tych wyrobów oraz innych wyrobów tytoniowych przywożonych na własny użytek. Ustawodawca zdefiniował, że przywóz na własny użytek (wyroby nie są przeznaczone na cele handlowe) ma miejsce, gdy osoba fizyczna przemieszcza osobiście w ramach następujących limitów: płyn do papierosów elektronicznych 200 ml; wyroby nowatorskie 0,16 kg. Jednak konsekwencją objęcia tych wyrobów do końca 2018 r. stawką zerową jest możliwość przywozu ich do kraju w tym okresie w ilości większej, niż wskazują limity, bez obowiązku zapłaty akcyzy (art. 2 ustawy zmieniającej). Art. 36. [Zwolnienia akcyzowe importu wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych] 1. Zwalnia się od akcyzy import wyrobów tytoniowych lub napojów alkoholowych, przywożonych w bagażu osobistym podróżnego, który ukończył 17 lat, w ramach następujących norm: Art. 36. [Zwolnienia akcyzowe importu wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych] 1. Zwalnia się od akcyzy import wyrobów tytoniowych, napojów alkoholowych, płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich, przywożonych w bagażu osobistym podróżnego, który ukończył 17 lat, w ramach następujących norm:

59 ( ) 5) płyn do papierosów elektronicznych: a) 50 mililitrów w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim, b) 10 mililitrów w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski; 6) wyroby nowatorskie: a) 0,04 kilograma w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim, b) 0,008 kilograma w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski; 7) zestaw wyrobów akcyzowych określonych w pkt 5 lit. a i pkt 6 lit. a, pod warunkiem że suma wartości procentowych wykorzystania norm ustalonych do poszczególnych wyrobów nie przekracza 100%; 8) zestaw wyrobów akcyzowych określonych w pkt 5 lit. b i pkt 6 lit. b, pod warunkiem że suma wartości procentowych wykorzystania norm ustalonych do poszczególnych wyrobów nie przekracza 100%; Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Zmiana art. 36 ustawy akcyzowej jest konsekwencją objęcia akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Dlatego konieczne było wprowadzenie zwolnienia z akcyzy od importu tych wyrobów oraz innych wyrobów tytoniowych przywożonych w bagażu osobistym. Ustalono dla nich limity przywozowe: 1) dla płynu do papierosów elektronicznych: a) 50 ml w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim, b) 10 ml w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski; 2) dla wyrobów nowatorskich: a) 0,04 kg w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim, b) 0,008 kg w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski. Dodatkowo w przypadku gdy w ramach importu podróżny dokonuje jednocześnie przywozu płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich (zestaw wyrobów akcyzowych), ich zwolnienie obowiązuje, pod warunkiem że suma wartości procentowych wykorzystania norm w odniesieniu do tych wyrobów w zestawie nie przekracza 100%. Założenie takie dotyczy transportu lotniczego, morskiego oraz pozostałych rodzajów transportu (art. 36 ust. 1 pkt 7 i 8). Jednak konsekwencją objęcia tych wyrobów do końca 2018 r. stawką zerową jest możliwość przywozu ich do kraju w tym okresie w ilości większej, niż wskazują limity, bez obowiązku zapłaty akcyzy (art. 2 ustawy zmieniającej). Art. 37a. [Import płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich, umieszczonych w przesyłkach] 1. Zwalnia się od akcyzy import płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich, umieszczonych w przesyłce wysyłanej z terytorium państwa trzeciego przez osobę fizyczną i przeznaczonej dla osoby fizycznej przebywającej na terytorium kraju, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: 1) przesyłka ma charakter okazjonalny; 2) przesyłka zawiera wyroby akcyzowe przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego odbiorcy lub jego rodziny; 3) ilość i rodzaj wyrobów akcyzowych nie wskazują na ich przeznaczenie handlowe; 4) odbiorca nie jest obowiązany do uiszczenia jakichkolwiek opłat na rzecz nadawcy w związku z otrzymaniem przesyłki. IFK MONITOR księgowego nr 1/

60 AKCYZA 60 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 2. Wyroby akcyzowe, o których mowa w ust. 1, są zwolnione od akcyzy w ramach następujących norm: 1) płyn do papierosów elektronicznych 10 mililitrów albo 2) wyroby nowatorskie 0,008 kilograma. 3. W przypadku gdy ilość wyrobów akcyzowych, o których mowa w ust. 1, przekracza normy, o których mowa w ust. 2, opodatkowaniu podlegają wszystkie te wyroby akcyzowe importowane w przesyłce, o której mowa w ust. 1. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Dodany art. 37a wprowadza kolejne zwolnienia z akcyzy dla podróżnych w zakresie importu płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich umieszczonych w przesyłce wysyłanej z terytorium państwa trzeciego przez osobę fizyczną i przeznaczonej dla osoby fizycznej przebywającej na terytorium kraju, pod warunkiem spełnienia określonych warunków, w ramach następujących norm: dla płynu do papierosów elektronicznych 10 ml albo dla wyrobów nowatorskich 0,008 kg. W przypadku gdy ilość wskazanych wyrobów akcyzowych przekracza określone w przepisie normy, opodatkowaniu podlegają wszystkie te wyroby akcyzowe importowane w przesyłce. Jednak konsekwencją objęcia tych wyrobów do końca 2018 r. stawką zerową jest możliwość przywozu ich do kraju w tym okresie w ilości większej, niż wskazują limity, bez obowiązku zapłaty akcyzy (art. 2 ustawy zmieniającej). Art. 48. [Warunki uzyskania przez podmiot zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego] ( ) 3. W przypadku podmiotu ubiegającego się o wydanie zezwolenia na prowadzenie w składzie podatkowym działalności polegającej wyłącznie na magazynowaniu lub przeładowywaniu wyrobów akcyzowych wyprodukowanych w innym składzie podatkowym, oprócz warunków określonych w ust. 1, dodatkowym warunkiem wydania zezwolenia, z zastrzeżeniem ust. 4, jest dla: ( ) 4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 1, 2 i 4, warunkiem wydania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego jest złożenie przez podmiot oświadczenia, że w składzie podatkowym, w którym będzie prowadzona działalność na podstawie wydanego zezwolenia, wysokość akcyzy, która byłaby należna od magazynowanych lub przeładowywanych wyrobów, gdyby wyroby te nie zostały objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy, będzie osiągać w roku kalendarzowym minimalne poziomy określone w ust. 3 pkt 1, 2 lub 4. Art. 48. [Warunki uzyskania przez podmiot zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego] ( ) 3. W przypadku podmiotu ubiegającego się o wydanie zezwolenia na prowadzenie w składzie podatkowym działalności polegającej wyłącznie na magazynowaniu lub przeładowywaniu wyrobów akcyzowych wyprodukowanych w innym składzie podatkowym, oprócz warunków określonych w ust. 1, dodatkowym warunkiem wydania zezwolenia, z zastrzeżeniem ust. 4, jest dla: ( ) 1a) płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich minimalna wysokość akcyzy, która byłaby należna od tych wyrobów akcyzowych, gdyby nie zostały one objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy w składzie podatkowym, w którym prowadzona będzie działalność na podstawie wydanego zezwolenia, wynosząca w roku kalendarzowym w przypadku: a) płynu do papierosów elektronicznych 7 mln zł, b) wyrobów nowatorskich 1,8 mln zł; ( ) 4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 1, 1a, 2 i 4, warunkiem wydania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego jest złożenie przez podmiot oświadczenia, że w składzie podatkowym, w którym będzie prowadzona działalność na podstawie wydanego zezwolenia, wysokość akcyzy, która byłaby należna od magazynowanych lub przeładowywanych wyrobów, gdyby wyroby te nie zostały objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy, będzie osiągać w roku kalendarzowym minimalne poziomy określone w ust. 3 pkt 1, 1a, 2 lub 4.

61 4a. W przypadku operatora logistycznego, który ubiega się o wydanie zezwolenia na prowadzenie w składzie podatkowym działalności polegającej na magazynowaniu lub przeładowywaniu wyrobów akcyzowych wyprodukowanych w innym składzie podatkowym, oprócz warunków określonych w ust. 1, dodatkowym warunkiem wydania zezwolenia jest minimalna wartość rynkowa wszystkich towarów będących przedmiotem działalności tego podmiotu, jako operatora logistycznego, w tym wyrobów akcyzowych w jednym miejscu magazynowania w składzie podatkowym lub poza składem podatkowym, wynosząca dla: 1) wyrobów tytoniowych 350 mln zł; 2) napojów alkoholowych 50 mln zł; 3) olejów smarowych 10 mln zł. ( ) 4d. W przypadku, o którym mowa w ust. 4a, warunkiem wydania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego jest złożenie przez operatora logistycznego oświadczenia, że minimalna wartość rynkowa wszystkich towarów będących przedmiotem działalności operatora logistycznego będzie osiągać w roku kalendarzowym minimalne poziomy określone w ust. 4a pkt 1 3. W przypadku gdy zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego jest wydawana w trakcie roku kalendarzowego, minimalną wartość rynkową oblicza się proporcjonalnie do liczby pozostałych, kolejnych miesięcy roku kalendarzowego. 4a. W przypadku operatora logistycznego, który ubiega się o wydanie zezwolenia na prowadzenie w składzie podatkowym działalności polegającej na magazynowaniu lub przeładowywaniu wyrobów akcyzowych wyprodukowanych w innym składzie podatkowym, oprócz warunków określonych w ust. 1, dodatkowym warunkiem wydania zezwolenia jest minimalna wartość rynkowa wszystkich towarów będących przedmiotem działalności tego podmiotu, jako operatora logistycznego, w tym wyrobów akcyzowych w jednym miejscu magazynowania w składzie podatkowym lub poza składem podatkowym, wynosząca dla: 1) wyrobów tytoniowych 350 mln zł; 2) napojów alkoholowych 50 mln zł; 3) olejów smarowych 10 mln zł; 4) płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich 350 mln zł. ( ) 4d. W przypadku, o którym mowa w ust. 4a, warunkiem wydania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego jest złożenie przez operatora logistycznego oświadczenia, że minimalna wartość rynkowa wszystkich towarów będących przedmiotem działalności operatora logistycznego będzie osiągać w roku kalendarzowym minimalne poziomy określone w ust. 4a. W przypadku gdy zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego jest wydawana w trakcie roku kalendarzowego, minimalną wartość rynkową oblicza się proporcjonalnie do liczby pozostałych, kolejnych miesięcy roku kalendarzowego. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Jest konsekwencją objęcia akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Jednak do końca 2018 r. stawka akcyzy na te wyroby jest zerowa (art. 2 ustawy zmieniającej), co oznacza, że aby podatnik nie płacił akcyzy, wyroby te w 2018 r. nie będą musiały być produkowane czy magazynowane w składzie podatkowym. Podatnicy uzyskali dodatkowy czas na przygotowanie się do nowych regulacji. Nowe przepisy wprowadzają dodatkowy warunek dla podmiotu ubiegającego się o zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego typu magazynowego, w którym będą magazynowane lub przeładowywane wyroby akcyzowe płyn do papierosów elektronicznych lub wyroby nowatorskie, wyprodukowane w innym składzie podatkowym. Warunkiem uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego typu magazynowego w przypadku płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich będzie minimalna wysokość akcyzy, która byłaby należna od tych wyrobów, gdyby nie zostały one objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w składzie podatkowym, w którym działalność będzie prowadzona na podstawie wydanego zezwolenia. Wysokość akcyzy została określona dla płynu do papierosów elektronicznych na poziomie 7 mln zł, a dla wyrobów nowatorskich na poziomie 1,8 mln zł (art. 48 ust. 3 pkt 1a). Podobny warunek przewidziano dla operatora logistycznego, który w tym składzie będzie prowadził działalność polegającą na magazynowaniu lub przeładowywaniu wyrobów akcyzowych, w tym płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich, wyprodukowanych w innym składzie podatkowym. Warunkiem tym jest minimalna wartość rynkowa wszystkich towarów będących przedmiotem działalności operatora logistycznego, w tym wyrobów akcyzowych, w jednym miejscu magazynowania w składzie podatkowym lub poza składem podatkowym, wynosząca dla płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich 350 mln zł (art. 48 ust. 4a pkt 4). Pozostałe zmiany w tym przepisie mają charakter dostosowujący do wprowadzonej nowelizacji. Art. 63. [Podmioty zobowiązane do złożenia zabezpieczenia akcyzowego] ( ) 3. Na wniosek podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego, właściwy naczelnik urzędu skarbowego przyjmuje zabezpieczenie akcyzowe, w formach określonych w art. 67 ust. 1 pkt 1 3, złożone zamiast tego podmiotu lub łącznie z tym podmiotem przez: Art. 63. [Podmioty zobowiązane do złożenia zabezpieczenia akcyzowego] ( ) 3. Na wniosek podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego, z zastrzeżeniem ust. 3a, właściwy naczelnik urzędu skarbowego przyjmuje zabezpieczenie akcyzowe, w formach określonych w art. 67 ust. 1 pkt 1 3, złożone zamiast tego podmiotu lub łącznie z tym podmiotem przez: IFK MONITOR księgowego nr 1/

62 AKCYZA 62 Treść przepisu przed nowelizacją 1) przewoźnika lub spedytora w przypadku przemieszczania przez nich wyrobów akcyzowych podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, dla zagwarantowania pokrycia zobowiązań podatkowych oraz opłaty paliwowej, mogących powstać w stosunku do tych wyrobów akcyzowych, 2) właściciela wyrobów akcyzowych, 3) odbiorcę wyrobów akcyzowych, 4) wszystkie lub kilka podmiotów, o których mowa w pkt 1 3 w kwocie pokrywającej zabezpieczenie akcyzowe w wymaganej wysokości. Treść przepisu po nowelizacji 1) przewoźnika lub spedytora w przypadku przemieszczania przez nich wyrobów akcyzowych podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, dla zagwarantowania pokrycia zobowiązań podatkowych oraz opłaty paliwowej, mogących powstać w stosunku do tych wyrobów akcyzowych, 2) właściciela wyrobów akcyzowych, 3) odbiorcę wyrobów akcyzowych, 4) wszystkie lub kilka podmiotów, o których mowa w pkt 1 3 w kwocie pokrywającej zabezpieczenie akcyzowe w wymaganej wysokości. 3a. Na wniosek podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lub 9, właściwy naczelnik urzędu skarbowego przyjmuje zabezpieczenie akcyzowe, w formach określonych w art. 67 ust. 1 pkt 1 3, złożone przez osobę trzecią zamiast tego podmiotu lub łącznie z tym podmiotem, w kwocie pokrywającej zabezpieczenie akcyzowe w wymaganej wysokości. ( ) 6. Osoba, która złożyła zabezpieczenie akcyzowe zgodnie z ust. 3a, odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązanie podatkowe podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego, wraz z odsetkami za zwłokę, solidarnie z tym podmiotem, do wysokości kwoty złożonego zabezpieczenia akcyzowego. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 15 grudnia 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Dotychczas przepisy ustawy akcyzowej w zakresie suszu tytoniowego nie przewidywały możliwości złożenia zabezpieczenia akcyzowego przez osobę trzecią, co wiązało się z utrudnieniami dla pośredniczących podmiotów tytoniowych oraz podmiotów reprezentujących przedsiębiorcę zagranicznego. W wyniku nowelizacji pośredniczące podmioty tytoniowe (z wyłączeniem przedsiębiorców zagranicznych) oraz podmioty reprezentujące podmioty zagraniczne będą miały możliwość składania zabezpieczenia akcyzowego za pośrednictwem dowolnej osoby trzeciej. Jest to jednak obwarowane pewnymi warunkami, a mianowicie osoba trzecia będzie: mogła złożyć zabezpieczenie tylko i wyłącznie w formie depozytu w gotówce, w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, ewentualnie w formie czeku potwierdzonego przez odpowiedni bank, odpowiadała całym majątkiem za zobowiązania podatkowe podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego wraz z odsetkami za zwłokę, solidarnie z tym podmiotem, do wysokości kwoty złożonego zabezpieczenia akcyzowego. Art. 65. [Gwarancja pokrycia zobowiązań podatkowych] ( ) 3b. Wysokość zabezpieczenia generalnego składanego przez pośredniczący podmiot tytoniowy oraz podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c, ustala się w kwocie równej wysokości maksymalnej kwoty miesięcznego zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczący podmiot tytoniowy lub zużycia suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy, jednak nie mniejszej niż 2 mln zł. Art. 65. [Gwarancja pokrycia zobowiązań podatkowych] ( ) 3b. Wysokość zabezpieczenia generalnego składanego przez pośredniczący podmiot tytoniowy oraz podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c, ustala się w kwocie równej wysokości maksymalnej kwoty miesięcznego zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy lub zużycia suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy, jednak nie mniejszej niż 2 mln zł.

63 Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Wprowadzona zmiana jest konsekwencją objęcia akcyzą wyrobów nowatorskich. W wyniku nowelizacji wykluczono konieczność składania zabezpieczenia generalnego przez pośredniczący podmiot tytoniowy oraz podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego w kwocie równej maksymalnej kwocie miesięcznego zobowiązania podatkowego, nie mniejszej niż 2 mln zł, mogącego powstać, gdy sprzedaż suszu tytoniowego będzie dokonywana podmiotowi prowadzącemu skład podatkowy, który zużywa ten susz m.in. do produkcji wyrobów nowatorskich. Taka konieczność wystąpi tylko w przypadku sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich. Art. 65. [Zabezpieczenie ryczałtowe] ( ) 9a. Na wniosek pośredniczącego podmiotu tytoniowego albo podmiotu reprezentującego przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c, który spełnia odpowiednio warunki, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1, 3 i 4, właściwy naczelnik urzędu skarbowego ustala wysokość zabezpieczenia ryczałtowego, z zastrzeżeniem ust. 9b, na poziomie 30% wysokości zabezpieczenia generalnego, do którego złożenia są obowiązane te podmioty, jednak nie większym niż 30 mln zł. Art. 65. [Zabezpieczenie ryczałtowe] ( ) 9a. Na wniosek pośredniczącego podmiotu tytoniowego albo podmiotu reprezentującego przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c, który spełnia warunki, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1, 3 i 4, właściwy naczelnik urzędu skarbowego ustala wysokość zabezpieczenia ryczałtowego, z zastrzeżeniem ust. 9b, na poziomie 30% wysokości zabezpieczenia generalnego, do którego złożenia są obowiązane te podmioty, jednak nie większym niż 15 mln zł. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 15 grudnia 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Do 15 mln zł został obniżony maksymalny limit zabezpieczenia ryczałtowego, które ustala naczelnik urzędu skarbowego na wniosek pośredniczącego podmiotu tytoniowego oraz podmiotów reprezentujących podmioty zagraniczne, gdy dokonują obrotu suszem tytoniowym. Art. 67. [Zabezpieczenie akcyzowe w formie hipoteki na nieruchomości] Zabezpieczenie akcyzowe może zostać złożone w formie: Art. 67. [Zabezpieczenie akcyzowe w formie hipoteki na nieruchomości] Zabezpieczenie akcyzowe może zostać złożone w formie: ( ) 6) hipoteki na nieruchomości. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 czerwca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Wprowadza nową formę zabezpieczenia akcyzowego, jaką jest hipoteka na nieruchomości. Ze względu na konstrukcję ustawy o podatku akcyzowym hipoteka będzie dostępna dla wszystkich podmiotów zobowiązanych do złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Nie będzie jednak mogła stanowić samoistnego zabezpieczenia. Wprowadzono także pewne obostrzenia co do ustalania wartości takiego zabezpieczenia (patrz komentarz do art. 69a ustawy akcyzowej). Art. 69a. [Hipoteka na nieruchomości] 1. Hipoteka na nieruchomości, o której mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6, może zostać ustanowiona wyłącznie na prawie własności nieruchomości. 2. Hipoteka na nieruchomości może zostać ustanowiona do 65% wartości nieruchomości. 3. Wartość nieruchomości przyjmuje się na podstawie zadeklarowanej przez podmiot, o którym mowa w art. 63 ust. 1, wartości rynkowej nieruchomości będącej przedmiotem zabezpieczenia. 4. Wartość nieruchomości deklaruje się według stanu nieruchomości na dzień złożenia wniosku o dokonanie wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych albo według stanu nieruchomości na dzień złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej, z uwzględnieniem miejsca jej położenia, stanu i stopnia zużycia nieruchomości oraz przeciętnych cen nierucho- IFK MONITOR księgowego nr 1/

64 AKCYZA 64 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji mości do niej podobnych. W przypadku złożenia wniosku o zmianę wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych albo wniosku o zmianę zezwolenia, wartość nieruchomości deklaruje się według stanu nieruchomości na dzień złożenia tego wniosku. 5. Jeżeli wartość nieruchomości deklarowana przez podmiot obowiązany do złożenia zabezpieczenia akcyzowego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ podatkowy wzywa podmiot do wskazania przyczyn uzasadniających podanie wartości nieruchomości w deklarowanej wysokości. 6. W przypadku nieudzielenia odpowiedzi lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają przyjęcie wartości nieruchomości w deklarowanej wysokości, przyjmuje się wartość nieruchomości określoną w opinii sporządzonej w formie operatu szacunkowego przez rzeczoznawcę majątkowego, o którym mowa w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2016 r. poz. 2147, z późn. zm.). 7. Jeżeli wartość nieruchomości określona przez powołanego przez organ podatkowy biegłego rzeczoznawcę majątkowego w opinii, o której mowa w ust. 6, różni się więcej niż o 33% od wartości rynkowej nieruchomości deklarowanej przez podmiot obowiązany do złożenia zabezpieczenia akcyzowego, koszty wydania opinii ponosi ten podmiot. 8. Na nieruchomości, w stosunku do której istnieją ograniczenia obrotu nieruchomością wynikające z przepisów odrębnych, nie ustanawia się hipoteki. 9. W dniu ustanowienia hipoteki nieruchomość: 1) ma stanowić wyłączną własność podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego; 2) nie może być obciążona ograniczonymi prawami rzeczowymi, z wyjątkiem służebności przesyłu. 10. Zbycie albo obciążenie nieruchomości prawami, o których mowa w ust. 9 pkt 2, uważa się za równoznaczne z sytuacją, w której złożone zabezpieczenie akcyzowe nie zapewnia pokrycia w należnej wysokości kwoty zobowiązania podatkowego albo kwoty zobowiązania podatkowego oraz opłaty paliwowej. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 czerwca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Przepis ten reguluje kwestie związane ze stosowaniem zabezpieczenia akcyzowego w postaci hipoteki na nieruchomości. Przepis będzie dopuszczał stosowanie tej formy zabezpieczenia w sytuacji, gdy nieruchomość stanowi wyłączną własność podmiotu zobowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Jako zabezpieczenia akcyzowe nie będą zatem przyjmowane hipoteki na nieruchomości, których podmiot zobowiązany jest jedynie współwłaścicielem albo przysługuje mu jedynie ograniczone prawo rzeczowe, np. użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Ponadto nieruchomość, na której ma zostać ustanowiona hipoteka, nie może być objęta ograniczeniami obrotu, aby nie powstały przeszkody dla organu egzekucyjnego, które utrudniałyby lub uniemożliwiały ewentualną sprzedaż nieruchomości. Przewidziano również, aby w dacie ustanowienia hipoteki nieruchomość nie była obciążona ograniczonymi prawami rzeczowymi, które wpływałyby na zmniejszenie jej wartości. W tym zakresie wyłączono jedynie służebność przesyłu, uznając jej ustanowienie za mające znaczenie z uwagi na zaopatrzenie nieruchomości w media (prąd, gaz, wodę).

65 Art. 70. [Formy zabezpieczenia akcyzowego] Art. 70. [Formy zabezpieczenia akcyzowego] (...) 3. Zabezpieczenie złożone w formie, o której mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6, może stanowić pokrycie do 45% zabezpieczenia akcyzowego. Pozostałą część zabezpieczenia akcyzowego składa się w jednej lub kilku formach przewidzianych w art. 67 ust. 1 pkt 1 5. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 czerwca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Zabezpieczenie akcyzowe składane w formie hipoteki na nieruchomości może stanowić pokrycie do 45% zabezpieczenia akcyzowego, natomiast pozostała część zabezpieczenia (czyli co najmniej 55%) musi być złożona w jednej z pozostałych form, czyli w gotówce, gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, czeku potwierdzonym, wekslu własnym lub innym dokumencie mającym wartość płatniczą. Art. 73. [Pokrycie zadeklarowanej kwoty akcyzy ze złożonego zabezpieczenia akcyzowego] ( ) 2. Jeżeli w celu pokrycia kwoty akcyzy lub kwoty opłaty paliwowej niezapłaconych w terminie wymagana jest sprzedaż, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, praw z dokumentów mających wartość płatniczą złożonych jako zabezpieczenie akcyzowe, do sprzedaży stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2016 r. poz. 599, z późn. zm.). Art. 73. [Pokrycie zadeklarowanej kwoty akcyzy ze złożonego zabezpieczenia akcyzowego] ( ) 2. Jeżeli w celu pokrycia kwoty akcyzy lub kwoty opłaty paliwowej niezapłaconych w terminie wymagana jest sprzedaż, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, praw z dokumentów mających wartość płatniczą złożonych jako zabezpieczenie akcyzowe lub nieruchomości obciążonej hipoteką zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 6, do sprzedaży stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1201, 1475 i 1954). Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 czerwca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Znowelizowany przepis wprowadza możliwość egzekwowania zabezpieczenia w formie hipoteki na nieruchomości, jeżeli określona lub zadeklarowana kwota akcyzy lub kwota opłaty paliwowej nie zostały zapłacone w terminie. Wówczas organ podatkowy pokrywa je ze złożonego zabezpieczenia akcyzowego. W celu pokrycia kwoty akcyzy niezapłaconej w terminie może na podstawie przepisów ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji sprzedać nieruchomość obciążoną hipoteką. DZIAŁ IV Wyroby akcyzowe przepisy szczegółowe. Podstawa opodatkowania i stawki akcyzy Rozdział 3 Wyroby tytoniowe i susz tytoniowy DZIAŁ IV Wyroby akcyzowe przepisy szczegółowe. Podstawa opodatkowania i stawki akcyzy Rozdział 3 Wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Ma charakter dostosowujący. W związku z objęciem akcyzą płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich dokonano odpowiedniej zmiany tytułu rozdziału zawierającego regulacje szczegółowe w zakresie podstawy opodatkowania oraz stawki akcyzy. Art. 99. [Produkcja wyrobów tytoniowych] ( ) 13. Minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży papierosów, przed końcem roku kalendarzowego poprzedzającego rok kalendarzowy, na który jest ustalana, na podstawie danych, o których mowa w ust. 11 pkt 1, na potrzeby ustalenia minimalnej stawki akcyzy na papierosy. Art. 99. [Produkcja wyrobów tytoniowych] uchylony IFK MONITOR księgowego nr 1/

66 AKCYZA 66 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Ma charakter techniczny. W wyniku nowelizacji delegacja dla Ministra Finansów do ogłaszania średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów została uzupełniona i przeniesiona do art. 99d, gdyż dotyczy zarówno wyrobów tytoniowych, jak i wyrobów nowatorskich. W rezultacie zaszła potrzeba uchylenia art. 99 ust. 13. Art. 99b. [Produkcja płynu do papierosów elektronicznych] 1. Produkcją płynu do papierosów elektronicznych w rozumieniu ustawy jest jego wytwarzanie, przetwarzanie, a także jego rozlew. 2. Za produkcję płynu do papierosów elektronicznych nie uznaje się wytwarzania tego płynu przez konsumenta ręcznie domowym sposobem w gospodarstwie domowym na własne potrzeby. 3. Podstawą opodatkowania płynu do papierosów elektronicznych jest jego ilość wyrażona w mililitrach. 4. Stawka akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych wynosi 0,5 zł za każdy mililitr. 5. W przypadku produkcji, o której mowa w ust. 1, niezgodnej z art. 47, stawka akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych wynosi dwukrotność stawki, o której mowa w ust W przypadku nabycia lub posiadania płynu do papierosów elektronicznych znajdującego się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tego płynu nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony, stosuje się stawkę w wysokości określonej w ust. 5. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Objęcie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych oznacza, że ich produkcja podlega akcyzie. Dlatego dodany art. 99b określa, kiedy według ustawy akcyzowej ma miejsce produkcja płynu do papierosów elektronicznych. Według tych regulacji produkcją płynu do papierosów elektronicznych jest jego wytwarzanie, przetwarzanie oraz rozlew. Nie jest nią wytwarzanie tego płynu przez konsumenta ręcznie, domowym sposobem, w gospodarstwie domowym na własne potrzeby. Ustalając podstawę opodatkowania akcyzą, należy brać pod uwagę ilość płynu do papierosów elektronicznych wyrażoną w mililitrach, przy stawce 0,5 zł za każdy mililitr. W przypadku: wytwarzania płynów do papierosów elektronicznych niezgodnie z przepisami poza składem podatkowym, nabycia lub posiadania płynu do papierosów elektronicznych znajdującego się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tego płynu nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony będzie obowiązywała dwukrotnie wyższa stawka akcyzy, tj. 1 zł za każdy mililitr. Płyny do papierosów elektronicznych są cieczą, dlatego stawka akcyzy na te wyroby została wyrażona w mililitrach. Komentowana zmiana w zakresie stawek akcyzy na płyny do papierosów elektronicznych weszła w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw. Jednak z przepisów przejściowych tej ustawy wynika, że w 2018 r. nie będą stosowane wymienione stawki akcyzy. Przepis przejściowy wprowadza do końca 2018 r. stosowanie stawki zerowej dla płynu do papierosów elektronicznych (art. 2 ustawy nowelizującej z 12 grudnia 2017 r.). Tym samym producenci i dystrybutorzy tych wyrobów otrzymali dodatkowy czas na przygotowanie i uruchomienie składów podatkowych zarówno tzw. składów producenckich, jak i składów magazynowych (w tym prowadzonych przez operatorów logistycznych). Stosowanie zerowej stawki oznacza również brak obowiązku składania zabezpieczenia akcyzowego.

67 Art. 99c. [Produkcja wyrobów nowatorskich] 1. Produkcją wyrobów nowatorskich w rozumieniu ustawy jest ich wytwarzanie, przetwarzanie, a także pakowanie. 2. Za produkcję wyrobów nowatorskich nie uznaje się wytwarzania tych wyrobów przez konsumenta ręcznie domowym sposobem w gospodarstwie domowym na własne potrzeby. 3. Podstawą opodatkowania wyrobów nowatorskich jest ich ilość wyrażona w kilogramach. 4. Stawka akcyzy na wyroby nowatorskie wynosi 141,29 zł za każdy kilogram i 31,41% średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia. 5. W przypadku produkcji, o której mowa w ust. 1, niezgodnej z art. 47, stawka akcyzy na wyroby nowatorskie wynosi 141,29 zł za każdy kilogram i 31,41% trzykrotności średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia. 6. Na potrzeby ustalenia stawki akcyzy na wyroby nowatorskie stosuje się średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży tytoniu do palenia obliczaną na podstawie danych za pierwszych 10 miesięcy roku poprzedzającego rok kalendarzowy, na który średnia ważona detaliczna cena sprzedaży tytoniu do palenia jest obliczana. 7. Producent, importer lub podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów nowatorskich przeznaczonych do sprzedaży na terytorium kraju, jest obowiązany wydrukować na opakowaniu jednostkowym informację o ilości tych wyrobów nowatorskich wyrażonej w gramach. 8. W przypadku importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów nowatorskich znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w opakowaniach jednostkowych nieoznaczonych w sposób określony w ust. 7, stosuje się stawkę w wysokości określonej w ust W przypadku nabycia lub posiadania wyrobów nowatorskich znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w opakowaniach jednostkowych nieoznaczonych albo oznaczonych w sposób określony w ust. 7, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony, stosuje się stawkę w wysokości określonej w ust. 5. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Objęcie akcyzą wyrobów nowatorskich oznacza, że ich produkcja podlega akcyzie. Dlatego dodany art. 99c określa, kiedy według ustawy akcyzowej ma miejsce produkcja tych wyrobów. Produkcją wyrobów nowatorskich jest ich wytwarzanie, przetwarzanie, a także pakowanie. Przy czym wyłączono z definicji produkcji wytwarzanie przez konsumenta wyrobów nowatorskich ręcznie, domowym sposobem, w gospodarstwach domowych na własne potrzeby. Podstawą opodatkowania wyrobów nowatorskich jest ich ilość wyrażona w kilogramach. Natomiast stawka akcyzy wynosi 141,29 zł za każdy kilogram i 31,41% średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia. W przypadku produkcji niezgodnej z art. 47, tj. poza składem podatkowym, stawka akcyzy na wyroby nowatorskie wynosi 141,29 zł za każdy kilogram i 31,41% trzykrotności średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia. Taka stawka będzie obowiązywała także w przypadku niezgodnego z przepisami obrotu wyrobami nowatorskimi, niewłaściwie oznaczonymi na opakowaniu. Na potrzeby ustalenia stawki akcyzy na wyroby nowatorskie stosuje się średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży tytoniu do palenia obliczaną na podstawie danych za 10 pierwszych miesięcy roku poprzedzającego rok kalendarzowy, na który średnia ważona detaliczna cena sprzedaży tytoniu do palenia jest obliczana. IFK MONITOR księgowego nr 1/

68 AKCYZA 68 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Producent, importer lub podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów nowatorskich przeznaczonych do sprzedaży na terytorium kraju jest obowiązany wydrukować na opakowaniu jednostkowym informację o ilości tych wyrobów nowatorskich wyrażonej w gramach. Spowodowane jest to tym, że opodatkowaniu podlega tylko mieszanina, w której składzie znajduje się tytoń lub susz tytoniowy oraz w przypadku wyrobów nowatorskich, tzw. hybrydowych również płyn do papierosów elektronicznych. Tego rodzaju informacja wydrukowana na opakowaniu jednostkowym ułatwi podatnikom określenie podstawy opodatkowania. Komentowana zmiana w zakresie stawek akcyzy na wyroby nowatorskie, podobnie jak na płyny do papierosów elektronicznych, weszła w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw. Jednak z przepisów przejściowych tej ustawy wynika, że w 2018 r. nie będą stosowane wymienione stawki akcyzy. Przepis przejściowy wprowadza do końca 2018 r. stosowanie stawki zerowej dla wyrobów nowatorskich (art. 2 ustawy nowelizującej z 12 grudnia 2017 r.). Tym samym producenci i dystrybutorzy tych wyrobów otrzymali dodatkowy czas na przygotowanie i uruchomienie składów podatkowych zarówno tzw. składów producenckich, jak i składów magazynowych (w tym prowadzonych przez operatorów logistycznych). Stosowanie zerowej stawki oznacza również brak obowiązku składania zabezpieczenia akcyzowego. Art. 99d. [Cena sprzedaży papierosów i tytoniu do palenia] Minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży papierosów oraz średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży tytoniu do palenia, przed końcem roku kalendarzowego poprzedzającego rok kalendarzowy, na który jest ustalana, na podstawie danych, o których mowa w art. 99 ust. 11 pkt 1, na potrzeby ustalenia minimalnej stawki akcyzy na papierosy oraz stawki akcyzy dla wyrobów nowatorskich. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Pierwotnie upoważnienie ustawowe dla Ministra Finansów znajdowało się w art. 99 ust. 13. W wyniku nowelizacji art. 99 ust. 13 został uchylony i delegacja do ogłaszania średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów została uzupełniona i przeniesiona do art. 99d, gdyż dotyczy zarówno wyrobów tytoniowych, jak i wyrobów nowatorskich. Art [Znaki akcyzy] ( ) 4. W przypadku płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, opakowanie jednostkowe jest to opakowanie samodzielne, bezpośrednio lub pośrednio chroniące płyn do papierosów elektronicznych lub wyroby nowatorskie: 1) jednorazowego lub wielokrotnego użytku oraz 2) przystosowane lub umożliwiające jego przystosowanie do przechowywania, eksponowania i sprzedaży w nim płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobu nowatorskiego, oraz 3) posiadające zamknięcie lub wskazane miejsce i sposób otwierania, a także 4) przystosowane do pakowania, przechowywania i przewożenia go w opakowaniach zbiorczych lub transportowych przeznaczone do sprzedaży w tej postaci konsumentom. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Jest konsekwencją objęcia akcyzą wyrobów nowatorskich i płynów do papierosów elektronicznych. Dlatego konieczne było zdefiniowanie opakowania jednostkowego płynów do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Pojawienie się tej definicji podyktowane jest specyfiką sprzedaży tych płynów, które zazwyczaj są sprzedawane w buteleczkach opakowanych dodatkowo w opakowania kartonowe. Natomiast jedną z funkcji, które pełnią znaki akcyzy, jest funkcja legalizacyjna, dająca gwarancję

69 legalności pochodzenia tych wyrobów. W związku z tym definicja opakowania została tak skonstruowana, aby banderole można było nanosić również na opakowania kartonowe, które pośrednio chronią płyny do papierosów elektronicznych, tak żeby były widoczne dla konsumenta już na półce sklepowej. Z przepisu przejściowego art. 3 ustawy nowelizującej z 12 grudnia 2017 r. wynika, że do końca 2018 r. nie będzie obowiązku banderolowania płynów do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Pamiętać przy tym należy o obowiązku złożenia do końca października 2018 r. wstępnego zapotrzebowania na legalizacyjne znaki akcyzy, które trzeba będzie w 2019 r. nakleić na wyroby znajdujące się poza składami podatkowymi. Art [Obowiązek oznaczania znakami akcyzy] 1. Podmiot obowiązany do oznaczania znakami akcyzy wyrobów spirytusowych lub winiarskich jest obowiązany, w okresie 24 miesięcy od dnia otrzymania znaków, nanieść je na opakowania jednostkowe wyrobów spirytusowych lub winiarskich lub na wyroby spirytusowe lub winiarskie, a w przypadku importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego sprowadzić na terytorium kraju wyroby spirytusowe lub winiarskie oznaczone tymi znakami. 2. Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, znaki akcyzy tracą ważność dla podmiotu, który otrzymał je na podstawie decyzji właściwego naczelnika urzędu skarbowego w sprawach znaków akcyzy, i nie mogą być nanoszone przez ten podmiot na opakowania jednostkowe wyrobów spirytusowych lub winiarskich lub na wyroby spirytusowe lub winiarskie. Art [Obowiązek oznaczania znakami akcyzy] 1. Podmiot obowiązany do oznaczania znakami akcyzy wyrobów spirytusowych, wyrobów winiarskich, płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich jest obowiązany, w okresie 24 miesięcy od dnia otrzymania znaków, nanieść je na opakowania jednostkowe wyrobów spirytusowych, wyrobów winiarskich, płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich, a w przypadku importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego sprowadzić na terytorium kraju wyroby spirytusowe, wyroby winiarskie, płyn do papierosów elektronicznych lub wyroby nowatorskie, oznaczone tymi znakami. 2. Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, znaki akcyzy tracą ważność dla podmiotu, który otrzymał je na podstawie decyzji właściwego naczelnika urzędu skarbowego w sprawach znaków akcyzy, i nie mogą być nanoszone przez ten podmiot na: 1) opakowania jednostkowe wyrobów spirytusowych, wyrobów winiarskich, płynu do papierosów elektronicznych lub wyrobów nowatorskich lub 2) wyroby akcyzowe, o których mowa w pkt 1. Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Powiększono grupę wyrobów akcyzowych o płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie, dla których został określony termin ważności znaków akcyzy, a także konsekwencje przekroczenia tego terminu. Oznacza to, że jeżeli w ciągu 24 miesięcy od dnia otrzymania znaków podmiot nie zużyje ich, nie naniesie na opakowania jednostkowe, to stracą one swoją ważność. W konsekwencji trzeba będzie wystąpić o nowe znaki akcyzy, z czym się wiążą dodatkowe koszty i formalności. Z przepisu przejściowego art. 3 ustawy nowelizującej z 12 grudnia 2017 r. wynika jednak, że podatnikom dano czas na przygotowanie się do obowiązku banderolowania. Do końca 2018 r. nie będzie obowiązku banderolowania płynów do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Obowiązek ten nastąpi dopiero od stycznia 2019 r. Pamiętać przy tym należy o obowiązku złożenia do końca października 2018 r. wstępnego zapotrzebowania na legalizacyjne znaki akcyzy, które trzeba będzie w 2019 r. nakleić na wyroby znajdujące się poza składami podatkowymi. Art. 138g. [Ewidencja suszu tytoniowego] 1. Ewidencję suszu tytoniowego prowadzą: 2. Ewidencja, o której mowa w ust. 1, powinna umożliwiać w szczególności: 1) ustalenie ilości suszu tytoniowego: Art. 138g. [Ewidencja suszu tytoniowego] 1. Ewidencję suszu tytoniowego prowadzą: ( ) 4) podmiot prowadzący skład podatkowy, który magazynuje susz tytoniowy nieopodatkowany akcyzą poza składem podatkowym. 2. Ewidencja, o której mowa w ust. 1, powinna umożliwiać w szczególności: 1) ustalenie ilości suszu tytoniowego: ( ) i) przemieszczanego ze składu podatkowego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, j) przemieszczanego do składu podatkowego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4; IFK MONITOR księgowego nr 1/

70 AKCYZA 70 Treść przepisu przed nowelizacją (...) 3) ustalenie ilości i sposobu przetworzenia suszu tytoniowego, w przypadku gdy pośredniczący podmiot tytoniowy przetwarza susz tytoniowy. Treść przepisu po nowelizacji (...) 3) ustalenie ilości i sposobu przetwarzania suszu tytoniowego; 4) ustalenie miejsca i adresu magazynowania suszu tytoniowego przez podmiot, o którym mowa w ust. 1 pkt 4. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 15 grudnia 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. poz. 2216). Susz tytoniowy jest wyrobem akcyzowym, do którego nie ma zastosowania procedura zawieszenia poboru akcyzy, dopuszczalne jest więc jego magazynowanie przez podmiot prowadzący skład podatkowy poza składem podatkowym. Do tej pory nie było obowiązku prowadzenia ewidencji tych wyrobów. W wyniku nowelizacji rozszerzono obowiązek prowadzenia ewidencji suszu tytoniowego na podmiot prowadzący skład podatkowy, który magazynuje susz tytoniowy nieopodatkowany akcyzą poza składem podatkowym. Skutkiem tego jest oczywiście rozszerzenie zakresu prowadzonej ewidencji również o zapisy dotyczące przemieszczania suszu do i z tego składu oraz miejsca i adresu magazynowania suszu tytoniowego przez prowadzącego skład. Jednocześnie z przepisu przejściowego art. 6 ustawy nowelizującej wynika, że ustawodawca przedłużył obowiązywanie obecnego rozporządzenia w sprawie ewidencji akcyzowych do czasu wydania nowego, nie dłużej niż do 31 marca 2018 r. Wskazano też, że do tego czasu dane zawarte w nowej ewidencji suszu tytoniowego dla prowadzących składy podatkowe należy gromadzić zgodnie z zasadami określonymi w art. 138p ust. 1 ustawy akcyzowej. Przepis ten zawiera wyłącznie ogólną zasadę, że ewidencje prowadzi się w formie papierowej lub elektronicznej (art. 4 ustawy nowelizującej). Załącznik nr 1. [Wykaz wyrobów akcyzowych] Załącznik nr 1. [Wykaz wyrobów akcyzowych] Poz. Kod CN Nazwa wyrobu (grupy wyrobów) 46 bez względu na kod CN Płyn do papierosów elektronicznych 47 bez względu na kod CN Wyroby nowatorskie Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. W wyniku nowelizacji do wykazu wyrobów akcyzowych zawartego w załączniku nr 1 do ustawy dodano płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie. Jest to konsekwencją objęcia tych wyrobów akcyzą. Załącznik nr 3 [Wykaz wyrobów akcyzowych objętych obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy] Załącznik nr 3 [Wykaz wyrobów akcyzowych objętych obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy] Poz. Kod CN Nazwa wyrobu (grupy wyrobów) 12 bez względu na kod CN Płyn do papierosów elektronicznych 13 bez względu na kod CN Wyroby nowatorskie Komentarz: Zmiana wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Została wprowadzona ustawą z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. W wyniku nowelizacji do wykazu wyrobów akcyzowych objętych obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy zawartego w załączniku nr 3 do ustawy dodano płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie. Jednak na podstawie przepisów przejściowych do końca 2018 r. nie będzie obowiązku banderolowania płynów do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich.

71 wejście w życie zostanie ustalone w ostatecznej wersji rozporządzenia Deklaracje dla podatku akcyzowego oraz w sprawie przedpłaty akcyzy Akcyza przepisy wykonawcze Ustawa z 12 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym wprowadza opodatkowanie akcyzą dwóch nowych kategorii wyrobów akcyzowych: płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. W związku z tym zostaną wprowadzone dwa nowe wzory deklaracji podatkowej: AKC-4/M (dla płynu do papierosów elektronicznych) i AKC-4/N (dla wyrobów nowatorskich). Ponadto zostaną wprowadzone zmiany dostosowujące we wzorach deklaracji: AKC-4/AKC-4zo (deklaracja dla podatku akcyzowego), AKC-PA (w sprawie przedpłaty akcyzy), tak by było możliwe składanie tych deklaracji przez podatników rozliczających akcyzę od płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Jednocześnie wprowadzono zmianę porządkującą w deklaracji AKC-4/K dotyczącej olejów smarowych i pozostałych olejów, poprzez usunięcie odniesienia do zarejestrowanego odbiorcy w części B deklaracji oraz konsekwentnie usunięcie objaśnienia dotyczącego sposobu wypełniania deklaracji w przypadku zarejestrowanego odbiorcy. Dodatkowo w części B2 deklaracji AKC-4/AKC-4zo, AKC-WW, AKC-ST/AKC-STn, AKC-EN, AKC-WG, AKC-PA w polach nr 19 Poczta dodano informację, że wypełnianie tego pola jest nieobowiązkowe. Pozostałe wzory deklaracji określonych w rozporządzeniu nie ulegną zasadniczym zmianom w stosunku do poprzedniego rozporządzenia. Według przepisów przejściowych do 30 listopada 2018 r. mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej deklaracje sporządzone według wzorów określonych w uchylanym rozporządzeniu z 17 lutego 2017 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy (Dz.U. poz. 384). Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy na dzień oddawania Przewodnika do druku rozporządzenie nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. wejście w życie zostanie ustalone w ostatecznej wersji rozporządzenia Deklaracje uproszczone w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych Rozporządzenie określa wzór deklaracji uproszczonej w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych (AKC-U/A). Uległ on modyfikacji ze względu na konieczność dostosowania deklaracji do wprowadzanego opodatkowania płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Natomiast wzór deklaracji AKC-U/S nie uległ zmianie w stosunku do poprzednio obowiązującego. Według przepisów przejściowych do 30 listopada 2018 r. mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej deklaracje sporządzone według starych wzorów określonych w uchylanym rozporządzeniu. W konsekwencji podmioty, które nie działają w branży płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, będą miały możliwość składania deklaracji poprzez system Zefir na dotychczasowych zasadach. Jednocześnie rozporządzenie przewiduje przepis przejściowy pozwalający na stosowanie do 31 grudnia 2018 r. starych papierowych druków deklaracji uproszczonej AKC-U/A i AKC-U/S, sporządzonych według wzoru określonego w uchylanym rozporządzeniu. Utrzymany został także przepis przejściowy umożliwiający w odniesieniu do wyrobów akcyzowych innych niż płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie składanie deklaracji uproszczonej w wersji papierowej według wzoru określonego w uchylanym rozporządzeniu z 17 lutego 2017 r. w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej dla podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego (Dz.U. poz. 323). Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wzorów deklaracji uproszczonej dla podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego na dzień oddawania Przewodnika do druku rozporządzenie nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. IFK MONITOR księgowego nr 1/

72 AKCYZA 72 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji wejście w życie zostanie ustalone w ostatecznej wersji rozporządzenia Zgłoszenie rejestracyjne AKC-R Wprowadzenie regulacji w zakresie opodatkowania akcyzą dwóch nowych kategorii wyrobów akcyzowych, tj. płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich, spowodowało konieczność zmian we wzorze zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku akcyzowego AKC-R. Nowy wzór AKC-R (3) będzie obejmował te dwie nowe kategorie wyrobów akcyzowych. Natomiast pozostałe załączniki do rozporządzenia: nr 2 (AKC-PR) i nr 3 (AKC-Z), nie ulegają zmianie. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego na dzień oddawania Przewodnika do druku rozporządzenie nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. wejście w życie 1 stycznia 2018 r. Zwolnienie od akcyzy piwa Wprowadzono zwolnienie od akcyzy w wysokości 50% kwoty akcyzy stawki bazowej dla wszystkich podatników produkujących piwo, którzy w roku kalendarzowym poprzedzającym rok podatkowy sprzedali do 200 tys. hl piwa. Dzięki tej zmianie ujednolicono system zwolnień od akcyzy dla małych browarów, gdy w roku kalendarzowym poprzedzającym rok podatkowy sprzedali do 200 tys. hl piwa. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego na dzień oddawania Przewodnika do druku rozporządzenie nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw, było na etapie konsultacji publicznych.

73 USTAWA z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2369) Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzone: ustawą z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1566) obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2056) obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2369) obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. Treść przepisu przed nowelizacją Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 2. Podatkowa grupa kapitałowa jest podatnikiem, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: 1) podatkową grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli: a) przeciętny kapitał zakładowy, określony w sposób, o którym mowa w ust. 2b, przypadający na każdą z tych spółek, jest nie niższy niż zł, b) jedna ze spółek, zwana dalej spółką dominującą, posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym lub w tej części kapitału zakładowego pozostałych spółek, zwanych dalej spółkami zależnymi, która na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji nie została nieodpłatnie lub na zasadach preferencyjnych nabyta przez pracowników, rolników lub rybaków albo która nie stanowi rezerwy mienia Skarbu Państwa na cele reprywatyzacji, ( ) 2) spółka dominująca i spółki zależne zawarły, w formie aktu notarialnego, umowę o utworzeniu, na okres co najmniej 3 lat podatkowych, podatkowej grupy kapitałowej i umowa ta, zwana dalej umową, została zarejestrowana przez naczelnika urzędu skarbowego; 3) po utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej spółki tworzące tę grupę spełniają warunki wymienione w pkt 1 lit. a c, a ponadto: ( ) b) nie pozostają w związkach powodujących zaistnienie okoliczności, o których mowa w art. 11, z podatnikami podatku dochodowego niewchodzącymi w skład podatkowej grupy kapitałowej; Treść przepisu po nowelizacji Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 2. Podatkowa grupa kapitałowa jest podatnikiem, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: 1) podatkową grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli: a) przeciętny kapitał zakładowy, określony w sposób, o którym mowa w ust. 2b, przypadający na każdą z tych spółek, jest nie niższy niż zł, b) jedna ze spółek, zwana dalej spółką dominującą, posiada bezpośredni 75% udział w kapitale zakładowym lub w tej części kapitału zakładowego pozostałych spółek, zwanych dalej spółkami zależnymi, która na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji nie została nieodpłatnie lub na zasadach preferencyjnych nabyta przez pracowników, rolników lub rybaków albo która nie stanowi rezerwy mienia Skarbu Państwa na cele reprywatyzacji, ( ) 2) umowa o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej, zwana dalej umową : a) została zawarta przez spółkę dominującą i spółki zależne, w formie aktu notarialnego, na okres co najmniej 3 lat podatkowych, b) została zarejestrowana przez naczelnika urzędu skarbowego; 3) po utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej spółki tworzące tę grupę spełniają warunki wymienione w pkt 1 lit. a c, a ponadto: ( ) b) w przypadku dokonania transakcji, o których mowa w art. 9a ust. 1d, z podmiotami, o których mowa w art. 11, niewchodzącymi w skład podatkowej grupy kapitałowej, nie ustalają lub nie narzucają warunków różniących się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty; IFK MONITOR księgowego nr 1/

74 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 74 Treść przepisu przed nowelizacją 4) podatkowa grupa kapitałowa osiągnie za każdy rok podatkowy udział dochodów w przychodach, określony zgodnie z art. 7a ust. 1, w wysokości co najmniej 3%. Treść przepisu po nowelizacji 4) podatkowa grupa kapitałowa osiągnie za każdy rok podatkowy udział dochodów, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1, w przychodach w wysokości co najmniej 2%. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. z do zł obniżono średni kapitał zakładowy spółek tworzących podatkowe grupy kapitałowe (zmiana w ust. 2 pkt 1). Obniżono także próg rentowności z 3 do 2% (zmiana w ust. 2 pkt 3) i bezpośredni udział, jaki spółka dominująca powinna posiadać w kapitale zakładowych spółek zależnych z 95 do 75% (zmiana w ust. 2 pkt 1). Zwiększa to dostępność tej formy organizacyjnej. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175): Przepisy ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się również do podatkowych grup kapitałowych utworzonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.. Oznacza to, że podatkowe grupy kapitałowe utworzone przed 1 stycznia 2018 r. muszą utrzymywać poziom przeciętnych kapitałów zakładowych (akcyjnych) w wysokości minimum zł. Zatem nie naruszą statusu grupy, jeśli zmniejszą wysokość kapitału zakładowego, np. dokonają umorzenia części udziałów lub akcji w danej spółce, o ile utrzymają ogólną przeciętną kapitałów powyżej ustawowego limitu. W ust. 2 pkt 3 lit. b ustawodawca odwołał się do transakcji określonych w art. 9a ust. 1d ustawy, gdzie wskazano progi transakcyjne powodujące konieczność sporządzania tzw. dokumentacji podatkowej. Przepis ten dotyczy transakcji między podmiotami powiązanymi innymi niż te, które tworzą podatkową grupę kapitałową. Omawiana regulacja obejmuje: transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość euro, z tym że w przypadku podatników, których przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość: 1) euro, lecz nie więcej niż równowartość euro za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty euro powiększoną o 5000 euro za każdy euro przychodu powyżej euro; 2) euro, lecz nie więcej niż równowartość euro za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty euro powiększoną o euro za każde euro przychodu powyżej euro; 3) euro za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość w roku podatkowym przekracza kwotę stanowiącą równowartość kwoty euro. Skoro przywołano progi transakcyjne, należy przyjąć, że jeżeli dane transakcje byłyby zakwestionowane z punktu widzenia ich rynkowości, a nie przekroczyłyby wskazanych progów, to nie byłoby podstaw do ustalenia, że przepisy dotyczące statusu podatkowej grupy kapitałowej zostały naruszone. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 3. Umowa musi zawierać co najmniej: ( ) 4) wskazanie spółki reprezentującej podatkową grupę kapitałową w zakresie obowiązków wynikających z ustawy oraz z przepisów Ordynacji podatkowej; Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 3. Umowa musi zawierać co najmniej: uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. umowa podatkowej grupy kapitałowej nie musi zawierać wskazania spółki reprezentującej podatkową grupę kapitałową w zakresie obowiązków wynikających z ustawy oraz z przepisów Ordynacji podatkowej. Wynika to z tego, że od 1 stycznia 2018 r. obowiązek ten ma spółka dominująca (patrz komentarz do art. 1a ust. 3a).

75 Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 3a. Spółka dominująca reprezentuje podatkową grupę kapitałową w zakresie obowiązków wynikających z ustawy oraz z przepisów Ordynacji podatkowej. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. spółka dominująca reprezentuje podatkową grupę kapitałową w zakresie obowiązków wynikających z ustawy oraz z przepisów Ordynacji podatkowej. Wcześniej podatkowa grupa kapitałowa wskazywała spółkę reprezentującą w umowie (patrz komentarz do art. 1a ust. 3 pkt 4). Uwaga! W przypadku gdy umowa o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej została zawarta przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, obowiązki spółki dominującej wykonuje spółka wskazana w umowie o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej jako spółka reprezentująca tę grupę (art. 5 ust. 3 ustawy nowelizującej z 23 października 2017 r.). Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 4. Umowa podlega zgłoszeniu przez spółkę, wskazaną zgodnie z ust. 3 pkt 4, do właściwego według jej siedziby naczelnika urzędu skarbowego, co najmniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Organ ten jest właściwy w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym podatkowej grupy kapitałowej. 5. Naczelnik urzędu skarbowego dokonuje, w formie decyzji, rejestracji umowy. W tej samej formie naczelnik urzędu skarbowego odmówi zarejestrowania umowy, jeżeli nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz w ust. 3 i 4. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 4. Umowa podlega zgłoszeniu przez spółkę dominującą do właściwego według jej siedziby naczelnika urzędu skarbowego, co najmniej na 45 dni przed rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Organ ten jest właściwy w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym podatkowej grupy kapitałowej oraz składania sprawozdań finansowych przez spółki tworzące podatkową grupę kapitałową. 5. Naczelnik urzędu skarbowego dokonuje, w formie decyzji, rejestracji umowy. W tej samej formie naczelnik urzędu skarbowego odmawia zarejestrowania umowy, jeżeli nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i pkt 2 lit. a oraz ust. 3 i 4. Do decyzji o rejestracji umowy oraz do decyzji o odmowie rejestracji umowy stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. 6. Po rejestracji umowy nie może być ona rozszerzona na inne spółki. 6. Po rejestracji umowy podatkowa grupa kapitałowa nie może być rozszerzona o inne spółki ani pomniejszona o którąkolwiek ze spółek tworzących tę grupę, z wyjątkiem przejęcia spółki tworzącej podatkową grupę kapitałową przez inną spółkę z tej podatkowej grupy kapitałowej, chyba że połączenie spółek tworzących podatkową grupę kapitałową prowadzi do zmniejszenia ich liczby poniżej dwóch. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. zmieniły się przepisy dotyczące rejestracji podatkowych grup kapitałowych. Część przepisów ma charakter doprecyzowujący (jak dodanie w ustępie 5 zapisu, że do decyzji o rejestracji umowy oraz do decyzji o odmowie rejestracji umowy stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej). Nowość stanowi wprowadzenie zapisu, że podatkowa grupa kapitałowa nie może być rozszerzona o inne spółki ani pomniejszona o którąkolwiek ze spółek tworzących tę grupę, z wyjątkiem przejęcia spółki tworzącej podatkową grupę kapitałową przez inną spółkę z tej podatkowej grupy kapitałowej, chyba że połączenie spółek tworzących podatkową grupę kapitałową prowadzi do zmniejszenia ich liczby poniżej dwóch (ust. 6). Dotychczas ta kwestia nie była regulowana. Nowość stanowi także określenie w ust. 4, że umowa podlega zgłoszeniu przez spółkę dominującą do właściwego według jej siedziby naczelnika urzędu skarbowego, co najmniej na 45 dni przed rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Dotychczas umowę należało zgłosić aż trzy miesiące przed rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Zmiana ta jest zatem korzystna dla spółek tworzących podatkową grupę kapitałową. IFK MONITOR księgowego nr 1/

76 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 76 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 7. Podatek dochodowy oraz zaliczki na ten podatek są obliczane, pobierane i wpłacane przez spółkę, o której mowa w ust. 3 pkt 4. Spółce tej nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatku dochodowego od osób prawnych należnego od podatkowej grupy kapitałowej 8. Spółka, o której mowa w ust. 3 pkt 4, obowiązana jest zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego, o którym mowa w ust. 4, wszelkie zmiany umowy oraz zmiany w kapitale zakładowym spółek tworzących podatkową grupę kapitałową w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności. Treść przepisu po nowelizacji Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 7. Podatek dochodowy oraz zaliczki na ten podatek są obliczane, pobierane i wpłacane przez spółkę dominującą. Spółce tej nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatku dochodowego od osób prawnych należnego od podatkowej grupy kapitałowej. 8. Spółka dominująca obowiązana jest zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego, o którym mowa w ust. 4: 1) zmiany umowy oraz zmiany w kapitale zakładowym spółek tworzących podatkową grupę kapitałową, 2) zmiany w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U r. poz. 2175). Zmiany wynikają z tego, że obowiązki w zakresie reprezentacji podatkowej w imieniu podatkowej grupy kapitałowej od 1 stycznia 2018 r. pełni zawsze spółka dominująca. Pozostałe zmiany mają charakter doprecyzowujący lub redakcyjny. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 8a. Za naruszenie warunków uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego uważa się również zmniejszenie udziału spółki dominującej w kapitale spółki zależnej wchodzącej w skład podatkowej grupy kapitałowej poniżej progu określonego w ust. 2 pkt 1 lit. b. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. za naruszenie warunków uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego uważa się również zmniejszenie udziału spółki dominującej w kapitale spółki zależnej wchodzącej w skład podatkowej grupy kapitałowej poniżej progu 75%. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 10. W razie gdy w okresie obowiązywania umowy wystąpią zmiany w stanie faktycznym lub w stanie prawnym, zależne od którejkolwiek ze stron umowy, które naruszają warunki uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego, dzień naruszenia któregokolwiek z tych warunków, z zastrzeżeniem ust. 12, oznacza utratę statusu podatnika oraz koniec jej roku podatkowego. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 10. W przypadku gdy w okresie obowiązywania umowy wystąpią zmiany w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego, dzień poprzedzający dzień wystąpienia tych zmian, z zastrzeżeniem ust. 12, jest dniem, w którym następuje utrata przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika oraz koniec jej roku podatkowego. Dzień wystąpienia zmian, o których mowa w zdaniu pierwszym, jest pierwszym dniem roku podatkowego spółek, które przed tym dniem tworzyły podatkową grupę kapitałową. Przepis art. 8 ust. 3 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

77 10a. W przypadku, o którym mowa w ust. 10, spółki tworzące uprzednio podatkową grupę kapitałową są obowiązane w terminie 3 miesięcy od dnia utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika rozliczyć podatek dochodowy za okres od drugiego roku podatkowego poprzedzającego dzień utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika, liczonego od początku roku podatkowego, w którym to zdarzenie wystąpiło, oraz za okres od początku roku, w którym nastąpiła utrata przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika, do dnia utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika przyjmując, że podatkowa grupa kapitałowa w tych okresach nie istniała. Rozliczenia podatku dochodowego dokonuje odrębnie każda z tych spółek, obliczając należne zaliczki na podatek dochodowy oraz należny podatek za poszczególne lata podatkowe od dochodu ustalonego zgodnie z art. 7 ust. 1 3, odpowiednio za poszczególne miesiące i lata, w których podatek był rozliczany przez spółkę dominującą. 10b. Jeżeli podatkowa grupa kapitałowa funkcjonuje krócej niż trzy pełne lata podatkowe, przepis ust. 10a stosuje się do całego okresu funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej. W przypadku gdy okres funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej uległ wydłużeniu zgodnie z ust. 9, przepis ust. 10a stosuje się wyłącznie do przedłużonego okresu funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej. 10c. W przypadku obowiązku dokonania rozliczenia, o którym mowa w ust. 10a: 1) kwoty zaliczek i podatku za poszczególne okresy rozliczeniowe, wpłacone przez podatkową grupę kapitałową za okres, o którym mowa w ust. 10a, zalicza się, proporcjonalnie do dochodów poszczególnych spółek, na poczet ich należnych zaliczek i należnego podatku; 2) jeżeli należne zaliczki lub należny podatek dochodowy od poszczególnych spółek, obliczone zgodnie z pkt 1, będą wyższe niż przypadające na daną spółkę zaliczki lub podatek, które zostały wpłacone przez podatkową grupę kapitałową, powstała różnica stanowi zaległość podatkową, od której pobiera się odsetki za zwłokę liczone od dnia, do którego powinna nastąpić płatność zaliczki lub podatku za poszczególne okresy rozliczeniowe. Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U r. poz. 2175). Zmiany wynikają z tego, że obowiązki w zakresie reprezentacji podatkowej w imieniu podatkowej grupy kapitałowej od 1 stycznia 2018 r. pełni zawsze spółka dominująca. Pozostałe zmiany mają charakter doprecyzowujący lub redakcyjny. Uwaga! W przypadku podatkowej grupy kapitałowej utworzonej przed 1 stycznia 2018 r. przepisów art. 1a ust. 10a 10c ustawy o CIT, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do okresu poprzedzającego 1 stycznia 2018 r. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 12. W przypadku niezachowania warunku, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, za dzień utraty statusu podatnika przez podatkową grupę kapitałową uznaje się ostatni dzień miesiąca, w którym złożono zeznanie podatkowe, nie później jednak niż dzień, na który, zgodnie z art. 27 ust. 1, przypada termin złożenia tego zeznania. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 12. W przypadku niezachowania warunku, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, podatkowa grupa kapitałowa traci status podatnika z ostatnim dniem roku podatkowego, w którym naruszyła ten warunek, z tym że spółka dominująca jest obowiązana do złożenia zeznania, o którym mowa w art. 27 ust. 1, za ten rok podatkowy. IFK MONITOR księgowego nr 1/

78 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 78 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U r. poz. 2175). Zmiana wynika z tego, że obowiązki w zakresie reprezentacji podatkowej w imieniu podatkowej grupy kapitałowej od 1 stycznia 2018 r. pełni zawsze spółka dominująca. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] 13. Przystąpienie do innej podatkowej grupy kapitałowej przez którąkolwiek ze spółek wchodzących uprzednio w skład grupy, która utraciła ten status ze względu na naruszenie warunków, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, nie jest możliwe przed upływem roku podatkowego spółki, następującego po roku, w którym podatkowa grupa kapitałowa utraciła prawo do uznania jej za podatnika. Art. 1a. [Podatkowe grupy kapitałowe] ( ) 12a. W przypadku utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika na podstawie ust. 10 lub 12 naczelnik urzędu skarbowego, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie decyzji o rejestracji umowy, którą doręcza się spółce dominującej, ze skutkiem doręczenia wobec pozostałych spółek wchodzących uprzednio w skład tej grupy. 13. Przystąpienie do innej podatkowej grupy kapitałowej przez którąkolwiek ze spółek wchodzących uprzednio w skład grupy, która utraciła ten status, może nastąpić nie wcześniej niż po upływie: 1) roku podatkowego spółki następującego po roku kalendarzowym, w którym podatkowa grupa kapitałowa utraciła prawo do uznania jej za podatnika w przypadku naruszenia warunku, o którym mowa w ust. 2 pkt 4; 2) 3 lat podatkowych następujących po roku kalendarzowym, w którym podatkowa grupa kapitałowa utraciła prawo do uznania jej za podatnika w przypadku naruszenia innych warunków funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej. Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U r. poz. 2175). W ustępie 13 zaostrzono swoistą sankcję, jaka związana jest z utratą statusu podatkowej grupy kapitałowej ze względu na naruszenie warunków określonych w ustawie. I tak przystąpienie do innej podatkowej grupy kapitałowej przez którąkolwiek ze spółek wchodzących uprzednio w skład grupy, która utraciła ten status, może obecnie nastąpić nie wcześniej niż po upływie: 1) roku podatkowego spółki następującego po roku kalendarzowym, w którym podatkowa grupa kapitałowa utraciła prawo do uznania jej za podatnika w przypadku naruszenia warunku udziału dochodów w przychodach w wysokości co najmniej 2%, 2) 3 lat podatkowych następujących po roku kalendarzowym, w którym podatkowa grupa kapitałowa utraciła prawo do uznania jej za podatnika w przypadku naruszenia innych warunków funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej. Dodany od 1 stycznia 2018 r. art. 1a ust. 12a nakłada na naczelnika urzędu skarbowego obowiązek doręczenia spółce dominującej decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji o rejestracji umowy. Doręczenie decyzji spółce dominującej następuje ze skutkiem wobec pozostałych spółek wchodzących uprzednio w skład tej grupy. Art. 2. [Wyłączenia stosowania przepisów ustawy] 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do: 1) przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4e; Art. 2. [Wyłączenia stosowania przepisów ustawy] 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do: 1) przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej;

79 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U r. poz. 2175). Do końca 2017 r. niektórzy producenci rolni, których udział przychodów z działalności rolniczej wynosił w ogólnej wartości przychodów 60%, mogli być w całości zwolnieni z podatku CIT. Korzystający ze zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 4e ustawy o CIT musieli ustalić przychody z tej działalności dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego na podstawie ksiąg i ewidencji podatkowej. W 2018 r. zwolnienie to zostało wykreślone z katalogu zwolnień zawartch w art. 17 ust. 1. Tym samym wykreślono w art. 2 ust. 1 pkt 1 zbędne odwołanie do wykreślonego art. 17 ust. 1 pkt 4e. Art. 3. [Nieograniczony obowiązek podatkowy] ( ) 3. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się w szczególności dochody (przychody) z: ( ) 4) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym albo instytucji wspólnego inwestowania, w których co najmniej 50% wartości aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości; ( ) 4. Wartość aktywów, o której mowa w ust. 3 pkt 4, ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zbycia udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym albo instytucji wspólnego inwestowania. Art. 3. [Nieograniczony obowiązek podatkowy] ( ) 3. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się w szczególności dochody (przychody) z: ( ) 4) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków lub tytułów uczestnictwa jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów takiej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, funduszu inwestycyjnego, instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości; ( ) 4. Wartość aktywów, o której mowa w ust. 3 pkt 4, ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania przychodu, o którym mowa w tym przepisie. W przypadku spółek będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym wartość aktywów może być ustalana na podstawie aktywów bilansowych ujętych w raportach okresowych publikowanych na koniec ostatniego kwartału poprzedzającego kwartał roku kalendarzowego, w którym doszło do uzyskania przychodu. Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W art. 3 ust. 3 pkt 4 rozszerzono zakres przepisu, obejmując nim także inne osoby prawne. Tym samym dochody zagranicznych inwestorów wynikające z inwestowania w osoby prawne, których aktywa w 50% stanowią nieruchomości położone w Polsce, także będą traktowane jak osiągane w Polsce. W przepisie art. 3 ust. 4 zawarto szczególną regulację dotyczącą zasad ustalania wartości aktywów spółek nieruchomościowych będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym (np. giełdzie). W przypadku takich spółek wartość aktywów może być ustalana na podstawie aktywów bilansowych ujętych w raportach okresowych publikowanych na koniec ostatniego kwartału poprzedzającego kwartał roku kalendarzowego, w którym doszło do uzyskania przychodu. Jest to dla tych podatników korzystna zmiana, ułatwiająca wyliczenie wartości nieruchomości w aktywach danej spółki. Art. 4a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: Art. 4a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: ( ) 16a) wartości emisyjnej udziałów (akcji) oznacza to cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji); IFK MONITOR księgowego nr 1/

80 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 80 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Nowelizacja wprowadza definicję wartości emisyjnej udziałów (akcji). Zgodnie z jej treścią wartość ta oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie, umowie spółki, a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze nie niższą jednak od ich wartości rynkowej. Definicja ta jest używana dla określenia wysokości przychodu przy zdarzeniach restrukturyzacyjnych (łączenia i podziały). Art. 4a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: Art. 4a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: ( ) 31) nabytych wierzytelnościach banku hipotecznego oznacza to nabyte przez bank hipoteczny, w celu emisji listów zastawnych, od innych banków wierzytelności z tytułu udzielonych przez nie kredytów; 32) odpisie na straty kredytowe oznacza to odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu składnika aktywów finansowych, utworzony na: a) udzielony kredyt (pożyczkę) lub b) udzielone gwarancje (poręczenia) spłaty kredytu (pożyczki), lub c) nabyte wierzytelności banku hipotecznego przez jednostki, które na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości sporządzają sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, zwanymi dalej MSR, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Bank hipoteczny prowadzi specyficzną działalność kredytową, udzielając kredytów pod zabezpieczenie hipoteczne. W celu pozyskania środków bank hipoteczny emituje hipoteczne listy zastawne, które są zabezpieczone na jego wierzytelnościach zabezpieczonych hipoteką. Definicję nabytych wierzytelności banku hipotecznego wprowadzono w związku z odrębnymi nowymi regulacjami dotyczącymi aspektów kosztowych nabytych wierzytelności hipotecznych. Do ustawy o CIT wprowadzono definicję odpisów na straty kredytowe. I tak odpis ten jest tworzony przez bank stosujący MSR w odniesieniu do udzielonego kredytu (pożyczki), gwarancji i nabytych wierzytelności. Definicja ta odnosi się nie do umowy kredytu, ale do udzielonego kredytu, przez co należy rozumieć wynikającą z umowy kredytu czynność faktyczną, polegającą na tym, iż podmiot uprawniony do udzielania kredytów oddaje określone w umowie środki pieniężne do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony. Należność z tytułu udzielonego kredytu stanowiąca podstawę tworzenia odpisu na straty kredytowe nie powinna obejmować odsetek, prowizji i opłat (innych obciążeń kredytobiorcy, których bank może żądać na podstawie zawartej z kredytobiorcą umowy, które to świadczenia będą spełniane przez kredytobiorcę w trakcie wykonywania umowy). Art. 5. [Przychody] ( ) 2. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku. Art. 5. [Przychody] ( ) 1a. Przychody z zysków kapitałowych, przypisane wspólnikowi na podstawie ust. 1, zwiększają przychody wspólnika uzyskane z tego źródła. 2. Zasady wyrażone w ust. 1 i 1a stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.

81 3. Jeżeli działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie ust. 1, uznaje się za przychody z działalności gospodarczej. uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzone w art. 5 zmiany są konsekwencją wyodrębnienia w ustawie o CIT źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych (stąd konieczność uchylenia ustępu 3 i dodanie ustępu 1a). Zmiana w ust. 2 ma charakter redakcyjny i wynika z dodania do art. 5 ust. 1a. Celem zmian jest jednoznaczne wskazanie, iż uzyskiwanie przez podatnika tego rodzaju przychodów za pośrednictwem spółki osobowej, w ramach wspólnego przedsięwzięcia itp., nie zmienia ich charakteru. Nadal są to przychody z zysków kapitałowych. Art. 6. [Zwolnienia od podatku] 1. Zwalnia się od podatku: Art. 6. [Zwolnienia od podatku] 1. Zwalnia się od podatku: ( ) 4c) Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, z wyłączeniem działalności gospodarczej, o której mowa w art. 240 ust. 6 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. poz. 1566); Komentarz: Artykuł 6 ust. 1 pkt 4c dodany przez art. 487 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1566). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją utworzenia przez ustawę Prawo wodne osoby prawnej, jaką jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Ustawodawca zwolnił Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie z podatku CIT. Art. 6. [Zwolnienia od podatku] 1. Zwalnia się od podatku: ( ) 4. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a, nie ma zastosowania do instytucji wspólnego inwestowania: 1) które prowadzą swoją działalność w formie instytucji wspólnego inwestowania typu zamkniętego albo są instytucją wspólnego inwestowania typu otwartego działającą na podstawie zasad i ograniczeń inwestycyjnych odpowiadających instytucjom wspólnego inwestowania typu zamkniętego, lub 2) których tytuły uczestnictwa, zgodnie z dokumentami założycielskimi, nie są oferowane w drodze oferty publicznej, dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu oraz mogą być nabywane także przez osoby fizyczne wyłącznie w przypadku, gdy osoby te dokonają jednorazowego nabycia tytułów uczestnictwa o wartości nie mniejszej niż euro. Art. 6. [Zwolnienia od podatku] 1. Zwalnia się od podatku: ( ) 4. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a, nie ma zastosowania do: 1) instytucji wspólnego inwestowania: a) które prowadzą swoją działalność w formie instytucji wspólnego inwestowania typu zamkniętego albo są instytucją wspólnego inwestowania typu otwartego działającą na podstawie zasad i ograniczeń inwestycyjnych odpowiadających instytucjom wspólnego inwestowania typu zamkniętego, lub b) których tytuły uczestnictwa, zgodnie z dokumentami założycielskimi, nie są oferowane w drodze oferty publicznej, dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu oraz mogą być nabywane także przez osoby fizyczne wyłącznie w przypadku, gdy osoby te dokonają jednorazowego nabycia tytułów uczestnictwa o wartości nie mniejszej niż euro; 2) dochodów z nieruchomości, o których mowa w art. 24b ust. 1, w tym uzyskanych przez podmioty, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a. 5. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a, nie ma zastosowania do podatku, o którym mowa w art. 24b. IFK MONITOR księgowego nr 1/

82 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 82 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana dotyczy regulacji przewidującej wprowadzenie minimalnego podatku CIT w odniesieniu do podatników, których aktywa składają się w przeważającej mierze z nieruchomości komercyjnych. Na potrzeby jej funkcjonowania wprowadzane jest wyłączenie w stosowaniu zwolnień podmiotowych określonych w art. 6 ust. 1 pkt 10a, tj. odnoszących się do instytucji wspólnego inwestowania z innych państw członkowskich UE/EOG. Patrz komentarz do art. 24b. Art. 7. [Przedmiot opodatkowania] 1. Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. 2. Dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. 3. Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się: ( ) 2) przychodów wymienionych w art. 21 i 22, przy czym w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład uwzględnia się przychody wymienione w art. 21, jeżeli związane są z działalnością zakładu; Art. 7. [Przedmiot opodatkowania] 1. Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód. 2. Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11, art. 24a i art. 24b, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. 3. Przy ustalaniu dochodu, o którym mowa w ust. 1, stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się: ( ) 2) przychodów wymienionych w art. 21, art. 22 i art. 24b, przy czym w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład uwzględnia się przychody wymienione w art. 21, jeżeli są związane z działalnością zakładu; 2a) straty poniesionej ze źródła przychodów; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzone w art. 7 zmiany są konsekwencją wyodrębnienia w ustawie o CIT źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych i wprowadzenia nowego podatku w art. 24b. Istotą zmian wprowadzanych w art. 7 ustawy o CIT jest zatem wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych oraz rozdzielenie dochodów uzyskiwanych z tego źródła od pozostałych dochodów podatnika. Jeżeli podatnik w następstwie prowadzonej działalności i przeprowadzanych operacji gospodarczych osiągać będzie w roku podatkowym zarówno dochody z zysków kapitałowych, jak i dochody z pozostałej działalności, to wówczas przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym (19% stawką podatku) będzie łączny dochód uzyskany z obu tych źródeł. Jeżeli jednak w następstwie prowadzonej działalności i przeprowadzanych operacji gospodarczych podatnik uzyska dochód tylko z jednego z tych źródeł, a w drugim z tych źródeł poniesie stratę, to wówczas opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie uzyskany z jednego źródła dochód, bez pomniejszania go o stratę poniesioną w drugim źródle przychodów. Art. 7. [Przedmiot opodatkowania] ( ) 5. O wysokość straty, o której mowa w ust. 2, poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. Art. 7. [Przedmiot opodatkowania] ( ) 5. O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

83 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). O wysokość straty poniesionej w roku podatkowym w danym źródle dochodów (przychodów) podatnik CIT będzie mógł obniżyć swój dochód osiągnięty z tego źródła dochodów (przychodów) w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość takiego obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie będzie mogła przekroczyć 50% kwoty tej straty. Analogicznie odliczenie straty tyko w danym źródle dochodów, poprzez obniżenie dochodu uzyskanego z tego źródła w kolejnych pięciu latach podatkowych, będzie dotyczyć także sytuacji, w której w roku podatkowym podatnik poniesie stratę w obu źródłach przychodów, tj. stratę w źródle przychodów (dochodów) zdefiniowanych jako zyski kapitałowe i stratę w źródle, jakim będą przychody uzyskiwane z pozostałych źródeł przychodów. Straty poniesione przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych za lata podatkowe poprzedzające rok podatkowy rozpoczęty po 31 grudnia 2017 r. podlegają odliczeniu od dochodu na zasadach i w wysokości określonych w przepisach tej ustawy, w brzmieniu dotychczasowym (art. 6 ustawy nowelizującej z 27 października 2017 r.). Art. 7a. [Opodatkowanie dochodu w grupach kapitałowych] 1. W podatkowych grupach kapitałowych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym, obliczanym zgodnie z art. 19, jest osiągnięty w roku podatkowym dochód stanowiący nadwyżkę sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę nad sumą ich strat. Jeżeli za rok podatkowy suma strat przekracza sumę dochodów spółek, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej. Dochody i straty spółek oblicza się zgodnie z art. 7 ust Straty, o której mowa w ust. 1, poniesionej przez podatkową grupę kapitałową nie pokrywa się z dochodu poszczególnych spółek w razie upływu okresu obowiązywania umowy lub po utracie statusu podatkowej grupy kapitałowej, z przyczyn określonych w art. 1a ust. 10. Art. 7a. [Opodatkowanie dochodu w grupach kapitałowych] 1. W podatkowych grupach kapitałowych dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę uzyskanych z danego źródła przychodów nad sumą ich strat poniesionych z tego źródła przychodów. Jeżeli za rok podatkowy suma strat poniesionych z danego źródła przychodów przez spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej przekracza sumę dochodów uzyskanych z tego źródła, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej poniesioną ze źródła przychodów. Dochody i straty spółek oblicza się zgodnie z art. 7 ust. 2 i Straty, o której mowa w ust. 1, poniesionej przez podatkową grupę kapitałową nie pokrywa się z dochodu poszczególnych spółek w razie upływu okresu obowiązywania umowy lub po utracie statusu podatkowej grupy kapitałowej. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiany mają na celu dostosowanie przepisów określających przedmiot opodatkowania w podatkowych grupach kapitałowych do regulacji wprowadzającej do ustawy o CIT odrębne źródła przychodów. Zmiany w ust. 2 polegają na likwidacji odniesienia do art. 1a ust, 10 i są konsekwencją zmian wprowadzonych w tamtym przepisie. Art. 7b. [Przychody z zysków kapitałowych] 1. Za przychody z zysków kapitałowych uważa się: 1) przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym: a) dywidendy, nadwyżki bilansowe w spółdzielniach oraz otrzymane przez uczestników funduszy inwestycyjnych lub instytucji wspólnego inwestowania dochody tego funduszu lub tej instytucji, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych, b) przychody z umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości, c) przychody z wystąpienia wspólnika ze spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b, IFK MONITOR księgowego nr 1/

84 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 84 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji d) przychody ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b, e) wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, f) równowartość zysku osoby prawnej oraz spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przeznaczonego na podwyższenie jej kapitału zakładowego, równowartość nadwyżki bilansowej spółdzielni przeznaczonej na podwyższenie funduszu udziałowego oraz równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) takiej osoby prawnej lub spółki, g) dopłaty otrzymane w przypadku połączenia lub podziału spółek przez wspólników spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych, h) przychody wspólnika spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa, i) zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d, j) wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, z tym że przychód określa się na dzień przekształcenia, k) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3, l) odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna), m) przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym: przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki, przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej, przychody spółki dzielonej; 2) przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, wkładu niepieniężnego; 3) inne, niż określone w pkt 1 i 2, przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, w tym: a) przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia, b) przychody uzyskane w wyniku wymiany udziałów; 4) przychody ze zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną;

85 5) przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych; 6) przychody: a) z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4 7, z wyłączeniem przychodów z licencji bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów niezaliczanych do zysków kapitałowych, b) z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych, c) z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach wspólnego inwestowania, d) z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnych charakterze dotyczącej praw, o których mowa w lit. a c, e) ze zbycia praw, o których mowa w lit. a c. 2. W przypadku ubezpieczycieli, banków, podmiotów, o których mowa w art. 15c ust. 16 pkt 3, oraz instytucji finansowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe przychody wymienione w ust. 1, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a i f, zalicza się do przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Celem wprowadzenia omawianego przepisu jest ograniczenie fiskalnych skutków związanych ze sztucznym kreowaniem straty w operacjach gospodarczych dokonywanych z użyciem posiadanego majątku i obniżaniem o wysokość takiej straty dochodów wygenerowanych w następstwie prowadzenia podstawowej działalności. Ustawodawca rozgranicza źródła przychodów i nakazuje odrębne określanie przez podatnika uzyskanego z tych źródeł wyniku podatkowego. Omawiany przepis zawiera określenie rodzajów przychodów przypisywanych do źródła, jakim są zyski kapitałowe. Przepis ust. 2 wprowadza szczególne rozwiązanie dla ubezpieczycieli. W przypadku tych podmiotów lokowanie przez nie środków finansowych w papiery wartościowe pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzoną działalnością ubezpieczeniową, gdyż w działalności tej konieczne jest zabezpieczanie środków finansowych na realizację zobowiązań wynikających z umów ubezpieczenia. Z tego względu w odniesieniu do ubezpieczycieli przychody uzyskiwane z zysków kapitałowych, związane z ich działalnością podstawową, oraz przychody z działalności ubezpieczeniowej (ze składek) i koszty uzyskania tych przychodów uwzględniane są w ramach jednego źródła przychodów. Uwaga! Przypisanie kosztów uzyskania przychodów do źródła przychodów, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, dotyczy również kosztów poniesionych przed 1 stycznia 2018 r., niezaliczonych do tego dnia do kosztów uzyskania przychodów (art. 9 ustawy nowelizującej z 27 października 2017 r.). Art. 9a. [Dokumentacja podatkowa transakcji] ( ) 2e. Obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w przypadku transakcji objętych decyzją w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi, w okresie, którego ta decyzja dotyczy, obejmuje informacje, o których mowa w ust. 2b pkt 1 lit. b, d i e. Art. 9a. [Dokumentacja podatkowa transakcji] ( ) 2e. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do transakcji lub innych zdarzeń objętych decyzją w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi, w okresie, którego ta decyzja dotyczy. IFK MONITOR księgowego nr 1/

86 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 86 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji ( ) 3e. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do transakcji lub innych zdarzeń dokonanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową a niewchodzącymi w skład tej grupy podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11. Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W stosunku do transakcji między podmiotami powiązanymi, które objęte są procedurą zawierania uprzednich porozumień cenowych, wydawane są decyzje przez ministra finansów. Zmiana wyłącza obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej dla tych transakcji, gdyż organy podatkowe posiadają wiedzę co do warunków, na jakich są realizowane. Zmiany w ust. 3e nakazują podatkowym grupom kapitałowym sporządzanie dokumentacji podatkowej transakcji między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową (PGK), a niewchodzącymi w skład tej grupy podmiotami powiązanymi. Tym samym spółki tworzące PGK powinny brać pod uwagę konieczność przygotowania tej dokumentacji. Art. 10. [Udział w zyskach] 1. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: 1) dochód z umorzenia udziałów (akcji); 1a) przychód z wystąpienia wspólnika ze spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w pkt 1; 1b) przychód ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w pkt 1; 2) (uchylony) 3) wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki; 4) dochód spółki przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) takiej spółki albo spółdzielni; 5) w przypadku połączenia lub podziału spółek dopłaty w gotówce otrzymane przez wspólników spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych; 6) w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt 8; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem; uchylony

87 7) zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d; 8) wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną; przychód określa się na dzień przekształcenia; 9) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3. 1a. Jeżeli podatnik uzyskuje przychody z działalności rolniczej oraz z innych źródeł przychodów, łączną kwotę dochodu, o którym mowa w ust. 1, zmniejsza się o dochód z działalności rolniczej, uzyskany za ten sam okres sprawozdawczy, z wyjątkiem dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej. Gdy ustalenie dochodu zmniejszającego jego łączną kwotę nie jest możliwe, dochód ten ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej, w ogólnej kwocie przychodów. 1b. Przepisów ust. 1 pkt 1 1b nie stosuje się w przypadku, gdy uzyskany przychód osiągany jest w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) objętymi w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. 2. Przy połączeniu lub podziale spółek: 1) dla spółki przejmującej lub nowo zawiązanej nie stanowi dochodu, o którym mowa w ust. 1, nadwyżka wartości otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną majątku spółki przejmowanej lub dzielonej ponad nominalną wartość udziałów (akcji) przyznanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej lub dzielonej; 2) dla spółki przejmującej, która posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości mniejszej niż 10%, dochód stanowi nadwyżka wartości przejętego majątku odpowiadająca procentowemu udziałowi w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 15 ust. 1k lub art. 16 ust. 1 pkt 8; dochód ten określa się na dzień wykreślenia spółki przejmowanej lub dzielonej z rejestru albo na dzień wydzielenia. 3. (uchylony) 4. Przepisów ust. 2 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 12 i ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek lub wymiany udziałów jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. 4a. Jeżeli połączenie spółek, podział spółek lub wymiana udziałów nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 4 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. 5. Przepis ust. 2 ma zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami: 1) o których mowa w art. 3 ust. 1, przejmujących majątek innych spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, albo IFK MONITOR księgowego nr 1/

88 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 88 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 2) o których mowa w art. 3 ust. 1, przejmujących majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo 3) o których mowa w art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust Przepisy ust. 1 5 stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Treść regulacji zawartej w art. 10 (ust. 1) została ujęta w dodanym art. 7b. Dalsze regulacje zawarte w art. 10 ustawy o CIT zostały przeniesione do innych jednostek redakcyjnych (art. 12). Konsekwencją nowelizacji tych przepisów była konieczność uchylenia art. 10 ustawy o CIT. Art. 11. [Powiązania] ( ) 4. Przepisy ust. 1 3a stosuje się odpowiednio, gdy: 1) podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo 2) ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów. Art. 11. [Powiązania] ( ) 4. Przepisy ust. 1 3a stosuje się odpowiednio, gdy: 1) podmiot krajowy, z wyłączeniem Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo 2) ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, z wyłączeniem Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzona zmiana oznacza, że podatnicy nie będą musieli sporządzać dokumentacji cen transferowych, jeżeli obowiązek dokumentacyjny wynikał z faktu posiadania przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządową udziału w spółkach dokonujących transakcji. Obowiązujące do końca 2017 r. przepisy ustaw o podatku dochodowym pozwalały na stosowanie przepisów o szacowaniu cen (a więc przepisów o cenach transferowych) do każdej sytuacji, w której ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio brała udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadała udział w kapitale tych podmiotów. Przepisy o szacowaniu cen mogły być stosowane do każdej sytuacji, w której w wyniku takich powiązań zostały ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazywał dochodów albo wykazywał dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały (patrz art. 11 ust. 4 pkt 2 updop). Na tej podstawie także podmioty publiczne, czyli spółki z udziałem Skarbu Państwa lub utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego były zobowiązane m.in. do przygotowania dokumentacji cen transferowych.

89 Nowelizacja wyłącza z przepisów o cenach transferowych spółki Skarbu Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego w przypadku, gdy jedynym czynnikiem kwalifikującym do uznania je za podmioty powiązane jest fakt, że udziały (akcje) w tych podmiotach posiada Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Ustawodawca nie traktuje jako powiązane podmiotów, których wspólnym udziałowcem bezpośrednio lub pośrednio jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Jest to bardzo korzystna zmiana dla podatników powiązanych ze sobą poprzez Skarb Państwa. Dotychczasowe brzmienie przepisów oznaczało dla tych podmiotów wiele problemów. Jednym z nich był obowiązek sporządzenia dokumentacji na poziomie grupy tzw. master file, w której należy wskazać grupę podmiotów powiązanych. Zmiana ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r. (art. 4 ustawy nowelizującej z 27 października 2017 r.). Tym samym spółki i inne podmioty (np. szpitale i uczelnie publiczne) powiązane poprzez udział w nich Skarbu Państwa czy jednostek samorządu terytorialnego nie będą musiały sporządzać dokumentacji cen transferowych za 2017 r. Art. 11. [Powiązania] Art. 11. [Powiązania] ( ) 4b. W przypadku gdy na wysokość przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. b l i lit. m tiret drugie oraz pkt 2 6, oraz przychodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości wpływ miały powiązania, o których mowa w ust. 1 lub 4, przy szacowaniu wysokości tych przychodów przepisy art. 14 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W przypadku transakcji oraz innych zdarzeń gospodarczych wymienionych w art. 11 ust. 4b ustawy o CIT, których charakter nie ma bezpośredniego związku z działalnością operacyjną podatnika, ustawodawca uznał za niecelowe uwzględnianie w postępowaniu wszystkich funkcji czy ryzyk, jakie z działalnością tą są związane. Z tego względu przy szacowaniu dochodów uzyskanych w następstwie operacji kapitałowych dokonywanych przez podatnika z podmiotem z nim powiązanym w przepisie odwołano się do mniej złożonej procedury szacowania przez organ podatkowy dochodów, wskazanej w przepisach art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o CIT. Niestety jest to bardzo niekorzystna dla podatników zmiana, ułatwia bowiem fiskusowi szacowanie dochodu z tych transakcji. Art. 11. [Powiązania] 8. Przepisy ust. 4 nie mają zastosowania: 1) w przypadku świadczeń między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową; ( ) 9. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb określania dochodów w drodze oszacowania oraz sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych, uwzględniając w szczególności wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, a także postanowienia Konwencji z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych oraz Kodeksu postępowania wspierającego skuteczne wykonanie Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (Dz. Urz. UE C 176 z , str. 8 12). Art. 11. [Powiązania] ( ) 8. Przepisy ust. 4 nie mają zastosowania: uchylony ( ) 9. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia: 1) sposób i tryb określania dochodów w drodze oszacowania, 2) sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych, 3) sposób i tryb określania wynagrodzenia z tytułu przeniesienia pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk, 4) tryb stosowania metod określonych w ust. 2 i 3 dla określonych rodzajów transakcji uwzględniając w szczególności wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, postanowienia Konwencji z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych i Kodeksu postępowania wspierającego skuteczne wykonanie Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (Dz. Urz. UE C 176 z , str. 8 12). IFK MONITOR księgowego nr 1/

90 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 90 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W ust. 8 uchylono przepis, na podstawie którego spółki tworzące podatkowe grupy kapitałowe (PGK) mogły ustalać między sobą warunki transakcji odbiegające od warunków, jakie stosowałyby podmioty niezależne. Zdaniem ustawodawcy, wyrażonym w uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej, podstawową funkcją przepisów odnoszących się do podmiotu zbiorowego (grupy kapitałowej) jest zasadniczo umożliwienie wzajemnego kompensowania dochodów i strat spółek wchodzących w skład takiej grupy, a nie wyłączenie stosowania w ramach PGK przepisów o cenach transferowych. Uchylenie przepisu ust. 8 pkt 1, na podstawie którego spółki tworzące PGK mogły ustalać między sobą warunki transakcji odbiegające od warunków, jakie stosowałyby podmioty niezależne, jest niekorzystną zmianą dla tych spółek. Zmiany w ust. 9 mają charakter redakcyjny. Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ( ) 4a) dla uczestników funduszy inwestycyjnych otrzymane dochody funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych; Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Uchylenie pkt 4a w ust. 1 art. 12 ustawy o CIT wynika z przeniesienia tego przychodu do kategorii przychodu z zysków kapitałowych. Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ( ) 5c) w centrach badawczo-rozwojowych, o których mowa w ustawie z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2015 r. poz oraz z 2016 r. poz. 1206) środki funduszu innowacyjności, o którym mowa w art. 21 tej ustawy: a) niewykorzystane w roku podatkowym, w którym zostały przekazane do tego funduszu, lub w ciągu roku podatkowego następującego po tym roku, b) wykorzystane niezgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 21 ust. 8 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, c) w przypadku utraty przez podatnika statusu centrum badawczo-rozwojowego; Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: uchylony Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) i obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją wprowadzenia przez ustawodawcę instrumentów podatkowych, które wspierałyby prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej (B+R). Uchylenie pkt 5c w art. 12 ust. 1 to zmiana dostosowawcza, wynikająca z wprowadzonych zmian w zakresie systemu wsparcia podmiotów mających status centrum badawczo-rozwojowego. Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ( ) 6) w bankach kwota stanowiąca równowartość: Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ( ) 6) w bankach kwota stanowiąca równowartość:

91 7) wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio; 8) wynagrodzenie podatnika otrzymane w wyniku umorzenia udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części; 8a) przychód podatnika ze zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, oraz z wystąpienia wspólnika z takiej spółki, w przypadku gdy jest otrzymywany w związku z posiadanymi udziałami kapitałowymi objętymi w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, z zastrzeżeniem pkt 8; ( ) c) rozwiązanych lub zmniejszonych odpisów na straty kredytowe, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26c, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 15 lit. b w bankach stosujących MSR; 7) wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio; uchylony uchylony 8b) ustalona na dzień podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa; przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio; 8c) ustalona na dzień łączenia lub podziału wartość majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. dodano w ust. 1 w pkt 6 lit. c regulacje wprowadzające obowiązek rozpoznawania w bankach stosujących MSR przychodów podatkowych w przypadku rozwiązanych lub zmniejszonych odpisów na straty kredytowe, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26c, zaliczonych uprzednio do kosztów podatkowych. Zmiana wprowadzona przez ustawodawcę w pkt 7 ma związek z poszerzeniem zakresu stosowania tzw. małej klauzuli unikania opodatkowania (do końca 2017 r. kwestie te regulował uchylony art. 10 ust. 4 6) na wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W pkt 7 skreślono zastrzeżenia odnoszące się do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (patrz komentarz do art. 12 ust. 4 pkt 25). Ustawodawca przeniósł część normy z art. 12 ust. 1 pkt 7 do art. 12 ust. 4 pkt 25 lit. b. Celem tego zabiegu jest umożliwienie odesłania w przepisach dotyczących małej klauzuli wyłącznie do przypadku wniesienia aportu w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. IFK MONITOR księgowego nr 1/

92 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 92 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Ustawodawca uchylił w art. 12 ust. 1 pkt 8 i 8a oraz dodał 8b i 8c, a także ust. 4 pkt 3e i 3f. Wprowadzone przepisy mają modyfikować regulacje dotyczące ustalania przychodów w związku z działaniami restrukturyzacyjnymi, polegającymi na łączeniu lub podziale spółek. Uchylone przepisy art. 12 ust. 1 pkt 8 i 8a służyły doprecyzowaniu, iż przysporzenia, o których w nich mowa, stanowią przychód ustalany na zasadach ogólnych (jako że uchylony od 1 stycznia 2018 r. art. 10 ust. 1b wyłącza je z kategorii dochodów z udziału w zyskach osób prawnych). Podział ten przestał być aktualny po wprowadzeniu zmian wyodrębniających źródło przychodów w postaci zysków kapitałowych. Zgodnie z art. 7b do tego źródła są zaliczane wszelkie przypadki uzyskania przychodu z tytułu umorzenia udziałów, zmniejszania udziału kapitałowego oraz z wystąpienia wspólnika ze spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3. Z uwagi na powyższe przepisy pkt 8 i 8a stały się bezprzedmiotowe. Dodawany przepis art. 12 ust. 1 pkt 8b stanowi (częściowo) odpowiednik normy zawartej obecnie w art. 10 ust. 1 pkt 6, z tym że nowelizacja dokonuje modyfikacji wartości uznawanej za przychód w sytuacji opisanej w tym przepisie. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8b przychodem udziałowca (akcjonariusza) spółki dzielonej jest, zdefiniowana w art. 4a pkt 16a, wartość emisyjna otrzymanych przez niego udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej. Ustawodawca odszedł zatem od odnoszenia tego przychodu do wartości nominalnej otrzymanych udziałów (akcji), jako od wartości w pewnym sensie sztucznej (formalnej), nieodzwierciedlającej faktycznej wartości takich udziałów lub akcji. Przepis art. 12 ust. 1 pkt 8c jest odpowiednikiem uchylonego przepisu art. 10 ust. 2 pkt 1. Przepis ten należy rozpatrywać w powiązaniu z dodawanym art. 12 ust. 4 pkt 3f. Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: Art. 12. [Przychody] 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ( ) 11) opłata recyklingowa, o której mowa w art. 40c ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 1863, 1948 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 2056). Komentarz: Artykuł 12 ust. 1 pkt 11 dodany przez art. 3 pkt 1 ustawy z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2056). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Wymieniona ustawa wprowadziła specjalny rodzaj opłaty od lekkich toreb z tworzywa sztucznego. Są to torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, wykonane z tworzywa sztucznego, które są oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów (art. 8 pkt 15a ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi). Przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane takie lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, będą pobierali opłatę recyklingową od nabywającego taką lekką torbę (art. 40a ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi). Opłata ta nie będzie doliczana do bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, którymi są torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów, ale pod warunkiem, że będą wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności (tzw. zrywki). Pobierane przez przedsiębiorców opłaty recyklingowe są dla nich przychodem na podstawie omawianego przepisu. Wniesione opłaty recyklingowe są dla podatników podatku dochodowego z kolei kosztem podatkowym (patrz komentarz do art. 15 ust. 1aa ustawy o CIT). Art. 12. [Przychody] ( ) 3. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Art. 12. [Przychody] ( ) 1d. Przepisy ust. 1 pkt 4d, 4e i 5a stosuje się odpowiednio do tworzonych przez podatników stosujących MSR odpisów na utratę wartości należności, w zakresie i na zasadach określonych tymi przepisami. ( ) 3. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

93 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana wprowadzona w ust. 1d ma związek ze zmianami, które wprowadzono w art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. c. Zmiany te dotyczą banków posługujących się Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej. Wprowadzona w ust. 3 zmiana ma charakter dostosowawczy do regulacji wprowadzającej podział na źródła przychodów. Stanowi ona, iż co do zasady również przychody z tego źródła powstawać będą na zasadzie memoriałowej (przychody należne). Wyjątek w tym zakresie dotyczyć ma przychodów o typowo kasowym charakterze, tj. przychodów z udziału w zyskach osoby prawnej (określonych w art. 7b pkt 1 i 2). Art. 12. [Przychody] 4. Do przychodów nie zalicza się: ( ) 12) w przypadku połączenia lub podziału spółek, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 1 pkt 6, przychodu wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej stanowiącego wartość nominalną udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną; ( ) 15) w bankach: a) nominalnej wartości udziałów (akcji) przedsiębiorców objętych programem restrukturyzacji realizowanym na podstawie odrębnych ustaw, objętych za wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) udzielonych tym przedsiębiorcom, na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów; w przypadku odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) nie ustala się kosztów uzyskania przychodów, b) rezerw zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, rozwiązanych lub zmniejszonych w wyniku zamiany wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) na udziały (akcje) przedsiębiorców objętych programem restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, ( ) 25) wartości, o której mowa w ust. 1 pkt 7, jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej jest komercjalizowana własność intelektualna wniesiona przez podmiot komercjalizujący; Art. 12. [Przychody] 4. Do przychodów nie zalicza się: ( ) 3e) wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej; 3f) wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%; ( ) 12) w przypadku połączenia lub podziału spółek, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 8b, przychodu wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej stanowiącego wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną; ( ) 15) w bankach: a) przychodów określonych zgodnie z ust. 1 pkt 7 w przypadku objęcia udziałów (akcji) przedsiębiorców objętych programem restrukturyzacji realizowanym na podstawie odrębnych ustaw w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) udzielonych tym przedsiębiorcom, na które utworzono rezerwy albo odpisy na straty kredytowe, zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów; w przypadku odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) nie ustala się kosztów uzyskania przychodów, b) zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów rezerw albo odpisów na straty kredytowe, rozwiązanych lub zmniejszonych w wyniku zamiany wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) na udziały (akcje) przedsiębiorców objętych programem restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, ( ) 25) wartości, o której mowa w ust. 1 pkt 7, jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego do: a) spółki kapitałowej jest komercjalizowana własność intelektualna wniesiona przez podmiot komercjalizujący, b) spółki albo spółdzielni jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; IFK MONITOR księgowego nr 1/

94 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 94 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. dodawane w ust. 4 art. 12 punkty 3e i 3f stanowią odpowiednik regulacji zawartej do końca 2017 r. w art. 10 ust. 2. Zmiany dokonane w art. 12 ust. 4 pkt 12 mają charakter dostosowawczy (zmiana odesłań). Wprowadzona w ust. 4 w pkt 15 lit. a i b zmiana polega na dodaniu we właściwej odmianie sformułowania odpisy na straty kredytowe, ma charakter porządkowy i dotyczy takiego samego jak rezerwy rozpoznawania w przychodach podatkowych odpisów na straty kredytowe. Ponadto zmiana treści lit. a ma charakter porządkowy, dostosowujący do obowiązujących obecnie w ustawie zasad powstawania dochodu z tytułu wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki. W art. 12 ust. 4 pkt 25 wprowadzono wyłączenie z przychodów dla wnoszonych aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części do spółek albo spółdzielni. Zmiana wynika z konieczności dostosowania systematyki ustawy do rozwiązania polegającego na wydzieleniu źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych. Art. 12. [Przychody] Art. 12. [Przychody] ( ) 4ba. Przepisy ust. 1 pkt 4d, 4e i 5a stosuje się również w przypadku odpłatnego zbycia wierzytelności lub jej części, w tym w sposób określony w ust. 1 pkt 7. ( ) 13. Przepisów ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. 14. Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. 15. Przepisy ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w: 1) art. 3 ust. 1, przejmujących majątek innych spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo 2) art. 3 ust. 1, przejmujących majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo 3) art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust Przepisy ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Dodane w art. 12 ust stanowią przeniesienie regulacji zawartej dotychczas w art. 10. Zmiana wynika z konieczności dostosowania systematyki ustawy do rozwiązania polegającego na wydzieleniu źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych.

95 Art. 14. [Sprzedaż nieruchomości i praw majątkowych] 1. Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. 2. Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. 3. Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający. Art. 14. [Sprzedaż nieruchomości i praw majątkowych] 1. Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej. 2. Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy, praw majątkowych lub usług określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami, prawami lub usługami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca zbycia albo świadczenia. 3. Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy wzywa strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określa wartość z uwzględnieniem opinii biegłego. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego ponosi zbywający albo świadczący usługi. ( ) 6. Przepisy ust. 1 3 stosuje się również do nieodpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych na rzecz podmiotu, w którym podatnik lub podatnik wraz z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11, posiada udział w wysokości co najmniej 95%, z wyjątkiem nieodpłatnego zbycia rzeczy lub praw organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2016 r. poz i 1948 oraz z 2017 r. poz. 60 i 573), lub równoważnym organizacjom, określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym cele określone w art. 4 tej ustawy, z przeznaczeniem na te cele. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana dokonana w ust. 1 polega na rozszerzeniu możliwości stosowania tego przepisu na przychody z tytułu świadczenia usług. Zmiany przewidziane w ust. 2 i ust. 3 mają charakter dostosowawczy do zmiany wynikającej z ust. 1. W ust. 6 wprowadzono szczególne uregulowanie przypadków nieodpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych na rzecz podmiotu powiązanego z podatnikiem. Wprowadzenie tej zmiany Minister Finansów tłumaczył faktem, iż w obrocie gospodarczym przypadki nieodpłatnego przekazania rzeczy (praw), z ekonomicznego punktu widzenia, zasadniczo nie powinny mieć miejsca. Zdaniem fiskusa w sprawach tych istnieje duże prawdopodobieństwo, iż nieodpłatne przekazanie rzeczy lub praw (traktowane przez podatników jako darowizna) stanowi (konieczny) element schematu optymalizacyjnego. IFK MONITOR księgowego nr 1/

96 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 96 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Na podstawie omawianego przepisu nie traktuje się jako darowizny przypadku, kiedy podatnik będący jedynym wspólnikiem danej spółki/jedynym uczestnikiem innego podmiotu (posiadającym bezpośrednio lub pośrednio 95% praw korporacyjnych) przekazuje takiej spółce/podmiotowi dany składnik majątku tytułem darmym. W takim przypadku wszelkie korzyści ekonomiczne związane z opisaną operacją pozostają w rękach podatnika jedynego wspólnika podmiotu, do którego przekazano ten składnik majątku. Skutek ekonomiczny takiej operacji jest identyczny z sytuacją, w której podatnik wniósłby do spółki wkład niepieniężny w zamian za nowe udziały/zwiększenie wartości udziału, tzn. posiadane przez podatnika udziały (akcje) spółki zależnej reprezentują taką samą wartość jej majątku (cały majątek spółki). Celem zmiany wprowadzanej w ust. 6 jest umożliwienie stosowania przepisu art. 14 również w sytuacji nieodpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych (bez świadczenia usług), w sytuacji gdy zbycie rzeczy lub praw następuje na rzecz podmiotu powiązanego. W przypadku podmiotów powiązanych z ekonomicznego punktu widzenia fakt przekazania danego składnika aktywów (prawa) przez jeden z nich za darmo nie jest równoznaczny z faktycznym się jego wyzbyciem przez właściciela danej struktury kapitałowej. Jednocześnie zawarty w tych przepisach wymóg odpłatności powoduje niemożność jej zastosowania do przypadku, w którym dana rzecz (prawo) jest przekazywana bez wynagrodzenia. W celu ograniczenia negatywnych konsekwencji omawianej zmiany wyłączono stosowanie reguły w nim określonej do sytuacji nieodpłatnego przekazania rzeczy, praw na cele społecznie użyteczne organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] 1. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] 1. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana wprowadzona w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT związana jest z regulacją wprowadzającą podział dochodów na odrębne źródła i ma charakter porządkujący. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1aa. Kosztem uzyskania przychodów jest również wniesiona opłata recyklingowa, o której mowa w art. 40c ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Komentarz: Art. 15 ust. 1aa dodany przez art. 3 pkt 2 ustawy z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2056). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Wymieniona ustawa wprowadziła specjalny rodzaj opłaty od lekkich toreb z tworzywa sztucznego. Są to torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, wykonane z tworzywa sztucznego, które są oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów (art. 8 pkt 15a ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi). Przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane takie lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, będą pobierali opłatę recyklingową od nabywającego taką lekką torbę (art. 40a ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi). Opłata ta nie będzie doliczana do bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, którymi są torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów, ale pod warunkiem, że będą wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności (tzw. zrywki). Pobierane przez przedsiębiorców opłaty recyklingowe są dla nich przychodem (patrz komentarz do art. 12 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT). Wniesione opłaty recyklingowe są dla podatników podatku dochodowego z kolei kosztem podatkowym na podstawie omawianego przepisu.

97 Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1h. W bankach kosztem uzyskania przychodów są także: 1) rezerwa na ryzyko ogólne tworzona w roku podatkowym zgodnie z art. 130 ustawy, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 6; 2) strata ze zbycia funduszowi sekurytyzacyjnemu albo towarzystwu funduszy inwestycyjnych tworzącemu fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek), stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą uzyskaną ze zbycia a wartością wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) do wysokości uprzednio utworzonej na tę część wierzytelności rezerwy zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z niniejszą ustawą; Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1h. W bankach kosztem uzyskania przychodów są także: 1) rezerwa na ryzyko ogólne tworzona w roku podatkowym zgodnie z art. 130 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe; 2) strata ze zbycia funduszowi sekurytyzacyjnemu albo towarzystwu funduszy inwestycyjnych tworzącemu fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek), stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą uzyskaną ze zbycia a wartością wierzytelności z tytułu udzielonego przez bank kredytu (pożyczki) do wysokości kwoty udzielonego kredytu (pożyczki), z wyłączeniem odsetek, prowizji i opłat, jeżeli opóźnienie w spłacie kapitału tego kredytu (pożyczki) lub odsetek przekracza 12 miesięcy; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana wprowadzona w ust. 1h pkt 1 ma charakter porządkowy. Obecnie przepis odsyła wprost do Prawa Bankowego. Zmiana pkt 2 w części odnoszącej się do wielkości straty powstałej ze zbycia funduszowi sekurytyzacyjnemu albo towarzystwu funduszy inwestycyjnych tworzącemu fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) niespłacanych przez co najmniej 12 miesięcy skutkuje rozpoznaniem w kosztach podatkowych banku straty ze zbycia do wysokości kapitału tych zbywanych kredytów (pożyczek). Strata może zostać rozpoznana wyłącznie na wierzytelnościach własnych z tytułu udzielonych kredytów (pożyczek). Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1j. W przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni ustala się koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7, w wysokości: Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1j. W przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni ustala się koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7, w wysokości: ( ) 2a) wartości odpowiadającej kwocie udzielonej pożyczki, o której mowa w ust. 9 jeżeli przedmiotem wkładu jest wierzytelność z tytułu takiej pożyczki; 3) faktycznie poniesionych, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie lub wytworzenie, innych niż wymienione w pkt 1 i 2 składników majątku podatnika jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego są te inne składniki; 3) faktycznie poniesionych, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie lub wytworzenie, innych niż wymienione w pkt 1, 2 i 2a składników majątku podatnika jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego są te inne składniki; Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) i obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Ustawa wprowadziła zmiany do ustawy o CIT mające na celu zaliczenie jako koszt uzyskania przychodu wartości faktycznie przekazanego spółce finansowania dłużnego w przypadku dokonania konwersji takiej wierzytelności, przez podmiot udzielający finansowania, na kapitał tej spółki. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] 1m. W przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) objętych w wyniku podziału, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej jest ich wartość nominalna ustalona na dzień zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej albo na dzień zarejestrowania spółek nowo zawiązanych. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] 1m. W przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) objętych w wyniku podziału, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8b, kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej jest ich wartość emisyjna. IFK MONITOR księgowego nr 1/

98 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 98 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 1ma. W przypadku podziału spółki, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8b, kosztem uzyskania przychodów udziałowca (akcjonariusza) spółki dzielonej są koszty nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczone zgodnie z ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt 8. Jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, koszt ten ustala się w takiej proporcji, w jakiej pozostaje wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości jej majątku bezpośrednio przed podziałem. Pozostała część kwoty tych kosztów stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki dzielonej przez wydzielenie. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana wprowadzona w ust. 1m ma charakter dostosowawczy do zmian wynikających z art. 12 ust. 1 pkt 8b. I tak w przypadku wskazanym w tym ostatnim przepisie za koszt podatkowy ze zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej majątek spółki dzielonej lub spółki nowo zawiązanej uznawana będzie wartość stanowiąca uprzednio przychód udziałowca (akcjonariusza) spółki dzielonej, tj. wartość emisyjna otrzymanych udziałów (akcji). Z kolei regulacja zawarta w dodawanym ust. 1ma stanowi częściowo odpowiednik obowiązującego do końca 2017 r. art. 10 ust. 1 pkt 6. Przepis ten określa wysokość kosztów uzyskania przychodów rozpoznawanych w związku z powstaniem u udziałowca (akcjonariusza) przychodu na dzień podziału spółki, w tym podziału przez wydzielenie. Dotyczy on również przypadku, gdy zastosowanie znajdzie klauzula przeciwdziałająca obejściu prawa określona w art. 12 ust (dotychczasowy art. 10 ust. 4 6). W stosunku do dotychczasowej regulacji zmodyfikowano również sposób ustalenia proporcji, w jakiej koszty objęcia lub nabycia udziałów (akcji) spółki dzielonej przypisywane są do udziałów (akcji) spółki dzielonej pozostających w posiadaniu udziałowca (akcjonariusza) po podziale. Omawiany przepis przewiduje w tym zakresie odstąpienie od ustalania tych kosztów na podstawie proporcji odnoszącej się do wartości nominalnej udziałów na rzecz wskaźnika opartego o wartość rynkową majątku; dotychczasowa regulacja była bowiem wykorzystywana w schematach optymalizacyjnych polegających na ustalaniu relacji wartości nominalnej udziałów (akcji) spółki dzielonej w sposób nieproporcjonalny do wartości wydzielanego z niej majątku w stosunku do całego majątku takiej spółki przed podziałem. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1za. Kosztami uzyskania przychodów, z uwzględnieniem ust. 6, są także koszty poniesione przez pracodawcę, pod warunkiem że nie zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych: ( ) 2) z tytułu: a) prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie na każde dziecko pracownika, o którym mowa w art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.): uczęszczające do żłobka lub klubu dziecięcego kwoty 400 zł, uczęszczające do przedszkola kwoty 200 zł, b) dofinansowania pracownikowi wydatków, do wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków poniesionych i udokumentowanych przez pracownika, związanych z: objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego, nie więcej niż 400 zł miesięcznie na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1za. Kosztami uzyskania przychodów, z uwzględnieniem ust. 6, są także koszty poniesione przez pracodawcę, pod warunkiem że nie zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych: ( ) 2) z tytułu: a) prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 1000 zł na każde dziecko pracownika, o którym mowa w art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.), uczęszczające do zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola, b) dofinansowania pracownikowi wydatków związanych z objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków poniesionych i udokumentowanych przez pracownika, miesięcznie nie więcej niż kwota 1000 zł na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

99 uczęszczaniem dziecka pracownika do przedszkola, nie więcej niż 200 zł miesięcznie na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Koszty prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola ustalone są w limicie określonym kwotowo w złotych. W wyniku nowelizacji limit ten podwyższono do kwoty 1000 zł (z kwoty 400 zł lub 200 zł). Analogiczna zmiana dotyczy kosztów dofinansowania pracownikom wydatków związanych z objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 2. Jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 2. Jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, oraz koszty związane z przychodami ze źródeł, z których dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są zwolnione z podatku dochodowego, a nie jest możliwe przypisanie danych kosztów do źródła przychodów, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają osiągnięte w roku podatkowym przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Przepis art. 7 ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio. 2b. W przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, przepisy ust. 2 i 2a stosuje się także do przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiany w art. 15 ust. 2 i dodanie ust. 2b ustawy o CIT związane są z regulacją wprowadzającą podział dochodów na odrębne źródła (patrz komentarz do art. 7b). Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] Art. 15. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 9. Przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1j pkt 2a, rozumie się pożyczkę spełniającą łącznie następujące warunki: 1) udzielającym pożyczkę oraz wnoszącym wkład niepieniężny w postaci wierzytelności z tytułu tej pożyczki jest podmiot, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności (Dz.U. poz. 1767, z 2016 r. poz i 1933 oraz z 2017 r. poz. 2201); 2) uzyskującym pożyczkę oraz wkład niepieniężny w postaci wierzytelności z tytułu tej pożyczki jest spółka, o której mowa w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy, o której mowa w pkt 1; 3) środki pieniężne z tytułu pożyczki wpłynęły na rachunek spółki, o której mowa w pkt Przepisy ust. 1j pkt 2a stosuje się odpowiednio do wartości obligacji, pomniejszonej o wartość dyskonta lub odsetek, wyemitowanych przez podmiot, o którym mowa w ust. 9 pkt 2, nabytych przez podmiot, o którym mowa w ust. 9 pkt 1. IFK MONITOR księgowego nr 1/

100 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 100 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) i obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Nowelizacja wprowadziła zmiany do ustawy o CIT mające na celu zaliczenie jako koszt uzyskania przychodu wartości faktycznie przekazanego spółce finansowania dłużnego w przypadku dokonania konwersji takiej wierzytelności, przez podmiot udzielający finansowania, na kapitał tej spółki. W art. 15 ust. 9 wprowadzono definicję pożyczki. W art. 15 ust. 10 dookreślono, że przepisy o ustalaniu kosztów podatkowych (patrz komentarz do art. 15 ust. 1j pkt 2a) należy stosować odpowiednio do wartości obligacji, pomniejszonej o wartość dyskonta lub odsetek, wyemitowanych przez spółkę. Zasada ta dotyczy spółki podlegającej w Polsce, w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Warunkiem jest, aby w okresie dwóch lat, przez który posiadała udziały, spółka ta: a) nie spełniała warunków do uznania za zagraniczną spółkę kontrolowaną, b) nie prowadziła działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, c) nie prowadziła działalności handlowej, d) prowadziła działalność badawczo-rozwojową. Regulacja ta dotyczy obligacji nabytych przez spółkę kapitałową lub spółkę komandytowo-akcyjną, której: 1) wyłącznym przedmiotem działalności jest dokonywanie inwestycji finansowych i która zainwestowała co najmniej 75% wartości bilansowej aktywów, ustalonych na ostatni dzień roku podatkowego, w którym dokonała zakończenia inwestycji, w aktywa inne niż: a) papiery wartościowe będące przedmiotem publicznej oferty lub papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, chyba że papiery wartościowe stały się przedmiotem publicznej oferty lub zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym po ich nabyciu przez tę spółkę, b) instrumenty rynku pieniężnego, chyba że zostały wyemitowane przez spółki niepubliczne, których papiery wartościowe nie są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub których akcje lub udziały wchodzą w skład portfela inwestycyjnego tej spółki, c) nieruchomości, oraz 2) wartość aktywów, innych niż określone w pkt 1 lit. a c, nie przekracza euro według ceny nabycia, przeliczonej na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia roboczego poprzedzającego dzień nabycia aktywów. Art. 15c. [Odsetki od pożyczek] 1. Spółki i spółdzielnie, które otrzymały pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b od podmiotów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, mogą nie stosować wynikających z tych przepisów ograniczeń w zaliczaniu odsetek od takiej pożyczki do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli zdecydują o stosowaniu zasad określonych w niniejszym artykule. O wyborze stosowania tych zasad spółki i spółdzielnie są obowiązane zawiadomić, w formie pisemnej, właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego. 2. Zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym mogą podlegać odsetki od pożyczek, w tym udzielonych przez podmioty niepowiązane, w wysokości nieprzekraczającej wartości odpowiadającej iloczynowi wartości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1,25 punktu procentowego i wartości podatkowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w tym ujętych zgodnie z wartością nominalną kwot udzielonych pożyczek, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych. Wartość tych aktywów określa się według stanu na ostatni dzień danego roku podatkowego. Art. 15c. [Odsetki od pożyczek] 1. Podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a 16m, oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. 2. W przypadku podatkowych grup kapitałowych kwota obliczona zgodnie z ust. 1 zwiększa dochód (zmniejsza stratę) podatkowej grupy kapitałowej. Przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio. 3. Przez nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego rozumie się kwotę, o jaką poniesione przez podatnika koszty finansowania dłużnego, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, przewyższają uzyskane przez

101 3. Jeżeli w trakcie roku podatkowego zmianie uległa stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego, kwotę limitu zaliczenia odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w ust. 2, oblicza się sumując limity dla poszczególnych miesięcy tego roku podatkowego wyliczone jako iloczyn wartości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego dany miesiąc powiększonej o 1,25 punktu procentowego i 1/12 wartości podatkowej aktywów, o których mowa w ust Jeżeli dany rok podatkowy podatnika, o którym mowa w ust. 1, jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę limitu zaliczenia odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w ust. 2, oblicza się mnożąc 1/12 wartości tego limitu przez liczbę pełnych miesięcy danego roku podatkowego. Za pełny miesiąc roku podatkowego uważa się każdy rozpoczęty miesiąc. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio. 5. Wartość odsetek od pożyczek podlegająca, zgodnie z ust. 2 4, zaliczeniu w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów nie może być wyższa niż wartość odpowiadająca 50% zysku z działalności operacyjnej, ustalonego za dany rok podatkowy zgodnie z ustawą o rachunkowości. Warunku tego nie stosuje się do: 1) banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz instytucji kredytowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe; 2) podatników będących instytucją finansową, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 7 lit. c i d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, jeżeli: a) co najmniej 80% przychodów uzyskanych w roku podatkowym przez podatników udostępniających składniki majątkowe na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1, stanowią przychody z tej działalności, w tym przychody ze sprzedaży przedmiotu umowy leasingu, oraz z działalności polegającej na udzielaniu pożyczek na potrzeby współfinansowania inwestycji w ramach Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej lub Wspólnej Polityki Rybołówstwa, b) co najmniej 90% przychodów uzyskanych w roku podatkowym przez podatników świadczących usługi w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności stanowią przychody z tej działalności. 6. Dla celów obliczania zaliczek na podatek dochodowy, o których mowa w art. 25 ust. 1, 1b i 2a, w trakcie przyjętego roku podatkowego podatnicy, o których mowa w ust. 1, mogą: 1) przyjąć wartości, o których mowa w ust. 2 i 5, na podstawie sprawozdań finansowych za poprzedni rok podatkowy albo 2) dokonać oceny, według wiarygodnych danych, przewidywanej na dany rok podatkowy wysokości zysku z działalności operacyjnej oraz oceny co do przewidywanej na dany rok podatkowy wartości podatkowej aktywów, o której mowa w ust. 2, albo 3) przyjąć uzyskaną w okresie rozliczeniowym wysokość zysku z działalności operacyjnej oraz uzyskaną w okresie rozliczeniowym wartość podatkową aktywów, o której mowa w ust. 2 podatnika w tym roku podatkowym podlegające opodatkowaniu przychody o charakterze odsetkowym. 4. Do przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1 i 3, przepis art. 7 ust. 3 stosuje się odpowiednio. 5. W celu wyliczenia limitu, o którym mowa w ust. 1, oraz przy wyliczaniu nadwyżki kosztów finansowania dłużnego koszty uzyskania przychodów oblicza się bez uwzględnienia pomniejszeń wynikających z zastosowania ust. 1 oraz art. 15e ust Przez przychody o charakterze odsetkowym oraz koszty, o których mowa w ust. 1, rozumie się również przychody i koszty przypisane podatnikowi zgodnie z art Kwotę kosztów wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów na podstawie ust. 1 uwzględnia się w danym źródle przychodów proporcjonalnie do wysokości kosztów, o których mowa w ust. 1, poniesionych w ramach danego źródła przychodów. 8. Przy wyliczaniu nadwyżki kosztów finansowania dłużnego nie bierze się pod uwagę kosztów finansowania dłużnego wynikających z kredytów (pożyczek) wykorzystywanych do sfinansowania długoterminowego projektu z zakresu infrastruktury publicznej, w przypadku którego spełnione są łącznie następujące warunki: 1) wykonawca projektu podlega opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej; 2) aktywa, których projekt dotyczy, znajdują się całości w państwie członkowskim Unii Europejskiej; 3) koszty finansowania zewnętrznego są wykazywane dla celów podatkowych w całości w państwie członkowskim Unii Europejskiej; 4) dochody są osiągane w całości w państwie członkowskim Unii Europejskiej. 9. Dochodu wynikającego z długoterminowego projektu z zakresu infrastruktury publicznej nie uwzględnia się przy obliczaniu przychodów i kosztów, o których mowa w ust Długoterminowy projekt z zakresu infrastruktury publicznej oznacza projekt służący dostarczeniu, modernizacji, eksploatacji lub utrzymaniu znaczącego składnika aktywów, będący w ogólnym interesie publicznym. 11. W przypadku podatkowej grupy kapitałowej przy wyliczaniu nadwyżki kosztów finansowania dłużnego nie bierze się pod uwagę także kosztów finansowania dłużnego i przychodów o charakterze odsetkowym wynikających z umów, których stroną są wyłącznie spółki wchodzące w skład takiej grupy. 12. Przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione. IFK MONITOR księgowego nr 1/

102 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 102 Treść przepisu przed nowelizacją jednakże dla celów obliczenia podatku dochodowego należnego za dany rok podatkowy podatnicy są obowiązani do określenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie faktycznych wartości, o których mowa w ust. 2 i Odsetki od pożyczek niezaliczone na podstawie ust. 2 5 w danym roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów podlegają zaliczeniu do kosztów w następnych, kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, zgodnie z zasadami i w ramach limitów określonych w tych przepisach. Przepisu tego nie stosuje się w przypadku: 1) podatników, o których mowa w ust. 1, którzy zrezygnują po okresie wskazanym w ust. 9 z zaliczania odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów według zasad określonych w niniejszym artykule, począwszy od roku podatkowego, w którym zrezygnowali z takich zasad; 2) podmiotów, które w związku z przekształceniem formy prawnej, łączeniem lub podziałem podatników, o których mowa w ust. 1, zaliczających odsetki od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów według zasad określonych w niniejszym artykule wstępują w prawa tych podatników, z wyjątkiem spółek powstałych z przekształcenia spółek. 8. Przez odsetki od pożyczki, o których mowa w niniejszym artykule oraz w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, rozumie się wszelkie poniesione na rzecz pożyczkodawcy koszty związane z uzyskaniem i korzystaniem z pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 7b (odsetki, opłaty, prowizje, premie), a także opłaty z tytułu opóźnionej zapłaty zobowiązań. 9. W przypadku dokonania wyboru sposobu zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek według zasad, o których mowa w niniejszym artykule, podatnik jest obowiązany stosować te zasady przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, liczony łącznie z rokiem podatkowym, w którym rozpoczął ich stosowanie. 10. Jeżeli po upływie okresu wskazanego w ust. 9 podatnik, o którym mowa w ust. 1, zrezygnuje z zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek według zasad, o których mowa w niniejszym artykule, jest on obowiązany zawiadomić o takiej rezygnacji w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, w którym zamierza zrezygnować ze stosowania tych zasad. W razie niezłożenia zawiadomienia w tym terminie uznaje się, że podatnik w dalszym ciągu stosuje zasady określone w niniejszym artykule. 11. Podatnik, o którym mowa w ust. 1, może ponownie wybrać sposób zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek według zasad, o których mowa w niniejszym artykule, nie wcześniej niż po upływie trzech lat podatkowych następujących po roku podatkowym, w którym zawiadomił o rezygnacji z ich stosowania. 12. Podatnik, który do dnia otrzymania pożyczki, o której mowa w ust. 1, nie stosował w roku podatkowym ograniczeń wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 albo 61, może wybrać sposób zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek według Treść przepisu po nowelizacji 13. Przez przychody o charakterze odsetkowym rozumie się przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych, oraz inne przychody równoważne ekonomicznie odsetkom odpowiadające kosztom finansowania dłużnego. 14. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do: 1) nadwyżki kosztów finansowania dłużnego w części nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty zł; jeżeli rok podatkowy podatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę tego progu oblicza się, mnożąc kwotę zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika; 2) przedsiębiorstw finansowych. 15. W przypadku podatkowej grupy kapitałowej kwota wskazana w ust. 14 pkt 1 odnosi się do podatkowej grupy kapitałowej. 16. Przez przedsiębiorstwo finansowe rozumie się: 1) bank krajowy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe; 2) instytucję kredytową, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe; 3) spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową oraz Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową; 4) firmę inwestycyjną, o której mowa w art. 3 pkt 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi; 5) towarzystwo, zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną, spółkę zarządzającą oraz zarządzającego z Unii Europejskiej, o których mowa odpowiednio w art. 2 pkt 3, 3a, 10 i 10c ustawy o funduszach inwestycyjnych; 6) krajowy zakład ubezpieczeń oraz zagraniczny zakład ubezpieczeń w rozumieniu odpowiednio art. 3 ust. 1 pkt 18 i 55 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1170, 1089 i 1789); 7) krajowy zakład reasekuracji oraz zagraniczny zakład reasekuracji w rozumieniu odpowiednio art. 3 ust. 1 pkt 19 i 56 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej; 8) dobrowolny fundusz w rozumieniu art. 8 pkt 3a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; 9) otwarty fundusz w rozumieniu art. 8 pkt 5 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; 10) pracowniczy fundusz w rozumieniu art. 8 pkt 6 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; 11) towarzystwo w rozumieniu art. 8 pkt 7 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; 12) pracodawcę zagranicznego w rozumieniu art. 8 pkt 10 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

103 zasad, o których mowa w niniejszym artykule, pod warunkiem zawiadomienia, w formie pisemnej, właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 30 dni od dnia zawarcia umowy takiej pożyczki. W przypadku zaistnienia tych okoliczności w trakcie roku podatkowego, podatnik stosuje zasady określone w niniejszym artykule od początku roku podatkowego. 13) zarządzającego zagranicznego w rozumieniu art. 2 pkt 24 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1449); 14) fundusze inwestycyjne otwarte oraz alternatywne fundusze inwestycyjne utworzone na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych; 15) kontrahenta centralnego w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz. Urz. UE L 201 z , str. 1, z późn. zm.); 16) centralny depozyt papierów wartościowych w rozumieniu art. 3 pkt 21a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. 17. Za przedsiębiorstwo finansowe nie uważa się instytucji pożyczkowych, o których mowa w art. 5 pkt 2a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2016 r. poz oraz z 2017 r. poz. 819). 18. Koszty finansowania dłużnego wyłączone w roku podatkowym z kosztów uzyskania przychodów zgodnie z ust. 1 podlegają zaliczeniu do takich kosztów w następnych 5 latach podatkowych, zgodnie z zasadami określonymi w ust oraz w ramach obowiązujących w danym roku limitów wynikających z tych przepisów. 19. Przepisu ust. 18 nie stosuje się do: 1) podmiotów, które w związku z przekształceniem, łączeniem lub podziałem podmiotów wstępują w prawa podatników przekształconych, łączonych lub dzielonych, z wyjątkiem spółek powstałych z przekształcenia spółek; 2) spółek wchodzących uprzednio w skład podatkowej grupy kapitałowej w odniesieniu do kosztów finansowania dłużnego wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów w czasie funkcjonowania tej podatkowej grupy. 20. Przepisy ust stosuje się odpowiednio do podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2, prowadzącego działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, w tym do transakcji wewnętrznych takiego podatnika dotyczących tego zagranicznego zakładu. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Nowe brzmienie art. 15c jest konsekwencją uchylenia przepisów dotyczących tzw. cienkiej kapitalizacji. W ich miejsce wprowadzono nowe regulacje rozciągające stosowanie ograniczeń w zaliczeniu odsetek do kosztów uzyskania w stosunku do wszystkich podatników, a nie tyko otrzymujących pożyczkę od podmiotu powiązanego. Wyłączono z kosztów podatkowych nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego przekraczającą limit 30% kwoty dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania, powiększonego o odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz dodatnią różnicę między przychodami i kosztami finansowania zewnętrznego. Ustawodawca ograniczył zatem koszty nadwyżki finansowania dłużnego do 30% wskaźnika EBITDA. Przypominamy, że wskaźnik EBITDA to nic innego, jak zysk (netto) podatnika przed opodatkowaniem, potrąceniem odsetek i odpisów amortyzacyjnych. Wskaźnik ten jest kalkulowany jako nadwyżka sumy przychodów ze wszystkich źródeł, pomniejszona o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszoną o wartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz kosztów finansowania dłużnego. Dochodu zwolnionego z podatku nie uwzględnia się w EBITDA. IFK MONITOR księgowego nr 1/

104 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 104 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Ograniczenie w zaliczaniu do kosztów podatkowych nie ma zastosowania do: 1) nadwyżki kosztów finansowania dłużnego w części nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3 mln zł. Jeżeli rok podatkowy podatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę tego progu oblicza się, mnożąc kwotę 250 tys. zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika; 2) przedsiębiorstw finansowych. Ustawodawca przewidział możliwość ponownego zaliczenia w kolejnych latach do kosztów uzyskania przychodu kosztów finansowania dłużnego, które zostały wyłączone w danym roku. Prawo do ponownego zaliczenia do kosztów przysługuje przez okres pięciu kolejnych lat podatkowych. Uprawnienie do odliczenia zostało jednak ograniczone w odniesieniu do podatników, którzy w wyniku działań reorganizacyjnych wstąpili w prawa innych podatników, a także spółek, które dokonały wyłączenia z kosztów w okresie funkcjonowania w ramach podatkowej grupy kapitałowej. Nowelizacja ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2018 r. (art. 4 ustawy nowelizującej z 27 października 2017 r.). Przy tym do odsetek od kredytów (pożyczek), w przypadku których kwota udzielonego podatnikowi kredytu (pożyczki) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed 1 stycznia 2018 r., stosuje się przepisy art. 15c lub art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7b, 7g i 7h ustawy o CIT, w brzmieniu dotychczasowym. Dotychczasowe zasady mają jednak zastosowanie w przypadku takich kredytów i pożyczek nie dłużej niż do 31 grudnia 2018 r. (art. 7 ustawy nowelizującej z 27 października 2017 r.). Tym samym odsetki od pożyczek wziętych do końca 2017 r. będą jeszcze w 2018 r. rozliczane po staremu. Nowe ograniczenia w zaliczaniu odsetek od tych pożyczek odpowiednio powinny mieć zastosowanie od 1 stycznia 2019 r. Odsetki od pożyczek i kredytów zaciągniętych w 2018 r. powinny natomiast już być rozliczane na nowych zasadach. Art. 15ca. [Koszty finansowania dłużnego przekraczające wartość finansowania] W przypadku gdy koszty finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 przekraczają wartość finansowania, jaką podatnik mógłby uzyskać, gdyby takie finansowanie udzielone zostało podatnikowi przez podmioty niepowiązane z podatnikiem (rynkowa zdolność kredytowa podatnika), organ podatkowy może określić dochód podatnika w wysokości większej lub stratę w wysokości mniejszej, niż zadeklarowana przez podatnika. Przepisy art. 11 stosuje się odpowiednio, z tym że przy ustalaniu rynkowej zdolności kredytowej podatnika nie bierze się pod uwagę zabezpieczeń udzielonych podatnikowi przez podmioty powiązane ani zdolności kredytowej wynikającej z istnienia powiązań, o których mowa w tym przepisie. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Przepis art. 15ca zaostrza stosowanie przepisów o finansowaniu dłużnym w przypadku, gdy stronami są podmioty powiązane. W takim wypadku ustawodawca nakazuje stosowanie przepisów o szacowaniu cen w transakcjach między podmiotami powiązanymi (przepisów o tzw. cenach transferowych). Fiskus ma zatem prawo do szacowania dochodu z odsetek od podmiotów powiązanych. Art. 15e. [Obowiązek wyłączenia kosztów] 1. Podatnicy są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty: 1) usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze, 2) wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4 7,

105 3) przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych, o których mowa w art. 11, lub podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 6, w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekraczają 5% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonych o przychody z tytułu odsetek nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a 16m, i odsetek. 2. W przypadku banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej i instytucji finansowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe limit, o którym mowa w ust. 1, ustala się bez pomniejszania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów odpowiednio o przychody z tytułu odsetek oraz koszty z tytułu odsetek. 3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do spółek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej. 4. Do przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1, przepis art. 7 ust. 3 stosuje się odpowiednio. 5. W celu wyliczenia limitu, o którym mowa w ust. 1, sumę kosztów uzyskania przychodów oraz kwotę odsetek, o których mowa w tym przepisie, oblicza się bez uwzględnienia pomniejszeń wynikających z zastosowania ust. 1 oraz art. 15c ust Przez koszty poniesione przez podatnika, o których mowa w ust. 1, rozumie się również koszty przypisane podatnikowi zgodnie z art Kwotę kosztów wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów na podstawie ust. 1 uwzględnia się w danym źródle przychodów proporcjonalnie do wysokości kosztów, o których mowa w ust. 1, poniesionych w ramach danego źródła przychodów. 8. W przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład przy obliczaniu kwoty, o której mowa w ust. 1, uwzględnia się odpisy amortyzacyjne oraz przychody i koszty, w tym koszty finansowania dłużnego, przypisane do tego zagranicznego zakładu. 9. Kwota kosztów, o których mowa w ust. 1, nieodliczona w danym roku podatkowym podlega odliczeniu w kolejnych 5 latach podatkowych, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 1 8 i oraz w ramach obowiązujących w danym roku limitów wynikających z tych przepisów. IFK MONITOR księgowego nr 1/

106 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 106 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 10. Za koszty poniesione pośrednio na rzecz podmiotów, o których mowa w ust. 1, uważa się koszty poniesione na rzecz podmiotu niepowiązanego z podatnikiem, jeżeli rzeczywistym właścicielem należności z tytułów, o których mowa w ust. 1, lub jej części jest podmiot powiązany z podatnikiem w sposób, o którym mowa w art. 11, lub podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania do: 1) kosztów usług, opłat i należności, o których mowa w ust. 1, zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z wytworzeniem lub nabyciem przez podatnika towaru lub świadczeniem usługi; 2) kosztów usług, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług; 3) usług ubezpieczenia świadczonych przez podmioty, o których mowa w art. 15c ust. 16 pkt 6 i 7; 4) gwarancji i poręczeń udzielonych przez podmioty, o których mowa w art. 15c ust. 16 pkt 1 3, 6 i Przepis ust. 1 stosuje się do nadwyżki wartości kosztów wskazanych w tym przepisie, z wyłączeniem kosztów, o których mowa w ust. 11, przekraczającej w roku podatkowym łącznie kwotę zł. Jeżeli rok podatkowy podatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę tego progu oblicza się, mnożąc kwotę zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika. 13. W przypadku podatkowej grupy kapitałowej kwota wskazana w ust. 12 odnosi się do każdej spółki tworzącej taką grupę. 14. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania do kosztów poniesionych przez spółkę tworzącą podatkową grupę kapitałową na rzecz innych spółek z tej podatkowej grupy kapitałowej. 15. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania do kosztów usług, opłat i należności, o których mowa w ust. 1, w zakresie, w jakim decyzja w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi obejmuje prawidłowość kalkulacji wynagrodzenia za te usługi, opłat i należności, w okresie, którego ta decyzja dotyczy. 16. Przepis ust. 15 stosuje się również do roku podatkowego, w którym wydano decyzję, o której mowa w tym przepisie, oraz do roku podatkowego poprzedzającego ten rok podatkowy. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. podatnicy mogą zaliczyć do kosztów podatkowych tylko część kosztów tzw. usług niematerialnych, takich przykładowo jak usługi doradcze, konsultingowe kontrolne czy badawcze. Limit obejmuje koszty tego rodzaju usług poniesione na rzecz podmiotów powiązanych lub podmiotów z krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową. Wprowadzone regulacje mają zapobiec sztucznemu generowaniu przez podatników kosztów podatkowych. Nowym limitem w zaliczaniu do kosztów podatkowych zostały objęte koszty:

107 usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze; wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z: autorskich lub pokrewnych praw majątkowych, licencji, praw określonych w ustawie Prawo własności przemysłowej, uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how); przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielone przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze. Omawiany limit objął transakcje z udziałem spółek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej. Limit nie ma natomiast zastosowania do: 1) wymienionych kosztów usług, opłat i należności, zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z wytworzeniem lub nabyciem przez podatnika towaru lub świadczeniem usługi; 2) kosztów usług refakturowanych przez podatnika; 3) usług ubezpieczenia świadczonych przez krajowe zakłady ubezpieczeń i reasekuracji; 4) gwarancji i poręczeń udzielonych przez wymienione w ustawie przedsiębiorstwa finansowe (m.in. banki, SKOKi i instytucje kredytowe). Są to bowiem te kategorie kosztów, które bezpośrednio wpływają na koszt wytworzenia towaru lub świadczonej usługi. Limit ma zastosowanie do przypadków, gdy wymienione koszty zostały poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych (patrz art. 11 ustawy o CIT) lub podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Dobór podmiotów objętych regulacją wskazuje, że głównym celem wprowadzenia tej regulacji było ograniczenie tzw. agresywnej amortyzacji podatkowej z wykorzystaniem praw i wartości o charakterze niematerialnym (np. znaków towarowych). Limit wyłącza z kosztów podatkowych część, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekroczą 5% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonych o przychody z tytułu odsetek nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów podatkowych odpisów amortyzacyjnych ( ) i odsetek. Kwota kosztów, którą podatnicy wyłączyli z kosztów podatkowych, nieodliczona w danym roku podatkowym podlega odliczeniu w kolejnych 5 latach podatkowych. Jednak odliczenie to może nastąpić jedynie w ramach obowiązującego w danym roku limitu wynikającego z omawianych przepisów. Limit nie będzie miał zastosowania w przypadku, gdy łączna kwota objętych nim kosztów nie przekroczy w roku podatkowym łącznej kwoty zł. Jeżeli rok podatkowy podatnika będzie dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwota progu wyłączającego stosowanie omawianego przepisu ma być obliczana poprzez pomnożenie kwoty zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika. Przy tym w przypadku podatkowej grupy kapitałowej kwota zł (lub inna wyliczona na podstawie długości roku podatkowego) ma się odnosić do każdej spółki tworzącej taką grupę. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 8c) wydatków poniesionych przez wspólnika spółek łączonych lub dzielonych na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) w tych spółkach w przypadku połączenia lub podziału spółek, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 1 pkt 6; wydatki te stanowią koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, w wysokości: ( ) c) wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalonych zgodnie z lit. a lub b, w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem; pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki podzielonej przez wydzielenie; Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 8c) wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) spółek łączonych lub dzielonych na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) w tych spółkach w przypadku połączenia lub podziału spółek, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 8b; wydatki te stanowią koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, w wysokości: ( ) c) wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalonych zgodnie z lit. a lub b, w takiej proporcji, w jakiej pozostaje wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości jej majątku bezpośrednio przed podziałem; pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki podzielonej przez wydzielenie; IFK MONITOR księgowego nr 1/

108 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 108 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana wprowadzona w zdaniu wstępnym ust. 1 pkt 8c ma charakter porządkowy (zmiana zastrzeżenia art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT zamiast uchylanego art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT). Z kolei zmiana w lit. c omawianego przepisu polega na zmianie mierników branych pod uwagę przy wyliczaniu proporcji części kosztów nabycia lub objęcia udziałów (akcji) spółki dzielonej alokowanych do udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej. Zmiana ta koresponduje z dodanym przepisem art. 15 ust. 1ma. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 13d) odsetek od pożyczki partycypacyjnej; 13e) kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanego w celu nabycia udziałów (akcji) spółki w części, w jakiej pomniejszałyby one podstawę opodatkowania, w której uwzględniane są przychody związane z kontynuacją działalności gospodarczej tej spółki, w szczególności w związku z połączeniem, wniesieniem wkładu niepieniężnego, przekształceniem formy prawnej lub utworzeniem podatkowej grupy kapitałowej; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Dodany art. 16 ust. 1 pkt 13d wyłącza z kosztów podatkowych odsetki od pożyczki partycypacyjnej, uznane na mocy nowelizacji za kategorię dochodu (przychodu) z udziału w zyskach osoby prawnej. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 13e ma na celu wyłączenie możliwości rozpoznawania odsetek (kosztów finansowania dłużnego) wynikających z przeprowadzania tzw. transakcji dept push down, stosowanej przy przejęciach spółek. Schemat tej transakcji zakłada najczęściej powołanie spółki celowej, która ma stać się bezpośrednim udziałowcem spółki nabywanej. Jako że w praktyce spółka celowa nie posiada wystarczających środków na nabycie udziałów (akcji) danej spółki, konieczne jest zaciągnięcie przez nią finansowania dłużnego zewnętrznego lub wewnątrzgrupowego. Po nabyciu udziałów spółka celowa jest łączona ze spółką, której udziały są nabywane (spółką przejmującą może być zarówno spółka celowa, jak i spółka nabywana). Z transakcji tej wynikają istotne konsekwencje podatkowe polegające na odliczaniu odsetek od kredytu (pożyczki) zaciągniętego na sfinansowanie zakupu akcji (udziałów) przejętej spółki, które po połączeniu spółek stają się odsetkami od kredytu (pożyczki) na kupno samej siebie. Skutkuje to tym, iż po połączeniu potencjalny dochód z działalności operacyjnej spółki nabywanej jest pomniejszany o koszt (odsetki) związany z finansowaniem nabycia jej udziałów lub akcji. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 14) darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, a także wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2016 r. poz. 239 i 395), z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje; Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 14) darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje;

109 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzona przez nowelizację zmiana dokonana w ust. 1 pkt 14 polega na wykreśleniu, funkcjonującego w stosunku do darowizn udzielanych pomiędzy spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, odstępstwa od zasady ograniczającej zaliczanie darowizn do kosztów uzyskania przychodów. Po zmianie PGK nie będą korzystały z odstępstwa pozwalającego zaliczyć darowizny do kosztów uzyskania przychodów. Możliwość taka była wykorzystywana przez PGK do optymalizacji wyniku na transakcji zbycia składnika aktywów. Art. 16. [Wyłączenia] Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 15a) kwot wypłacanych tytułem podziału (rozliczenia) wyniku finansowego jednostki (zysku netto); Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzona ustawą zmiana oznacza m.in., że pracodawcy nie będą już mogli uznawać za koszt podatkowy wypłaconych pracownikom premii i nagród pochodzących z ich zysku po jego opodatkowaniu. Zdaniem fiskusa wprowadzenie do ustawy o CIT powyższego przepisu nie stanowi jednak zmiany obowiązujących do końca 2017 r. przepisów ustawy o CIT, a jedynie potwierdzenie, że podział wyniku finansowego nie ma charakteru kosztotwórczego w podatku dochodowym. Tym samym nie wystąpiła w tym przypadku konieczność uregulowania w przepisach przejściowych skutków tej regulacji w zakresie zysków uzyskanych przez podmioty gospodarcze przed 1 stycznia 2018 r. W konsekwencji spółki wypłacające pracownikom w 2018 r. premie czy nagrody z zysku netto osiągniętego np. w 2017 r. w ramach podziału wyniku finansowego za ten rok obrotowy, nie będą już miały wątpliwości, że taka wypłata nie ma charakteru kosztowego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Należy jednak zauważyć, że w uchwale siedmioosobowego składu sędziów NSA z 22 czerwca 2015 r. (sygn. akt II FPS 3/15) stwierdzono, że: (...) nagrody i premie wypłacone pracownikom przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych z dochodu po opodatkowaniu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tego podatnika. Po tej uchwale sądy administracyjne przyznały, że premie dla pracowników wypłacone z zysku mogą być kosztem podatkowym firmy. Co więcej, po takim rozstrzygnięciu sporu przez sądy administracyjne także fiskus musiał zmienić stanowisko. Dlatego, jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, z uwagi na orzecznictwo sądów administracyjnych ukształtowane w zakresie zagadnienia dopuszczalności zaliczania do kosztów uzyskania przychodów nagród z zysku wskazane jest wprowadzenie do ustawy o CIT przepisu expressis verbis wyłączającego możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów jakichkolwiek części składowych zysku spółki, niezależnie od ich przeznaczenia. Wprowadzony od 1 stycznia 2018 r. art. 16 ust. 1 pkt 15a wyraźnie zatem wyłącza z kosztów uzyskania przychodów kwoty stanowiące podział wyniku finansowego netto, niezależnie od sposobu (celu) przeznaczenia takich kwot. W praktyce przede wszystkim wyłączenie to obejmie różnego rodzaju nagrody i premie dla pracowników wypłacane w ramach programów motywacyjnych, a pochodzące z zysku netto. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 25) wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem: a) wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2, b) udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek) wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 25) wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem: a) wierzytelności, w części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2, b) wymagalnych a nieściągalnych kredytów (pożyczek) pomniejszonych o kwotę odsetek, opłat i prowizji oraz o równowartość rezerw lub odpisów na straty kredytowe albo odpisów aktualizujących wartość należności, IFK MONITOR księgowego nr 1/

110 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 110 Treść przepisu przed nowelizacją pomniejszonych o kwotę niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, ba) nabytych przez bank hipoteczny w celu emisji listów zastawnych od innych banków wierzytelności z tytułu udzielonych przez nie kredytów, zwanych dalej nabytymi wierzytelnościami banku hipotecznego wymagalnych a nieściągalnych, pomniejszonych o kwotę niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, Treść przepisu po nowelizacji utworzonych na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w przypadku gdy te kredyty (pożyczki) udzielone zostały przez jednostkę organizacyjną, której działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnioną do udzielania kredytów (pożyczek) na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jej funkcjonowania, ba) nabytych wierzytelności banku hipotecznego wymagalnych a nieściągalnych, pomniejszonych o kwotę odsetek, opłat i prowizji oraz o równowartość rezerw lub równowartość odpisów na straty kredytowe, utworzonych na te wierzytelności banku hipotecznego, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W art. 16 zmieniono treść pkt 25 lit. b i lit. ba poprzez dodanie sformułowania odpisów na straty kredytowe. Zmiana ma na celu doprecyzowanie zasad uwzględniania w kosztach podatkowych kwoty odpisanych jako nieściągalne: kredytów (pożyczek) w jednostkach organizacyjnych, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek), oraz nabytych wierzytelności banku hipotecznego, po udokumentowaniu nieściągalności zgodnie z art. 16 ust. 2. Wykazanie w pomniejszeniach należności odpisanych jako nieściągalne opłat i prowizji służy wyeliminowaniu możliwości dwukrotnego uwzględniania ich wartości w kosztach uzyskania przychodu. Uwaga! Do rezerw, odpisów aktualizujących wartość kredytów (pożyczek) oraz rezerw na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe, utworzonych przed 1 stycznia 2018 r., stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 26) rezerw tworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z wyjątkiem tych rezerw utworzonych na pokrycie: a) w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w pkt 25 lit. b: wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii straconych, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, aa) w bankach hipotecznych wymagalnych a nieściągalnych nabytych wierzytelności banku hipotecznego, b) wymagalnych, a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, c) zakwalifikowanych do kategorii straconych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 26) rezerw tworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z wyjątkiem tych rezerw na należności z tytułu udzielonych przez bank kredytów (pożyczek) oraz na należności z tytułu udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), pomniejszonych o wartość rezerw dotyczącą odsetek, prowizji i opłat, które zostały utworzone na pokrycie: a) w bankach, z zastrzeżeniem lit. c: wymagalnych a nieściągalnych udzielonych kredytów (pożyczek), wymagalnych a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), udzielonych kredytów (pożyczek), zakwalifikowanych do kategorii wątpliwe, na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3 do wysokości nie większej niż 25% tej kwoty kredytu (pożyczki), na którą została utworzona rezerwa,

111 d) 25% kwoty kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych oraz 25% zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych należności z tytułu gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r., da) 25% kwoty zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych nabytych wierzytelności banku hipotecznego, e) 50% kwoty kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych oraz 50% zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych należności z tytułu gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek udzielonych przez bank przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw; należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), zakwalifikowanych do kategorii wątpliwe, na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3 do wysokości nie większej niż 25% tej kwoty należności, na którą została utworzona rezerwa, b) w bankach hipotecznych: wymagalnych a nieściągalnych nabytych wierzytelności banku hipotecznego, nabytych wierzytelności banku hipotecznego, zakwalifikowanych do kategorii wątpliwe, na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3 do wysokości nie większej niż 25% kwoty tej nabytej wierzytelności banku hipotecznego, na którą została utworzona rezerwa, c) w bankach, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw: kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii stracone, na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3, należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii stracone, na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3, kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii wątpliwe, na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3 do wysokości nie większej niż 50% tej kwoty kredytu (pożyczki), na którą została utworzona rezerwa, należności z tytułu udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii wątpliwe, na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3 do wysokości nie większej niż 50% tej kwoty należności, na którą została utworzona rezerwa; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Omawiana zmiana, zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji, ma na celu uporządkowanie regulacji dotyczących uznawania za koszty uzyskania przychodów rezerw celowych w bankach stosujących krajowe standardy rachunkowości, tj.: we wszystkich bankach, w bankach hipotecznych, z tytułu nabytych wierzytelności w celu emisji listów zastawnych, w bankach realizujących program restrukturyzacji. W odniesieniu do banków wyszczególnionych w pkt 26 lit. a kosztami uzyskania przychodów, tak jak dotychczas, są rezerwy utworzone na pokrycie należności, pomniejszone o wartość rezerw dotyczącą odsetek, prowizji i opłat (innych należności umownych), dotyczących należności wymienionych w tym przepisie. W odniesieniu do banków hipotecznych, które nabyły wierzytelności pod emisje listów zastawnych, kosztami uzyskania przychodów są rezerwy utworzone na pokrycie tych wierzytelności pomniejszone o wartość rezerw dotyczącą odsetek, prowizji i opłat (innych należności umownych), dotyczące wierzytelności wymienionych w lit. b omawianego przepisu. W odniesieniu zaś do banków realizujących program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw (wskazanych w art. 4a pkt 5) kosztami uzyskania przychodów są rezerwy pomniejszone o wartość rezerw dotyczącą odsetek, opłat i prowizji, utworzone na pokrycie kredytów i gwarancji oraz należności wymienionych w lit. c omawianego przepisu. IFK MONITOR księgowego nr 1/

112 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 112 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Zmiana miała na celu umożliwienie bankom zaliczenia do podstawy opodatkowania jedynie kosztów wynikających ze straty przez bank kapitału pochodzącego z udzielonego kredytobiorcy kredytu, a zatem kwoty nie wyższej od udzielonego (przekazanego) kredytu (pożyczki), która nie obejmuje odsetek, prowizji oraz innych opłat dotyczących zawartej umowy kredytu (pożyczki) czy przewidywanych do poniesienia przez bank innych kosztów związanych z należnością kredytową. Wyłączenie to ma działać niezależnie od przyjętych przez banki zasad rachunkowości. Uwaga! Do rezerw, odpisów aktualizujących wartość kredytów (pożyczek) oraz rezerw na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe utworzonych przed 1 stycznia 2018 r. stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 26b) w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych odpisów aktualizujących wartość należności, z wyjątkiem odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, utworzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości, pomniejszonych o wartość odpisów aktualizujących dotyczącą odsetek od tych pożyczek i kredytów, których nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 3; Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 26b) w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych odpisów aktualizujących wartość należności, z wyjątkiem odpisów aktualizujących wartość należności z tytułu udzielonych kredytów (pożyczek), utworzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości, pomniejszonych o wartość odpisów aktualizujących dotyczącą odsetek, opłat i prowizji od tych kredytów (pożyczek), których nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 3; 26c) odpisów na straty kredytowe utworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z wyjątkiem tych odpisów na straty kredytowe utworzonych na należności z tytułu udzielonych przez bank kredytów (pożyczek) oraz na należności z tytułu udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), pomniejszonych o wartość odpisów na straty kredytowe dotyczącą odsetek, prowizji i opłat, które zostały utworzone na pokrycie: a) w bankach, z zastrzeżeniem lit. c: wymagalnych a nieściągalnych udzielonych kredytów (pożyczek), wymagalnych a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), udzielonych kredytów (pożyczek), których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 6 miesięcy i nie przekracza 12 miesięcy do wysokości nie większej niż 25% tej kwoty kredytu (pożyczki), na którą został utworzony odpis na straty kredytowe, należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 6 miesięcy i nie przekracza 12 miesięcy do wysokości nie większej niż 25% tej kwoty należności, na którą został utworzony odpis na straty kredytowe, b) w bankach hipotecznych: wymagalnych a nieściągalnych nabytych wierzytelności banku hipotecznego, nabytych wierzytelności banku hipotecznego z tytułu kredytów (pożyczek), których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 6 miesięcy i nie przekracza 12 miesięcy do wysokości nie większej niż 25% tej kwoty nabytej wierzytelności banku hipotecznego, na którą został utworzony odpis na straty kredytowe,

113 c) w bankach, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw: wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), wymagalnych a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), kredytów (pożyczek), których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 6 miesięcy i nie przekracza 12 miesięcy do wysokości nie większej niż 50% tej kwoty kredytu (pożyczki), na którą został utworzony odpis na straty kredytowe, należności z tytułu udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 6 miesięcy i nie przekracza 12 miesięcy do wysokości nie większej niż 50% tej kwoty należności, na którą został utworzony odpis na straty kredytowe Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W wyniku zmiany SKOK-i (spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe) mogą zaliczać do podstawy opodatkowania jedynie koszty wynikające z odpisu aktualizującego pochodzącego z udzielonego kredytobiorcy kredytu, a zatem kwoty nie wyższej od udzielonego (przekazanego) kredytu (pożyczki), która nie obejmuje odsetek, prowizji oraz innych opłat dotyczących zawartej umowy kredytu (pożyczki) czy przewidywanych do poniesienia przez bank innych kosztów związanych z należnością kredytową. Wyłączenie to ma działać niezależnie od przyjętych przez SKOK zasad rachunkowości. Temu celowi służyło także wprowadzenie wyłączenia z kosztów odpisów na straty kredytowe utworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Do kosztów podatkowych można zaliczać jedynie odpisy na straty kredytowe utworzone na należności z tytułu udzielonych przez bank kredytów (pożyczek) oraz na należności z tytułu udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), pomniejszonych o wartość odpisów na straty kredytowe dotyczącą odsetek, prowizji i opłat, które zostały utworzone na pokrycie należności wymienionych w tym przepisie. Patrz także komentarz do art. 16 ust. 1 pkt 26. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 27) rezerw innych niż wymienione w pkt 26, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z innych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą o rachunkowości, inne niż określone w niniejszej ustawie jako taki koszt; Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 27) rezerw, odpisów na straty kredytowe oraz odpisów aktualizujących, innych niż wymienione w pkt 26 26c, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z innych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania przychodów rezerwy i odpisy na straty kredytowe oraz odpisy aktualizujące utworzone zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości albo MSR, inne niż określone w niniejszej ustawie jako taki koszt; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter redakcyjny i dostosowawczy, i jest wynikiem wprowadzenia do art. 16 nowych wyłączeń z kosztów podatkowych (pkt 26a 26c) oraz wprowadzenia do ustawy regulacji dotyczących stosowania zasad MSR. Uwaga! Do rezerw, odpisów aktualizujących wartość kredytów (pożyczek) oraz rezerw na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe utworzonych przed 1 stycznia 2018 r. stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym. IFK MONITOR księgowego nr 1/

114 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 114 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 39) strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3, została zarachowana jako przychód należny; Treść przepisu po nowelizacji Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 39) strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 12 ust. 1 pkt 7, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Nowelizacja wprowadziła zmiany dotyczące uznania za koszt podatkowy straty ze zbycia wierzytelności (art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT) poprzez ograniczenie jej wysokości wyłącznie do kwoty uprzednio wykazanego przychodu należnego. Zmiana ma na celu jednoznaczne określenie, iż w przypadku odpłatnego zbycia wierzytelności kosztem podatkowym może być tylko strata w odniesieniu do tej części wierzytelności, która wcześniej została zaliczona do przychodów należnych. Jak wskazuje ustawodawca w uzasadnieniu, konieczność doprecyzowania przepisów wynika z podjętej przez NSA uchwały z 11 czerwca 2012 r., sygn. akt I FPS 3/11. Rozstrzygnięcie zawarte w tej uchwale jest odmienne od dotychczas prezentowanego stanowiska organów podatkowych, iż przy obliczaniu straty ze zbycia wierzytelności bierze się pod uwagę kwotę wierzytelności bez podatku od towarów i usług, czyli tę jej część, która wcześniej była przychodem należnym. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 44) umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne; Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 44) umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne do wysokości zarachowanej jako przychód należny; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter porządkujący i jest konsekwencją zmian wprowadzonych w art. 12 ust. 3. Przypominamy, że zmiana ma charakter dostosowawczy do regulacji wprowadzającej podział na źródła przychodów, która stanowi, iż co do zasady również przychody z tego źródła powstawać będą na zasadzie memoriałowej (przychody należne). Wyjątek w tym zakresie dotyczyć ma przychodów o typowo kasowym charakterze, tj. przychodów z udziału w zyskach osoby prawnej (określonych w art. 7b pkt 1). Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 60) odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni; Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: uchylony

115 61) odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni; uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Do końca 2017 r. kwestie dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji były regulowane przez przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, określające zasady zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych podatnikowi przez podmioty z nim powiązane. Przepisy te wyłączały z kosztów podatkowych odsetki od pożyczki lub od pożyczek udzielonych spółce przez: podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów takiej spółki; inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiadał nie mniej niż po 25% udziałów (akcji). W uproszczeniu wyłączenie następowało w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty takich odsetek. Przepisy o cienkiej kapitalizacji (z wyłączeniem rzadko stosowanej alternatywy przewidzianej w art. 15c ustawy o CIT) nie dotyczyły jednak podmiotów niefinansujących się z pożyczek czy innych świadczeń podmiotów powiązanych. Tym samym podatnik CIT biorący np. pożyczkę lub kredyt z banku nie był nimi objęty, o ile nie korzystał z alternatywnej metody rozliczeń z art. 15c, ograniczającej możliwość odliczenia odsetek także w przypadku pożyczek udzielonych przez podmioty niepowiązane. Od 1 stycznia 2018 r. uchylono przepisy o cienkiej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7g i 7h ustawy o CIT). Jednocześnie rozszerzone zostało stosowanie ograniczeń w zaliczaniu odsetek do kosztów podatkowych na każde finansowanie dłużne polskich podatników (w tym udzielone przez podmioty niepowiązane) patrz komentarz do znowelizowanego art. 15c updop. Do odsetek od kredytów (pożyczek), w przypadku których kwota udzielonego podatnikowi kredytu (pożyczki) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed 1 stycznia 2018 r., stosuje się przepisy art. 15c lub art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7b, 7g i 7h updop, w brzmieniu dotychczasowym. Obecne zasady mają jednak zastosowanie w przypadku takich kredytów i pożyczek nie dłużej niż do 31 grudnia 2018 r. (art. 7 ustawy nowelizującej z 27 października 2017 r.). Tym samym odsetki od pożyczek wziętych do końca 2017 r. będą jeszcze w 2018 r. rozliczane po staremu. Nowe ograniczenia w zaliczaniu odsetek od tych pożyczek odpowiednio powinny mieć zastosowanie od 1 stycznia 2019 r. Odsetki od pożyczek i kredytów zaciągniętych w 2018 r. powinny natomiast już być rozliczane na nowych zasadach. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 64a) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4 7, jeżeli uprzednio te prawa lub wartości były przez podatnika lub spółkę niebędącą osobą prawną, której jest wspólnikiem, nabyte lub wytworzone a następnie zbyte w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich uprzedniego zbycia; IFK MONITOR księgowego nr 1/

116 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 116 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji ( ) 73) wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4 7, nabytych lub wytworzonych przez podatnika lub spółkę niebędącą osobą prawną, której jest wspólnikiem, a następnie zbytych w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich zbycia; Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzone od 1 stycznia 2018 r. wyłączenia z kosztów podatkowych mają na celu ograniczenie wysokości zaliczanych przez podatników do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od niektórych wartości niematerialnych i prawnych oraz wydatków z tytułu korzystania z opłat i należności licencyjnych, w sytuacji gdy uprzednio te wartości niematerialne i prawne lub prawa były własnością podatnika, a następnie zostały przez niego zbyte do wysokości przychodu uzyskanego z ich zbycia dokonanego przed ich powrotnym nabyciem/licencjonowaniem przez podatnika. Omawiane przepisy stosuje się z uwzględnieniem kwot zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2018 r. Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: Art. 16. [Wyłączenia] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 74) podatku, o którym mowa w art. 24b. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzenie w art. 16 ust. 1 pkt 74 nowego wyłączenia z kosztów podatkowych wynika z wprowadzenia nowego podatku w art. 24b. Podatek ten ma charakter majątkowy i jest odliczany od podatku. Konsekwentnie nie powinien on stanowić kosztu podatkowego. Warto zauważyć, że jeśliby uznać, że to podatek dochodowy, byłby on wyłączony z kosztów na mocy art. 16 ust. 1 pkt 15 ustawy o CIT. Patrz komentarz do art. 24b. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 2a. Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną: (.) 2) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26 lit. a tiret pierwsze, lit. aa albo lit. b, jeżeli: a) spełniony jest warunek określony w pkt 1 lit. a albo lit. b, lub b) opóźnienie w spłacie kapitału kredytu (pożyczki) lub odsetek przekracza 6 miesięcy, a ponadto: spełniony jest warunek określony w pkt 1 lit. d, albo wierzytelność została skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo miejsce pobytu dłużnika jest nieznane i nie został ujawniony jego majątek mimo podjęcia przez wierzyciela działań zmierzających do ustalenia tego miejsca i majątku; Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 2a. Nieściągalność wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 26 26c, uznaje się za uprawdopodobnioną: ( ) 2) w przypadku wymagalnych a nieściągalnych kredytów (pożyczek), wymagalnych a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek) oraz wymagalnych a nieścią-galnych nabytych wierzytelności banku hipotecznego, o których mowa odpowiednio w ust. 1 pkt 26 lit. a tiret pierwsze i drugie i lit. b tiret pierwsze oraz w ust. 1 pkt 26c lit. a tiret pierwsze i drugie i lit. b tiret pierwsze, jeżeli: a) dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, został postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo b) zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne, lub

117 zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo c) opóźnienie w spłacie kapitału kredytu (pożyczki) lub odsetek przekracza 12 miesięcy, a ponadto: wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego albo wierzytelność została skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo miejsce pobytu dłużnika jest nieznane i nie został ujawniony jego majątek, mimo podjęcia przez wierzyciela działań zmierzających do ustalenia tego miejsca i majątku; ( ) 4) jeżeli wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 26 lit. c tiret pierwsze i drugie oraz pkt 26c lit. c tiret pierwsze i drugie, związane są z realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw; 5) jeżeli należności z tytułu udzielonych kredytów (pożyczek) lub należności z tytułu udzielonych gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek), lub nabytych wierzytelności banku hipotecznego zostały na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 3, zakwalifikowane do kategorii wątpliwe, lub zostały wymienione w ust. 1 pkt 26c lit. a tiret trzecie i czwarte, lit. b tiret drugie, lit. c tiret trzecie i czwarte. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana zdania wstępnego w ust. 2a wynika z konieczności spełnienia warunków uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności u podatników, o których mowa w pkt 26 26c art. 16 ust. 1. Podobnie zmiany w kolejnych punktach omawianego przepisu są konsekwencją zmian wprowadzonych w tych przepisach. Tym samym wyszczególnione tu zmiany dotyczą przede wszystkim banków zarówno stosujących krajowe standardy rachunkowości, jak i MSR. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 2b. Wierzytelności objęte rezerwami z tytułu kredytów (pożyczek) i udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, wymienionych w ust. 1 pkt 26, pomniejsza się, z zastrzeżeniem ust. 2c, o wartość: 1) gwarancji lub poręczeń Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego lub Bankowego Funduszu Gwarancyjnego; 2) gwarancji lub poręczeń banku centralnego lub rządu kraju będącego członkiem OECD; 3) gwarancji lub poręczeń banku mającego siedzibę w kraju będącym członkiem OECD, w przypadku gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tego banku nie budzi obaw; 4) gwarancji lub poręczeń państwowej osoby prawnej, z wyłączeniem banków i zakładów ubezpieczeń, uprawnionej na podstawie odrębnych przepisów do ich udzielania w ramach realizacji powierzonych jej zadań państwowych, w przypadku gdy w budżecie państwa określono źródła sfinansowania ewentualnych zobowiązań; 5) przelewu wierzytelności z akredytywy zabezpieczającej (akredytywa typu stand-by) otwartej lub potwierdzonej przez bank kraju będącego członkiem OECD, w przypadku gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tego banku nie budzi obaw; Art. 16. [Wyłączenia] uchylony IFK MONITOR księgowego nr 1/

118 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 118 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 6) umowy ubezpieczenia eksportowego lub gwarancji ubezpieczeniowej Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A., zawartej lub udzielonej na podstawie przepisów o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych, dla określonej umowy kredytowej lub zobowiązania pozabilansowego do 100% sumy odpowiednio ubezpieczenia lub gwarancji, jeżeli konieczność tworzenia rezerwy celowej jest następstwem zdarzeń objętych tym ubezpieczeniem lub gwarancją; 7) gwarancji lub poręczeń Banku Gospodarstwa Krajowego udzielonych na podstawie przepisów o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne; 8) gwarancji lub poręczeń jednostki samorządu terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej (gmin, powiatów i województw) o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, przy czym uwzględniana kwota zabezpieczenia powinna wynikać z uchwały właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego w sprawie ustalania maksymalnej wysokości pożyczek, gwarancji i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym; 9) wpłaty określonej kwoty w złotych lub w innej walucie wymienialnej na rachunek banku, który zobowiąże się, że zwróci tę kwotę po uzyskaniu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, do wysokości tej kwoty, przy czym przeliczenia na złote należy dokonać według kursu średniego ustalonego przez Narodowy Bank Polski na dzień dokonywania klasyfikacji; 10) zastawu rejestrowego na wierzytelności z rachunku lokaty złożonej w banku: a) posiadającym ekspozycję kredytową lub b) mającym siedzibę w kraju będącym członkiem OECD, w przypadku gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tego banku nie budzi obaw wraz z oświadczeniem o blokadzie lokaty oraz pełnomocnictwem do pobrania środków z rachunku lokaty; 11) przeniesienia na bank przez dłużnika, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności: a) papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, b) papierów wartościowych emitowanych przez banki centralne lub rządy krajów będących członkiem OECD, c) bankowych papierów wartościowych emitowanych przez inne banki według ich wartości godziwej; 12) hipoteki ustanowionej na: a) nieruchomości, b) użytkowaniu wieczystym, c) własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego,

119 d) spółdzielczym prawie do lokalu użytkowego, e) prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, f) prawie do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jej własności na członka; 13) gwarancji lub poręczeń podmiotu o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, jeżeli łączna kwota gwarancji i poręczeń udzielonych przez gwaranta (poręczyciela) jednemu kredytobiorcy nie przekracza 15% aktywów netto tego gwaranta (poręczyciela), pomniejszonych o należne, lecz niewniesione wkłady na poczet kapitałów (funduszy) podstawowych spółek akcyjnych i spółdzielni; 14) przeniesienia na bank przez dłużnika, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności rzeczy ruchomej, na warunkach określonych przez strony w umowie; 15) przeniesienia na bank przez dłużnika, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności papierów wartościowych, niewymienionych w pkt 11, będących w obrocie giełdowym w krajach będących członkiem OECD; 16) hipoteki morskiej na statku morskim wpisanym do rejestru okrętowego; 17) zastawu na statku powietrznym wpisanym do rejestru państwowego statków powietrznych; 18) zastawu rejestrowego na: a) prawach z papierów wartościowych, o których mowa w pkt 11, według ich wartości godziwej, b) prawach z papierów wartościowych, o których mowa w pkt 15; 19) zastawu rejestrowego na rzeczy ruchomej; 20) przelewu wierzytelności z rachunku lokaty założonej w banku innym niż bank posiadający należność lub udzielonego zobowiązania pozabilansowego, wraz z oświadczeniem o blokadzie lokaty oraz pełnomocnictwem do pobrania środków z rachunku lokaty; 21) oświadczenia patronackiego podmiotu o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, zawierającego zobowiązanie wystawcy do podjęcia działań wobec dłużnika, mających na celu utrzymanie terminowej obsługi ekspozycji kredytowej banku oraz utrzymanie niebudzącej obaw sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika, pod warunkiem że: a) treść oświadczenia zapewnia możliwość dochodzenia wobec wystawcy roszczeń w przypadku konieczności utworzenia rezerwy celowej, b) bank posiada opinię prawną dotyczącą skuteczności dochodzenia ewentualnych roszczeń wobec wystawcy oświadczenia, c) zobowiązanie ciążące na wystawcy oświadczenia jest ujęte w jego księgach, d) łączna kwota oświadczeń patronackich, gwarancji i poręczeń udzielonych przez wystawcę jednemu kredytobiorcy nie przekracza 15% aktywów netto tego wystawcy, pomniejszonych o należne, lecz niewniesione, wkłady na poczet kapitałów (funduszy) podstawowych spółek akcyjnych i spółdzielni. IFK MONITOR księgowego nr 1/

120 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 120 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Uchylenie art. 16 ust. 2b wynika z zaniechania wymogu pomniejszania w bankach podstawy tworzenia rezerw lub odpisów na straty kredytowe oraz w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych odpisów aktualizujących wartość należności o enumeratywnie wymienione w ust. 2b zabezpieczenia. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 2c. Przepisy ust. 2b stosuje się w takim zakresie, w jakim bank pomniejszy podstawę tworzenia rezerw zaliczanych do kosztów banku, na podstawie przepisów o rachunkowości, o wartość zabezpieczeń wymienionych w tych przepisach. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 2c. Wartość przyjętych w umowach zabezpieczeń spłaty kredytów (pożyczek) uwzględnia się w podstawie tworzenia w bankach rezerw lub odpisów na straty kredytowe, a w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych odpisów aktualizujących wartość należności, zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów na podstawie ust. 1 pkt 26, 26b i 26c, w takim zakresie, w jakim te zabezpieczenia są uwzględniane przy ustalaniu kosztów na podstawie przepisów o rachunkowości albo MSR. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Ustawodawca pozostawił do decyzji banków pomniejszanie podstawy tworzenia rezerw, odpisów na oczekiwane straty kredytowe oraz w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych podstawy dokonywania odpisów aktualizujących należności w takim stopniu, w jakim dokonają tych pomniejszeń na podstawie przepisów o rachunkowości lub na podstawie MSR. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 2d. Za ekspozycje kredytowe, o których mowa w ust. 2b pkt 10 lit. a oraz pkt 21, rozumie się: a) należności, z wyłączeniem odsetek, także skapitalizowanych, b) udzielone zobowiązania pozabilansowe o charakterze finansowym i gwarancyjnym. 2e. W spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych podstawę dokonywania odpisów aktualizujących, o których mowa w ust. 1 pkt 26b, pomniejsza się o wartość zabezpieczeń wymienionych w ust. 2b w takim zakresie, w jakim kasa pomniejszy podstawę tworzenia odpisów aktualizujących zaliczanych do kosztów na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Art. 16. [Wyłączenia] uchylony uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Uchylenie art. 16 ust. 2d i 2e wynika z zaniechania wymogu pomniejszania w bankach podstawy tworzenia rezerw lub odpisów na straty kredytowe oraz w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych odpisów aktualizujących wartość należności o enumeratywnie wymienione w ust. 2b zabezpieczenia. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 3c. Przepisów ust. 1 pkt 26 nie stosuje się w przypadku rezerw utworzonych na pokrycie kredytów (pożyczek), gwarancji (poręczeń) wymienionych w ust. 1 pkt 26, które zostały udzielone z naruszeniem prawa, przy czym naruszenie to powinno być stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 3c. Przepisów ust. 1 pkt 26, 26b i 26c nie stosuje się w przypadku rezerw, odpisów aktualizujących wartość należności ani odpisów na straty kredytowe utworzonych na pokrycie należności z tytułu udzielonych przez bank kredytów (pożyczek), gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek) albo nabytych wierzytelności banku

121 hipotecznego, które zostały udzielone z naruszeniem prawa, przy czym naruszenie to powinno być stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma na celu wyeliminowanie z kosztów podatkowych rezerw i odpisów (na straty kredytowe albo aktualizujących wartość należności) odpowiednio w bankach i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w zakresie wierzytelności udzielonych z naruszeniem prawa (np. wyłudzonych). Dotychczasowe brzmienie przepisu należało rozszerzyć ze względu na wprowadzenie do art. 16 ust. 1 pkt. 26b i 26c. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 3e. Przepisu ust. 2a pkt 2 nie stosują banki uczestniczące w programie restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, w zakresie rezerw na wierzytelności z tytułu zakwalifikowanych do straconych kredytów (pożyczek) oraz wierzytelności z tytułu gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek) udzielonych przez bank. Art. 16. [Wyłączenia] uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Uchylenie od 1 stycznia 2018 r. ust. 3e jest konsekwencją zmian doprecyzowujących ust. 2a w zakresie uprawdopodobnienia. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 3f. W przypadku zakwalifikowania kredytów (pożyczek), w tym nabytych wierzytelności banku hipotecznego, oraz gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek udzielonych przez bank, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 26 lit. a tiret drugie i lit. c, do kategorii straconych, których nieściągalność nie została uprawdopodobniona, za koszty uzyskania przychodów uważa się wysokość rezerwy ustalonej odpowiednio zgodnie z ust. 1 pkt 26 lit. d lub lit. da. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 3f. W przypadku należności, o których mowa w ust. 1 pkt 26 i 26c, zakwalifikowanych do kategorii stracone, zgodnie z przepisami wymienionymi w ust. 3, a w przypadku banków stosujących MSR należności, których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 12 miesięcy, jeżeli nieściągalność tych należności z tytułu kredytów (pożyczek), udzielonych przez bank gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów (pożyczek) lub z tytułu nabytych wierzytelności banku hipotecznego nie została uprawdopodobniona w sposób, o którym mowa w ust. 2a pkt 2, za koszty uzyskania przychodów uważa się: a) równowartość rezerw utworzonych na pokrycie tych należności lub wierzytelności banku hipotecznego, pomniejszonych o wartość rezerw dotyczącą odsetek, prowizji i opłat do wysokości nie większej niż 25% tej kwoty kredytu (pożyczki) lub należności z tytułu udzielonej przez bank gwarancji (poręczenia) spłaty kredytów (pożyczek) lub nabytej wierzytelności banku hipotecznego, na którą została utworzona rezerwa, b) równowartość odpisów na straty kredytowe utworzonych na pokrycie tych należności lub wierzytelności banku hipotecznego, pomniejszonych o wartość odpisów na straty kredytowe dotyczącą odsetek, prowizji i opłat do wysokości nie większej niż 25% tej kwoty kredytu (pożyczki) lub należności z tytułu udzielonej przez bank gwarancji (poręczenia) spłaty kredytów (pożyczek) lub nabytej wierzytelności banku hipotecznego, na którą został utworzony odpis na straty kredytowe. IFK MONITOR księgowego nr 1/

122 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 122 Treść przepisu przed nowelizacją 3g. W bankach zaliczone do kosztów uzyskania przychodów rezerwy, o których mowa w ust. 1 pkt 26, oraz odpisy aktualizujące, o których mowa w art. 38b, utworzone na kredyty (pożyczki) objęte umową o subpartycypację podlegają pomniejszeniu o wartość kwoty ze zbycia praw do strumienia pieniądza z tytułu kredytów (pożyczek) w ramach umowy o subpartycypację; te rezerwy i te odpisy utworzone na niespłaconą część kredytu (pożyczki) są jednak kosztem uzyskania przychodów w tej części, w jakiej przychody ze zbycia kredytu (pożyczki) na podstawie umowy o subpartycypację zostały wykazane na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 15 lit. c. 3h. Unicestwienie udziałów (akcji), o którym mowa w ust. 1 pkt 8c lit. c oraz w art. 10 ust. 1 pkt 6, obejmuje również zmniejszenie wartości nominalnej udziałów (akcji). Treść przepisu po nowelizacji 3g. W bankach zaliczone do kosztów uzyskania przychodów rezerwy, o których mowa w ust. 1 pkt 26, oraz odpisy na straty kredytowe, o których mowa w ust. 1 pkt 26c, utworzone na kredyty (pożyczki) objęte umową o subpartycypację podlegają pomniejszeniu o wartość kwoty ze zbycia praw do strumienia pieniądza z tytułu kredytów (pożyczek) w ramach umowy o subpartycypację. Rezerwy te i te odpisy na straty kredytowe utworzone na niespłaconą część kredytu (pożyczki) są jednak kosztem uzyskania przychodów w tej części, w jakiej przychody ze zbycia kredytu (pożyczki) na podstawie umowy o subpartycypację zostały wykazane na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 15 lit. c. uchylony ( ) 3i. Przepisy ust. 1 pkt 26a i 27 stosuje się odpowiednio do tworzonych przez podatników stosujących MSR odpisów na utratę wartości należności, w zakresie i na zasadach określonych tymi przepisami. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana w ust. 3f dotyczy pozostawania w kosztach uzyskania przychodów utworzonych rezerw oraz odpisów na straty kredytowe, gdy opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 6 miesięcy i nie przekracza 12 miesięcy w sytuacji, gdy po upływie tego okresu nieściągalność wierzytelności nie zostanie uprawdopodobniona. Dodanie w ust. 3g sformułowania odpisy na straty kredytowe dotyczy objęcia jego dyspozycją także tych odpisów. Uchylenie ust. 3h to m.in. konsekwencja uchylenia art. 10 ustawy o CIT. Do ustawy wprowadzono także ust. 3i, który zakłada odpowiednie stosowanie przepisów o odpisach aktualizujących wartość należności do tworzonych przez podatników stosujących MSR odpisów na utratę wartości należności. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 6. Wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi; przepis art. 11 ust. 5b stosuje się odpowiednio. W przypadku wspólnika spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, niebędącego akcjonariuszem uważa się, że ten wskaźnik procentowy pozostaje spełniony bez względu na wielkość jego udziału w tej spółce. Art. 16. [Wyłączenia] uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. uchylono przepisy o cienkiej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7g i 7h updop). Jednocześnie rozszerzono stosowanie ograniczeń w zaliczaniu odsetek do kosztów podatkowych na każde finansowanie dłużne polskich podatników (w tym udzielone przez podmioty niepowiązane) patrz komentarz do znowelizowanego art. 15c ustawy o CIT.

123 Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 7b. Przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu. Art. 16. [Wyłączenia] uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. uchylono przepisy o cienkiej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7b, 7g i 7h updop). Jednocześnie rozszerzone zostało stosowanie ograniczeń w zaliczaniu odsetek do kosztów podatkowych na każde finansowanie dłużne polskich podatników (w tym udzielone przez podmioty niepowiązane) patrz komentarz do znowelizowanego art. 15c ustawy o CIT. Art. 16. [Wyłączenia] ( ) 7g. Wartość zadłużenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, wskazanym w tych przepisach. 7h. Wartość kapitału własnego, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, określa się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek, o których mowa w tych przepisach, bez uwzględnienia kapitałów z aktualizacji wyceny oraz części kapitału własnego pochodzącego z otrzymanych pożyczek podporządkowanych. Wartość tę pomniejsza się o wartość kapitału zakładowego spółki lub funduszu udziałowego w spółdzielni, jaka nie została na ten kapitał lub fundusz faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek, przysługującymi wspólnikom wobec tej spółki lub członkom wobec tej spółdzielni, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a 16m. Art. 16. [Wyłączenia] uchylony uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. uchylono przepisy o cienkiej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7g i 7h updop). Jednocześnie rozszerzone zostało stosowanie ograniczeń w zaliczaniu odsetek do kosztów podatkowych na każde finansowanie dłużne polskich podatników (w tym udzielone przez podmioty niepowiązane) patrz komentarz do znowelizowanego art. 15c ustawy o CIT. Art. 16b. [Wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji] 1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: Art. 16b. [Wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji] 1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, nabyte od innego podmiotu, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). IFK MONITOR księgowego nr 1/

124 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 124 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Zmiana ma na celu doprecyzowanie, iż przez pojęcie nabycie, o którym mowa w przepisie art. 16b ust. 1, rozumie się wyłącznie nabycie wtórne (od innego podmiotu), a nie nabycie pierwotne. Zdaniem ustawodawcy akceptacja przez orzecznictwo rozciągnięcia stosowania tej regulacji na nabycie pierwotne doprowadziła do sytuacji, w której podatnicy zaliczają do wartości niematerialnych i prawnych i amortyzują od ich wartości początkowej, równej wartości rynkowej, znaki towarowe powstałe w wyniku decyzji o objęciu takiego znaku prawem ochronnym. Art. 16d. [Odpisy amortyzacyjne od składników majątku] 1. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 16a i 16b, których wartość początkowa określona zgodnie z art. 16g nie przekracza 3500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Art. 16e. [Obowiązek podatników] 1. Jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku wymienione w art. 16a ust. 1 i art. 16b ust. 1, o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok, podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął: ( ) 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zaliczenia wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Art. 16f. [Odpisy amortyzacyjne] ( ) 3. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 16h 16m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3500 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3500 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16h 16m albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym. Art. 16g. [Wartość początkowa] ( ) 13. Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1 i 3 11, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa Art. 16d. [Odpisy amortyzacyjne od składników majątku] 1. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 16a i 16b, których wartość początkowa określona zgodnie z art. 16g nie przekracza zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Art. 16e. [Obowiązek podatników] 1. Jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku wymienione w art. 16a ust. 1 i art. 16b ust. 1, o wartości początkowej przekraczającej zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albowartości niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok, podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął: ( ) 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zaliczenia wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Art. 16f. [Odpisy amortyzacyjne] ( ) 3. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 16h 16m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16h 16m albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym. Art. 16g. [Wartość początkowa] ( ) 13. Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1 i 3 11, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa

125 cena nabycia przekracza 3500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Art. 16k. [Odpisy amortyzacyjne] ( ) 9. Przy określaniu limitu, o którym mowa w ust. 7, nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3500 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16f ust. 3. cena nabycia przekracza zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Art. 16k. [Odpisy amortyzacyjne] ( ) 9. Przy określaniu limitu, o którym mowa w ust. 7, nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16f ust. 3. Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Po nowelizacji użyte w art. 16d w ust. 1, w art. 16e w ust. 1 i 2, dwukrotnie w art. 16f w ust. 3, dwukrotnie w art. 16g w ust. 13 oraz w art. 16k w ust. 9 kwotę 3500 zł zastąpiono kwotą zł, Zmiana polega na podwyższeniu z obecnych 3500 zł do zł wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej lub prawnej decydującej o możliwości jednorazowego ujęcia wydatku na ich nabycie w kosztach uzyskania przychodów. Zmianom dostosowawczym uległy również pozostałe przepisy do kwoty zł. Obowiązujący dotychczas limit nie był aktualizowany od kilkunastu lat. Podwyższenie kwoty do zł, tj. powyżej czynnika inflacji, stanowić ma formę dodatkowej zachęty do zwiększenia wydatków inwestycyjnych, która w głównym stopniu powinna oddziaływać na mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa. Omawiane przepisy stosuje się do składników majątku przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r. Art. 17. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku są: ( ) 4e) dochody podatników z działalności pozarolniczej, w tym z działów specjalnych produkcji rolnej w części przeznaczonej na działalność rolniczą, o której mowa w art. 2 ust. 2, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy, a w razie rozpoczęcia działalności w pierwszym podatkowym roku tej działalności udział przychodów z działalności rolniczej, ustalonych zgodnie z art , powiększonych o wartość zużytych do przetwórstwa rolnego i spożywczego surowców i materiałów pochodzących z własnej produkcji roślinnej i zwierzęcej, stanowił co najmniej 60% przychodów osiągniętych ze wszystkich rodzajów działalności; Art. 17. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku są: uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Ustawodawca uznał, że uchylone zwolnienie zawierało element skutkujący potencjalnie brakiem opodatkowania prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Dlatego, by zapobiec nadużywaniu tego zwolnienia, zostało ono w całości zlikwidowane. IFK MONITOR księgowego nr 1/

126 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 126 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 17. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku są: ( ) 57) dochody (przychody) funduszy inwestycyjnych zamkniętych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych, utworzonych na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych, z wyłączeniem: 58) dochody (przychody) instytucji wspólnego inwestowania posiadających siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, o których mowa w art. 6 ust. 4, spełniających warunki, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a i d f, z wyłączeniem dochodów określonych w pkt 57 lit. a f. Treść przepisu po nowelizacji Art. 17. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku są: ( ) 57) dochody (przychody) funduszy inwestycyjnych zamkniętych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych, utworzonych na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych, z wyłączeniem: ( ) g) dochodów z nieruchomości, o których mowa w art. 24b ust. 1, w tym uzyskanych przez podmioty, o których mowa w lit. a; 58) dochody (przychody) instytucji wspólnego inwestowania posiadających siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 1, spełniających warunki, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a i d f, z wyłączeniem dochodów określonych w pkt 57 lit. a g. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Ze zwolnienia z podatku dochodów (przychodów) funduszy inwestycyjnych zamkniętych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych, utworzonych na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych, wyłączono dochody z nieruchomości komercyjnych (patrz komentarz do art. 24b ust. 1). Zmiany w pkt. 58 mają charakter redakcyjny oraz dostosowawczy i są wynikiem dodania w pkt 57 litery g. Art. 17. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku są: ( ) 1d. Przy ustalaniu udziału, o którym mowa w ust. 1 pkt 4e, w kwocie przychodów osiągniętych ze wszystkich rodzajów działalności nie uwzględnia się przychodów uzyskanych: 1) w związku z regulowaniem zobowiązań wobec Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wierzytelnościami nabytymi od wierzycieli Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa; 2) ze sprzedaży produktów produkcji rolniczej nabytych przez spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną od członków tych spółdzielni w części odpowiadającej cenie nabycia tych produktów. Art. 17. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku są: uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Uchylenie ust. 1d to konsekwencja uchylenia art. 17 ust. 1 pkt 4e.

127 Art. 18. [Podstawa opodatkowania] 1. Podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 21, art. 22 i art. 24a, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo art. 7a ust. 1, po odliczeniu: ( ) 6) w bankach 20% kwoty kredytów (pożyczek) umorzonych w związku z realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, zakwalifikowanych do straconych kredytów (pożyczek) i zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów; Art. 18. [Podstawa opodatkowania] 1. Podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 21, art. 22, art. 24a i art. 24b, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo art. 7a, po odliczeniu: ( ) 6) w bankach 20% kwoty kredytów (pożyczek) umorzonych w związku z realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii stracone, a w bankach stosujących MSR kredytów (pożyczek), o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26c lit. c tiret pierwsze; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Nowelizacja wprowadziła do art. 18 ust. 1 odstępstwo dotyczące minimalnego podatku CIT od podatników, którzy podlegają pod regulację art. 24b. Zmiana w pkt 6 polega z kolei na wprowadzeniu możliwości odliczania od podstawy opodatkowania 20% wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek) udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, po spełnieniu wymagań określonych w ustawie, również w odniesieniu do banków stosujących MSR. Art. 18d. [Koszty kwalifikowane poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową] 1. Od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, odlicza się koszty uzyskania przychodów poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej kosztami kwalifikowanymi. 2. Za koszty kwalifikowane uznaje się: 1) należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej; Art. 18d. [Koszty kwalifikowane poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową] 1. Podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej kosztami kwalifikowanymi. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. 2. Za koszty kwalifikowane uznaje się: 1) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo- -rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu; 1a) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu; ( ) 2a) nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych; IFK MONITOR księgowego nr 1/

128 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 128 Treść przepisu przed nowelizacją 3) ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. z 2014 r. poz. 1620, z 2015 r. poz. 249 i 1268 oraz z 2016 r. poz i 1311) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej; 5) koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione przez podatnika będącego mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, na: 3. Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. Do kosztów, o których mowa w zdaniu pierwszym, przepisu art. 16 ust. 1 pkt 48 nie stosuje się. Treść przepisu po nowelizacji 3) ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. z 2016 r. poz. 2045, z późn. zm.), a także nabycie od takiej jednostki wyników prowadzonych przez nią badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej; ( ) 4a) nabycie usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli zakup usługi nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4; 5) koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione na: (...) 2a. W przypadku wartości niematerialnych i prawnych w postaci kosztów prac rozwojowych, o których mowa w art. 16b ust. 2 pkt 3, za koszty kwalifikowane uznaje się dokonywane od tej wartości niematerialnej i prawnej odpisy amortyzacyjne w proporcji, w jakiej w jej wartości początkowej pozostają koszty wymienione w ust. 2 pkt 1-4a lub ust. 3a pkt Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. 3a. W przypadku podatników posiadających status centrum badawczo-rozwojowego, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1710, z 2016 r. poz oraz z 2017 r. poz i 2201), za koszty kwalifikowane, oprócz kosztów wymienionych w ust. 2-3, uznaje się także: 1) dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej; 2) koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy technicznej i patentów lub licencji na chroniony wynalazek, uzyskanych od podmiotów innych niż wymienione w ust. 2 pkt 3 na warunkach rynkowych i wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

129 3b. W przypadku, o którym mowa w ust. 3a pkt 1, jeżeli tylko część budowli, budynku lub lokalu jest wykorzystywana w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, za koszty kwalifikowane uznaje się odpisy amortyzacyjne w wysokości ustalonej od wartości początkowej budowli, budynku lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej do ogólnej powierzchni użytkowej tej budowli, tego budynku lub lokalu. 3c. Wysokość kosztów kwalifikowanych, o których mowa w ust. 3a, nie może przekroczyć 10% przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych podatnika, o którym mowa w ust. 3a, osiągniętych w roku podatkowym. 3d. W przypadku podatników, o których mowa w ust. 3a, będących mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, odliczenie kosztów kwalifikowanych wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2-3, natomiast w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a, odliczenie kosztów kwalifikowanych wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 1-4a, ust. 2a i 3: 1) jest dokonywane zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.Urz. UE L 187 z , str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem nr 651/2014, w formie i na warunkach, o których mowa w art. 5 ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 651/2014; 2) stanowi pomoc, o której mowa w art. 25 lub art. 28 rozporządzenia nr 651/2014; 3) podlega kumulacji na zasadach określonych w art. 8 rozporządzenia nr 651/ e. W przypadku podatników, o których mowa w ust. 3a, odliczenie: 1) kosztów wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 1-4a, ust. 2a i 3, w przypadku, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lit. i rozporządzenia nr 651/2014, 2) 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 5, dokonane przez podatnika będącego mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w przypadku, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lit. l rozporządzenia nr 651/2014 stanowi pomoc indywidualną podlegającą notyfikacji Komisji Europejskiej, która może być udzielona po zatwierdzeniu przez Komisję Europejską. 3f. W przypadku podatników, o których mowa w ust. 3a, kwota, o którą został pomniejszony w roku podatkowym podatek dochodowy z tytułu odliczenia: 1) kosztów wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 1-4a, ust. 2a i 3, nie może przekroczyć dwukrotności kwot wymienionych w art. 4 ust. 1 lit. i rozporządzenia nr 651/2014; 2) 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 5, nie może przekroczyć dwukrotności kwoty wymienionej w art. 4 ust. 1 lit. l rozporządzenia nr 651/2014. IFK MONITOR księgowego nr 1/

130 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 130 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 3g. Intensywność pomocy publicznej nie może przekroczyć wartości określonych w: 1) art. 25 ust. 5-7 rozporządzenia nr 651/2014 w przypadku pomocy, o której mowa w ust. 3e pkt 1; 2) art. 28 ust. 3 i 4 rozporządzenia nr 651/2014 w przypadku pomocy, o której mowa w ust. 3e pkt 2. 3h. Podatnik, o którym mowa w ust. 3a, nie może dokonywać odliczeń, o których mowa w ust. 3d, w przypadku gdy: 1) znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej, o której mowa w art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014; 2) ciąży na nim obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji Europejskiej uznającej pomoc za niezgodną z prawem i ze wspólnym rynkiem. 3i. Podatnik, o którym mowa w ust. 3a, korzystający z odliczenia, o którym mowa w ust. 1, stanowiącego pomoc publiczną, jest obowiązany do przedstawienia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawach podatku dochodowego, w terminie złożenia zeznania podatkowego, informacji, o których mowa w art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz i 1948). 3j. Odliczenie, o którym mowa w ust. 3d, jest dokonywane w okresie stosowania rozporządzenia nr 651/ k. Do kosztów kwalifikowanych stanowiących odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych przepisu art. 16 ust. 1 pkt 48 nie stosuje się. (...) 5. Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie. 6. Prawo do odliczenia nie przysługuje podatnikowi, jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia. 7. Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć: 1) w przypadku gdy podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej 50% kosztów, o których mowa w ust. 2 i 3; ( ) 5. Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. 5a. W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w ust. 5, podatnik jest obowiązany w zeznaniu, o którym mowa w art. 27, składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń, które zostały mu zwrócone, a w razie poniesienia straty do jej zmniejszenia o tę kwotę. 6. Podatnikowi, który w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia. 7. Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć: 1) w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej 150% kosztów, o których mowa w ust. 2 3a;

131 2) w przypadku pozostałych podatników: a) 50% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, b) 30% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2 4 i ust. 3. 2) w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a 150% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5; 3) w przypadku pozostałych podatników 100% kosztów, o których mowa w ust Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) i obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Ustawa podwyższyła kwotę maksymalnego odliczenia wszystkich kosztów kwalifikowanych na działalność B+R od podstawy obliczenia podatku z 50% do 100%, a dla przedsiębiorców mających status centrum badawczo-rozwojowego do 150%. Do końca 2017 r. obowiązywała ulga w wysokości 50% kosztów osobowych dla wszystkich firm oraz 50% pozostałych kosztów kwalifikowanych dla MŚP, a 30% dla dużych firm. Rozwiązanie to ma zachęcić przedsiębiorców do inwestowania w działalność B+R oraz wykazywania nakładów ponoszonych na innowacje. Ustawa rozszerzyła także katalog kosztów kwalifikowanych o należności z tytułu umów o dzieło oraz umów zlecenia, a także o składki na ubezpieczenia społeczne opłacane z tytułu tych należności w związku z prowadzeniem prac B+R i koszty nabycia sprzętu specjalistycznego w prowadzonej działalności B+R. Te szczególne rozwiązania obejmują sprzęt specjalistyczny (tworzący osobny katalog kosztów kwalifikowanych) obejmujący: naczynia i przybory laboratoryjne oraz urządzenia pomiarowe, które nie są środkami trwałymi, oraz zakup usług polegających na wykorzystaniu aparatury naukowo-badawczej. Zmieniono również kryteria finansowe przyznawania statusu CBR, a także zlikwidowano fundusz innowacyjności w przedsiębiorstwach posiadających status CBR. Nowelizacja wprowadziła zmiany do ustawy o CIT mające na celu zaliczenie jako koszt uzyskania przychodu wartości faktycznie przekazanego spółce finansowania dłużnego w przypadku dokonania konwersji takiej wierzytelności, przez podmiot udzielający finansowania, na kapitał tej spółki. Art. 18da. [Kwota przysługująca podatnikowi, który w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności poniósł stratę albo osiągnął dochód niższy od kwoty przysługującego za ten rok odliczenia określonego w art. 18d ust. 1] Art. 18da. [Kwota przysługująca podatnikowi, który w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności poniósł stratę albo osiągnął dochód niższy od kwoty przysługującego za ten rok odliczenia określonego w art. 18d ust. 1] ( ) 5a. W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w ust. 5, podatnik jest obowiązany w zeznaniu, o którym mowa w art. 27, składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, do zwiększenia podatku o kwotę zwrotu, a w razie wystąpienia nadpłaty do jej zmniejszenia o tę kwotę. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) i obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Nowelizacja modyfikuje specjalny mechanizm zwrotu związany z ulgą na działalność B+R dla podatników rozpoczynających działalność, którzy osiągnęli dochód niższy od przysługującego odliczenia. Podatnik jest obowiązany do zwrotu wykazanej w zeznaniu kwoty zwrotu, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, za który złożył to zeznanie, zostanie postawiony w stan upadłości lub likwidacji. Od 1 stycznia 2018 r. w takim wypadku podatnik jest obowiązany w zeznaniu rocznym (CIT-8), składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, do zwiększenia podatku o kwotę zwrotu, a w razie wystąpienia nadpłaty do jej zmniejszenia o tę kwotę. Art. 19. [Stawka podstawowa] 1. Podatek, z zastrzeżeniem art. 21, art. 22 i art. 24a, wynosi: Art. 19. [Stawka podstawowa] 1. Podatek, z zastrzeżeniem art. 21, art. 22, art. 24a i art. 24b, wynosi: Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter redakcyjny i uzupełniający oraz jest konsekwencją dodania w ustawie art. 24b. IFK MONITOR księgowego nr 1/

132 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 132 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 22. [Dywidendy, zwolnienie podatkowe] 1. Podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu. ( ) 4. Zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziałuw zyskach osób prawnych, z wyjątkiem dochodów uzyskiwanych przez komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: (...) Treść przepisu po nowelizacji Art. 22. [Dywidendy, zwolnienie podatkowe] 1. Podatek dochodowy od określonych w art. 7b ust. 1 pkt 1 przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu (dochodu). ( ) 4. Zwalnia się od podatku dochodowego przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowaw art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. a, f oraz j, z wyjątkiem dochodów uzyskiwanych przez komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: (...) Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana w ust. 1 ma charakter redakcyjno-legislacyjny i polega na uwzględnieniu terminologii używanej w dodanym art. 7b ust. 1, jak również na dodaniu samego odesłania do tego przepisu, w celu precyzyjnego określenia zakresu regulacji określonej w art. 22 ust. 1. Zmiana w ust. 4 ma poważniejszy charakter ogranicza zakres zwolnienia określonego w art. 22 ust. 4 wyłącznie do kategorii przysporzeń, które mają stricte charakter wypłaty zysku. Art. 24a. [Podatek od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej] ( ) 2. Użyte w niniejszym artykule określenie: ( ) nieposiadającą siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku; ( ) 3) jednostka zależna oznacza podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1, albo zagraniczną spółkę niespełniającą warunków określonych w ust. 3 pkt 3 lit. b i c, w których podatnik posiada, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach. Art. 24a. [Podatek od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej] ( ) 2. Użyte w niniejszym artykule określenie: ( ) nieposiadającą siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku; ( ) 3) jednostka zależna oznacza podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1, albo zagraniczną spółkę niespełniającą warunków określonych w ust. 3 pkt 3 lit. b i c, w których podatnik posiada, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 50% udziałów w kapitale lub co najmniej 50% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub co najmniej 50% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach; 4) podmiot powiązany oznacza: a) osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, w której podatnik posiada co najmniej 25% udziałów w kapitale lub co najmniej 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach, b) osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, posiadającą w podatniku co najmniej 25% udziałów w kapitale lub co najmniej 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach,

133 3. Zagraniczną spółką kontrolowaną jest: ( ) 3) zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki: a) w spółce tej podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach, b) co najmniej 50% przychodów tej spółki osiągniętych w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 6, pochodzi z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, przychodów ze zbycia udziałów (akcji), wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także przychodów z praw autorskich, praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, a także zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, c) co najmniej jeden rodzaj przychodów, o których mowa w lit. b, uzyskiwanych przez tę spółkę, podlega w państwie jej siedziby lub zarządu opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego obowiązującej w tym państwie niższej o co najmniej 25% od stawki, o której mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1, lub zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w tym państwie, chyba że przychody te podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie siedziby lub zarządu spółki je otrzymującej na podstawie przepisów dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (Dz.Urz. UE L 345 z , str. 8, z późn. zm.). c) osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, w której podmiot wskazany w lit. b posiada co najmniej 25% udziałów w kapitale lub co najmniej 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach. 3. Zagraniczną spółką kontrolowaną jest: ( ) 3) zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki: a) w spółce tej podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, ponad 50% udziałów w kapitale lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub ponad 50% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach, b) co najmniej 33% przychodów tej spółki osiągniętych w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 6, pochodzi: z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, ze zbycia udziałów (akcji), z wierzytelności, z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, z działalności ubezpieczeniowej, bankowej lub innej działalności finansowej, z transakcji z podmiotami powiązanymi, w przypadku gdy spółka nie wytwarza w związku z tymi transakcjami wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma, c) faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez tę spółkę jest niższy niż różnica między podatkiem dochodowym od osób prawnych, który byłby od niej należny, gdyby spółka ta była podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1, a podatkiem dochodowym faktycznie przez nią zapłaconym w państwie jej siedziby lub zarządu; przez podatek faktycznie zapłacony rozumie się podatek niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu. 3a. Przy wyliczaniu różnicy, o której mowa w ust. 3 pkt 3 lit. c, nie uwzględnia się zagranicznego zakładu zagranicznej spółki kontrolowanej, który nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniony z podatku w państwie siedziby zagranicznej spółki kontrolowanej. IFK MONITOR księgowego nr 1/

134 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 134 Treść przepisu przed nowelizacją 4. Podstawę opodatkowania, o której mowa w ust. 1, stanowi dochód zagranicznej spółki kontrolowanej przypadający na okres, w którym został spełniony warunek wymieniony w ust. 3 pkt 3 lit. a, albo na okres, o którym mowa w ust. 8 albo 9, w takiej części, jaka odpowiada posiadanym udziałom związanym z prawem do uczestnictwa w zyskach tej spółki, po odliczeniu kwot: 1) dywidendy otrzymanej przez podatnika od zagranicznej spółki kontrolowanej; 2) z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej spółce kontrolowanej. ( ) 11. Udział podatnika w zagranicznej spółce kontrolowanej, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 lit. a, pomniejsza się o udział jego jednostki zależnej, związany z prawem do udziału w zyskach tej zagranicznej spółki kontrolowanej, przysługujący przez ten sam okres, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki: 1) jednostka zależna posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach w tej zagranicznej spółce kontrolowanej; ( ) 13. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2 oraz pkt 3 lit. a, a po zakończeniu roku podatkowego, o którym mowa w ust. 6, nie później niż przed upływem terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej osiągniętego w roku podatkowym, są obowiązani do zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej spółce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowej wskazanej w art. 9 ust. 1 i 1a, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a 16m. ( ) 14. Na żądanie organu podatkowego podatnik jest obowiązany udostępnić, w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania, prowadzone zgodnie z ust. 13 ewidencje i rejestr. Jeżeli podatnik nie udostępni tych ewidencji lub rejestru albo ustalenie dochodu na podstawie prowadzonych ewidencji nie jest możliwe, dochód określa się w drodze Treść przepisu po nowelizacji 4. Podstawę opodatkowania, o której mowa w ust. 1, stanowi dochód zagranicznej spółki kontrolowanej przypadający na okres, w którym został spełniony warunek wymieniony w ust. 3 pkt 3 lit. a, albo na okres, o którym mowa w ust. 8 albo 9, w takiej części, jaka odpowiada posiadanym udziałom związanym z prawem do uczestnictwa w zyskach tej spółki, po odliczeniu kwot: 1) uwzględnionej w podstawie opodatkowania podatnika dywidendy otrzymanej od zagranicznej spółki kontrolowanej; 2) dochodu z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej spółce kontrolowanej, w części uwzględnionej w jego podstawie opodatkowania. ( ) 11. Udział podatnika w zagranicznej spółce kontrolowanej pomniejsza się o udział jego jednostki zależnej związany z prawem do udziału w zyskach tej zagranicznej spółki kontrolowanej, przysługujący przez ten sam okres, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki: 1) jednostka zależna posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 50% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach w tej zagranicznej spółce kontrolowanej; ( ) 13. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2 oraz pkt 3 lit. a, a w przypadku zagranicznych spółek posiadających siedzibę lub zarząd na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego rejestru zagranicznych spółek spełniających warunki określone w ust. 3 pkt 3. 13a. Podatnicy po zakończeniu roku podatkowego, o którym mowa w ust. 6, nie później niż przed upływem terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej osiągniętego w roku podatkowym, są obowiązani do zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej spółce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowej wskazanej w art. 9 ust. 1 i 1a, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a 16m. ( ) 14. Na żądanie organu podatkowego podatnik jest obowiązany udostępnić, w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania, rejestry prowadzone zgodnie z ust. 13 oraz ewidencje prowadzone zgodnie z ust. 13a. Jeżeli podatnik nie udostępni tych ewidencji lub rejestru albo ustalenie dochodu na podstawie prowadzonych ewidencji nie

135 oszacowania, przy uwzględnieniu przedmiotu działalności (transakcji), z której dochód został osiągnięty. Do określenia dochodu w drodze oszacowania stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. 15. W celu obliczenia udziału pośredniego, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 lit. a i ust. 11 pkt 1, przepis art. 11 ust. 5b stosuje się odpowiednio. 16. Przepisów ust. 1, 13 i 14 nie stosuje się, jeżeli zagraniczna spółka kontrolowana, podlegająca opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzi w tym państwie rzeczywistą działalność gospodarczą. 17. Przepisu ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 13, nie stosuje się, jeżeli: 1) przychody zagranicznej spółki kontrolowanej nie przekraczają w roku podatkowym kwoty odpowiadającej euro, przeliczonej na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, o którym mowa w ust. 6, albo 2) zagraniczna spółka kontrolowana prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą na terytorium państwa innego niż państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów, i jej dochód nie przekracza 10% przychodów osiągniętych z tytułu prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej w tym państwie pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub innej umowy międzynarodowej, której stroną jest Unia Europejska, do uzyskania informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym zagraniczna spółka kontrolowana podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów. 19. Przepisy ust oraz art. 27 ust. 2a stosuje się odpowiednio do podatnika prowadzącego działalność gospodarczą przez położony poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, chyba że dochody tego zakładu zostały uwzględnione przez podatnika w podstawie opodatkowania ustalonej zgodnie z art. 18. jest możliwe, dochód określa się w drodze oszacowania, przy uwzględnieniu przedmiotu działalności (transakcji), z której dochód został osiągnięty. Do określenia dochodu w drodze oszacowania stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. 15. W celu obliczenia udziału pośredniego przepis art. 11 ust. 5b stosuje się odpowiednio. 16. Przepisów ust. 1, 13a i 14 nie stosuje się, jeżeli zagraniczna spółka kontrolowana, podlegająca opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzi w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą. uchylony ( ) 18a. Przy ocenie, czy rzeczywista działalność gospodarcza ma charakter istotny, bierze się pod uwagę w szczególności stosunek przychodów uzyskiwanych przez zagraniczną spółkę kontrolowaną z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jej przychodów ogółem. 19. Przepisy ust. 1 18a oraz art. 27 ust. 2a stosuje się odpowiednio do: 1) podatnika prowadzącego działalność gospodarczą przez położony poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, chyba że dochody tego zakładu zostały uwzględnione przez podatnika w podstawie opodatkowania ustalonej zgodnie z art. 18; 2) podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2, prowadzącego działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład w zakresie związanym z działalnością tego zakładu. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Nowelizacja wprowadziła systemowe zmiany mające na celu dostosowanie obowiązujących przepisów podatkowych, które odnoszą się do zagranicznych spółek kontrolo- IFK MONITOR księgowego nr 1/

136 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 136 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji wanych (dalej CFC) do wymogów unijnej dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z 12 lipca 2016 r. Dyrektywa ta ustanawia przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Głównym celem zmian jest przeciwdziałanie odraczaniu lub unikaniu opodatkowania na skutek transferowania dochodu wypracowanego przez polskich podatników do podmiotów zagranicznych z siedzibą w krajach stosujących niski poziom opodatkowania (lub jego brak). Zmiana dotycząca CFC dotyczy wymogu sprawowania kontroli nad jednostką zależną. Przyjęto, że podatnik powinien samodzielnie (lub razem z podmiotami powiązanymi) posiadać w danej jednostce zależnej ponad 50% praw głosu, 50% udziału w kapitale lub prawa do ponad 50% zysku. Dotychczasowa regulacja kwestii kontroli była bardziej rygorystyczna, jeśli chodzi o kwestię poziomu powiązań, gdyż wystarczający był już 25% udział (w kapitale, prawach głosu, zysku). Istniała jednak możliwość obchodzenia tej regulacji przez grupy podmiotów powiązanych. Z tego względu nowelizacja wprowadziła koncepcję i progi wynikające z wcześniej przywołanej dyrektywy. Druga z przesłanek kwalifikowalności danej jednostki zależnej jako kontrolowanej spółki zagranicznej to kryterium niskiego poziomu opodatkowania. Warunek ten w dyrektywie, w przeciwieństwie do dotychczas obowiązujących regulacji, wprost odnosi się do wysokości faktycznie zapłaconego przez jednostkę zależną podatku w państwie jej położenia. Za CFC jest uznana ta jednostka zależna, której faktyczny podatek stanowi 50% przychodów stanowiących tzw. przychody pasywne. Dyrektywa warunek ten zawiera jako opcję dla państw członkowskich, pozwalając na wyłączenie spod zakresu CFC spółek zagranicznych (stałych zakładów), w których dochody pasywne stanowią mniej niż 1/3 dochodów. Próg określony do końca 2017 r. w przepisach krajowych (50%) był zatem łagodniejszy niż ustalony dyrektywą próg wyłączenia spółki zagranicznej spod reguł CFC (33%) i zdaniem MF wymagał dostosowania do standardu przyjętego w dyrektywie. Od 1 stycznia 2018 r. w omawianym przepisie ust. 18a dookreślono, jak należy oceniać warunek prowadzenia przez zagraniczną spółkę kontrolowaną istotnej rzeczywistej działalności gospodarczej. Warunek ten należy badać, biorąc pod uwagę stosunek przychodów uzyskiwanych przez zagraniczną spółkę kontrolowaną z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jej przychodów ogółem. W zakresie ustalenia, jaka część dochodu CFC podlega opodatkowaniu w podstawie opodatkowania podatnika krajowego, dyrektywa przewiduje możliwość wyboru między dwiema alternatywnymi opcjami. W nowelizacji przyjęto zbliżone do obecnych regulacji krajowych rozwiązanie bazujące na tzw. przychodach pasywnych osiąganych przez CFC. Zgodnie z treścią dyrektywy ATAD w przypadku CFC państwo członkowskie uwzględnia w podstawie opodatkowania niepodzielony dochód podmiotu (stałego zakładu) pochodzący z następujących kategorii: odsetki lub inne dochody generowane przez aktywa finansowe; opłaty licencyjne lub inne dochody wygenerowane przez własność intelektualną; dywidendy i dochody ze zbycia udziałów (akcji); dochody z leasingu finansowego; dochody z działalności ubezpieczeniowej, bankowej oraz innej działalności finansowej; dochody od przedsiębiorstw, które czerpią zyski z transakcji zakupu oraz sprzedaży towarów i usług dokonywanych z przedsiębiorstwami powiązanymi i które nie wytwarzają wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma. Zakres dochodu CFC uwzględnianego w podstawie opodatkowania podatnika zgodnie z dyrektywą nie pokrywa się w pełni z zakresem wynikającym z polskich regulacji. Częściowo był on szerszy, co zdaniem MF wymusiło zmianę polskich regulacji w tym zakresie. Należy zauważyć, iż w CIT podstawą opodatkowania spółki CFC są wszystkie jej dochody, ustalone zgodnie z przepisami ustawy. Przepisy polskie są zatem w tym aspekcie bardziej restrykcyjne od dyrektywy (kreują szerszą podstawę opodatkowania CFC). Jednakże zdaniem MF zgodnie z zasadą de minimis polskie przepisy mogły zostać zachowane w obecnym kształcie. Uwaga! Istotną i korzystną dla podatników zmianą jest uproszczenie obowiązków ewidencyjnych związanych z posiadaniem CFC. Tacy podatnicy nie będą dłużej obowiązani do zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w CFC w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowej wskazanej w art. 9 ust. 1 i 1a, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a 16m.

137 Art. 24b. [Podatek dochodowy od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium RP o wartości przekraczającej zł] 1. Podatek dochodowy od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego wartość początkowa przekracza zł, w postaci: 1) budynku handlowo-usługowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako: a) centrum handlowe, b) dom towarowy, c) samodzielny sklep i butik, d) pozostały handlowo-usługowy, 2) budynku biurowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako budynek biurowy wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do: 1) środków trwałych, o których mowa w ust. 1, od których zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych na podstawie art. 16c pkt 5; 2) środków trwałych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, wykorzystywanych wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby podatnika. 3. Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji, pomniejszonej o kwotę zł. 4. W przypadku gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika, przy obliczaniu wartości początkowej, o której mowa w ust. 1, przyjmuje się wartość wynikającą z ewidencji podatnika. 5. W przypadku gdy środek trwały stanowi własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną, przy obliczaniu wartości początkowej, o której mowa w ust. 1, przypadającej na wspólnika, przepis art. 5 stosuje się odpowiednio. 6. W przypadku gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika i podmiotu powiązanego z podatnikiem w rozumieniu art. 11, przy obliczaniu wartości początkowej, o której mowa w ust. 1, przyjmuje się całkowitą wartość początkową tego środka trwałego. Przy obliczaniu podatku podatnik uwzględnia wynikającą z prowadzonej ewidencji wartość początkową środka trwałego ustaloną zgodnie z art. 16g ust. 8 i kwotę, o której mowa w ust. 3, ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje wartość początkowa środka trwałego wynikająca z prowadzonej przez podatnika ewidencji do całkowitej wartości początkowej tego środka trwałego. 7. Przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy środek trwały stanowi własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną, której wspólnikami są podatnik i podmiot powiązany z podatnikiem w rozumieniu art Podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać podatek, o którym mowa w ust. 1, i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który płacony jest podatek. IFK MONITOR księgowego nr 1/

138 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 138 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 9. Kwotę obliczonego za dany miesiąc podatku podatnicy odliczają od zaliczki na podatek, o której mowa w art. 25. W przypadku gdy podatnicy wpłacają zaliczki kwartalne, odliczeniu podlega podatek obliczony za miesiące przypadające na dany kwartał. 10. Podatnicy mogą nie wpłacać podatku, o którym mowa w ust. 1, jeżeli jest on niższy od kwoty zaliczki na podatek, o której mowa w art. 25, za dany miesiąc. 11. Kwotę uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym podatku, o którym mowa w ust. 1, odlicza się od podatku obliczonego zgodnie z art. 19 za rok podatkowy. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust W przypadku gdy środek trwały, o którym mowa w ust. 1, został oddany do używania, przepisy ust stosuje się wyłącznie do podmiotu dokonującego odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a 16m. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzona zmiana ma na celu zapobieganie unikaniu opodatkowania przez właścicieli nieruchomości komercyjnych (np. centrów handlowych czy biurowo-handlowych). Zdaniem ustawodawcy w wielu przypadkach tacy podatnicy nie wykazują dochodów do opodatkowania lub wykazują dochody w kwocie nieadekwatnej do skali i rodzaju prowadzonej działalności. W tym celu wprowadzono instytucję tzw. minimalnego podatku CIT dla podatników posiadających środki trwałe w postaci nieruchomości komercyjnych. Przy tym określenie tego podatku w ten sposób znalazło się w samym uzasadnieniu do ustawy. Nowy podatek płacą podatnicy CIT będący właścicielami: 1) budynku handlowo-usługowego sklasyfikowanego w KŚT jako: a) centrum handlowe, b) dom towarowy, c) samodzielny sklep i butik, d) pozostały handlowo-usługowy, 2) budynku biurowego sklasyfikowanego w KŚT jako budynek biurowy dalej nieruchomości komercyjne. Przy tym obowiązek podatkowy powstaje, jeżeli wartość początkowa wymienionych nieruchomości komercyjnych przekracza zł. Podatek od posiadania nieruchomości komercyjnych pobierany jest miesięcznie w wysokości 0,035% podatku od podstawy opodatkowania. Tym samym podatnicy będą płacili blisko 0,42% wartości początkowej rocznie. Podatek nie obejmuje: 1) nieruchomości komercyjnych, od których zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych na podstawie art. 16c pkt 5 (są to składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane); 2) budynków biurowych, wykorzystywanych wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby podatnika. W przypadku podatników objętych nowym podatkiem ustalana będzie dodatkowa podstawa opodatkowania, którą będzie wartość początkowa wybranych środków trwałych, tj. wskazanych budynków handlowo-usługowych oraz budynków biurowych (nieruchomości komercyjnych). Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji, pomniejszonej o kwotę zł.

139 Ustawodawca określił, że w przypadku, gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika i innego podmiotu niepowiązanego, przy obliczaniu wartości początkowej przyjmuje się wartość wynikającą z ewidencji podatnika. Jeżeli środek trwały stanowi własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną, przy obliczaniu wartości początkowej niezbędnej do określenia podstawy opodatkowania przypadającej na wspólnika ustawodawca nakazuje odpowiednie stosowanie art. 5. Tym samym wartość podatku przypadająca na wspólnika takiej spółki osobowej powinna być ustalana proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu na wielkość udziału wspólnika w zysku przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe i w takim wypadku równo dzielona będzie wartość początkowa nieruchomości stanowiącej współwłasność. W przypadku spółki niebędącej osobą prawną brana jest zatem cała wartość początkowa środka trwałego, następnie należy obliczyć przypadającą na wspólnika część wartości początkowej (proporcjonalnie do posiadanego przez wspólnika prawa do udziału w zysku. Ustawodawca przewidział szczególne zasady dotyczące ustalania wartości początkowej środków trwałych stanowiącej podstawę opodatkowania w przypadku środków trwałych będących we współwłasności podmiotów powiązanych. W przypadku podmiotów powiązanych, które mają na współwłasność kwalifikowany do objęcia minimalnym podatkiem środek trwały, dla obliczenia wartości początkowej środka trwałego u danego podatnika i zakwalifikowania środka trwałego do objęcia minimalnym podatkiem przyjmować należy całkowitą wartość początkową (a nie część wartości przypadającą na podatnika). Obliczając podatek, należy uwzględniać przypadającą na niego wartość początkową. Omawiany przepis należy stosować odpowiednio wówczas, gdy środek trwały stanowi własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną, której wspólnikami są podatnik i podmiot powiązany z podatnikiem w rozumieniu art. 11. Podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać omawiany podatek i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który płacony jest podatek. Ustawodawca pozwala na odliczenie omawianego podatku od kwoty podatku obliczonego na zasadach ogólnych (od płaconej zaliczki na podatek dochodowy). Sposób odliczenia zależy przy tym od tego, czy podatnik płaci miesięczne czy kwartalne zaliczki. I tak w sytuacji gdy podatnik płaci zaliczki na CIT: miesięcznie kwotę obliczonego za dany miesiąc podatku podatnicy odliczają od zaliczki na podatek, kwartalnie odliczeniu podlega podatek obliczony za miesiące przypadające na dany kwartał. Podatnicy mogą nie wpłacać omawianego podatku, jeżeli jest on niższy od kwoty zaliczki na podatek CIT za dany miesiąc. Ustawodawca zezwala także podatnikom na odliczenie kwot uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym minimalnego podatku w zeznaniu składanym za rok podatkowy (co do zasady w zeznaniu CIT-8). Oznacza to, że w zeznaniu rocznym za 2018 r. podatnicy będą wykazywać środki trwałe, których wartość stanowi podstawę opodatkowania, kwotę należnego i uiszczonego podatku oraz kwotę dokonanych odliczeń. Omawiany podatek zapłacą podatnicy, którzy nie są właścicielami (współwłaścicielami) nieruchomości, ale jej używają i na podstawie przepisów ustaw podatkowych dokonują odpisów amortyzacyjnych (np. korzystający w umowie leasingu finansowego). Rozwiązaniem tym objęte będą także podatkowe grupy kapitałowe przedmiotem opodatkowania będzie przychód określony w ust. 1 art. 24b odpowiadający sumie przychodów wszystkich spółek tworzących grupę. Patrz także komentarz do art. 24c. Art. 24c. [Podstawa opodatkowania w przypadku podatkowej grupy kapitałowej] 1. W przypadku podatkowej grupy kapitałowej podstawą opodatkowania, o której mowa w art. 24b ust. 3, jest przychód odpowiadający sumie przychodów, o których mowa w tym przepisie, spółek tworzących podatkową grupę kapitałową. 2. Przepisy art. 24b ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio do spółek tworzących podatkową grupę kapitałową. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzenie przepisu jest konsekwencją ustanowienia minimalnego podatku CIT dla podatników posiadających środki trwałe w postaci nieruchomości komercyjnych. W przypadku podatkowych grup kapitałowych podstawą opodatkowania jest przychód odpowiadający sumie przychodów wszystkich spółek tworzących grupę. Chodzi o przychód IFK MONITOR księgowego nr 1/

140 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 140 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikający z prowadzonej ewidencji spółek tworzących podatkową grupę kapitałową, pomniejszony o kwotę zł. Do podatkowych grup kapitałowych zastosowanie mają także szczególne zasady dotyczące ustalania wartości początkowej środków trwałych stanowiącej podstawę opodatkowania w przypadku środków trwałych będących we współwłasności podmiotów powiązanych. W przypadku podmiotów powiązanych, które mają na współwłasność kwalifikowany do objęcia minimalnym podatkiem środek trwały, dla obliczenia wartości początkowej środka trwałego u danego podatnika i zakwalifikowaniu środka trwałego do objęcia minimalnym podatkiem przyjmować należy całkowitą wartość początkową (a nie część wartości przypadającą na podatnika). Art. 25. [Deklaracje i zaliczki] ( ) 2a. Podatnicy uzyskujący w roku podatkowym przychody z działalności rolniczej, określone w art. 2 ust. 2, oraz z innych źródeł, u których w roku poprzedzającym rok podatkowy udział przychodów z działalności rolniczej w ogólnej kwocie przychodów, ustalony zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4e, wynosił co najmniej 50%, mogą wpłacać zaliczki, o których mowa w ust. 1 1c, począwszy od dnia 20 października każdego roku. Art. 25. [Deklaracje i zaliczki] ( ) 2a. Podatnicy uzyskujący w roku podatkowym przychody z działalności rolniczej, określone w art. 2 ust. 2, oraz z innych źródeł, u których w roku poprzedzającym rok podatkowy udział przychodów z działalności rolniczej w ogólnej kwocie przychodów wynosił co najmniej 50%, mogą wpłacać zaliczki, o których mowa w ust. 1 1c, począwszy od dnia 20 października każdego roku. ( ) 18. Podatnicy mogą nie wpłacać zaliczki obliczonej według zasad określonych w ust. 1 i 1b, jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekracza 1000 zł. Jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku przekracza 1000 zł, wpłacie podlega różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych od początku roku. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana w art. 25 ust. 2a jest konsekwencją uchylenia art. 17 ust. 1 pkt 4e. Podatnicy nie mają obowiązku wpłacania zaliczki, jeżeli kwota zaliczki podlegająca wpłacie w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekracza 1000 zł. Przyjęcie rozwiązania, zgodnie z którym podatnicy nie będą mieli obowiązku wpłacania zaliczki w ściśle określonym przypadku, oznacza, że będą mieli prawo do jej wpłacenia. Wybór w tym zakresie pozostawia się zatem podatnikowi. Art. 25a. [Połączenie spółek] 1. W przypadku dochodu, o którym mowa w art. 10 ust. 2 pkt 2, spółka przejmująca obowiązana jest, bez wezwania, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód, wpłacić na rachunek urzędu skarbowego podatek, o którym mowa w art. 22 ust. 1. Art. 25a. [Połączenie spółek] 1. W przypadku dochodu, o którym mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m tiret pierwsze, spółka przejmująca obowiązana jest, bez wezwania, w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód, wpłacić na rachunek urzędu skarbowego podatek, o którym mowa w art. 22 ust. 1. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana w art. 25a ust. 1 ma charakter porządkowy i polega na zmianie zawartego w nim odesłania do uchylonego art. 10 ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT. Art. 26. [Płatnicy] Art. 26. [Płatnicy] ( ) 1m. W przypadku gdy podmioty, o których mowa w ust. 1, dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 7b ust. 1 pkt 3 6 na rzecz podmiotu mającego

141 ( ) 2c. W przypadku wypłat należności z tytułu: ( ) 2) dywidend oraz dochodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 3 i 5 uzyskanych z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych albo na rachunkach zbiorczych, ( ) 6. W przypadku dochodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 i 8, spółka przejmująca, nowo zawiązana lub powstała w wyniku przekształcenia jest obowiązana jako płatnik, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód, wpłacić podatek, o którym mowa w art. 22 ust. 1, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników wymienionych w art. 3 ust. 2 oraz podatników będących osobami uprawnionymi z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach zbiorczych, których tożsamość nie została płatnikowi ujawniona w trybie przewidzianym w ustawie, o której mowa w art. 4a pkt 15, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania. Podatnik jest obowiązany przed tym terminem przekazać płatnikowi kwotę tego podatku. W terminie wpłaty podatku płatnik jest obowiązany przesłać podatnikowi informację o wpłaconym podatku, sporządzoną według ustalonego wzoru. Obowiązek przesłania informacji o wpłaconym podatku nie powstaje w przypadku i w zakresie określonych w ust. 2a zdanie pierwsze. 7. Wypłata, o której mowa w ust. 1, 1c, 1d i 2c oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek. siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 6, są obowiązane do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 19% kwoty dokonanej wypłaty. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio. ( ) 2c. W przypadku wypłat należności z tytułu: (.) 2) dywidend oraz przychodów wymienionych w art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. b, e oraz g, uzyskanych z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych albo na rachunkach zbiorczych, ( ) 6. W przypadku dochodu, o którym mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. h oraz j, spółka powstała w wyniku przekształcenia jest obowiązana jako płatnik, w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód, wpłacić podatek, o którym mowa w art. 22 ust. 1, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników wymienionych w art. 3 ust. 2 oraz podatników będących osobami uprawnionymi z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach zbiorczych, których tożsamość nie została płatnikowi ujawniona w trybie przewidzianym w ustawie, o której mowa w art. 4a pkt 15, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania. Podatnik jest obowiązany przed tym terminem przekazać płatnikowi kwotę tego podatku. W terminie wpłaty podatku płatnik jest obowiązany przesłać podatnikowi informację o wpłaconym podatku, sporządzoną według ustalonego wzoru. Obowiązek przesłania informacji o wpłaconym podatku nie powstaje w przypadku i w zakresie określonych w ust. 2a zdanie pierwsze. 7. Wypłata, o której mowa w ust. 1, 1c, 1d, 1m i 2c, oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Artykuł 26 ust. 1m ustawy o CIT rozszerza w stosunku do podmiotów znajdujących się w tzw. rajach podatkowych przypadki, w których pobór podatku od dokonywanych na ich rzecz wypłat będzie dokonywany przez płatnika. Wprowadzenie tego przepisu ma na celu zabezpieczenie interesów Skarbu Państwa z uwagi na faktyczną niemożność wyegzekwowania podatku od podmiotu mającego siedzibę lub zarząd w takim państwie lub terytorium w związku z brakiem wymiany informacji podatkowych z tzw. rajami podatkowymi. Zmiany zawarte w ust. 2c oraz w ust. 6 wynikają wydzielenia źródła przychodów w postaci kapitałów pieniężnych i mają charakter porządkowy (zmiana/lub wykreślenie odesłań do innych przepisów). Art. 27. [Zeznania podatkowe] 1. Podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a i przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 8, są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2a, składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę Art. 27. [Zeznania podatkowe] 1. Podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 1d, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a oraz przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 8, są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2a, składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym do końca trzeciego miesiąca roku następnego IFK MONITOR księgowego nr 1/

142 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 142 Treść przepisu przed nowelizacją między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku. 2. Podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz ze sprawozdaniem z badania, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia sprawozdania z badania nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania. Treść przepisu po nowelizacji i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku. ( ) 1d. Podatnicy obowiązani do zapłaty podatku, o którym mowa w art. 24b, są obowiązani w zeznaniu, o którym mowa w ust. 1, wykazać środki trwałe, których wartość stanowi podstawę opodatkowania, kwotę należnego i uiszczonego podatku oraz kwotę dokonanych odliczeń zgodnie z art. 24b. 2. Podatnicy, a także spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej, obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, sprawozdanie wraz ze sprawozdaniem z badania, w terminie 10 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia sprawozdania z badania nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Podatnicy płacący tzw. minimalny podatek CIT od nieruchomości komercyjnych zobowiązani zostali do wykazywania w zeznaniu środków trwałych stanowiących podstawę opodatkowania tą formą podatku dochodowego (ust. 1d). Inne zmiany wprowadzone w tym przepisie mają także charakter dostosowawczy do regulacji wprowadzającej minimalny CIT w stosunku do podatników, których wartość aktywów składa się w większości z nieruchomości komercyjnych. W ust. 1 obowiązek złożenia zeznania ujmującego ten podatek rozciąga się także na podmioty zwolnione określone w art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy o CIT. W ust. 2 ustawodawca wyraźnie wskazuje, iż spółki tworzące PGK są obowiązane przekazywać do urzędu skarbowego swoje sprawozdania finansowe. Sprawozdania te mają być przekazywane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Treść zmienianego przepisu uwzględnia zmianę ustawy o CIT dokonaną ustawą z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1089). Art. 27b. [Publikacja danych] 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego tego ministra corocznie, w terminie do dnia 30 września, indywidualne dane podatników zawarte w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust. 1, złożonym za rok podatkowy, który zakończył się w roku kalendarzowym poprzedzającym rok podania indywidualnych danych podatników do publicznej wiadomości, według stanu na pierwszy dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym indywidualne dane podatników mają zostać podane do publicznej wiadomości. 2. Podanie do publicznej wiadomości indywidualnych danych podatników, o którym mowa w ust. 1, dotyczy:

143 1) podatkowych grup kapitałowych, bez względu na wysokość osiągniętych przychodów; 2) podatników innych niż podatkowe grupy kapitałowe, u których wartość przychodu uzyskana w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 1, przekroczyła równowartość 50 mln euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok podania indywidualnych danych podatników do publicznej wiadomości. 3. Indywidualne dane podatnika, o których mowa w ust. 1, obejmują: 1) firmę (nazwę) i numer identyfikacji podatkowej podatnika; 2) wskazanie roku podatkowego; 3) informacje o wysokości: a) osiągniętego przychodu, b) poniesionych kosztów uzyskania przychodów, c) osiągniętego dochodu albo poniesionej straty, d) podstawy opodatkowania, e) kwoty należnego podatku. 4. Na zasadach określonych w ust. 1 do publicznej wiadomości mogą zostać podane indywidualne dane podatników, o których mowa w ust. 2 pkt 2, dotyczące procentowego udziału kwoty podatku dochodowego w zysku brutto wykazanym w sprawozdaniu finansowym za rok, o którym mowa w ust. 1. Podanie do publicznej wiadomości danych, o których mowa w zdaniu pierwszym, obejmuje wszystkich podatników, o których mowa w ust. 2 pkt Podatnik, którego indywidualne dane zostały podane do publicznej wiadomości, może złożyć do ministra właściwego do spraw finansów publicznych wniosek o usunięcie lub sprostowanie tych danych. 6. Wniosek, o którym mowa w ust. 5, zawiera: 1) firmę (nazwę), adres i numer identyfikacji podatkowej podatnika; 2) uzasadnienie. 7. Minister właściwy do spraw finansów publicznych odmawia, w drodze decyzji, usunięcia lub sprostowania indywidualnych danych podatnika podanych do publicznej wiadomości, jeżeli spowodowałoby to niezgodność ze stanem faktycznym. 8. Indywidualne dane podatnika podane do publicznej wiadomości podlegają kwartalnej aktualizacji według stanu na pierwszy dzień miesiąca, w którym kończy się dany kwartał roku kalendarzowego. 9. Indywidualne dane podatnika podane do publicznej wiadomości są publikowane przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały opublikowane. 10. Podanie do publicznej wiadomości indywidualnych danych podatnika, o których mowa w ust. 1 i 4, nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej. IFK MONITOR księgowego nr 1/

144 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 144 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. i została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2369). Omawiany przepis zobowiązuje Ministra Finansów do publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych, corocznie w terminie do 30 września, niektórych indywidualnych danych zawartych w zeznaniach składanych przez niektórych podatników. Upublicznianie informacji dotyczących rozliczeń podatkowych będzie możliwe dzięki zniesieniu tajemnicy skarbowej w stosunku do tych danych. Minister Finansów uzyskał kompetencję do podania do publicznej wiadomości takich informacji, w szczególności poprzez publikację elektroniczną. Dane te obejmują: 1) firmę (nazwę) i numer identyfikacji podatkowej podatnika; 2) wskazanie roku podatkowego; 3) informacje o wysokości: a) osiągniętych przychodów, b) poniesionych kosztów uzyskania przychodów, c) osiągniętego dochodu albo poniesionej straty, d) podstawy opodatkowania, e) kwoty należnego podatku. Podanie do publicznej wiadomości danych podatkowych dotyczy podatników, u których za rok podatkowy, za który informacja ma zostać opublikowana, wartość przychodu przekroczyła wyrażoną w złotych kwotę odpowiadającą równowartości 50 milionów euro, jak również podatników posiadających status podatkowej grupy kapitałowej, bez względu na wysokość osiąganych przez taką grupę przychodów. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro należy dokonywać według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego, za który informacja ma zostać opublikowana. Nowy przepis obejmuje zatem tylko tych podatników, których wpływ na gospodarkę i budżet państwa jest istotny z punktu widzenia zarówno ich pozycji na rynku, jak też z uwagi na ich potencjalny wpływ na dochody budżetu państwa. Ustawodawca przewidział aktualizację kwartalną (na koniec grudnia, marca, czerwca, września) danych według stanu na pierwszy dzień miesiąca, w którym kończy się dany kwartał roku kalendarzowego. Umożliwi to m.in. uwzględnianie korekt składanych przez podatników po pierwotnym terminie publikacji. Omawiany przepis należy stosować począwszy od roku podatkowego, który rozpoczął się przed 1 stycznia 2018 r. i zakończy się po 31 grudnia 2017 r. (art. 2 ustawy nowelizującej). Omawiany przepis w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się odpowiednio do indywidualnych danych podatników zawartych w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust. 1 tej ustawy, złożonym za lata podatkowe, które rozpoczęły się po 31 grudnia 2011 r. i zakończyły się przed 1 stycznia 2018 r., z tym że podanie do publicznej wiadomości tych danych następuje w terminie do 30 września 2018 r. (art. 3 ustawy nowelizującej). Okres, za który publikowane są stare zeznania, jest powiązany z przewidzianym przepisami ustawy Ordynacja podatkowa terminem przedawnienia zobowiązań podatkowych. Upublicznienie takich informacji nie wywołuje żadnych skutków w sferze praw i obowiązków podatników związanych z rozliczeniem zobowiązań podatkowych. Art. 28. [Załącznik do deklaracji i zeznania] ( ) 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podatkowej grupy kapitałowej, reprezentowanej przez spółkę, o której mowa w art. 1a ust. 3 pkt 4. Art. 28. [Załącznik do deklaracji i zeznania] ( ) 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podatkowej grupy kapitałowej, reprezentowanej przez spółkę dominującą. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W omawianym przepisie zlikwidowano odesłanie do art. 1a ust. 3 pkt 4 ustawy o CIT, który został uchylony. Od 1 stycznia 2018 r. podatkowe grupy kapitałowe są reprezentowane przez spółkę dominującą.

145 Art. 38b. [Odpisy aktualizacyjne] 1. Banki, które na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości sporządzają sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, o których mowa w art. 2 ust. 3 tej ustawy, mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości kredytów (pożyczek) oraz gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, odpowiadające równowartości rezerw na ryzyko związane z działalnością banków, w wysokości i na zasadach określonych w art. 16 ust. 1 pkt 26, ust. 2a pkt 2, ust. 2b 2d, ust. 3, 3c, 3e i 3f. 2. Do odpisów aktualizujących, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 12 ust. 1 pkt 4 i pkt 6 lit. b, ust. 1a i ust. 4 pkt 15 lit. a c, art. 15 ust. 1h pkt 2, art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b c i ust. 2 oraz art. 38a ust. 2 stosuje się odpowiednio. 3. Banki, o których mowa w ust. 1, mogą stosować przepisy art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b c i pkt 26, ust. 2, ust. 2a pkt 2, ust. 2b 2d, ust. 3, 3c, 3e i 3f do odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości kredytów (pożyczek) oraz gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek dotyczących rezerw na ryzyko związane z działalnością banków, utworzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2004 r., a niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. 4. Przepisy ust. 2 stosuje się do odpisów, o których mowa w ust. 3. Art. 38c. [Rezerwy na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe] 1. Banki, które na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości sporządzają sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, o których mowa w art. 2 ust. 3 tej ustawy, mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, na zasadach określonych w art. 15 ust. 1h pkt 1, rezerwę na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe do wysokości rezerwy na ryzyko ogólne, która zostałaby utworzona zgodnie z art. 130 ustawy, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a. 2. W bankach, o których mowa w ust. 1, nie zalicza się do przychodów nadwyżki kwoty rozwiązanej lub zmniejszonej rezerwy na ryzyko ogólne ponad kwotę utworzonej zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy wymienionej w ust. 1, rezerwy na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe. 3. Przepisy art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a stosuje się odpowiednio do rezerwy na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe utworzonej zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy wymienionej w ust. 1. Art. 38b. [Odpisy aktualizacyjne] uchylony Art. 38c. [Rezerwy na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe] uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Konieczność uchylenia art. 38b wynika ze zmian w zakresie rozpoznawania w kosztach i przychodach podatkowych banków stosujących MSR odpisów na straty kredytowe. Uchylenie art. 38c wyeliminuje możliwość rozpoznawania w kosztach uzyskania przychodów strat z tytułu niezidentyfikowanego ryzyka w inny sposób niż poprzez utworzenie rezerwy na ryzyko ogólne określonej w art. 130 ustawy Prawo bankowe. IFK MONITOR księgowego nr 1/

146 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 146 Treść przepisu przed nowelizacją WYKAZ ROCZNYCH STAWEK AMORTYZACYJNYCH Załącznik nr 1 Treść przepisu po nowelizacji WYKAZ ROCZNYCH STAWEK AMORTYZACYJNYCH Załącznik nr 1 Pozycja Stawka % Symbol KŚT (grupa lub podgrupa, lub rodzaj) Nazwa środków trwałych Powiązanie z KRŚT ,5 11 Budynki mieszkalne 15, Lokale mieszkalne 2,5 10 Budynki niemieszkalne 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, Z rodzaju 110 placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy opieki 154 społecznej bez opieki medycznej 121 Lokale niemieszkalne 159 4,5 102 Podziemne garaże i zadaszone parkingi oraz budynki kontroli ruchu powietrznego (wieże) 104 Zbiorniki, silosy oraz magazyny podziemne, zbiorniki i komory podziemne (z wyłączeniem budynków magazynowych i naziemnych) Kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m 3 trwale związane z gruntem 109 Domki kempingowe, budynki zastępcze trwale związane z gruntem Plantacje wikliny ,5 224 Budowle wodne, z wyjątkiem melioracji, doków stałych zalądowionych, wałów i grobli Pozycja Stawka % Symbol KŚT (grupa, podgrupa lub rodzaj) Nazwa środków trwałych ,5 11 Budynki mieszkalne 122 Lokale mieszkalne 2,5 10 Budynki niemieszkalne 110 Placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy opieki społecznej bez opieki medycznej 121 Lokale niemieszkalne 4,5 102 Podziemne garaże i zadaszone parkingi oraz budynki kontroli ruchu powietrznego (wieże) 104 Zbiorniki, silosy oraz magazyny podziemne, zbiorniki i komory podziemne (z wyłączeniem budynków magazynowych i naziemnych) Kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m 3 trwale związane z gruntem 109 Domki kempingowe, budynki zastępcze trwale związane z gruntem 010 Plantacje wikliny 02 2,5 224 Budowle wodne, z wyłączeniem urządzeń melioracji wodnych, doków stałych zalądowionych, wałów i grobli 21 Budowle sklasyfikowane jako budowle do uzdatniania wód, z wyjątkiem studni wierconych 290 Budowle sportowe i rekreacyjne, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych 291 Wieże przeciwpożarowe 225 Urządzenia melioracji wodnych podstawowych 226 Urządzenia melioracji wodnych szczegółowych 4,5 2 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych Przewody sieci technologicznych wewnątrzzakładowych 221 Urządzenia zabezpieczające ruch pociągów Wieże ekstrakcyjne Wieże wiertnicze, wieżomaszty Kotły i maszyny energetyczne

147 Budowle sklasyfikowane jako budowle do uzdatniania wód, 256 z wyjątkiem studni wierconych 290 Budowle sportowe i rekreacyjne, z wyłączeniem ogrodów 28 i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych 291 Wieże przeciwpożarowe Melioracje podstawowe Melioracje szczegółowe 01 4,5 2 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, z wyłączeniem ogrodów 2 i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych 211 Przewody sieci technologicznych wewnątrzzakładowych Urządzenia zabezpieczające ruch pociągów Z rodzaju 202 wieże ekstrakcyjne Z rodzaju 200 wieże wiertnicze, wieżomaszty Kotły i maszyny energetyczne Silniki spalinowe na paliwo lekkie Silniki spalinowe na paliwo ciężkie Silniki spalinowe na paliwo gazowe Silniki powietrzne Z rodzaju 343 zespoły elektroenergetyczne przenośne z silnikami 343 spalinowymi na paliwo lekkie 344 Zespoły elektroenergetyczne z silnikami spalinowymi na paliwo 344 ciężkie 349 Reaktory jądrowe filtry (prasy) błotniarki cedzidła mechaniczne 450 Piece do przerobu surowców (z wyjątkiem piece do 450 przerobu surowca wielokomorowe) 451 Piece do przetwarzania paliw (z wyjątkiem piece koksownicze) Piece do wypalania tunelowe Aparaty bębnowe Suszarki komorowe: do 4 oraz do Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania Obrabiarki do metali 40, Maszyny i urządzenia do przetłaczania i sprężania cieczy i gazów Aparaty do wymiany ciepła (z wyjątkiem rodzaju 465 i 469-0) Silniki spalinowe na paliwo lekkie (niezespolone) 323 Silniki spalinowe na paliwo ciężkie (niezespolone) 324 Silniki spalinowe na paliwo gazowe (niezespolone) 325 Silniki powietrzne 343 Zespoły elektroenergetyczne przenośne z silnikami spalinowymi na paliwo lekkie 344 Zespoły elektroenergetyczne z silnikami spalinowymi na paliwo ciężkie 349 Reaktory jądrowe Filtry (prasy) błotniarki Cedzidła mechaniczne 450 Piece do przerobu surowców (z wyjątkiem pieców do przerobu surowców wielokomorowych) 451 Piece do przetwarzania paliw (z wyjątkiem pieców koksowniczych) 454 Piece do wypalania tunelowe 473 Aparaty bębnowe 475 Suszarki komorowe (z wyjątkiem suszarek z półkami obrotowymi i zgarniaczami) 10 4 Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania Obrabiarki do metali 44 Maszyny i urządzenia do przetłaczania i sprężania cieczy i gazów 46 Aparaty do wymiany ciepła (z wyjątkiem wymienników przeponowych rurowych oraz chłodnic odmulin i prób kołowych rozkładni gazu) 47 Maszyny, urządzenia i aparaty do operacji i procesów materiałowych, w tym suszarki z półkami obrotowymi i zgarniaczami (z wyjątkiem: kolumn, aparatów bębnowych, suszarek komorowych bezpółkowych, tradycyjnych, owiewnych, półkowych owiewnych, próżniowych z grzejnymi półkami, suszarek z górnym i dolnym rozpylaniem cieczy oraz suszarek z pneumatycznym rozpylaczem ciał stałych i innych suszarek, odbieralnic hydraulicznych rozkładni gazu) Urządzenia dystrybucyjne do benzyny i olejów elektryczne i przepływomierze składowe do cieczy i paliw płynnych 461 Wymienniki płynów obiegowych przy produkcji sody 469 Chłodnice odmulin i prób kołowych rozkładni gazu 472 Kolumny nitracyjne i denitracyjne 479 Odbieralnice hydrauliczne rozkładni gazu 481 Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem chemicznym i elektrogalwanicznym IFK MONITOR księgowego nr 1/

148 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 148 Treść przepisu przed nowelizacją Maszyny, urządzenia i aparaty do operacji i procesów materiałowych (z wyjątkiem rodzaju 474, 475, do 4 i 6-8 oraz 479-0) Z rodzaju urządzenia dystrybucyjne do benzyny i olejów elektryczne i przepływomierze składowe do cieczy i paliw płynnych 465 Z rodzaju 465 wymienniki płynów obiegowych przy produkcji sody chłodnice odmulin i prób kołowych rozkładni gazu Kolumny nitracyjne i denitracyjne odbieralnice hydrauliczne rozkładni gazu Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem chemicznym i elektrogalwanicznym 482 Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem cieplnym urządzenia do spawania i napawania łukowego w ochronie 484 gazów oraz do spawania i napawania plazmowego Z rodzaju wytwornice acetylenowe przenośne wysokiego ciśnienia zgrzewarki oporowe i tarcicowe Z rodzaju urządzenia do metalizacji natryskowej i do natryskiwania tworzywami sztucznymi 490 Maszyny i urządzenia do przygotowywania maszynowych nośników 490 danych oraz maszyny analityczne 492 Samodzielne urządzenia do automatycznej regulacji i sterowania 492 procesami 493 Z rodzaju 493 roboty przemysłowe maszyny do zamykania słoi 434 Z rodzaju maszyny do zamykania puszek 465 Wymienniki przeponowe rurowe sklasyfikowane jako chłodnice 465 kwasu siarkowego Zespoły komputerowe i aparaty do rektyfikacji powietrza i krystalizatory komory potne maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji materiału zecerskiego koparki i zwałowarki w kopalniach odkrywkowych węgla koparki w piaskowniach przemysłu węglowego Treść przepisu po nowelizacji Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem cieplnym 484 Urządzenia do spawania i napawania łukowego w ochronie gazów oraz do spawania i napawania plazmowego Wytwornice acetylenowe przenośne wysokiego ciśnienia Zgrzewarki oporowe i tarcicowe Urządzenia do metalizacji natryskowej i do natryskiwania tworzywami sztucznymi 486 Maszyny i urządzenia do przygotowywania maszynowych nośników danych oraz maszyny analityczne 488 Samodzielne urządzenia do automatycznej regulacji i sterowania procesami 489 Roboty przemysłowe Maszyny do zamykania słoi Maszyny do zamykania puszek 461 Wymienniki przeponowe rurowe sklasyfikowane jako chłodnice kwasu siarkowego Zespoły komputerowe Aparaty do rektyfikacji powietrza 507 Krystalizatory Komory potne 548 Maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji materiału zecerskiego 583 Koparki i zwałowarki w kopalniach odkrywkowych węgla Koparki w piaskowniach przemysłu węglowego Maszyny i urządzenia do eksploatacji otworów wiertniczych 513 Maszyny i urządzenia do przeróbki mechanicznej rud i węgla 514 Maszyny i urządzenia aglomerowni Maszyny i urządzenia wielkopiecowe Maszyny i urządzenia hutnicze stalowni Nożyce hutnicze do cięcia na gorąco, tabor hutniczy, walcowniczy Inne maszyny, urządzenia i aparaty hutnicze 520 Maszyny i urządzenia dla przemysłu kamieniarskiego: Traki ramowe i tarczowe Cyrkularki Szlifierki Tokarki i wiertarki do kamienia Kombajny do robót przygotowawczych 523 Maszyny i urządzenia dla przemysłu cementowego 525 Autoklawy

149 Maszyny i urządzenia do eksploatacji otworów wiertniczych Maszyny i urządzenia do przeróbki mechanicznej rud i węgla maszyny i urządzenia aglomerowni maszyny i urządzenia wielkopiecowe maszyny i urządzenia hutnicze stalowni Z rodzaju do 6 nożyce hutnicze do cięcia na gorąco, tabor hutniczy, walcowniczy inne maszyny, urządzenia i aparaty hutnicze 520 Z rodzaju 520 maszyny i urządzenia przemysłu kamieniarskiego: i traki ramowe i tarczowe cyrkulaki szlifierki tokarki i wiertarki do kamienia kombajny do robót przygotowawczych 523 Maszyny i urządzenia przemysłu cementowego autoklawy Z rodzaju 529 maszyny i urządzenia do produkcji materiałów 529 budowlanych: do produkcji elementów z lastryko do produkcji sztucznego kamienia 56 Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłów rolnych Z rodzaju pojemniki do bitumu stalowe powyżej l 582 pojemności oraz z rodzaju odśnieżarki o mocy silników powyżej 120 KM Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu chemicznego Maszyny i urządzenia torfiarskie Maszyny dla przemysłu surowców mineralnych Maszyny do produkcji wyrobów z metali i tworzyw sztucznych Maszyny, urządzenia i aparaty do obróbki i przerobu drewna, 53 produkcji wyrobów z drewna oraz maszyny i aparaty papiernicze i poligraficzne 55 Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów włókienniczych 55 i odzieżowych oraz do obróbki skóry i produkcji z niej maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji napojów Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu piekarniczego 568 (z wyjątkiem do 48) 57 Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłów spożywczych Maszyny i urządzenia do produkcji elementów z lastriko i sztucznego kamienia 56 Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu rolnego 582 Maszyny do robót drogowych: pojemniki do bitumu stalowe o pojemności powyżej l odśnieżarki dróg, ulic i placów o mocy silników powyżej 120 KM Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu chemicznego 517 Maszyny i urządzenia torfiarskie 52 Maszyny dla przemysłu surowców mineralnych 53 Maszyny do produkcji wyrobów z metali i tworzyw sztucznych 54 Maszyny, urządzenia i aparaty do obróbki i przerobu drewna, produkcji wyrobów z drewna oraz maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu papierniczego i poligraficznego 55 Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów włókienniczych i odzieżowych oraz do obróbki skóry i produkcji wyrobów z niej 561 Maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji napojów 568 Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu piekarniczego (z wyjątkiem pieców ceramicznych, cyklotermicznych i specjalnych) 57 Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu spożywczego 59 Maszyny, urządzenia i narzędzia rolnicze i gospodarki leśnej Piece prażalnicze fluidezyjne 51 Maszyny, urządzenia i aparaty wiertnicze, górnicze, gazownicze, odlewnicze, torfiarskie oraz geodezyjne i kartograficzne 58 Maszyny do robót ziemnych, budowlanych i drogowych Odgazowywacze 510 Maszyny i urządzenia wiertnicze 511 Obudowy zmechanizowane 518 Aparaty i urządzenia do: pomiarów magnetycznych, pomiarów geologicznych, pomiarów sejsmicznych i radiometrycznych, elektrycznego profilowania odwiertów, karotażu gazowego, perforacji otworów wiertniczych 535 Aparaty specjalne do wytwarzania kwasu wolframowego i maszyny do redukcyjnych, próżniowych i specjalnych wytopów metali Maszyny do produkcji węglanów i past emulsyjnych Urządzenia do produkcji półprzewodników IFK MONITOR księgowego nr 1/

150 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 150 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Maszyny, urządzenia i narzędzia rolnicze i gospodarki leśnej piece prażalnicze fluidezyjne Maszyny, urządzenia i aparaty wiertnicze, górnicze, gazownicze, 51 odlewnicze, torfiarskie oraz geodezyjne i kartograficzne 58 Maszyny do robót ziemnych, budowlanych i drogowych odgazowywacze Maszyny i urządzenia wiertnicze Obudowy zmechanizowane Z rodzaju 518 aparaty i urządzenia do: pomiarów magnetycznych pomiarów geologicznych pomiarów sejsmicznych i radiometrycznych elektrycznego profilowania odwiertów, karotażu gazowego, perforacji otworów wiertniczych 535 Z rodzaju aparaty specjalne do wytwarzania kwasu wolframowego 535 i maszyny do redukcyjnych, próżniowych i specjalnych wytopów metali Z rodzaju maszyny do produkcji węglanów i past emulsyjnych Z rodzaju urządzenia do produkcji półprzewodników dystrybutory młynki młotkowe maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych na mąkę pastewną i tłuszcze utylizacyjne inne maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych 580 Maszyny do robót ziemnych i fundamentowych Maszyny do robót budowlanych szczotki mechaniczne i osprzęt do utrzymania dróg aparaty szklane i porcelanowe do destylacji porcelanowe młyny kulowe 511 Maszyny górnicze, z wyłączeniem obudów zmechanizowanych Z rodzaju 524 piece do topienia żużla wielkopiecowego i bazaltu autoklawy do hydrolizy i neutralizatory stalowe oraz neutralizatory i hydrolizatory betonowe lub murowane Dystrybutory Młynki młotkowe Maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych na mąkę pastewną i tłuszcze utylizacyjne Inne maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych 580 Maszyny do robót ziemnych i fundamentowych 581 Maszyny do robót budowlanych 582 Szczotki mechaniczne i osprzęt do utrzymania dróg Aparaty szklane i porcelanowe do destylacji Porcelanowe młyny kulowe 511 Maszyny górnicze, z wyłączeniem obudów zmechanizowanych 524 Piece do topienia żużla wielkopiecowego i bazaltu 571 Autoklawy do hydrolizy Neutralizatory stalowe oraz neutralizatory i hydrolizatory betonowe lub murowane 581 Wibratory Wibromłoty oraz zacieraczki do tynku 06 4,5 600 Zbiorniki naziemne ceglane 601 Zbiorniki naziemne betonowe (z wyjątkiem wyposażonych w wykładzinę chemoodporną dla kwasu ponitracyjnego) 623 Urządzenia telefoniczne systemów nośnych na liniach WN 641 Wyciągi kopalniane (bez wyciągów przy głębieniu szybów) 648 Towarowe kolejki linowe i dźwignice linowe 656 Akumulatory hydrauliczne 660 Wagi pojazdowe, wagonowe i inne wbudowane 10 6 Urządzenia techniczne Urządzenia rozdzielcze i aparatura energii elektrycznej przewoźna 641 Dźwigniki, wciągarki i wciągniki przejezdne oraz nieprzejezdne, kołowroty, wyciągniki (z wyjątkiem kołowrotów szybowych oraz wyciągników kopalnianych łącznie z wyciągami przy głębieniu szybów, a także wyciągi kolei i kolejek linowych) 662 Projektory przenośne 16 mm i 35 mm 681 Kontenery Telefony komórkowe 669 Kasy fiskalne i rejestrujące (z wyjątkiem zaliczonych do poz. 04 zespoły komputerowe)

151 wibratory wibromłoty oraz z rodzaju zacieraczki do tynku 06 4,5 600 Zbiorniki naziemne ceglane Zbiorniki naziemne betonowe (z wyjątkiem z wykładziną chemoodporną 601 dla kwasu ponitracyjnego) urządzenia telefoniczne systemów nośnych na liniach WN Z rodzaju wyciągi kopalniane (bez wyciągów przy głębieniu 641 szybów) 648 Towarowe kolejki linowe i dźwignie linowe Akumulatory hydrauliczne Wagi pojazdowe, wagonowe i inne wbudowane Urządzenia techniczne Z podgrupy 61 urządzenia rozdzielcze i aparatura energii elektrycznej przewoźna 641 Dźwigniki, wciągarki i wciągniki przejezdne oraz nieprzejezdne, kołowroty, wyciągniki (z wyjątkiem rodzaju oraz z rodzaju wyciągniki kopalniane łącznie z wyciągami przy głębieniu szybów, a także wyciągi kolei i kolejek linowych) 610 do projektory przenośne 16 mm i 35 mm Kontenery Telefony komórkowe Kasy fiskalne i rejestrujące (z wyjątkiem zaliczonych do poz zespoły komputerowe) 633 Baterie akumulatorów elektrycznych stacjonarnych Baterie akumulatorów elektrycznych zasadowych ekrany kinowe do 4 przenośniki w kopalniach i zakładach przetwórczych 644 rud i węgla 664 Z rodzaju 664 urządzenia do przeprowadzania badań technicznych przenośniki zgrzebłowe ciężkie i lekkie Kolejowy tabor szynowy naziemny Kolejowy tabor szynowy podziemny Tramwajowy tabor szynowy Pozostały tabor szynowy naziemny Tabor pływający drezyny i przyczepy do drezyn lokomotywy akumulatorowe 710 do Baterie akumulatorów elektrycznych stacjonarnych Baterie akumulatorów elektrycznych zasadowych 662 Ekrany kinowe 644 Przenośniki w kopalniach i zakładach przetwórczych rud i węgla 664 Urządzenia do przeprowadzania badań technicznych Przenośniki zgrzebłowe ciężkie i lekkie Tabor kolejowy naziemny 71 Tabor kolejowy podziemny 72 Tabor tramwajowy 73 Pozostały tabor szynowy naziemny 77 Tabor pływający Drezyny i przyczepy do drezyn 710 Lokomotywy akumulatorowe Lokomotywy ognioszczelne i typu Karlik Wozy kopalniane 770 Kontenerowce 773 Wodoloty 780 Samoloty 781 Śmigłowce 743 Samochody specjalne 745 Trolejbusy i samochody ciężarowe o napędzie elektrycznym 746 Ciągniki 747 Naczepy i przyczepy 76 Pozostały tabor bezszynowy (wózki jezdniowe akumulatorowe, widłowe i inne wózki jezdniowe) Pozostałe samochody o napędzie elektrycznym Balony 789 Pozostałe środki transportu lotniczego 79 Pozostałe środki transportu Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe 741 Samochody osobowe 742 Samochody ciężarowe 744 Autobusy i autokary 782 Szybowce Wyposażenie kin, teatrów, placówek kulturalno-oświatowych oraz instrumenty muzyczne 806 Kioski, budki, baraki, domki kempingowe niezwiązane trwale z gruntem IFK MONITOR księgowego nr 1/

152 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 152 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji i lokomotywy ognioszczelne i typu Karlik i do 14 wozy kopalniane do kontenerowce wodoloty Samoloty Śmigłowce Samochody specjalne Z rodzaju 745 trolejbusy i samochody ciężarowe o napędzie 745 elektrycznym 746 Ciągniki Naczepy Przyczepy Pozostały tabor bezszynowy (wózki jezdniowe akumulatorowe, 76 widłowe i inne wózki jezdniowe) Z rodzaju 745 pozostałe samochody o napędzie elektrycznym Balony Inne środki transportu lotniczego Środki transportu pozostałe Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe Samochody osobowe Samochody ciężarowe Autobusy i autokary Szybowce Z rodzaju 805 wyposażenie kin, teatrów, placówek kulturalno oświatowych oraz instrumenty muzyczne 806 Kioski, budki, baraki, domki kempingowe niezwiązane trwale z gruntem Maszyny biurowe piszące, liczące i licząco-piszące Dalekopisy do maszyn matematycznych 20 8 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie Elektroniczna aparatura kontrolno-pomiarowa do przeprowadzania badań laboratoryjnych 802 Aparaty i sprzęt do hydro- i mechanoterapii 804 Wyposażenie cyrkowe Objaśnienia: 1. za pogorszone warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a, uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. 2. za złe warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. b, uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu. 3. przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 2, rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie. 4. przez maszyny i urządzenia grupy 4 6 i 8 Klasyfikacji poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 3, rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.

153 do 1 maszyny biurowe dalekopisy do maszyn matematycznych 20 8 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie elektroniczna aparatura kontrolno-pomiarowa do przeprowadzania badań laboratoryjnych aparaty i sprzęt do hydro- i mechanoterapii Z rodzaju 804 wyposażenie cyrkowe 804 Objaśnienia: 1. za pogorszone warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. 2. za złe warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy, uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu. 3. przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 2 ustawy, rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie. 4. przez maszyny i urządzenia grupy 4 6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 3 ustawy, rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma na celu dostosowanie Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych do nowej KŚT IFK MONITOR księgowego nr 1/

154 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH 154 Treść przepisu przed nowelizacją Załącznik nr 3 LISTA PODMIOTÓW, DO KTÓRYCH ZASTOSOWANIE MAJĄ Art. 10 Ust. 6, Art. 12 Ust. 11, Art. 15 Ust. 8, Art. 16 Ust. 9, Art. 25A Ust. 2 USTAWY Treść przepisu po nowelizacji Załącznik nr 3 LISTA PODMIOTÓW, DO KTÓRYCH ZASTOSOWANIE MAJĄ Art. 12 Ust. 11 I 16, Art. 15 Ust. 8, Art. 16 Ust. 9 ORAZ Art. 25A Ust. 2 USTAWY Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter redakcyjny zmiana odesłań do przepisów w tytule załącznika spowodowana uchyleniem art. 10.

155 USTAWA z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U z 2016 r. poz. 2032; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2203)* * Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzone: ustawą z 7 lipca 2017 r. o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1530) obowiązujące od 1 października 2017 r. ustawą z 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. z 2017 r. poz. 1971) obowiązujące od 24 października 2017 r. ustawą z 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 1428) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2056) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2203) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2494) obowiązujące od 31 marca 2018 r. ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw obowiązuje od 1 lutego 2018 r. Treść przepisu przed nowelizacją Art. 3. [Nieograniczony obowiązek podatkowy] ( ) 2b. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z: ( ) 6) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym albo instytucji wspólnego inwestowania, w których co najmniej 50% wartości aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości; 2c. Wartość aktywów, o której mowa w ust. 2b pkt 6, ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zbycia udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym albo instytucji wspólnego inwestowania. Treść przepisu po nowelizacji Art. 3. [Nieograniczony obowiązek podatkowy] ( ) 2b. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z: ( ) 6) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków lub tytułów uczestnictwa jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów takiej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, funduszu inwestycyjnego, instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości; 2c. Wartość aktywów, o której mowa w ust. 2b pkt 6, ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania przychodu, o którym mowa w tym przepisie. W przypadku spółek będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym wartość aktywów może być ustalana na podstawie aktywów bilansowych ujętych w raportach okresowych publikowanych na koniec ostatniego kwartału poprzedzającego kwartał roku kalendarzowego, w którym doszło do uzyskania przychodu. IFK MONITOR księgowego nr 1/

156 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 156 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Regulacja ma na celu doprecyzowanie pojęcia dochodów uzyskanych na terytorium Polski z przeniesienia własności udziałów (akcji) w tzw. spółce nieruchomościowej innych niż ich zbycie. Są to takie zdarzenia jak m.in. umorzenie udziałów czy wystąpienie ze spółki osobowej będącej podatnikiem. Zmiana podyktowana jest faktem, że ekonomiczny skutek tych zdarzeń jest analogiczny do zbycia udziałów/akcji spółki nieruchomościowej. W związku ze zmianą brzmienia art. 3 ust. 2b pkt 6 updof doprecyzowano sposób ustalania wartości aktywów, o której mowa w tym przepisie. Art. 5a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: Art. 5a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: ( ) 29a) wartości emisyjnej udziałów (akcji) oznacza to cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji); Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na dodaniu do słowniczka ustawowego zawartego w art. 5a updof definicji wartości emisyjnej udziałów (akcji). Zgodnie z jej treścią wartość ta oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje) określoną w statucie, umowie spółki, a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze nie niższą jednak od ich wartości rynkowej. Definicja ta jest używana dla określenia wysokości przychodu przy zdarzeniach restrukturyzacyjnych (łączenia i podziały). Art. 5a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: ( ) 41) przepisach o systemie oświaty oznacza to przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) lub przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2016 r. poz. 1943, 1954, 1985 i 2169). Art. 5a. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: (...) 41) przepisach o systemie oświaty oznacza to przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2017 r. poz. 2198), przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59, 949 i 2203) lub przepisy ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. poz. 2203). Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2203). Zmiana jest konsekwencją wejścia w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2203). W związku z tym konieczne stało się rozszerzenie definicji pojęcia przepisy o systemie oświaty stosowanej na potrzeby updof o ten akt prawny. Art. 8. [Dochody wspólników] Art. 8. [Dochody wspólników] ( ) 7. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, oraz zawiadomienie, o którym mowa w ust. 6, podatnicy mogą złożyć z wykorzystaniem wzoru określonego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na podstawie art. 45b pkt 6. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175).

157 Zmiana jest konsekwencją nowelizacji art. 45b updof, w wyniku której rozszerzono delegację dla Ministra Finansów i Rozwoju o możliwość określenia w drodze rozporządzenia wzorów oświadczeń oraz zawiadomień, o których mowa m.in w art. 8 ust. 3 i 6 updof wraz z objaśnieniami co do sposobu ich wypełniania, terminu i miejsca składania. Chodzi o wzór oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodów z najmu przez jednego z małżonków oraz zawiadomienia o rezygnacji z tego sposobu rozliczania przychodów z najmu. Wprowadzenie urzędowych wzorów ww. oświadczeń i zawiadomień pozwoli na ich składanie także za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jednocześnie podatnicy nie zostali pozbawieni możliwości składania tych oświadczeń/zawiadomień na dotychczasowych zasadach, tzn. w formie pisemnej, bez zastosowania określonego prawem wzoru. Art. 9a. [Zasady opodatkowania] ( ) 8. Wybór sposobu opodatkowania dokonany w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 7, dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy, zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania. Art. 9a. [Zasady opodatkowania] ( ) 8. Wybór sposobu opodatkowania dokonany w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 7, dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego, zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W wyniku wprowadzonej nowelizacji zmianie uległ termin informowania przez podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na podstawie ksiąg o rezygnacji z opodatkowania w formie podatku liniowego. Przed nowelizacją termin ten upływał 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy. Od 1 stycznia 2018 r. termin ten upływa 20 stycznia roku podatkowego. Tym samym podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na podstawie ksiąg w tym samym terminie, tj. do 20 stycznia roku podatkowego będą składać oświadczenie o: wyborze opodatkowania podatkiem liniowym (por. art. 9 ust. 7 updof w zw. z art. 43 ust. 1 updof) oraz rezygnacji z opodatkowania tym podatkiem. Art. 9a. [Zasady opodatkowania] Art. 9a. [Zasady opodatkowania] ( ) 9. Oświadczenia, o których mowa w ust. 2 i 7, oraz zawiadomienia, o których mowa w ust. 4 i 8, podatnicy mogą złożyć z wykorzystaniem wzoru określonego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na podstawie art. 45b pkt 6. Podatnicy składający oświadczenie lub zawiadomienie za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej stosują wzór określony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na podstawie art. 45b pkt 6. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana jest konsekwencją nowelizacji art. 45b updof, w wyniku której rozszerzono delegację dla Ministra Finansów i Rozwoju o możliwość określenia w drodze rozporządzenia wzorów oświadczeń oraz zawiadomień, o których mowa m.in. w art. 9a ust. 2, 4, 7 i 8 updof wraz z objaśnieniami co do sposobu ich wypełniania, terminu i miejsca składania. Chodzi o wzór oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym, a także zawiadomienia o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania. Wprowadzenie urzędowych wzorów ww. oświadczeń i zawiadomień pozwoli na ich składanie także za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jednocześnie podatnicy nie zostali pozbawieni możliwości składania tych oświadczeń/zawiadomień na dotychczasowych zasadach, tzn. w formie pisemnej, bez zastosowania określonego prawem wzoru. IFK MONITOR księgowego nr 1/

158 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 158 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 10. [Specyfikacja źródeł przychodów] Treść przepisu po nowelizacji Art. 10. [Specyfikacja źródeł przychodów] ( ) 4. Przychody z realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub z pochodnych instrumentów finansowych, uzyskane w następstwie objęcia lub nabycia tych praw jako świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie, są zaliczane do tego źródła przychodów, w ramach którego to świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie zostało uzyskane. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana wprowadzona w ust. 4 dodanym do art. 10 updof wyłącza ze źródła przychodów kapitały pieniężne przychody uzyskane z realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub innych praw pochodnych, które to instrumenty lub prawa zostały otrzymane jako nieodpłatne świadczenie lub świadczenie w naturze. W takim przypadku, z wyjątkiem realizacji tych praw w ramach programów pracowniczych, przychód z realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych oraz innych praw pochodnych będzie kwalifikowany do tego źródła, w ramach którego powstał przychód z tytułu otrzymania pochodnych instrumentów finansowych lub praw pochodnych, jako nieodpłatne świadczenie lub świadczenie w naturze. Wprowadzonej zmianie towarzyszy dodanie do art. 22 updof ust. 1dc, który reguluje kwestię ustalania kosztów w tego rodzaju przypadkach. Art. 14. [Przychody z działalności gospodarczej] ( ) 2. Przychodem z działalności gospodarczej są również: Art. 14. [Przychody z działalności gospodarczej] ( ) 2. Przychodem z działalności gospodarczej są również: ( ) 7ca) przychody z odpłatnego zbycia wierzytelności dotyczącej prowadzonej działalności gospodarczej, w tym w sposób określony w art. 17 ust. 1 pkt 9, w wysokości jej wartości wyrażonej w cenie określonej w umowie; w tym przypadku przepisy pkt 7b, 7c i 7e stosuje się odpowiednio; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W dodanym przepisie wskazano sposób określenia przychodu uzyskanego ze zbycia wierzytelności dotyczącej prowadzonej działalności gospodarczej. Przychód ten został określony w wysokości jej wartości wyrażonej w cenie zawartej w umowie. Przepis ten, poprzez odwołanie do pkt 7b, 7c i 73 w art. 14 ust. 2 updof, reguluje również przypadki, kiedy zbywana wierzytelność wcześniej została w całości lub części zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Art. 14. [Przychody z działalności gospodarczej] ( ) 2. Przychodem z działalności gospodarczej są również: ( ) 15) w centrach badawczo-rozwojowych, o których mowa w ustawie z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2015 r. poz oraz z 2016 r. poz. 1206) środki funduszu innowacyjności, o którym mowa w art. 21 tej ustawy: a) niewykorzystane w roku podatkowym, w którym zostały przekazane do tego funduszu, lub w ciągu roku podatkowego następującego po tym roku, Art. 14. [Przychody z działalności gospodarczej] ( ) 2. Przychodem z działalności gospodarczej są również: uchylony

159 b) wykorzystane niezgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 21 ust. 8 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, c) w przypadku utraty przez podatnika statusu centrum badawczo-rozwojowego; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201). Zmiana ma zastosowanie do osiągniętych przychodów i poniesionych kosztów począwszy od pierwszego roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2017 r. Zmiana jest efektem likwidacji funduszu innowacyjności w wyniku uchylenia z dniem 1 stycznia 2018 r. art. 21 w ustawie z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2015 r. poz oraz z 2016 r. poz. 1206). W związku z tym konieczne było uchylenie pkt 15 w art. 14 ust. 2 updof, który regulował kwestie powstania przychodu dla celów podatku dochodowego odnośnie do środków przekazywanych do tego funduszu. Art. 14. [Przychody z działalności gospodarczej] ( ) 2. Przychodem z działalności gospodarczej są również: Art. 14. [Przychody z działalności gospodarczej] ( ) 2. Przychodem z działalności gospodarczej są również: ( ) 18) opłata recyklingowa, o której mowa w art. 40c ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 1863, 1948 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 2056). Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2056). Wprowadzona zmiana ma na celu określenie, że opłata recyklingowa, o której mowa w art. 40c ustawy z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 1863, 1948 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 2056) stanowi zarówno przychód, jak i koszt uzyskania przychodów. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 6) wygrane w kasynach gry oraz w grach bingo pieniężne i fantowe urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego; 6a) wygrane w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2280 zł, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: uchylony (...) 6a) wygrane w grach hazardowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2280 zł, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego; 6b) wygrane w turnieju gry w pokera prowadzonym przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego; IFK MONITOR księgowego nr 1/

160 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 160 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji ( ) 6a. Za jednorazową wartość wygranych w grach hazardowych, o których mowa w ust. 1 pkt 6a, uważa się w przypadku: 1) gier liczbowych, loterii pieniężnych, gry telebingo, zakładów wzajemnych, loterii promocyjnych, loterii audioteksowych, loterii fantowych, gry bingo fantowe, gry bingo pieniężne kwotę uzyskaną na podstawie jednego losu, zakładu lub innego dowodu udziału w grze; 2) wygranych w kasynie gier lub salonie gier na automatach uzyskaną kwotę stanowiącą różnicę między sumą wpłaconych stawek a sumą wypłaconych wygranych w trakcie jednorazowego pobytu w kasynie gier lub salonie gier na automatach; 3) innych gier urządzanych przez sieć Internet przez spółkę wykonującą monopol państwa kwotę uzyskaną podczas jednego logowania. ( ) 23. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 6a i 6b, w odniesieniu do wygranych uzyskanych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium loterie, gry lub zakłady wzajemne są urządzane i prowadzone. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Do końca 2017 r. na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 6 i 6a updof zwolnione z PIT były: wygrane w kasynach gry oraz w grach bingo pieniężne i fantowe urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, wygrane w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych hazardowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekraczała 2280 zł, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Od 1 kwietnia 2017 r. w związku z wprowadzonymi zmianami do ustawy z 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach poza kasynami gry zostało objęte monopolem państwa. Monopol ten wykonuje Totalizator Sportowy Sp. z o.o. W praktyce oznaczało to, że wygrane w grach na automatach uzyskanych w salonach gry Totalizatora Sportowego Sp. z o.o. podlegały opodatkowaniu, natomiast wygrane na automatach uzyskanych w kasynach gry podlegają zwolnieniu z opodatkowania. W związku z tym zdecydowano się na uchylenie pkt 6 w art. 21 ust. 1 updof oraz nadanie nowego brzmienia pkt 6a w art. 21 ust. 1 updof. Na jego podstawie wolne od podatku dochodowego są wygrane w grach hazardowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2280 zł, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wygrane, które przekroczą tą kwotę w całości podlegają opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym (patrz art. 30 ust. 1 pkt 2 updof).

161 Na podstawie dodanego do art. 21 ust. 1 updof pkt 6b zwolnione z PIT są wygrane w turnieju gry w pokera prowadzonym przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wprowadzenie tego zwolnienia jest uzasadnione tym, że pokerzysta jest podatnikiem podatku od gier. Brak takiego zwolnienia powodowałby u niego podwójne opodatkowanie tego samego dochodu (wygranej). W dodanym do art. 21 ust. 6a zdefiniowano pojęcie jednorazowej wartości wygranych w grach hazardowych. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 9a) zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 638 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 9a) zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podwyższeniu wysokości zwolnienia dla zapomóg wypłacanych z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji z 638 zł do 1000 zł w roku podatkowym. Celem wprowadzonej zmiany jest zmniejszenie obciążeń podatkowych świadczeń otrzymywanych przez osoby zatrudnione na umowę o pracę. Dochody pracowników są bowiem relatywnie najbardziej obciążone należnościami publicznoprawnymi. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 17) diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 17) diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 3000 zł; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podwyższeniu wysokości zwolnienia dla diet oraz kwot stanowiących zwrot kosztów, otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, z 2280 zł do 3000 zł miesięcznie. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 26) zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 26) zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci: a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra niezależnie od ich wysokości, b) z innych źródeł do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6000 zł; IFK MONITOR księgowego nr 1/

162 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 162 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Do końca 2017 r. zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci, niezależnie od źródła ich finansowania, były zwolnione z PIT do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. W wyniku wprowadzonych zmian wysokość zwolnienia jest warunkowana źródłem, z jakiego zapomoga jest wypłacana. I tak, jeżeli pochodzi z: funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra podlega zwolnieniu z PIT niezależnie od wysokości, innych źródeł podlega zwolnieniu do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6000 zł. Celem wprowadzonej zmiany jest zmniejszenie obciążeń podatkowych świadczeń otrzymywanych przez osoby zatrudnione na umowę o pracę. Dochody pracowników są bowiem relatywnie najbardziej obciążone należnościami publicznoprawnymi. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 32b) przychody z zamiany rzeczy lub praw, jeżeli z tytułu jednej umowy nie przekraczają kwoty 2280 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: 32b) przychody z zamiany rzeczy lub praw, jeżeli z tytułu jednej umowy nie przekraczają kwoty 6000 zł; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podniesieniu wysokości zwolnienia dla przychodów uzyskiwanych z zamiany rzeczy lub praw do kwoty nieprzekraczającej 6000 zł z tytułu jednej umowy, do końca 2017 r. była to kwota 2280 zł. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 38) świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 38) świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3000 zł; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podniesieniu wysokości zwolnienia dla świadczeń otrzymywanych przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych. W wyniku nowelizacji tego rodzaju świadczenia są zwolnione z PIT do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3000 zł, a nie jak to miało miejsce do końca 2017 r. do kwoty 2280 zł. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 39a) stypendia przyznawane na podstawie decyzji Dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej wydanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (Dz.U. poz. 1530);

163 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 7 lipca 2017 r. o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1530). W dodanym do art. 21 ust. 1 updof pkt 39a zwolniono z PIT stypendia przyznawane na podstawie decyzji Dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej wydanej na podstawie przepisów ustawy z 7 lipca 2017 r. o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1530). Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 40d) świadczenia otrzymane w ramach rządowego programu ustanowionego na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2016 r. poz i 1933) w związku z kształceniem w zagranicznych uczelniach na pokrycie kosztów rekrutacyjnych, czesnego, zakwaterowania, utrzymania, przejazdów i ubezpieczeń; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 7 lipca 2017 r. o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1530). W związku z uchyleniem z od 1 października 2017 r. art. 42a ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym niezbędne było uchylenie pkt 40d w art. 21 ust. 1 updof, który stanowił podstawę zwolnienia z PIT środków finansowych na pokrycie kosztów rekrutacyjnych, czesnego, zakwaterowania, utrzymania, przejazdów i ubezpieczeń przyznawanych na podstawie rządowego programu ustanowionego na podstawie uchylonego art. 42a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2016 r. poz i 1933). Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 49a) ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Biurze Ochrony Rządu; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: (...) 49a) ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Służbie Ochrony Państwa; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lutego 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Zmiana została spowodowana zastąpieniem Biura Ochrony Rządu przez Służbę Ochrony Państwa na skutek uchylenia z dniem 1 lutego 2018 r. ustawy z 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu przez ustawę z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 67) wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 67) wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). IFK MONITOR księgowego nr 1/

164 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 164 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Zmiana polega na podniesieniu wysokości zwolnienia dla otrzymanych przez pracowników w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, z kwoty 380 zł do 1000 zł w roku podatkowym. Nadal utrzymano zasadę, że rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Celem wprowadzonej zmiany jest zmniejszenie obciążeń podatkowych świadczeń otrzymywanych przez osoby zatrudnione na umowę o pracę. Dochody pracowników są bowiem relatywnie najbardziej obciążone należnościami publicznoprawnymi. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 67b) świadczenia, które nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, otrzymane od pracodawcy z tytułu: a) objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 400 zł, b) uczęszczania dziecka pracownika do przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 200 zł na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 67b) świadczenia, które nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, otrzymane od pracodawcy z tytułu objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka pracownika do żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 1000 zł, na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podniesieniu wysokości zwolnienia dla świadczeń, które nie są finansowane z ZFŚS, otrzymanych przez pracownika od pracodawcy z tytułu: objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego z 400 zł do 1000 zł miesięcznie, oraz uczęszczania dziecka pracownika do przedszkola z 200 zł do 1000 zł miesięcznie. Celem wprowadzonej zmiany jest zmniejszenie obciążeń podatkowych świadczeń otrzymywanych przez osoby zatrudnione na umowę o pracę. Dochody pracowników są bowiem relatywnie najbardziej obciążone należnościami publicznoprawnymi. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 68) wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 68) wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności;

165 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podniesieniu wysokości zwolnienia z 760 zł do 2000 zł dla wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług. Kwota zwolnienia dotyczy jednorazowej wartości tych wygranych lub nagród. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 77) równoważniki pieniężne za brak lokalu mieszkalnego, wypłacone: funkcjonariuszom Policji i Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Straży Granicznej, Służby Celno-Skarbowej, Biura Ochrony Rządu oraz strażakom Państwowej Straży Pożarnej, do wysokości nieprzekraczającej kwoty 2280 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 77) równoważniki pieniężne za brak lokalu mieszkalnego, wypłacone: funkcjonariuszom Policji i Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Straży Granicznej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Ochrony Państwa oraz strażakom Państwowej Straży Pożarnej, do wysokości nieprzekraczającej kwoty 2280 zł Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lutego 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Zmiana jest spowodowana zastąpieniem Biura Ochrony Rządu przez Służbę Ochrony Państwa na skutek uchyleniem z dniem 1 lutego 2018 r. ustawy z 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu przez ustawę z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 78) dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu dzieci i młodzieży do lat 18: a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra niezależnie od ich wysokości, b) z innych źródeł do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 78) dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu dzieci i młodzieży do lat 18: a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra niezależnie od ich wysokości, b) z innych źródeł do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podniesieniu z 760 zł do 2000 zł w roku podatkowym wysokości zwolnienia dla dopłat z innych źródeł do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo- -sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu dzieci i młodzieży do lat 18. IFK MONITOR księgowego nr 1/

166 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 166 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 80) przychody ze stosunku służbowego otrzymane w służbie kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej; Treść przepisu po nowelizacji Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 80) przychody ze stosunku służbowego otrzymane w służbie kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lutego 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Zmiana jest spowodowana zastąpieniem Biura Ochrony Rządu przez Służbę Ochrony Państwa na skutek uchylenia z dniem 1 lutego 2018 r. ustawy z 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu przez ustawę z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 82a) kwoty podwyższenia uposażenia, o których mowa w art. 121a ust. 3a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2015 r. poz. 355, z późn. zm.), w art. 125a ust. 3a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1402, z późn. zm.), w art. 105a ust. 3a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1340, z późn. zm.), w art. 108a ust. 3a ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz.U. z 2014 r. poz. 170, z późn. zm.), w art. 136a ust. 3a ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz.U. z 2010 r. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.), w art. 90 ust. 1ba ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1414, z późn. zm.), w art. 96a ust. 3a ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz.U. z 2014 r. poz. 1106, z późn. zm.), w art. 102a ust. 3a ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U. z 2014 r. poz. 1411, z późn. zm.), w art. 231 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. poz. 1947), w art. 60a ust. 3a ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1415, z późn. zm.) oraz kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, o których mowa w art. 31 ust. 3a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r. poz. 159 oraz z 2015 r. poz i 1217); Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 82a) kwoty podwyższenia uposażenia, o których mowa w art. 121a ust. 3a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2015 r. poz. 355, z późn. zm.), w art. 125a ust. 3a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1402, z późn. zm.), w art. 105a ust. 3a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1340, z późn. zm.), w art. 193 ust. 4 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz.U. poz....), w art. 136a ust. 3a ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz.U. z 2010 r. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.), w art. 90 ust. 1ba ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1414, z późn. zm.), w art. 96a ust. 3a ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz.U. z 2014 r. poz. 1106, z późn. zm.), w art. 102a ust. 3a ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U. z 2014 r. poz. 1411, z późn. zm.), w art. 231 ust. 4 ustawy z dnia 16 lis topada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. poz. 1947), w art. 60a ust. 3a ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej Dz.U. z 2014 r. poz. 1415, z późn. zm.) oraz kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, o których mowa w art. 31 ust. 3a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r. poz. 159 oraz z 2015 r. poz i 1217); Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lutego 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa. Na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Zmiana spowodowana zastąpieniem Biura Ochrony Rządu przez Służbę Ochrony Państwa na skutek uchylenia z dniem 1 lutego 2018 r. ustawy z 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu przez ustawę z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa.

167 Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 83b) wynagrodzenia za udzielanie pomocy służbom państwowym wypłacane z funduszu operacyjnego, o którym mowa w odrębnych ustawach; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzonemu zwolnieniu towarzyszy uchylenie od 1 stycznia 2018 r. pkt 5 w art. 30 ust. 1 updof. Na podstawie tego przepisu do końca 2017 r. od wynagrodzeń za udzielanie pomocy Policji, funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej, Straży Granicznej, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego, wypłacanych z funduszu operacyjnego pobierany był zryczałtowany podatek w wysokości 20%. Likwidacja opodatkowania dla tego rodzaju należności ma zwiększyć wysokość otrzymywanych świadczeń przez osoby współpracujące z ww. organami, co powinno zachęcić do wspierania działań tych jednostek. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 89) wartość świadczeń otrzymanych przez studentów od uczelni, na podstawie odrębnych przepisów, w związku ze skierowaniem przez uczelnię na studenckie praktyki zawodowe do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 89) wartość świadczeń otrzymanych przez studentów od uczelni, na podstawie odrębnych przepisów, w związku ze skierowaniem przez uczelnię na studenckie praktyki zawodowe; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na likwidacji kwotowego ograniczenia dla zwolnienia z PIT wartości świadczeń otrzymanych przez studentów od uczelni, na podstawie odrębnych przepisów, w związku ze skierowaniem przez uczelnię na studenckie praktyki zawodowe. Do końca 2017 r. świadczenia te były zwolnione z PIT do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Po nowelizacji podlegają zwolnieniu w całości. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 90b) świadczenia uzyskane w związku z uczestniczeniem w nieodpłatnych szkoleniach z zakresu opieki paliatywnej lub hospicyjnej organizowanych przez organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, lub organy samorządu zawodowego lekarzy lub pielęgniarek i położnych, mające siedzibę i działające w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r. IFK MONITOR księgowego nr 1/

168 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 168 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Świadczenia wymienione w pkt 90b dodanym do art. 21 ust. 1 updof były do tej pory trzykrotnie przedmiotem rozporządzeń MF w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Pierwsze rozporządzenie, wydane w 2011 r., obejmowało świadczenia uzyskane w latach , drugie dotyczyło świadczeń z okresu Ostatnie rozporządzenie obejmowało świadczenia uzyskane w latach Ostatnia zmiana wprowadza dla nich ustawowe zwolnienie z PIT. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 92) świadczenia otrzymane na podstawie odrębnych przepisów przez członków rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 92) świadczenia otrzymane na podstawie odrębnych przepisów przez członków rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3000 zł; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podniesieniu wysokości zwolnienia dla świadczeń otrzymanych na podstawie odrębnych przepisów przez członków rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów. Do końca 2017 r. świadczenia te były zwolnione z PIT do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Po nowelizacji kwota zwolnienia wynosi 3000 zł. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 97b) kwoty należności z tytułu: a) zaległej opłaty z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego, b) zaległej opłaty za dostawy do lokalu mieszkalnego energii, gazu, wody oraz za odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych, c) odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego, d) odsetek od należności, o których mowa w lit. a c, e) nieuregulowanych kosztów dochodzenia i egzekucji należności, o których mowa w lit. a d, w tym zasądzonych prawomocnym tytułem wykonawczym wraz z kosztami postępowania sądowego i egzekucyjnego umorzonych na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2077) lub uchwały, o której mowa w art. 59 ust. 3 tej ustawy; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Dodany do art. 21 ust. 1 updof pkt 97b zwalnia z PIT świadczenia uzyskane z tytułu umorzenia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego należności pieniężnych związanych z użytkowaniem lokalu mieszkalnego zastosowanych zgodnie z zasadami określonymi na podstawie art. 59 ust. 1 lub uchwałą, o której mowa w art. 59 ust 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz ze zm.). Zwolnieniem zostały objęte umorzone należności dotyczące m.in. zaległej opłaty z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego. Beneficjentami tego zwolnienia podatkowego są podatnicy wynajmujący mieszkania komunalne i socjalne. Wprowadzenie omawianego zwolnienia zostało uzasadnione tym, że jednostki samorządu terytorialnego posiadają udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Brak zwolnienia podatkowego dla tych świadczeń spowodowałby, że jednostki samorządu terytorialnego (poprzez te udziały) w pewnym stopniu uzyskiwałyby dochody związane z dokonanymi przez siebie umorzeniami.

169 Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 121) jednorazowe środki przyznane na podjęcie działalności, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 121) jednorazowe środki przyznane na podjęcie działalności, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 31 marca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2494). Zmiana polega na odesłaniu do instrumentu wsparcia, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2017 r. poz. 1065). Dzięki temu od 31 marca 2018 r. zwolnione z PIT są środki z Funduszu Pracy przyznane na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz na podjęcie działalności w formie spółdzielni socjalnej. Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 141) zwolnienie z opłaty za wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny członkowi rodziny wielodzietnej na podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2016 r. poz. 785 i 1579); Art. 21. [Zwolnienia] 1. Wolne od podatku dochodowego są: ( ) 141) zwolnienie z opłaty za wydanie Karty Dużej Rodziny lub duplikatu Karty Dużej Rodziny członkowi rodziny wielodzietnej na podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2016 r. poz. 785 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 777); Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 1428). W wyniku nowelizacji zwolnieniem z PIT objęto również zwolnienie z opłaty za wydanie Karty Dużej Rodziny członkowi rodziny wielodzietnej na podstawie ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2016 r. poz. 785 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 777). Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1aa. Kosztem uzyskania przychodów jest również wniesiona opłata recyklingowa, o której mowa w art. 40c ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2056). Wprowadzona zmiana ma na celu określenie, że opłata recyklingowa, o której mowa w art. 40c ustawy z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 1863, 1948 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 2056) stanowi zarówno przychód (por. art. 14 ust. 2 pkt 18 updof), jak i koszt uzyskania przychodów. Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1db. Jeżeli podatnik uzyskał przychód z odpłatnego zbycia lub umorzenia udziałów (akcji) albo wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci udziałów (akcji), objętych lub nabytych w wyniku realizacji praw majątkowych albo w wyniku realizacji praw z papierów wartościowych lub realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych, w związku z którymi został określony przychód na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. b lub pkt 10 albo art. 18, wartość dochodu określonego z tego tytułu powiększa koszty uzyskania przychodu, o których mowa odpowiednio w ust. 1 lub ust. 1e albo w art. 23 ust. 1 pkt 38. IFK MONITOR księgowego nr 1/

170 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 170 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Dodany do art. 22 updof ust. 1db umożliwia zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku zbycia akcji, nabytych w wyniku realizacji praw majątkowych albo pochodnych instrumentów finansowych lub praw majątkowych, wartości przychodu, jaki był określony i podlegał opodatkowaniu przy nabyciu zbywanych akcji. Zmiana ta pozwala uniknąć wątpliwości, jakie pojawiały się w orzecznictwie sądowym w tej sprawie. Sądy stały na stanowisku, że w takich przypadkach nie określa się przychodu i w konsekwencji nie ma kosztów uzyskania przy zbyciu akcji nabytych w omawiany sposób. Przychód do opodatkowania powstawał tym samym tylko przy zbyciu tych akcji. Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1dc. W przypadku realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych uzyskanych w następstwie objęcia lub nabycia tych praw jako świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie, w związku z którymi został określony przychód, wartość tego przychodu powiększa koszty uzyskania przychodu ze źródła, do którego, zgodnie z art. 10 ust. 4, został zaliczony ten przychód. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W przypadku gdy podatnik otrzyma świadczenie rzeczowe lub nieodpłatne świadczenie w postaci pochodnych instrumentów finansowych lub innych praw pochodnych, które będzie dla niego stanowiło przychód do opodatkowania na podstawie art. 10 ust. 4 updof, a następnie w wyniku realizacji praw ponownie uzyska kolejny przychód, wówczas na podstawie ust. 1dc dodanego do art. 22 updof może zaliczyć do kosztów podatkowych przychód z tytułu nabycia lub objęcia tych instrumentów lub praw pochodnych. Celem wprowadzonej zmiany jest uniknięcie podwójnego opodatkowania w omówionym przypadku. Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1g. W przypadku zbycia udziałów (akcji) objętych w wyniku podziału, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7, kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej jest ich wartość nominalna ustalona na dzień zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej albo na dzień zarejestrowania spółek nowo zawiązanych. Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1g. W przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) objętych w wyniku podziału, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7, kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej jest wartość emisyjna udziałów (akcji). Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana dotyczy sposobu ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) objętych w wyniku podziału, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 updof. Do końca 2017 r. kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia takich udziałów (akcji) w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej była ich wartość nominalna ustalona na dzień zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej albo na dzień zarejestrowania spółek nowo zawiązanych. Od 1 stycznia 2018 r. koszty te ustala się z uwzględnieniem wartości emisyjnej udziałów (akcji).

171 Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1p. Kosztami uzyskania przychodów, z uwzględnieniem ust. 8, są także koszty poniesione przez pracodawcę, pod warunkiem że nie zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych: ( ) 2) z tytułu: a) prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie na każde dziecko pracownika, o którym mowa w art. 27f ust. 1: uczęszczające do żłobka lub klubu dziecięcego kwoty 400 zł, uczęszczające do przedszkola kwoty 200 zł, b) dofinansowania pracownikowi wydatków, do wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków poniesionych i udokumentowanych przez pracownika, związanych z: objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego, nie więcej niż 400 zł miesięcznie na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1, uczęszczaniem dziecka pracownika do przedszkola, nie więcej niż 200 zł miesięcznie na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1. Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 1p. Kosztami uzyskania przychodów, z uwzględnieniem ust. 8, są także koszty poniesione przez pracodawcę, pod warunkiem że nie zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych: ( ) 2) z tytułu: a) prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 1000 zł na każde dziecko pracownika, o którym mowa w art. 27f ust. 1, uczęszczające do zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola, b) dofinansowania pracownikowi wydatków związanych z objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków poniesionych i udokumentowanych przez pracownika, miesięcznie nie więcej niż kwota 1000 zł na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na podwyższeniu kwoty wydatków, które nie pochodzą ze środków ZFŚS, jakie pracodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z tytułu: prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola z 200 zł i 400 zł miesięcznie do 1000 zł na każde dziecko oraz dofinansowania pracownika w związku z objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka albo klubu dziecięcego lub przedszkola z 200 zł i 400 zł miesięcznie do 1000 zł na każde dziecko. Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 9. Koszty uzyskania niektórych przychodów określa się: ( ) 3) z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód; 9a. W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1 3, nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1. Art. 22. [Koszty uzyskania przychodów] ( ) 9. Koszty uzyskania niektórych przychodów określa się: ( ) 3) z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód; 9a. W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1 3, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1. IFK MONITOR księgowego nr 1/

172 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 172 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 9b. Przepis ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności: 1) twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa; 2) badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej; 3) artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii; 4) w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów; 5) publicystycznej. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzona zmiana stanowi wyjście naprzeciw oczekiwaniom podatników wykonujących twórcze zawody. Jej efektem jest podwyższenie limitu dotyczącego stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów dla twórców o 100%, tj. do kwoty zł rocznie. W zeznaniu za 2017 r. koszty z praw autorskich należy stosować na dotychczasowych zasadach, tj. w limicie zł. Oprócz podniesienia limitu dla kosztów z praw autorskich, zdecydowano się na dodanie do do art. 22 updof ust. 9b. Zawiera on zamknięty katalog przychodów, które uprawniają do stosowania 50% autorskich prawa majątkowych. Wśród tych przychodów znalazły się m.in. przychody z działalności: 1) twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa; 2) badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej. Niestety w wyniku nowelizacji część praw autorskich nie jest już objęta podwyższonymi kosztami. Są to np. prawa autorskie do projektów inżynierskich różnego rodzaju instalacji. Art. 22b. [Odpisy amortyzacyjne] 1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: Art. 22b. [Odpisy amortyzacyjne] 1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, nabyte od innego podmiotu, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter doprecyzowujący. Art. 22d. [Możliwość odstąpienia od odpisów amortyzacyjnych] 1. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza 3500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Art. 22d. [Możliwość odstąpienia od odpisów amortyzacyjnych] 1. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.

173 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do składników majątku przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r. Zmiana polega na podwyższeniu kwoty wydatków na nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z 3500 zł do zł pozwalającej na zaliczenie ich bezpośrednio do kosztów uzyskania. Obowiązujący do końca 2017 r. limit umożlwiający bezpośrednie zaliczenie wydatku na nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do kosztów uzyskania przychodów w wysokości 3500 zł nie był aktualizowany od kilkunastu lat. Jednocześnie w tym czasie skumulowana inflacja wyniosła ok. 42%. Podwyższenie limitu do wysokości zł, tj. powyżej czynnika inflacji, stanowić ma formę dodatkowej zachęty do zwiększenia wydatków inwestycyjnych, która w głównym stopniu powinna oddziaływać na mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa. Art. 22e. [Nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł] 1. Jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku wymienione w art. 22a ust. 1 i art. 22b ust. 1, o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął: (...) 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zaliczenia wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Art. 22e. [Nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej zł] 1. Jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku wymienione w art. 22a ust. 1 i art. 22b ust. 1, o wartości początkowej przekraczającej zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął: (...) 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zaliczenia wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do składników majątku przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r. Zmiana jest związana z podwyższeniem od 1 stycznia 2018 r. kwoty wydatków na nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z 3500 zł do zł, pozwalającej na zaliczenie ich bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu. Art. 22f. [Odpisy amortyzacyjne] 3. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h 22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3500 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3500 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h 22m albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym. Art. 22f. [Odpisy amortyzacyjne] 3. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h 22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h 22m albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym. IFK MONITOR księgowego nr 1/

174 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 174 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do składników majątku przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r. Zmiana jest związana z podwyższeniem od 1 stycznia 2018 r. kwoty wydatków na nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z 3500 zł do zł, pozwalającej na zaliczenie ich bezpośrednio do kosztów uzyskania. Art. 22g. [Wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych] ( ) 17. Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1, 3 9 i 11 15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Art. 22g. [Wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych] ( ) 17. Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1, 3 9 i 11 15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do składników majątku przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r. Zmiana jest związana z podwyższeniem od 1 stycznia 2018 r. kwoty wydatków na nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z 3500 zł do zł, pozwalającej na zaliczenie ich bezpośrednio do kosztów uzyskania. Art. 22k. [Odpisy amortyzacyjne maszyn i urządzeń oraz środków transportu] ( ) 9. Przy określaniu limitu, o którym mowa w ust. 7, nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3500 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22f ust. 3. Art. 22k. [Odpisy amortyzacyjne maszyn i urządzeń oraz środków transportu] ( ) 9. Przy określaniu limitu, o którym mowa w ust. 7, nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22f ust. 3. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do składników majątku przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r. Zmiana jest związana z podwyższeniem od 1 stycznia 2018 r. kwoty wydatków na nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z 3500 zł do zł, pozwalającej na zaliczenie ich bezpośrednio do kosztów uzyskania.

175 Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 20) wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona; Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 20) wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności lub ich części, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter porządkowy i polega na odwołaniu się w art. 23 ust. 1 pkt 20 updof wprost do przepisów art. 23 ust. 2 updof. Ten ostatni przepis definiuje, kiedy wierzytelność, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 20 updof, jest nieściągalna. Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 34) strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio na podstawie art. 14 została zarachowana jako przychód należny; Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 34) strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 17 ust. 1 pkt 9, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychód należny do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Wprowadzona zmiana to konsekwencja uchwały NSA w składzie siedmiu sędziów z 11 czerwca 2012 r., sygn. akt I FPS 3/11, w której NSA stwierdził, że kalkulując stratę na sprzedaży wierzytelności podatnik ma prawo wziąć pod uwagę kwotę brutto wierzytelności, a nie wyłącznie wartość zarachowanego wcześniej przychodu (kwotę netto wierzytelności). Zdaniem NSA fakt zarachowania wierzytelności jako przychodu należnego, na co wskazywał art. 23 ust. 1 pkt 34 updof w brzmieniu obowiązującym do końca 2017 r., był wyłącznie przesłanką, której spełnienie umożliwiało zaliczenie straty ze sprzedaży wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, nie determinując jednak wysokości straty, którą można było do tej kategorii zaliczyć. Z tego powodu zdecydowano się doprecyzować, że podatnicy mogą uznać za koszt podatkowy stratę ze zbycia wierzytelności wyłącznie do kwoty uprzednio wykazanego przychodu należnego. Omawianą zmianę uzasadniono tym, że zaliczenie do kosztówcałej wartości wierzytelności wraz z VAT prowadzi do skutku polegającego na ujęciu jako kosztu uzyskania przychodu nieotrzymanej kwoty VAT stanowiącego część składową wartości zbywanej wierzytelności. Narusza to neutralność tego podatku przyjętą na gruncie ustaw o podatkach dochodowych, wyrażającą się w tym, iż co do zasady VAT nie stanowi kosztu ani przychodu podatkowego. W przypadku faktycznego nieotrzymania VAT strata na nim poniesiona jest wyłącznie stratą ekonomiczną, która nie powinna być rozliczana w podatku dochodowym. Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 41) umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne; Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 41) umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne do wysokości zarachowanej jako przychód należny; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na doprecyzowaniu, że do kosztów uzyskania przychodów można zaliczać umorzone wierzytelności, które zostały wcześniej zarachowane jako przychody należne, do wysokości, w jakiej rzeczywiście dokonano takiego zarachowania. IFK MONITOR księgowego nr 1/

176 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 176 Treść przepisu przed nowelizacją Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 45a) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: a) nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku lub darowizny, jeżeli: nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku, Treść przepisu po nowelizacji Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 45a) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: a) nabytych nieodpłatnie, jeżeli: nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku, Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Do końca 2017 r. przepisy updof, co do zasady, wyłączały możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie. Wyjątek w tym zakresie stanowiły odpisy od takich składników aktywów nabytych w drodze spadku lub darowizny. Odstępstwo to było wykorzystywane przez podatników do przeszacowywania podatkowej wartości składników majątku poprzez przekazywanie ich członkom najbliższej rodziny korzystającym ze zwolnień w podatku od spadków i darowizn. Dzięki dokonaniu takiej darowizny obdarowany nabywał prawo do amortyzacji składnika majątku, liczonej od jego aktualnej wartości rynkowej, bez wykazywania jakichkolwiek przychodów z tego tytułu i mimo tego, iż składnik ten mógł już zostać zamortyzowany u darczyńcy. Od 1 stycznia 2018 r. odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych tytułem darmym będą kosztem uzyskania przychodu tylko w przypadku, kiedy wartość spadku lub darowizny nie korzystała ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Kosztem uzyskania przychodu będą również odpisy amortyzacyjne w przypadku, kiedy składnik majątku otrzymany w drodze spadku albo darowizny podlega opodatkowaniu, ale z uwagi na jego wartość mieści się w tzw. kwocie wolnej w podatku od spadków darowizn. Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 45c) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22b ust. 1 pkt 4 7, jeżeli uprzednio te prawa lub wartości były przez podatnika lub spółkę niebędącą osobą prawną, której jest wspólnikiem, nabyte lub wytworzone a następnie zbyte w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich uprzedniego zbycia; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na wykluczeniu możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22b ust. 1 pkt 4 7 updof, jeżeli uprzednio te prawa lub wartości były przez podatnika lub spółkę niebędącą osobą prawną, której jest wspólnikiem, nabyte lub wytworzone, a następnie zbyte w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich uprzedniego zbycia.

177 Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 64) wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw i wartości, o których mowa w art. 22b ust. 1 pkt 4 7, nabytych lub wytworzonych przez podatnika lub spółkę niebędącą osobą prawną, której jest wspólnikiem, a następnie zbytych w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich zbycia; Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na wykluczeniu możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22b ust. 1 pkt 4 7 updof, nabytych lub wytworzonych przez podatnika lub spółkę niebędącą osobą prawną, której jest wspólnikiem, a następnie zbytych w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich zbycia. Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: Art. 23. [Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów] 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: ( ) 65) podatku, o którym mowa w art. 30g. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów podatku, o którym mowa w art. 30g, dodanym od 1 stycznia 2018 r. do przepisów updof. Chodzi o podatek od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium RP, którego wartość początkowa przekracza zł. Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 5. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: 1) dochód z umorzenia udziałów (akcji); ( ) 7) w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem; Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 5. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: 1) przychody z umorzenia udziałów (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości; ( ) 7) w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa ustalona na dzień podziału nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem; IFK MONITOR księgowego nr 1/

178 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 178 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Ze znowelizowanego art. 24 ust. 5 pkt 1 updof wynika, że przychodem z udziału w zyskach osób prawnych są nie tylko przychody z umorzenia udziałów (akcji), ale także ze zmniejszenia ich wartości. Zmiana art. 24 ust. 5 pkt 7 updof jest związana z odejściem, przy określaniu proporcji związanej z ustaleniem kosztów uzyskania przychodu w przypadku połączenia lub podziału spółek, od wartości nominalnej unicestwianych udziałów (akcji) i odniesieniem tej proporcji do wartości majątku wydzielanej spółki do wartości majątku spółki bezpośrednio przed podziałem. Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 5. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 5. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: ( ) 10) odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. c i d, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna); Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Na podstawie pkt 10 dodanego do art. 24 ust. 5 updof dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych są także odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. c i d updof, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna) Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 5. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 5. Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: ( ) 11) zapłata, o której mowa w ust. 8a. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Na podstawie pkt 11 dodanego do art. 24 ust. 5 updof dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest także zapłata, o której mowa w art. 24 ust. 8a updof. Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 8. W przypadku połączenia lub podziału spółek, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 7 i ust. 8d, dochód (przychód) wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej, stanowiący nadwyżkę wartości nominalnej udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną nad wydatkami na nabycie (objęcie) udziałów (akcji) w spółce Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 8. W przypadku połączenia lub podziału spółek, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 7 i ust. 8d, dochód (przychód) wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej, stanowiący nadwyżkę wartości nominalnej udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną nad wydatkami na nabycie (objęcie) udziałów (akcji) w spółce

179 przejmowanej lub dzielonej, nie podlega opodatkowaniu w momencie połączenia lub podziału spółek; przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej wspólnik ustala koszt uzyskania przychodów na podstawie: ( ) 3) wysokości wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) spółki dzielonej, ustalonych zgodnie z pkt 1 lub 2, w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w dzielonej spółce do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem; pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółek podzielonych przez wydzielenie. ( ) 8e. Unicestwienie udziałów (akcji), o którym mowa w ust. 5 pkt 7 oraz ust. 8 pkt 3, obejmuje również zmniejszenie wartości nominalnej udziałów (akcji). przejmowanej lub dzielonej, nie podlega opodatkowaniu w momencie połączenia lub podziału spółek; przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej wspólnik ustala koszt uzyskania przychodów na podstawie: ( ) 3) wysokości wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) spółki dzielonej, ustalonych zgodnie z pkt 1 lub 2, w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem; pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółek podzielonych przez wydzielenie. uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Po zmianie przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki nowo zawiązanej w wyniku podziału spółki, wspólnik ustala koszt uzyskania przychodów na podstawie wysokości wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) spółki dzielonej, ustalonych w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem; pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółek podzielonych przez wydzielenie. Przed nowelizacją była to proporcja, w jakiej pozostawała u wspólnika wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w dzielonej spółce do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem. Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 11. Dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji. Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 11. Jeżeli w wyniku realizacji programu motywacyjnego utworzonego przez: 1) spółkę akcyjną, od której podatnik uzyskuje świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13, 2) spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której podatnik uzyskuje świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13 podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje tej spółki lub akcje spółki w stosunku do niej dominującej, przychód z tego tytułu powstaje w momencie odpłatnego zbycia tych akcji. 11a. Dochodem z odpłatnego zbycia akcji, o których mowa w ust. 11, jest różnica między przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia akcji a kosztami uzyskania przychodu określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt b. Przez program motywacyjny, o którym mowa w ust. 11, rozumie się system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez: 1) spółkę akcyjną, dla osób uzyskujących od niej świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13, albo IFK MONITOR księgowego nr 1/

180 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 180 Treść przepisu przed nowelizacją 12. Zasada, o której mowa w ust. 11, nie ma zastosowania do dochodu osiągniętego ze zbycia akcji, przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji. Treść przepisu po nowelizacji 2) spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania uzyskują świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13 w wyniku którego osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania bezpośrednio lub w wyniku realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji innych praw majątkowych, nabywają prawo do faktycznego objęcia lub nabycia akcji spółki określonej w pkt 1 lub 2. uchylony 12a. Przepisy ust b mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia lub nabycia akcji spółek akcyjnych, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium państwa, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W wyniku wprowadzonej zmiany uregulowano zasady opodatkowania dochodów uzyskiwanych ze zbycia akcji nabytych w ramach tzw. programów motywacyjnych. Przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym dochód do opodatkowania powstaje w momencie zbycia tych akcji. Dochodem tym jest różnica między przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia akcji a kosztami uzyskania przychodu określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 updof. W dodanym do art. 24 updof ust. 11b zdefiniowano także pojęcie programu motywacyjnego. Omawiane przepisy mają zastosowanie również do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia lub nabycia akcji spółek akcyjnych, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium państwa, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 19. Przepisu ust. 8a nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów wymiany udziałów jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. 20. Jeżeli wymiana udziałów nie została przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 19 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Art. 24. [Określenie dochodu podatników] ( ) 19. Przepisów ust. 8a i art. 21 ust. 1 pkt 109 nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. 20. Jeżeli wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 19 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175).

181 W znowelizowanym ust. 19 art. 24 updof wprowadzono ograniczenie stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 109 updof (czyli zwolnienia przychodu uzyskiwanego w związku z aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części), jeżeli głównym lub jednym z głównych celów wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Jednocześnie zastrzeżono, że jeżeli wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostało przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Art. 24a. [Obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów] ( ) 3a. Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej albo w poprzednim roku podatkowym byli opodatkowani na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub prowadzili księgi rachunkowe, są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi w terminie 20 dni od dnia jej założenia. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych lub spółki partnerskiej, zawiadomienie składają wszyscy wspólnicy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania każdego z nich. 3b. Jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenie księgi zostało powierzone biuru rachunkowemu, podatnik jest obowiązany w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego, któremu zostało złożone zawiadomienie o prowadzeniu księgi, wskazując nazwę i adres biura, miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dowodów związanych z jej prowadzeniem. Jeżeli działalność gospodarcza jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych lub spółki partnerskiej, zawiadomienie składają wszyscy wspólnicy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania każdego z nich. 3c. Zawiadomienie o prowadzeniu księgi oraz zawiadomienie o zawarciu z biurem rachunkowym umowy o prowadzenie księgi mogą być złożone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Art. 24a. [Obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów] uchylony uchylony uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Do końca 2017 r. obowiązek złożenia zawiadomienia o prowadzeniu pkpir mieli podatnicy, którzy: rozpoczynali prowadzenie działalności gospodarczej albo w poprzednim roku podatkowym korzystali ze zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym i zdecydowali się na zmianę formy opodatkowania lub prowadzili księgi rachunkowe, ale przestały istnieć przesłanki zobowiązujące do ich prowadzenia. Zawiadomienie o prowadzeniu pkpir składało się w formie pisemnej do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 20 dni od dnia jej założenia. Jeżeli podatnik zdecydował się na powierzenie prowadzenia pkpir biuru rachunkowemu również o tym fakcie musiał pisemnie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego. Należało to zrobić w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym, wskazując nazwę i adres biura rachunkowego, a także miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dowodów związanych z jej prowadzeniem. IFK MONITOR księgowego nr 1/

182 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 182 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Od 1 stycznia 2018 r. w art. 24a zostały uchylone ust. 3a 3c, które nakładały na podatników obowiązek składania wymienionych zawiadomień. Celem wprowadzonych zmian jest ułatwienie procedur związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez małych przedsiębiorców. MF potwierdziło także, że zmianom w art. 24a updof będzie towarzyszyło uchylenie przepisów rozporządzenia w sprawie prowadzenia pkpir, które również nakłada na podatników obowiązek składania ww. zawiadomień. Art. 25. [Związek gospodarczy podatnika] ( ) 4. Przepisy ust. 1 3a stosuje się odpowiednio, gdy: 1) podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo 2) ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów. Art. 25. [Związek gospodarczy podatnika] ( ) 4. Przepisy ust. 1 3a stosuje się odpowiednio, gdy: 1) podmiot krajowy, z wyłączeniem Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo 2) ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, z wyłączeniem Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r. Celem wprowadzanej zmiany jest nietraktowanie jako powiązanych podmiotów, których udziałowcem bezpośrednio lub pośrednio jest Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego oraz ich związek. Art. 25. [Związek gospodarczy podatnika] Art. 25. [Związek gospodarczy podatnika] ( ) 4b. W przypadku gdy na wysokość przychodów: 1) o których mowa w art. 17 ust. 1, z wyjątkiem dywidend, nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz przychodów z funduszy kapitałowych, gdy przychody te zostały uzyskane bez unicestwiania tytułów uczestnictwa w takich funduszach, 2) uzyskanych ze zbycia nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości wpływ miały powiązania, o których mowa w ust. 1 lub 4, przy szacowaniu wysokości tych przychodów przepisy art. 19 stosuje się odpowiednio. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana polega na umożliwieniu stosowania art. 19 updof przy szacowaniu wysokości przychodów m.in. uzyskanych ze zbycia nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, jeżeli na wysokość tych przychodów miały wpływ powiązania, o których mowa w art. 25 ust. 1 lub 4 updof. Art. 25. [Związek gospodarczy podatnika] ( ) 8. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb określania dochodów w drodze oszacowania oraz sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przed- Art. 25. [Związek gospodarczy podatnika] (...) 8. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia: 1) sposób i tryb określania dochodów w drodze oszacowania,

183 siębiorstw powiązanych, uwzględniając w szczególności wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, a także postanowienia Konwencji z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych oraz Kodeksu postępowania wspierającego skuteczne wykonanie Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (Dz.Urz. UE C 176 z , str. 8 12). 2) sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych, 3) sposób i tryb określania wynagrodzenia z tytułu przeniesienia pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk, 4) tryb stosowania metod określonych w ust. 2 i 3 dla określonych rodzajów transakcji uwzględniając w szczególności wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, postanowienia Konwencji z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych i Kodeksu postępowania wspierającego skuteczne wykonanie Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (Dz. Urz. UE C 176 z , str. 8 12). Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W wyniku nowelizacji rozszerzono zakres delegacji dla Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia m.in. sposobu i trybu określania wynagrodzenia z tytułu przeniesienia pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk, uwzględniając w szczególności wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, postanowienia Konwencji z 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych i Kodeksu postępowania wspierającego skuteczne wykonanie Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (Dz. Urz. UE C 176 z , str. 8 12). Przed nowelizacją Minister Finansów, na podstawie art. 25 ust. 8 updof, mógł określić: sposób i tryb określania dochodów w drodze oszacowania, sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych. Art. 25a. [Dokumentacja podatkowa niektórych transakcji] ( ) 2e. Obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w przypadku transakcji objętych decyzją w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi w okresie, którego ta decyzja dotyczy, obejmuje informacje, o których mowa w ust. 2b pkt 1 lit. b, d i e. Art. 25a. [Dokumentacja podatkowa niektórych transakcji] ( ) 2e. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do transakcji lub innych zdarzeń objętych decyzją w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi, w okresie, którego ta decyzja dotyczy. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. do transakcji lub innych zdarzeń objętych decyzją w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi, w okresie, którego ta decyzja dotyczy, nie ma zastosowania obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej na podstawie art. 25a ust. 1 updof. Przed nowelizacją obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w przypadku transakcji objętych tego rodzaju decyzją istniał i obejmował informacje, o których mowa w art. 25a ust. 2b pkt 1 lit. b, d i e updof. Art. 26. [Podstawa obliczenia podatku] 1. Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art c, art. 30e i art. 30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b 3e, 4 4e i 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot: ( ) 9) darowizn przekazanych na cele: Art. 26. [Podstawa obliczenia podatku] 1. Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art c, art. 30e i art. 30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b 3e, 4 4e i 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot: ( ) 9) darowizn przekazanych na cele: IFK MONITOR księgowego nr 1/

184 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 184 Treść przepisu przed nowelizacją c) krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub równoważnej ilości jej składników przeliczonej zgodnie z art. 8 tej ustawy w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu. Treść przepisu po nowelizacji c) krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub jej składników w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r. Zmiana polega na przywróceniu zasady obliczania wysokości odliczenia z tytułu honorowego krwiodawstwa, która obowiązywała przed 1 stycznia 2017 r. Zgodnie z nią niezależnie od tego, czy podatnik oddał honorowo krew czy osocze, przy ustalaniu kwoty przysługującego mu odliczenia stosowało się tę samą stawkę w wysokości 130 zł za 1 litr. Jeżeli podatnik oddał przykładowo 1 litr krwi i 3 litry osocza, to przysługiwało mu odliczenie 4 x 130 zł, czyli 520 zł. Od 1 stycznia 2017 r., po zmianie przepisów ustawy o publicznej służbie krwi, zróżnicowano wysokość odliczenia w zależności od przedmiotu darowizny, tj. czy jest to krew lub jej składnik, gdyż zgodnie z przepisami ww. ustawy, litr krwi to: 1) 3 litry osocza; 2) 2 donacje krwinek płytkowych pobranych przy użyciu separatora komórkowego; 3) 0,5 donacji krwinek białych pobranych przy użyciu separatora komórkowego; 4) 2 jednostki krwinek czerwonych pobranych przy użyciu separatora komórkowego. To oznaczało, że w podanym wcześniej przykładzie podatnikowi przysługiwałoby odliczenie w wysokości jak za 2 litry krwi, czyli 260 zł. Wprowadzona zmiana ma zachęcić podatników do honorowego oddawania krwi. Art. 26. [Podstawa obliczenia podatku] ( ) 7a. Za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na: ( ) 8) utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł; ( ) 14) używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł; ( ) 7c. W przypadku wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności: ( ) 3) okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych. Art. 26. [Podstawa obliczenia podatku] ( ) 7a. Za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na: ( ) 8) utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł; ( ) 14) używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł; ( ) 7c. W przypadku wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności: uchylony

185 ( ) 7e. Przepisy ust. 7a 7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9120 zł. ( ) 7e. Przepisy ust. 7a 7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe, jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty zł. Do dochodów, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4. Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r. W wyniku wprowadzonych zmian rozszerzono zakres odliczeń: z tytułu utrzymania psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej. Po nowelizacji prawo do odliczania tego rodzaju wydatków mają wszystkie osoby niepełnosprawne mające na utrzymaniu psa asystującego, a nie tylko osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa. Dzięki wprowadzonym zmianom z odliczenia mogą skorzystać m.in. osoby niepełnosprawne mające na utrzymaniu psy sygnalizujące, tj. psy szkolone m.in. do sygnalizowania dzwonka do drzwi dla osoby niesłyszącej (art. 28 ust. 7a pkt 8 updof), związanych z użytkowaniem samochodu osobowego. Dzięki wprowadzonym zmianom poszerzono krąg osób uprawnionych do tego rodzaju odliczenia oraz jego zakres. W wyniku zmian podatnicy zyskali możliwość odliczenia wszelkich kosztów związanych z użytkowaniem samochodu osobowego, np. kosztów wyjazdów po zakupy, a nie jak to było do tej pory wyłącznie kosztów wynikających z przewozu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. W związku z tą zmianą zrezygnowano z konieczności okazywania dokumentów potwierdzających zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych (art. 26 ust. 7a pkt 14 w zw. z ust. 7c pkt 3 updof). Zwiększono również kwotę dochodów osoby niepełnosprawnej, od której zależy prawo rozliczenia ulgi przez osobę, na której utrzymaniu ta osoba niepełnosprawna pozostaje. Przed nowelizacją kwota ta wynosiła 9120 zł. Po nowelizacji jest to kwota zł. Do kwoty dochodów osoby niepełnosprawnej nie wlicza się alimentów na rzecz dzieci (art. 26 ust. 7e updof). Art. 26e. [Koszty kwalifikowane] ( ) 2. Za koszty kwalifikowane uznaje się: 1) należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1, oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej; Art. 26e. [Koszty kwalifikowane] ( ) 2. Za koszty kwalifikowane uznaje się: 1) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu; 1a) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu; ( ) 2a) nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych; IFK MONITOR księgowego nr 1/

186 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 186 Treść przepisu przed nowelizacją 3) ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. z 2014 r. poz. 1620, z 2015 r. poz. 249 i 1268 oraz z 2016 r. poz. 1020, 1311 i 1933) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo- -rozwojowej; 5) koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione przez podatnika będącego mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, na: 3. Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. Do kosztów, o których mowa w zdaniu pierwszym, przepisu art. 23 ust. 1 pkt 45 nie stosuje się. Treść przepisu po nowelizacji 3) ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. z 2016 r. poz. 2045, z późn. zm.), a także nabycie od takiej jednostki wyników prowadzonych przez nią badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej; ( ) 4a) nabycie usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli zakup usługi nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem w rozumieniu art. 25; 5) koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione na: 2a. W przypadku wartości niematerialnych i prawnych w postaci kosztów prac rozwojowych, o których mowa w art. 22b ust. 2 pkt 2, za koszty kwalifikowane uznaje się dokonywane od tej wartości niematerialnej i prawnej odpisy amortyzacyjne w proporcji, w jakiej w jej wartości początkowej pozostają koszty wymienione w ust. 2 pkt 1 4a lub ust. 3a pkt Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. 3a. W przypadku podatników posiadających status centrum badawczo-rozwojowego, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1710, z 2016 r. poz oraz z 2017 r. poz i 2201), za koszty kwalifikowane, oprócz kosztów wymienionych w ust. 2 3, uznaje się także: 1) dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej; 2) koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy technicznej i patentów lub licencji na chroniony wynalazek, uzyskanych od podmiotów innych niż wymienione w ust. 2 pkt 3 na warunkach rynkowych i wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

187 3b. W przypadku, o którym mowa w ust. 3a pkt 1, jeżeli tylko część budowli, budynku lub lokalu jest wykorzystywana w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, za koszty kwalifikowane uznaje się odpisy amortyzacyjne w wysokości ustalonej od wartości początkowej budowli, budynku lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej do ogólnej powierzchni użytkowej tej budowli, tego budynku lub lokalu. 3c. Wysokość kosztów kwalifikowanych, o których mowa w ust. 3a, nie może przekroczyć 10% przychodów podatnika, o którym mowa w ust. 3a, osiągniętych w roku podatkowym ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3. 3d. W przypadku podatników, o których mowa w ust. 3a, będących mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, odliczenie kosztów kwalifikowanych wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2 3, natomiast w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a, odliczenie kosztów kwalifikowanych wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 1 4a, ust. 2a i 3: 1) jest dokonywane zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.Urz. UE L 187 z , str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem nr 651/2014, w formie i na warunkach, o których mowa w art. 5 ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 651/2014; 2) stanowi pomoc, o której mowa w art. 25 lub art. 28 rozporządzenia nr 651/2014; 3) podlega kumulacji na zasadach określonych w art. 8 rozporządzenia nr 651/ e. W przypadku podatników, o których mowa w ust. 3a, odliczenie: 1) kosztów wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 1 4a, ust. 2a i 3, w przypadku, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lit. i rozporządzenia nr 651/2014, 2) 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 5, dokonane przez podatnika będącego mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w przypadku, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lit. l rozporządzenia nr 651/2014 stanowi pomoc indywidualną podlegającą notyfikacji Komisji Europejskiej, która może być udzielona po zatwierdzeniu przez Komisję Europejską. 3f. W przypadku podatników, o których mowa w ust. 3a, kwota, o którą został pomniejszony w roku podatkowym podatek dochodowy z tytułu odliczenia: 1) kosztów wskazanych w ust. 3a oraz 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 1 4a, ust. 2a i 3, nie może przekroczyć dwukrotności kwot wymienionych w art. 4 ust. 1 lit. i rozporządzenia nr 651/2014; 2) 50% kosztów wskazanych w ust. 2 pkt 5, nie może przekroczyć dwukrotności kwoty wymienionej w art. 4 ust. 1 lit. l rozporządzenia nr 651/2014. IFK MONITOR księgowego nr 1/

188 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 188 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 3g. Intensywność pomocy publicznej nie może przekroczyć wartości określonych w: 1) art. 25 ust. 5 7 rozporządzenia nr 651/2014 w przypadku pomocy, o której mowa w ust. 3e pkt 1; 2) art. 28 ust. 3 i 4 rozporządzenia nr 651/2014 w przypadku pomocy, o której mowa w ust. 3e pkt 2. 3h. Podatnik, o którym mowa w ust. 3a, nie może dokonywać odliczeń, o których mowa w ust. 3d, w przypadku gdy: 1) znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej, o której mowa w art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014; 2) ciąży na nim obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji Europejskiej uznającej pomoc za niezgodną z prawem i ze wspólnym rynkiem. 3i. Podatnik, o którym mowa w ust. 3a, korzystający z odliczenia, o którym mowa w ust. 1, stanowiącego pomoc publiczną, jest obowiązany do przedstawienia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawach podatku dochodowego, w terminie złożenia zeznania podatkowego, informacji, o których mowa w art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz i 1948). 3j. Odliczenie, o którym mowa w ust. 3d, jest dokonywane w okresie stosowania rozporządzenia nr 651/ k. Do kosztów kwalifikowanych stanowiących odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych przepisu art. 23 ust. 1 pkt 45 nie stosuje się. ( ) 5. Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie. 6. Prawo do odliczenia nie przysługuje podatnikowi, jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia. 7. Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć: 1) w przypadku gdy podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej 50% kosztów, o których mowa w ust. 2 i 3; 2) w przypadku pozostałych podatników: a) 50% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, b) 30% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2 4 i ust. 3. ( ) 5. Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy obliczenia podatku. 6. Podatnikowi, który w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia. 7. Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć: 1) w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej 150% kosztów, o których mowa w ust. 2 3a; 2) w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a 150% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 4a, ust. 2a 3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5; 3) w przypadku pozostałych podatników 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 3.

189 Komentarz: Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2018 r. Zostały wprowadzone ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) i mają zastosowanie do osiągniętych przychodów oraz poniesionych kosztów począwszy od pierwszego roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2017 r. Za koszty kwalifikowane uznaje się koszty poniesione m.in. na wynagrodzenia dotyczące pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej oraz związane z nimi składki na ubezpieczenia społeczne. W wyniku zmian doprecyzowano, że chodzi o tę część wynagrodzenia, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika za dany miesiąc. Nowelizacja rozszerzyła również katalog kosztów kwalifikowanych o: należności z tytułu umów o dzieło oraz umów zlecenia oraz składki na ubezpieczenia społeczne opłacane z tytułu tych należności. Należności te stanowią koszty kwalifikowane w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, koszty nabycia sprzętu specjalistycznego w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych, które nie są środkami trwałymi, koszty nabycia usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli zakup usługi nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem w rozumieniu art. 25 updof. W wyniku nowelizacji nadano również nowe brzmienie ust. 5 w art. 26e updof. Dotychczas koszty kwalifikowane podlegały odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie. Po nowelizacji koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub odliczone od podstawy obliczenia podatku. Ma to zapobiec sytuacjom, w których raz odliczone od podstawy obliczenia podatku koszty kwalifikowane z tytułu nabycia np. materiałów lub surowców, będą odliczane przez podatnika ponownie np. po wytworzeniu z nich środka trwałego, jako odpisy amortyzacyjne. Prawo do ulgi B+R zyskali również podatnicy, którzy prowadzą działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Mają prawo do odliczenia, ale jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez nich uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia. Nowelizacja wprowadziła również szereg nowych przepisów dla centrów badawczo-rozwojowych, o których mowa w art. 17 ustawy z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1710, z 2016 r. poz oraz z 2017 r. poz i 2201). W wyniku zmian podniesiono także limit kosztów kwalifikowanych odliczanych przez mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców do 100% ich wartości. Jeżeli mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca ma statut centrum badawczo-rozwojowego w rozumieniu art. 17 ustawy z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, wartość odliczenia wynosi 150% kosztów kwalifikowanych. Art. 26ea. [Kwota przysługująca podatnikowi, który w roku rozpoczęcia działalności poniósł stratę lub osiągnął dochód niższy od przysługującego odliczenia] ( ) 5. Podatnik jest obowiązany do zwrotu wykazanej w zeznaniu kwoty, przysługującej mu na podstawie ust. 1 lub 2, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, za który złożył to zeznanie, zostanie postawiony w stan upadłości lub likwidacji. Art. 26ea. [Kwota przysługująca podatnikowi, który w roku rozpoczęcia działalności poniósł stratę lub osiągnął dochód niższy od przysługującego odliczenia] ( ) 5. Podatnik jest obowiązany do zwrotu, na zasadach określonych w ust. 5a, wykazanej w zeznaniu kwoty, przysługującej mu na podstawie ust. 1 lub 2, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, za który złożył to zeznanie, zlikwiduje działalność gospodarczą lub zostanie postawiony w stan upadłości albo spółka niebędąca osobą prawną, której jest wspólnikiem, z której działalnością związany był zwrot, zostanie postawiona w stan likwidacji lub upadłości. 5a. W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w ust. 5, podatnik jest obowiązany w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, do zwiększenia podatku o kwotę zwrotu, a w razie wystąpienia nadpłaty do jej zmniejszenia o tę kwotę. IFK MONITOR księgowego nr 1/

190 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 190 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) i ma zastosowanie do osiągniętych przychodów oraz poniesionych kosztów począwszy od pierwszego roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2017 r. Artykuł 26ea updof reguluje kwestię tzw. zwrotu gotówkowego dla przedsiębiorców rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, którzy ponoszą wydatki na działalność badawczo-rozwojową, ale z uwagi na niewystarczający dochód, nie mogą dokonać pełnego odliczenia w ramach ulgi B+R. W takiej sytuacji mogą oni, alternatywnie do rozliczenia ulgi B+R w kolejnych latach podatkowych, wystąpić o zwrot nieodliczonej kwoty ulgi B+R. W znowelizowanym ust. 5 w art. 26ea updof doprecyzowano formy zakończenia działalności gospodarczej podatnika poprzez ich wyczerpujące wymienienie. Dodany do art. 26ea ust. 5a reguluje zasady zwrotu otrzymanej kwoty w przypadku wystąpienia okoliczności zobowiązujących podatnika do jej zwrotu. Art. 27. [Skala podatkowa] ( ) 1a. Kwota zmniejszająca podatek, o której mowa w ust. 1, odliczana w rocznym obliczeniu podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 7 lub w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, wynosi: 1) 1188 zł dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 6600 zł; 2) 1188 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 631 zł 98 gr (podstawa obliczenia podatku 6600 zł) 4400 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 6600 zł i nieprzekraczającej kwoty zł; 3) 556 zł 02 gr dla podstawy obliczenia podatku wyższej od zł i nieprzekraczającej kwoty zł; 4) 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr (podstawa obliczenia podatku zł) zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od zł i nieprzekraczającej kwoty zł. Art. 27. [Skala podatkowa] ( ) 1a. Kwota zmniejszająca podatek, o której mowa w ust. 1, odliczana w rocznym obliczeniu podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 7 lub w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, wynosi: 1) 1440 zł dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł; 2) 1440 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 883 zł 98 gr (podstawa obliczenia podatku 8000 zł) 5000 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej kwoty zł; 3) 556 zł 02 gr dla podstawy obliczenia podatku wyższej od zł i nieprzekraczającej kwoty zł; 4) 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr (podstawa obliczenia podatku zł) zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od zł i nieprzekraczającej kwoty zł. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W wyniku wprowadzonej zmiany podwyższeniu uległa kwota zmniejszająca podatek z 1188 zł (dla podstawy obliczenia podatku nie wyższej niż 6600 zł) do wysokości 1440 zł (dla podstawy obliczenia podatku nie wyższej niż 8000 zł). Jednocześnie utrzymano degresywną kwotę zmniejszającą podatek dla: podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł, lecz nieprzekraczającej zł; dla tych osób kwota zmniejszająca podatek maleje wraz ze wzrostem podstawy obliczenia podatku i wynosić będzie od 1440 zł do 556,02 zł. podstawy obliczenia podatku wyższej od zł kwota zmniejszająca podatek maleje z poziomu 556,02 zł aż do zera przy podstawie obliczenia podatku wynoszącej zł. W przypadku podatników, których podstawa obliczenia podatku przekroczy zł oraz będzie niższa od górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. od zł, kwota zmniejszająca podatek wynosi 556,02 zł. Art. 30. [Dochody (przychody) z innych źródeł] 1. Od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy: ( ) 2) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 6, 6a i 68 w wysokości 10% wygranej lub nagrody; Art. 30. [Dochody (przychody) z innych źródeł] 1. Od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy: ( ) 2) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego w wysokości 10% wygranej lub nagrody;

191 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter dostosowawczy i jest efektem zmian wprowadzonych w art. 21 ust. 1 updof w zakresie zwolnienia z PIT wygranych w grach hazardowych. Art. 30. [Dochody (przychody) z innych źródeł] 1. Od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy: ( ) 5) z wynagrodzeń za udzielanie pomocy Policji, funkcjonariuszom Służby Celno- -Skarbowej, Straży Granicznej, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, wypłacanych z funduszu operacyjnego w wysokości 20% wynagrodzenia; Art. 30. [Dochody (przychody) z innych źródeł] 1. Od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy: uchylony Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Uchylenie pkt 5 w art. 30 ust. 1 updof jest związane z wprowadzeniem zwolnienia dla tych należności w art. 21 ust. 1 pkt 83b updof. Likwidacja opodatkowania dla tego rodzaju należności ma zwiększyć wysokość otrzymywanych świadczeń przez osoby współpracujące z tymi organami, co powinno zachęcić do wspierania działań tych jednostek. Należy dodać, że w art. 6 ustawy z 9 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw (do dnia oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw) zaproponowano zmianę brzmienia art. 30 ust. 1 pkt 5 updof. Z uwagi na fakt, że przepis art. 6 ww. ustawy wejdzie w życie już po uchyleniu z dniem 1 stycznia 2018 r. art. 30 ust. 1 pkt 5 updof, proponowaną zmianę należy uznać za błąd legislacyjny. Art. 30. [Dochody (przychody) z innych źródeł] ( ) 3. Zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, 4 5a oraz 13 16, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. ( ) 9. Przepisy ust. 1 pkt 2, 4 5a i 7a stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania przez podatnika jego miejsca zamieszkania dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji. Art. 30. [Dochody (przychody) z innych źródeł] ( ) 3. Zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, 4 4b, 5a oraz 13 16, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. ( ) 9. Przepisy ust. 1 pkt 2, 4 4b, 5a i 7a stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania przez podatnika jego miejsca zamieszkania dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana ma charakter redakcyjny i jest związana z uchyleniem od 1 stycznia 2018 r. pkt 5 w art. 30 ust. 1 updof. Art. 30f. [Podatek od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej] ( ) 2. Użyte w niniejszym artykule określenie: 1) zagraniczna spółka oznacza: a) osobę prawną, b) spółkę kapitałową w organizacji, Art. 30f. [Podatek od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej] ( ) 2. Użyte w niniejszym artykule określenie: 1) zagraniczna spółka oznacza: a) osobę prawną, b) spółkę kapitałową w organizacji, IFK MONITOR księgowego nr 1/

192 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 192 Treść przepisu przed nowelizacją c) jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej, d) spółkę niemającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nieposiadającą siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku; ( ) 3) jednostka zależna oznacza podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albo zagraniczną spółkę niespełniającą warunków określonych w ust. 3 pkt 3 lit. b i c, w których podatnik posiada, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach. 3. Zagraniczną spółką kontrolowaną jest: (..) 3) zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki: a) w spółce tej podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach, b) co najmniej 50% przychodów tej spółki osiągniętych w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 7, pochodzi z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, przychodów ze zbycia udziałów (akcji), wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także przychodów z praw autorskich, praw własności przemysłowej w tym z tytułu zbycia tych praw, a także zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, Treść przepisu po nowelizacji c) jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej, d) spółkę niemającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nieposiadającą siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku; ( ) 3) jednostka zależna oznacza podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albo zagraniczną spółkę niespełniającą warunków określonych w ust. 3 pkt 3 lit. b i c, w których podatnik posiada, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 50% udziałów w kapitale lub co najmniej 50% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub co najmniej 50% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach; 4) podmiot powiązany oznacza: a) osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, w której podatnik posiada co najmniej 25% udziałów w kapitale lub co najmniej 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach, b) małżonka podatnika, a także jego krewnych do drugiego stopnia, c) osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, w której podmiot wskazany w lit. b posiada co najmniej 25% udziałów w kapitale lub co najmniej 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach. 3. Zagraniczną spółką kontrolowaną jest: ( ) 3) zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki: a) w spółce tej podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, ponad 50% udziałów w kapitale lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, lub ponad 50% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach, b) co najmniej 33% przychodów tej spółki osiągniętych w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 7, pochodzi: z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, ze zbycia udziałów (akcji), z wierzytelności, z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji,

193 c) co najmniej jeden rodzaj przychodów, o których mowa w lit. b, uzyskiwanych przez tę spółkę, podlega w państwie jej siedziby lub zarządu opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego obowiązującej w tym państwie niższej o co najmniej 25% od stawki, o której mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, lub zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w tym państwie, chyba że przychody te podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie siedziby lub zarządu spółki je otrzymującej na podstawie przepisów dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (Dz.Urz. UE L 345 z , str. 8, z późn. zm.). 4. Przepis ust. 3 pkt 3 lit. a stosuje się również w przypadku, gdy 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach zagranicznej spółki pozostaje w posiadaniu ustalonym łącznie z małżonkiem podatnika, a także jego krewnymi do drugiego stopnia. 5. Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód zagranicznej spółki kontrolowanej przypadający na okres, w którym został spełniony warunek wymieniony w ust. 3 pkt 3 lit. a, albo na okres, o którym mowa w ust. 9 albo 10, w takiej części, jaka odpowiada posiadanym udziałom związanym z prawem do uczestnictwa w zyskach tej spółki, po odliczeniu kwot: 1) dywidendy otrzymanej przez podatnika od zagranicznej spółki kontrolowanej; 2) z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej spółce kontrolowanej. ( ) 12. Udział podatnika w zagranicznej spółce kontrolowanej, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 lit. a, pomniejsza się o udział jego jednostki zależnej związany z prawem do udziału w zyskach tej zagranicznej spółki kontrolowanej, przysługujący przez ten sam okres, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki: z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, z działalności ubezpieczeniowej, bankowej lub innej działalności finansowej, z transakcji z podmiotami powiązanymi w przypadku, gdy spółka nie wytwarza w związku z tymi transakcjami wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma, c) faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez tę spółkę jest niższy niż różnica między podatkiem dochodowym od osób prawnych, który byłby od niej należny zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku gdyby spółka ta była podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a podatkiem dochodowym faktycznie przez nią zapłaconym w państwie jej siedziby lub zarządu; przez podatek faktycznie zapłacony rozumie się podatek niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu. 3a. Przy wyliczaniu różnicy, o której mowa w ust. 3 pkt 3 lit. c, nie uwzględnia się zagranicznego zakładu zagranicznej spółki kontrolowanej, który nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniony z podatku w państwie siedziby zagranicznej spółki kontrolowanej. uchylony 5. Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód zagranicznej spółki kontrolowanej przypadający na okres, w którym został spełniony warunek wymieniony w ust. 3 pkt 3 lit. a, albo na okres, o którym mowa w ust. 9 albo 10, w takiej części, jaka odpowiada posiadanym udziałom związanym z prawem do uczestnictwa w zyskach tej spółki, po odliczeniu kwot: 1) uwzględnionej w podstawie opodatkowania podatnika dywidendy otrzymanej od zagranicznej spółki kontrolowanej; 2) dochodu z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej spółce kontrolowanej, w części uwzględnionej w jego podstawie opodatkowania. ( ) 12. Udział podatnika w zagranicznej spółce kontrolowanej pomniejsza się o udział jego jednostki zależnej związany z prawem do udziału w zyskach tej zagranicznej spółki kontrolowanej, przysługujący przez ten sam okres, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki: IFK MONITOR księgowego nr 1/

194 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 194 Treść przepisu przed nowelizacją 1) jednostka zależna posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach w tej zagranicznej spółce kontrolowanej; ( ) 15. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2 oraz pkt 3 lit. a, a po zakończeniu roku podatkowego, o którym mowa w ust. 7, nie później niż przed upływem terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej osiągniętego w roku podatkowym, są obowiązani do zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej spółce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowych wskazanych w art. 24a albo w art. 15 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy obliczenia podatku i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a 22o. 16. Na żądanie organu podatkowego podatnik jest obowiązany udostępnić, w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania, prowadzone zgodnie z ust. 15 ewidencje i rejestr. Jeżeli podatnik nie udostępni tych ewidencji lub rejestru albo ustalenie dochodu na podstawie prowadzonych ewidencji nie jest możliwe, dochód określa się w drodze oszacowania, przy uwzględnieniu przedmiotu działalności (transakcji), z której dochód został osiągnięty. Do określenia dochodu w drodze oszacowania stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. 17. W celu obliczenia udziału pośredniego, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 lit. a i ust. 12 pkt 1, przepis art. 25 ust. 5b stosuje się odpowiednio. 18. Przepisów ust. 1, 15 i 16 nie stosuje się, jeżeli zagraniczna spółka kontrolowana, podlegająca opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzi w tym państwie rzeczywistą działalność gospodarczą. Treść przepisu po nowelizacji 1) jednostka zależna posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 50% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach w tej zagranicznej spółce kontrolowanej; ( ) 15. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2 oraz pkt 3 lit. a, a w przypadku zagranicznych spółek posiadających siedzibę lub zarząd na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego rejestru zagranicznych spółek spełniających warunki określone w ust. 3 pkt 3. 15a. Podatnicy po zakończeniu roku podatkowego, o którym mowa w ust. 7, nie później niż przed upływem terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej osiągniętego w roku podatkowym, są obowiązani do zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej spółce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowych wskazanych w art. 24a albo w art. 15 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy obliczenia podatku i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a 22o. 16. Na żądanie organu podatkowego podatnik jest obowiązany udostępnić, w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania, rejestry prowadzone zgodnie z ust. 15 oraz ewidencje prowadzone zgodnie z ust. 15a. Jeżeli podatnik nie udostępni tych ewidencji lub rejestru albo ustalenie dochodu na podstawie prowadzonych ewidencji nie jest możliwe, dochód określa się w drodze oszacowania, przy uwzględnieniu przedmiotu działalności (transakcji), z której dochód został osiągnięty. Do określenia dochodu w drodze oszacowania stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. 17. W celu obliczenia udziału pośredniego przepis art. 25 ust. 5b stosuje się odpowiednio. 18. Przepisów ust. 1, 15a i 16 nie stosuje się, jeżeli zagraniczna spółka kontrolowana, podlegająca opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzi w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.

195 19. Przepisu ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 15, nie stosuje się, jeżeli: 1) przychody zagranicznej spółki kontrolowanej nie przekraczają w roku podatkowym kwoty odpowiadającej euro, przeliczonej na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, o którym mowa w ust. 7, albo 2) zagraniczna spółka kontrolowana prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą na terytorium państwa innego niż państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów, i jej dochód nie przekracza 10% przychodów osiągniętych z tytułu prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej w tym państwie pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub innej umowy międzynarodowej, której stroną jest Unia Europejska, do uzyskania informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym zagraniczna spółka kontrolowana podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów. 21. Przepisy ust oraz art. 45 ust. 1aa stosuje się odpowiednio do podatnika prowadzącego działalność gospodarczą przez położony poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, chyba że dochody tego zakładu zostały uwzględnione przez podatnika w podstawie opodatkowania ustalonej zgodnie z art. 26 lub art. 30c. uchylony ( ) 20a. Przy ocenie, czy rzeczywista działalność gospodarcza ma charakter istotny, bierze się pod uwagę w szczególności stosunek przychodów uzyskiwanych przez zagraniczną spółkę kontrolowaną z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jej przychodów ogółem. 21. Przepisy ust. 1 20a oraz art. 45 ust. 1aa stosuje się odpowiednio do: 1) podatnika prowadzącego działalność gospodarczą przez położony poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, chyba że dochody tego zakładu zostały uwzględnione przez podatnika w podstawie opodatkowania ustalonej zgodnie z art. 26 lub art. 30c; 2) podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, prowadzącego działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład w zakresie związanym z działalnością tego zakładu. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). W przepisach o kontrolowanej spółce zagranicznej uwzględniono zapis dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, mówiący o posiadaniu przez podatnika udziałów CFC samodzielnie lub razem z przedsiębiorstwami (podmiotami) powiązanymi (art. 30f ust. 2 pkt 1 updof). Podwyższono, z 25% do 50%, wysokość udziału podatnika w spółce zagranicznej stanowiącego jeden z warunków kwalifikowania jej jako zagranicznej spółki kontrolowanej (art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. a updof). Taka sama zmiana została dokonana w definicji jednostki zależnej (art. 30f ust. 2 pkt 3 updof). Na potrzeby stosowania przepisów o CFC w art. 30f ust. 2 pkt 4 zdefiniowano pojęcie podmiotu powiązanego. Posłużono się w tym zakresie wprost definicją użytą w ww. dyrektywie. Warunek określony w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b zmodyfikowano poprzez poszerzenie katalogu przychodów pasywnych o kategorie określone w ww. dyrektywie. Jednocześnie obniżono z 50% do 33% próg uzyskiwanych tego rodzaju przychodów, określony w tym przepisie. Stosowanie tego warunku ma w dyrektywie charakter opcjonalny. IFK MONITOR księgowego nr 1/

196 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 196 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Zmianie uległ również warunek określony art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. c, dotyczący poziomu opodatkowania w państwie siedziby CFC. Po nowelizacji w przepisie tym odstąpiono od porównywania tego poziomu ze stawką nominalną obowiązującą w Polsce. Efektywne opodatkowanie w państwie siedziby CFC porównywane jest obecnie z hipotetycznym efektywnym opodatkowaniem ustalanym według polskich regulacji. Dodany do art. 30f updof ust. 3a jest odzwierciedleniem normy wynikającej z art. 7 ust. 1 zdanie drugie ww. dyrektywy. Jej celem jest zapewnienie porównywalności efektywnych stawek, branych pod uwagę przy ustalaniu warunku podlegania spółki zagranicznej niższemu opodatkowaniu, tj. stawki faktycznej (w państwie siedziby spółki zależnej) oraz stawki hipotetycznej (ustalanej na podstawie przepisów państwa podatnika). Zmiany dokonane w art. 30f ust zmierzają do nałożenia obowiązku ujmowania przez podatników w rejestrze zagranicznych spółek również spółek utworzonych w innych państwach członkowskich UE lub EOG, nawet gdy spółki te prowadzą rzeczywistą działalność gospodarczą, o ile spółki te posiadają status zagranicznej spółki kontrolowanej. Dodany do art. 30f ust. 20a doprecyzował pojęcie istotności rzeczywistej działalności gospodarczej, poprzez wskazanie kryteriów, jakie należy wziąć pod uwagę przy ocenie istotności działalności prowadzonej przez zagraniczną spółkę kontrolowaną w państwie członkowskim UE (EOG). Zgodnie bowiem z nowym brzmieniem ust. 18 w art. 30f przepisów ust. 1, 15a i 16 nie stosuje się, jeżeli zagraniczna spółka kontrolowana, podlegająca opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim UE lub w państwie należącym do EOG, prowadzi w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą. Art. 30g. [Wysokość podatku dochodowego od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium RP, którego wartość początkowa przekracza zł] 1. Podatek dochodowy od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego wartość początkowa przekracza zł, w postaci: 1) budynku handlowo-usługowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako: a) centrum handlowe, b) dom towarowy, c) samodzielny sklep i butik, d) pozostały handlowo-usługowy, 2) budynku biurowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako budynek biurowy wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do: 1) środków trwałych, o których mowa w ust. 1, od których zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych na podstawie art. 22c pkt 5; 2) środków trwałych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, wykorzystywanych wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby podatnika. 3. Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji, pomniejszonej o kwotę zł. 4. W przypadku gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika, przy obliczaniu wartości początkowej, o której mowa w ust. 1, przyjmuje się wartość wynikającą z ewidencji podatnika. 5. W przypadku gdy środek trwały stanowi własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną, przy obliczaniu wartości początkowej, o której mowa w ust. 1, przypadającej na wspólnika, przepis art. 8 stosuje się odpowiednio.

197 6. W przypadku gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika i podmiotu powiązanego z podatnikiem w rozumieniu art. 25, przy obliczaniu wartości początkowej, o której mowa w ust. 1, przyjmuje się całkowitą wartość początkową tego środka trwałego. Przy obliczaniu podatku podatnik uwzględnia wynikającą z prowadzonej ewidencji wartość początkową środka trwałego ustaloną zgodnie z art. 22g ust. 11 i kwotę, o której mowa w ust. 3, ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje wartość początkowa środka trwałego wynikająca z prowadzonej przez podatnika ewidencji do całkowitej wartości początkowej tego środka trwałego. 7. Przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy środek trwały stanowi własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną, której wspólnikami są podatnik i podmiot powiązany z podatnikiem w rozumieniu art Podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać podatek, o którym mowa w ust. 1, i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który płacony jest podatek. 9. Kwotę obliczonego za dany miesiąc podatku podatnicy odliczają od zaliczki na podatek, o której mowa w art. 44. W przypadku gdy podatnicy wpłacają zaliczki kwartalne, odliczeniu podlega podatek obliczony za miesiące przypadające na dany kwartał. 10. Podatnicy mogą nie wpłacać podatku, o którym mowa w ust. 1, jeżeli jest on niższy od kwoty zaliczki na podatek, o której mowa w art. 44, za dany miesiąc. 11. Kwotę uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym podatku, o którym mowa w ust. 1, odlicza się od podatku obliczonego zgodnie z art. 27 lub art. 30c za rok podatkowy. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lub ust. 1a pkt W przypadku gdy środek trwały, o którym mowa w ust. 1, został oddany do używania, przepisy ust stosuje się wyłącznie do podmiotu dokonującego odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22a 22o. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Dodany do przepisów updof art. 30g wprowadził nowy podatek dla podatników posiadających środki trwałe w postaci nieruchomości komercyjnych takich jak: 1) budynki handlowo-usługowe sklasyfikowane w KŚT jako: a) centra handlowe, b) domy towarowe, c) samodzielne sklepy i butiki, d) pozostałe budynki handlowo-usługowe, 2) budynki biurowe sklasyfikowane w KŚT jako budynki biurowe. Nowych regulacji nie stosuje się do: 1) budynków, od których zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych na podstawie art. 22c pkt 5 updof (zaprzestanie/zawieszenie działalności), 2) budynków biurowych, wykorzystywanych wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby podatnika. Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji, pomniejszonej o kwotę zł. Od tak ustalonej podstawy opodatkowania pobierany jest miesięcznie podatek w wysokości 0,035%. Należy go wpłacać na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który płacony jest podatek. IFK MONITOR księgowego nr 1/

198 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 198 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Nowy podatek po jego zapłaceniu podlega odliczeniu od zaliczek na podatek dochodowy obliczanych według zasad ogólnych. Podatnicy mają również możliwość odliczenia w zeznaniu składanym za rok podatkowy kwot uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym podatku. Nowy podatek ma zastosowanie również w przypadku, gdy nieruchomość komercyjna stanowi: własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną albo współwłasność podatnika i podmiotu powiązanego z podatnikiem w rozumieniu art. 25 updof. Art. 44. [Obowiązek wpłaty zaliczek na podatek] Art. 44. [Obowiązek wpłaty zaliczek na podatek] ( ) 15. Podatnicy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą nie wpłacać zaliczki obliczonej według zasad określonych w ust. 3 i ust. 3f 3h, jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekracza 1000 zł. Jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku przekracza 1000 zł, wpłacie podlega różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych od początku roku. 16. Przepis ust. 15 stosuje się również do podatników, którzy równocześnie z przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągają przychody z najmu lub dzierżawy lub działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochód ustalany jest na podstawie prowadzonych ksiąg. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą nie wpłacać zaliczki na podatek, jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę wpłaconych zaliczek od początku roku nie przekracza 1000 zł. W wyniku wprowadzonych zmian zmianie ulegnie częstotliwość zaliczek uiszczanych przez przedsiębiorców osiągających niskie dochody. Przedsiębiorcy nadal będą jednak zobowiązani do samodzielnego obliczania wysokości zaliczek. Celem omawianej zmiany jest uproszczenie wpłat zaliczek na podatek dochodowy w przypadku przedsiębiorców osiągających niskie dochody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Tacy przedsiębiorcy nie są obecnie zmuszeni do natychmiastowego odprowadzenia zaliczek w nieznacznych kwotach. Art. 45b. [Delegacja] Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory: wraz z objaśnieniami co do sposobu ich wypełniania, terminu i miejsca składania; rozporządzenie ma na celu umożliwienie identyfikacji podatnika, płatnika i urzędu skarbowego, do którego kierowany jest formularz, oraz poprawnego obliczenia przez płatnika lub podatnika podatku oraz zaliczek na podatek. Art. 45b. [Delegacja] Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory: ( ) 6) oświadczeń oraz zawiadomień, o których mowa w art. 8 ust. 3 i 6 oraz art. 9a ust. 2, 4, 7 i 8 wraz z objaśnieniami co do sposobu ich wypełniania, terminu i miejsca składania; rozporządzenie ma na celu umożliwienie identyfikacji podatnika, płatnika i urzędu skarbowego, do którego kierowany jest formularz, oraz poprawnego obliczenia przez płatnika lub podatnika podatku oraz zaliczek na podatek. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175).

199 W wyniku nowelizacji art. 45b updof rozszerzono delegację dla Ministra Finansów i Rozwoju o możliwość określenia w drodze rozporządzenia wzorów oświadczeń oraz zawiadomień, o których mowa w art. 8 ust. 3 i 6 oraz art. 9a ust. 2, 4, 7 i 8 updof wraz z objaśnieniami co do sposobu ich wypełniania, terminu i miejsca składania. Chodzi o wzory: oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodów z najmu przez jednego z małżonków oraz zawiadomienia o rezygnacji z tego sposobu rozliczania przychodów z najmu, oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym oraz zawiadomienia o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania. Wprowadzenie urzędowych wzorów ww. oświadczeń i zawiadomień pozwoli na ich składanie także za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jednocześnie podatnicy nie zostali pozbawieni możliwości składania tych oświadczeń/zawiadomień na dotychczasowych zasadach, tzn. w formie pisemnej, bez zastosowania określonego prawem wzoru. Art. 52h. [Zwolnienie od podatku dochodowego kwoty świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla] Zwalnia się od podatku dochodowego kwoty świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, o którym mowa w ustawie z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. poz. 1971). Komentarz: Zmiana obowiązuje od 24 października 2017 r. Została wprowadzona ustawą z 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. z 2017 r. poz. 1971). W dodanym art. 52h updof zwolniono z PIT kwoty świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, o którym mowa w ustawie z 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla. Świadczenie to wynosi zł. WYKAZ ROCZNYCH STAWEK AMORTYZCYJNYCH Załącznik nr 1 WYKAZ ROCZNYCH STAWEK AMORTYZCYJNYCH Załącznik nr 1 Stawka % Symbol KŚT (grupa lub podgrupa, lub rodzaj) Nazwa środków trwałych Powiązanie z KRŚT ,5 11 Budynki mieszkalne 15, Lokale mieszkalne 2,5 10 Budynki niemieszkalne 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, Z rodzaju 110 placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy opieki 154 społecznej bez opieki medycznej 121 Lokale niemieszkalne 159 4,5 102 Podziemne garaże i zadaszone parkingi oraz budynki kontroli ruchu powietrznego (wieże) Pozycja Pozycja Stawka % Symbol KŚT (grupa, podgrupa lub rodzaj) Nazwa środków trwałych ,5 11 Budynki mieszkalne 122 Lokale mieszkalne 2,5 10 Budynki niemieszkalne 110 Placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy opieki społecznej bez opieki medycznej 121 Lokale niemieszkalne 4,5 102 Podziemne garaże i zadaszone parkingi oraz budynki kontroli ruchu powietrznego (wieże) 104 Zbiorniki, silosy oraz magazyny podziemne, zbiorniki i komory podziemne (z wyłączeniem budynków magazynowych i naziemnych) IFK MONITOR księgowego nr 1/

200 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 200 Treść przepisu przed nowelizacją Zbiorniki, silosy oraz magazyny podziemne, zbiorniki i komory podziemne (z wyłączeniem budynków magazynowych i naziemnych) Kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m 3 trwale związane z gruntem 109 Domki kempingowe, budynki zastępcze trwale związane z gruntem Plantacje wikliny ,5 224 Budowle wodne, z wyjątkiem melioracji, doków stałych zalądowionych, wałów i grobli 21 Budowle sklasyfikowane jako budowle do uzdatniania wód, z wyjątkiem studni wierconych 290 Budowle sportowe i rekreacyjne, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych Wieże przeciwpożarowe Melioracje podstawowe Melioracje szczegółowe 01 4,5 2 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, z wyłączeniem ogrodów 2 i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych 211 Przewody sieci technologicznych wewnątrzzakładowych Urządzenia zabezpieczające ruch pociągów Z rodzaju 202 wieże ekstrakcyjne Z rodzaju 200 wieże wiertnicze, wieżomaszty Kotły i maszyny energetyczne Silniki spalinowe na paliwo lekkie Treść przepisu po nowelizacji Kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m 3 trwale związane z gruntem 109 Domki kempingowe, budynki zastępcze trwale związane z gruntem 010 Plantacje wikliny 02 2,5 224 Budowle wodne, z wyłączeniem urządzeń melioracji wodnych, doków stałych zalądowionych, wałów i grobli 21 Budowle sklasyfikowane jako budowle do uzdatniania wód, z wyjątkiem studni wierconych 290 Budowle sportowe i rekreacyjne, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych 291 Wieże przeciwpożarowe 225 Urządzenia melioracji wodnych podstawowych 226 Urządzenia melioracji wodnych szczegółowych 4,5 2 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych Przewody sieci technologicznych wewnątrzzakładowych 221 Urządzenia zabezpieczające ruch pociągów Wieże ekstrakcyjne Wieże wiertnicze, wieżomaszty Kotły i maszyny energetyczne Silniki spalinowe na paliwo lekkie (niezespolone) 323 Silniki spalinowe na paliwo ciężkie (niezespolone) 324 Silniki spalinowe na paliwo gazowe (niezespolone) 325 Silniki powietrzne 343 Zespoły elektroenergetyczne przenośne z silnikami spalinowymi na paliwo lekkie 344 Zespoły elektroenergetyczne z silnikami spalinowymi na paliwo ciężkie 349 Reaktory jądrowe Filtry (prasy) błotniarki Cedzidła mechaniczne 450 Piece do przerobu surowców (z wyjątkiem pieców do przerobu surowców wielokomorowych) 451 Piece do przetwarzania paliw (z wyjątkiem pieców koksowniczych) 454 Piece do wypalania tunelowe 473 Aparaty bębnowe

201 Silniki spalinowe na paliwo ciężkie Silniki spalinowe na paliwo gazowe Silniki powietrzne Z rodzaju 343 zespoły elektroenergetyczne przenośne z silnikami spalinowymi na paliwo lekkie 344 Zespoły elektroenergetyczne z silnikami spalinowymi na paliwo ciężkie 349 Reaktory jądrowe filtry (prasy) błotniarki cedzidła mechaniczne 450 Piece do przerobu surowców (z wyjątkiem piece do 450 przerobu surowca wielokomorowe) 451 Piece do przetwarzania paliw (z wyjątkiem piece koksownicze) Piece do wypalania tunelowe Aparaty bębnowe Suszarki komorowe: do 4 oraz do Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania Obrabiarki do metali 40, Maszyny i urządzenia do przetłaczania i sprężania cieczy i gazów Aparaty do wymiany ciepła (z wyjątkiem rodzaju 465 i 469-0) Maszyny, urządzenia i aparaty do operacji i procesów materiałowych 47 (z wyjątkiem rodzaju 474, 475, do 4 i 6-8 oraz 479-0) Z rodzaju urządzenia dystrybucyjne do benzyny i olejów 449 elektryczne i przepływomierze składowe do cieczy i paliw płynnych 465 Z rodzaju 465 wymienniki płynów obiegowych przy produkcji 465 sody chłodnice odmulin i prób kołowych rozkładni gazu Kolumny nitracyjne i denitracyjne odbieralnice hydrauliczne rozkładni gazu Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem 481 chemicznym i elektrogalwanicznym 482 Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem cieplnym Suszarki komorowe (z wyjątkiem suszarek z półkami obrotowymi i zgarniaczami) 10 4 Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania Obrabiarki do metali 44 Maszyny i urządzenia do przetłaczania i sprężania cieczy i gazów 46 Aparaty do wymiany ciepła (z wyjątkiem wymienników przeponowych rurowych oraz chłodnic odmulin i prób kołowych rozkładni gazu) 47 Maszyny, urządzenia i aparaty do operacji i procesów materiałowych, w tym suszarki z półkami obrotowymi i zgarniaczami (z wyjątkiem: kolumn, aparatów bębnowych, suszarek komorowych bezpółkowych, tradycyjnych, owiewnych, półkowych owiewnych, próżniowych z grzejnymi półkami, suszarek z górnym i dolnym rozpylaniem cieczy oraz suszarek z pneumatycznym rozpylaczem ciał stałych i innych suszarek, odbieralnic hydraulicznych rozkładni gazu) Urządzenia dystrybucyjne do benzyny i olejów elektryczne i przepływomierze składowe do cieczy i paliw płynnych 461 Wymienniki płynów obiegowych przy produkcji sody 469 Chłodnice odmulin i prób kołowych rozkładni gazu 472 Kolumny nitracyjne i denitracyjne 479 Odbieralnice hydrauliczne rozkładni gazu 481 Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem chemicznym i elektrogalwanicznym 482 Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem cieplnym 484 Urządzenia do spawania i napawania łukowego w ochronie gazów oraz do spawania i napawania plazmowego Wytwornice acetylenowe przenośne wysokiego ciśnienia Zgrzewarki oporowe i tarcicowe Urządzenia do metalizacji natryskowej i do natryskiwania tworzywami sztucznymi 486 Maszyny i urządzenia do przygotowywania maszynowych nośników danych oraz maszyny analityczne 488 Samodzielne urządzenia do automatycznej regulacji i sterowania procesami 489 Roboty przemysłowe Maszyny do zamykania słoi Maszyny do zamykania puszek IFK MONITOR księgowego nr 1/

202 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 202 Treść przepisu przed nowelizacją urządzenia do spawania i napawania łukowego w ochronie 484 gazów oraz do spawania i napawania plazmowego Z rodzaju wytwornice acetylenowe przenośne wysokiego ciśnienia zgrzewarki oporowe i tarcicowe Z rodzaju urządzenia do metalizacji natryskowej i do natryskiwania tworzywami sztucznymi 490 Maszyny i urządzenia do przygotowywania maszynowych nośników 490 danych oraz maszyny analityczne 492 Samodzielne urządzenia do automatycznej regulacji i sterowania 492 procesami 493 Z rodzaju 493 roboty przemysłowe maszyny do zamykania słoi 434 Z rodzaju maszyny do zamykania puszek 465 Wymienniki przeponowe rurowe sklasyfikowane jako chłodnice 465 kwasu siarkowego Zespoły komputerowe i aparaty do rektyfikacji powietrza i krystalizatory komory potne maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji materiału zecerskiego koparki i zwałowarki w kopalniach odkrywkowych węgla koparki w piaskowniach przemysłu węglowego Maszyny i urządzenia do eksploatacji otworów wiertniczych Maszyny i urządzenia do przeróbki mechanicznej rud i węgla maszyny i urządzenia aglomerowni maszyny i urządzenia wielkopiecowe maszyny i urządzenia hutnicze stalowni Z rodzaju do 6 nożyce hutnicze do cięcia na gorąco, tabor hutniczy, walcowniczy inne maszyny, urządzenia i aparaty hutnicze 520 Z rodzaju 520 maszyny i urządzenia przemysłu kamieniarskiego: i traki ramowe i tarczowe cyrkulaki Treść przepisu po nowelizacji Wymienniki przeponowe rurowe sklasyfikowane jako chłodnice kwasu siarkowego Zespoły komputerowe Aparaty do rektyfikacji powietrza 507 Krystalizatory Komory potne 548 Maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji materiału zecerskiego 583 Koparki i zwałowarki w kopalniach odkrywkowych węgla Koparki w piaskowniach przemysłu węglowego Maszyny i urządzenia do eksploatacji otworów wiertniczych 513 Maszyny i urządzenia do przeróbki mechanicznej rud i węgla 514 Maszyny i urządzenia aglomerowni Maszyny i urządzenia wielkopiecowe Maszyny i urządzenia hutnicze stalowni Nożyce hutnicze do cięcia na gorąco, tabor hutniczy, walcowniczy Inne maszyny, urządzenia i aparaty hutnicze 520 Maszyny i urządzenia dla przemysłu kamieniarskiego: Traki ramowe i tarczowe Cyrkularki Szlifierki Tokarki i wiertarki do kamienia Kombajny do robót przygotowawczych 523 Maszyny i urządzenia dla przemysłu cementowego 525 Autoklawy 529 Maszyny i urządzenia do produkcji elementów z lastryko i sztucznego kamienia 56 Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu rolnego 582 Maszyny do robót drogowych: pojemniki do bitumu stalowe o pojemności powyżej l odśnieżarki dróg, ulic i placów o mocy silników powyżej 120 KM Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu chemicznego 517 Maszyny i urządzenia torfiarskie 52 Maszyny dla przemysłu surowców mineralnych 53 Maszyny do produkcji wyrobów z metali i tworzyw sztucznych 54 Maszyny, urządzenia i aparaty do obróbki i przerobu drewna, produkcji wyrobów z drewna oraz maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu papierniczego i poligraficznego

203 szlifierki tokarki i wiertarki do kamienia kombajny do robót przygotowawczych 523 Maszyny i urządzenia przemysłu cementowego autoklawy Z rodzaju 529 maszyny i urządzenia do produkcji materiałów 529 budowlanych: do produkcji elementów z lastryko do produkcji sztucznego kamienia 56 Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłów rolnych Z rodzaju pojemniki do bitumu stalowe powyżej l 582 pojemności oraz z rodzaju odśnieżarki o mocy silników powyżej 120 KM Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu chemicznego Maszyny i urządzenia torfiarskie Maszyny dla przemysłu surowców mineralnych Maszyny do produkcji wyrobów z metali i tworzyw sztucznych Maszyny, urządzenia i aparaty do obróbki i przerobu drewna, 53 produkcji wyrobów z drewna oraz maszyny i aparaty papiernicze i poligraficzne 55 Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów włókienniczych 55 i odzieżowych oraz do obróbki skóry i produkcji z niej maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji napojów Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu piekarniczego 568 (z wyjątkiem do 48) 57 Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłów spożywczych Maszyny, urządzenia i narzędzia rolnicze i gospodarki leśnej piece prażalnicze fluidezyjne Maszyny, urządzenia i aparaty wiertnicze, górnicze, gazownicze, 51 odlewnicze, torfiarskie oraz geodezyjne i kartograficzne 58 Maszyny do robót ziemnych, budowlanych i drogowych odgazowywacze Maszyny i urządzenia wiertnicze Obudowy zmechanizowane Z rodzaju 518 aparaty i urządzenia do: Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów włókienniczych i odzieżowych oraz do obróbki skóry i produkcji wyrobów z niej 561 Maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji napojów 568 Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu piekarniczego (z wyjątkiem pieców ceramicznych, cyklotermicznych i specjalnych) 57 Maszyny, urządzenia i aparaty dla przemysłu spożywczego 59 Maszyny, urządzenia i narzędzia rolnicze i gospodarki leśnej Piece prażalnicze fluidezyjne 51 Maszyny, urządzenia i aparaty wiertnicze, górnicze, gazownicze, odlewnicze, torfiarskie oraz geodezyjne i kartograficzne 58 Maszyny do robót ziemnych, budowlanych i drogowych Odgazowywacze 510 Maszyny i urządzenia wiertnicze 511 Obudowy zmechanizowane 518 Aparaty i urządzenia do: pomiarów magnetycznych, pomiarów geologicznych, pomiarów sejsmicznych i radiometrycznych, elektrycznego profilowania odwiertów, karotażu gazowego, perforacji otworów wiertniczych 535 Aparaty specjalne do wytwarzania kwasu wolframowego i maszyny do redukcyjnych, próżniowych i specjalnych wytopów metali Maszyny do produkcji węglanów i past emulsyjnych Urządzenia do produkcji półprzewodników 579 Dystrybutory Młynki młotkowe Maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych na mąkę pastewną i tłuszcze utylizacyjne Inne maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych 580 Maszyny do robót ziemnych i fundamentowych 581 Maszyny do robót budowlanych 582 Szczotki mechaniczne i osprzęt do utrzymania dróg Aparaty szklane i porcelanowe do destylacji Porcelanowe młyny kulowe 511 Maszyny górnicze, z wyłączeniem obudów zmechanizowanych 524 Piece do topienia żużla wielkopiecowego i bazaltu 571 Autoklawy do hydrolizy Neutralizatory stalowe oraz neutralizatory i hydrolizatory betonowe lub murowane IFK MONITOR księgowego nr 1/

204 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 204 Treść przepisu przed nowelizacją pomiarów magnetycznych pomiarów geologicznych pomiarów sejsmicznych i radiometrycznych elektrycznego profilowania odwiertów, karotażu gazowego, perforacji otworów wiertniczych 535 Z rodzaju aparaty specjalne do wytwarzania kwasu wolframowego 535 i maszyny do redukcyjnych, próżniowych i specjalnych wytopów metali Z rodzaju maszyny do produkcji węglanów i past emulsyjnych Z rodzaju urządzenia do produkcji półprzewodników dystrybutory młynki młotkowe maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych na mąkę pastewną i tłuszcze utylizacyjne inne maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych 580 Maszyny do robót ziemnych i fundamentowych Maszyny do robót budowlanych szczotki mechaniczne i osprzęt do utrzymania dróg aparaty szklane i porcelanowe do destylacji porcelanowe młyny kulowe 511 Maszyny górnicze, z wyłączeniem obudów zmechanizowanych Z rodzaju 524 piece do topienia żużla wielkopiecowego i bazaltu autoklawy do hydrolizy i neutralizatory stalowe oraz neutralizatory i hydrolizatory betonowe lub murowane wibratory wibromłoty oraz z rodzaju zacieraczki do tynku 06 4,5 600 Zbiorniki naziemne ceglane Zbiorniki naziemne betonowe (z wyjątkiem z wykładziną chemoodporną 601 dla kwasu ponitracyjnego) urządzenia telefoniczne systemów nośnych na liniach WN 623 Treść przepisu po nowelizacji Wibratory Wibromłoty oraz zacieraczki do tynku 06 4,5 600 Zbiorniki naziemne ceglane 601 Zbiorniki naziemne betonowe (z wyjątkiem wyposażonych w wykładzinę chemoodporną dla kwasu ponitracyjnego) 623 Urządzenia telefoniczne systemów nośnych na liniach WN 641 Wyciągi kopalniane (bez wyciągów przy głębieniu szybów) 648 Towarowe kolejki linowe i dźwignice linowe 656 Akumulatory hydrauliczne 660 Wagi pojazdowe, wagonowe i inne wbudowane 10 6 Urządzenia techniczne Urządzenia rozdzielcze i aparatura energii elektrycznej przewoźna 641 Dźwigniki, wciągarki i wciągniki przejezdne oraz nieprzejezdne, kołowroty, wyciągniki (z wyjątkiem kołowrotów szybowych oraz wyciągników kopalnianych łącznie z wyciągami przy głębieniu szybów, a także wyciągi kolei i kolejek linowych) 662 Projektory przenośne 16 mm i 35 mm 681 Kontenery Telefony komórkowe 669 Kasy fiskalne i rejestrujące (z wyjątkiem zaliczonych do poz. 04 zespoły komputerowe) 633 Baterie akumulatorów elektrycznych stacjonarnych Baterie akumulatorów elektrycznych zasadowych 662 Ekrany kinowe 644 Przenośniki w kopalniach i zakładach przetwórczych rud i węgla 664 Urządzenia do przeprowadzania badań technicznych Przenośniki zgrzebłowe ciężkie i lekkie Tabor kolejowy naziemny 71 Tabor kolejowy podziemny 72 Tabor tramwajowy 73 Pozostały tabor szynowy naziemny 77 Tabor pływający Drezyny i przyczepy do drezyn

205 Z rodzaju wyciągi kopalniane (bez wyciągów przy głębieniu 641 szybów) 648 Towarowe kolejki linowe i dźwignie linowe Akumulatory hydrauliczne Wagi pojazdowe, wagonowe i inne wbudowane Urządzenia techniczne Z podgrupy 61 urządzenia rozdzielcze i aparatura energii elektrycznej przewoźna 641 Dźwigniki, wciągarki i wciągniki przejezdne oraz nieprzejezdne, kołowroty, wyciągniki (z wyjątkiem rodzaju oraz z rodzaju wyciągniki kopalniane łącznie z wyciągami przy głębieniu szybów, a także wyciągi kolei i kolejek linowych) 610 do projektory przenośne 16 mm i 35 mm Kontenery Telefony komórkowe Kasy fiskalne i rejestrujące (z wyjątkiem zaliczonych do poz zespoły komputerowe) 633 Baterie akumulatorów elektrycznych stacjonarnych Baterie akumulatorów elektrycznych zasadowych ekrany kinowe do 4 przenośniki w kopalniach i zakładach przetwórczych rud i węgla Z rodzaju 664 urządzenia do przeprowadzania badań technicznych przenośniki zgrzebłowe ciężkie i lekkie Kolejowy tabor szynowy naziemny Kolejowy tabor szynowy podziemny Tramwajowy tabor szynowy Pozostały tabor szynowy naziemny Tabor pływający drezyny i przyczepy do drezyn lokomotywy akumulatorowe 710 do i lokomotywy ognioszczelne i typu Karlik i do 14 wozy kopalniane do Lokomotywy akumulatorowe Lokomotywy ognioszczelne i typu Karlik Wozy kopalniane 770 Kontenerowce 773 Wodoloty 780 Samoloty 781 Śmigłowce 743 Samochody specjalne 745 Trolejbusy i samochody ciężarowe o napędzie elektrycznym 746 Ciągniki 747 Naczepy i przyczepy 76 Pozostały tabor bezszynowy (wózki jezdniowe akumulatorowe, widłowe i inne wózki jezdniowe) Pozostałe samochody o napędzie elektrycznym 783 Balony 789 Pozostałe środki transportu lotniczego 79 Pozostałe środki transportu Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe 741 Samochody osobowe 742 Samochody ciężarowe 744 Autobusy i autokary 782 Szybowce Wyposażenie kin, teatrów, placówek kulturalno-oświatowych oraz instrumenty muzyczne 806 Kioski, budki, baraki, domki kempingowe niezwiązane trwale z gruntem Maszyny biurowe piszące, liczące i licząco-piszące Dalekopisy do maszyn matematycznych 20 8 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie Elektroniczna aparatura kontrolno-pomiarowa do przeprowadzania badań laboratoryjnych 802 Aparaty i sprzęt do hydro- i mechanoterapii 804 Wyposażenie cyrkowe Objaśnienia: 1. za pogorszone warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 1 lit. a, uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem IFK MONITOR księgowego nr 1/

206 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH 206 Treść przepisu przed nowelizacją kontenerowce wodoloty Samoloty Śmigłowce Samochody specjalne Z rodzaju 745 trolejbusy i samochody ciężarowe o napędzie 745 elektrycznym 746 Ciągniki Naczepy Przyczepy Pozostały tabor bezszynowy (wózki jezdniowe akumulatorowe, 76 widłowe i inne wózki jezdniowe) Z rodzaju 745 pozostałe samochody o napędzie elektrycznym Balony Inne środki transportu lotniczego Środki transportu pozostałe Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe Samochody osobowe Samochody ciężarowe Autobusy i autokary Szybowce Z rodzaju 805 wyposażenie kin, teatrów, placówek kulturalno oświatowych oraz instrumenty muzyczne 806 Kioski, budki, baraki, domki kempingowe niezwiązane trwale 806 z gruntem do 1 maszyny biurowe dalekopisy do maszyn matematycznych 20 8 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie elektroniczna aparatura kontrolno-pomiarowa do przeprowadzania badań laboratoryjnych 801 Treść przepisu po nowelizacji wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. 2. za złe warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 1 lit. b, uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu. 3. przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 2, rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie. 4. przez maszyny i urządzenia grupy 4 6 i 8 Klasyfikacji poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 3, rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.

207 aparaty i sprzęt do hydro- i mechanoterapii Z rodzaju 804 wyposażenie cyrkowe 804 Objaśnienia: 1. za pogorszone warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. 2. za złe warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy, uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu. 3. przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy, rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie. 4. przez maszyny i urządzenia grupy 4 6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 3 ustawy, rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Przepisy updof w swojej treści odwołują się do Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT). Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz.U. poz. 1864), które wprowadziło nową klasyfikację KŚT. Na podstawie przepisu przejściowego zawartego w 2 pkt 1 ww. rozporządzenia, w sprawach podatkowych, o których stanowią m.in. przepisy updof, do 31 grudnia 2017 r. stosowało się rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych. W związku z tym od 1 stycznia 2018 r. konieczne było dostosowanie przepisów updof do nowej klasyfikacji KŚT z 2016 r. IFK MONITOR księgowego nr 1/

208 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 208 USTAWA z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2157; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2175)* * Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wprowadzone: - ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. Treść przepisu przed nowelizacją Art. 8.[Wyłączenie opodatkowania w formie ryczałtu] 1. Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 1b, nie stosuje się do podatników: ( ) 6) rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki. 2. Jeżeli podatnicy wymienieni w ust. 1 pkt 6 nie zamierzają wykonywać działalności na rzecz byłych lub obecnych pracodawców, mogą do dnia rozpoczęcia działalności, o którym mowa w art. 7, zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o korzystaniu z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W przypadku gdy podatnik lub spółka dokona sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów, lub uzyska przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, traci prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach. Treść przepisu po nowelizacji Art. 8. [Wyłączenie opodatkowania w formie ryczałtu] 1. Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 1b, nie stosuje się do podatników: (...) uchylony 2. Jeżeli podatnik prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników: 1) wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub 2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Zmiana o charakterze redakcyjnym. Niewprowadzająca żadnych zmian merytorycznych. Art. 9. [Oświadczenie o wyborze opodatkowania] Art. 9. [Oświadczenie o wyborze opodatkowania] ( ) 7. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 i 4 6, podatnicy mogą złożyć z wykorzystaniem wzoru określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 52 ust. 3 pkt 5. Podatnicy składający oświadczenie poprzez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej stosują wzór określony w przepisach wydanych na podstawie art. 52 ust. 3 pkt 5.

209 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Na mocy pkt 6 dodanego do art. 52 ust. 3 uzpd Minister Finansów uzyskał delegację do określenia w drodze rozporządzenia m.in. wzorów oświadczeń, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 4-6 uzpd, a więc oświadczeń o wyborze opodatkowania uzyskiwanych przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Do końca 2017 r. nie obowiązywały żadne urzędowe wzory takich oświadczeń, co powodowało, że podatnicy byli zmuszeni samodzielnie je tworzyć albo korzystać z gotowych wzorów dostępnych na stronach niektórych urzędów skarbowych. Należy zauważyć, że w komentowanym ust. 7 dodanym do art. 9 uzpd jest błąd polegający na odwołaniu się do art. 52 ust. 3 pkt 5 uzpd, zamiast do art. 52 ust. 3 pkt 6 uzpd, który to, jak wyżej wspomniano, reguluje od 1 stycznia 2018 r. kwestię określania urzędowych wzorów ww. oświadczeń. Art. 52 ust. 3 pkt 5 uzpd upoważnia natomiast Ministra Finansów do wydania wzoru informacji o zmianach we wniosku o zastosowanie karty podatkowej lub likwidacji prowadzonej działalności, o których mowa w art. 36 ust. 7 uzpd. Art. 12. [Wysokość ryczałtu] 1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi: ( ) 3) 8,5%: a) przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, Art. 12. [Wysokość ryczałtu] 1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi: ( ) 3) 8,5%: a) przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, do kwoty zł; od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12,5% przychodów, ( ) 13. W przypadku osiągania przez małżonków przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, kwota przychodów określona w ust. 1 pkt 3 lit. a, dotyczy łącznie obojga małżonków. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Do końca 2017 r. podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie przychodów z najmu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stosowali przez cały rok jedną stawkę ryczałtu w wysokości 8,5%. Stawka ta była taka sama dla wszystkich i nie zależała w żaden sposób od wysokości osiąganych przychodów. Od 1 stycznia 2018 r. zasady opodatkowania przychodów z najmu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zmieniły się. Na skutek nowelizacji art. 12 pkt 3 lit. a uzpd wprowadzono kwotowy limit przychodów uprawniający do stosowania dotychczasowej stawki w wysokości 8,5% oraz nową stawkę ryczałtu dla przychodów przekraczających ten limit. Obecnie dla przychodów z najmu obowiązują zatem dwie stawki ryczałtu, tj. stawka: 8,5%, która może być stosowana tylko do kwoty zł rocznie; jeżeli przychody z najmu osiągają małżonkowie limit zł dotyczy ich obojga, oraz 12,5%, którą należy stosować do nadwyżki ponad kwotę zł. Dla podatników osiągających wysokie przychody z najmu istnienie dwóch stawek ryczałtu oznacza konieczność kontrolowania, w którym momencie dojdzie u nich do przekroczenia limitu uprawniającego do stosowania niższej 8,5% stawki ryczałtu, a co za tym idzie do prawidłowego określenia momentu, od którego powinni zacząć stosować wyższą stawkę ryczałtu w wysokości 12,5%. Art. 12. [Wysokość ryczałtu] Art. 12. [Wysokość ryczałtu] ( ) 8b. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 6, oraz zawiadomienie, o którym mowa w ust. 8a, podatnicy mogą złożyć z wykorzystaniem wzorów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 52 ust. 3 pkt 5. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Do końca 2017 r. nie obowiązywał żaden urzędowy wzór oświadczenia o wyborze opodatkowania przychodów uzyskiwanych przez małżonków z najmu tylko przez jednego z nich oraz zawiadomienia o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania. Od 1 stycznia 2018 r. małżonkowie będą mogli składać takie oświadczenia na wzorach, do których określenia IFK MONITOR księgowego nr 1/

210 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 210 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji został upoważniony Minister Finansów w dodanym od 1 stycznia 2018 r. pkt 6 do art. 52 ust. 3 uzpd. Należy zauważyć, że w komentowanym ust. 8b dodanym do art. 12 uzpd jest błąd polegający na odwołaniu się do art. 52 ust. 3 pkt 5 uzpd, zamiast do art. 52 ust. 3 pkt 6 uzpd, który to jak wyżej wspomniano reguluje od 1 stycznia 2018 r. kwestię określania urzędowych wzorów ww. oświadczenia i zawiadomienia. Art. 52 ust. 3 pkt 5 uzpd upoważnia natomiast Ministra Finansów do wydania wzoru informacji o zmianach we wniosku o zastosowanie karty podatkowej lub likwidacji prowadzonej działalności, o których mowa w art. 36 ust. 7 uzpd. Art. 15. [Ewidencja przychodów] ( ) 4. Ewidencję oraz dowody, na podstawie których są dokonywane wpisy do ewidencji, a także dowody zakupu, o których mowa w ust. 1, należy przechowywać w miejscu wykonywania działalności lub, jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w miejscu wskazanym przez podatnika lub podatników jako ich siedziba, albo w biurze rachunkowym, któremu zostało powierzone prowadzenie ewidencji. Jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenie ewidencji zostało powierzone biuru rachunkowemu, podatnik jest obowiązany w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując w zawiadomieniu nazwę i adres biura oraz miejsce (adres) przechowywania ewidencji i dowodów związanych z jej prowadzeniem. Podatnik może złożyć zawiadomienie na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Art. 15. [Ewidencja przychodów] ( ) 4. Ewidencję oraz dowody, na podstawie których są dokonywane wpisy do ewidencji, a także dowody zakupu, o których mowa w ust. 1, należy przechowywać w miejscu wykonywania działalności lub, jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w miejscu wskazanym przez podatnika lub podatników jako ich siedziba, albo w biurze rachunkowym, któremu zostało powierzone prowadzenie ewidencji. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Od 1 stycznia 2018 r. zlikwidowano obowiązek zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o powierzeniu prowadzenia ewidencji przychodów biuru rachunkowemu. Art. 52. [Karty przychodów] ( ) 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory: Art. 52. [Karty przychodów] ( ) 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory: ( ) 6) oświadczeń oraz zawiadomień, o których mowa w art. 9 ust. 1 i 4 6 oraz art. 12 ust. 6 i 8a, wraz z objaśnieniami co do sposobu prawidłowego ich wypełnienia, terminu i miejsca składania, kierując się potrzebą ułatwienia podatnikom poprawnego sporządzenia tych zeznań, wniosków, deklaracji, informacji, oświadczeń i zawiadomień. Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). Na mocy pkt 6 dodanego do art. 52 ust. 3 uzpd Minister Finansów uzyskał delegację do określenia w drodze rozporządzenia wzorów: oświadczeń o wyborze opodatkowania uzyskiwanych przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodów osiąganych przez małżonków z najmu tylko przez jednego z nich, zawiadomienia o rezygnacji przez małżonków z opodatkowania przychodów z najmu tylko przez jednego z nich. Do końca 2017 r. nie obowiązywał żaden urzędowy wzór takich oświadczeń i zawiadomień, co powodowało, że podatnicy byli zmuszeni samodzielnie je tworzyć albo korzystać z gotowych wzorów dostępnych na stronach niektórych urzędów skarbowych. Od 1 stycznia 2018 r. stawki karty podatkowej oraz kwartalne stawki ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy wynikają z obwieszczenia Ministra Rozwoju i Finansów z 21 listopada 2017 r. (M.P. z 2017 r., poz. 1111). Stawki podatku dochodowego w formie karty podatkowej oraz stawki ryczałtu od przychodów osób duchownych obowiązujące w 2018 r. są dostępne na

211 USTAWA z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1785; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2141)* * Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych wprowadzone: ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2141) obowiązujące od 6 grudnia 2017 r. ustawą z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1566) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 1428) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. Treść przepisu przed nowelizacją Art. 7. [Podmioty zwolnione od podatku od nieruchomości] 1. Zwalnia się od podatku od nieruchomości: ( ) 8a) będące własnością Skarbu Państwa: ( ) b) grunty zajęte pod sztuczne zbiorniki wodne, z wyjątkiem gruntów przekazanych w posiadanie innym podmiotom niż wymienione w art. 217 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1121), Treść przepisu po nowelizacji Art. 7. [Podmioty zwolnione od podatku od nieruchomości] 1. Zwalnia się od podatku od nieruchomości: ( ) 8a) będące własnością Skarbu Państwa: ( ) b) grunty zajęte pod sztuczne zbiorniki wodne, z wyjątkiem gruntów przekazanych w posiadanie innym podmiotom niż wymienione w art. 212 ust. 1 oraz art. 213 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. poz. 1566), Komentarz: Art. 7 ust. 1 pkt 8a lit. b) został zmieniony ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. poz. 1566). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Nowelizacja ma charakter redakcyjny i wynika z uchwalenia nowej ustawy Prawo wodne. Art. 7. [Podmioty zwolnione od podatku od nieruchomości] 1. Zwalnia się od podatku od nieruchomości: ( ) 6. Z tytułu zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8a, gminom przysługuje zwrot utraconych dochodów ze środków wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Art. 7. [Podmioty zwolnione od podatku od nieruchomości] 1. Zwalnia się od podatku od nieruchomości: ( ) 6. Z tytułu zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8a, gminom przysługuje zwrot utraconych dochodów ze środków Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Komentarz: Art. 7 ust. 1 pkt 8a lit. b) w brzmieniu ustalonym przez art. 483 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. poz. 1566). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją powstania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, zastąpiło ono w ich funkcjach wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Art. 7. [Podmioty zwolnione od podatku od nieruchomości] ( ) 2. Od podatku od nieruchomości zwalnia się również: Art. 7. [Podmioty zwolnione od podatku od nieruchomości] ( ) 2. Od podatku od nieruchomości zwalnia się również: ( ) 2a) żłobki i kluby dziecięce oraz prowadzące je podmioty, w zakresie nieruchomości zajętych na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego; Komentarz: Art. 7 ust. 2 pkt 2a został dodany ustawą z 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 1428). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. i wprowadza nowe zwolnienie w podatku od nieruchomości. Podatku nie muszą płacić żłobki i kluby dziecięce. Zmiana jest konsekwencją dodania art. 64b do ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. z 2016 r. poz. 157 oraz z 2017 r. poz. 60). IFK MONITOR księgowego nr 1/

212 PODATKI I OPŁATY LOKALNE 212 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Przedstawiamy brzmienie tego przepisu: Art. 64b. 1. Żłobki i kluby dziecięce oraz prowadzące je podmioty są zwolnione z opłat z tytułu trwałego zarządu, użytkowania i użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, zajętych na działalność związaną z prowadzeniem żłobka lub klubu dziecięcego. 2. Żłobki i kluby dziecięce oraz prowadzące je podmioty są zwolnione z podatku od nieruchomości w zakresie nieruchomości zajętych na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego, na zasadach określonych w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych. Rozdział 2a Ewidencja podatkowa nieruchomości Rozdział 2a Ewidencja podatkowa nieruchomości oraz sprawozdawczość podatkowa w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego Komentarz: Zmiana weszła w życie 6 grudnia 2017 r. i została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2141). Zmiana ma charakter redakcyjny i wynika z wprowadzenia obowiązku sporządzania sprawozdań podatkowych w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego (zobacz komentarz do art. 7b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Art. 7b. [Sprawozdanie podatkowe w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego] 1. Organy podatkowe właściwe w sprawach podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego sporządzają co roku sprawozdanie podatkowe w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego. 2. Sprawozdanie zawiera informacje o: 1) wysokości stawek podatku od nieruchomości, średniej cenie skupu żyta i średniej cenie sprzedaży drewna określonych uchwałą rady gminy i przyjmowanych dla potrzeb wymiaru odpowiednio podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na terenie gminy w danym roku podatkowym; 2) podstawach opodatkowania podatkiem od nieruchomości, podatkiem rolnym i podatkiem leśnym; 3) podstawach opodatkowania zwolnionych od podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na mocy uchwał rad gmin. 3. Informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 3: 1) przedstawia się w sprawozdaniu w formie zagregowanej; 2) są wykazywane według stanu na dzień 30 czerwca roku podatkowego, w którym jest sporządzane sprawozdanie. 4. Sprawozdanie w części dotyczącej informacji, o których mowa w ust. 2: 1) pkt 1 przekazuje się nie później niż do końca I kwartału danego roku podatkowego; 2) pkt 2 i 3 przekazuje się nie później niż do końca III kwartału danego roku podatkowego. 5. Sprawozdanie jest przekazywane ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w postaci elektronicznej za pośrednictwem regionalnych izb obrachunkowych.

213 6. Sprawozdanie jest aktualizowane w przypadku zmiany danych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, w trakcie roku podatkowego, w którym jest sporządzane. Do aktualizacji sprawozdania stosuje się odpowiednio przepis ust Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres informacji objętych sprawozdaniem, wzór sprawozdania, terminy i sposób jego przekazywania oraz sposób jego sporządzania, a także terminy i sposób przekazywania oraz sposób sporządzania aktualizacji, o której mowa w ust. 6, mając na względzie potrzebę zapewnienia rzetelności i prawidłowości przekazywanych informacji oraz uwzględniając uprawnienia rad gmin do różnicowania wysokości stawek podatku od nieruchomości. Komentarz: Zmiana weszła w życie 6 grudnia 2017 r. i została wprowadzona ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2141). Organy podatkowe właściwe w sprawach podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego zostały zobowiązane sporządzać sprawozdanie w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego co roku. Sprawozdanie zawiera informacje o: 1) wysokości stawek podatku od nieruchomości, średniej cenie skupu żyta i średniej cenie sprzedaży drewna określonych uchwałą rady gminy i przyjmowanych dla potrzeb wymiaru odpowiednio podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na terenie gminy w danym roku podatkowym, 2) podstawach opodatkowania podatkiem od nieruchomości, podatkiem rolnym i podatkiem leśnym, 3) podstawach opodatkowania zwolnionych od podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego na mocy uchwał rad gmin. Sprawozdanie w części dotyczącej informacji, o których mowa w: 1) pkt 1 ma być przekazywane nie później niż do końca I kwartału danego roku podatkowego, 2) pkt 2 i 3 ma być przekazywane nie później niż do końca III kwartału danego roku podatkowego. Sprawozdanie jest przekazywane Ministrowi Finansów w postaci elektronicznej za pośrednictwem regionalnych izb obrachunkowych. W razie zmiany danych, o których mowa w pkt 1, w trakcie roku podatkowego organy podatkowe jednostek samorządu odpowiedzialne za sporządzanie sprawozdań będą miały obowiązek ich aktualizowania. Szczegółowe procedury sprawozdawczości podatkowej oraz aktualizacji tych sprawozdań określi Minister Finansów w rozporządzeniu. Sprawozdania podatkowe są sporządzane, począwszy od 2018 r. IFK MONITOR księgowego nr 1/

214 PODATKI I OPŁATY LOKALNE 214 Stawki podatków i opłat lokalnych w 2018 r. *Tabele uwzględniają zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych wprowadzone: obwieszczeniem Ministra Finansów z 28 lipca 2017 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2018 r. (M.P. z 2017 r. poz. 800) obwieszczeniem Ministra Finansów z 16 października 2017 r. w sprawie stawek podatku od środków transportowych obowiązujących w 2018 r. (M.P. z 2017 r. poz. 941). Podatek od nieruchomości Kwoty stawek podatku od nieruchomości określa uchwała rady gminy w wysokości nie wyższej niż stawki podane w tabeli poniżej. Przedmiot podatku Maksymalna stawka podatku w 2018 r. Budynki mieszkalne lub ich części Budynki lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynki mieszkalne lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej Budynki lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym Budynki lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajęte przez podmioty udzielające tych świadczeń Pozostałe budynki lub ich części, w tym zajęte na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego Budowle Grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków Grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych Pozostałe grunty, w tym zajęte na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego Grunty niezabudowane objęte obszarem rewitalizacji, o którym mowa w ustawie z 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1023), i położone na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego 0,77 zł od 1 m 2 powierzchni użytkowej 23,10 zł od 1 m 2 powierzchni użytkowej 10,80 zł od 1 m 2 powierzchni użytkowej 4,70 zł od 1 m 2 powierzchni użytkowej 7,77 zł od 1 m 2 powierzchni użytkowej 2% wartości 0,91 zł od 1 m 2 powierzchni 4,63 zł od 1 ha powierzchni 0,48 zł od 1 m 2 powierzchni 3,04 zł od 1 m 2 powierzchni

215 Podatek od środków transportowych Stawki podatku od środków transportowych określa uchwała rady gminy, na terenie której podatnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Uchwała rady gminy określa wysokość stawek podatku od środków transportowych w granicach stawek minimalnych i maksymalnych podanych w tabeli poniżej. Stawki maksymalne w 2018 r. Stawki minimalne w 2018 r. Podział stawek w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej lub ilości miejsc siedzących (w przypadku autobusów) Maksymalna stawka podatku nie może przekroczyć Dopuszczalna masa całkowita w tonach w 2018 r. Nie mniej Mniej niż W 2018 r. minimalna stawka podatku w zł Oś z zawieszeniem pneumatycznym lub równoważnym Inne systemy zawieszenia Samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton powyżej 3,5 do 5,5 tony włącznie 819,59 zł powyżej 5,5 do 9 ton włącznie 1367,26 zł powyżej 9 ton 1640,70 zł 2. Samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton 3130,90 zł Dwie osie , ,95 383, ,99 540, , ,18 Trzy osie ,95 241, ,69 495, ,77 643,73 IFK MONITOR księgowego nr 1/

216 PODATKI I OPŁATY LOKALNE ,73 991, , , , ,49 Cztery osie i więcej ,73 652, , , , , , , , ,61 3. Ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton 1914,13 zł 4. Ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton do 36 ton włącznie 2419,98 zł Dwie osie powyżej 36 ton 3130,90 zł , ,78 469, ,73 898, , ,94 Trzy osie i więcej , , , ,33 5. Przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą do 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego 1640,70 zł

217 6. Przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego do 36 ton włącznie 1914,13 zł Jedna oś powyżej 36 ton 2419,98 zł ,89 7. Autobusy ,93 312, ,84 548,86 Dwie osie ,57 302, ,67 831, , , , ,33 Trzy osie i więcej ,79 921, , ,40 W zależności od liczby miejsc do siedzenia poza miejscem kierowcy: mniejszej niż 22 miejsca 1937,37 zł równej lub większej niż 22 miejsca 2449,37 zł Opłata reklamowa Część opłaty Przedmiot opodatkowania Maksymalna stawka dzienna opłaty w 2018 r. stała Tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe służące ekspozycji reklam 2,50 zł zmienna Powierzchnia tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służącego ekspozycji reklam 0,21 zł za 1 m 2 IFK MONITOR księgowego nr 1/

218 PODATKI I OPŁATY LOKALNE 218 Opłata od posiadania psów Obowiązek zapłaty opłaty od posiadania psów oraz wysokość stawek i terminy płatności może określić uchwałą rada gminy. Przedmiot opłaty Maksymalna stawka opłaty w 2018 r. posiadanie psa 121,24 zł od jednego psa Opłata targowa, miejscowa i uzdrowiskowa Wysokość stawek, zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności opłat może określić uchwałą rada gminy. Kwoty stawek określone przez gminę w uchwale nie mogą przekroczyć stawek podanych w tabeli. Rodzaj opłaty Maksymalna stawka dzienna w 2018 r. opłata targowa opłata miejscowa opłata miejscowa w miejscowościach posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej opłata uzdrowiskowa 765,94 zł 2,22 zł 3,14 zł 4,33 zł

219 USTAWA z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1892) Stawka podatku rolnego w 2018 r. W 2018 r. zmieniła się wysokość podatku rolnego: Średnia cena skupu żyta za okres 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający 2018 r. wynosi 52,49 zł za 1 dt* Podatek rolny Od 1 ha przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych (równowartość pieniężna 2,5 dt żyta) Od 1 ha gruntów pozostałych (równowartość pieniężna 5 dt żyta) Za 2018 r. wynosi 131,23 zł Za 2018 r. wynosi 262,45 zł * komunikat Prezesa GUS z 18 października 2017 r. w sprawie średniej ceny skupu żyta za okres 11 kwartałów będącej podstawą do ustalenia podatku rolnego na rok podatkowy 2018 (M.P. z 2017 r., poz. 958). W 2018 r. zmieniła się wysokość podatku leśnego: USTAWA z 30 października 2002 r. o podatku leśnym (j.t. Dz.U. z 2017 r., poz. 1821) Stawka podatku leśnego w 2018 r. Średnia cena sprzedaży drewna, obliczona według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa Stawka podatku leśnego w 2018 r. Za pierwsze trzy kwartały 2017 r. wynosi 197,06 zł za 1 m 3 * 43,35 zł od 1 ha * komunikat Prezesa GUS z 20 października 2017 r. w sprawie średniej ceny sprzedaży drewna, obliczonej według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2017 r. (M.P. z 2017 r., poz. 963). IFK MONITOR księgowego nr 1/

220 OPŁATA SKARBOWA 220 USTAWA z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1827; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2361) Tabela uwzględnia zmiany wprowadzone w ustawie o opłacie skarbowej: ustawą z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1543) obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1566) obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2361) obowiązującą od 1 lipca 2018 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana ustawą z 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. z 2017 r. poz. 2486) obowiązujące od 23 lutego 2018 r. Treść przepisu przed nowelizacją I. Dokonanie czynności urzędowej Stawka Zwolnienia 34. Dokonanie wpisu do rejestru agentów ubezpieczeniowych 110 zł 35. Zmiana wpisu do rejestru agentów zmiana wpisu do rejestru ubezpieczeniowych: agentów ubezpieczeniowych 1) ) jeżeli zmiana nastąpi na wniosek 110 zł obejmująca: zakładu ubezpieczeń w związku 1) imiona i nazwisko, numer z zawarciem umowy agencyjnej PESEL lub, gdy ten nie został z agentem ubezpieczeniowym, nadany, numer paszportu, dowodu który został wpisany do rejestru na uprzedni wniosek innego zakładu ubezpieczeń 2) pozostałe zmiany 55 zł osobistego lub innego do- kumentu potwierdzającego tożsamość, adres zamieszkania, numer identyfikacji podatkowej (NIP), numer w rejestrze przedsiębiorców, firmę przedsiębiorcy, pod którą wykonywana jest działalność gospodarcza, siedzibę i adres w przypadku agenta ubezpieczeniowego będącego osobą fizyczną 2) nazwę podmiotu lub firmę, siedzibę i adres, numer w rejestrze przedsiębiorców w przypadku agenta ubezpieczeniowego będącego osobą prawną lub jednostką Treść przepisu po nowelizacji I. Dokonanie czynności urzędowej Stawka Zwolnienia 34. Dokonanie wpisu do rejestru 110 zł agentów ubezpieczeniowych i agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające 35. Zmiana wpisu do rejestru agentów ubezpieczeniowych i agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające zmiana wpisu do rejestru agentów ubezpieczeniowych i agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające obejmująca: 1) jeżeli zmiana nastąpi na wniosek zakładu ubezpieczeń w związku z zawarciem umowy agencyjnej z agentem ubezpieczeniowym lub agentem oferującym ubezpieczenia uzupełniające, który został wpisany do rejestru na uprzedni wniosek innego zakładu ubezpieczeń 2) pozostałe zmiany 55 zł 110 zł 1) imiona i nazwisko, numer PESEL lub, jeżeli taki numer nie został nadany, numer paszportu, numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres miejsca zamieszkania, numer identyfikacji podatkowej (NIP), numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, firmę przedsiębiorcy, pod którą wykonywana jest działalność gospodarcza, siedzibę i adres w przypadku agenta ubezpieczeniowego lub agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające będącego osobą fizyczną

221 organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej 3) imiona i nazwisko, numer PESEL lub, gdy ten nie został nadany, numer paszportu, dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres zamieszkania w przypadku osób fizycznych, przy pomocy których agent ubezpieczeniowy wykonuje czynności agencyjne 4) numer polisy potwierdzającej zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, datę obowiązywania tej umowy ubezpieczenia oraz nazwę zakładu ubezpieczeń, z którym zawarto tę umowę w przypadku agenta ubezpieczeniowego działającego na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń w zakresie tego samego działu ubezpieczeń, zgodnie z załącznikiem do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. poz oraz z 2016 r. poz. 615) 5) wykreślenie agenta ubezpieczeniowego na wniosek zakładu ubezpieczeń 2) nazwę podmiotu lub firmę, siedzibę i adres, numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym w przypadku agenta ubezpieczeniowego lub agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej 3) imiona i nazwisko, numer PESEL lub, jeżeli taki numer nie został nadany, numer paszportu, numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres miejsca zamieszkania w przypadku osób fizycznych, przy pomocy których agent ubezpieczeniowy lub agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające wykonuje czynności agencyjne 4) numer dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub numer umowy gwarancji ubezpieczeniowej, datę obowiązywania tej umowy oraz nazwę zakładu ubezpieczeń, z którym zawarto tę umowę w przypadku agenta ubezpieczeniowego lub agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające działającego na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń w zakresie tego samego działu ubezpieczeń, zgodnie z załącznikiem IFK MONITOR księgowego nr 1/

222 OPŁATA SKARBOWA 222 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1170, 1089, 1926, 2102 i 2486) 5) wykreślenie agenta ubezpieczeniowego lub agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające na wniosek zakładu ubezpieczeń Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń. (Dz.U. z 2017 r. poz Ustawa wchodzi w życie z dniem 23 lutego 2018 r. I. Dokonanie czynności urzędowej Stawka Zwolnienia 35a. Dokonanie wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych: 1) jeżeli wniosek składa organizacja 30 zł pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 2) pozostałe podmioty 355 zł 35b. Zmiana wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych 17 zł Komentarz: Pozycje 35a i 35b w części I załącznika do ustawy o opłacie skarbowej zostały dodane ustawą z 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2361). Przepisy te zaczną obowiązywać od 1 lipca 2018 r. I. Dokonanie czynności urzędowej Stawka Zwolnienia 36. Dokonanie wpisu do rejestru działalności regulowanej: (...) 6) podmiotu wykonującego działalność gospodarczą na podstawie przepisów o usługach turystycznych w zakresie organizowania imprez turystycz 514 zł I. Dokonanie czynności urzędowej Stawka Zwolnienia 36. Dokonanie wpisu do rejestru działalności regulowanej: uchylony

223 I. Dokonanie czynności urzędowej Stawka Zwolnienia nych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych Komentarz: W ustępie 36 w części I załącznika do ustawy o opłacie skarbowej zostanie uchylony pkt 6 ustawą z 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2361). Zmiana zacznie obowiązywać od 1 lipca 2018 r. III. Wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji) ( ) 2. Zezwolenie na pobyt czasowy, z wyłączeniem zezwolenia udzielonego na podstawie art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2016 r. poz z późn. zm.) Stawka Zwolnienia 340 zł 1) zezwolenie, o którym mowa w art. 176 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach 2) zezwolenie udzielane cudzoziemcowi korzystającemu z ochro ny czasowej III. Wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji) ( ) 2. Zezwolenie na pobyt czasowy, z wyłączeniem zezwolenia udzielonego na podstawie art. 181 ust. 1 oraz art. 185a ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2016 r. poz. 1990, 1948 i 2066 oraz z 2017 r. poz. 60, 858 i 1543) Stawka Zwolnienia 340 zł 1) zezwolenie, o którym mowa w art. 176 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach 2) zezwolenie udzielane cudzoziemcowi korzystającemu z ochrony czasowej Komentarz: Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1543). Zgodnie ze zmianą opłata skarbowa za wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 185a ustawy o cudzoziemcach, jest obniżona i wynosi 170 zł. Na podstawie art. 185a ustawy o cudzoziemcach jest wydawane zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na pracę sezonową udzielane cudzoziemcowi w przypadku, gdy celem jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie pracy u podmiotu dotychczas powierzającego wykonywanie pracy lub u innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy. III. Wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji) 2b. Zezwolenie, o którym mowa w art. 114 ust. 1 i art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach Stawka 440 zł Zwolnienia III. Wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji) 2b. Zezwolenie, o którym mowa w art. 114 ust. 1 i 1a, art. 127, art. 139a ust. 1 i art. 139o ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach Stawka 440 zł Zwolnienia Komentarz: Zmiany w ustępie 2b części III załącznika do ustawy o opłacie skarbowej wynikają z ustawy z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Zmiany te wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia publikacji tej ustawy w Dzienniku Ustaw. III. Wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji) 2c. Zezwolenie, o którym mowa w art. 185a ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach 170 zł IFK MONITOR księgowego nr 1/

224 OPŁATA SKARBOWA 224 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1543). Zgodnie ze zmianą opłata skarbowa za wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 185a ustawy o cudzoziemcach, jest obniżona wynosi 170 zł. Na podstawie art. 185a ustawy o cudzoziemcach jest wydawane zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na pracę sezonową udzielane cudzoziemcowi w przypadku, gdy celem jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie pracy u podmiotu dotychczas powierzającego wykonywanie pracy lub u innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy. III. Wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji) 24. Pozwolenie wodnoprawne 217 zł Uchylony Komentarz: Z dniem 1 stycznia 2018 r. z załącznika do ustawy o opłacie skarbowej został usunięty ustęp określający opłatę skarbową za wydanie pozwolenia wodnoprawnego. Zmiana jest konsekwencją wejścia w życie nowej ustawy Prawo wodne.

225 USTAWA z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1947; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2409) Tabela uwzględnia zmiany wprowadzone w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej: ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa do dnia oddania Pzrewodnika do druku ustawa nie została opublikowana obowiązujące od 1 lutego 2018 r. ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409) obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491) obowiązujące od 13 stycznia 2018 r. Art. 2. [Zadania KAS] 1. Do zadań KAS należy: Treść przepisu przed nowelizacją ( ) 15) rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw określonych w art. 258, art. 270, art. 270a, art. 271, art. 271a, art. 273, art. 277a oraz w art ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r. poz i 2138 oraz z 2017 r. poz. 244 i 768), zwanej dalej Kodeksem karnym, w związku z którymi nastąpiło uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej, zapobieganie tym przestępstwom oraz ściganie ich sprawców, jeżeli zostały ujawnione przez KAS; ( ) 2. Kontrolę celno-skarbową w zakresie, o którym mowa w art. 54 ust. 1 pkt 2, wykonywaną w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych, art. 54 ust. 2 pkt 1 i 6 8, art. 62 ust. 5 pkt 1 lit. a c, e i f oraz w art. 64 ust. 2, czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, oraz: Treść przepisu po nowelizacji Art. 2. [Zadania KAS] 1. Do zadań KAS należy: ( ) 12a) przeciwdziałanie wykorzystywaniu działalności banków w rozumieniu art. 119zg pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 648, 768, 935, 1428, 1537 i ), zwanej dalej Ordynacją podatkową, i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi w rozumieniu art. 119zg pkt 9 Ordynacji podatkowej oraz nadzór nad wykonywaniem przez izbę rozliczeniową w rozumieniu art. 119zg pkt 3 Ordynacji podatkowej obowiązków, o których mowa w dziale IIIB Ordynacji podatkowej; ( ) 15) rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw określonych w art. 258, art. 270, art. 270a, art. 271, art. 271a, art. 273, art. 277a, art oraz art. 299 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r. poz. 1137, z późn. zm. ( ), zwanej dalej Kodeksem karnym, w związku z którymi nastąpiło uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej, zapobieganie tym przestępstwom oraz ściganie ich sprawców, jeżeli zostały ujawnione przez KAS; ( ) 2. Kontrolę celno-skarbową w zakresie, o którym mowa w art. 54 ust. 1 pkt 2, wykonywaną w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych, art. 54 ust. 2 pkt 1 i 6 8, art. 62 ust. 5 pkt 1 lit. a c, e i f oraz art. 64 ust. 2, czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, oraz: IFK MONITOR księgowego nr 1/

226 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 226 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 2a. Zadania określone w ust. 1 pkt 14 16a wykonują również funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Straży Granicznej oddelegowani na podstawie odrębnych przepisów do wykonywania zadań służbowych w jednostkach organizacyjnych KAS. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiany w ustawie polegają m.in. na dodaniu nowych zadań Krajowej Administracji Skarbowej oraz rozszerzają katalog przestępstw określonych w art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, w zakresie których Krajowa Administracja Skarbowa jest właściwa do rozpoznawania, wykrywania, zapobiegania i zwalczania przestępstw wskazanych w art. 299 Kodeksu karnego, czyli tzw. prania brudnych pieniędzy. Art. 14. [Zadania Szefa Krajowej Administracji Skarbowej] 1. Do zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej należy: 1) nadzór nad działalnością dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celno-skarbowych, dyrektora Krajowej Szkoły Skarbowości, zwanej dalej Szkołą, dyrektora Centrum Informatyki KAS, zwanego dalej Centrum, oraz dyrektorów właściwych w sprawach KAS komórek organizacyjnych w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, zwanych dalej komórkami organizacyjnymi urzędu obsługującego ministra ; ( ) 4) nadzorowanie, koordynowanie i wykonywanie czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133; ( ) 3. Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w celu zapewnienia sprawnego i efektywnego wykonywania zadań, w szczególności nadzoru nad działalnością dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celno-skarbowych, dyrektora Szkoły, dyrektora Centrum oraz dyrektorów komórek organizacyjnych urzędu obsługującego ministra oraz kształtowania polityki kadrowej i szkoleniowej w KAS, może wydawać zarządzenia. Art. 14. [Zadania Szefa Krajowej Administracji Skarbowej] 1. Do zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej należy: 1) nadzór nad działalnością dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celno-skarbowych, dyrektora Krajowej Szkoły Skarbowości, zwanej dalej Szkołą, oraz dyrektorów właściwych w sprawach KAS komórek organizacyjnych w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, zwanych dalej komórkami organizacyjnymi urzędu obsługującego ministra ; ( ) 4) nadzorowanie, koordynowanie i wykonywanie czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133; 5a) przeciwdziałanie wykorzystywaniu działalności banków w rozumieniu art. 119zg pkt 1 Ordynacji podatkowej i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi w rozumieniu art. 119zg pkt 9 Ordynacji podatkowej; ( ) 3. Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w celu zapewnienia sprawnego i efektywnego wykonywania zadań, w szczególności nadzoru nad działalnością dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celno-skarbowych, dyrektora Szkoły oraz dyrektorów komórek organizacyjnych urzędu obsługującego ministra oraz kształtowania polityki kadrowej i szkoleniowej w KAS, może wydawać zarządzenia. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Z dniem 1 stycznia 2018 r. miała zostać utworzona jednostka organizacyjna pod nazwą Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS), podległa Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Zadaniem tej jednostki miało być dostarczanie usług informatycznych jednostkom organizacyjnym Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).

227 Mając na uwadze konieczność zapewnienia efektywnego i optymalnego ekonomicznie zarządzania zasobami i systemami informatycznymi, będącymi w dyspozycji resortu finansów, podjęto decyzję o rezygnacji z utworzenia CI KAS na rzecz wyposażenia w zasoby informatyczne Centrum Informatyki Resortu Finansów (CI RF). Zmiana w ustawie o KAS jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS). Zmiany w tym przepisie wprowadziła także ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Zmiany polegają na dodaniu nowych zadań Szefowi KAS (art. 14 ust. 1 pkt 4 i 5a ustawy o KAS). Art. 18. [Wykonywanie zadań przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej] Szef Krajowej Administracji Skarbowej wykonuje zadania przy pomocy zastępców Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celno-skarbowych, dyrektora Szkoły, dyrektora Centrum oraz dyrektorów komórek organizacyjnych urzędu obsługującego ministra. Art. 18. [Wykonywanie zadań przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej] Szef Krajowej Administracji Skarbowej wykonuje zadania przy pomocy zastępców Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celno-skarbowych, dyrektora Szkoły oraz dyrektorów komórek organizacyjnych urzędu obsługującego ministra. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS) patrz komentarz do art. 14. Art. 25. [Zadania dyrektora izby administracji skarbowej] Art. 25. [Zadania dyrektora izby administracji skarbowej] 1. Do zadań dyrektora izby administracji skarbowej należy: 1. Do zadań dyrektora izby administracji skarbowej należy: 1) nadzór nad działalnością naczelników urzędów skarbowych i naczelników urzędów celno-skarbowych, z wyłączeniem zastrzeżonego dla Szefa Krajowej Administracji Skarbowej nadzoru nad czynnościami, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133; 1) nadzór nad działalnością naczelników urzędów skarbowych i naczelników urzędów celno-skarbowych, z wyłączeniem zastrzeżonego dla Szefa Krajowej Administracji Skarbowej nadzoru nad czynnościami, o których mowa w art , art. 118 ust 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133; Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest wynikiem wprowadzenia do ustawy nowego art. 127a. Art. 33. [Zadania naczelnika urzędu celno-skarbowego] Art. 33. [Zadania naczelnika urzędu celno-skarbowego] 1. Do zadań naczelnika urzędu celno-skarbowego należy: 1. Do zadań naczelnika urzędu celno-skarbowego należy: ( ) 12) wykonywanie czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 2 i 5 i art. 133; ( ) ( ) 12) wykonywanie czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 2 i 5 i art. 133; ( ) Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest wynikiem wprowadzenia do ustawy nowego art. 127a. IFK MONITOR księgowego nr 1/

228 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 228 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Art. 35. [Centralny Rejestr Danych Podatkowych] Art. 35. [Centralny Rejestr Danych Podatkowych] ( ) 3. CRDP służy do: ( ) 3. CRDP służy do: 1) gromadzenia oraz przetwarzania danych wynikających z: 1) gromadzenia oraz przetwarzania danych wynikających z: ( ) ca) wyników analizy ryzyka, o której mowa w art. 119zn 1 Ordynacji podatkowej, a także danych oraz dokumentów z nimi związanych, o których mowa w dziale IIIB Ordynacji podatkowej, Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiany w ustawie polegają na dodaniu w art. 35 ust. 3 pkt 1 nowej lit. ca, z której wynika, że Centralny Rejestr Danych Podatkowych służy także do gromadzenia oraz przetwarzania informacji o wynikach analiz ryzyka, danych oraz dokumentów z nimi związanych, o których mowa w dziale IIIB Ordynacji podatkowej. Art. 36. [Jednostki organizacyjne KAS] 1. Jednostkami organizacyjnymi KAS są: ( ) 7) Centrum. Art. 36. [Jednostki organizacyjne KAS] 1. Jednostkami organizacyjnymi KAS są: Uchylony Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS) patrz komentarz do art. 14. Art. 39. [Delegacja] Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze zarządzenia, określa organizację Krajowej Informacji Skarbowej, izby administracji skarbowej, urzędu skarbowego, urzędu celno-skarbowego, Szkoły i Centrum oraz nadaje im statuty. Art. 39. [Delegacja] Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze zarządzenia, określa organizację Krajowej Informacji Skarbowej, izby administracji skarbowej, urzędu skarbowego, urzędu celno-skarbowego i Szkoły oraz nadaje im statuty. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS) patrz komentarz do art. 14. Rozdział 3 Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej Art. 43. [Zadania Centrum Informatyki] Zadaniem Centrum jest dostarczanie usług informatycznych jednostkom organizacyjnym KAS. Art. 44. [Dyrektor Centrum Informatyki] 1. Działalnością Centrum kieruje dyrektor. 2. Dyrektora Centrum powołuje Szef Krajowej Administracji Skarbowej. 3. Zastępcę dyrektora Centrum powołuje Szef Krajowej Administracji Skarbowej na wniosek dyrektora Centrum. 4. Stanowisko dyrektora Centrum oraz jego zastępcy może zajmować osoba: Uchylony

229 1) będąca obywatelem polskim; 2) korzystająca z pełni praw publicznych; 3) która nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe; 4) wobec której nie orzeczono prawomocnie zakazu zajmowania stanowisk kierowniczych w urzędach organów władzy publicznej lub pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi; 5) posiadająca wykształcenie wyższe; 6) mająca co najmniej pięcioletni staż pracy lub służby; 7) posiadająca kompetencje kierownicze; 8) ciesząca się nieposzlakowaną opinią. 5. Dyrektora Centrum oraz zastępcę dyrektora Centrum odwołuje Szef Krajowej Administracji Skarbowej. 6. Przepisy art. 24 ust. 4 i 7 stosuje się odpowiednio. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS) patrz komentarz do art. 14. Art. 45. [Obowiązek udostępnienia dokumentów i informacji] ( ) 6. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 3, przysługuje zażalenie. W zakresie nieuregulowanym stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), zwanej dalej Ordynacją podatkową. 7. Organ KAS może, w drodze decyzji, nałożyć karę pieniężną w wysokości do zł na podmiot, który, pomimo prawidłowego wezwania, w wyznaczonym terminie nie udostępnił dokumentów lub nie udzielił informacji, o których mowa w ust. 1 i 5, lub udzielił ich w niepełnym zakresie. W zakresie nieuregulowanym przepisy działu IV rozdziału 22 Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio. Art. 45. [Obowiązek udostępnienia dokumentów i informacji] ( ) 6. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 3, przysługuje zażalenie. W zakresie nieuregulowanym stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej. 7. Organ KAS może, w drodze decyzji, nałożyć karę pieniężną w wysokości do zł na podmiot, który, pomimo prawidłowego wezwania, w wyznaczonym terminie nie udostępnił dokumentów lub nie udzielił informacji, o których mowa w ust. 1 i 5, lub udzielił ich w niepełnym zakresie. W zakresie nieuregulowanym stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana ma charakter techniczny i precyzujący. Art. 56. [Wyłączenie spod kontroli celno-skarbowej] 1. Kontroli celno-skarbowej nie podlegają wyroby akcyzowe, które zostały przeznaczone na cele specjalne w jednostkach podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, oraz w jednostkach organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Biura Ochrony Rządu oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. ( ) Art. 56. [Wyłączenie spod kontroli celno-skarbowej] 1. Kontroli celno-skarbowej nie podlegają wyroby akcyzowe, które zostały przeznaczone na cele specjalne w jednostkach podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, oraz w jednostkach organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Ochrony Państwa oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. ( ) IFK MONITOR księgowego nr 1/

230 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 230 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Komentarz: Art. 56 ust. 1 został zmieniony ustawą o Służbie Ochrony Państwa (na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw). Ustawa wchodzi w życie 1 lutego 2018 r. Zmiana dostosowuje treść Ordynacji podatkowej do zmian wprowadzonych ustawą o powołaniu Służby Ochrony Państwa, która przejęła obowiązki Biura Ochrony Rządu. Art. 95. [Audyt] ( ) 5. Audyt nie obejmuje oceny celowości i sposobu wykorzystania środków budżetowych oraz mienia państwowego, które zostały przeznaczone na cele specjalne w jednostkach podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, oraz w jednostkach organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Biura Ochrony Rządu oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. ( ) Art. 95. [Audyt] ( ) 5. Audyt nie obejmuje oceny celowości i sposobu wykorzystania środków budżetowych oraz mienia państwowego, które zostały przeznaczone na cele specjalne w jednostkach podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, oraz w jednostkach organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Ochrony Państwa oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. ( ) Komentarz: Art. 95 ust. 5 został zmieniony ustawą o Służbie Ochrony Państwa (na dzień oddania do druku ustawa nie została opublikowana w Dzienniku Ustaw). Ustawa wchodzi w życie 1 lutego 2018 r. Zmiana dostosowuje treść Ordynacji podatkowej do zmian wprowadzonych ustawą o powołaniu Służby Ochrony Państwa, która przejęła obowiązki Biura Ochrony Rządu. Art [Czynności podejmowane w celu wykonywania zadań] 1. W celu wykonywania zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, 2, 13 16a i art. 14 ust. 1 pkt 7, oraz ścigania przestępstw na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych właściwe organy KAS, na potrzeby realizacji czynności określonych w niniejszym przepisie, w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5, z zachowaniem ograniczeń wynikających z art i art. 127 ust. 1 5, mogą uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i wykorzystywać: Art [Czynności podejmowane w celu wykonywania zadań] 1. W celu wykonywania zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, 2, 13 16a i art. 14 ust. 1 pkt 7, oraz ścigania przestępstw na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych właściwe organy KAS, na potrzeby realizacji czynności określonych w niniejszym przepisie, w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1 oraz art. 131 ust. 1, 2 i 5, z zachowaniem ograniczeń wynikających z art , art. 127 ust. 1 5 i art. 127a ust. 1 12, mogą uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i wykorzystywać: (...) 3. Czynności, o których mowa w ust. 1, przeprowadzają wyłącznie funkcjonariusze pełniący służbę w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych: (...) 3. Czynności, o których mowa w ust. 1, przeprowadzają wyłącznie: 1) urzędu obsługującego ministra, 1) funkcjonariusze pełniący służbę w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych urzędu obsługującego ministra albo urzędu celno-skarbowego, 2) urzędu celno-skarbowego 2) funkcjonariusze, o których mowa w art. 2 ust. 2a, oddelegowani do wykonywania zadań służbowych w komórkach, o których mowa w pkt 1 zwani dalej funkcjonariuszami wykonującymi czynności operacyjno-rozpoznawcze. zwani dalej funkcjonariuszami wykonującymi czynności operacyjno-rozpoznawcze. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiany polegają na tym, że czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5, jak również dodawanego art. 127a ust. 1, 2 i 6 11 ustawy o KAS, do wykonywania których są uprawnieni wyłącznie funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej pełniący służbę w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych wskazanych w art. 113 ust. 3 tej ustawy, będą mogły być wykonywane także przez oddelegowanych funkcjonariuszy innych służb do wykonywania zadań służbowych w tych komórkach organizacyjnych KAS. Zmiana ma na celu wzmocnienie potencjału Służby Celno-Skarbowej poprzez umożliwienie wykorzystywania doświadczeń innych służb w zapobieganiu i wykrywaniu w szczególności oszustw podatkowych.

231 Art [Dane i materiały podlegające ograniczeniom] 1. Dane, o których mowa w art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 1, oraz materiały uzyskane w trybie art. 113 ust. 1, art. 117 ust. 1, art. 118 ust. 1 i 3, art. 119 ust. 1 i 2 oraz art. 120 ust. 1, które: 1) zawierają informacje mające znaczenie dla kontroli celno-skarbowej, postępowania podatkowego, postępowania w sprawach celnych lub postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe oraz przestępstwa, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 14 16, są przekazywane właściwemu miejscowo organowi KAS; Art [Dane i materiały podlegające ograniczeniom] 1. Dane, o których mowa w art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 1, oraz materiały uzyskane w trybie art. 113 ust. 1, art. 117 ust. 1, art. 118 ust. 1 i 3, art. 119 ust. 1 i 2, art. 120 ust. 1 oraz art. 127a ust. 1 i 2, które: 1) zawierają informacje mające znaczenie dla kontroli celno-skarbowej, postępowania podatkowego, postępowania w sprawach celnych lub postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe oraz przestępstwa, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 14 16, a także dla ujawniania i odzyskiwania mienia zagrożonego przepadkiem w związku z przestępstwami, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt albo art Kodeksu karnego skarbowego, są przekazywane właściwemu miejscowo organowi KAS; (...) 1a. Dane, o których mowa w art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 1, oraz materiały uzyskane w trybie art. 113 ust. 1, art. 117 ust. 1, art. 118 ust. 1 i 3, art. 119 ust. 1 i 2, art. 120 ust. 1 oraz art. 127a ust. 1 i 2 mogą być wykorzystywane w celu wykonywania zadania, o którym mowa w art. 14 ust. 1 pkt 5a. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Przepis określa zakres danych, które mogą być przekazywane w związku z wykonywaniem zadań przez funkcjonariuszy KAS (w tym zadań dodanych do katalogu obowiązków tej służby). Art [Zniszczenie danych i materiałów] 1. Dane, o których mowa w art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 1, oraz materiały uzyskane na podstawie art. 117 ust. 1, art. 118 ust. 1 i 3, art. 119 ust. 1 i 2 oraz art. 120 ust. 1, niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo niemające znaczenia dla kontroli celno-skarbowej, postępowania podatkowego, postępowania w sprawach celnych lub postępowania w sprawach o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, a także materiały uzyskane w wyniku kontroli operacyjnej, o których mowa w art. 122 ust. 4, których zniszczenie zarządził Sąd, podlegają niezwłocznemu, komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. 2. Zniszczenie, o którym mowa w ust. 1, z wyjątkiem materiałów, których zniszczenie zarządza Sąd, zarządza: 1) w odniesieniu do danych, o których mowa w art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 1, oraz materiałów uzyskanych na podstawie art. 117 ust. 1 i art. 120 ust. 1 odpowiednio Szef Krajowej Administracji Skarbowej albo naczelnik urzędu celno-skarbowego; Art [Zniszczenie danych i materiałów] 1. Dane, o których mowa w art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 1, oraz materiały uzyskane na podstawie art. 117 ust. 1, art. 118 ust. 1 i 3, art. 119 ust. 1 i 2, art. 120 ust. 1 oraz art. 127a ust. 1 i 2, niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo niemające znaczenia dla kontroli celno-skarbowej, postępowania podatkowego, postępowania w sprawach celnych, postępowania w sprawach o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe lub dla ujawniania i odzyskiwania mienia zagrożonego przepadkiem w związku z przestępstwami, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt albo art Kodeksu karnego skarbowego, a także materiały uzyskane w wyniku kontroli operacyjnej, o których mowa w art. 122 ust. 4, których zniszczenie zarządził Sąd, podlegają niezwłocznemu, komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. 2. Zniszczenie, o którym mowa w ust. 1, z wyjątkiem materiałów, których zniszczenie zarządza Sąd, zarządza: 1) w odniesieniu do danych, o których mowa w art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 1, oraz materiałów uzyskanych na podstawie art. 117 ust. 1, art. 120 ust. 1 i art. 127a ust. 1 i 2 odpowiednio Szef Krajowej Administracji Skarbowej albo naczelnik urzędu celno- -skarbowego; IFK MONITOR księgowego nr 1/

232 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 232 Treść przepisu przed nowelizacją 2) w odniesieniu do materiałów uzyskanych na podstawie art. 118 ust. 1 i 3 oraz art. 119 ust. 1 i 2 Szef Krajowej Administracji Skarbowej. 3. O wydaniu i wykonaniu zarządzenia dotyczącego zniszczenia materiałów uzyskanych na podstawie art. 118 ust. 1 i 3, art. 119 ust. 1 i 2 i art. 120 ust. 1, a także materiałów uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej, o których mowa w art. 122 ust. 4, których zniszczenie zarządził Sąd, odpowiednio Szef Krajowej Administracji Skarbowej albo naczelnik urzędu celno-skarbowego niezwłocznie informuje Prokuratora Generalnego albo prokuratora okręgowego właściwego ze względu na siedzibę naczelnika urzędu celno-skarbowego. Treść przepisu po nowelizacji 2) w odniesieniu do materiałów uzyskanych na podstawie art. 118 ust. 1 i 3 oraz art. 119 ust. 1 i 2 Szef Krajowej Administracji Skarbowej. 3. O wydaniu i wykonaniu zarządzenia dotyczącego zniszczenia materiałów uzyskanych na podstawie art. 118 ust. 1 i 3, art. 119 ust. 1 i 2, art. 120 ust. 1 i art. 127a ust. 1 i 2, a także materiałów uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej, o których mowa w art. 122 ust. 4, których zniszczenie zarządził Sąd, odpowiednio Szef Krajowej Administracji Skarbowej albo naczelnik urzędu celno-skarbowego niezwłocznie informuje Prokuratora Generalnego albo prokuratora okręgowego właściwego ze względu na siedzibę naczelnika urzędu celno-skarbowego. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem w ustawie o KAS nowego art. 127a oraz nowych kompetencji Szefa KAS w zakresie ujawniania i odzyskiwania mienia zagrożonego przepadkiem w związku z przestępstwami, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt albo art Kodeksu karnego skarbowego. Art. 127a. [Prawo do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową] 1. Jeżeli jest to konieczne do skutecznego zapobieżenia przestępstwom skarbowym, przestępstwom, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 14 16, lub przestępstwom ściganym na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, lub ich wykrycia, ustalenia ich sprawców, uzyskania i utrwalenia dowodów ich popełnienia, a także wykrycia i identyfikacji przedmiotów i innych korzyści majątkowych pochodzących z tych przestępstw albo ich równowartości, oraz wykonania zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 16a, Szef Krajowej Administracji Skarbowej oraz naczelnik urzędu celno-skarbowego mogą korzystać z przetwarzanych przez banki informacji stanowiących tajemnicę bankową oraz informacji dotyczących umów o rachunek papierów wartościowych, umów o rachunek pieniężny, umów ubezpieczenia lub innych umów dotyczących obrotu instrumentami finansowymi, w szczególności z przetwarzanych przez uprawnione podmioty danych osób, które zawarły takie umowy. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do: 1) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych; 2) instytucji rynku towarów giełdowych w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz.U. z 2017 r. poz i 1089); 3) zakładów ubezpieczeń; 4) funduszy inwestycyjnych oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych; 5) podmiotów wykonujących działalność w zakresie obrotu papierami wartościowymi i innymi instrumentami finansowymi na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1768).

233 3. Informacje i dane, o których mowa w ust. 1, udostępnia się nieodpłatnie na podstawie postanowienia wydanego na pisemny wniosek Szefa Krajowej Administracji Skarbowej albo naczelnika urzędu celno-skarbowego przez sąd okręgowy właściwy miejscowo ze względu na siedzibę wnioskującego organu. 4. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera: 1) numer sprawy i jej kryptonim, jeżeli został jej nadany; 2) opis przestępstwa z podaniem, w miarę możliwości, jego kwalifikacji prawnej; 3) okoliczności uzasadniające potrzebę udostępnienia informacji i danych; 4) wskazanie podmiotu, którego informacje i dane dotyczą; 5) wskazanie podmiotu obowiązanego do udostępnienia informacji i danych; 6) rodzaj i zakres informacji i danych. 5. Po rozpatrzeniu wniosku sąd, o którym mowa w ust. 3, w drodze postanowienia, wyraża zgodę na udostępnienie informacji i danych wskazanego podmiotu, określając ich rodzaj, zakres oraz podmiot obowiązany do ich udostępnienia, albo odmawia udzielenia zgody na udostępnienie informacji i danych. Przepis art. 118 ust. 9 stosuje się odpowiednio. 6. Na postanowienie sądu, o którym mowa w ust. 5, organowi KAS, który wystąpił z wnioskiem, przysługuje zażalenie. 7. W przypadku wyrażenia przez sąd, o którym mowa w ust. 3, zgody na udostępnienie informacji oraz danych organ KAS, który wystąpił z wnioskiem, informuje pisemnie podmiot obowiązany do udostępnienia informacji i danych o rodzaju i zakresie informacji i danych, które mają być udostępnione, podmiocie, którego informacje i dane dotyczą, oraz osobie funkcjonariusza wykonującego czynności operacyjno- -rozpoznawcze upoważnionego do ich odbioru. 8. W terminie 120 dni, licząc od dnia przekazania informacji i danych, o których mowa w ust. 1, organ KAS, który wystąpił z wnioskiem, informuje podmiot, którego informacje i dane dotyczą, o postanowieniu sądu wyrażającym zgodę na udostępnienie informacji i danych. 9. Sąd, o którym mowa w ust. 3, na wniosek Szefa Krajowej Administracji Skarbowej albo naczelnika urzędu celno-skarbowego, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody odpowiednio Prokuratora Generalnego albo prokuratora okręgowego, może odroczyć, w drodze postanowienia, na czas oznaczony, obowiązek, o którym mowa w ust. 8, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że poinformowanie podmiotu, którego informacje i dane dotyczą, może zaszkodzić wynikom podjętych czynności operacyjno-rozpoznawczych. Przepis art. 118 ust. 9 stosuje się odpowiednio. 10. Sąd, o którym mowa w ust. 3, może przedłużać odroczenie obowiązku, o którym mowa w ust. 8, na dalszy czas oznaczony. Przepis ust. 9 stosuje się odpowiednio. 11. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 8 lub 9, zostało wszczęte postępowanie przygotowawcze, kontrola celno-skarbowa, postępowanie podatkowe lub postępo- IFK MONITOR księgowego nr 1/

234 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 234 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji wanie w sprawach celnych, podmiot, którego informacje i dane dotyczą, jest powiadamiany o postanowieniu sądu o udostępnieniu informacji i danych przez prokuratora lub organ KAS odpowiednio przed zamknięciem postępowania przygotowawczego, niezwłocznie po jego umorzeniu, po zakończeniu kontroli celno-skarbowej, jej przekształceniu w postępowanie podatkowe, przed zakończeniem postępowania podatkowego lub postępowania w sprawach celnych albo niezwłocznie po ich umorzeniu. 12. Jeżeli informacje i dane, o których mowa w ust. 1, nie dostarczyły podstaw do wszczęcia postępowania przygotowawczego, postępowania podatkowego, postępowania w sprawach celnych lub kontroli celno-skarbowej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej lub naczelnik urzędu celno-skarbowego niezwłocznie pisemnie zawiadamia o tym podmiot, który informacje i dane przekazał. 13. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory dokumentów stosowanych przy przetwarzaniu danych i informacji, o których mowa ust. 1 i 2, uwzględniając potrzebę zróżnicowania ich treści w zależności od zakresu spraw, których dotyczą. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Na podstawie art. 127a Szef KAS oraz naczelnicy urzędów celno-skarbowych zyskali prawo do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. Art [Przedstawianie informacji o działalności Sejmowi i Senatowi] Szef Krajowej Administracji Skarbowej przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi informację o działalności określonej w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art. 122 i art Art [Przedstawianie informacji o działalności Sejmowi i Senatowi] Szef Krajowej Administracji Skarbowej przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi informację o działalności określonej w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art. 122, art. 123 i art. 127a ust. 1, 2 i Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem nowego art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnica bankową. Art [Upoważnienie Zastępcy Szefa Krajowej Administracji Skarbowej] Szef Krajowej Administracji Skarbowej może upoważnić Zastępcę Szefa Krajowej Administracji Skarbowej do: 1) składania wniosków, o których mowa w art. 118 ust. 1, 3, 6 i 7, lub do zarządzenia kontroli operacyjnej w trybie określonym w art. 118 ust. 3; ( ) 3) wykonywania innych czynności związanych z realizacją uprawnień określonych w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1 i art. 131 ust. 1, 2 i 5. Art [Upoważnienie Zastępcy Szefa Krajowej Administracji Skarbowej] Szef Krajowej Administracji Skarbowej może upoważnić Zastępcę Szefa Krajowej Administracji Skarbowej do: 1) składania wniosków, o których mowa w art. 118 ust. 1, 3, 6 i 7 oraz w art. 127a ust. 3 i 9, lub do zarządzenia kontroli operacyjnej w trybie określonym w art. 118 ust. 3; ( ) 3) wykonywania innych czynności związanych z realizacją uprawnień określonych w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1 i art. 131 ust. 1, 2 i 5.

235 Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem nowego art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. Art [Zadania kierownika jednostki organizacyjnej] ( ) 2. Zadania kierownika jednostki organizacyjnej wobec dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, dyrektora Szkoły, dyrektora Centrum oraz funkcjonariuszy pełniących służbę w komórkach organizacyjnych urzędu obsługującego ministra wykonuje Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Art [Zadania kierownika jednostki organizacyjnej] ( ) 2. Zadania kierownika jednostki organizacyjnej wobec dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorów izb administracji skarbowej, dyrektora Szkoły oraz funkcjonariuszy pełniących służbę w komórkach organizacyjnych urzędu obsługującego ministra wykonuje Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS) patrz komentarz do art. 14. Art [Małżonkowie i osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa] ( ) 5. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej, ich zastępcy, naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego, dyrektor Szkoły i dyrektor Centrum składają Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informację, o której mowa w ust. 2. Art [Małżonkowie i osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa] ( ) 5. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej, ich zastępcy, naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego i dyrektor Szkoły składają Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informację, o której mowa w ust. 2. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS) patrz komentarz do art. 14. Art [Dodatki] 1. Osobie zatrudnionej w jednostce organizacyjnej KAS oraz funkcjonariuszowi przysługują odpowiednio do wynagrodzenia albo uposażenia: 1) dodatek kontrolerski w wysokości do 50% wynagrodzenia zasadniczego albo uposażenia zasadniczego za wykonywanie: ( ) e) czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133; 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, stawki dodatku kontrolerskiego, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, warunki i tryb przyznawania, wypłaty, zmiany wysokości oraz utraty dodatku kontrolerskiego, uwzględniając potrzebę zwiększenia skuteczności kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej, kontroli, o której mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, z wyłączeniem kontroli, o której mowa w art. 54 Art [Dodatki] 1. Osobie zatrudnionej w jednostce organizacyjnej KAS oraz funkcjonariuszowi przysługują odpowiednio do wynagrodzenia albo uposażenia: 1) dodatek kontrolerski w wysokości do 50% wynagrodzenia zasadniczego albo uposażenia zasadniczego za wykonywanie: ( ) e) czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133 ust. 1 pkt 1 5; 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, stawki dodatku kontrolerskiego, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, warunki i tryb przyznawania, wypłaty, zmiany wysokości oraz utraty dodatku kontrolerskiego, uwzględniając potrzebę zwiększenia skuteczności kontroli podatkowej, kontroli celno- -skarbowej, kontroli, o której mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, audytu lub czynności, o których IFK MONITOR księgowego nr 1/

236 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 236 Treść przepisu przed nowelizacją ust. 2 pkt 9, audytu lub czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, przez zapewnienie motywacji do ich sprawnego wykonywania. Treść przepisu po nowelizacji mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, przez zapewnienie motywacji do ich sprawnego wykonywania. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem nowego art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. Art [Oświadczenia o stanie majątkowym] 1. Osoby zatrudnione w Krajowej Informacji Skarbowej, izbie administracji skarbowej, Szkole oraz Centrum są obowiązane corocznie, w terminie do dnia 31 marca, składać oświadczenia o swoim stanie majątkowym. ( ) 4. Do dokonywania analizy oświadczeń składanych przez osoby zatrudnione w Krajowej Informacji Skarbowej i izbie administracji skarbowej są uprawnieni kierownicy tych jednostek oraz komórka organizacyjna urzędu obsługującego ministra realizująca zadania w zakresie oświadczeń o stanie majątkowym. W przypadku osób zatrudnionych w Szkole i Centrum analizy oświadczeń o stanie majątkowym dokonuje komórka organizacyjna urzędu obsługującego ministra realizująca zadania w zakresie oświadczeń o stanie majątkowym. 5. Niebędący funkcjonariuszem dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej, naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno- -skarbowego, dyrektor Szkoły, dyrektor Centrum oraz ich zastępcy oświadczenia o stanie majątkowym składają Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Art [Oświadczenia o stanie majątkowym] 1. Osoby zatrudnione w Krajowej Informacji Skarbowej, izbie administracji skarbowej oraz Szkole są obowiązane corocznie, w terminie do dnia 31 marca, składać oświadczenia o swoim stanie majątkowym. ( ) 4. Do dokonywania analizy oświadczeń składanych przez osoby zatrudnione w Krajowej Informacji Skarbowej i izbie administracji skarbowej są uprawnieni kierownicy tych jednostek oraz komórka organizacyjna urzędu obsługującego ministra realizująca zadania w zakresie oświadczeń o stanie majątkowym. W przypadku osób zatrudnionych w Szkole analizy oświadczeń o stanie majątkowym dokonuje komórka organizacyjna urzędu obsługującego ministra realizująca zadania w zakresie oświadczeń o stanie majątkowym. 5. Niebędący funkcjonariuszem dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej, naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno- -skarbowego, dyrektor Szkoły oraz ich zastępcy oświadczenia o stanie majątkowym składają Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Komentarz: Zmiana została wprowadzona ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2409). Weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Zmiana jest konsekwencją rezygnacji z tworzenia Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej (CI KAS) patrz komentarz do art. 14. Art [Propozycja przeniesienia do pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej] ( ) 8. Członkowi korpusu służby cywilnej, który stał się funkcjonariuszem, okres stażu pracy w służbie cywilnej lub jednostkach organizacyjnych KAS wlicza się do okresu służby w Służbie Celno-Skarbowej. Art [Propozycja przeniesienia do pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej] ( ) 8. Członkowi korpusu służby cywilnej, który stał się funkcjonariuszem, okres stażu pracy w służbie cywilnej lub jednostkach organizacyjnych KAS wlicza się do okresu służby w Służbie Celno-Skarbowej, z zastrzeżeniem przepisów ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2016 r. poz. 708 i 2270 oraz z 2017 r. poz. 38, 715 i 1321).

237 8a. Okresy, o których mowa w ust. 8, nie są traktowane jako okresy służby ani okresy równorzędne ze służbą w rozumieniu ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. ( ) Komentarz: Zmiana w art. 150 została wprowadzona z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Zmiana ma charakter dostosowawczy. Art [Funkcjonariusz] ( ) 2. Funkcjonariuszem wykonującym czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, może być osoba, która dodatkowo: Art [Funkcjonariusz] ( ) 2. Funkcjonariuszem wykonującym czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, może być osoba, która dodatkowo: Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem nowego art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. Art [Informacja o wolnych stanowiskach służbowych] ( ) 2. Informacje o wolnych stanowiskach w Służbie Celno-Skarbowej, na których są wykonywane czynności określone w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, oraz o kandydatach zgłaszających się na te stanowiska, a także o nawiązaniu stosunku służbowego w wyniku naboru nie podlegają upowszechnianiu i udostępnianiu. Art [Informacja o wolnych stanowiskach służbowych] ( ) 2. Informacje o wolnych stanowiskach w Służbie Celno-Skarbowej, na których są wykonywane czynności określone w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, oraz o kandydatach zgłaszających się na te stanowiska, a także o nawiązaniu stosunku służbowego w wyniku naboru, nie podlegają upowszechnianiu i udostępnianiu. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem nowego art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. Art [Przyjęcie kandydata] ( ) 2. W przypadku kandydata do służby w Służbie Celno-Skarbowej w komórce, w której są wykonywane czynności określone w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, postępowanie kwalifikacyjne obejmuje dodatkowo badanie psychofizjologiczne. Art [Przyjęcie kandydata] ( ) 2. W przypadku kandydata do służby w Służbie Celno-Skarbowej w komórce, w której są wykonywane czynności określone w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, postępowanie kwalifikacyjne obejmuje dodatkowo badanie psychofizjologiczne. IFK MONITOR księgowego nr 1/

238 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 238 Treść przepisu przed nowelizacją 4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zwolnić kandydata do służby z testu sprawności fizycznej. 5. Informacje o wyniku postępowania kwalifikacyjnego stanowią informację publiczną w zakresie objętym wymaganiami określonymi w ogłoszeniu o postępowaniu kwalifikacyjnym. Informacje o wyniku postępowania kwalifikacyjnego kandydatów do służby w Służbie Celno-Skarbowej w komórkach, w których są wykonywane czynności określone w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, nie podlegają upowszechnianiu i udostępnianiu. Treść przepisu po nowelizacji 4. Szef Krajowej Administracji Skarbowej w przypadkach uzasadnionych potrzebami służby lub kwalifikacjami kandydata do służby w Służbie Celno-Skarbowej może zwolnić kandydata z etapów postępowania kwalifikacyjnego, o których mowa w ust. 1 pkt 2 6 lub ust Informacje o wyniku postępowania kwalifikacyjnego stanowią informację publiczną w zakresie objętym wymaganiami określonymi w ogłoszeniu o postępowaniu kwalifikacyjnym. Informacje o wyniku postępowania kwalifikacyjnego kandydatów do służby w Służbie Celno-Skarbowej w komórkach, w których są wykonywane czynności określone w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, nie podlegają upowszechnianiu ani udostępnianiu. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiany zawarte w art. 153 ustawy o KAS mają na celu uelastycznienie przeprowadzanych rekrutacji do Służby Celno-Skarbowej o osoby, które posiadają kwalifikacje lub wykształcenie niezbędne do realizacji zadań funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. W przypadku takich osób Szef KAS będzie mógł zwolnić kandydata z niektórych etapów postępowania kwalifikacyjnego. Pozostałe zmiany są efektem dodania art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. Art [Oddelegowanie do wykonywania pracy poza Służbą Celno-Skarbową] 1. Funkcjonariusza można, za jego pisemną zgodą, oddelegować do wykonywania pracy poza Służbą Celno-Skarbową. Art [Oddelegowanie do wykonywania pracy poza Służbą Celno-Skarbową] 1. Funkcjonariusza można, za jego pisemną zgodą, oddelegować do wykonywania pracy lub wykonywania zadań służbowych poza Służbą Celno-Skarbową. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana w art. 163 ust. 1 ustawy o KAS polega na dodaniu zwrotu do wykonywania zadań służbowych. Zmiana ma charakter porządkujący. Art [Zgoda na przeniesienie do pełnienia służby w innej miejscowości] Nie można bez zgody zainteresowanego przenieść do pełnienia służby w innej miejscowości: (...) 3) funkcjonariusza, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres służby umożliwia uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Art [Zgoda na przeniesienie do pełnienia służby w innej miejscowości] Nie można bez zgody zainteresowanego przenieść do pełnienia służby w innej miejscowości: (...) 3) (uchylony). Komentarz: Art. 167 pkt 3 został uchylony z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Po zmianach, funkcjonariusza, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do emerytury, będzie można przenieść do pełnienia służby w innej miejscowości bez konieczności uzyskania jego zgody.

239 Art [Propozycja przeniesienia do pracy w urzędzie obsługującym ministra lub w jednostce organizacyjnej KAS] Art [Propozycja przeniesienia do pracy w urzędzie obsługującym ministra lub w jednostce organizacyjnej KAS] ( ) 10. Przekształcenie stosunku służbowego w stosunek pracy traktuje się jak zwolnienie ze służby w rozumieniu ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Funkcjonariusz, którego stosunek służbowy uległ przekształceniu w stosunek pracy, otrzymuje niezwłocznie świadectwo służby. 11. W przypadku, o którym mowa w ust. 10, prawo do emerytury ulega zawieszeniu do dnia rozwiązania stosunku pracy w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych albo w jednostkach organizacyjnych KAS. 12. W przypadku, o którym mowa w ust. 10, przepisu art. 250 nie stosuje się. Komentarz: Zmiany w art. 174 zostały wprowadzone z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Nowe przepisy regulują sytuacją przekształcenia stosunku służby w stosunek pracy. Art [Przeniesienie do służby w Służbie Celno-Skarbowej] 1. Do służby w Służbie Celno-Skarbowej może być na własną prośbę przeniesiony funkcjonariusz Policji albo Straży Granicznej, jeżeli ma on szczególne kwalifikacje do jej pełnienia. 2. Do służby w Służbie Celno-Skarbowej przenosi minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej, za zgodą ministra właściwego do spraw wewnętrznych w porozumieniu odpowiednio z Komendantem Głównym Policji albo Komendantem Głównym Straży Granicznej. Art [Przeniesienie do służby w Służbie Celno-Skarbowej] 1. Do służby w Służbie Celno-Skarbowej może być na własną prośbę przeniesiony funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego albo Straży Granicznej, jeżeli ma on kwalifikacje szczególnie przydatne do jej pełnienia. 2. Do służby w Służbie Celno-Skarbowej przenosi minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej, za zgodą: 1) ministra właściwego do spraw wewnętrznych w porozumieniu odpowiednio z Komendantem Głównym Policji albo Komendantem Głównym Straży Granicznej w przypadku funkcjonariusza Policji albo funkcjonariusza Straży Granicznej; 2) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w przypadku funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 3) Szefa Agencji Wywiadu w przypadku funkcjonariusza Agencji Wywiadu; 4) Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu odpowiednio z Szefem Służby Kontrwywiadu Wojskowego albo Szefem Służby Wywiadu Wojskowego w przypadku funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego albo funkcjonariusza Służby Wywiadu Wojskowego; 5) Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego w przypadku funkcjonariusza Centralnego Biura Antykorupcyjnego. IFK MONITOR księgowego nr 1/

240 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 240 Treść przepisu przed nowelizacją 3. Funkcjonariusz przeniesiony do służby w Służbie Celno-Skarbowej nabywa uprawnienia określone w ustawie, z uwzględnieniem stażu służby w Policji lub w Straży Granicznej. 4. Przeniesienie funkcjonariusza w trybie, o którym mowa w ust. 1, może być poprzedzone przeprowadzeniem czynności, o których mowa w art. 153, w celu potwierdzenia jego przydatności i szczególnych kwalifikacji do pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej. Treść przepisu po nowelizacji 3. Funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Straży Granicznej przeniesiony do służby w Służbie Celno- -Skarbowej nabywa uprawnienia określone w ustawie, z uwzględnieniem dotychczasowego stażu służby. 4. Przeniesienie funkcjonariusza w trybie, o którym mowa w ust. 1, może być poprzedzone przeprowadzeniem czynności, o których mowa w art. 153, w celu potwierdzenia jego kwalifikacji szczególnie przydatnych do pełnienia służby w Służbie Celno- -Skarbowej. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone w tym przepisie wejdą w życie 30 marca 2018 r. Zmiana art. 176 ustawy ma na celu umożliwienie przeniesienia do służby w Służbie Celno-Skarbowej, oprócz funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej, także funkcjonariuszy innych służb, tj. Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Przeniesienia takiego można będzie dokonać na własną prośbę funkcjonariusza oraz w przypadku posiadania przez niego szczególnie przydatnych kwalifikacji do pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej. Art [Sprawdzenie przydatności do służby na danym stanowisku] 1. W celu sprawdzenia przydatności do służby na danym stanowisku badaniu psychofizjologicznemu, testowi sprawności fizycznej oraz badaniu psychologicznemu może zostać poddany, na wniosek lub z urzędu, funkcjonariusz wykonujący czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, oraz funkcjonariusz przewidziany do wykonywania tych czynności. Art [Sprawdzenie przydatności do służby na danym stanowisku] 1. W celu sprawdzenia przydatności do służby na danym stanowisku badaniu psychofizjologicznemu, testowi sprawności fizycznej oraz badaniu psychologicznemu może zostać poddany, na wniosek lub z urzędu, funkcjonariusz wykonujący czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, oraz funkcjonariusz przewidziany do wykonywania tych czynności. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone w tym przepisie wejdą w życie 30 marca 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem nowego art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. Art [Zwolnienie ze służby] ( ) 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie ze służby może nastąpić w sytuacji, gdy nie ma możliwości przeniesienia funkcjonariusza do służby cywilnej w jednostce organizacyjnej KAS, w której pełni służbę. Art [Zwolnienie ze służby] ( ) 2. (uchylony). Komentarz: Art. 179 ust. 2 został uchylony z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321).

241 Uchylony ust. 2 w art. 179 stanowił, że w przypadku orzeczenia trwałej niezdolności do pracy funkcjonariusza zwalnia się ze służby tylko wówczas, gdy nie ma możliwości przeniesienia go do służby cywilnej. Nowelizacja usuwa ten warunek, co oznacza, że w takiej sytuacji funkcjonariusz będzie zwalniany ze służby, a pracodawca nie będzie zobowiązany do przeniesienia go do służby cywilnej. Art [Mianowanie funkcjonariusza Policji albo Straży Granicznej] 1. Funkcjonariusza Policji albo Straży Granicznej przyjmowanego do służby mianuje się na stopień służbowy w Służbie Celno-Skarbowej równorzędny z posiadanym stopniem służbowym, jeżeli osoba ta ma kwalifikacje i umiejętności szczególnie przydatne do pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej. 2. Mianowanie funkcjonariusza Policji albo Straży Granicznej na stopień służbowy w Służbie Celno-Skarbowej może być uzależnione od odbycia szkolenia wymaganego do mianowania na dany stopień służbowy. 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, równorzędność stopni, o których mowa w ust. 1, uwzględniając równorzędność okresów służby i stażu oraz uzyskanych w dotychczasowych jednostkach kwalifikacji zawodowych z kwalifikacjami w Służbie Celno-Skarbowej. Art [Mianowanie funkcjonariusza przyjmowanego do Służby Celno-Skarbowej] 1. Funkcjonariusza Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Straży Granicznej przyjmowanego do służby mianuje się na stopień służbowy w Służbie Celno-Skarbowej równorzędny z posiadanym stopniem służbowym. Mianowanie może być uzależnione od odbycia szkolenia wymaganego do mianowania na dany stopień służbowy. 2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, równorzędność stopni, o których mowa w ust. 1, uwzględniając równorzędność okresów służby i stażu oraz kwalifikacji zawodowych uzyskanych w dotychczasowych jednostkach z kwalifikacjami wymaganymi w Służbie Celno-Skarbowej. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone w tym przepisie wejdą w życie 30 marca 2018 r. Zmiana brzmienia art. 198 jest konsekwencją zmiany art. 176 (patrz komentarz do art. 176). Art [Zakaz posiadania i korzystania z prywatnych przenośnych urządzeń służących do komunikacji elektronicznej] 1. Funkcjonariusz w czasie pełnienia służby w oddziale celnym urzędu celno-skarbowego obsługującym przejście graniczne albo wykonujący czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, nie może posiadać ani korzystać z prywatnych przenośnych urządzeń służących do komunikacji elektronicznej, które umożliwiają indywidualne porozumiewanie się na odległość, z wyjątkiem urządzeń, których posiadanie funkcjonariusz zgłosił przed każdym rozpoczęciem służby zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu służby, podając równocześnie dane identyfikujące to urządzenie. Art [Zakaz posiadania i korzystania z prywatnych przenośnych urządzeń służących do komunikacji elektronicznej] 1. Funkcjonariusz w czasie pełnienia służby w oddziale celnym urzędu celno-skarbowego obsługującym przejście graniczne albo wykonujący czynności, o których mowa w art , art. 118 ust. 1 17, art. 119 ust. 1 10, art. 120 ust. 1 6, art , art. 127 ust. 1 5, art. 127a ust. 1, 2 i 6 12, art. 128 ust. 1, art. 131 ust. 1, 2 i 5 i art. 133, nie może posiadać ani korzystać z prywatnych przenośnych urządzeń służących do komunikacji elektronicznej, które umożliwiają indywidualne porozumiewanie się na odległość, z wyjątkiem urządzeń, których posiadanie funkcjonariusz zgłosił przed każdym rozpoczęciem służby zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu służby, podając równocześnie dane identyfikujące to urządzenie. Komentarz: Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2491). Zmiany wprowadzone przywołaną ustawą wejdą w życie 13 stycznia 2018 r. Zmiana jest związana z dodaniem nowego art. 127a uprawniającego Szefa KAS do korzystania z informacji objętych tajemnicą bankową. IFK MONITOR księgowego nr 1/

242 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 242 Treść przepisu przed nowelizacją Art [Zdolność fizyczna i psychiczna] ( ) 7. W zakresie nieuregulowanym w ustawie przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych stosuje się odpowiednio. ( ) Treść przepisu po nowelizacji Art [Zdolność fizyczna i psychiczna] ( ) 7. (uchylony). Komentarz: Art. 207 ust. 7 został uchylony z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Zmiana ma charakter porządkujący. Odwołanie do stosowania przepisów ustawy z 28 listopada 2014 r o komisjach lekarskich zostało przeniesione do nowododanego art. 239a. Art [Uposażenie i inne świadczenia pieniężne w przypadku urlopów] ( ) 3. W razie niezdolności do służby z powodu choroby spowodowanej wypadkiem przy pełnieniu służby lub chorobą zawodową funkcjonariusz zachowuje prawo do świadczeń pieniężnych określonych w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2015 r. poz i 1442 oraz z 2016 r. poz. 1807), przez okres przewidziany w przepisach tej ustawy. Art [Uposażenie i inne świadczenia pieniężne w przypadku urlopów] ( ) 3. (uchylony). Komentarz: Art. 230 ust. 3 został uchylony z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). W razie niezdolności do służby z powodu choroby spowodowanej wypadkiem przy pełnieniu służby lub chorobą zawodową funkcjonariusz KAS będzie podlegał ustawie z 4 kwietnia 2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą. Nie będzie podlegał przepisom ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Art. 239a. [Odpowiednie stosowanie przepisów ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych] W zakresie nieuregulowanym w ustawie przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych stosuje się odpowiednio. Komentarz: Art. 239a został dodany z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Przepis ten stanowi, że w zakresie nieuregulowanym w ustawie o KAS przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych stosuje się odpowiednio. Zmiana ma charakter porządkujący (patrz. komentarz do art. 207). Art [Jednorazowa odprawa] 1. Funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby w związku z przejściem na emeryturę lub orzeczeniem trwałej niezdolności do służby przysługuje jednorazowa odprawa Art [Jednorazowa odprawa] 1. Funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub orzeczeniem trwałej niezdolności do

243 w wysokości trzymiesięcznego uposażenia. Odprawa ulega zwiększeniu o 20% miesięcznego uposażenia za każdy pełny rok pełnienia służby ponad 5 lat nieprzerwanej służby, nie więcej niż do wysokości sześciomiesięcznego uposażenia. służby przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego uposażenia. Odprawa ulega zwiększeniu o 20% miesięcznego uposażenia za każdy pełny rok pełnienia służby ponad 5 lat nieprzerwanej służby, nie więcej niż do wysokości sześciomiesięcznego uposażenia. Komentarz: Zmiany w art. 250 ust. 1 zostały wprowadzone z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Dzięki zmianie funkcjonariusz, który otrzyma rentę z tytułu niezdolności do pracy nabędzie uprawnienia do jednorazowej odprawy, o której mowa w komentowanym art. 250 ustawy o KAS. Art. 250a. [Przekazanie składek do ZUS] 1. Jeżeli funkcjonariusz zwolniony ze służby nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury policyjnej lub policyjnej renty inwalidzkiej, od uposażenia wypłaconego funkcjonariuszowi po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1321) do dnia zwolnienia ze służby, od którego nie odprowadzono składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przekazuje się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki za ten okres przewidziane w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.). 2. Przez uposażenie stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o którym mowa w ust. 1, rozumie się uposażenie zasadnicze, uposażenie chorobowe, uposażenie za przedłużony czas służby, dodatki do uposażenia, nagrody roczne i uznaniowe, odpowiednio przeliczone zgodnie z art. 110 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. 3. Składki przekazuje się również w przypadku, gdy funkcjonariusz spełnia jedynie warunki do nabycia prawa do policyjnej renty inwalidzkiej. Przekazanie składek następuje na wniosek funkcjonariusza. 4. Składki podlegają waloryzacji wskaźnikiem waloryzacji składek określonym na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887, z późn. zm.). 5. Przy obliczaniu kwoty należnych składek, waloryzowanych na podstawie ust. 4, stosuje się odpowiednio art. 22 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. 6. Kwota należnych, zwaloryzowanych składek stanowi przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. IFK MONITOR księgowego nr 1/

244 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 244 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji 7. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, określi, w drodze rozporządzenia, tryb i terminy przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, o których mowa w ust. 1, 3 i 4, oraz jednostki do tego właściwe, mając na uwadze konieczność zapewnienia prawidłowego i niezwłocznego wykonywania czynności związanych z przekazywaniem tych składek. Komentarz: Art. 250a został dodany z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Art. 250a reguluje zasady oskładkowania uposażenia wypłaconego funkcjonariuszowi po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1321),w przypadku gdy został zwolniony ze służby i nie spełnił warunków do nabycia prawa do emerytury policyjnej lub policyjnej renty inwalidzkiej. Art. 250a ust. 5 został ponownie zmieniony i dostosowany do zmian wprowadzonych ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Zmiana ta będzie obowiązywała od 1 stycznia 2019 r. Art [Odprawa pośmiertna] 1. W przypadku śmierci funkcjonariusza małżonkowi lub jego dzieciom uprawnionym do renty rodzinnej na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje odprawa pośmiertna. Art [Odprawa pośmiertna] 1. W przypadku śmierci funkcjonariusza małżonkowi lub jego dzieciom uprawnionym do renty rodzinnej na podstawie ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin przysługuje odprawa pośmiertna. Komentarz: Zmiany w art. 251 zostały wprowadzone z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawąz 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Zgodnie z nowelizacją osobom najbliższym zmarłego funkcjonariusza przysługuje prawo do odprawy pośmiertnej na podstawie ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Przed nowelizacją odprawa pośmiertna była wypłacana na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Art. 251a. [Zasiłek pogrzebowy w razie śmierci funkcjonariusza] 1. W razie śmierci funkcjonariusza, niezależnie od odprawy pośmiertnej, o której mowa w art. 251 ust. 1, przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości: 1) określonej w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli koszty pogrzebu ponosi małżonek, dzieci, wnuki, rodzeństwo lub rodzice;

245 2) kosztów rzeczywiście poniesionych, najwyżej jednak do wysokości określonej w pkt 1, jeżeli koszty pogrzebu ponosi inna osoba. 2. Jeżeli śmierć funkcjonariusza nastąpiła na skutek wypadku pozostającego w związku ze służbą, koszty pogrzebu pokrywa się z wyodrębnionej części budżetu, o której mowa w art. 9 ust. 1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może wyrazić zgodę na pokrycie kosztów pogrzebu funkcjonariusza zmarłego wskutek choroby pozostającej w związku ze służbą. 3. W razie pokrycia kosztów pogrzebu funkcjonariusza z wyodrębnionej części budżetu, o której mowa w art. 9 ust. 1, osobom wymienionym w ust. 1 pkt 1 przysługuje połowa zasiłku pogrzebowego. Komentarz: Art. 251a został dodany z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Nowowprowadzony przepis stanowi, że w przypadku śmierci funkcjonariusza członkom jego rodziny lub osobie, która poniosła koszty pogrzebu, przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 251a. Art. 251b. [Zasiłek pogrzebowy w razie śmierci członka rodziny] 1. W razie śmierci członka rodziny funkcjonariuszowi przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości: 1) określonej w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli koszty pogrzebu ponosi funkcjonariusz; 2) kosztów rzeczywiście poniesionych, najwyżej jednak do wysokości określonej w pkt 1, jeżeli koszty pogrzebu ponosi inna osoba. 2. Za członka rodziny uważa się osobę, o której mowa w art. 77 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki pokrywania kosztów pogrzebu funkcjonariusza ze środków właściwego kierownika jednostki organizacyjnej, uwzględniając rodzaje wydatków pokrywanych w ramach kosztów pogrzebu i ich wysokość, przypadki oraz sposób ustalania wysokości oraz tryb wypłaty zasiłku pogrzebowego lub jego wyrównania z tytułu śmierci członka rodziny oraz dokumenty wymagane do ich wypłaty. Komentarz: Art. 251b został dodany z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Art. 251b stanowi, że funkcjonariuszowi przysługuje zasiłek pogrzebowy w razie śmierci członka rodziny w wysokości i na zasadach określonych w tym przepisie. Zasiłek ten będzie przyznawany również innej osobie, która poniosła koszty pogrzebu. IFK MONITOR księgowego nr 1/

246 KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA 246 Treść przepisu przed nowelizacją Treść przepisu po nowelizacji Art. 251c. [Praca w szczególnym charakterze] Okres służby funkcjonariusza traktuje się jako pracę w szczególnym charakterze, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz: Art. 251c został dodany z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1321). Nowo dodany przepis wprowadza regułę, zgodnie z którą okres służby funkcjonariusza jest zrównany z pracą w szczególnym charakterze o której mowa w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

247 USTAWA z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2342)* *Tabela uwzględnia zmiany w ustawie o rachunkowości wprowadzone: ustawą z 9 listopada 2017 r o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2201) ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw do dnia oddania Przewodnika do druku ustawa nie została opublikowana Treść przepisu przed nowelizacją ZAŁĄCZNIK Nr 1 ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM, O KTÓ- RYM MOWA W ART. 45 USTAWY, DLA JEDNOSTEK INNYCH NIŻ BANKI, ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ I ZAKŁADY REASEKURACJI Dodatkowe informacje i objaśnienia: obejmują w szczególności: Treść przepisu po nowelizacji ZAŁĄCZNIK Nr 1 ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM, O KTÓ- RYM MOWA W ART. 45 USTAWY, DLA JEDNOSTEK INNYCH NIŻ BANKI, ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ I ZAKŁADY REASEKURACJI Dodatkowe informacje i objaśnienia obejmują w szczególności: 1. (...) (...) 18) środki pieniężne zgromadzone na rachunku VAT, o którym mowa w: a) art. 62a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1876), b) art. 3b ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2065) Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Jest spowodowana wprowadzeniem do ustawy o VAT systemu podzielonej płatności. W przypadku korzystania z tego systemu kwota VAT będzie płacona na odrębny rachunek VAT prowadzony przez banki (i/lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową). Informacja o wysokości środków na tym rachunku powinna znaleźć się w informacji dodatkowej, gdyż zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o rachunkowości informacja dodatkowa powinna zawierać wszelkie istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową jednostki. ZAŁĄCZNIK Nr 1 ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM, O KTÓ- RYM MOWA W ART. 45 USTAWY, DLA JEDNOSTEK INNYCH NIŻ BANKI, ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ I ZAKŁADY REASEKURACJI Dodatkowe informacje i objaśnienia obejmują w szczególności: ZAŁĄCZNIK Nr 1 ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM, O KTÓ- RYM MOWA W ART. 45 USTAWY, DLA JEDNOSTEK INNYCH NIŻ BANKI, ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ I ZAKŁADY REASEKURACJI Dodatkowe informacje i objaśnienia obejmują w szczególności: 2. (...) (...) 11) informacje o kosztach związanych z pracami badawczymi i pracami rozwojowymi, które nie zostały zakwalifikowane zgodnie z art. 33 ust. 2 do wartości niematerialnych i prawnych. IFK MONITOR księgowego nr 1/

248 Komentarz: Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Została wprowadzona ustawą z 9 listopada 2017 r o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej Dz.U. z 2017 poz Wprowadzono obowiązek wykazywania przez przedsiębiorców w sprawozdaniu finansowym (tj. w dodatkowych informacjach i objaśnieniach), wysokości poniesionych kosztów związanych z pracami badawczymi i rozwojowymi, które nie zostały ujęte w aktywach bilansu. Należy wskazać, że w art. 3 ust. 1 pkt 14 w związku z art. 33 ust. 2 i 3 ustawy o rachunkowości zdefiniowane zostały prace rozwojowe stanowiące wartości niematerialne i prawne oraz zasady ich amortyzacji. Jednocześnie zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 koszty zakończonych prac rozwojowych, które nie zakończyły się sukcesem lub z innych powodów nie stanowią wartości niematerialnych i prawnych, ujmowane są w pozostałych kosztach operacyjnych. Wspomniane przepisy powodują, że ponoszone koszty związane z pracami badawczymi i rozwojowymi, niestanowiące wartości niematerialnych i prawnych lub które nie są zakończonymi pracami rozwojowymi, nie były wydzielane w systemie rachunkowości jednostki oraz w sprawozdaniu finansowym. Powyższe oznacza, że faktyczna wysokości nakładów na B+R ponoszonych przez przedsiębiorców nie była znana, a w związku z tym, zasadne jest wprowadzenie obowiązku wykazywania rzeczywistej wysokości kosztów ponoszonych na prace badawcze i prace rozwojowe w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego. Wprowadzenie tej informacji ma przyczyniać się również do częściowego rozwiązania problemów związanych z ujmowaniem w statystyce publicznej nakładów na działalność badawczo-rozwojową. IFK MONITOR księgowego nr 1/

249 praktycznych instrukcji dla podatników Vat Z książki dowiemy się krok po kroku: Jak rozpocząć działalność i jakie obowiązki z tym związane ma podatnik VAT Jak rozpocząć ewidencjonowanie na kasie rejestrującej i jakie obowiązki są z tym związane Jak powrócić do zwolnienia z VAT Jak zrezygnować ze zwolnienia z VAT Jak wysyłać JPK_VAT Format B5, oprawa miękka Cena: 69 zł Zamów publikację już dziś! sklep.infor.pl , bok@infor.pl

250 KodeKs pracy 2018 Duże zmiany w przepisach od 1 stycznia 2018 r. Zyskaj więcej w wersji PREMIUM KsIĄŻKa: Kodeks pracy WIdeosZKolenIe na pendrive: Zmiany w prawie pracy e-book w formacie PDF w cenie 208 zł (brutto) Zamów publikację już dziś! sklep.infor.pl , bok@infor.pl

251 KompleKsowa Baza wiedzy dla księ gowych, kadrowych i biur rachunkowych Codzienne aktualności prawne Porady, artykuły i komentarze ekspertów Kalkulatory, wskaźniki, druki, umowy Dziennik Gazeta Prawna oraz fachowe czasopisma Teleporadnia, E-poradnia oraz wideoszkolenia Testuj bezpłatnie - inforlex.pl doradca@inforlex.pl

252 przedsprzedaż Najbardziej praktyczne komentarze Publikacje dostępne w wersji PremiUm z wideoszkoleniem na pendrive: pit i cit 2018 najważniejsze zmiany od nowego roku Prowadzący: Marcin Zarzycki PIT Komentarz Zawiera praktyczne omówienie każdego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględnia zmiany wchodzące w życie 1 stycznia 2018 r. Przewidywany termin wydania publikacji to marzec 2018 r. Publikacja to nie tylko klasyczny komentarz do konkretnych przepisów, lecz także praktyczne przykłady pokazujące, jak prawidłowo rozliczać podatek dochodowy. Zamów w przedsprzedaży 299 zł zamiast 399 zł CIT Komentarz Zawiera praktyczne omówienie każdego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Uwzględnia zmiany wchodzące w życie 1 stycznia 2018 r. Przewidywany termin wydania publikacji to marzec 2018 r. Publikacja zawiera nie tylko klasyczny, prawniczy komentarz do konkretnych przepisów, lecz także praktyczne przykłady i wzory pokazujące, jak przedsiębiorcy powinni rozliczać się podatkowo. Zamów w przedsprzedaży 299 zł zamiast 399 zł 358 zł zamiast 458 zł sklep.infor.pl , bok@infor.pl